مدرسه عالی ترجمه
| دانشکده‌ها | دولت شاهنشاهی ایران | مدرسه‌های عالی |
مدرسه عالی ترجمه، پرورش دهنده نمایندگان راستین فرهنگ و تمدن ایران
شناساندن میراث ارزشمند و گرانقدر فرهنگ و تمدن باستانی ایران به ملت‌های دیگر جهان و نیاز جامعه پیشرو و پوینده معاصر ما برای آگاهی از تحولات فکری و هنری دنیا به نمایندگان راستین و صاحب دانش و اندیشه‌ای احتیاج دارد که با بهره‌مندی از سرمایه‌های ذهنی قدرت ابداع و تسلط علمی کافی بتوان مظاهر ابدی و فنا ناپذیر تاریخ ایران را به دوست‌داران دانش معرفی کنند و از سوی دیگر عامل ارتباط روحی و فرهنگی ایران با دیگر کشورهای گیتی باشند. ناگزیر دستیابی به چنین هدفی جز با تدارک و فراهم آوردن امکانات جدید آموزشی میسر نبود و گشودن چنین راهی به نیروهای خلاقه و جوان و خستگی‌ناپذیری نیاز داشت که با آشنایی خود در زمینه علمی و مبانی اصول تفکر ایران و ویژگی‌های تاریخی ادبیات و فلسفه سرزمین ما و همچنین با سیر تکاملی اندیشه غرب و دیگر ملل نیز آشنایی داشته باشند و بتوانند فاصله‌ای را که در شرایط جغرافیایی و خصوصیات محیط زیست و در صدر آن بیگانگی‌های ناشی از اختلاف زبان پدیدمی‌آورد از میان بردارند و پیام گزاری و ایجاد رابطه فرهنگی و هنر ملت‌ها را به عهده گیرند. اگر گفته «برتراند راسل» فیلسوف نامدار و بلند پایه غرب را یکباره نپذیریم که نوشت:
- ریشه جنگ و ستیزهای اصلی ملت‌ها در طول تاریخ انسانی ناشی از سوء تفاهم همی است که اختلاف زبان‌ها بوجود می‌آورد، ناچار نباید این عامل را نادیده گرفت که بخش اعظم برخوردها و تضادهای سیاسی و فکری جامعه‌های کهن و باستانی از عدم تفاهم و نامهربانی‌ها برخاسته و اگر امکان تفاهم بیشتری بین مردم و اقوام مختلف برقرار می‌شد، بسیاری از برخوردهای بزرگ تاریخی به وقوع نمی‌پیوست. ولی در جهان به دانش آراسته و مجهز امروز با تجربه‌های تکنولوژی و علوم پیشرفته و توسعه دانش زبان‌شناسی و پیشرفت ترجمه نه تنها بروز چنین بیگانگی‌ها ممکن نیست، بلکه با شتابی روزافزون و دائمی تفاهم ملت‌ها با یکدیگر افزایش می‌یابد و در حقیقت ترجمه آثار و حفظ روابط دوستانه ملت‌ها در زمینه‌های فرهنگی، اقتصادی، و سیاسی نشانه‌هایی از بلوغ انسان قرون کنونی است. از همین رو آشنایی به زبان‌های مختلف دنیا صرفنظر از اثرات انکارناپذیری که در قلمرو دانش و علم دارد الفبای تفاهم و دوستی ملت‌ها و مقدمه ارتباط ذهنی و روحی مردم سایر دنیا با یکدیگر تلقی می‌شود.
پاسخ به این پرسش که چرا ملتی فرزانه و خردمند همچون ایران با وجود برخورداری از اندیشه نبوغ‌آسای چهره‌هایی چون حافظ، مولانا جلال‌الدین، ابن سینا و رازی در میان دیگر ملل شناخته شده نیست و از سوی دیگر هنوز بخشی از پدیده‌های تکنولوژی و اقتصادی جدید غرب دقیقاً به فرهنگ جامعه ما افزوده نشده است، لزوماً ایجاد یک بنیاد آموزشی و مرکز تربیت و پرورش مترجم و برگزیدگان صاحب نظر به دو زبان یا بیشتر آشکار می‌شود. از آخرین دورانی که ترجمه آثار فارابی و ابن سینا در غرب انجام گرفته، سال‌های طولانی می‌گذرد در حالیکه ناگفته پیداست هنوز گنجینه فرهنگی ملت ما جلوه‌های درخشانی دارد که می‌توان آن را به دنیای غرب ارمغان داد و آنان را از حاصل اندیشه و تفکر فیلسوفان و اندیشمندان ایرانی آگاه ساخت. این ضرورت تاریخی و شرایط اجتماعی دیگر در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و صنعتی بود که در سال ۱۳۴۸ با الهام از توصیه‌های خردمندانه شاهنشاه آریامهر در مورد لزوم ارتباط بین‌المللی و آموزشی، مدرسه عالی ترجمه با ایجاد بخش‌های آموزشی زبان انگلیسی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی، عربی فعالیت خود را آغاز کرد و طی هفت سال آموزش کوشید زبان‌شناسان و مترجمان شایسته‌ای را برای هدف‌های یاد شده آماده خدمت به فرهنگ و جامعه ایران سازد.
پروفسور عباس آریانپور رئیس مدرسه عالی ترجمه در بازگشت از سفر علمی و تحقیقی خود که از بهمن ماه ۲۵۳۴ تا اردیبهشت ۲۵۳۵ در کشورهای ایالات متحده آمریکا، مکزیک، پرو، کلمبیا، آرژانتین، برزیل و آفریقای جنوبی ادامه یافت در گفت و شنودی با خبرنگاران گفت:
هدف از بنیادگذاری مدرسه عالی ترجمه آموزش و تربیت مترجمان شایسته است که بتوانند مباحث علمی، ادبی، سیاسی، اقتصادی، تاریخی، فنی، فرهنگی و قضایی را به زبان فارسی و دیگر زبان‌های بیگانه برگردانند و بدینگونه در غنای فرهنگی جامعه نقش سازنده‌ای را عهده‌دار شوند. با ایجاد بخش زبان روسی در سال ۱۳۴۹ مدرسه عالی ترجمه موفق شد مجموعاً در ۶ زبان دانشجو بپذیرد و در گروه‌بندی‌های مبتنی بر اصولی‌ترین شیوه‌ها مترجمان ورزیده و متبحّر و آزموده‌ای پرورش دهد. دانشجویان با گذراندن برنامه‌ای به مدت چهار سال و دریافت امتیاز لازم در ۱۴۰ واحد درسی می‌توانند در هر یک از رشته‌ها به دریافت دانشنامه رسمی لیسانس از مدرسه عالی ترجمه نایل گردند.
پروفسور آریانپور رئیس مدرسه عالی ترجمه ضمن تشریح پاره‌ای از فعالیت‌های انجام شده از جمله ایراد سخنرانی‌های جامعی درباره تمدن و فرهنگ در زبان و مظاهر تاریخ ایران باستان و پدیده‌های دوران جدید ایران گفت: در این دیدارها چند موافقت‌نامه فرهنگی و علمی با دانشگاه‌های نیویورک و کالیفرنیای جنوبی و سانفرانسیسکو و دانشگاه آریزونا و دو دانشگاه بزرگ کشور (پرو) برای مبادله استاد و دانشجو بسته شده استد که از سال آینده بر اساس یک برنامه گسترده مواد آن به اجرا گزارده خواهد شد.
درباره پروژه های آینده مدرسه عالی ترجمه و برنامه‌های اجرایی و پیشرفت‌های آن پروفسور آریانپور گفت: همزمان با بزرگداشت پنجاهمین سال سلطنت دودمان پهلوی که ملت ایران خود را برای گام نهادن در مرحله جدیدی از تعالی و پیشرفت آماده می‌کند، مدرسه عالی ترجمه نیز با گسترش امکانات آموزشی خود در جهت کمی و کیفی در این حرکت تاریخی شرکت خواهد جست و صرفنظر از تغییر پاره‌ای شرایط تکامل بخش به ساختمان جدید و نوبنیادی که در بزرگراه ونک احداث گردیده است انتقال یافته و امیدواریم با امکاناتی که این ساختمان با دوازده هزار متر مربع بنا از نظر فضا در اختیار مدرسه عالی ترجمه گذاشته است در انجام برنامه‌های پیشرفته علمی و آموزشی نیز توفیق بیابیم.