قانون کنوانسیون مسولیت بین‌المللی در مورد خسارات ناشی از اجسام فضایی
| مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و سوم | تصمیم‌های مجلس | اساسنامه‌های مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری بیست و سوم |
قانون کنوانسیون مسولیت بین‌المللی در مورد خسارات ناشی از اجسام فضایی - مصوب ۱ آبان ۱۳۵۲ مجلس شورای ملی و ۳ دی ۱۳۵۲ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۱۲ دی ۱۳۵۲ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.[۱]
ماده واحده - "کنوانسیون راجع به مسئولیت بین‌المللی در مورد خسارات ناشی از اجسام فضایی" مشتمل بر یک مقدمه و بیست و هشت ماده که به‌نام دولت شاهنشاهی در مسکو و واشنگتن و لندن به امضاء رسیده است تصویب و اجازه تسلیم اسناد تصویب آن داده می‌شود.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن کنوانسیون ضمیمه پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز سه‌شنبه اول آبان ماه ۱۳۵۲ در جلسه روز‌دوشنبه سوم دی ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و دو شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.
رییس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی
کنوانسیون مربوط به مسئولیت بین‌المللی در مورد خسارت ناشی از اجسام فضایی دول طرف این کنوانسیون با توجه به منافع مشترک کلیه افراد بشر در امر توسعه اکتشافات فضایی و استفاده از فضای ماوراء جو در مقاصد صلحجویانه.
با اشاره به "معاهده مربوط به اصول حاکم بر فعالیتهای دولتها در زمینه اکتشاف و استفاده از فضای ماوراء جو کره ماه و سایر اجرام سماوی".
با توجه به این که علیرغم اقدامات احتیاطی که دولتها و سازمانهای بین‌المللی بین‌الدول که به پرتاب اجسام فضایی مبادرت می‌کنند باید معمول دارند‌این اجسام ممکن است موجب خساراتی گردند.
با علم به لزوم وضع مقررات و اتخاذ تدابیر مؤثر بین‌المللی در مورد مسئولیت در قبال خسارات ناشی از اجسام فضایی و به ویژه در مورد پرداخت‌غرامت منصفانه به قربانیان خسارات بر طبق مفاد کنوانسیون حاضر.
با اعتماد به این که وضع و اتخاذ این گونه مقررات و تدابیر در تحکیم همکاری بین‌المللی در زمینه اکتشافات فضایی و استفاده از فضای ماوراء جو در‌مقاصد صلحجویانه مؤثر خواهد بود.
به شرح زیر موافقت نمودند:
ماده ۱ - از لحاظ این کنوانسیون:
الف - اصطلاح "خسارت" عبارت است از به هلاکت رسیدن اشخاص و خسارات جسمانی با صدمات دیگر وارد به سلامتی آنها یا انهدام اموال دولت‌یا اشخاص - اعم از حقیقی یا حقوقی - یا اموال سازمانهای بین‌المللی بین‌الدول یا خسارات وارد به این اموال.
ب - اصطلاح "پرتاب" نیز شامل اقدام به پرتاب می‌باشد.
ج - اصطلاح "دولت پرتاب‌کننده" به معنای:
۱ - دولتی است که اقدام به پرتاب اجسام فضایی می‌نماید یا وسایل پرتاب اجسام فضایی را فراهم می‌آورد.
۲ - دولتی است که با استفاده از قلمرو و تسهیلات او اجسام فضایی پرتاب می‌شود.
د - اصطلاح "جسم فضایی" شامل عوامل متشکله یک جسم فضایی و همچنین دستگاه پرتاب و اجزای آن دستگاه می‌باشد.
ماده ۲ - دولت پرتاب‌کننده مسئولیت کامل جبران خساراتی را که به وسیله اجسام فضایی متعلق به او در سطح زمین یا در فضا به وسائل در حال پرواز‌وارد شده است - به عهده خواهد داشت.
ماده ۳ - در مورد خساراتی که خارج از سطح زمین به جسم فضایی یک دولت پرتاب‌کننده یا به افراد یا اموالی که در داخل این جسم فضایی قرار دارند‌به وسیله جسم فضایی دولت پرتاب‌کننده دیگری وارد آمده باشد دولت اخیرالذکر فقط در صورتی مسئول خواهد بود که این خسارت به خاطر اشتباه آن‌دولت یا اشتباه افرادی باشد که دولت در قبال آنها مسئولیت دارد.
ماده ۴ - ۱ - در مورد خسارات وارد خارج از سطح زمین به جسم فضایی یک دولت پرتاب‌کننده یا به افراد یا اموالی که در داخل این جسم فضایی قرار‌دارند به وسیله جسم فضایی دولت پرتاب‌کننده دیگر و همچنین در مورد خسارت وارده از این ناحیه به یک دولت ثالث یا به اشخاص حقیقی یا حقوقی‌تابع آن دولت - دو دولت مشترکاً تا حدود مشروحه ذیل در برابر دولت ثالث مسئول خواهند بود:
الف - چنانچه خسارت به یک دولت ثالث در سطح زمین یا به یک وسیله در حال پرواز وارد شده باشد - مسئولیت آن دولتها در قبال دولت ثالث‌قطعی می‌باشد.
ب - چنانچه خسارت وارده به یک جسم فضایی متعلق به یک دولت ثالث و یا به اشخاص و اموالی که در چنین جسم فضایی قرار دارند خارج از سطح‌زمین به وقوع پیوسته باشد مسئولیت آن دولتها در قبال دولت ثالث بر اساس اشتباه اشخاصی که هر یک از آنها در قبال آنها مسئولیت دارد - مبتنی‌خواهد بود.
۲ - در کلیه موارد مسئولیت مشترک مندرج در بند ۱ این ماده میزان غرامت جهت جبران خسارت بین دو دولت اولی - به تناسب خطایی که مرتکب شده‌اند تقسیم خواهد شد. چنانچه تشخیص میزان خطای هر یک از دولتها میسر نباشد میزان غرامت متساویاً بین آنها تقسیم خواهد شد. این تقسیم به‌حق دولت ثالث مبنی بر ادعای جبران کامل و تام خسارت - طبق مفاد کنوانسیون حاضر علیه یکی از دولتهای پرتاب‌کننده یا کلیه دولتهای پرتاب‌کننده‌که مشترکاً و منفرداً مسئول می‌باشند، لطمه‌ای وارد نخواهد ساخت.
ماده ۵ - ۱ - هر گاه دو یا چند دولت مشترکاً مبادرت به پرتاب یک جسم فضایی نمایند دول مزبور مشترکاً و منفرداً مسئول کلیه خساراتی که ممکن‌است از این پرتاب ناشی گردد خواهند بود.
۲ - دولت پرتاب‌کننده‌ای که خسارات وارده را جبران نموده حق دارد از دیگر دولی که در این پرتاب مشترک سهیم بوده‌اند ادعای خسارت نماید.
شرکت‌کنندگان در یک پرتاب فضایی مشترک می‌توانند در مورد تقسیم غرامت مالی که در قبال آن مشترکاً یا منفرداً مسئولند موافقتنامه‌هایی منعقد‌نمایند.
این گونه موافقتنامه‌ها به حق دولتی که متحمل خسارت گردیده از نظر ادعای غرامت کامل از یک یا کلیه دول پرتاب‌کننده که به موجب این کنوانسیون‌مشترکاً یا منفرداً مسئول می‌باشند لطمه‌ای وارد نخواهد ساخت.
۳ - دولتی که قلمرو و تسهیلات آن به منظور پرتاب اجسام فضایی مورد استفاده قرار گرفته است به عنوان دولت سهیم در پرتاب مشترک تلقی خواهد‌گردید.
ماده ۶ - ۱ - با رعایت بند ۲ این ماده یک دولت پرتاب‌کننده تا حدودی که به اثبات رساند که خسارت وارده کلاً یا بعضاً معلول خطای فاحش یا عمل‌قصوری است که به قصد ایجاد خسارت از طرف یک دولت متقاضی و اشخاص حقیقی یا حقوقی که آن دولت نمایندگی آنها را دارد صورت گرفته است- از مسئولیت مطلق معاف خواهد بود.
۲ - در مواردی که یک دولت پرتاب‌کننده دست به فعالیتهایی بزند که با قوانین و مقررات بین‌المللی منجمله و به ویژه با منشور سازمان ملل متحد و با‌عهدنامه مربوط به اصول حاکم بر فعالیتهای دول در زمینه اکتشافات فضایی و استفاده از ماوراء جو از جمله کره ماه و سایر اجرام سماوی مطابقت‌نداشته باشد و فعالیتهای مزبور سبب ایجاد خسارت شده باشد دولت مزبور از هیچ نوع معافیت برخوردار نخواهد بود.
ماده ۷ - مقررات کنوانسیون حاضر درباره خسارات ناشی از جسم فضایی یک دولت پرتاب‌کننده نسبت به افراد ذیل مجری نخواهد بود:
الف - اتباع دولت پرتاب‌کننده.
ب - اتباع بیگانه طی مدتی که در برنامه پرتاب - از لحظه پرتاب جسم فضایی یا هر یک از مراحل بعدی تا هنگام فرود آن - شرکت نمایند یا طی مدتی‌که بنا به دعوت دولت پرتاب‌کننده در جوار منطقه‌ای که برای پرتاب یا بازگشت جسم فضایی پیش‌بینی شده است - باشند.
ماده ۸ - ۱ - دولتی که خود و اتباع او اعم از حقیقی یا حقوقی متحمل خسارت می‌شوند می‌توانند تقاضایی برای جبران خسارت مزبور به دولت‌پرتاب‌کننده تسلیم نماید.
۲ - اگر دولت متبوع شخص مورد خسارت اعم از حقیقی یا حقوقی ادعای خسارت نکند دولت دیگری که آن شخص در قلمرو آن متحمل خسارت‌گردیده است می‌تواند از دولت پرتاب‌کننده ادعای خسارت نماید.
۳ - اگر دولت متبوع اشخاص مورد خسارت و دولتی که این افراد در قلمرو آن متحمل خسارت شده‌اند هیچ یک ادعای خسارت نکرده و نیز قصد خود‌را مبنی بر ارائه چنین تقاضایی اطلاع ندهند - دولت دیگری که اشخاص مزبور به طور دائمی در سرزمین آن اقامت دارند می‌توانند از دولت پرتاب‌کننده‌ادعای خسارت نمایند.
ماده ۹ - درخواست جبران خسارت از طریق دیپلماتیک به دولت پرتاب‌کننده اعلام خواهد شد. چنانچه دولتی با دولت پرتاب‌کننده روابط سیاسی‌نداشته باشد می‌تواند از دولت ثالثی تقاضا کند که دعوی مذکور را به دولت پرتاب‌کننده تسلیم نماید یا نماینده منافع آن دولت طبق این کنوانسیون باشد.این دولت همچنین می‌تواند درخواست خود را از طریق دبیر کل سازمان ملل متحد تسلیم نماید مشروط بر این که دولت درخواست‌کننده و دولت‌پرتاب‌کننده هر دو عضو سازمان ملل متحد باشند.
ماده ۱۰ - ۱ - درخواست جبران خسارت را می‌توان طی مدت یک سال از تاریخ وقوع خسارت یا از تاریخ کشف دولت پرتاب‌کننده‌ای که مسئول‌خسارت بوده تسلیم نمود.
۲ - لیکن اگر دولتی از وقوع خسارت مطلع نباشد یا نتواند دولت پرتاب‌کننده‌ای را که در قبال خسارات وارده مسئول است مشخص نماید ظرف یک‌سال پس از آگاهی از واقعیات فوق‌الذکر درخواست خسارت نماید. لیکن این مهلت به هیچ وجه از یک سال که طی آن به دولت درخواست‌کننده عملاً‌امکان داده شده است تا برای کشف حقایق کوشش کند تجاوز نخواهد کرد.
۳ - مهلت‌های مذکور در بندهای ۱ و ۲ این ماده حتی اگر میزان خسارت دقیقاً تعیین نشده باشد قابل اجراء است. لیکن در این صورت دولت‌درخواست‌کننده حق دارد ظرف یک سال پس از تعیین دقیق میزان خسارت، درخواست خود را مورد تجدیدنظر قرار داده و مدارک دیگری را پس از‌انقضای مهلت‌های مذکور تسلیم نماید.
ماده ۱۱ - ۱ - به موجب مفاد این کنوانسیون ارائه درخواست جبران خسارت به دولت پرتاب‌کننده مستلزم آن نیست که دولت درخواست‌کننده یا‌اشخاص حقیقی یا حقوقی که آن دولت حامی منافع آنها است قبلاً کلیه اقدامات محلی ممکن را انجام داده باشند.
۲ - مقررات مندرج در این کنوانسیون مانع آن نیست که دولت درخواست‌کننده یا اشخاص حقیقی یا حقوقی که آن دولت حامی منافع آنها است در‌دادگاهها یا مراجع اداری یا نمایندگیهای دولت پرتاب‌کننده درخواستی ارائه دهند. معهذا یک دولت حق ندارد به موجب مفاد این کنوانسیون یا هر‌موافقتنامه بین‌المللی دیگری که بین دولتهای ذینفع لازم‌الاجراء است - در مورد خساراتی که قبلاً برای جبران آن درخواستی به دادگاهها یا مراجع اداری‌یا نمایندگیهای دولت پرتاب‌کننده تسلیم شده و تحت رسیدگی است درخواستی ارائه دهد.
ماده ۱۲ - میزان غرامتی که دولت پرتاب‌کننده به موجب مفاد این کنوانسیون ملزم به پرداخت آن می‌باشد طبق حقوق بین‌الملل و بر مبنای اصول‌عدالت و انصاف به نحوی تعیین می‌شود که شخص حقیقی یا حقوقی - دولت یا سازمان بین‌المللی که از طرف آنها ادعای جبران خسارت شده است به‌وضع پیش از وقوع خسارت برگردانده شود.
ماده ۱۳ - جز در مواردی که دولت درخواست‌کننده و دولتی که به موجب کنوانسیون حاضر ملزم به پرداخت غرامت می‌باشد به نحو دیگری توافق‌نموده باشند میزان غرامت به پول رایج دولت درخواست‌کننده و یا بنا به تقاضای دولت اخیر به پول رایج دولتی که ملزم به پرداخت غرامت می‌باشد‌تأدیه خواهد شد.
ماده ۱۴ - چنانچه در مورد درخواست جبران خسارت از طریق مذاکرات دیپلماتیک مشروح در ماده ۹ توافق حاصل نگردد - طی یک سال پس از‌تاریخی که دولت درخواست‌کننده در مورد تسلیم مدارک مربوط به درخواست خود دولت پرتاب‌کننده را مطلع گردانیده متعاقب درخواست یکی از‌طرفهای ذینفع یک کمیسیون رسیدگی به درخواستها تشکیل خواهد شد.
ماده ۱۵ - ۱ - کمیسیون رسیدگی به درخواست تشکیل کمیسیون رسیدگی به درخواستها مرکب از سه عضو خواهد بود:
یک عضو از طرف دولت درخواست‌کننده و یک عضو از طرف دولت پرتاب‌کننده و عضو سوم که رییس کمیسیون خواهد بود با توافق طرفین انتخاب‌می‌شود. هر یک از طرفین باید ظرف دو ماه از تاریخ تقاضای تشکیل کمیسیون رسیدگی به درخواستها اعضاء خود را انتخاب نمایند.
۲ - اگر ظرف چهار ماه از تقاضای تشکیل کمیسیون رسیدگی به درخواستها بین طرفین در مورد انتخاب رییس کمیسیون توافق حاصل نگردد هر یک از‌آنها می‌تواند از دبیر کل سازمان ملل متحد تقاضا کند که در خلال دو ماه بعد رییس کمیسیون را تعیین نماید.
ماده ۱۶ - ۱ - اگر ظرف مدت مقرر یکی از طرفین نماینده خود را تعیین نکند رییس کمیسیون بنا به درخواست طرف دیگر خود به تنهایی کمیسیون‌رسیدگی به درخواستها را تشکیل خواهد داد.
۲ - چنانچه به دلائل مختلف در کمیسیون مذکور سندی بلاتصدی بماند طبق ترتیبی که قبلاً برای اعضاء اتخاذ گردید عمل خواهد شد.
۳ - کمیسیون رأساً روش کار خود را تعیین خواهد نمود.
۴ - کمیسیون در مورد مقر یا مقرهایی که در آن تشکیل می‌شود و نیز در مورد کلیه مسائل اداری دیگر تصمیم خواهد گرفت.
۵ - به استثنای تصمیمات و احکام صادره توسط کمیسیونی که دارای یک عضو می‌باشد کلیه تصمیمات و احکام کمیسیون با اکثریت آراء اتخاذ و صادر‌خواهد شد.
ماده ۱۷ - اعضای کمیسیون رسیدگی به درخواستها بدین علت که دو یا تعدادی از دول درخواست‌کننده یا پرتاب‌کننده مشترکاً مسأله‌ای را نزد کمیسیون‌مطرح نموده‌اند افزایش نخواهد یافت - دولتهایی که مشترکاً چنین مسئله‌ای را مطرح نموده‌اند بالاتفاق و به همان نحو و تحت همان شرایط که در‌مورد یک دولت درخواست‌کننده واحد در نظر گرفته شده است یکی از اعضای کمیسیون را تعیین خواهند نمود. چنانچه دو یا چند دولت پرتاب‌کننده‌مشترکاً مسأله‌ای را مطرح نموده باشند بالاتفاق و به همان نحو یکی از اعضای کمیسیون را معین می‌نمایند هر گاه دولتهای درخواست‌کننده یا‌پرتاب‌کننده طی مهلت مقرر به تعیین اعضاء مبادرت ننمایند رییس تعیین شده به تنهایی کمیسیون را تشکیل خواهد داد.
ماده ۱۸ - کمیسیون رسیدگی به درخواستها در مورد موجه بودن درخواست جبران خسارت تصمیم گرفته و عنداللزوم میزان غرامت را تعیین خواهد‌نمود.
ماده ۱۹ - ۱ - کمیسیون رسیدگی به درخواستها طبق مفاد ماده ۱۲ عمل خواهد کرد.
۲ - تصمیمات کمیسیون در صورت توافق قبلی طرفهای دعوا قطعی و لازم‌الاجراء خواهد بود. در غیر این صورت کمیسیون حکمی قطعی که ارزش‌توصیه‌نامه را دارد صادر خواهد نمود و طرفهای دعوا با حسن نیت آن را مورد توجه قرار خواهند داد. کمیسیون دلایل موجه تصمیم و حکم صادره را‌ذکر خواهد کرد.
۳ - کمیسیون تصمیم یا حکم خود را در اسرع وقت ممکن طی یک سال پس از تشکیل خود صادر می‌نماید مگر آن که کمیسیون تمدید مدت مزبور را‌ضروری تشخیص دهد.
۴ - تصمیم یا حکم کمیسیون علنی خواهد گردید و نسخه‌های مصدق آن به هر یک از طرفهای دعوا و به دبیر کل سازمان ملل متحد تسلیم خواهد شد.
ماده ۲۰ - هزینه‌های کمیسیون رسیدگی به درخواستها متساویاً بین طرفهای دعوا تقسیم خواهد شد مگر آن که کمیسیون ترتیب دیگری در این‌خصوص اتخاذ نماید.
ماده ۲۱ - هر گاه خسارت ناشی از یک جسم فضایی خطر عمده‌ای برای جان افراد ایجاد نماید و یا جداً شرایط زندگی مردم یا کار مراکز حیاتی را مختل‌سازد دولتهای طرف و به خصوص دولت پرتاب‌کننده متعاقب درخواست دولت مورد خسارت باید امکان بذل مساعدت مقتضی و سریع را به آن دولت‌مورد بررسی قرار دهد. معهذا مقررات این ماده به حقوق و وظایف دولتهای طرف طبق این کنوانسیون خلل وارد نخواهد ساخت.
ماده ۲۲ - ۱ - از لحاظ این کنوانسیون جز در مواد ۲۴ و ۲۷ و در هر مورد کلمه دولتها به کار رفته لفظ مزبور شامل هر سازمان بین‌المللی بین‌الدول که‌مبادرت به فعالیتهای فضایی نماید نیز می‌گردد - مشروط بر این که سازمان مزبور موافقت خود را با قبول حقوق و تعهدات مندرج در این کنوانسیون‌اعلام دارد و اکثریت دول عضو سازمان مزبور جزو دول طرف کنوانسیون حاضر و معاهده مربوط به اصول حاکم بر فعالیتهای دول در زمینه اکتشافات‌فضایی و استفاده از ماوراء جو منجمله کره ماه و سایر اجرام سماوی باشند.
۲ - دول عضو چنین سازمان که در عین حال جزو دولتهای طرف این کنوانسیون می‌باشند کلیه تدابیر مقتضی را به منظور این که سازمان مزبور طبق‌مفاد بند اخیر اعلامیه‌ای صادر نماید اتخاذ خواهند نمود.
۳ - هر گاه یک سازمان بین‌المللی بین‌الدول طبق مفاد این کنوانسیون مسئول ایراد خسارتی باشد سازمان مزبور و آن عده از اعضاء آن که جزو دولتهای‌طرف کنوانسیون حاضر می‌باشند و منفرداً مسئول می‌باشند. مشروط بر آن که:
الف - هر گونه درخواست غرامت در مورد چنین خسارتی باید بدواً به سازمان ارائه گردد.
ب - تنها در موردی که سازمان ظرف مدت شش ماه مبلغی را که به عنوان غرامت در قبال خسارت وارده تعیین گردیده یا مورد موافقت قرار گرفته است‌پرداخت نکرده باشد دولت درخواست‌کننده می‌تواند برای پرداخت مبلغ مزبور به مسئولیت اعضایی که جزو دولتهای طرف کنوانسیون حاضر می‌باشند‌استناد نماید.
۴ - کلیه درخواستهای غرامت که طبق مفاد این کنوانسیون در قبال خسارت وارده به سازمانی که به موجب بند ۱ ماده حاضر موافقت خود را اعلام‌داشته است ارائه می‌گردد باید توسط یک دولت عضو سازمان که در عین حال یکی از دولتهای طرف این کنوانسیون می‌باشد ارائه گردد.
ماده ۲۳ - ۱ - مقررات کنوانسیون حاضر لطمه‌ای به سایر موافقتنامه‌های معتبر بین‌المللی که در روابط بین دولتهای طرف این موافقتنامه‌ها لازم‌الاجراء‌است وارد نخواهد ساخت.
۲ - هیچ یک از مقررات مندرج در این کنوانسیون مانع از آن نیست که دولتها برای تأیید تکمیل یا توسعه مقررات آن به انعقاد موافقتنامه‌های بین‌المللی‌مبادرت نمایند.
ماده ۲۴ - ۱ - کنوانسیون حاضر برای اعضای کلیه دولتها مفتوح خواهد بود. هر گاه دولتی کنوانسیون حاضر را قبل از لازم‌الاجراء شدن آن طبق بند ۳ماده حاضر امضاء ننموده باشد می‌تواند در هر زمان به آن ملحق شود.
۲ - کنوانسیون حاضر به تصویب دول امضاء‌کننده خواهد رسید. اسناد تصویب و اسناد الحاق به دولتهای اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و‌بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی و ممالک متحده آمریکا که به موجب این ماده به عنوان دول نگاهدارنده تعیین می‌شوند تسلیم خواهد شد.
۳ - کنوانسیون حاضر از تاریخ تسلیم پنجمین سند تصویب لازم‌الاجراء خواهد شد.
۴ - در مورد دولی که اسناد تصویب یا اسناد الحاق را پس از لازم‌الاجراء شدن کنوانسیون حاضر تسلیم می‌نمایند کنوانسیون از تاریخ تسلیم این اسناد‌تصویب یا الحاق لازم‌الاجراء خواهد گردید.
۵ - دول نگهدارنده بلافاصله تاریخ هر امضاء و تسلیم هر سند تصویب و تاریخ لازم‌الاجراء شدن این کنوانسیون یا الحاق آن را به اطلاع کلیه دولتهایی‌که کنوانسیون را امضاء نموده یا به آن ملحق شده‌اند خواهد رسانید.
۶ - این کنوانسیون طبق مفاد ماده ۱۰۲ منشور سازمان ملل متحد توسط دول نگهدارنده به ثبت خواهد رسید.
ماده ۲۵ - هر یک از دول طرف کنوانسیون حاضر می‌تواند اصلاحاتی را بر این کنوانسیون پیشنهاد نماید. اصلاحات مذکور از تاریخ پذیرش آن توسط‌اکثریت دول کنوانسیون نسبت به دولتهایی که آن را پذیرفته‌اند لازم‌الاجراء خواهد گردید و در مورد سایر دول طرف این کنوانسیون این اصلاحات از‌تاریخ پذیرش آن توسط هر یک از دول مذکور نسبت به آن دولت لازم‌الاجراء خواهد شد.
ماده ۲۶ - ده سال پس از لازم‌الاجراء شدن کنوانسیون حاضر موضوع تجدیدنظر در آن در دستور جلسه موقت مجمع عمومی سازمان ملل متحد درج‌خواهد شد تا با توجه به اجرای آن در گذشته لزوم تجدیدنظر در آن مورد بررسی قرار گیرد. لیکن پس از انقضای پنج سال از تاریخ لازم‌الاجراء شدن‌کنوانسیون حاضر بنا به تقاضای یک سوم از دولتهای طرف کنوانسیون و پس از جلب موافقت اکثریت آنها کنفرانسی به منظور تجدیدنظر در مفاد‌کنوانسیون با شرکت دولتهای عضو تشکیل خواهد شد.
ماده ۲۷ - هر یک از دولتهای طرف کنوانسیون حاضر یک سال پس از لازم‌الاجراء شدن آن می‌تواند ضمن اطلاعیه کتبی به دول نگهدارنده تصمیم خود‌را مبنی بر کناره‌گیری از کنوانسیون اعلام دارد. کناره‌گیری دولت مزبور یک سال پس از وصول اطلاعیه کتبی نافذ خواهد بود.
ماده ۲۸ - کنوانسیون حاضر که متنهای چینی - انگلیسی - فرانسه روسی و اسپانیایی آن متساویاً معتبر می‌باشد در آرشیوهای دولت نگهدارنده‌نگهداری خواهد شد.
نسخه‌های مصدق کنوانسیون حاضر توسط دول نگهدارنده در اختیار دول امضاء‌کننده و دول ملحق‌شونده قرار داده خواهد شد.
کنوانسیون فوق مشتمل بر یک مقدمه و بیست و هشت ماده منضم به قانون کنوانسیون مسئولیت بین‌المللی در مورد خسارات ناشی از اجسام فضایی‌می‌باشد.
رییس مجلس سنا - جعفر شریف‌امامی
منبع
- ↑ مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم - ۹ شهریور ۱۳۵۰ تا ۱۶ شهریور ۱۳۵۴ - جلد دهم - ص. ۵۱۴۱