قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت شاهنشاهی ایران و جمهوری فرانسه
| مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و سوم | تصمیم‌های مجلس | اساسنامه‌های مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری بیست و سوم |
قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت شاهنشاهی ایران و جمهوری فرانسه – مصوب ۲۳ اردیبهشت ۱۳۵۳ مجلس شورای ملی و ۲۰ اسفند ۱۳۵۲ مجلس سنا – این قانون در تاریخ ۱۳ خرداد ۱۳۵۳ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.[۱]
ماده واحده - موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه مشتمل بر یک مقدمه و هفده ماده و یک ضمیمه‌که در تاریخ ۱۶ آبان ماه ۱۳۵۲ (۷ نوامبر ۱۹۷۳) بین نمایندگان مختار دو دولت در تهران به امضاء رسیده است تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده‌می‌شود.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن موافقتنامه ضمیمه پس از تصویب مجلس سنا در تاریخ روز دوشنبه ۱۳۵۲٫۱۲٫۲۰ در جلسه روز سه‌شنبه بیست‌و چهارم اردیبهشت ماه یک هزار و سیصد و پنجاه و سه شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی
موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری فرانسه
نظر به تمایل متقابل به انعقاد موافقتنامه‌ای به منظور تأسیس و به کار انداختن سرویسهای هوایی بازرگانی بین سرزمینهای یکدیگر و ماوراء این سرزمینها‌نسبت به مواد زیر موافقت نمودند:
ماده ۱ - تعاریف
به جز در مواردی که فحوای عبارت معنی دیگری را ایجاب نماید از لحاظ این موافقتنامه:
الف - عبارت "مقامات هواپیمایی" در مورد فرانسه اطلاق می‌شود به "سازمان کل - هواپیمایی کشوری" و هر شخص یا مقامی که مجاز به انجام‌وظایف فعلی آن دفتر یا وظایف مشابه آن باشد و در مورد ایران به "اداره کل هواپیمایی کشوری" و هر شخص یا مقامی که مجاز به انجام وظایف فعلی‌آن اداره کل و یا وظایف مشابه آن باشد.
ب - عبارت "شرکت هواپیمایی تعیین شده" اطلاق می‌شود به یک شرکت هواپیمایی که به موجب مفاد ماده ۳ موافقتنامه حاضر تعیین گردیده و مجاز‌شناخته شده است.
ج - عبارت "ظرفیت" در مورد "یک هواپیما" اطلاق می‌شود به میزان بارگیری مؤثر هواپیما در یک مسیر یا قسمتی از مسیر و عبارت "ظرفیت" در مورد"سرویس موافقت شده" اطلاق می‌شود به ظرفیت هواپیما در چنین سرویس ضرب در تعداد پروازهای چنین هواپیما طی زمان معین و در تمام یا‌قسمتی از مسیر.
د - عبارت "سرزمین" در مورد یک دولت اطلاق می‌شود به مناطق بری و آبهای سرزمینی مجاور آن که تحت حاکمیت آن دولت است.
ه - عبارت "سرویس هوایی" - سرویس هوایی بین‌المللی "شرکت هواپیمایی" و "توقف به منظورهای غیر بازرگانی" به ترتیب دارای همان معانی است‌که در ماده ۹۶ کنوانسیون بین‌المللی هواپیمایی کشوری منعقده در شیکاگو مورخ هفتم دسامبر ۱۹۴۴ به این عبارات داده شده است.
ماده ۲ - حقوق ترانزیت و ترافیک:
۱ - هر یک از طرفین متعاهدین - به منظور تأمین بهره‌برداری از سرویسهای هوایی بین‌المللی منظم به وسیله شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف‌متعاهد دیگر حقوق مصرحه در موافقتنامه حاضر را به شرح ذیل به طرف متعاهد مزبور اعطاء می‌نماید:
الف - پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر.
ب - توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیر بازرگانی.
ج - توقف در سرزمین مذکور در نقاطی که برای آن مسیر در جدول مسیر پیوست به موافقتنامه حاضر به منظور پیاده کردن و سوار کردن مسافر و بار و‌محمولات پستی در ترافیک بین‌المللی - مشخص گردیده است.
۲ - هیچ یک از مفاد موافقتنامه حاضر به نحوی تغییر نخواهد شد که در نتیجه شرکت هواپیمایی یکی از طرفین متعاهدین محق باشد در سرزمین طرف‌متعاهد دیگر در قبال مزد یا کرایه مسافر و بار و محمولات پستی به مقصد نقطه دیگری در سرزمین طرف متعاهد دیگر حمل کند.
۳ - در مناطق جنگی یا تحت اشغال نظامی یا در مناطقی که این عملیات در جریان است - بهره‌برداری از این قبیل سرویسها، منوط به تصویب مقامات‌صالح نظامی خواهد بود.
ماده ۳ - تعیین و اجازه‌های لازم" ۱ - هر یک از طرفین متعاهدین حق دارد یک شرکت هواپیمایی را برای بهره‌برداری از سرویسهای مورد توافق در مسیرهای مشخص تعیین و مراتب را‌کتباً به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید.
۲ - پس از دریافت اعلامیه تعیین - طرف متعاهد دیگر - با رعایت مفاد بندهای (۳) و (۴) ماده حاضر و مفاد ماده ۸ موافقتنامه حاضر به شرکت‌هواپیمایی تعیین شده بدون تأخیر اجازه بهره‌برداری مقتضی اعطاء خواهد نمود.
۳ - مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد می‌تواند از شرکتی که توسط طرف متعاهد دیگر تعیین شده - بخواهد که مقامات مزبور را قانع سازد که‌شرایط مقرر در قوانین و مقرراتی که معمولاً برای بهره‌برداری سرویسهای هواپیمایی بین‌المللی، توسط مقامات مزبور بر اساس مقررات - کنوانسیون‌بین‌المللی هواپیمایی کشوری شیکاگو مورخ هفتم دسامبر ۱۹۴۴ اعمال می‌گردد - حائز می‌باشند.
۴ - هر یک از طرفین متعاهدین حق دارد در هر مورد که قانع نشده باشد که مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمایی مربوطه در دست طرف‌متعاهد یا اتباع طرف متعاهدی است که شرکت مزبور را تعیین نموده از اعطای اجازات بهره‌برداری موضوع بند (۲) ماده حاضر امتناع ورزد و یا هر‌شرطی را که برای اعمال حقوق مشخصه در ماده ۲ موافقتنامه حاضر توسط آن شرکت هواپیمایی تعیین شده لازم بداند - تحمیل نماید.
ماده ۴ - تعلیق و لغو:
۱ - هر یک از طرفین متعاهدین حق دارد در موارد مشروحه ذیل اجازه بهره‌برداری صادره را لغو یا استفاده از حقوق مشخصه در ماده ۲ موافقتنامه‌حاضر را در مورد شرکتی که توسط طرف متعاهد دیگر تعیین گردیده معلق نماید یا هر شرطی را که ممکن است برای استفاده از این حقوق لازم باشد‌تحمیل نماید.
الف - در هر موردی که قانع نشده باشد مالکیت عمده و کنترل مؤثر آن شرکت هواپیمایی در دست طرف متعاهد یا اتباع طرف متعاهدی است که‌شرکت مذکور را تعیین نموده یا ب - در موردی که شرکت هواپیمایی مذکور قوانین یا مقررات طرف متعاهدی را که این حقوق را اعطاء نموده است - رعایت نکند - یا ج - در موردی که شرکت هواپیمایی مذکور به هر نحوی از انحاء عملیات بهره‌برداری را بر خلاف مقررات موافقتنامه حاضر انجام دهد.
۲ - جز در مواردی که لغو - تعلیق یا تحمیل شرایط مذکور در بند (۱) ماده حاضر به صورت فوری برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات‌لازم باشد - اعمال این حق فقط پس از مشاوره با طرف متعاهد دیگر انجام خواهد گرفت.
ماده ۵ - شمول قوانین و مقررات:
۱ - قوانین و مقررات یک طرف متعاهد ناظر به ورود و خروج هواپیماهایی که به امر هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارند یا ناظر به عملیات و هوانوردی‌چنین هواپیماهایی حین پرواز بر فراز یا در داخل سرزمین طرف متعاهد مذکور می‌باشند - نسبت به هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف‌متعاهد دیگر - مجری خواهند بود.
۲ - قوانین و مقررات یک طرف متعاهد درباره ورود و خروج مسافرین و کارکنان و بار یا محمولات پستی هواپیما از سرزمین او - از قبیل مقررات‌مربوط به ورود و خروج و ترخیص و مهاجرت و گذرنامه و گمرک و قرنطینه از طرف مسافرین و کارکنان و بار یا محمولات پستی یا به نمایندگی از‌طرف آنها در موقع ورود یا خروج یا هنگام توقف در آن سرزمین رعایت خواهد گردید.
۳ - هر یک از طرفین متعاهدین متون قوانین و مقررات مربوط مندرج در این ماده را حسب تقاضا - در اختیار طرف متعاهد دیگر خواهد گذاشت.
ماده ۶ - معافیت از حقوق گمرکی و سایر عوارض:
۱ - هواپیماهای شرکت تعیین شده یک طرف متعاهد که سرویسهای بین‌المللی انجام می‌دهد و همچنین مواد سوخت و روغن موتور و سایر مواد‌مصرفی فنی و وسایل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری و خواربار که در هواپیماهای شرکت هواپیمایی یک طرف متعاهد مجاز به استفاده از مسیرها و‌سرویسهای موضوع موافقتنامه - حاضر نگاهداری می‌شود به هنگام ورود و خروج از سرزمین طرف متعاهد دیگر - بر اساس عمل متقابل از پرداخت‌حقوق گمرکی و هزینه‌های بازرسی و سایر حقوق و مالیاتهای ملی معاف خواهد بود - حتی اگر مواد مذکور زمانی به مصرف برسد که این هواپیماها بر‌فراز آن سرزمین در پرواز باشند.
۲ - سوخت و روغن موتور و مواد مصرفی فنی و وسایل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری و خواربار وارد شده به سرزمین یک طرف متعاهد توسط طرف‌متعاهد دیگر یا اتباع او که صرفاً به منظور استفاده در هواپیمای طرف متعاهد اخیرالذکر می‌باشد بر اساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و‌هزینه‌های بازرسی و سایر حقوق و مالیاتهای ملی معاف خواهد بود.
۳ - سوخت و روغن موتور و سایر مواد مصرفی فنی و وسایل یدکی و لوازم مورد نیاز جاری و خواربار که در سرزمین یک طرف متعاهد بار هواپیمای‌شرکت هواپیمایی یک طرف متعاهد می‌شود و در سرویسهای بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد بر اساس عمل متقابل از پرداخت حقوق گمرکی و‌عوارض و مالیات و هزینه‌های بازرسی و سایر حقوق و مالیاتهای ملی معاف خواهد بود.
۴ - لوازم جاری هوانوردی و همچنین مواد و لوازم نگاهداری شده در هواپیمای شرکت هواپیمایی تعیین شده هر یک از طرفین متعاهدین تنها با‌موافقت مقامات گمرکی در سرزمین طرف متعاهد دیگر قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان این مواد را تا زمانی که طبق مقررات گمرکی مجدداً‌صادر شود یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود - تحت نظارت مقامات نامبرده قرار داد.
ماده ۷ - تسهیلات و عوارض فرودگاه:
هر یک از طرفین متعاهدین می‌تواند برای استفاده از فرودگاه‌ها و سایر تسهیلات تحت کنترل خود عوارض عادلانه و مناسبی را وضع نموده و یا اجازه‌وضع آن را بدهد - معهذا هر یک از طرفین متعاهدین موافقت دارد که این عوارض را آنچه هواپیماهای ملی آن طرف متعاهد که در سرویسهای مشابه‌بین‌المللی تردد می‌نماید و برای استفاده از این فرودگاه‌ها و تسهیلات مذکور می‌پردازند تجاوز نکند.
ماده ۸ - مقررات ظرفیت:
۱ - شرکت هواپیمایی تعیین شده به وسیله طرفین متعاهدین متعاهدین از رفتار عادلانه و متساوی برخوردار خواهد شد تا بتوانند برای انجام‌سرویسهای توافق شده در مسیرهای مشخص از فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
۲ - در انجام سرویسهای مورد توافق - شرکت هواپیمایی تعیین شده هر یک از طرفین متعاهدین منافع شرکت هواپیمایی طرف متعاهد دیگر را منظور‌نظر خواهند داشت. تا من غیر حق در سرویسهای طرف دیگر در تمامی یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳ - هدف اصلی - سرویسهای مورد توافق که توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده یک طرف متعاهد انجام می‌شود - تأمین ظرفیت کافی با ضریب بار‌مناسب است - برای تأمین نیازمندیهای حمل مسافر و بار و محمولات پستی جاری و آنچه برای آینده مناسب قابل پیش‌بینی باشد بین سرزمین طرف‌متعاهد تعیین‌کننده شرکت هواپیمایی و سرزمین طرف متعاهد دیگر.
۴ - با رعایت اصول مشروحه در بندهای ۱ و ۲ و۳ ماده حاضر شرکت هواپیمایی تعیین شده یک طرف متعاهد - همچنین می‌تواند ظرفیتی را برای‌نیازمندیهای ترافیک بین مناطق ذیل تأمین نماید:
الف - سرزمینهای کشورهای ثالث مندرج در جدول مسیرها ضمیمه حاضر و سرزمین طرف متعاهد دیگر ب - سرزمین یک طرف متعاهد و نقاطی در جدول مسیر که در سرزمین طرف متعاهد دیگر قرار نگرفته است.
ج - نقاط واقع در جدول مسیر در سرزمینهای کشورهای ثالث.
۵ - ظرفیتی که تأمین می‌شود و همچنین تواتر سرویسها و نوع هواپیماهای مورد استفاده شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهدین در‌سرویسهای مورد توافق از طریق مشاوره مستقیم بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهدین و با رعایت اصول مندرج در بندهای ۱ و ۲ و۳ و۴ ماده حاضر توافق خواهد شد. در هر حال این توافقها باید به تصویب مقامات هواپیمایی طرفین متعاهدین برسد.
۶ - در صورت عدم توافق بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهدین مسائل مشروحه در بند ۵ فوق از طریق توافق بین مقامات هواپیمایی‌طرفین متعاهدین حل و فصل خواهد شد.
ماده ۹ - شناسایی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها:
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که توسط یک طرف متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی‌باشد - توسط طرف متعاهد دیگر برای بهره‌برداری مسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه حاضر - معتبر شناخته خواهد شد - مشروط بر آن که‌شرایط صدور یا معتبر ساختن این گواهینامه‌ها و پروانه‌ها - مساوی یا بیش از حداقل استانداردهای فعلی یا آتی باشد که به موجب کنوانسیون‌بین‌المللی هواپیمایی کشوری منعقده در شیکاگو در هفتم دسامبر ۱۹۴۴ وضع شده یا خواهد شد در هر حال هر یک از طرفین متعاهدین این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در مورد پرواز از فراز سرزمین خود - از شناسایی گواهینامه صلاحیت و‌پروانه‌هایی که به نام اتباع او توسط دولت دیگری صادر شده باشد خودداری نماید.
ماده ۱۰ - تعرفه‌های حمل و نقل هوایی:
۱ - تعرفه‌های مورد اجراء توسط شرکت هواپیمایی یکی از طرفین متعاهدین در سرویس‌هایی که به طرف سرزمین طرف متعاهد دیگر انجام می‌دهد -در سطح معقولی خواهد بود که با توجه به کلیه عوامل مربوطه از جمله اقتصادی بودن بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و تعرفه‌های‌شرکتهای هواپیمایی دیگر که در تمام یا قسمتی از همان مسیرها سرویسهای برنامه‌ای انجام می‌دهند وضع می‌گردد.
۲ - تعرفه‌های موضوع بند یک این ماده - بر اساس قواعد ذیل تعیین می‌گردد:
الف - هر گاه شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهدین عضو یک اتحادیه بین‌المللی شرکتهای هواپیمایی با دستگاه تعیین‌کننده تعرفه باشند و‌یک قطعنامه تعرفه ناظر بر سرویسهای مورد توافق که از قبل وجود داشته است تعرفه‌ها بر اساس این قطعنامه بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده‌طرفین متعاهدین توافق خواهد شد.
ب - هر گاه قطعنامه درباره تعرفه ناظر بر سرویسهای توافق شده وجود نداشته باشد و یا هیچ یک از شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهدین‌عضو یک اتحادیه شرکتهای هواپیمایی موضوع بند (الف) فوق نباشند شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهدین در مورد تعرفه‌هایی که برای‌سرویسهای توافق شده اعمال می‌گردد - بین خود - توافق خواهند نمود.
ج - تعرفه‌هایی که بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفین متعاهدین به موجب بندهای الف و ب ماده حاضر مورد توافق قرار می‌گیرد لااقل سی‌روز قبل از تاریخ پیشنهادی اجرا برای تصویب به مقامات هواپیمایی طرفین متعاهدین تسلیم خواهد گردید. این محدودیت زمانی به شرط موافقت‌مقامات مذکور قابل کاهش است.
د - در صورتی که شرکتهای هواپیمایی طرفین متعاهدین نتوانند درباره تعرفه‌های قابل اجراء به توافق برسند و یا در صورتی که یک طرف متعاهد‌شرکت هواپیمایی خود را به منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله ۱۵ روز اول از دوره سی روزه موضوع بند ج‌ماده حاضر مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد عدم رضایت خود را از هر یک از تعرفه‌های توافق شده بین شرکتهای هواپیمایی طرفین متعاهدین‌موضوع بندهای الف و ب ماده حاضر به مقامات هواپیمایی طرف متعاهد دیگر اعلام دارد - مقامات هواپیمایی طرفین متعاهدین اهتمام خواهند‌نمود در مورد تعرفه‌های مناسب به توافق برسند - ولی در هر حال هیچ تعرفه قبل از تصویب مقامات هواپیمایی طرفین متعاهدین به موقع به اجراء در‌نخواهد آمد.
۳ - تعرفه‌های تعیین شده به موجب مقررات ماده حاضر - تا زمانی که تعرفه‌های جدید به موجب مفاد این ماده جانشین آنها نشده باشد به اعتبار خود‌باقی خواهد ماند.
ماده ۱۱ - تسلیم آمار و تصویب برنامه پرواز ۱ - مقامات هواپیمایی هر یک از طرفین متعاهدین - اطلاعات و آمار مربوط به ترافیک حمل شده در سرویسهای مورد توافق - توسط شرکت‌هواپیمایی تعیین شده خود را به سوی سرزمین طرف متعاهد دیگر یا از آن سرزمین به قسمی که معمولاً توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده برای‌مقامات هواپیمایی ملی خود تهیه می‌گردد - بنا بر تقاضا در اختیار مقامات طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد کلیه اطلاعات اضافی مورد درخواست‌مقامات هواپیمایی یک طرف متعاهد از طرف متعاهد دیگر در صورت تقاضا - مورد شور و توافق بین طرفین متعاهدین قرار خواهد گرفت.
۲ - شرکت هواپیمایی تعیین شده هر یک از طرفین متعاهدین حداقل سی روز قبل از شروع سرویس در مسیرهای مشخصه برنامه پرواز را به مقامات‌هواپیمایی طرف متعاهد دیگر برای تصویب تسلیم خواهد نمود.
در مورد تغییرات بعدی نیز از همین عمل خواهد شد و این محدودیت زمانی را می‌توان در موارد خاص با تصویب مقامات نامبرده کاهش داد.
ماده ۱۲ - مشاورات و اصلاحات ۱ - به منظور همکاری نزدیک - و برای حصول اطمینان از اجرا و رعایت رضایت‌بخش مفاد موافقتنامه حاضر و ضمیمه‌ها و مسیرهای پرواز منضم به‌آن طرفین متعاهدین گاه به گاه بین خود مشاوره خواهند نمود.
۲ - چنانچه هر یک از طرفین متعاهدین اصلاح هر یک از مقررات این موافقتنامه را ضروری تشخیص دهد می‌تواند تقاضای مشاوره کند.این مشاوره‌ممکن است به صورت مذاکره یا مکاتبه انجام شود. این مشاوره در مدت شصت روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد مگر آن که هر دو طرف‌متعاهد در مورد تمدید مدت توافق نمایند. اصلاحاتی که بدین ترتیب مورد توافق قرار بگیرد سی روز پس از تأیید آن از طریق مبادله یادداشت‌دیپلماتیک به موقع اجرا گذارده خواهد شد.
۳ - اصلاحات وارده بر مسیرهای پرواز - مستقیماً بین مقامات هواپیمایی طرفین متعاهدین مورد توافق قرار خواهد گرفت. این اصلاحات سی روز پس‌از تبادل یادداشت دیپلماتیک - لازم‌الاجراء خواهد گردید.
ماده ۱۳ - حل اختلافات
۱ - هر گاه در مورد تفسیر یا اجرای موافقتنامه حاضر بین طرفین متعاهدین اختلافی بروز نماید - طرفین متعاهدین در مرحله اول اهتمام خواهند نمود‌تا اختلاف را از طریق مذاکرات حل و فصل نمایند.
۲ - هر گاه طرفین متعاهدین نتوانند اختلاف را از طریق مذاکرات حل و فصل نمایند می‌توانند توافق نمایند موضوع را جهت تهیه گزارش مشورتی به هر‌شخص یا هیأتی ارجاع نمایند.
۳ - چنانچه طرفین متعاهدین نتوانند به موجب بندهای ۱ و ۲ فوق در مورد حل اختلافات به نتیجه برسند - اختلاف به یک محکمه داوری سه نفره‌ارجاع خواهد شد که هر یک از طرفین متعاهدین یک داور را تعیین خواهد کرد و دو داور تعیین شده درباره داور سوم توافق خواهند نمود.
هر یک از طرفین متعاهدین ظرف شصت روز پس از وصول تقاضای ارجاع اختلافات به محکمه داوری از طریق دیپلماتیک - به تعیین داور خود‌مبادرت خواهد نمود و داور سوم نیز ظرف شصت روز بعد از آن تعیین خواهد شد. چنانچه هر یک از طرفین متعاهدین ظرف مدت مقرر داور خود را‌تعیین نکند - بنا به تقاضای هر یک از طرفین متعاهدین رییس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری حسب مورد داور یا داورها را تعیین خواهد‌نمود مشروط بر این که چنانچه رییس شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری از اتباع هر یک از طرفین متعاهدین باشد از نایب رییس ارشد شورا‌و در صورتی که نامبرده نیز از اتباع هر یک از طرفین متعاهدین باشد مسن‌ترین عضو شورا که در چنین وضع تابعیتی نباشد درخواست خواهد شد که‌حسب مورد داور یا داورها را تعیین نماید.
در هر حال داور سوم از اتباع یک دولت ثالث خواهد بود و به عنوان رییس محکمه داوری عمل خواهد نمود.
۴ - طرفین متعاهدین تعهد می‌نمایند تصمیمات متخذه به موجب ماده حاضر را رعایت کنند.
ماده ۱۴ - فسخ
هر یک از طرفین متعاهدین می‌توانند در هر موقع - قصد خود را مبنی بر فسخ موافقتنامه حاضر به طرف دیگر اعلام کند. این اعلام همان زمان به اطلاع‌سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری خواهد رسید. در این صورت موافقتنامه دوازده ماه پس از دریافت اعلام فسخ توسط طرف متعاهد دیگر فسخ‌خواهد شد مگر آن که اعلام فسخ قبل از انقضای این مدت پس گرفته شود. در صورت عدم اعلام وصول از جانب طرف متعاهد دیگر - اعلام فسخ‌چهارده روز پس از وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.
ماده ۱۵ - مطابقت با کنوانسیونهای چندجانبه
چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چندجانبه‌ای در مورد هر دو طرف متعاهد لازم‌الاجرا گردد - موافقتنامه حاضر به نحوی اصلاح خواهد شد تا با‌مقررات چنین کنوانسیون یا موافقتنامه‌ای تطبیق نماید.
ماده ۱۶ - ثبت
این موافقتنامه و کلیه اصلاحات وارده بر آن در سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۷ - لازم‌الاجرا شدن
این موافقتنامه به تصویب هر یک از طرفین متعاهدین خواهد رسید و از تاریخ آخرین اطلاعیه هر یک از طرفین متعاهدین به طرف دیگر دایر بر این که‌طبق مقررات قوانین اساسی خود درباره لازم‌الاجرا شدن موافقتنامه حاضر عمل کرده است لازم‌الاجرا خواهد شد.
بنا به مراتب - نمایندگان امضاء‌کننده زیر که از طرف دولت متبوعه خود مجاز می‌باشند موافقتنامه حاضر را امضاء و ممهور نموده‌اند.
این موافقتنامه در دو نسخه در تاریخ در تهران به زبانهای فارسی و فرانسه که هر دو متساویاً معتبر است - تنظیم گردید.
از طرف دولت شاهنشاهی ایران از طرف دولت جمهوری فرانسه برنامه نقاطی که هواپیماهای تعیین شده ایران در هر دو جهت مورد استفاده قرار می‌دهند:
بخش ۱
نقاط حرکت نقاط واسطه نقاط واقع در فرانسه نقاط ماوراء
نقاط واقع در استانبول یا آنکارا پاریس لندن
ایران بیروت نیویورک
تل‌آویو یا قاهره واشنگتن
آتن شیکاگو
رم لوس‌آنجلس
ژنو یا زوریخ
مسکو یا پراگ
فرانکفورت
نقاطی که هواپیماهای تعیین شده فرانسه در هر دو جهت مورد استفاده قرار خواهند داد:
بخش ۲
نقاط حرکت نقاط واسطه نقاط واقع در ایران نقاط ماوراء
نقاط واقع در فرانسه رم تهران کراچی
آتن - کلمبو
بیروت دهلی نو
استانبول بمبئی
قاهره کاتماندو
تل‌آویو بانکوک
پنوم‌پن
سیم‌ریپ
سایگون
به یکی از نقاط زیر:
۱ - مانیل
۱ - بانکوک
۳ - اوزاکا
یا به طرف:
۱ - کوالالامپور
۲ - سنگاپور
۳ - جاکارتا
۴ - بالی
۵ - سیدنی
۶ - اوکلند
۷ - فیجی
۸ - قلمرو فرانسه در اقیانوس آرام
- بدون حقوق ترافیک بین تهران و کراچی.
تذکار:
۱ - کلیه یا برخی از نقاط مشروحه در بخشهای ۱ و ۲ فوق ممکن است به اختیار شرکت هواپیمایی تعیین شده هر یک از طرفین در یک یا کلیه پروازها‌حذف گردد.
۲ - شرکت هواپیمایی تعیین شده هر یک از طرفین متعاهدین حق خواهد داشت به فعالیت خود در سرزمین طرف متعاهد دیگر پایان بخشد.
۳ - مقررات ماده ۸ موافقتنامه ناظر بر شرایط انجام سرویسهای مورد توافق از نقاط مشروحه در بخشهای ۱ و ۲ خواهد بود.
موافقتنامه فوق مشتمل بر یک مقدمه و هفده ماده و یک ضمیمه منضم به قانون موافقتنامه حمل و نقل هوایی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت‌جمهوری فرانسه می‌باشد.
رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی
منبع
- ↑ مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم - ۹ شهریور ۱۳۵۰ تا ۱۶ شهریور ۱۳۵۴ - جلد دوازدهم - ص. ۶۰۳۵