قانون مربوط به موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوئیس راجع به سرویسهای هوایی برای حمل و‌نقل مسافر و بار و محمولات پستی
| مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری نوزدهم | تصمیم‌های مجلس | برنامه عمرانی دوم |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری نوزدهم |
قانون مربوط به موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوئیس راجع به سرویسهای هوایی برای حمل و‌نقل مسافر و بار و محمولات پستی مابین دو کشور و ماورای آنها - مصوب ۲۰ بهمن ۱۳۳۶ مجلس شورای ملی و ۲۴ مهر ۱۳۳۶ مجلس سنا
ماده واحده - موافقتنامه هوایی بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت جمهوری سوئیس راجع به سرویسهای هوایی برای حمل و نقل مسافر و بار و‌محمولات پستی مابین دو کشور و ماوراء آنها که مشتمل بر یک مقدمه و شانزده ماده و یک ضمیمه و دو نامه می‌باشد و در تاریخ ششم خرداد ماه یک‌هزار و سیصد و سی و سه خورشیدی در تهران به امضاء رسیده است تصویب می‌نماید و به دولت اجازه مبادله اسناد تصویبی آن را می‌دهد.
قانون فوق که مشتمل بر ماده واحده و متن موافقتنامه ضمیمه است پس از تصویب مجلس سنا در جلسه یکشنبه بیستم بهمن ماه یک هزار و سیصد و‌سی و شش به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت
قانون بالا در جلسه ۱۳۳۶٫۷٫۲۴ به تصویب مجلس سنا رسیده است.
موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و سوئیس راجع به سرویسهای هوایی بازرگانی مابین دو کشور و ماوراء آنها
نظر به این که:
اعلیحضرت شاهنشاه ایران و شورای فدرال سوئیس مایل هستند به منظور برقراری و بهره‌برداری سرویسهای هوایی مابین کشورهای خود و ماوراء آنها‌موافقتنامه منعقد نمایند لذا نمایندگان تام‌الاختیار خود را بدین منظور به ترتیب زیر تعیین نمودند:
اعلیحضرت شاهنشاه ایران:
جناب آقای عبدالله انتظام وزیر امور خارجه
شورای فدرال سوئیس:
جناب آقای آلفرد . ام . اشر نماینده فوق‌العاده و وزیر مختار دولت سوئیس در ایران نمایندگان مزبور که رسماً اختیار داشتند نسبت به مواد زیر موافقت حاصل نمودند:
ماده ۱- برای اجرای این موافقتنامه جز در مواردی که در متن مخالف آن قید شده باشد:
الف - عبارت (مقامات هواپیمایی) در مورد ایران شامل (اداره کل هواپیمایی کشوری) یا هر شخص یا هیأتی که مأمور انجام وظایف فعلی آن اداره کل یا‌وظایف نظیر آن گردد می‌باشد و درباره سوئیس شامل (اداره فدرال هواپیمایی) یا هر شخص یا هیأتی که مأمور انجام وظایف فعلی آن اداره و یا وظایف‌نظیر آن گردد خواهد بود.
ب - مقصود از کلمه (قرارداد) قرارداد مربوط به هواپیمایی کشوری بین‌المللی می‌باشد که در تاریخ ۷ دسامبر ۱۹۴۴ در شیکاگو به امضاء رسیده است.
ج - جملات "قلمرو" (سرویس هوایی) سرویس هوایی بین‌المللی مؤسسه حمل و نقل هوایی (و توقف غیر بازرگانی) به ترتیب همان معنی را خواهند‌داشت که در ماده ۲ و ۹۶ (قرارداد) به آنها داده شده است.
ماده ۲-
الف - به منظور برقراری سرویسهای هوایی بین‌المللی که در ضمیمه قید گردیده و در زیر سرویسهای مقرره نامیده خواهد شد هر یک از طرفین‌متعاهدین با رعایت مقررات این موافقتنامه به مؤسسات حمل و نقل هوایی که طرف دیگر طبق مفاد ماده ۳ زیر تعیین نماید اجازه خواهد داد:
۱- هواپیماهای آن بر فراز قلمرو کشور مزبور پرواز نمایند.
۲- در قلمرو آن کشور حق فرود آمدن غیر بازرگانی داشته و.
۳- در نقاطی که در ضمیمه تعیین گردیده در قلمرو آن کشور فرود آمده به منظور حمل و نقل بین‌المللی مسافر و بار و محمولات پستی از نقطه‌ای به‌نقطه دیگر نیز که در ضمیمه قید گردیده پیاده و سوار نماید.
ب - در مناطق جنگی یا اشغال نظامی یا در نقاطی که برای چنین عملیاتی اختصاص داده شده است بهره‌برداری سرویسهای مقرره باید با اجازه مقامات‌صالحه نظامی انجام گیرد.
ماده ۳-
الف - هر یک از طرفین متعاهدین به منظور بهره‌برداری از سرویسهای مقرره یک یا چند مؤسسه حمل و نقل هوایی را که در زیر (مؤسسات‌معینه) نامیده خواهد شد کتباً به طرف متعاهد دیگر معرفی خواهد نمود طرف متعاهد دیگر به محض دریافت این معرفی‌نامه با رعایت ماده ۴ زیر بدون‌تأخیر به مؤسسه یا مؤسسات مزبور اجازه بهره‌برداری مخصوص اعطاء خواهد نمود.
ب - در هر حال مقامات صلاحیتدار هواپیمایی می‌توانند قبل از صدور اجازه برقراری سرویسهای مقرره از مؤسسات معینه درخواست ارائه پروانه‌نمایند که به موجب آن واجد شرایطی می‌باشند که طبق قوانین و مقررات معموله کشور مقامات مزبور برای بهره‌برداری از سرویسهای هوایی بین‌المللی‌مقرر است.
ماده ۴-
الف - هر یک از طرفین متعاهدین حق خواهند داشت از اعطاء اجازه بهره‌برداری به مؤسسه معینه خودداری یا در صورت اعطاء آن را لغو یا‌معلق نموده یا برای استفاده از آن اجازه شرایطی که لازم بداند تعیین کند در صورتی که قانع نشده باشد که سهم مهمی از مالکیت مؤسسه معینه و تسلط‌مؤثر آن در دست طرف متعاهد تعیین کنند مؤسسه مزبور یا اتباع آن طرف می‌باشد.
ب - هر یک از طرفین متعاهدین پس از مشورت با طرف دیگر همچنین حق خواهد داشت در صورتی که مؤسسه معینه مواد ۱۱ و ۱۳ قرارداد را به‌نحوی که فعلاً تنظیم گردیده مراعات نکند یا تعهدات ناشی از موافقتنامه حاضر را ایفاء نکند اعطای اجازه بهره‌برداری را که به این مؤسسه داده شده‌است معلق نموده یا استفاده از اجازه را مشروط به شرایطی که لازم می‌داند بنماید.
ماده ۵- این موافقتنامه نباید به نحوی تفسیر شود که حقوق انحصاری برای یکی از طرفین متعاهدین یا مؤسسات معینه آنها قائل گردیده یا شامل‌محرومیت یا تبعیض درباره مؤسسات حمل و نقل کشور ثالثی شود.
ماده ۶- این موافقتنامه نباید به نحوی تفسیر گردد که به مؤسسه معینه یکی از طرفین متعاهدین حق سوار کردن مسافر یا حمل بار و محمولات پستی با‌دریافت کرایه از نقطه‌ای به نقطه دیگر واقع در قلمرو طرف متعاهد دیگر را داشته باشد.
ماده ۷-
الف - مؤسسات معینه هر یک از طرفین متعاهدین در قلمرو طرف دیگر از وسائل ممکنه متساوی و عادلانه برای بهره‌برداری سرویسهای‌مقرره بهره‌مند خواهند بود.
ب - سرویسهای مقرره با احتیاجات عمومی کاملاً منطبق بوده و هدف اصلی آنها (با رعایت ضریب مناسبی از استفاده هواپیماها) فراهم نمودن ظرفیت‌متناسب با احتیاجات جاری و احتیاجاتی که منطقاً برای آتیه پیش‌بینی شود از لحاظ حمل و نقل مسافر و بار و محمولات پستی بین قلمرو طرف‌متعاهدی که مؤسسات را تعیین نموده و کشوری که مقصد نهایی حمل و نقل است خواهد بود.
ج - در مسیرهای مشترک مؤسسات معینه طرفین متعاهدین منافع یکدیگر را در نظر خواهند گرفت تا به مؤسسات طرفین لطمه وارد نیاورند.
د - حق استفاده سوار و پیاده کردن در قلمرو یکی از طرفین متعاهدین (غیر از آن طرف که مؤسسات را برای حمل مسافر و بار و محمولات پستی تعیین‌نموده است) به مقصد کشورهای ثالث و یا از مبداء آن کشورها در شرایطی انجام خواهد یافت که ظرفیت آن تطبیق نماید با:
۱- احتیاجات حمل و نقل بین کشور مبداء و کشورهای مقصد.
۲- احتیاجات سرویس سرتاسری.
۳- احتیاجات حمل و نقل نواحی که از آن عبور می‌شود با در نظر گرفتن منافع سرویسهایی که در آن نواحی وجود دارد.
ماده ۸- تعرفه‌هایی که برای هر یک از سرویسهای مورد موافقت وضع می‌شود باید عادلانه بوده و میزان آن با رعایت کلیه عوامل مربوطه مخصوصاً‌صرفه‌جویی در بهره‌برداری و نفع عادلانه و اختلاف خصوصیات هر سرویس (از قبیل میزان سرعت و وسائل راحتی) و تعرفه‌هایی که از طرف‌مؤسسات هواپیمایی دیگر که در مسیر یا هر قسمت از مسیر وضع شده تعیین شود نسبت به هر مسیر یا قسمتی از آن تعرفه‌ها باید در صورت امکان بین‌مؤسسات هواپیمایی طرفین متعاهدین پس از مشورت با مؤسسات هواپیمایی دیگر که در همان مسیر یا در قسمتی از آن عمل می‌نماید تعیین گردد و‌موافقت در تعیین این تعرفه در مواردی که ممکن باشد طبق اصول تعیین تعرفه‌های انجمن بین‌المللی حمل و نقل هوایی (یاتا) انجام می‌گیرد اجرای‌تعرفه‌هایی که بدین ترتیب مورد موافقت قرار می‌گیرد موکول به تصویب مقامات هواپیمایی طرفین متعاهدین خواهد بود مقامات مزبور سعی خواهند‌نمود چنانچه مؤسسات معینه نتوانند موافقت حاصل نمایند راه حلی پیدا کنند و الا به ترتیبی که در ماده ۱۲ زیر پیش‌بینی شده عمل خواهد شد.
ماده ۹- مواد ۹ - ۱۳ - ۱۴ - ۱۵ - ۲۴ - ۲۹ - ۳۱ -۳۲- ۳۳ - ۳۵ قرارداد به صورت فعلی آنها به منزله جزء لایتجزای این موافقتنامه در مورد هر یک از‌طرفین متعاهدین طی مدت اعتبار این موافقتنامه لازم‌الاجرا خواهد بود مگر این که طرفین متعاهدین که قرارداد نامبرده را امضاء نموده‌اند نسبت به مواد‌مذکور اصلاحاتی را که طبق ماده ۹۴ آن قرارداد به موقع اجرا گذارده خواهد شد تصویب نمایند و در این صورت موادی که به این ترتیب اصلاح شده‌نسبت به طرفین متعاهدین لازم‌الاجرا خواهد بود.
ماده ۱۰- مقامات صلاحیتدار هواپیمایی هر یک از طرفین متعاهدین در صورت تقاضای مقامات صلاحیتدار هواپیمایی طرف متعاهد دیگر اطلاعات و‌آماری که معقولاً مورد لزوم بوده و مربوط به:
الف - تعداد و ظرفیت سرویسهای مورد موافقت و
ب - حمل و نقلهایی که توسط مؤسسات معینه یکی از طرفین متعاهدین به مقصد نقاطی در کشور طرف متعاهد دیگر یا در نقاطی در کشور طرف مزبور‌یا از راه آن کشور انجام شده است باشد با ذکر مبداء و مقصد حمل و نقلهای مزبور تهیه و تسلیم خواهند نمود.
ماده ۱۱-
الف - هر گاه یکی از طرفین متعاهدین مقتضی بداند که مفاد این موافقتنامه را تغییر دهد می‌تواند تقاضای مشورت بین مقامات رسمی‌هواپیمایی طرفین متعاهدین را بنماید و این مشورت در ظرف ۶۰ روز از تاریخ تقاضا شروع خواهد شد و هر موقع که مقامات رسمی نامبرده با تغییر این‌موافقتنامه توافق نظر حاصل نمودند تغییر مزبور پس از آن که به وسیله مبادله یادداشتهایی از مجرای سیاسی تأیید گردید به موقع اجرا گذارده خواهد‌شد.
ب - تغییراتی که یکی از طرفین متعاهدین در خطوطی که سرویسهای مقرره مؤسسات معینه آن بهره‌برداری می‌نمایند می‌دهد تغییر در این موافقتنامه‌محسوب نخواهد گردید مگر آن که مربوط به نقاطی در قلمرو متعاهد دیگر باشد که مورد بهره‌برداری مؤسسات مزبور است بنابراین مقامات هواپیمایی‌هر یک از طرفین متعاهدین می‌توانند یک جانبه چنین تغییراتی بدهند مشروط بر این که بلافاصله مقامات هواپیمایی طرف دیگر را مستحضر سازند.چنانچه مقامات اخیر نظر به اصول مذکوره در ماده ۷ فوق معتقد باشند که به منافع یکی از مؤسسات حمل و نقل هوایی آنها در نتیجه حمل و نقلی که‌بین خاک این طرف قرارداد و ایستگاه جدید در کشور ثالثی از جانب مؤسسات معینه طرف قرارداد اولی تأمین شده است لطمه وارد می‌آید با مقامات‌هواپیمایی طرف دیگر به منظور حصول موافقت رضایت‌بخش مذاکره خواهد نمود.
ماده ۱۲-
الف - چنانچه نسبت به تفسیر یا اجرای این موافقتنامه اختلافی بین طرفین متعاهدین روی دهد طرفین در وهله اول کوشش خواهند نمود که‌آن را مستقیماً بین خود حل نمایند.
ب - هر گاه نتوانند در مدت ۹۰ روز از تاریخی که موضوع مورد اختلاف از جانب یکی از طرفین اظهار گردیده موافقتی حاصل نمایند طرفین می‌توانند‌مقرر دارند که اختلاف را به تصمیم یک دادگاه حکمیت یا شخص یا سازمانی که با توافق نظر طرفین تعیین شود ارجاع نماید. چنانچه در این موضوع‌موافقت حاصل نشود یا در مدت ۳۰ روز نسبت به تشکیل دادگاه حکمیت توافق ننمایند هر یک از طرفین می‌توانند موضوع مورد اختلاف را برای اخذ‌تصمیم به دادگاه صالحی که در سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری تشکیل خواهد شد واگذار کند. هر یک از طرفین می‌توانند از دادگاه حکمیت یا‌دادگاه صالحه که در سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری تشکیل یافته و به آن ارجاع می‌گردد تقاضا نماید هر چه زودتر قرار موقتی که باید به منظور‌تأمین حقوق طرفین متعاهدین صادر شود بدهد.
ج - طرفین متعاهدین تعهد می‌نمایند از کلیه تصمیمات متخذه پیروی نموده یا قراری که طبق مفاد این موافقتنامه صادر گردیده انجام دهند.
د - چنانچه یکی از طرفین متعاهدین یا یکی از مؤسسات معینه آنها در انجام این تصمیم اهمال نماید یا اقدام لازم معمول ندارد طرف متعاهد دیگر‌می‌تواند تا مدتی که این وضع ادامه دارد اعمال هر گونه حقی را که طبق مفاد این موافقتنامه به طرف متعاهد مستنکف یا به مؤسسه معینه مستنکف آن‌اداره نقض نموده یا محدود یا معلق سازد.
ماده ۱۳- این موافقتنامه با کلیه قراردادهای چند جانبه راجع به اعطاء حقوق بازرگانی به منظور بهره‌برداری از سرویسهای هوایی بین‌المللی که طرفین‌متعاهدین را ملزم به رعایت آن نماید تطبیق داده خواهد شد.
ماده ۱۴- این موافقتنامه یک سال پس از تاریخ وصول اعلام فسخ به وسیله یکی از طرفین متعاهدین خاتمه خواهد یافت مگر این که اخطار نامبرده قبل‌از انقضای این مدت با موافقت طرفین پس گرفته شود این اخطار باید در آن واحد به شورای سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری نیز ارسال گردد. طرف‌متعاهدی که اعلام فسخ موافقتنامه را دریافت کرده است به آن پاسخ وصول خواهد داد و در صورت عدم اعلام وصول چهارده روز پس از وصول اخطار‌از طرف شورای سازمان اخطار نامبرده رسیده شده تلقی خواهد شد.
ماده ۱۵- موافقتنامه فعلی و ضمیمه آن و همچنین کلیه اضافات یا تغییرات بعدی آن در نزد سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۶- این موافقتنامه از روزی که تصویب آن با مبادله یادداشت سیاسی به طرفین اعلام شد معتبر خواهد گردید.
بناء" علیهذا نمایندگان مختار امضاکنندگان زیر این موافقتنامه را امضاء نمودند.
این موافقتنامه در تاریخ ششم خرداد ماه ۱۳۳۳ در تهران در دو نسخه به زبانهای فارسی و فرانسه که هر دو متن متساویاً معتبر می‌باشد به امضاء رسید.
به نام اعلیحضرت شاهنشاه ایران به نام شورای فدرال سوئیس عبدالله انتظام آلفرد.ام.اشر ضمیمه صورت (۱)
سرویسهای هوایی که از طرف مؤسسات معینه ایران مورد بهره‌برداری قرار خواهند گرفت:
۱- ایران - بیروت - آتن - رم - ژنو یا زوریخ و ماوراء آن در هر دو جهت.
۲- ایران - دمشق - استانبول - آتن - رم - ژنو یا زوریخ و ماوراء آن در هر دو جهت در تمام سرویسهای معینه فوق‌الاشعار ممکن است در کلیه یا‌قسمتی از پرواز توقفها بنا به تمایل مؤسسات معینه ایرانی حذف گردد.
صورت (۲)
سرویسهای هوایی که از طرف مؤسسات معینه سوئیس مورد بهره‌برداری قرار خواهند گرفت:
۱- سوئیس - رم - آتن - استانبول یا آنکارا - بیروت - دمشق - لیدا - تهران یا آبادان و ماوراء آن در هر دو جهت.
۲- سوئیس - رم - آتن - بیروت - دمشق - لیدا - قاهره - بصره - آبادان یا تهران و یا ماوراء آن در هر دو جهت.
در تمام سرویسهای معینه فوق‌الاشعار ممکن است در کلیه یا قسمتی از پرواز توقفها بنا به تمایل مؤسسات معینه سوئیس حذف گردد.
تهران - ۱۸ اکتبر ۱۹۵۵ آقای وزیر احتراماً وصول نامه جنابعالی مورخ امروز را که متن آن به قرار زیر است اعلام می‌دارم:
"در تعقیب امضای موافقتنامه بین ایران و سوئیس راجع به سرویسهای هوایی بازرگانی بین دو کشور و ماوراء آنها مورخ ۲۷ مه ۱۹۵۴ احتراماً به اطلاع‌آن جناب می‌رساند که با تغییر قسمت آخر ماده ۱۶ دولت ایران اعلام می‌دارد که در صورت بروز اختلاف راجع به تفسیر مواد موافقتنامه مزبور تنها متن‌فرانسه معتبر خواهد بود.
این نامه و تأیید جنابعالی در حکم جزئی از موافقتنامه تلقی خواهد شد" به نام دولت متبوع خود موافقت خود را با مراتب فوق اعلام و اتخاذ سند‌می‌نمایم.
خواهشمندم احترامات فائقه اینجانب را بپذیرد. آنتوان رواکانز
جناب آقای عبدالله انتظام
وزیر امور خارجه ایران. تهران
۱۸ اکتبر ۱۹۵۵ آقای وزیر مختار در تعقیب امضای موافقتنامه بین ایران و سوئیس راجع به سرویسهای هوایی بازرگانی بین دو کشور و ماوراء آنها مورخ ۲۷ مه ۱۹۵۴ احتراماً به اطلاع آن‌جناب می‌رساند که با تغییر قسمت آخر ماده ۱۶ دولت ایران اعلام می‌دارد که در صورت بروز اختلاف راجع به تفسیر مواد موافقتنامه مزبور تنها متن‌فرانسه معتبر خواهد بود.
این نامه و تأیید جنابعالی در حکم جزئی از موافقتنامه تلقی خواهد شد.
خواهشمند است احترامات فائقه اینجانب را بپذیرید. مصطفی سمیعی
جناب آقای آنتوان رواکانز
نماینده فوق‌العاده و وزیر مختار سوئیس - تهران
موافقتنامه فوق مشتمل بر یک مقدمه و شانزده ماده و یک ضمیمه و دو نامه ضمیمه قانون مربوط به موافقتنامه بین دولت شاهنشاهی ایران و دولت‌جمهوری سوئیس راجع به سرویسهای هوایی برای حمل و نقل مسافر و بار و محمولات پستی مابین دو کشور ماوراء آنها بوده و صحیح است.
رئیس مجلس شورای ملی - رضا حکمت
قانون بالا در جلسه ۱۳۳۶٫۷٫۲۴ به تصویب مجلس سنا رسیده است.