قانون مالیات بردرآمد و املاک مزورعی و مستغلات و حق تمبر
| مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری هجدهم | تصمیم‌های مجلس | قوانین مالیات مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هجدهم |
قانون مالیات بردرآمد و املاک مزورعی و مستغلات و حق تمبر - مصوب ۱۶ فروردین ۱۳۳۵ مجلس شورای ملی
فصل اول - مشمولین مالیات
ماده ۱ - از درآمد مشمولین این قانون طبق مقررات زیر مالیات دریافت می‌شود مشمولین پرداخت مالیات عبارتند از:
* الف - کلیه حقوق‌بگیران و مزدبگیران نسبت به حقوق و دستمزد خود.
- ب - کسبه جزء و صنعتگران.
- ج - بازرگانان و کسانی که از هر نوع عملیات بازرگانی تحصیل درآمد می‌نمایند.
- د - صاحبان حرف و مشاغل آزاد از قبیل وکلاء دادگستری - پزشکان - صاحبان دفتر اسناد رسمی - مهندسین و صاحبان جرائد و امثال آنها.
- ه - هر نوع شرکت یا شخصیت حقوقی که مرکز اصلی آن در ایران است نسبت به درآمد خود ولو آنکه قسمتی از آن در خارج تحصیل شده باشد و‌هر نوع شرکت یا شخصیت حقوقی که مرکز اصلی آن در خارجه بوده و در ایران دارای شعبه یا نماینده و امثال آن باشد نسبت به درآمدی که در ایران‌تحصیل می‌نماید.
- و - صاحبان مستغلات و املاک مزروعی و باغات.
- ز - مقاطعه‌کاران و اجاره‌داران و صاحبان وسائط نقلیه.
- ح - صاحبان درآمد معاملات رهنی و بیع شرطی و استقراضی و نقل و انتقالات اموال غیر منقول و هر نوع درآمدهای اتفاقی از قبیل لاتار و بخت‌آزمایی و شرط‌بندی و حق عضویت در هیأت‌های مدیره و بازرسان شرکتها و غیره.
- ط - هر کس که در ایران اقامت داشته و درآمدی از خارجه تحصیل نماید.
- ی - صاحبان هر نوع درآمدی که به طور مستمر یا اتفاقی در ایران به دست آید اعم از
آنکه ساکن ایران باشند یا خارجه.
فصل دوم - بخشودگی مالیاتی
ماده ۲ - اشخاص زیر از پرداخت مالیات بخشوده‌اند:
الف - اعلیحضرت همایون شاهنشاهی و علیاحضرت ملکه.
ب - سفراء کبار و وزراء مختار و نمایندگان فوق‌العاده و سایر نمایندگان سیاسی و خارجی که دولت ایران سمت آنان را به رسمیت شناخته باشد.
ج - سرکنسولها و کنسولها و وکلاء کنسولی و وابسته‌ها و کارمندان سفارتخانه‌ها و کنسولگریها نسبت به حقوقی که از دولت خود می‌گیرند‌مشروط بر این که دارای تابعیت دولتی که نماینده آن هستند بوده و دولت ایران آنها را به رسمیت شناخته باشد و به شرط معامله متقابله.
د - زارعین نسبت به درآمد حاصله از کشت و برداشت به شرط آن که شخصاً مباشرت زراعت را عهده‌دار باشند.
ماده ۳ - درآمدهای زیر از تأدیه مالیات بخشوده است:
الف - حقوق بازنشستگی - حقوق پایان خدمت - وجوهی که به عنوان حق بیمه یا پس‌انداز کارمندان دولت به مستخدم پرداخت می‌شود -هزینه سفر و فوق‌العاده مسافرت و عیدی سالیانه - وجوه حاصله از بیمه و جبران خسارت بدنی و امثال آن - مزایای غیر نقدی کارگران کارگاهها و‌کارخانه‌ها.
ب - درآمد بنگاه‌هایی که منحصراً به منظور خیریه یا عام‌المنفعه یا آموزش و پرورش تشکیل و صرف کارهای عمومی می‌شود مشروط بر این که‌عام‌المنفعه بودن مقاصد آنها طبق اساسنامه محرز و رسماً به ثبت رسیده و ترازنامه را مرتباً منتشر نمایند.
ج - املاک و عوائد و مؤسسات آستانه قدس رضوی و مسجد گوهرشاد و آستانه حضرت معصومه و آستانه حضرت عبدالعظیم و‌شاه‌نعمت‌الله‌ولی و شاه‌چراغ و مدرسه عالی سپهسالار و شیر خورشید سرخ و سلطان علیشاه گنابادی و مسجد سلطانی تهران و همچنین مستغلات و‌املاک دولت و شهرداریها.
د - املاک موقوفه که به مصرف امور خیریه و عام‌المنفعه از قبیل بیمارستان - تیمارستان - آسایشگاه مسلولین - دبستان و دبیرستان - دانشگاه -کودکستان - پرورشگاه یتیمان و آموزشگاه و مساجد می‌رسد نسبت به آن قسمت از درآمد که منحصراً به این قبیل مصارف می‌رسد به شرط آن که‌عام‌المنفعه بودن آنها با رعایت نظر واقف به موجب تصویبنامه هیأت وزیران قبول شده باشد.
تبصره - کلیه املاک و مستغلاتی که متعلق به اقلیت‌های مذهبی است و عواید آن به وسیله هیأت‌های ملی مربوطه به مصرف معابد و بنگاههای‌فرهنگی و بهداشتی می‌رسد از پرداخت مالیات معاف است مشروط بر این که رسمیت هیأت‌های مذکور به گواهی مراجع رسمی و مذهبی آنها و‌شهرداری محل رسیده باشد.
ه - تا میزان ۱۵ دو صد عایدات هر شخص یا شخصیت حقوقی که برای مصارف بنگاههای خیریه یا هیأت‌های جمع‌آوری اعانه که دولت یا شهرداریها‌به رسمیت شناخته باشند پرداخت شده و از آن بنگاهها یا هیأت‌ها رسید در دست داشته باشد.
و - درآمدهای حاصله از صنایع یدی ساکنین دهات و ماشین آلات و کارخانجات روستایی واقعه در دهستانها که به منظور توسعه کشاورزی و‌صنایع یدی ایجاد شده باشد.
ز - درآمد کارخانجات مولد برق که در دهات و قصبات ایجاد شود به طور دائم و در شهرها تا پنج سال از تاریخ بهره‌برداری.
ح - درآمد دانشگاهها و دبیرستانها و دبستانها و کلاسهای تعلیم و تربیت و ورزش که از طرف مردم تأسیس شود به شرط تصدیق وزارت فرهنگ.
ط - درآمدی که در نتیجه ایجاد تلمبه یا ساختمان سد و نهر و قنات جدید و یا چاه عمیق در املاک مزروعی به دست آید تا مدت ده سال از تاریخ‌بهره‌برداری.
ی - کارخانجات کمپوت‌سازی - میوه خشک‌کنی - جوجه‌کشی - تهیه لبنیات - یخ‌سازی - پنبه پاک‌کنی - پیله‌کشی - پشم‌شویی - قالی‌شویی -چایسازی و همچنین مؤسسات تولیدی برای امور صنعتی و کشاورزی و معدنی به تشخیص وزارت مربوطه و موافقت وزارت دارایی از تاریخ‌بهره‌برداری تا مدت پنج سال.
ک - درآمد اراضی خالصه خوزستان که طبق قانون و آیین‌نامه‌های مربوطه به اشخاص واگذار شده یا می‌شود تا مدت پنج سال از تاریخ بهره‌برداری‌به استثنای درآمدهایی که معافیت آنها طبق قوانین قبلی بیش از پنج سال بوده و در این صورت قانون قبلی نسبت به آنها اجرا خواهد شد.
ل - شرکتهای تعاونی تولید و مصرف و صندوقهای روستایی که طبق قوانین مربوط تشکیل شده باشد یا بشود.
م - اشخاص و شرکتهایی که در مقابل انجام کار با ماشین‌های فلاحتی از قبیل ماشین خرمن‌کوبی - شخم - بذرافشانی و غیره اجاره یا دستمزد‌دریافت می‌دارند منحصراً برای درآمدهای مذکور.
ن - کلیه اشخاصی که از بودجه دولت یا مجلسین یا شهرداریها حقوق و یا دستمزد دریافت می‌نمایند و همچنین کارمندان و کارگران بنگاه راه‌آهن‌دولتی ایران و کارمندان دستگاه مرکزی سازمان برنامه و همچنین کارمندان رسمی دولت که از اداره املاک و مستغلات پهلوی حقوق دریافت می‌نمایند‌نسبت به آن قسمت از درآمدی که از بابت حقوق و دستمزد و مزایا از دولت یا مجلسین یا صندوق شهرداریها یا بودجه بنگاه و سازمان و اداره مذکور‌دریافت می‌نمایند.
س - سود دریافتی از حسابهای سپرده ثابت و جاری نزد بانکها و همچنین سود متعلق به اوراق قرضه و اسناد خزانه دولتی و اوراق عمومی‌شرکتهای سهامی.
ع - معافیت‌های مندرجه در قانون تشویق صادرات کماکان به قوت خود باقی است.
فصل سوم - مالیات بر حقوق و دستمزد
ماده ۴ - حقوق ماهیانه چهار هزار ریال و کمتر از پرداخت مالیات معاف و از مازاد آن به نرخ شش درصد مالیات دریافت می‌شود.
تبصره ۱ - مجموع مزایای نقدی و غیر نقدی (سوای مزایای غیر نقدی کارگران) که به مناسبت خدمت به مستخدمین پرداخت می‌شود از لحاظ‌مالیات جزء حقوق و دستمزد محسوب می‌گردد.
وجوهی که پرداخت‌کنندگان حقوق یا دستمزد بابت بیمه یا حقوق بازنشستگی و امثال آن که بعداً عاید کارمند یا کارگر می‌شود پرداخت نمایند بر حقوق‌یا دستمزد افزوده نخواهد شد به شرط این که این وجوه در یکی از بانکهای ایران نگاهداری شود.
تبصره ۲ - شرکتها و بنگاهای دولتی که کارمندان آنها مشمول مالیات بر حقوق می‌باشند نمی‌توانند این مالیات را از درآمد خود بپردازند در‌بنگاههای خصوصی مالیات پرداختی جزء هزینه مورد قبول در موقع محاسبه مالیات پذیرفته نخواهد شد.
تبصره ۳ - مزایای غیر نقدی طبق آیین‌نامه تقویم خواهد شد.
تبصره ۴ - پرداخت‌کنندگان حقوق مکلفند به محض تخصیص یا پرداخت حقوق و اجرت و دستمزد و امثال آنها مالیات مقرر را کسر و در ظرف‌سی روز از تاریخ پرداخت یا تخصیص با صورتی که متضمن نام مستخدم و کارگر و حقوق و دستمزد آنها و مالیات کسر شده باشد به دارایی محل تسلیم‌و رسید دریافت دارند در هر حال پرداخت‌کننده و دریافت‌کننده وجه متضامناً مسئول پرداخت مالیات می‌باشند.
تبصره ۵ - اشخاصی که در ایران از شرکتها و بنگاههای مقیم خارجه که در ایران شعبه یا نماینده یا اداره ندارند حقوق یا حق‌العمل دریافت می‌نمایند‌مکلفند از تاریخ دریافت در ظرف سی روز مالیات متعلقه را به اداره دارایی محل اقامت خود به ضمیمه سیاهه ریز وجوه دریافتی تسلیم دارند.
فصل چهارم - کسبه و صنعتگران دستمزد بگیر
ماده ۵ - کسبه و صنعتگران دستمزدبگیر کسانی هستند که کالا را منحصراً به مصرف‌کننده بفروشند و یا دستمزد دریافت دارند و نام آنان در تبصره‌یک این ماده ذکر شده است.
مالیات کسبه و صنعتگران دستمزدبگیر در هر سال به مأخذ سه برابر کرایه ماهانه محل کسب و یا ثلث مجموع مالیات آخرین سه سال قطعی شده آنان‌هر کدام که بیشتر باشد وصول خواهد شد.
ملاک اجاره محل کسب آخرین اجازه‌نامه رسمی است و در صورتی که اجازه‌نامه رسمی در دست نباشد و یا ارائه نگردد و یا اجاری نباشد بر اساس‌اجاره املاک مشابه تعیین خواهد شد هر گاه اجاره املاک مشابه مورد ایراد مؤدی باشد موضوع به هیأت مقرره در تبصره ۱ ماده ۹ ارجاع و رأی هیأت‌قطعی خواهد بود.
مالیات کسبه و صنعتگرانی که سه سال سابقه مالیاتی قطعی نداشته باشند نیز معادل سه برابر اجاره ماهانه محل کسب خواهد بود.
تبصره ۱ - کسبه و صنعتگران دستمزدبگیر مشمول این ماده به شرح زیرند:
۱ - آینه‌ساز و آینه‌فروش.
۲ - آبکار و قلمزن و ورشوساز.
۳ - آب‌نبات‌ساز.
۴ - آجیل‌فروش.
۵ - آرایشگاه.
۶ - آهنگر.
۷ - اغذیه‌فروش.
۸ - اوراقچی اتومبیل و خرده‌فروش.
۹ - ابزارفروش.
۱۰ - اتوشویی.
۱۱ - الوارفروش.
۱۲ - باتری‌ساز.
۱۳ - بزاز ذرعی‌فروش.
۱۴ - بلیاردچی.
۱۵ - بستنی‌فروش.
۱۶ - بلورفروش.
۱۷ - بنزین و نفت و روغن‌فروش.
۱۸ - پیراهن‌دوز و پیراهن‌فروش.
۱۹ - تخته سه‌لایی‌فروش.
۲۰ - تراشکار فلزات و جوشکار.
۲۱ - تعمیرکار اتومبیل و مکانیک.
۲۲ - تیرفروش.
۲۳ - جوراب‌بافی که خود فروشنده باشد و جوراب‌فروش.
۲۴ - چلوکبابی و چلوخورشتی و رستوران.
۲۵ - چاپخانه.
۲۶ - چرم‌فروش.
۲۷ - خرازی‌فروش.
۲۸ - خواربارفروش.
۲۹ - خیاط و خیاط اتومبیل.
۳۰ - دباغ.
۳۱ - دوچرخه‌ساز و دوچرخه کرایه‌بده.
۳۲ - داروخانه (به استثناء عمده‌فروش).
۳۳ - ریخته‌گر و چدن‌ریز.
۳۴ - سوهان‌کار و ترازوساز.
۳۵ - رنگرز.
۳۶ - رنگ‌فروش.
۳۷ - زردوز و ملیله‌دوز.
۳۸ - زرگر که جوهرفروش نباشد.
۳۹ - ذغال‌فروش و هیزم‌فروش.
۴۰ - سراج و چمدان‌ساز و صندوق‌ساز.
۴۱ - سمسار.
۴۲ - سیگار و توتون و تنباکوفروش.
۴۳ - سیمانکار.
۴۴ - سبزی‌فروش.
۴۵ - شیشه‌بر شیشه‌فروش شیشه‌گر.
۴۶ - صابون‌فروش.
۴۷ - ظرف کرایه‌بده.
۴۸ - علاقبند.
۴۹ - قناد.
۵۰ - قندریز.
۵۱ - قهوه‌فروش.
۵۲ - قهوه‌چی.
۵۳ - عطار و سقط‌فروش و تخم‌گل‌فروش.
۵۴ - عکاس و ظاهرکننده فیلم.
۵۵ - کتاب‌فروش به استثناء ناشرین کتاب و مجله‌فروش.
۵۶ - کفاش.
۵۷ - کلاه‌دوز و کلاه‌فروش.
۵۸ - کاروانسرادار و قپاندار و سرایدار.
۵۹ - گراورساز و پلاک‌ساز و مهرساز.
۶۰ - گرمابه‌دار.
۶۱ - گل‌فروش.
۶۲ - گیوه‌فروش.
۶۳ - لبنیات‌فروش و ماست‌بند.
۶۴ - لباس دوخته و نیمدارفروش.
۶۵ - لباس‌شو و اتوکشی.
۶۶ - لحاف‌فروش.
۶۷ - لوازم الکتریک‌فروش.
۶۸ - لاستیک کهنه‌فروش آپاراتچی.
۶۹ - مسافرخانه‌دار و پانسیون‌دار.
۷۰ - مهمانخانه‌دار.
۷۱ - میوه‌فروش.
۷۲ - مصالح بنایی‌فروش.
۷۳ - نانوا.
۷۴ - نجار مبلساز و مبل‌فروش و اتاقساز ماشین.
۷۵ - نوشابه‌فروش.
۷۶ - یخچالدار.
۷۷ - فخار.
۷۸ - پرنده‌فروش.
تبصره ۲ - کسبه و صنعتگرانی که کرایه ماهیانه محل کسب آنان در تهران از دو هزار ریال و در شهرستانها از یک هزار ریال تجاوز کند و یا آخرین‌مالیات قطعی شده آنان بیش از ده هزار ریال در تهران و پنج هزار ریال در شهرستانها باشد مشمول مقررات این ماده نخواهند بود.
تبصره ۳ - مالیاتی که به علت عدم واخواهی قطعی شده باشد نمی‌تواند ملاک تشخیص مالیات واقع شود مگر این که مورد قبول مؤدی واقع شود.
تبصره ۴ - مؤدیان مذکور در این ماده مکلفند مالیات هر سال خود را در دو قسط متساوی یک قسط تا آخر خرداد ماه و قسط دیگر تا آخر آذر ماه‌بپردازند والا مشمول پرداخت جریمه‌ای معادل بیست درصد مالیات پرداخت نشده خواهند گشت.
تبصره ۵ - بقایای مالیاتی مؤدیان مشمول این ماده که به مرحله قطعی نرسیده و یا بر اثر عدم واخواهی به پیش آگهی صادر قطعی شده است نیز‌طبق مقررات این ماده وصول خواهد شد و مؤدیان مزبور مکلفند بقایای مالیاتی خود را از تاریخ تشخیص و مطالبه دارایی ظرف شش ماه به اقساط‌متساوی ماهیانه پرداخت نمایند والا مشمول پرداخت جریمه‌ای معادل بیست درصد مالیات پرداخت نشده خواهند گشت.
تبصره ۶ - کسبه دوره‌گرد به طور کلی و مؤدیان ذیل از پرداخت مالیات اعم از بقایا و جاری بخشوده‌اند مشروط بر این که مشمول تبصره ۲ این ماده‌نباشند.:
۱ - شیر فروش و فرنی‌پز و حلیم‌پز و کله‌پز کبابی و جگرکی و یخنی‌پز.
۲ - آهنگر خرده‌کار.
۳ - الک‌ساز و غربال‌بند و ماهوت پاک‌کن ساز.
۴ - اتوکش بدون دستگاه بخار.
۵ - پرده‌دوز و چادردوز.
۶ - پنبه‌دوز.
۷ - پرنده‌فروش (زنده).
۸ - حلواپز.
۹ - حصیرفروش.
۱۰ - چینی‌بندزنی.
۱۱ - چراغ‌ساز (تعمیرکار).
۱۲ - دواتگر.
۱۳ - رفوگر.
۱۴ - زهتاب و موتاب.
۱۵ - سازنده آلات موسیقی.
۱۶ - سرکه و آب‌غوره‌فروشی و ترشی‌فروش.
۱۷ - سنگ‌تراش دستی.
۱۸ - ساعت‌ساز (غیر از ساعت‌فروش).
۱۹ - صحاف.
۲۰ - قفل‌ساز و چاقوساز.
۲۱ - کوزه‌فروش.
۲۲ - کشک‌ساب.
۲۳ - کهنه‌فروش.
۲۴ - لبوفروش.
۲۵ - لباف و شعرباف.
۲۶ - لیمونادفروش.
۲۷ - نعلبند و نعل‌ساز.
۲۸ - نمک‌کوب.
۲۹ - نمدمال و کلاه‌مال.
۳۰ - واکسی.
۳۱ - کتاب‌فروشی در شهرستانها.
فصل پنجم - مالیات بازرگانان
ماده ۶ - کلیه کسانی که طبق قانون تجارت بازرگان شناخته می‌شوند و ترتیب خاصی برای تأدیه مالیات آنها پیش‌بینی نشده مکلفند تا آخر خرداد‌ماه هر سال اظهارنامه مالیاتی خود را بر اساس مجموع درآمد بازرگانی سال گذشته خود به دارایی محل اقامت تسلیم و مالیات متعلقه را از قرار ۱۲٪درآمد خالص خود پرداخت نمایند.
مؤدیان فوق باید مالیات متعلقه را در موقع تسلیم اظهارنامه تماماً و یا در دو قسط متساوی یکی با اظهارنامه و دیگری بعد از سه ماه از تاریخ انقضاء‌مهلت اظهارنامه تأدیه نمایند.
اظهارنامه‌ای که بازرگانان مکلف به تسلیم آن هستند باید متکی به دفاتر قانونی آنها باشد.
تبصره ۱ - درآمد خالص مشمول مالیات مؤدیان مذکور عبارت است از درآمدی که در ظرف سال شمسی عاید مؤدی می‌شود منهای مخارجی که‌برای تحصیل و حفظ درآمد مزبور نموده‌اند. هزینه‌های قابل قبول در محاسبه مالیاتی به موجب آیین‌نامه تعیین می‌گردد.
تبصره ۲ - نسبت به معاملاتی که بازرگانان به حساب دیگران و یا به شرکت دیگران انجام می‌دهند مکلف است در موقع پرداخت منافع حاصله به‌او مالیات متعلقه به منافع مذکور را به نرخ ۱۲٪ کسر و در ظرف سی روز با صورتی که حاوی نام طرف و مشخصات معامله باشد به دارایی محل بپردازد‌مگر این که دریافت‌کننده منافع شرکت یا بازرگان باشد که در این صورت دریافت‌کننده مکلف است منافع دریافتی را در دفاتر خود منظور نماید.
تبصره ۳ - درآمد مؤدیانی که در موعد مقرر از تسلیم اظهارنامه خودداری کنند و یا فاقد دفاتر قانونی بوده و یا از ارائه دفاتر خودداری نمایند از طرف‌دارایی رأساً از روی یکی از قرائن و امارات زیر:
۱ - میزان سرمایه.
۲ - میزان فروش سالانه.
۳ - کرایه سالانه محل پیشه.
۴ - میزان حقوق یا دستمزدی که به کارمندان و کارگران پرداخت شده است.
۵ - میزان قوه ماشین و مقدار مواد اولیه که به مصرف رسیده.
۶ - تعداد فروش و آبونمان روزنامه - تعداد مجله‌ای که در هفته یا ماه چاپ می‌شود.
۷ - تعداد صندلیهای تأتر و سینما و کافه‌ها و رستورانها و قهوه‌خانه‌ها و غیره.
۸ - تعداد دستگاههای پارچه‌بافی.
۹ - تعداد قرقره‌ها در کارخانه‌های نخ‌ریسی.
تشخیص و ابلاغ می‌شود.
تبصره ۴ - هر گاه دفاتر ابرازی مؤدی به نظر دارایی ناقص و یا غیر قابل رسیدگی تشخیص شد دارایی موارد اختلاف را به مؤدی اخطار می‌کند که‌ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ توضیحاتی که دارد به دارایی تسلیم کند چنانچه در ظرف مدت مقرر توضیحات لازم را ندهد اداره دارایی می‌تواند طبق‌تبصره فوق عمل نماید و چنانچه جواب داد و دارایی به توضیحات مؤدی قانع نشد برای حل اختلاف به کمیسیون تشخیص احاله می‌شود کمیسیون‌مزبور به دفاتر و اظهارات رسیدگی و با توجه به قرائن و امارات و دلائل طرفین رأی خود را اعلام خواهد کرد.
طرفین می‌توانند از تاریخ ابلاغ رأی ظرف سی روز به کمیسیون تجدید نظر مذکور در ماده ۲۱ این قانون مراجعه نمایند.
فصل ششم - مالیات صاحبان حرف و مشاغل آزاد
۱ - پزشکان و جراحان و دندان‌پزشکان و چشم‌پزشکان و قابله‌ها و دامپزشکان و متصدیان رادیوگرافی.
۲ - صاحبان دفاتر رسمی.
۳ - وکلای دادگستری.
۴ - مهندسین و معماران و صاحبان دفاتر فنی.
۵ - صاحبان جرائد و مجلات.
ماده ۷ - از صاحبان حرف و مشاغل آزاد به طریق ذیل مالیات دریافت می‌گردد:
بند ۱ - پزشکان و جراحان و دندان‌پزشکان و چشم‌پزشکان و قابله‌ها و دامپزشکان به تشخیص کمیسیون مرکب از نمایندگان دارایی و بهداری و‌یک نفر پزشک به معرفی انجمن شهر و در غیاب انجمن شهر به انتخاب و معرفی وزارت کشور از حیث درآمد در تهران و مراکز استانها به شش طبقه‌تقسیم و به شرح زیر مالیات مقطوع خواهند پرداخت:
۱ - طبقه اول ۸۰۰۰۰ ریال سالیانه
۲ - طبقه دوم ۵۰۰۰۰ ریال سالیانه
۳ - طبقه سوم ۳۰۰۰۰ ریال سالیانه
۴ - طبقه چهارم ۱۵۰۰۰ ریال سالیانه
۵ - طبقه پنجم ۷۵۰۰ ریال سالیانه
۶ - طبقه ششم ۲۵۰۰ ریال سالیانه
در سایر نقاط به هفت طبقه تقسیم و مالیات طبقه هفتم یک هزار ریال خواهد بود.
مالیات فوق مربوط به درآمدی است که از راه معالجه و معاینه طبی و ویزیت و مشاوره طبی و عمل جراحی و غیره به عنوان حقوق یا هر عنوان دیگری‌به طور مستمر یا اتفاقی به دست می‌آورند و طبقه‌بندی فوق برای مدت پنج سال معتبر است.
تبصره ۱ - طرز رسیدگی و تشخیص کمیسیونهای مذکور در این ماده در آیین‌نامه معین می‌شود و در هر حال چنانچه مؤدی یا دارایی به تشخیص این‌کمیسیون اعتراضی داشته باشند می‌توانند در ظرف مدت ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ نظر کمیسیون اعتراض خود را به اداره دارایی تسلیم دارند به این‌اعتراض کمیسیون تجدید نظر تشخیص مالیات بر درآمد طبق مقررات مربوطه رسیدگی می‌نماید.
تبصره ۲ - کلیه پزشکان و جراحان و دندان‌پزشکان و چشم‌پزشکان و قابله‌ها و دامپزشکان از تاریخ تحصیل پروانه اشتغال در تهران تا سه سال و در‌شهرستانها تا شش سال و همچنین کلیه مؤدیان مذکور که در بخشها و دهستانها مشغول به کار طبابت و قابلگی می‌باشند مادام که در نقاط مذکور‌مشغول هستند از پرداخت مالیات مربوطه این شغل معافند.
تبصره ۳ - صاحبان بیمارستانها و زایشگاه‌ها و آسایشگاه‌های خصوصی و آزمایشگاهها اعم از پزشکی و دارویی و متصدیان رادیوگرافی و امثال آنها‌مکلفند تا آخر فروردین ماه هر سال اظهارنامه مالیاتی بر اساس مجموع درآمد خالص که در سال گذشته به دست آورده‌اند به دارایی محل اقامت خود‌تسلیم و مالیات متعلقه را به مأخذ ۶٪ درآمد خالص پرداخت نمایند.
درآمد خالص مؤدیان فوق تبصره ۱ ماده ۶ این قانون تعیین خواهد شد.
مؤسسات فوق بجز در تهران و مراکز استانها از تاریخ تأسیس تا شش سال از پرداخت مالیات معاف می‌باشند.
تبصره ۴ - از طرف وزارت دارایی با موافقت وزارت بهداری دفاتری برای ثبت هزینه و درآمدهای این قبیل مؤسسات تهیه و در دسترس آنها گذارده‌خواهد شد صاحبان مؤسسات مزبور مکلفند درآمد و هزینه‌های مربوطه را در دفاتر نامبرده به ترتیبی که وزارت دارایی تعیین خواهد نمود ثبت نمایند.
اظهارنامه این دسته از مؤدیان باید متکی به دفاتر مزبور باشد.
تبصره ۵ - در صورتی که صاحبان مؤسسات نامبرده از تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر خودداری نمایند و یا اظهارنامه آنها ناقص یا بر خلاف حقیقت‌بوده و دفاتر آنها قابل قبول نباشد و نیز مادام که دفاتر مذکور در تبصره ۴ در دسترس آنها گذارده نشده مالیات از آنها روی قرائن و امارات زیر:
۱ - اجاره محل سالیانه و اگر اجاره نباشد میزان اجاره از روی املاک مشابه تعیین خواهد شد.
۲ - تعداد تختخواب.
۳ - تعداد اطباء و جراحان و چشم‌پزشکان.
۴ - میزان حقوق و دستمزد سالانه که می‌پردازد.
۵ - درآمد غیر خالص.
از طرف دارایی رأساً تشخیص و ابلاغ می‌شود.
تبصره ۶ - مالیات مشخصه از طرف دارایی قطعی خواهد بود مگر آن که در اعمال ضریب یا در محاسبه اشتباه شده باشند و یا مؤدی در ظرف ۳۰روز از تاریخ ابلاغ مالیات مشخصه اعتراض خود را به دارایی محل تسلیم نماید.
به اعتراض مذکور در کمیسیونهای تشخیص رسیدگی خواهد شد.
بند ۲ - صاحبان دفاتر اسناد رسمی مکلفند تا آخر خرداد ماه هر سال اظهارنامه مالیاتی خود را بر اساس درآمد سال گذشته خود تنظیم و به ضمیمه‌مالیات متعلقه به دارایی محل تسلیم نمایند.
درآمد مشمول مالیات مؤدیان مذکور عبارت است از صدی شصت کلیه وجوهی که بابت حق‌التحریر و سهمی که از حق‌الزحمه‌های وصول مالیات و‌عوارض و حق تمبر عاید آنها شده است. ملاک تشخیص دفاتریست که از طرف اداره کل ثبت در اختیار آنها گذارده شده و در صورتی که این مؤدیان از‌تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر خودداری نمایند و یا اظهارنامه آنها ناقص یا بر خلاف حقیقت باشد مالیات آنها از روی قرائن زیر و امارات زیر:
۱ - اجاره سالانه محل دفتر و اگر اجاره نباشد از روی اجاره املاک مشابه.
۲ - مقدار تمبر مصرف شده در سال.
۳ - میزان حقوق و دستمزد سالانه که پرداخته‌اند.
از طرف دارایی رأساً تشخیص و به مؤدی ابلاغ خواهد شد و مالیات مشخصه قطعی است مگر آن که در اعمال ضریب یا در محاسبه اشتباه شده باشد و‌یا مؤدی در ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ واخواهی خود را به دارایی تسلیم نماید رسیدگی به این اعتراض در کمیسیونهای تشخیص به عمل خواهد آمد.
نرخ مالیاتی این طبقه از قرار ۱۲٪ درآمد مشمول مالیات می‌باشد.
بند ۳ - مالیات وکلای دادگستری به وسیله الصاق و ابطال تمبر به وکالت‌نامه به شرح زیر دریافت می‌شود:
الف - در دعاوی مالی ۵۰٪ وجوهی که به عنوان حق‌الوکاله طبق آیین‌نامه قانون وکالت در هر مرحله تعلق می‌گیرد درآمد ویژه محسوب و به نرخ‌صدی شش مشمول مالیات می‌باشند والا دادگاه وکالت وکیل را نمی‌پذیرد.
ب - در دعاوی غیر مالی برای هر مرحله یکصد ریال و در دعاوی کیفری غیر تسخیری به شرح زیر مالیات می‌گردد:
۱ - برای وکالت در دادگاه جنحه ۵۰ ریال.
۲ - برای وکالت در دادگاه جنایی و دیوان کیفر کارمندان دولت ۲۵۰ ریال.
۳ - علاوه بر مبالغ مذکور در قسمت‌های ۱ و ۲ فوق در دادگاههای جنحه و جنایی و دیوان کیفر کارمندان دولت نسبت به اصل مدعابه مالی نصف مبالغ‌مقرر در قسمت الف این ماده.
ج - برای وکالت در کمیسیونها و مراجع مالیاتی و هیأت‌های نظیر آن سیصد ریال.
د - در صورتی که وکیلی پس از تأدیه مالیات تعقیب آن را به وکیل دیگری واگذار کرد وکیل جدید مشمول پرداخت مالیات بابت آن وکالت نخواهد‌بود.
ه - وکلاء نباید وجهی را که بابت مالیات خود به این کیفیت می‌پردازند از موکل دریافت نمایند.
و - وکلایی که قراردادهای کلی با مؤسسات و بانکها و شرکتها و یا اشخاص دارند از روی قرارداد آنها ماهیانه مالیات بر درآمد طبق نرخ مالیات بر‌حقوق دریافت می‌شود.
ز - به وکالت‌نامه‌هایی که به دادگاههای بخش داده می‌شود ۵۰ ریال تمبر الصاق می‌شود.
بند ۴ - مهندسین و صاحبان دفاتر فنی و معماران مکلفند درآمد خود را در دفاتری که ادارات دارایی تنظیم و به آنها می‌دهند ثبت و مالیات خود را‌از قرار صدی دوازده درآمد خالص سال گذشته به انضمام اظهارنامه مالیاتی به اداره دارایی محل تسلیم نمایند. درآمد خالص مشمول مالیات این طبقه‌عبارت خواهد بود از ۶۰٪ کلیه عایدات سالیانه.
تبصره - چنانچه مؤدیان مذکور از تسلیم اظهارنامه در موعد مقرر خودداری کنند و یا دفاتر نگاهداری ننمایند یا از ارائه دفتر خودداری کنند و یا این‌که دفاتر آنها غیر قابل رسیدگی تشخیص گردد و نیز مادام که دفاتر در اختیار آنها گذارده نشده مالیات آنها بر طبق قرائن زیر و امارت زیر:
۱ - کرایه محل پیشه.
۲ - میزان عمل کرد سالانه.
۳ - حقوق پرداختی سالانه.
تشخیص و ابلاغ خواهد گردید.
در صورت تسلیم اعتراضی از طرف مؤدی در ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ طبق مقررات این قانون در کمیسیونهای تشخیص رسیدگی خواهد شد.
بند ۵ - صاحبان جرائد و مجلات مشمول مقررات ماده ۶ این قانون می‌باشند.
جرائدی که تعداد تیراژ هر شماره آنها از دو هزار و پانصد برگ کمتر باشد از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
فصل هفتم - مالیات بر شرکتها و شخصیتهای حقوقی
ماده ۸ - شرکتهای مشمول مالیات موظفند تا آخر تیر ماه هر سال و چنانچه سال محاسباتی آنها با سال شمسی تطبیق ننماید در ظرف چهار ماه از‌پایان سال محاسباتی خود ترازنامه و حساب سود و زیان سال پیش را که به تصویب مقامات صلاحیتدار شرکت رسیده باشد به دارایی محل که مرکز‌شرکت در آنجا واقع است تسلیم و مالیات متعلقه را پرداخت نمایند موعد تسلیم ترازنامه و پرداخت مالیات شرکتهای برچیده شده چهار ماه پس از‌خاتمه عملیات شرکت خواهد بود.
نرخ مالیاتی شرکتها به شرح زیر خواهد بود:
الف - نرخ مالیات شرکتهای سهامی که سرمایه پرداخت شده آنها پنج میلیون ریال یا کمتر باشد و همچنین شرکتهای غیر سهامی به طور کلی ۱۲٪درآمد خالص است.
ب - شرکتهای سهامی که سرمایه پرداخت شده آنها بیش از پنج میلیون ریال است اگر درآمد خالص شرکت در دوره مالیاتی نسبت به سرمایه‌پرداخته شده ۲۵٪ و کمتر از ۲۰٪ درآمد خالص.
* اگر درآمد خالص شرکت در دوره مالیاتی نسبت به سرمایه پرداخت شده ۲۵٪ و ۵۰٪ باشد تا ۲۵٪ طبق بند فوق و نسبت به مازاد ۳۰٪ * اگر درآمد خالص شرکت در دوره مالیاتی نسبت به سرمایه پرداخت شده بین ۵۰٪ و ۱۰۰٪ باشد تا ۵۰٪ طبق بندهای فوق و نسبت به مازاد ۴۰٪ * اگر درآمد خالص شرکت در دوره مالیاتی نسبت به سرمایه پرداخت شده بیش از صد درصد باشد تا ۱۰۰٪ طبق بندهای فوق و نسبت به مازاد ۵۰٪ تبصره ۱ - شرکتهای سهامی که سرمایه پرداخت شده آنها بیش از پنج میلیون ریال است (به استثنای بانکها که مشمول ماده ۴۵ قانون بانکداری‌هستند) دارای معافیتی به شرح زیر می‌باشند:
الف - شرکتهای سهامی که سرمایه پرداخت شده آنها بیش از پنج میلیون ریال تا ده میلیون ریال باشد صدی پانزده درآمد خالص آنها که طبق ترازنامه‌تسلیمی اظهار نموده‌اند از پرداخت مالیات معاف می‌باشند.
ب - شرکتهای سهامی که سرمایه پرداخت شده آنها بیش از ده میلیون تا بیست میلیون ریال باشد صدی ۱۶ درآمد خالص آنها طبق ترازنامه تسلیمی‌اظهار نموده‌اند از پرداخت مالیات معاف است.
ج - شرکتهای سهامی که سرمایه پرداخت شده آنها بیش از بیست میلیون تا سی میلیون ریال است صدی هفده درآمد خالص آنها که طبق ترازنامه‌تسلیمی اظهار نموده‌اند از پرداخت مالیات معاف است.
د - شرکتهای سهامی که سرمایه پرداخت شده آنها بیش از سی تا چهل میلیون ریال است صدی هیجده درآمد خالص آنها که طبق ترازنامه تسلیمی‌اظهار نموده‌اند از پرداخت مالیات معاف است.
ه - شرکتهای سهامی که سرمایه پرداخت شده آنها بیش از چهل میلیون تا پنجاه میلیون ریال است صدی نوزده درصد درآمد خالص آنها که طبق ترازنامه‌تسلیمی اظهار نموده‌اند از پرداخت مالیات معاف است.
و - شرکتهای سهامی که سرمایه پرداخت شده آنها از پنجاه میلیون ریال بیشتر باشد صدی بیست درآمد خالص آنها که طبق ترازنامه تسلیمی اظهار‌نموده‌اند از پرداخت مالیات معاف است.
ز - شرکتهایی که برای استخراج و تصفیه و ذوب مواد معدنی تشکیل شده یا می‌شود علاوه از استفاده از معافیت‌های فوق ۲۵٪ درآمد خالص آن به‌عنوان تحلیل ذخیره و دارایی از مالیات معاف است به استثناء معادن نفت و رادیواکتیو.
تبصره ۲ - درآمد خالص شرکتها طبق تبصره (۱) ماده ۶ تعیین می‌گردد.
تبصره ۳ - شرکتهای فوق مشمول تبصره ۲ ماده ۶ این قانون خواهند بود.
تبصره ۴ - سودی که شرکتهای سهامی از فروش دارایی غیر منقول خود تحصیل می‌کنند با سایر درآمدهای شرکت جمع نمی‌شود و مشمول ماده۱۲ خواهد بود مشروط بر این که کار شرکت خرید و فروش غیر منقول نباشد. چنانچه شرکت سهامی منحصراً به منظور معاملات غیر منقول تشکیل‌شود مالیات پرداختی طبق ماده ۱۲ این قانون از مالیات شرکت کسر خواهد شد.
تبصره ۵ - سود سهامی که شرکتهای سهامی از شرکتهای دیگر تحصیل می‌کنند در صورتی که شرکتهای اخیرالذکر مالیات مقرر را پرداخت نموده‌باشند با سایر درآمد آنها از نظر مالیات جمع نخواهد شد.
تبصره ۶ - مأخذ مالیات آخرین سال عملیات شرکتها قیمت حقیقی دارایی شرکت است منهای سرمایه پرداخت شده و ذخیره‌هایی که مالیات آن‌قبلاً پرداخت گردیده در صورتی که دارایی شرکت در اثر انحلال یا علل دیگر تقسیم شود قبل از تقسیم به ترتیب بالا مالیات آخرین سال عملیات شرکت‌محاسبه و وصول خواهد شد.
تبصره ۷ - افزایش بهایی که از فروش تأسیسات و اثاثیه و ماشین آلات شرکت در موقع بهره‌برداری حاصل شود سود مشمول این ماده تلقی نشده و‌مقطوعاً مالیات آن ۱۲٪ وصول می‌شود.
تبصره ۸ - مالیات شرکتها و مؤسسات کشتیرانی خارجی به وسیله شعب یا نمایندگی آنها در ایران به مأخذ صدی چهار به طور مقطوع از کلیه‌وجوهی که بابت کرایه مسافر و حمل نقل کالا و غیره از ایران عاید آنها می‌شود وصول خواهد شد اعم از این که در ایران یا در مقصد یا بین راه دریافت‌شود.
نمایندگی یا شعب شرکتهای مزبور مسئول وصول و ایصال مالیات مقرر بوده و موظفند آخر هر ماه صورت وجوه دریافتی خود را با مالیات مقرر به اداره‌دارایی محل تأدیه و رسید دریافت دارند.
هر گاه یکی از شعب شرکتهای مذکور یا نمایندگی آنها صورتهای مقرر را به موقع تهیه و تسلیم دارایی نکند و یا مالیات متعلقه را پرداخت ننماید و یا‌سیاهه‌های ارسالی بر خلاف واقع باشد در این صورت مالیات شرکت بر اساس میزان محمولات کالا و مسافر رأساً تشخیص و از طرف دارایی ابلاغ‌می‌شود چنانچه شرکت به این تشخیص اعتراض داشته باشد می‌تواند در ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ اعتراض خود را به دارایی محل تسلیم نماید و به‌این اعتراض کمیسیون تشخیص طبق ماده ۲۱ رسیدگی خواهد نمود.
شرکتهای کشتیرانی ایرانی از تاریخ بهره‌برداری تا ده سال از پرداخت مالیات بر درآمد معاف خواهند بود.
تبصره ۹ - از هر بلیط مسافری که در ایران برای مسافرت با هواپیما به خارج صادر شود به استثنای محصلین با گذرنامه تحصیلی و مسافرین اعتاب‌مقدسه و بیت‌الله‌الحرام معادل یک هزار ریال به طور مقطوع از مسافر دریافت می‌گردد.
تبصره ۱۰ - شرکتهای هواپیمایی خارجی در ایران به شرط معامله متقابله از پرداخت مالیات معاف خواهند بود.
بند الف - معافیت مذکور در تبصره فوق نسبت به بقایای مالیاتی قبل از تصویب این قانون نیز مراعات می‌شود.
بند ب - مالیاتهایی که قبل از تصویب این قانون از شرکتهای هواپیمایی خارجی گرفته شده است مسترد نمی‌شود.
بند ج - نمایندگی‌های شرکتهای هواپیمایی خارجی در ایران نسبت به درآمدهایی که به حساب خود به دست می‌آورند طبق مقررات این قانون‌مشمول پرداخت مالیات می‌باشند.
تبصره ۱۱ - بسود سهام شرکتهای سهامی مالیاتی به نرخ ۶٪ تعلق می‌گیرد و این شرکتها مکلفند پس از تصویب مجمع عمومی راجع به تقسیم‌سود مالیات متعلقه را از تاریخ تصویب در ظرف یک ماه به دارایی محل پرداخت نمایند سود سهام شرکتهایی که سرمایه آنها پنج میلیون ریال و کمتر‌است از پرداخت این مالیات معاف است.
تبصره ۱۲ - مالیات شرکتهایی که مرکز اصلی آنها در ایران نیست از سود کلیه عملیاتی که در ایران خواه به حساب شرکت اصلی و خواه به حساب‌دیگری انجام داده‌اند وصول می‌شود شرکتهای مزبور باید برای معاملات فوق حساب جداگانه نگهداری نمایند و در محاسبه هزینه‌های عادی و اداری‌این شرکتها فقط هزینه مؤسسات واقعه در ایران قابل قبول خواهد بود.
تبصره ۱۳ - شرکتهایی که از تسلیم ترازنامه و حساب سود و زیان در موعد مقرر خودداری نمایند و یا دفتر ارائه نکنند یا دفاتر ابرازی آنها ناقص و‌غیر قابل رسیدگی تشخیص شود مالیات آنها از روی قرائن و امارات طبق تبصره‌های ۳ و ۴ ماده ۶ تشخیص و ابلاغ می‌گردد.
فصل هشتم - مالیات مستغلات
ماده ۹ - کلیه مستغلات از قبیل خانه‌ها - دکاکین - مغازه‌ها - کاروانسراها - گاراژها - انبارها - مهمانخانه‌ها - نمایشگاهها - یخچالها -قهوه‌خانه‌ها حمامها و میدانهای شهر و به طور کلی هر ساختمان و بنا یا محوطه‌ای که محل کسب و کار مالک نبوده و مالک آن به طریق اجاره درآمدی از‌آن تحصیل کند مشمول مالیات بر درآمد می‌باشد.
صدی هشتاد از مال‌الاجاره سالانه درآمد خالص منظور می‌شود به استثناء حمامها که ۷۰ درصد خواهد بود.
تبصره ۱ - درآمد مستغلات مزبور از روی اجاره‌نامه رسمی و یا حکم تعدیل اجاره بهاء و چنانچه اجاره‌نامه رسمی تنظیم نشده و یا مالک به‌تقاضای دارایی ارائه ندهد با نظر هیأتی مرکب از کارشناسان دارایی و شهرداری و ثبت اسناد تعیین خواهد شد (نظری که هیأت مزبور به اکثریت اعلام‌می‌دارد قابل اعتراض است) طرز تشخیص و رسیدگی و موعد اعتراض به موجب آیین‌نامه تعیین خواهد شد.
تبصره ۲ - مالک مستغل مکلف است تخلیه مستغل را به اداره دارایی اطلاع دهد و مادام که اطلاع ندهد مستغل در قید اجاره محسوب می‌شود و‌نیز موظف است ظرف دو ماه از تاریخ تنظیم اجاره‌نامه رونوشت آن را به اداره دارایی تسلیم نماید.
تبصره ۳ - مالیات مستغلات در ظرف سال با تسلیم اظهارنامه به اقساط سه‌گانه مساوی (آخر - آخر آبان - آخر بهمن) به مأخذ صدی ده درآمد‌خالص وصول می‌شود.
تبصره ۴ - اشخاصی که در ماه مجموعاً سه هزار ریال یا کمتر مال‌الاجاره مستغلات دریافت می‌نمایند از پرداخت مالیات مستغلات معافند.
تبصره ۵ - مستغلات جدیدالبنا و مستغلاتی که به واسطه حوادث غیر مترقبه مانند زلزله و حریق و امثال آنها محتاج به تجدید بنا گردد (در مورد‌آن قسمتی که محتاج به تجدید بنا است) و مستغلاتی که در آن تغییر اساسی داده شود که در حکم تجدید بنا باشد از تاریخ اختتام بنا تا مدت سه سال از‌اداء مالیات معاف خواهد بود به شرط آن که قبل از خاتمه بنا مالک مراتب را کتباً به دارایی محل اطلاع دهد و دارایی مکلف است پس از تصدیق گواهی‌معافیت صادر و به مالک تسلیم نماید.
فصل نهم - مالیات املاک مزروعی
ماده ۱۰ - از اول سال ۱۳۳۵ به بعد مالیات املاک مزروعی به مأخذ صدی ده درآمد خالص مالکانه دریافت خواهد شد. درآمد خالص مالکانه به‌شرح زیر تشخیص می‌شود:
بند الف - در نقاطی که از سال ۱۳۰۵ تا ۱۳۱۳ (ممیزی شده غله و شلتوک آن عین غله و شلتوک و نقد مقطوع آن پنج برابر و آنچه به عنوان‌عایدات حاصله از تسعیر اجناس و غیره است از روی اوراق ممیزی هشت برابر می‌شود).
ب - در نقاطی که از سال ۱۳۲۸ به بعد ممیزی شده یا می‌شود نتیجه ممیزی پس از وضع صدی سی بابت مخارج درآمد خالص مالکانه شناخته‌می‌شود - نتیجه ممیزی از سال قطعیت ملاک عمل قرار خواهد گرفت.
ج - چنانچه تمام یا قسمتی از درآمد ملکی در خلال سالهای ۱۳۲۸ تا اول دی ماه ۱۳۳۴ به موجب سند رسمی به اجاره واگذار شده باشد رقم‌مال‌الاجاره مندرج در سند تنظیمی عایدات مالکانه تشخیص می‌شود نسبت به این این قبیل املاک وزارت دارایی ممیزی نخواهد کرد در صورتی که‌مستأجر علاوه از مال‌الاجاره مخارجی بابت تأسیسات ثابت از قبیل ایجاد قنات یا باغ در ملک به حساب خود و به نفع مالک نماید هزینه این تأسیسات‌به میزان اجاره افزوده خواهد شد در جمع درآمد این قبیل املاک معادل ۲۰٪ بابت هزینه کسر و بقیه درآمد خالص شناخته می‌شود. اگر ملکی در طول‌سالهای مذکور به مبالغ مختلف به اجاره رفته باشد حد متوسط مال‌الاجاره سالهای مورد اجاره معتبر خواهد بود.
تبصره ۱ - در مواردی که درآمد ملکی به علت بروز آفت و یا به علت حوادث غیر مترقبه دیگری کاهش حاصل کند مالک می‌تواند قبل از برداشت‌محصول تقاضای رسیدگی و تخفیف مالیاتی نماید.
ادارات دارایی مکلفند به وسیله یک هیأت سه نفری قبل از برداشت محصول به اظهارات مالک رسیدگی و صورتمجلس حاوی وضع محصول شتوی و‌صیفی تنظیم و به امضای مالک برسانند و در صورتی که مالک یا نماینده او به نظر نمایندگان دارایی تسلیم نباشد رییس هیأت رسیدگی و نماینده مالک‌و یک نفر خبره مرضی‌الطرفین نسبت به میزان خسارت وارده اظهار نظر و صورتمجلس تنظیم خواهند نمود رأی این هیأت برای طرفین قطعی است‌پرداخت مخارج رسیدگی بعهده مالکین است چنانچه میزان خسارت وارده بیش از نصف کل محصول باشد به نسبت خسارت وارده تخفیف داده‌می‌شود طرز رسیدگی به املاک مسلوب‌المنفعه نیز تابع این مقررات است.
تبصره ۲ - وزارت دارایی می‌تواند املاکی را که از سال ۱۳۲۸ به بعد ممیزی نشده‌اند به خرج خود ممیزی نماید.
تبصره ۳ - نتیجه ممیزی‌هایی که از سال ۱۳۲۸ تاکنون به عمل آمده و همچنین رقم مال‌الاجاره مذکور در بند ج این ماده از تاریخ تصویب این قانون‌و نیز ممیزی‌هایی که بعداً می‌آید از تاریخ قطعیت تا ۵ سال معتبر می‌باشد.
تبصره ۴ - کلیه املاکی که نسبت به ممیزی ۱۳۰۵ تا ۱۳۱۳ آنها از طرف مالکین در ظرف شش ماه از تاریخ تصویب این قانون اعتراض شود یا در‌گذشته اعتراض شده باشد اداره دارایی به هزینه مالک ممیزی خواهد نمود.
تبصره ۵ - طرز ممیزی املاک مزروعی به موجب آیین‌نامه تعیین خواهد شد.
تبصره ۶ - نرخ اجناس مشمول مالیات در صورتی که این اجناس از طرف دولت خریداری شود نرخ خرید دولت در محل و غیر این صورت از‌طرف کمیسیونی مرکب از رییس کشاورزی یا نماینده او و رییس دارایی یا نماینده او و شهردار یا بخشدار یا نماینده آنها و دو نفر از معتمدین محل در‌اول برداشت محصول و قبل از انقضاء شهریور ماه تعیین خواهد شد.
تبصره ۷ - ادارات دارایی مکلفند پس از تصویب این قانون برای یک نوبت میزان مالیات مؤدیانی که طبق این قانون به املاک آنان تعلق می‌گیرد کتباً‌به مؤدیان ابلاغ نمایند و اگر در محاسبه مالیاتی با نرخ یا تعیین میزان مالکیت اشتباهی رخ داده باشد مؤدی می‌تواند به اداره دارایی مراجعه و رفع‌اختلاف نماید و در صورت عدم حصول موافقت طبق تبصره ۱۱ این ماده رفتار خواهد شد.
تبصره ۸ - در صورتی که ممیزی بعضی از املاک که از سال ۱۳۲۸ به بعد به عمل آمده به واسطه عدم تأدیه ودیعه مقرر در تبصره یک ماده ۸آیین‌نامه شماره ۴۶۹۵ مصوب کمیسیون قوانین دارایی مجلس شورای ملی قطعیت یافته باشد وزارت دارایی می‌تواند با دریافت مالیات مورد قبول‌مؤدی نسبت به تجدید ممیزی آن اقدام نماید.
تبصره ۹ - مؤدیان مکلفند مالیات املاک مزروعی خود را در هر سال تا آخر دی ماه همان سال بپردازند.
تبصره ۱۰ - دولت می‌تواند غله و شلتوک مالیاتی را عیناً یا مسعراً به نرخ روز وصول نماید و در صورت وصول عین جنس پرداخت هزینه حمل‌آن تا دوازده کیلومتر به عهده مؤدیان و در صورت تجاوز از این مسافت پرداخت مابه‌التفاوت آن به عهده دولت است.
چنانچه طبق اوراق ممیزی بهره مالکانه برنج باشد و دولت با مشخصات معینی برنج خریداری کند با مشخصات معمولی مغایر باشد نرخ برنج مالیاتی از‌طرف کمیسیون مقرر در تبصره ۶ معلوم خواهد شد.
تبصره ۱۱ - هر گاه در موارد ذیل بین مؤدیان و اداره دارایی اختلاف حاصل شود کمیسیونی طبق آیین‌نامه مرکب از فرماندار یا بخشدار یا نماینده او‌رییس کشاورزی و یا نماینده او - رییس دارایی یا نماینده او (بدون حق رأی) و دو نفر مالک معتمد محل در اداره دارایی تشکیل و به موضوع مورد‌اختلاف رسیدگی خواهد شد رأی این کمیسیون در ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ برای طرفین طبق مقررات ماده ۲۱ قابل اعتراض و رسیدگی در‌کمیسیون تجدید نظر می‌باشد.
* الف - اختلافات مربوط به بقایای مالیاتی و قرار تقسیط که حداکثر از دو سال تجاوز نکند.
- ب - اختلافات مربوط به میزان مالکیت از لحاظ مالیاتی.
- ج - تشخیص درآمد مالکانه از روی اوراق ممیزی ۱۳۱۳ تا ۱۳۰۵.
- د - اختلافات نسبت به تسعیر نرخ اجناس مالیاتی اعم از گذشته و آتی.
- ه - در صورت اختلاف راجع به تشخیص در ممیزی.
کمیسیون تشخیص می‌تواند از نظر متخصصین و کارشناسان استفاده نماید.
تبصره ۱۲ - بقایای تا آخر سال ۱۳۳۳ املاکی که به علت شکایت مؤدیان از سنگینی مالیات جزو جمعی و یا اختلافات دیگر که در پرونده آنان‌منعکس است و تا تاریخ تصویب این قانون تسویه نشده باشد طبق رأی کمیسیون مقرر در تبصره ۱۱ بر اساس عشر درآمد خالص مالکانه دفعتاً و در‌صورت عدم توانایی مؤدی به اقساط وصول خواهد شد.
تبصره ۱۳ - باغات جدیدالاحداث از قبیل باغات میوه و محصولات خشکبار و مرکبات و چای و خرما که در حال تأسیس است و با بعداً تأسیس‌می‌شود از تاریخ بهره‌برداری تا پنج سال از پرداخت مالیات معاف می‌باشند.
تبصره ۱۴ - رأی صادره از کمیسیون مذکور در تبصره ۱۱ نسبت به اختلافات راجع به ممیزی قطعی و لازم‌اجراء است.
فصل دهم - مقاطعه‌کاران و اجاره‌داران
ماده ۱۱ - مقاطعه‌کار به شخصی اطلاق می‌شود که در ضمن عقد قرارداد یا پیمان یا صورت مجلس مناقصه انجام هر گونه عمل و یا فروش کالایی را‌با شرایط مندرجه در قرارداد یا پیمان یا صورت مجلس مناقصه در قبال مزد یا بها و به مدت معین تعهد نماید.
اجاره‌دار کسی است که معدن - باغات - مزارع - میادین و امثال آنها و همچنین مستغلاتی را یک جا از مالک یا صاحب کار با شرائطی که در اجاره‌نامه‌قید گردیده است به منظور بهره‌برداری اجاره نماید و مالیات این قبیل مؤدیان به شرح زیر دریافت می‌شود:
تا ۲۵۰۰۰۰۰ ریال بهای کل مقاطعه یا مال‌الاجاره صدی دو.
از ۲۵۰۰۰۰۱ ریال تا ۵۰۰۰۰۰۰ ریال صدی سه از مبلغ کل مقاطعه یا مال‌الاجاره.
از ۵۰۰۰۰۰۱ ریال به بالا صدی چهار از مبلغ کل مقاطع یا مال‌الاجاره.
در مورد هر عمل مقاطعه دهنده در موقع پرداخته مالیات مقرر کسر نموده و در ظرف سی روز به اداره دارایی پرداخت می‌نماید.
مستأجرین موظفند در سال مالیاتی تا آخر همان سال مالیات اجاره‌داری خود را به اداره دارایی پرداخت و قبض رسید دریافت دارند.
هر شخص یا شخصیت حقوقی و همچنین دوائر دولتی و شهرداریها که ساختمان یا حمل و نقل یا راهسازی یا تهیه و تدارک کالا یا انجام عملی را که به‌بها یا مزد معینی به مقاطعه واگذار می‌نماید مکلف است به طرز بالا رفتار نماید.
موجر و مستأجر موظف هستند که ظرف سی روز از تاریخ تنظیم سند اجاره رونوشت سند را به اداره دارایی محل تسلیم و رسید دریافت دارند و در‌صورتی که مقاطعه‌کاران و مستأجرین به غیر از امور مقاطعه‌کاری به کارهای تجارتی دیگر نیز اشتغال داشته باشند بایستی حساب کارهای خود را‌جداگانه نگهداری نموده و مالیات مقرر نسبت به آن درآمدها را طبق مقررات این قانون پرداخت نمایند.
تبصره ۱ - مالک یا صاحب‌کار و همچنین پیمان‌کار و اجاره‌دار و به طور کلی اشخاصی که قرارداد یا اجاره‌نامه تنظیم می‌نمایند موظفند ظرف سی‌روز از تاریخ تنظیم سند رونوشت مصدق آن را به اداره دارایی محل خود تسلیم و رسید دریافت دارند و در صورت تخلف طرفین قرارداد مشمول‌جریمه خواهند بود که بر طبق آیین‌نامه تعیین خواهد شد.
هر گاه مقاطعه‌کار و یا اجاره‌دار قرارداد ارائه ندهد و یا اداره دارایی را از خصوصیات معامله آگاه نسازد میزان مقاطعه یا اجاره به وسیله کارشناس دارایی‌تعیین و به مؤدی ابلاغ می‌شود و در صورتی که مقاطعه‌کار یا اجاره‌دار به تشخیص کارشناس دارایی معترض باشد حق دارد اعتراض خود را ظرف سی‌روز پس از ابلاغ به اداره دارایی تسلیم نماید به این اعتراض طبق ماده (۲۱) این قانون رسیدگی خواهد شد.
تبصره ۲ - قراردادهای خرید و فروش که مقاطعه‌کار بازرگان یا شرکت بوده و دارای دفتر پلمب شده باشد عمل تجاری محسوب شده و مشمول‌مالیات مقاطعه نخواهد بود.
فصل یازدهم - صاحبان درآمد معاملات رهنی و بیع شرطی
فصل یازدهم - صاحبان درآمد معاملات رهنی و بیع شرطی و خرید و فروش اراضی و اموال غیر منقول و درآمدهای اتفاقی از قبیل لاتار و شرط‌بندی
ماده ۱۲ - بهره درآمدهای حاصله از استفاده سرمایه از قبیل معاملات رهنی و بیع شرطی و استقراض و بالجمله کلیه معاملات نزولی به هر عنوان از‌نظر مالیات بر درآمد حداقل ۱۲ درصد محسوب می‌شود و درآمد حاصله به نرخ ۱۸ درصد مشمول مالیات خواهد بود نسبت به اسنادی که در دفاتر‌اسناد رسمی تنظیم می‌شود مالیات موقع تنظیم سند به وسیله دفتر وصول می‌گردد.
نرخ مالیاتی درآمدهای اتفاقی از قبیل لاتار و شرط‌بندی نیز به طور مقطوع ۱۸ درصد می‌باشد.
تبصره ۱ - بانکها و شرکتهایی که فرع یا حق‌العمل دریافت می‌دارند مشمول مقررات بالا نخواهند بود مشروط بر این که کلیه این نوع درآمدهایی‌را که دارند در دفاتر رسمی خود منظور نموده و مالیات مقرر را در موقع تسلیم ترازنامه سالانه به نرخهای مربوطه پرداخت نمایند.
مفاد این تبصره نسبت به مالیات سال ۱۳۳۴ بانکها و شرکتها رعایت می‌شود.
تبصره ۲ - از کلیه نقل و انتقالات قطعی اموال غیر منقول از قبیل املاک مزروعی و مستغلات و ساختمان به طور مقطوع یک درصد قیمت فروش‌و همچنین از کلیه نقل و انتقالات قطعی اراضی داخل شهر یا اطراف و حومه دو و نیم درصد قیمت کل فروش از فروشنده مالیات اخذ می‌شود این‌مالیات در موقع تنظیم سند وسیله صاحبان دفاتر وصول و قبض مالیاتی صادر می‌گردد (اراضی که یک عشر آن ساختمان قابل سکنی باشد مستغل‌محسوب می‌گردد).
تبصره ۳ - صدی شش از مالیاتی که وسیله دفاتر اسناد رسمی وصول می‌شود و یا در سال ۱۳۳۴ وصول گردیده به عنوان حق‌الزحمه به صاحبان‌دفاتر پرداخت می‌گردد.
تبصره ۴ - بقایای مالیات معاملات غیر منقول تا تاریخ اجرای قانون مالیات بر درآمد مرداد ۱۳۳۴ مصوب کمیسیون مشترک مجلسین که هنوز به‌مرحله قطعی نرسیده است بر اساس مبالغ مذکور در اسناد فروش به میزان سه برابر مقرر در تبصره ۲ فوق محسوب و دریافت می‌شود.
فصل دوازدهم - مالیات بر درآمد صاحبان وسائط نقلیه موتوری
ماده ۱۳ - مالیات صاحبان وسائط نقلیه به طور مقطوع به شرح زیر در دو قسط قسط اول آن تا آخر مهر ماه و قسط دوم آن تا آخر بهمن ماه هر سال‌دریافت می‌گردد:
الف - اتومبیل‌های مسافری:
۱ - اتوبوس و اتوکار به ظرفیت از ۱۳ تا ۲۵ نفر سالیانه ۱۵۰۰ ریال
۲ - اتوبوس و اتوکار به ظرفیت ۲۶ نفر و بیشتر ۱۶۰۰ ریال
۳ - تاکسی و سواری و استیشن تا ۱۳ نفر ۱۱۰۰ ریال
ب - اتومبیل‌های باری:
۱ - کامیون طرفیت دو تن و کمتر از دو تن ۳۰۰ ریال
۲ - کامیون ظرفیت دو تن نیم ۴۵۰ ریال
۳ - کامیون ظرفیت سه تن ۷۵۰ ریال
۴ - کامیون ظرفیت سه تن و نیم ۱۱۰۰ ریال
۵ - کامیون ظرفیت چهار تن ۱۴۰۰ ریال
۶ - کامیون ظرفیت چهار تن و نیم ۱۵۰۰ ریال
۷ - کامیون ظرفیت پنج تن ۱۶۰۰ ریال
۸ - کامیون ظرفیت شش تن ۱۷۵۰ ریال
۹ - کامیون ظرفیت هفت تن ۱۹۵۰ ریال
۱۰ - کامیون ظرفیت هشت تن ۲۱۰۰ ریال
۱۱ - کامیون ظرفیت نه تن ۲۳۰۰ ریال
۱۲ - کامیون ظرفیت ده تن ۲۵۰۰ ریال
۱۳ - کامیون ظرفیت از ده تن به بالا ۳۰۰۰ ریال
مالیات کشتی‌های بادی و کرجی موتوری و امثال آن در فروردین هر سال از طرف کمیسیون تشخیص محل به تناسب ظرفیت که حداکثر آن دو هزار‌ریال می‌باشد به طور مقطوع تعیین خواهد شد.
فصل سیزدهم - مالیات بر درآمد حق عضویت در هیأت‌های مدیره
ماده ۱۴ - مالیات بر درآمدهای حاصله از عضویت در هیأت‌های مدیره و بازرسی شرکتهای حق داوری و پاداش معادل ۱۲٪ خواهد بود.
پرداخت‌کنندگان این قبیل درآمدها موظفند به محض تخصیص یا پرداخت وجه حتی در مواردی که دریافت‌کنندگان معترض باشند مالیات متعلقه را کسر‌و منتها تا یک ماه با صورت مشخصات آن به اداره دارایی محل تسلیم و رسید دریافت دارند و در هر حال پرداخت‌کننده و دریافت‌کننده متضامناً مسئول‌پرداخت مالیات مقرر خواهند بود.
فصل چهاردهم - مالیات مجموع درآمد
ماده ۱۵ - کلیه اشخاصی که درآمد ویژه سالانه آنها از یک یا چند منبع که طبق این قانون مشمول مالیات می‌باشد از هفتصد هزار ریال تجاوز کند‌مکلفند علاوه بر مالیاتهای مقرره مالیات دیگری بر مجموع درآمد خود طبق تعرفه زیر بپردازند:
مجموع درآمد ویژه سالیانه تا هفتصد هزار ریال معاف.
:- از هفتصد هزار و یک ریال تا یک میلیون ریال ۶٪. :- از یک میلیون و یک ریال تا یک میلیون و پانصد هزار ریال ۱۲٪ نسبت به مازاد یک میلیون ریال. :- از یک میلیون و پانصد هزار و یک ریال تا دو میلیون ریال ۱۸٪ نسبت به مازاد یک میلیون و پانصد هزار ریال. :- از دو میلیون و یک ریال تا دو میلیون و پانصد هزار ریال ۲۴٪ نسبت به مازاد بر دو میلیون ریال. :- از دو میلیون و پانصد هزار و یک ریال تا سه میلیون ریال ۳۰٪ نسبت به مازاد بر دو میلیون ریال و پانصد هزار ریال. :- از سه میلیون و یک ریال به بالا ۵۰٪ نسبت به مازاد سه میلیون ریال.
در مورد مؤدیانی که مشمول ۵۰٪ می‌شوند آنچه طبق این قانون مالیات پرداخته‌اند از صدی پنجاه مقرر کسر می‌شود.
مشمولین این ماده باید منتها تا آخر شهریور ماه هر سال اظهارنامه حاوی فهرست درآمدهایی که در سال قبل تحصیل کرده‌اند به اداره دارایی محل اقامت‌خود تسلیم نموده و مالیات مقرره را پرداخت نمایند.
چنانچه مؤدی از دادن اظهارنامه در ظرف مدت مقرر خودداری نماید اداره دارایی طبق تحقیقاتی که خواهد نمود با در نظر گرفتن مالیاتهایی که این نوع‌مؤدیان از منابع مختلفه پرداخته‌اند و یا باید بپردازند مالیات متعلقه را رأساً تشخیص و به مؤدی ابلاغ می‌نماید مؤدی می‌تواند در ظرف ۳۰ روز از تاریخ‌ابلاغ توسط اداره دارایی به کمیسیون تشخیص مقرر در ماده ۲۱ اعتراض دهد چنانچه در ظرف مدت مقرر اعتراض داده نشده مالیات مشخصه قطعی و‌قابل وصول است مگر آن که در اعمال ضریب یا در محاسبه اشتباه شده باشد.
تبصره ۱ - سود سهام شرکتهای سهامی و همچنین منافع شرکتهای سهامی مشمول مالیات جمعی نخواهد بود به استثنای سهامی که سرمایه‌پرداخت آنها پنج میلیون ریال یا کمتر است.
تبصره ۲ - آن قسمت از درآمد مؤدیان که بدون توجه به درآمد مقطوعاً مشمول مالیات قرار گرفته از لحاظ مالیات جمعی ده برابر مالیات متعلقه‌درآمد مشمول مالیات محسوب می‌گردد.
درآمدی که به موجب تبصره ۲ ماده ۱۱ وصول می‌شود مشمول مالیات جمعی نخواهد بود.
تبصره ۳ - مالیات املاک مزروعی و مستغلات که طبق مقررات این قانون پرداخت شده از جمع درآمد مؤدی کسر و باقیمانده طبق مقررات فوق‌مالیات اخذ خواهد شد.
تبصره ۴ - مشمولین ماده ۱۱ و تبصره ۲ ماده ۱۲ مشمول مالیات جمعی نخواهند بود.
فصل پانزدهم - تسلیم اظهارنامه مالیاتی
ماده ۱۶ - در مواردی که موعد تسلیم اظهارنامه و پرداخت مالیات تعیین نشده مؤدیان مکلفند اظهارنامه مالیاتی خود را تا آخر تیر ماه به دارایی‌محل اقامت خود و نیز مؤدیانی که در خارج از ایران اقامت دارند به دارایی تهران تسلیم و مالیات مقرر را تأدیه نمایند. اظهارنامه مالیاتی از طرف وزارت‌دارایی چاپ و در دسترس مؤدیان قرار داده می‌شود.
وزارت دارایی می‌تواند موعد اظهارنامه یا ترازنامه را تمدید نماید.
ماده ۱۷ - برای تأخیر در پرداخت مالیات زیان دیر کرد به میزان یک درصد در ماه وصول می‌گردد (مدت کمتر از پانزده روز به حساب نمی‌آید و‌مدت بیش از پانزده روز یک ماه احتساب می‌شود) برای عدم تسلیم و یا تأخیر در تسلیم اظهارنامه غیر واقع و عدم اجرای سایر مقررات این قانون‌جرائمی که حداکثر از یک برابر مالیات تأدیه نشده تجاوز نمی‌کند طبق آیین‌نامه تعیین خواهد شد.
ماده ۱۸ - از اصل کلیه مالیاتهای موضوع این قانون به استثناء مالیات املاک مزروعی و مستغلات و مالیات حقوق و مالیات بنگاههای دولتی که‌سرمایه آنها متعلق به دولت است یک مالیات اضافی به میزان ده درصد مالیات به وسیله وزارت دارایی وصول و به شهرداری محل پرداخت می‌شود‌یک و نیم درصد از اصل مالیاتی که از بازرگانان و شرکتها وصول می‌شود علاوه بر مالیات مقرر به نفع اتاقهای بازرگانی وصول می‌گردد ۵۰ درصد مالیات‌مستغلات موضوع ماده ۹ این قانون متعلق به شهرداری همان محل است.
از وصول مالیات مستغلات سهم شهرداریها مبلغ ۸٪ و در سایر مالیاتها از سهم شهرداری ۳٪ به عنوان هزینه وصول دریافت می‌گردد. سهم اتاقهای‌بازرگانی هر محل بعد از وضع ۳٪ هزینه وصول مستقیماً از طرف دارایی محل به اتاق بازرگانی پرداخته خواهد شد.
ماده ۱۹ - ادارات دارایی مجازند برای رسیدگی به صحت میزان مالیات به کلیه دفاتر و اسناد مؤدیان مراجعه و رسیدگی و کلیه اطلاعات مورد‌حاجت خود را بخواهند مؤدی مکلف است در ظرف مدتی که اداره دارایی تعیین می‌کند وسایل این رسیدگی را فراهم ساخته و کلیه اطلاعات مورد‌تقاضا را تسلیم نماید و مؤدی بایستی هر نوع اطلاعات و آماری که ادارات دارایی در خصوص عملیات بازرگانی و کسب کار مؤدی بخواهد در اختیار‌آنها گذارده وسایل رسیدگی را از حیث مراجعه به اسناد و دفاتر فراهم نماید.
فصل شانزدهم - رسیدگی به اختلافات مالیاتی
ماده ۲۰ - هر گاه بین دارایی و مؤدیان مالیاتی اختلافی در تشخیص مالیات حاصل شود اداره دارایی مکلف است مالیات مؤدی را طبق مقررات‌مربوط تشخیص و به مؤدی اخطار نماید چنانچه مؤدی نسبت به میزان مالیات مشخصه معترض باشد می‌تواند در ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ پیش‌آگهی اعتراض کتبی خود را با ذکر دلیل مستقیماً یا به وسیله پست سفارشی یا تلگرافی به اداره دارایی مربوطه تسلیم نماید در صورتی که مؤدی در ظرف‌مدت مقرر اعتراض ندهد مالیات مشخصه قطعی خواهد بود مگر آنکه در اعمال ضریب یا محاسبه اشتباه شده باشد.
ماده ۲۱ - برای رسیدگی به اعتراض مؤدیان مالیاتی نسبت به میزان مالیات مشخصه به استثناء مواردی که مرجع خاص برای رسیدگی به اعتراضات‌آنها پیش‌بینی شده و همچنین برای تعیین ضرایب قرائن و امارات مالیاتی و همچنین رسیدگی به اختلافات ناشی از اجرای قانون مالیات بر ارث و نقل و‌انتقالات بلاعوض در هر یک از نقاطی که اداره دارایی دائر باشد یک یا چند کمیسیون بدوی مرکب از سه نفر تشکیل می‌شود اعضاء کمیسیون عبارت‌خواهند بود از:
۱ - فرماندار یا بخشدار یا نماینده او.
۲ - رییس دارایی یا نماینده او.
۳ - نماینده اتاق بازرگانی برای رسیدگی به اختلافات مالیاتی بازرگانان و شرکتها (در نقاطی که اتاق بازرگانی دائر نیست یک نفر بازرگان معتمد محل به‌معرفی فرماندار یا بخشدار) و نماینده انجمن شهر یا شورای بخش (در صورتی که انجمن شهر یا شورای بخش نباشد یک نفر معتمد به انتخاب فرماندار‌یا بخشدار) برای رسیدگی به سایر اختلافات.
کمیسیون بدوی به اظهارات و دلائل طرفین رسیدگی و رأی خود را اعلام خواهد کرد رأی کمیسیون قطعی است مگر در مواردی که مابه‌الاختلاف بین‌مالیات مشخصه از طرف کمیسیون و مبلغی که مورد تصدیق مؤدی یا مطالبه دارایی است بیش از ۲۵٪ باشد (و در مورد مالیات بر ارث و نقل و‌انتقالات بلاعوض مطابق قانون مالیات بر ارث) در این صورت مؤدی یا دارایی می‌تواند در ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ رأی به کمیسیون تجدید نظر‌اعتراض نماید کمیسیون تجدید نظر مرکب خواهد بود از دادستان محل یا نماینده او - فرماندار یا بخشدار یا نماینده او - رییس دارایی یا نماینده او و‌یک نفر از رؤسا یا کارمندان ارشد ادارات دولتی در محل - یک نفر از نمایندگان اتاق بازرگانی برای بازرگانان و شرکتها و اگر اتاق نباشد یک نفر بازرگان‌معتمد به طریق بالا تعیین می‌شود و یا یک نفر از نمایندگان انجمن شهر و اگر انجمن شهر نباشد یک نفر معتمد محل به طریق بالا برای سایر مؤدیان‌تعیین خواهد شد. در مورد مالیات املاک مزروعی مالک معتمد محل به معرفی اداره کشاورزی.
رأی کمیسیون تجدید نظر قطعی و لازم‌الاجرا می‌باشد.
تبصره - کمیسیون بدوی لااقل با حضور دو نفر که یک نفر آنها نماینده دارایی باشد و همچنین کمیسیونهای تجدید نظر با حضور لااقل سه نفر که‌یک نفر آن نماینده دارایی باشد تشکیل می‌گردد ولی به هر حال اطلاع تمام نمایندگان از تاریخ تشکیل کمیسیون الزامی است. آراء کمیسیونهای بدوی و‌تجدید نظر به اکثریت عده حاضرین مناط اعتبار است.
فصل هفدهم - حق تمبر
ماده ۲۲ - به چکهای صادره یا معامله شده در ایران و وجوهی که از حساب جاری به وسیله قبض اخذ و یا حوالجاتی که از بابت اوراق اعتبار صادر‌می‌شود (به استثناء دستور انتقال وجه از حسابی به حساب دیگر) و سایر اوراقی که شبیه چک یا به منزله آن است به هر مبلغی که باشد در سال ۱۳۳۵ده دینار و از اول ۱۳۳۶ سی دینار تمبر الصاق می‌شود. مؤسسات بانک مکلفند قبل از تسلیم دفترچه چک به مشتریان خود آنها را تمبر کنند والا معادل‌دو برابر حق تمبر شمول جریمه خواهند شد.
ماده ۲۳ - از کلیه اسناد تجارتی قابل انتقال که در ایران صادر یا معامله و مورد استفاده قرار داده می‌شود (به استثنای اوراق تجارتی مذکور در ماده۲۶) و اسناد کاشف از حقوق مالکیت نسبت به مال‌التجاره از قبیل بارنامه دریایی و هوایی و زمینی و قبض تحویل مال‌التجاره به حواله کرد و همچنین‌اوراق بیمه مال‌التجاره ده ریال حق تمبر اخذ می‌شود.
ماده ۲۴ - نرخ حق تمبر سهام شرکتهای سهامی خواه طبع و منتشر شده یا نشده باشند بر اساس ارزش اسمی سهام به قرار یک در هزار خواهد بود و‌کسور هزار ریال هم هزار ریال محسوب می‌شود.
تبصره - سهام شرکتهای تعاونی از پرداخت حق تمبر معاف خواهند بود.
ماده ۲۵ - از کلیه قراردادها و اسناد مشابه آنها که بین بانکها و مشتریان آنها و بین مؤسسات صرافی و مشتریان آنها مبادله و یا از طرف مشتریان تعهد‌می‌شود و مربوط به ودایع نقدی و یا سهام یا هر نوع اوراق بهادار و یا اسناد ذمه و یا انتقال طلب یا التزامنامه و ضمانت‌نامه است در صورتی که در ثبت‌اسناد ثبت نشده باشد ده ریال حق تمبر تعلق می‌گیرد.
ماده ۲۶ - از اوراق مشروحه ذیل نسبت به مبلغ آنها معادل یک در هزار حق تمبر اخذ می‌شود:
برات - فته‌طلب و سایر اوراق تجارتی مشابه آنها و همچنین از اسناد تجارتی به رؤیت و اسناد تجارتی و چکهای صادره در خارجه که از طرف حواله‌دهنده محل پرداخت آن در ایران معین شده باشد.
حق تمبر مقرر در این ماده به مبلغ کمتر از هزار ریال معادل حق تمبر هزار ریال خواهد بود. اسناد تجارتی که مشمول حق تمبر بوده و در ایران صادر‌شده باشد باید صادرکنندگان تمبر مقرر را روی آنها الصاق و باطل نمایند و هر گاه چک و یا اسناد مذکور در خارجه صادر شده باشد اولین شخصی که در‌ایران اسناد مزبور را متصرف می‌شود باید قبل از هر قسم امضاء اعم از ظهرنویسی معامله قبولی یا پرداخت به ترتیب فوق عمل نماید.
مؤسسات یا اشخاصی که در ایران چک خارجی یا سایر اسناد مشابه را معامله و دریافت یا تأدیه می‌نمایند به طور تضامنی مسئول الصاق تمبرهای مقرر‌فوق بوده و در صورت تخلف مسئول پرداخت حقوق و جرائم مقرر خواهند بود.
ماده ۲۷ - وزارت دارایی مجاز است در هر مورد که لازم بداند دفاتر و پرونده‌های مربوط به معاملات چک و اسناد را که مشمول مالیات تمبر‌می‌باشند رسیدگی نماید.
تبصره ۱ - وزارت دارایی مجاز است برای سفته و برات اوراق رسمی چاپی تهیه و در دسترس متقاضیان بگذارد.
تبصره ۲ - حق تمبر سهام شرکتهای سهامی در ظرف یک ماه از تاریخ ثبت قانونی شرکت باید پرداخت و تمبر ابطال شود و در صورتی که ظرف‌مدت مزبور پرداخت نشود اداره دارایی می‌تواند برای وصول اقدام و اگر مؤدی در ظرف یک ماه از تاریخ مطالبه اداره دارایی اقدام به ابطال تمبر و‌پرداخت حق تمبر ننماید معادل یک برابر حق تمبر مشمول جریمه نیز خواهد گردید.
تبصره ۳ - بارنامه و سفته و براتی که تمبر مقرر به آنها الصاق نشده باشد مشمول یک برابر جریمه است.
فصل هیجدهم - مقررات متفرقه
ماده ۲۸ - در صورتی که مؤدی مالیاتی از پرداخت مالیات قطعی استنکاف نماید ادارات دارایی می‌توانند طبق آیین‌نامه‌ای که بر اساس مقررات‌اجرایی اسناد ثبت شده تنظیم می‌شود اقدام به اخذ مالیات نمایند.
ماده ۲۹ - پس از گذشتن سه سال از سررسید پرداخت مالیات هر سال نسبت به هر یک از مؤدیان موضوع این قانون هیچگونه مالیاتی که به موجب‌مقررات این قانون به درآمد اشخاص تعلق می‌گیرد قابل مطالبه و وصول نخواهد بود مگر این که از طرف اداره دارایی در مدت مزبور طبق مقررات‌قانونی تشخیص و کتباً مطالبه شده باشد ابلاغ کلیه اوراق مالیاتی باید بر طبق مقررات آیین دادرسی مدنی به عمل آید.
تبصره - ادارات دارایی مکلفند پس از تسویه به تقاضای مؤدی ورقه مفاصا حساب مالیاتی صادر و تسلیم نمایند.
ماده ۳۰ - در موقع وصول مالیات و جرائم آن از درآمد و اموال مؤدیان یا ضامن آنها وزارت دارایی نسبت به سایر طلبکاران حق تقدم خواهد داشت.
تبصره - در مواقعی که اداره دارایی شرکتی را معتبر نشناسد حق دارد کلیه تدابیری که برای تأمین وصول مالیات دولت لازم است اتخاذ نماید طرز‌اجرای این تبصره به موجب آیین‌نامه خواهد بود.
ماده ۳۱ - مؤدیان مالیاتی در صورتی که بقایای مالیاتی تا آخر سال ۱۳۳۴ خود را قبلاً پرداخته و یا مدت سه ماه از تاریخ تصویب این قانون کلاً و‌بعضاً بپردازند نسبت به مبالغ پرداخت شده از تأدیه جرائم و زیان دیر کرد معاف خواهند بود.
ماده ۳۲ - مأمورین ادارات دارایی موظفند کلیه اطلاعات مربوط به موضوع کسب و تجارت و دارایی مشمولین این مالیاتها را که در نتیجه رسیدگی‌به دست می‌آورند محرمانه تلقی نموده و از افشاء آن خودداری نمایند در صورت تخلف طبق مقررات مورد تعقیب جزایی قرار خواهند گرفت و مسئول‌جبران خسارت وارده به مؤدی نیز می‌باشند.
ماده ۳۳ - در هر موقعی که انجمن محاسبین و کارشناسان قسم‌خورده در کشور تشکیل شود وزارت دارایی مکلف است نتیجه رسیدگی محاسبین‌قسم‌خورده را در مورد حساب یا ترازنامه هر بازرگان یا شرکت بپذیرد در این صورت برای تشخیص مالیات مؤدی دیگر حاجت رسیدگی به دفاتر و‌اوراق مؤدی نخواهد بود.
در مورد تشخیص درآمد املاک مزروعی و یا آفت زراعت آنها و همچنین در مورد تشخیص مالیات مستغلات در صورت وجود انجمن کارشناسان‌قسم‌خورده وزارت دارایی می‌تواند در صورت تقاضای مؤدی تشخیص آنها را بپذیرد. آیین‌نامه طرز کار و انتخاب کارشناسان و محاسبین قسم‌خورده را‌وزارت دارایی تهیه و به موقع اجراء خواهد گذاشت.
تبصره - در هر نقطه که حسابداران و کارشناسان قسم‌خورده تعیین و به وسیله آگهی اعلامی شود به تدریج در حدود توانایی آنها رسیدگی و‌محاسبه مالیات مؤدیان به آنها مراجعه خواهد شد.
ماده ۳۴ - وزارت دارایی می‌تواند نسبت به مؤدیانی که قادر به پرداخت مالیات خود یک جا نیستند قرار تقسیط به اقساطی که از دو سال تجاوز‌ننماید بدهد و در صورت اقتضا از مطالبه جرائم و زیان دیر کرد آن صرف نظر نماید.
ماده ۳۵ - کلیه وزارتخانه‌ها و مؤسسات و شرکتهایی که با سرمایه دولت تشکیل شده‌اند مکلفند اطلاعات لازمه را بنا به درخواست ادارات دارایی‌در اسرع وقت در اختیار آنها بگذارند.
ماده ۳۶ - این قانون ناقض مقررات قانون مصوب آبان ماه ۱۳۳۳ راجع به اجازه مبادله قرارداد فروش نفت و گاز نمیباشد.
ماده ۳۷ - مالیات املاک مزروعی در تمام کشور و سایر مالیاتهای موضوع این قانون در مرکز شهرستانها و نقاطی که اداره دارایی دائر است یا دائر‌خواهد شد قابل مطالبه و وصول است.
ماده ۳۸ - برای رسیدگی به پرونده‌های مالیاتی که تا تاریخ ۱۰ امرداد ۱۳۳۴ به نحوی از انحاء قطعیت یافته ولی تمام یا قسمتی از آن وصول نگردیده(به استثنای مؤدیانی که بدهی خود را تقسیط نموده‌اند) کمیسیونی به نام کمیسیون حل اختلاف از اشخاص زیر تشکیل می‌شود:
یک نفر نماینده دادگستری.
یک نفر نماینده دارایی.
یک نفر نمانده اتاق بازرگانی و در نقاطی که اتاق بازرگانی دایر نشده یکی از بازرگانان معتمد محل که به انتخاب فرمانداری یا بخشداری تعیین خواهد‌شد.
مؤدیانی که مایل به مراجعه به کمیسیونهای حل اختلاف هستند مکلفند در ظرف دو ماه از تاریخ اجرای این قانون تقاضای خود را کتباً به اداره دارایی‌محل تسلیم دارند والا حق استفاده از مقررات این ماده را نخواهند داشت.
رأی صادره از این کمیسیون قطعی و لازم‌الاجرا می‌باشد و رأی اکثریت مناط اعتبار است.
تبصره - آراء صادره از کمیسیونهای حل اختلاف موضوع ماده ۴۶ قانون مصوب امرداد ۳۴ کمیسیون مشترک مجلسین در صورتی که مبلغ رأی‌نسبت به اصل مالیات از یک میلیون ریال تجاوز نکند مشمول این ماده خواهد بود.
ماده ۳۹ - وزارت دارایی می‌تواند از صدی دو مبلغ کل مالیاتهای وصولی موضوع این قانون را به عنوان پاداش به تشخیص وزارت دارایی به‌مأمورینی که در وصول مالیاتها مؤثر بوده‌اند پرداخت نماید.
و نیز وزارت دارایی مکلف است در هر سال لااقل پنج نفر برای مطالعه و تکمیل تحصیلات مالی و حسابداری تخصصی از بین کارمندان رسمی وزارت‌دارایی به کشورهای اروپا و آمریکا اعزام و هزینه آن را از این محل پرداخت نماید. کارمندان مزبور مکلفند پس از مراجعت لااقل دو برابر مدتی که به‌هزینه وزارت دارایی در خارج کشور بوده‌اند به خدمت ادامه دهند والا مخارج پرداخت شده از آنها مطالبه و وصول خواهد شد.
ماده ۴۰ - اداره دارایی نسبت به مالیاتهایی که قانوناً پرداخت‌کنندگان مکلف به کسر و ارسال آن می‌باشند در صورتی که مؤدیان یا مکلفین به وظیفه‌خود عمل ننمایند و یا بر خلاف حقیقت رفتار کرده باشند می‌توانند مالیات متعلقه را رأساً تشخیص و مطالبه نماید مالیات مشخصه قطعی است مگر آنکه مؤدی به تشخیص دارایی معترض بوده و در ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ اعتراض خود را تسلیم اداره دارایی نماید در این صورت پرونده امر برای‌رسیدگی و صدور رأی به کمیسیونهای تشخیص و تجدید نظر احاله خواهد شد به هر حال در مواردی که پرداخت‌کنندگان درآمد مسئول کسر و ارسال‌مالیات می‌باشند با دریافت‌کنندگان متضامناً مسئول پرداخت اصل مالیات و جرائم متعلقه خواهند بود و اداره دارایی به هر یک که مقتضی باشد و یا‌به هر دو طرف حق مراجعه خواهد داشت.
ماده ۴۱ - از تاریخ تصویب این قانون رسیدگی به دعاوی ناشی از اقدامات اجرایی برای وصول مالیاتها به معنی اعم (از قبیل گمرک - مالیات بردرآمد) و همچنین آراء کمیسیونهای تجدید نظر مالیاتی که مابه‌الاختلاف بین مالیات مشخصه از طرف کمیسیون تجدید نظر و مبلغی که مورد تصدیق‌مؤدی یا مطالبه دارایی است زائد بر پانصد هزار ریال باشد در صلاحیت هیأت عالی حل اختلاف مالی می‌باشد. هیأت مذکور در تهران تشکیل می‌گردد‌در مورد آراء کمیسیونهای تجدید نظر مؤدی یا دارایی می‌توانند در ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی به هیأت مذکور مراجعه نمایند.
در صورتی که این مراجعه از طرف مؤدی به عمل آید نامبرده مکلف است مابه‌الاختلاف را وجه نقد سپرده و یا تضمین کافی که مورد قبول اداره دارایی‌یا هیأت عالی باشد بدهد والا عرضحال ده روز پس از اخطار هیأت مزبور رد خواهد شد.
سازمان و طرز عمل و وظایف هیأت عالی حل اختلاف مالی به موجب آیین‌نامه خواهد بود.
تبصره ۱ـ اکثریت اعضاء هیئت عالی مذکور از کارمندانی که دارای پایه قضائی هستند انتخاب خواهد شد.
تبصره ۲ - مرجع رسیدگی به دعاوی مالیاتی به معنی اعم منحصراً مراجع مذکور در قوانین مالیاتی می‌باشد.
تبصره ۳ - تبصره ماده ۳۸ این قانون مشمول ماده فوق نخواهد بود.
ماده ۴۲ - بقایای مالیاتی مؤدیان به استثناء مواردی که در این قانون تکلیف خاصی برای آنها مقرر شده از حیث نرخهای مالیاتی تابع مقررات سالهای‌مربوطه و از حیث تشخیص و تشریفات رسیدگی تابع این قانون می‌باشد بقایای مالیات صدی سه اراضی که تا این تاریخ به طور قطعی وصول نشده‌قابل مطالبه و وصول نخواهد بود.
بقایای مالیاتی تا آخر سال ۱۳۳۳ مستغلاتی که مالیات آن در سال ۵۰۰ ریال و کمتر است بخشوده می‌شود.
ماده ۴۳ - آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون طبق پیشنهاد وزارت دارایی پس از تصویب کمیسیون قوانین دارایی مجلس شورای ملی قابل اجرا است.
تبصره - وزارت دارایی مکلف است ظرف ده روز از تاریخ تصویب این قانون آیین‌نامه‌های مربوطه را تهیه و به کمیسیون قوانین دارایی مجلس‌شورای ملی تقدیم نماید و تا تصویب نهایی کمیسیون قوانین دارایی موقتاً قابل اجرا خواهد بود.
ماده ۴۴ - این قانون از اول سال ۱۳۳۵ قابل اجرا است و کلیه قوانین و مقررات مخالف آن ملغی می‌باشد.
قانون فوق که مشتمل بر چهل و چهار ماده و هفتاد و هشت تبصره است در جلسه پنجشنبه شانزدهم فروردین ماه یک هزار و سیصد و سی پنج به‌تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی - رضا حکمت
قانون بالا در جلسه ۲۸ اسفند ماه ۱۳۳۳ به تصویب مجلس سنا رسیده است.