قانون تاسیس کتابخانه عمومی در تمام شهرها
| مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم | تصمیم‌های مجلس | قوانین رفاه اجتماعی مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری بیست و یکم |
قانون تاسیس کتابخانه عمومی در تمام شهرها - مصوب ۲ دی ۱۳۴۴ مجلس شورای ملی و ۲۹ دی ۱۳۴۴ مجلس سنا. این قانون در تاریخ ۵ بهمن ۱۳۴۴ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
ماده ۱ - شهرداریها مکلفند هر سال قبل از تقسیم اعتبارات شهرداری یک و نیم درصد از کل درآمد خود را برای تأسیس کتابخانه عمومی وقرائت‌خانه و خرید کتاب و اداره کتابخانه هر شهر اختصاص دهند و اگر کتابخانه عمومی شهر در حال حاضر موجود باشد و به انجمن کتابخانه عمومی‌واگذار گردد صرف یک و نیم درصد مزبور با رعایت مفاد این قانون برای کمک و توسعه و تکمیل همان کتابخانه مجاز است.
تبصره ۱ - برای نظارت در ساختن کتابخانه و خرید کتاب و لوازم مربوط و اداره آن در هر شهر انجمن کتابخانه که دارای شخصیت حقوقی است‌تشکیل می‌شود اعضای انجمن مرکب خواهند بود از رییس فرهنگ و هنر، نماینده انجمن شهر و نماینده شهرداری و چهار نفر از دانشمندان و معتمدین‌آن شهر که با پیشنهاد رییس اداره فرهنگ و هنر و تصویب هیأت امناء مذکور در ماده ۲ این قانون انتخاب می‌شوند رییس فرهنگ و هنر سمت ریاست ودو نفر از اعضاء به سمت خزانه‌دار و دبیر انتخاب خواهند شد تصمیمات انجمن که به تصویب اکثریت اعضاء رسیده باشد قابل اجرا خواهد بود اداره‌امور انجمن در شهر تهران با هیأت امناء مذکور در ماده ۲ خواهد بود.
تبصره ۲ - خدمت چهار نفر منتخب که ممکن است در شورای آموزش و پرورش شهر نیز عضویت داشته باشند در انجمن کتابخانه افتخاری وبرای مدت چهار سال است. هر گاه یکی از اعضاء فوت یا استعفا کند یا محکومیتی پیدا نماید که مستلزم محرومیت او از حقوق اجتماعی باشد جانشین‌وی برای بقیه مدت به ترتیب مقرر در تبصره ۱ انتخاب می‌شود. تبصره ۳ - در هر شهر که عمارت مناسب برای کتابخانه فراهم نباشد اعتبار از محل یک و نیم درصد و سایر وجوه حاصله در حساب مخصوص‌نگاهداری می‌شود که زیر نظر انجمن کتابخانه منحصراً به مصارف تعیین شده در این قانون برسد.
انجمن کتابخانه مجاز است به طور امانی و یا از طریق مناقصه اقدام به ساختن بنای کتابخانه نماید.
انجمن می‌تواند برای تسریع در تأسیس کتابخانه عمومی به اعتبار مبلغی که از درآمد شهرداری محل جهت تأسیس کتابخانه اختصاص داده شده ازبانکهای مجاز وام دریافت کند و به مصرف ساختن بنای کتابخانه برساند و از اعتبار مربوط مستهلک نماید.
تبصره ۴ - شهرداریها مکلفند مقدار مناسب از اراضی متعلق به خود را به تقاضای انجمن کتابخانه برای ساختمان کتابخانه عمومی با حفظ مالکیت‌بلاعوض در اختیار انجمن مذکور بگذارند و در نقاطی که شهرداری فاقد زمین باشد مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت می‌توانند با تصویب هیأت‌وزیران زمین و ابنیه مورد تقاضا را برای کتابخانه عمومی بلاعوض واگذار نمایند.
انجمن کتابخانه می‌تواند با تصویب انجمن شهر زمین دریافتی از شهرداری را با زمین مناسبتر تعویض نماید. ساختن بنای کتابخانه عمومی در شهرهایی‌که پارک شهر دارد در پارک مجاز است و اگر شهرداریها در پارک شهر دارای ساختمان مناسب باشند باید به کتابخانه عمومی اختصاص دهند. (پارک شهربه باغات عمومی و ملی نیز اطلاق می‌شود). تبصره ۵ - وزارت فرهنگ و هنر مکلف به بذل مساعدتهای مالی و معنوی برای توسعه کتابخانه‌های عمومی شهرستانها است و باید علاوه برهمکاری با هیأت امنای کتابخانه‌های عمومی کشور از کتب و مجلات که در اختیار دارد به همه کتابخانه‌های عمومی کشور به رایگان بفرستد.
تبصره ۶ - مؤلفین و ناشرین کتب و مجلات و روزنامه‌های شهر یک نسخه از نشریه چاپ شده خود را به رایگان در اختیار کتابخانه عمومی شهر ولااقل چهار نسخه در اختیار وزارت فرهنگ و هنر می‌گذارند که بین کتابخانه‌های عمومی شهرستانها تقسیم شود. تبصره ۷ - هر گونه اعانه نقدی یا کتاب یا اشیاء دیگری که از طرف اشخاص یا مؤسسات به کتابخانه اهداء می‌شود به نام اهداکننده در دفاتر ثبت وجزو اموال و درآمد عمومی کتابخانه محسوب می‌شود.
ماده ۲ - برای راهنمایی و نظارت در انجام وظایف قانونی انجمن‌های کتابخانه هیأتی به نام هیأت امناء مرکب از ۷ نفر که عضویت آنها افتخاری‌است به شرح زیر در تهران تشکیل می‌شود:
۱ - وزرای فرهنگ و هنر و کشور با صدور فرمان همایونی.
۲ - پنج نفر بنا به پیشنهاد وزیر فرهنگ و هنر و صدور فرمان همایونی برای مدت پنج سال.
هیأت امناء دبیرخانه‌ای دارد که اعضاء مورد احتیاج آن را وزارتین فرهنگ و هنر و کشور از کارمندان خود بدون تحمیل هیچ گونه هزینه‌ای به بودجه‌انجمن کتابخانه تأمین می‌نمایند.
هیأت امناء یک نفر را که واجد صلاحیت باشد از بین خود و یا از خارج به نام دبیر کل با اکثریت آراء برای مدت پنج سال انتخاب خواهند کرد.
مسئولیت اداره امور دبیرخانه با دبیر کل خواهد بود.
تبصره - آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون و طرز استفاده از کتب کتابخانه و مدتی را که متقاضی کتاب می‌تواند کتاب مورد تقاضا را نزد خودنگاهدارد و سایر مقررات مالی و اداری کتابخانه و نحوه تشویق اهداکنندگان کتب و اعانات و اموال دیگر به وسیله دبیر کل تهیه و پس از تصویب هیأت‌امناء به موقع اجرا گذارده می‌شود.
ماده ۳ - وزارتخانه‌های فرهنگ و هنر و کشور مأمور اجرای این قانون می‌باشند.
قانون بالا مشتمل بر سه ماده و هشت تبصره می‌باشد و در جلسه روز پنجشنبه دوم دی ماه یک هزار و سیصد و چهل و چهار به تصویب مجلس‌شورای ملی رسیده‌است.
رییس مجلس شورای ملی - مهندس عبدالله ریاضی.
قانون فوق در جلسه روز چهار شنبه ۱۳۴۴٫۱۰٫۲۹ به تصویب مجلس سنا رسیده‌است