قانون ایمنی راهها و راهآهن
مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و دوم | تصمیمهای مجلس | قوانین برنامههای عمرانی کشور مصوب مجلس شورای ملی |
قانون ایمنی راهها و راهآهن - مصوب ۱۳۴۹٫۴٫۷
ماده ۱ - شاهراه به راهی اطلاق میشود که حداقل دارای دو خط اتومبیلرو و یک شانه حداقل به عرض ۳ متر برای هر طرف رفت و برگشت بوده ودو طرف آن به نحوی محصور و در تمام طول شاهراه از هم کاملاً مجزا باشد و ارتباط آنها با هم فقط به وسیله راههای فرعی که از زیر یا بالای شاهراهعبور کند تأمین شود و هیچ راه دیگری آن را قطع نکند.
ماده ۲ - هر شاهراه که با خصوصیات فوق ساخته شده یا بشود از تاریخی که وزارت راه اعلام کند مشمول مقررات این قانون میباشد.
ماده ۳ - وزارت راه مکلف است در هر شاهراه حداقل و حداکثر سرعت همچنین انواع وسائط نقلیهای که عبور آنها مجاز نیست با نصب علائممشخص کند و نیز کلیه علائم مربوط به مقررات رانندگی و محلهای توقف مجاز و سایر علائم لازم را که برای پیشگیری از خطرات احتمالی تصادفلازم است در طول راه برای اطلاع رانندگان نصب کند.
ماده ۴ - ورود و عبور عابرین پیاده و انواع وسائط نقلیه غیر مجاز و عبور دادن دام در شاهراهها و همچنین توقف وسائط نقلیه در خطوط عبورممنوع است.
هر گاه به جهات مذکور حادثهای واقع شود که منجر به ضرب یا جرح یا قتل یا خسارت مالی شود راننده مجاز که وسیله نقلیه او مجاز به حرکت درشاهراه باشد نسبت به موارد فوق مسئولیتی نخواهد داشت. ولی در هر حال مکلف است در صورت بروز حادثه وسیله نقلیه را در شانه سمت راستمتوقف نموده و مصدوم را با وسیله نقلیه خود یا وسیله دیگر بلافاصله به اولین درمانگاه یا بیمارستان برساند و مراتب را به مأمورین انتظامی اطلاعدهد. عدم مسئولیت راننده مذکور مانع استفاده شخص ثالث از مقررات بیمه نخواهد بود.
تبصره - وزارت راه مکلف است محلهای توقف ضروری مجاز وسائط نقلیه در طول شاهراهها را ایجاد کند.
ماده ۵ - دولت میتواند با تصویب کمیسیونهای راه و دارایی مجلسین برای شاهراهها عوارض مناسبی تعیین و وصول کند.
ماده ۶ - اقدام به هر گونه عملیاتی که موجب خرابی جاده گردد همچنین ایجاد هر گونه مستحدثات یا درختکاری یا زراعت یا اقدام به حفاری درحریم قانونی شاهراهها و راههای اصلی و فرعی و راهآهن که میزان هر یک به طریق و وسائل متناسب مشخص و از طرف وزارت راه آگهی میشود بدوناجازه وزارت راه ممنوع است.
تبصره ۱ - وزارت راه مکلف است به حضور نماینده دادسرا و در نقاطی که دادسرا نباشد با حضور نماینده دادگاه بخش این قبیل مستحدثات یادرختکاری و یا زراعت و حفریات را ضمن تنظیم صورت مجلس رأساً قلع و آثار تجاوز را محو کند.
تبصره ۲ - اشخاص ذینفع میتوانند به مراجع دادگستری مراجعه کنند دادگاه خارج از نوبت به اینگونه پروندهها رسیدگی نموده و حکم لازم راصادر میکند.
ماده ۷ - هر گاه در طول خطوط راهآهن از طرف رانندگان وسائل نقلیه راهآهن بر اثر رانندگی وسائل مزبور قتل یا جرح یا ضرب واقع شود باید وسیلهنقلیه متوقف گردد و ضمن مبادرت به کمکهای نخستین در مورد مجروحین و مصدومین صورت مجلس در محل حادثه به وسیله مأمورین انتظامیراهآهن و مأمورین مربوط راهآهن تنظیم و پس از تحقیقات اولیه از راننده و مطلعین در صورتی که به سبب حادثه جسد یا اجسام دیگری روی خطوطراهآهن قرار گرفته و مانع عبور قطار و وسایل نقلیه راهآهن باشد مأمورین پلیس انتظامی راهآهن آن را به محاذات محل به خارج خط در نقطه مناسبیانتقال داده و بلافاصله قطار و وسیله نقلیه را حرکت دهند.
مأمورین پلیس انتظامی راهآهن موظفند آثار و علائم موجود را در محل حادثه حفظ کرده و مراتب را در صورت وقوع قتل فوراً به مقامات قضایی برایحضور و انجام تشریفات قانونی گزارش دهند.
ماده ۸ - راهآهن دولتی ایران مکلف است در طول راهآهن معابر و گذرگاههای مجاز برای افراد و وسایل نقلیه را با نصب علامات مشخص کند.
ماده ۹ - عبور از روی خطوط راهآهن و ورود در محوطه ایستگاهها و کارخانهها و تأسیسات فنی راهآهن به استثنای سکوهای مسافری و امکنه وگذرگاهها و معابر مجاز واقع در ایستگاهها و در طول خطوط ممنوع است جز برای آن عده از مأمورین راهآهن که بر حسب وظیفه مجاز به ورود و عبورمیباشند و در صورت تخلف و بروز حادثه راهآهن دولتی ایران مسئول نخواهد بود.
ماده ۱۰ - عبور هر گونه وسیله نقلیه اعم از موتوری و غیر موتوری از یک طرف خط آهن به طرف دیگر در غیر محلهای مجاز ممنوع است ومتخلف از این امر مسئول هر گونه پیشامد و خسارت وارده میباشد.
ماده ۱۱ - از تاریخ تصویب این قانون غرامت موضوع ماده (۱۳) قانون کیفر بزههای راهآهن مصوب فروردین ماه ۱۳۲۰ از پانصد ریال تا پنج هزارریال خواهد بود و تجاوز به محدوده ایستگاهها در حکم تجاوز به حریم خط آهن میباشد.
تبصره - حدود ایستگاه راهآهن عبارت است از محوطهای که مورد نیاز راهآهن بوده و بر اساس نقشههای مصوب راهآهن قانوناً به تصرف و تملکراهآهن درآمده باشد و به وسیله علائم مخصوص از طرف راهآهن مشخص میشود.
ماده ۱۲ - تبصره ذیل به ماده ۲۱ قانون بزههای راهآهن اضافه میشود:
تبصره - تعقیب متهم در دادگستری موکول به شکایت راهآهن خواهد بود.
ماده ۱۳ - هر گاه بر اثر عبور انسان یا دام یا وسیله نقلیهای که حرکت آن بستگی به راهآهن ندارد و برخورد آن با وسائل نقلیه مجاز راهآهن در رویخط آهن حادثهای منجر به قتل یا جرح یا ضرب یا خسارت مالی شود راننده مجاز که بر حسب وظیفه رانندگی وسائل نقلیه راهآهن را روی خط آهن بهعهده دارد در صورتی که نظامات و مقررات مربوط را رعایت نموده باشد مسئولیتی نخواهد داشت. عدم مسئولیت راننده مذکور مانع استفاده شخصثالث از مقررات بیمه نخواهد بود.
ماده ۱۴ - وزارت راه مکلف است هنگام ایجاد راههای جدید و راهآهن گذرگاههای ضروری و مجاری لازم را در نظر گرفته موجبات ارتباط طرفینراه احداثی را به نحو مقتضی فراهم کند و در مورد شاهراهها وسیله ارتباط تلفنی در طول راه به مسافتهای معین ایجاد نماید.
قانون فوق مشتمل بر چهارده ماده و پنج تبصره پس از تصویب مجلس سنا در تاریخ روز شنبه ۱۳۴۹٫۳.۳۰ در جلسه روز یکشنبه هفتم تیر ماه یک هزارو سیصد و چهل و نه شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی - عبدالله ریاضی