قانون اجازه مبادله قرارداد عبور و مرور سکنه قرای سرحدی ایران و انحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
| مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری هفتم | تصمیم‌های مجلس | قوانین بنیان ایران نوین مصوب مجلس شورای ملی |
| نمایندگان مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری هفتم |
قانون اجازه مبادله قرارداد عبور و مرور سکنه قرای سرحدی ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی - مصوب ۱۶ دی ماه ۱۳۰۷
ماده واحده - مجلس شورای ملی قرارداد عبور و مرور سکنه قراء سرحدی ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی را که مشتمل بر ۱۶ ماده ویک ضمیمه و یک پروتکل می‌باشد و در تاریخ دهم خرداد ۱۳۰۷ امضاء شده تصویب و اجازه مبادله نسخ صحه شده آن را به دولت می‌دهد.
این قانون که مشتمل بر یک ماده و متن قرارداد و پروتکل و ضمیمه آن است در جلسه شانزدهم دی ماه یک هزار و سیصد و هفت شمسی به تصویب‌مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی - دادگر
[z]قرارداد راجع به عبور و مرور سکنه قراء سرحدی ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به اراضی یکدیگر اعلیحضرت همایون شاهنشاه ایران از یک طرف و دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی از طرف دیگر نظر به اینکه مایلند روابط مابین سکنه قراءمجاور سرحدی خود را تسهیل نمایند تصمیم نمودند که برای عبور و مرور این قبیل سکنه از سرحدات خود ترتیب سهل و ساده‌ای را برقرار نمایند.
و برای این منظور اختیارداران خود را به شرح ذیل معین کردند: از طرف اعلیحضرت شاهنشاه ایران جناب فتح‌الله‌خان پاکروان کفیل وزارت امور خارجه و از طرف اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی‌یاکوکریستوفردیچ داوتیان سفیر کبیر فوق‌العاده اتحاد جماهیر شوروی در ایران - اختیارداران مزبور پس از مبادله اعتبارنامه‌های خود که آنها را صحیح ومعتبر یافتند در مراتب ذیل موافقت حاصل کردند:
ماده ۱ - سکنه قراء سرحدی مطابق مفهوم این قرارداد به اشخاصی اطلاق می‌شود که اقامتگاه ثابت آنها در شهر یا قریه‌ای است که در حدود منطقه به‌عرض پنجاه کیلومتر از قرار ۲۵ کیلومتر از هر طرف سرحد واقع شده باشد.
ماده ۲ - سکنه قراء سرحدی مجازند با رعایت مقرراتی که ذیلاً ذکر خواهد شد برای اقدام به ساختمان و تسطیح اراضی و غیره - تجارت - ایفاءتکالیف خانوادگی - مساعدت در دفع آفات طبیعی - امداد طبی - تجسس حیوانات گمشده و اموال مسروقه و به جهات دیگری از این قبیل از سرحدعبور نموده و در خاک دولت طرف دیگر در حدود ۲۵ کیلومتر مذکور در فوق توقف نمایند و همچنین می‌توانند برای مراجعه به مأمورین محلی طرف‌معظم متعاهد دیگر به جهت اتخاذ اقدامات لازمه بر علیه مجرمین حقوق عمومی که از سرحد فرار و به منطقه سابق‌الذکر پناه برده باشند از سرحد عبورنمایند.
ماده ۳ - سکنه قراء سرحدی برای اینکه بتوانند از حق توقف و عبور مذکوره در ماده ۲ استفاده کنند باید دارای جوازهای مخصوصی باشند که از طرف‌مأمورین حوزه اقامت آنان صادر شده باشد جوازهای مزبوره مطابق نمونه منضمه به این قرارداد تنظیم می‌شود عبور از سرحد فقط از نقاطی که پستهایسرحدی در آنجا موجود و یا بعد ایجاد می‌گردد و به طوری که در ماده ذیل پیش‌بینی شده قبلاً تعیین خواهد گردید مجاز می‌باشد.
ماده ۴ - وزارت امور خارجه ایران از یک طرف و سفارت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در ایران از طرف دیگر در مدتی که از موقع مبادله نسخ‌مصوبه این قرارداد تجاوز ننماید فهرست ذیل را به یکدیگر ابلاغ خواهند نمود: الف - فهرست مأمورین محلی که مأمور دادن جواز عبور هستند و حدود اختیارات آنها در این موضوع. ب - فهرست نقاطی که عبور از آنجاها مجاز و در آنجاها پستهای سرحدی برقرار خواهد شد.
ماده ۵ - هر یک از دولتین معظمتین متعاهدتین بر طبق ترتیباتی که مقرر خواهند داشت جواز عبور صادر می‌کنند جوازهای مزبوره در موقع ایاب وذهاب از سرحد به ترتیبی که از طرف هر یک از دولتین متعاهدین مقرر گردیده در پستهای سرحدی مندرجه در ماده ۴ مجاناً ثبت خواهد شد جوازهای‌عبور به زبان فارسی و روسی نوشته می‌شود در جوازهای صادره از طرف مأمورین محلی اتحاد جماهیر شوروی ممکن است گذشته از السنه فوق زبان‌معمول به خاک جمهوری که جزو اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی در منطقه پست سرحدی عبور واقع است نیز علاوه شود.
ماده ۶ - جوازهای عبور که همیشه به اسم اشخاص صادر می‌شود بر دو قسم خواهد بود: جواز ۳۰ روزه و جواز یک‌ساله. جوازهای یک‌ساله فقط برای‌تسهیل زراعت اراضی است که در منطقه به عرض ۶ کیلومتر (۳ کیلومتر از هر طرف سرحد واقع شده باشد). این جوازها فقط به سکنه قراء سرحدی که اراضی مزبور را زراعت می‌نمایند داده می‌شود مادام که جوازهای عبور به اعتبار خود باقی می‌باشند با هر یک‌از آنها می‌توان دفعات غیر محدودی از سرحد عبور و مرور نمود در موقعی که دارنده جوازی که مدت اعتبارش در شرف انقضاء است هنوز به خاک‌خود مراجعت نکرده و به یک دلیل موجهی تقاضای تمدید مدتی را که کافی برای مراجعت باشد بنماید مأمورین محلی با رعایت مقرراتی که دولت‌متبوع آنها در این باب وضع نموده‌است تقاضای او را به عمل خواهند آورد. در کلیه جوازهای عبور از هر قسم که باشد بایستی علاوه بر اسم دارنده جواز ناحیه‌ای که مقصد صاحب جواز است و همچنین پست سرحدی که از آنجاعبور می‌نمایند و علل عبور نیز قید شود.
ماده ۷ - عبور از سرحد فقط از طلوع تا غروب آفتاب مجاز است لیکن در موارد ذیل ممکن است هنگام شب اجازه عبور داده شود:
۱ - برای دفع بلیات طبیعی.
۲ - برای امداد فوری طبی یا جراحی در این صورت فقط به طبیب یا پرسنل طبی و اشخاصی که برای جلب مساعدت آنها می‌روند اجازه داده می‌شود.
۳ - در صورتی که لزوم فوری داشته باشد که با مساعدت مصادر امور محلی در مقام تعقیب یا تجسس مجرمین حقوق عمومی یا همدستان آنان که دریک طرف سرحد مرتکب جنایتی شده و به طرف دیگر سرحد متواری شده باشند برآیند. در این صورت جواز برای مجنی‌علیه و خانواده او و شهود واقعه داده می‌شود.
ماده ۸ - به اشخاص ذیل جواز عبور داده نمی‌شود:
۱ - اشخاصی که جواز خود را بالاراده به دیگری واگذار کرده و یا عاریت داده باشند.
۲ - اشخاصی که از جواز دیگری خواه برای عبور از سرحد و خواه جهت توقف در خاک طرف دیگر استفاده کرده باشند. ۳ - کسانی که مطابق قوانین طرف متعاهد دیگر برای قاچاق محکوم شده باشند.
۴ - کسانی که از طرف مصادر امور طرف معظم متعاهد دیگر نسبت به آنان پیشنهاد منع صدور جواز شده باشد.
۵ - اشخاصی که سابقاً تبعه طرف معظم متعاهد دیگر بوده‌اند مگر اینکه قبلاً راجع به آنها موافقتی شده باشد.
ماده ۹ - هر گاه جوازی که از طرف مصادر امور یکی از طرفین معظمتین متعاهدتین صادر شده‌است برخلاف مقررات ماده ۸ باشد مصادر امور طرف‌معظم دیگر آزادند که از ثبت جواز مزبور خودداری کرده و صاحب این قبیل جواز را در خاک خود نپذیرند.
ماده ۱۰ - اشخاصی که مطابق مقررات این قرارداد تحصیل جواز عبور کرده‌اند حق دارند در موقع عبور از سرحد کلیه آلات و البسه و توشه راه که برای‌احتیاجات شخصی آنها لازم باشد و آلات و ادوات مربوطه به کار خود و همچنین کلیه اثاث‌البیتی را که برای مدت توقف آنها در خاک طرف دیگر مورداحتیاج است بدون تأدیه حقوق گمرکی و سایر عوارض مشابه چه ایاباً و ذهاباً همراه خود ببرند. به علاوه دارندگان جوازهای یک‌ساله مذکوره در ماده ۶می‌توانند با معافیت از حقوق گمرکی و سایر عوارض مشابهه به آن عرابه و اسب و حشم کار و بذر و کلیه اشیایی که برای کار و توقف موقتی آنها لازم‌است همراه برده و همچنین در موقع مراجعت محصول خود را همراه بیاورند مشروط بر اینکه در صورت اخیر از نظامات گمرکی متابعت نمایند. باید متذکر بود که هر یک از طرفین معظمتین متعاهدتین می‌توانند به موجب نظامات مخصوصه که قبل از اجراء آن اطلاعاً به استحضار طرف معظم‌دیگر خواهند رساند از ورود و خروج یک یا چند فقره از اشیاء سابق‌الذکر ممانعت کرده و یا تحدیداتی نسبت به آنها قائل شوند.
ماده ۱۱ - در صورتی که مصادر امور یکی از طرفین معظمتین متعاهدتین مستحضر شوند که در یکی از نقاط مجاور سرحدی هر یک از دولتین امراض‌ساریه انسانی یا حیوانی موجود است می‌توانند کلیه نظاماتی را که در این باب وضع نموده‌است به موقع اجرا بگذارد مشروط بر اینکه قبلاً طرف معظم‌متعاهد دیگر را مستحضر ساخته باشد.
ماده ۱۲ - در موقعی که دارنده جواز ۳۰ روزه جواز خود را مفقود کرده باشد مادامی که مدت مزبوره سابق منقضی نشده و فقدان آن به پستهایسرحدی مربوطه طرفین ابلاغ نشده باشد جواز جدیدی به مشارالیه داده نخواهد شد هر گاه دارنده جواز یک‌ساله جواز خود را گم کرده باشد همین که‌مراتب را به پستهای سرحدی مربوطه طرفین معظمتین متعاهدتین اطلاع داد ممکن است جواز دیگری به او داده شود. اعتبار جواز مزبور تا موعدانقضای جواز سابق خواهد بود. ممکن است بدون رعایت مقررات و مهلتهای مذکوره در فوق جوازهای جدیدی صادر شود مشروط بر اینکه دلیل کافی وجود داشته و فیمابین اداره‌ای‌که جواز صادر نموده و اداره‌ای که در پست سرحدی طرف معظم دیگر مباشر ثبت آن است قرار مخصوصی داده شده باشد.
ماده ۱۳ - هر یک از طرفین معظمتین متعاهدتین متقبل می‌شوند که فقط به اخراج اشخاص ذیل که بر طبق مقررات این قرارداد تحصیل جواز کرده‌اند ازمجرای اداری اکتفا نمایند:
۱ - اشخاصی که بدون تحصیل اجازه از مقامات صالحه از منطقه مجازه (۲۵ کیلومتر) تجاوز کرده باشند.
ب - بدون اینکه مشمول حق تمدید مذکوره در ماده ۶ باشند توقف خود را بیش از موعد مندرجه در جواز ادامه دهند. باید در نظر داشت که مقررات مذکوره در فوق شامل اشخاصی که در محاکم عمومی تحت تعقیب جنحه یا جنایتی می‌باشند نخواهد گردید.
ماده ۱۴ - عبور ایلات و احشام آنها از سرحد تابع مقررات مخصوصی خواهد بود.
ماده ۱۵ - این قرارداد بلافاصله پس از مبادله نسخ مصوبه در مسکو قابل اجرا خواهد بود. هر یک از طرفین معظمتین متعاهدتین حق خواهند داشت که در انقضاء مدت سه سال از تاریخ تصویب قرارداد آن را فسخ نمایند در آن صورت باز یک‌سال پس از فسخ هم به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده ۱۶ - این قرارداد به زبان فرانسه تحریر شده و اختیارداران ذیل آن را امضاء و به مهر خود ممهور ساختند. ضمیمه ماده سوم قرارداد شکل جوازها الف - جهت جوازهایی که مدت ۳۰ روز برای عبور و مرور سکنه قراء سرحدی از سرحدات ایران و شوروی معتبر است:
۱ - اسم شخص ۲ - اسم پدر ۳ - تابعیت ۴ - سن ۵ - قد ۶ - چشم ۷ - مو ۸ - ریش ۹ - علامت مخصوصه ۱۰ - مقصد ۱۱ - مقصود از عبور ازسرحد.
۱۲ - اشخاصی که همراه دارنده جواز مسافرت می‌نمایند: زنها و اولاد صغار. ۱۳ - تاریخ تسلیم جواز.
۱۴ - تاریخ عبور از سرحد در هر دفعه.
به... که علامات مخصوصه آن در فوق قید شده و ساکن قریه... ناحیه... می‌باشد اجازه داده می‌شود که در نقطه... (پست سرحدی)... از سرحد عبورنماید.
این جواز از تاریخ تسلیم الی مدت سی روز برای عبور دفعات غیر محدودی از سرحد معتبر است.
ب - جوازهای عبور یک‌ساله که جهت عبور و مرور از سرحد ایران و شوروی به سکنه قراء سرحدی که در منطقه سه کیلومتری سرحد اراضی دارندداده می‌شوند.
۱ - اسم و اسم خانواده ۲ - اسم پدر ۳ - تابعیت ۴ - سن ۵ - قد ۶ - چشم ۷ - مو ۸ - ریش ۹ - علامت مخصوصه ۱۰ - محل مزرعه ۱۱ -اشخاصی که همراه دارنده جواز هستند (زنها و اطفال صغار). به... که علامات مخصوصه آن در فوق قید شده... ساکن قریه... ناحیه... اجازه داده می‌شود که در نقطه (پست سرحدی...) برای انجام امور فلاحتی ازسرحد عبور نموده و از نقطه‌ای که در نمره ۱۰ معین شده عبور نماید. فلان... حق دارد.
۱ - عرابه و اسب و حشم کار و آذوقه سفر و بذر و کلیه اشیایی که برای کار و توقف موقتی او لازم است همراه ببرد.
۲ - با متابعت از مقررات گمرکی محصول خود را همراه بیاورد. این جواز از تاریخ تسلیم الی مدت یک سال برای عبور و مرور دفعات غیر محدودی از سرحد معتبر است.
به تاریخ... ۱۹۲
امضاء و مهر پاکروان امضاء و مهر داوتیان پروتکل منضمه به قرارداد عبور و مرور سکنه قراء سرحدی از سرحد ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی چون اختیارداران ذیل لازم دیدند که مقررات ماده ۱۰ این قرارداد تصریح شده باشد نسبت به مراتب ذیل موافقت حاصل کردند. معافیت مذکوره در ماده ۱۰ مشروط بر این است که از مراتبی که در نظامنامه‌های جاریه پیش‌بینی شده متابعت شود آذوقه‌ای که از پرداخت حقوق‌گمرکی معاف شده نبایست از میزانی که برای سفر لازم است تجاوز نماید مسلم است که دارندگان جواز یک‌ساله می‌توانند محصول خود را همراه‌بیاورند ولی به شرطی که رعایت نظامات و تعرفه‌های گمرکی را بنمایند. تصریحات مذکوره در فوق که این پروتکل را تشکیل می‌دهد جزو قرارداد محسوب شده و باید در یک تاریخ با قرارداد برای تصویب فرستاده شود. اختیارداران این پروتکل را امضاء و به مهر خود ممهور ساختند. امضاء: پاکروان امضاء: داوتیان اجازه مبادله قرارداد عبور و مرور سکنه قراء سرحدی ایران و اتحاد جماهیر شوروی در جلسه شانزدهم دی ماه ۱۳۰۷ شمسی به دولت داده شده‌است.
رییس مجلس شورای ملی - دادگر