غلامرضا نیک‌پی شهردار تهران
| امیرعباس هویدا | دکتر غلامرضا نیک‌پی شهردار تهران | کاخ جوانان |
دکتر غلامرضا نیک‌پی
دکتر غلامرضا نیک‌پی فرزند عزیزالله اعزاز نیک‌پی در سال ۱۳۰۶ خورشیدی در اسپهان زاده شد. پدرش عزیزالله ملقب به اعزاز الملک از دانش آموختگان آمریکا بود که در زمان رضاشاه بزرگ در سال ۱۳۱۸ خورشیدی، استاندار کرمانشاه بود و پس از آن در کابینه قوام السلطنه و در سال ۱۳۲۵ خورشیدی به معاونت نخست‌وزیری و وزارت پست و تلگراف رسید. پدربزرگ مادری غلامرضا نیز ظل السلطان بزرگترین فرزند پسر ناصرالدین شاه قاجار بود که قرار بود، پس از پدرش به جای وی بر تخت پادشاهی بنشیند، اما از آنجا که مادر ظل السطان ایرانی بود، قاجاریان مغول نپذیرفتند که وی شاهنشاه ایران شود و بدین سان، برادرش مظفرالدین میرزا به تخت پادشاهی رسید.
غلامرضا پس از گذراندن دوران کودکی و نوجوانی در اسپهان و کرمانشاه، سرانجام دیپلم دبیرستان خود را نیز در اسپهان گرفت و برای ادامه تحصیل راهی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شد.[۱] پس از گرفتن لیسانس در سال ۱۳۲۹ خورشیدی، برای ادامه تحصیل راهی انگلیس شد و دکترای اقتصاد بین‌الملل را نیز در سال ۱۳۳۵ در مدرسه اقتصاد لندن گرفت و به میهن بازگشت.
غلامرضا نیک‌پی پس از بازگشت به ایران در شرکت ملی نفت ایران در پست معاونت اداری استخدام شد و پس از چندی، سرپرست تهیه آمار شرکت نفت گردید و سپس به ریاست اداره کل آمار و بررسی‌های اقتصادی دست یافت. هنگام ریاست وی بر اداره کل آمار و بررسی‌های اقتصادی، حسنعلی منصور ریاست شورای عالی اقتصاد را داشت[۲] و بدین روی، ارتباط نیک‌پی با منصور بیشتر شد.[۳] بر پایه آشنایی و همکاری نزدیک نیک‌پی با حسنعلی منصور، وی نیز به همراه منصور و هویدا از هموندان اصلی کانون مترقی قرار گرفت. از کارهای ارزنده غلامرضا نیک‌پی به چاپ رساندن صورت نشست های شورای اقتصاد در پیشگاه شاهنشاه آریامهر ار شهریور ماه ۱۳۴۳ تا امرداد ماه ۱۳۴۸ خورشیدی در سه پوشنیه بود که در مجموعه اسناد تاریخ معاصر ایران جای دارد.
پروتکل نشست‌های شورای اقتصاد - از شهریور ماه ۱۳۴۳ تا شهریور ماه ۱۳۴۵ - گردآورنده:غلامرضا نیک‌پی - پوشنیه ۱
پروتکل نشست‌های شورای اقتصاد از شهریور ماه ۱۳۴۵ تا شهریور ماه ۱۳۴۷ - گردآورنده: غلامرضا نیک‌پی - پوشینه ۲
پروتکل نشست‌های شورای اقتصاد - از شهریور ماه ۱۳۴۷ تا امرداد ماه ۱۳۴۸ - گردآورنده: غلامرضا نیک‌پی - پوشینه ۳
پس از دگرگون شدن کانون مترقی به حزب ایران نوین، به عضویت شورای مرکزی این حزب درآمد و بیش از پیش به فعالیت در این حزب پرداخت.[۴] نیک‌پی در اوایل سال ۱۳۴۳ خورشیدی در دولت حسنعلی منصور یکی از معاونین نخست‌وزیر گردید. پس از ترور منصور، امیرعباس هویدا ، دیگر هم حزبی نیک‌پی در حزب ایران نوین، نخست‌وزیر شد و وی در کابینه هویدا در معاون نخست بر جای ماند.[۵] [۶] دکتر غلامرضا نیک پی به سبب شایستگی که از خود نشان داد در کابینه دولت امیرعباس هویدا در سال ۱۳۴۶ وزیر مشاور و معاون اجرایی نخست وزیر گردید.[۷]
در سال ۱۳۴۶ خورشیدی، غلامرضا نیک‌پی با حکمی از سوی اسدالله علم وزیر دربار شاهنشاهی، به ریاست کاخ جوانان در کنار دیگر خویشکاری‌هایش برگزیده شد.[۸] پس از نزدیک به چهار سال که نیک‌پی معاون نخست‌وزیر بود،[۹] در سال ۱۳۴۸ خورشیدی، توانست به وزارت آبادانی و مسکن در کابینه هویدا دست یابد. اما به سبب درگیری فیزیکی با عطآلله خسروانی وزیر کشور وقت، از این سمت برکنار شد.
نیک‌پی هنگام ورود اعلیحضرتین به کاخ جوانان
نیک‌پی سپس از سوی انجمن شهر تهران به شهرداری تهران برگزیده شد. از خویشکاری‌های شهردار تهران برگزار نمودن آیین پیشباز از سران دیگر کشورها، میهمانان شاهنشاه ایران و علیاحضرت شهبانو و ملت ایران در یکی از میدان‌های پرآوازه شهر تهران برگزار کند. در این آیین شهردار تهران در سخنانی به میهمانان والاجاه ایران خوش می‌گوید و آنگاه نوبت به فراداشت کلید طلایی شهر می‌رسد. پس از این آیین باشکوه، میهمانان با کالسکه روباز به همراه اعلیحضرتین رهسپار کاخ گلستان می‌شوند. روز پسین شهردار تهران در دیداری با میهمانان شاهنشاه ایران در کاخ گلستان، پیشکش‌های اهالی مردم تهران را به پادشاه و یا پرزیدنت میهمان تقدیم می‌کند. از سال ۱۳۴۸ این مهم، از سوی غلامرضا نیک‌پی باشکوه و با سرافرازی برگزار می‌شد.
آیین پیشباز از سران دیگر کشورها
پیشباز رسمی از پرزیدنت نیکسون و بانو در میدان شهیاد ۹ خرداد ماه ۱۳۵۱ خورشیدی
نیک‌پی در آیین پیشباز از زیسکاردستن و بانو در میدان شهیاد
آیین پیشباز شهردار تهران از پرزیدنت اتریش در میدان شهیاد
فراداشت پیشکشی از سوی نیک‌پی به چایوشسکو آذر ماه ۱۳۵۴
خوش آمد شهردار تهران و فراداشت کلید طلایی شهر تهران
از کارهای ارزنده نیک پی در شهرداری تهران می‌توان به کارهای زیر اشاره کرد:
- ساخت اتوبان‌ها و پارک‌ها،
- آماده سازی پروژه جامع شهر تهران،
- طرح جامع متروی تهران در سال ۱۳۵۰ خورشیدی و آغاز به ساخت آن در سال ۲۵۳۶ شاهنشاهی،[۱۰]
- گرفتن عوارض شهری،
- گرفتن عوارض از کامیون‌ها و اتوبوس‌های غیرکرایه‌ای و پلاک سفید،
- ساختن پارکینگ‌ها،
- تعیین حریم شهر تهران،
- ایجاد کارخانه تبدیل زباله به کود،
- بنیاد آزمایشگاه مکانیک خاک و
- بنیاد سازمان عمران و نوسازی عباس‌آباد[۱۱]
نیک‌پی زمانی شهردار تهران شد که بخش بزرگی از پروژه‌هایی که شهرداران پیشین کلنگ‌زنی کرده بودند، برای بهره‌برداری آماده شده بودند. نیک پی با گشایش چنین پروژه‌هایی، کوشش کرد تا چهره شهر تهران را زیباتر سازد و به سوی مدرنیته پیش ببرد. نیک‌پی در تیر ماه ۱۳۴۹ خورشیدی، پروژه بزرگ دیگری، با عنوان نخستین گورستان مدرن و مکانیزه تهران را که پژوهش‌های آن از دوران شهرداری تقی سرلک آغاز شده بود و در دوران جواد شهرستانی نیز نخستین کلنگ را خورده بود، گشود.
گشایش بهشت زهرا تیر ماه ۱۳۴۹
گشایش بهشت زهرا تیر ماه ۱۳۴۹
بهشت زهرا مجهز به ۲۰ دستگاه آمبولانس بنز آخرین مدل
گشایش میدان شهیاد و موزه ششم بهمن
برج شهیاد آریامهر - در روز ۲۴ مهر ماه ۱۳۵۰ شامگاهان به ساعت ۱۸ و سی دقیقه شاهنشاه آریامهر و میهمانان بلندپایه ملت ایران در جشن‌های ۲۵۰۰ سال بنیانگذاری شاهنشاهی ایران که از شیراز به تهران آمدند،[۱۲] با خودرو به میدان شهیاد تشریف فرما شدند و در آیین باشکوهی برج شهیاد آریامهر و موزه آن را گشودند. زمانی که خودرروی شاهنشاه آریامهر وارد میدان شهیاد شد، اهالی پایتخت که پیرامون میدان گردآمده بودند با غریو "جاوید شاه جاوید شاه" میدان را به لرزه درآوردند. سپاهیان انقلاب، پیشاهنگان و دانش آموزان نیز در پیرامون میدان ایستاده بودند. پرچم‌های همه کشورهایی که در جشن‌های ۲۵۰۰ سال بنیانگذاری شاهنشاهی ایران به مردم ایران پیوسته بودند در اهتزاز بود. شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در جایگاه ویژه نشستند و میهمانان نیز در جاهایی که برای آنها پیش بینی شده بودند قرارگرفتند. شاهنشاه مهندس امانت آرشیتکت بنای شهیاد را پذیرفتند و کار مهندس امانت را ستودند.
سپس آقای نیک پی شهردار تهران گزارشی رسا برای اعلیحضرت شاهنشاه و علیاحضرت شهبانو و میهمانان خواند:
- اعلیحضرتا - علیاحضرتا
- در این سال فرخنده که به نام کوروش کبیر نامگذاری شده و خاطره فروزان ۲۵ قرن استقلال ایران و خدمات گرانبهای قوم ایرانی به تمدن و فرهنگ بشری تجدید و باشکوه و عظمتی خاص مورد ستایش و تجلیل قرار می‌گیرد برای جان نثار موجب کمال افتخار است که به نمایندگی از طرف ساکنان پایتخت جشن دوهزار و پانسدمین سال بنیانگذاری شاهنشاهی ایران را به پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر تبریک و تهنیت عرض کرده و مقدم میهمانان عالیقدر اعلیحضرتین را به پایتخت کشور شاهنشاهی ایران گرامی دارد، شاهنشاهی ایران که ۲۵۰۰ سال پیش از به دست کوروش بزرگ بر شالوده متین پیوندهای ملی و رعایت حقوق بشر بنیانگذاری شده و در خلال قرون و اعصار به صورت مقدس‌ترین ودیعه نسل به نسل به دست توانای شاهنشاهان نامدار این سرزمین کهنسال پاسداری شده است، امروز از موهبت زمامداری، رهبری و شاهنشاهی برخوردار است که با اعلام و اجرای اصول انقلاب سفید شاه و مردم چهره اقتصادی و اجتماعی ایران را در جهت پیشرفت و پیروزی کشور و سرفرازی و بهروزی همه طبقات مردم دگرگون کرده و با عنایت به جنبه‌های بشردوستانه و تعالیم کوروش کبیر نقش تاریخی خود را در تامین عظمت و سربلندی شاهنشاهی ایران جاودانی فرموده‌اند.
- از درگاه یزدان پاک مسئلت دارد که نظام شاهنشاهی و ملت بزرگ ایران همواره سرفراز و پایدار بماند و سهم خود را در نگهبانی مواریث مقدس ملی و گسترش فرهنگ اصیل ایرانی و نیل به تمدن بزرگ به شایستگی ایفا کند. در پایان عرایض خویش از پیشگاه خویش از پیشگاه مبارک اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر استدعا دارد بنای یادبود شهیاد آریامهر را که از طرف مردم ایران به منظور بزرگداشت این جشن فرخنده و ادای احترام نسبت به رهبر عظیم الشان ایران ایجاد شده است به قدوم مبارک مزین و اجازه فرمایند لوحه‌ای از طلای ناب را که اصول دوازده گانه انقلاب بزرگ ایران همراه با شادباش‌های صمیمانه مردم پایتخت به طور برجسته برآن نقش شده است به پیشگاه ذات اقدس شاهانه تقدیم دارد.
در این هنگام شهردار آقای نیک پی لوحه طلایی را به پیشگاه شاهنشاه آریامهر پیشکش نمود. که بر روی لوحه نوشته شده بود:
- چنین باشد خواست خداوند بزرگ که جشن فرخنده دو هزار و پانصدمین سال بنیانگذاری شاهنشاهی ایران در دوران سلطنت پرافتخار اعلیحضرت همایون محمدرضا پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران که با به کاربستن اصول دوازده‌گانه شاه و مردم عصر درخشان عظمت و سعادت کشور را پی‌ریزی فرموه‌اند برگزار گردد. برای بزرگداشت و یادبود این روز خجسته شهردار پایتخت این لوحه زرین را که مبین حق‌شناسی و نشانه احساسات پاک و راستین مردم شهر تهران است به پیشگاه همایونی تقدیم می‌دارد. شهردار پایتخت - غلامرضا نیک پی مهر ماه ۱۳۵۰ هجری شمسی
پروژه ساخت شهستان پهلوی که یک شهر اداری را درون تهران پدیدار می‌ساخت، از دیگر پروژه‌های نیک‌پی شهردار تهران شَهستان پهلوی بود، گردایه بزرگ، ساختمان‌ها و پارک‌ها در شهر تهران که ساختمان آن در زمین‌های عباس‌آباد برنامه‌ریزی شده بود.[۱۳] با توجه ویژه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران [۱۴] و علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی [۱۵] به نگاهبانی از منبع‌های طبیعی در شهرها، شهستان پهلوی با نگاهداری تپه‌ها و زمین‌های سبز عباس آباد، در پهنه‌ای به بزرگی چهار میلیون متر مربع پیش‌بینی شده بود.[۱۶] شهستان پهلوی پردیزه‌ای دربرگیرنده کتابخانه بین‌المللی پهلوی، موزه انقلاب شاه و ملت، نخست‌وزیری، وزارتخانه‌ها، سفارتخانه‌ها و سازمان‌های شاهنشاهی بود. شهستان پهلوی از شمال به بلوار پهلوی خیابان میرداماد، از غرب به بزرگراه جردن، از شرق به نزدیکی خیابان کوروش کبیر و جنوب به خیابان عباس آباد و بزرگراه داریوش می‌رسید. این گردایه با میدان بزرگ "شاه و ملت"، موزه انقلاب ششم بهمن [۱۷] ، کتابخانه پهلوی، مرکز فرهنگی و هنرهای نمایشی دربرگیرنده تالارهای دست‌افشانی، تاتر، موسیقی و دیگر هنرهایی که در برابر دیگران به اجرا در می‌آید، باشگاه‌ها، فرهنگ‌سراها، و ایستگاه‌های مترو پروژه‌ای برای نمایش توانایی‌ها و دستاوردهای کشور ایران و ساختن چهره‌ای جهانی از تهران پایتخت ایران می‌بود.[۱۸] پیش‌بینی شده بود که بناهایی برای دستگاه‌های اداری کشوری، شهرداری، فعالیت‌های فرهنگی، تجاری و پذیرایی ویژه شود. میدان مرکزی "شاه و ملت" از میدان شاه اسپهان پهناورتر بود و برای برگذاری آیین‌های بزرگ ملی ویژه شده بود. فراخه‌های همگانی، پارک‌ها و باغ‌های افسانه‌ای با گلکاری‌های بی مانند و ایرانی و راه‌های مدرن این گردایه باشکوه را جایی یکتا در سراسر جهان می‌کردند.
شاهنشاه بلوط سبزی را در شهستان پهلوی می‌کارند ۱۵ اسفند ۲۵۳۴ شاهنشاهی
علیاحضرت شهبانو در بازید از شهستان پهلوی خرداد ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی
شهستان پهلوی
دورنمای شهستان پهلوی
نخستین نقشه ایستگاه‌های متروی تهران ۱۳۵۳
یکی دیگر از مهم‌ترین کارهای نیک‌پی، آماده سازی یک گروه بررسی و پژوهش بود که برای یافتن راه حلی برای دشواری ترافیک تهران راه اندازی شد. پیشنهاد این گروه که بر پایهٔ این پروژه مطالعاتی و با نگاه به طرح تفصیلی شهر تهران نگاشته شده بود، ساختن چهار بزرگراه در چهار سوی شهر تهران را پیش می‌کشید که این شاهراه‌ها دسترسی را سرعت و بهبود می‌داد. نام بزرگراه‌ها: ۱- بزرگراه انوشیروان دادگر [۱۹] ۲- بزرگراه رضا شاه [۲۰] ۳- بزرگراه داریوش [۲۱] ۴- بزرگراه دوگل فروردین ماه سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی گشایش یافت. نخستین بزرگراه شرقی- غربی پایتخت بزرگراه دوگل نام دارد. بزرگراه دوگل پس از پایان، یکی از شاهراه‌های درون شهری است که امید است گره کور ترافیک شهر تهران را در شمال شرقی پایتخت باز کند. کارهای ساختمانی این بزرگراه از مهر ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی آغاز شد ولی به سبب کمبود سیمان چندی فرافکنده شد. بزرگراه دوگل که آغاز آن بزرگراه شاهنشاهی [۲۲] است، در راستای خود از خیابان کورش کبیر گذشته و سلطنت آباد، اختیاریه و قیطریه را پشت سر می‌گذارد و آنگاه سر راه خود اتوبان دیگری را که اتوبان «صاحبقرانیه» نام دارد و در آینده ساخته خواهد شد، قطع می‌کند. در این راستا، چند پل نیز برای رفت و آمد تندتر خودروها ساخته می‌شود. در گام دوم این بزرگراه به سوی شرق کشیده می‌شود. از بزرگراه دوگل در گام نخست بیش از ۲۵۰۰ متر ساخته می‌شود.
اتوبان‌های تهران ساخته می‌شوند
غلامرضا نیک پی در سال ۲۵۳۶ شاهنشاهی به سئول پایتخت کره جنوبی سفر کرد، شهردار سئول پیشنهاد کرد که در شهر سئول، خیابانی به نام تهران و در تهران خیابانی به نام سئول نامگذاری شود، که این کار در هر دو پایتخت به انجام رسید.
پرده برداری از خیابان تهران در سئول
آیین نامگذاری خبابان تهران
خیابان زیبای تهران در شهر سئول
پاره‌ای از کارها و اقدامات سرشناس او عبارتند از:
- ساخت ۷ پیکره و برنشاندن آنها در شهر
- دگرگون ساختن واژه رفتگر به کارگر خدمات شهری
- ایجاد قسمت در آمدهای عمومی
- ایجاد سازمان اداره کل بودجه
- جانشین نمودن اتوبوس‌های لوکس به جای مینی بوس
- ویژه ساختن مبالغی برای ایجاد ساختمان و نگهداری کودکان معلول
- اصلاح سازمان شهرداری پایتخت
- ویژه ساختن مبالغی برای ساختن سیل‌بند غرب تهران
- دوباره سازی ساختمان مغازه‌های شهر که پیش از گذشتن پروژه جامع وجود داشته‌است
- بنای ساختمان اداره کل مکانوگرافی و آمار ۱۳۵۱
- ساخت پارک نیاوران
- ایجاد سازمان امور بازرسی
- ایجاد سازمان موتوری
- دگرگون ساختن سازمان کشتارگاه و سردخانه تهران
- بازبینی در سازمان معاونت شهرسازی و برنامه‌ریزی و شهرسازی مناطق
- ساختن پارکینگ‌های منطقه‌ای در جنوب خیابان تخت جمشید (طالقانی)
- ساختن خانه‌های سازمانی و آپارتمان‌سازی برای کارمندان شهرداری
- ویژه ساختن ۵۰ میلیون ریال بودجه دولت برای امور عمرانی و پاکسازی جنوب شهر
- ساختن پارک و ساختمان دریاچه مصنوعی در جنوب میدان شهیاد
- پروژه ساختن خانه‌های سازمانی برای کادر پلیس اداره راهنمایی و رانندگی پایتخت و طرح خانه‌های سازمانی،
- آسایشگاه سیصد تختخوابی
پس از هشت سال خدمت، در شهریور ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی سید جواد شهرستانی به شهرداری تهران برگزیده شد و جانشین غلامرضا نیک پی گردید. در همان سال، نیک پی به نمایندگی انتصابی از شهر اسپهان به دوره هفتم مجلس سنا راه یافت.[۲۳] غلامرضا نیک‌پی در مجلس سنا، یک سال کار کرد که شوربختانه موج دستگیری بزرگان کشوری، راه افتاد و وی نیز دستگیر شد و به زندان افتاد. در روز ۲۲ بهمن ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی، نیک‌پی هنوز در زندان به سر می‌برد؛ پس از یورش مردم به زندان قصر، او نیز توانست از زندان فرار کند، اما پس از آن، دستگیر و دوباره زندانی شد.[۲۴]
دادگاه انقلاب او را به «کلاهبرداری، خیانت، قتل و غارتگری» متهم می‌کند. شهردار پیشین می‌پرسد: «کدام کلاهبرداری؟» رئیس دادگاه می‌گوید: «مگر نگفتید در خیابان‌ها چاله نداریم. پس این‌همه چاله چیست؟!» نیک‌پی می‌پرسد: «آیا احداث ۶۸ پارک، یک میلیون متر مربع آبادانی در جنوب تهران و ایجاد ۱۸ رشته شاهراه و ساخت ۳۰ پارکینگ و ۲۰ پل، خیانت است؟
اتهام دیگر که به نیک‌پی زده شد، اتهام قتل بوده‌است. وی سپس می‌گوید: «من کی را کشته‌ام؟!» رئیس دادگاه می‌گوید: «مگر در جریان تخریب ۱۲۰ آلونک، یک نفر کشته نشد؟» نیک‌پی پاسخ می‌دهد: «آلونک‌ها به دستور دولت تخریب شد و آن یک نفر هم در دعوا و به ضرب چاقو کشته شد.
رئیس دادگاه سپس به مهره استعمار بودن نیک‌پی تأکید می‌کند و به او می‌گوید: «پیشنهاد اختصاص یک خط از حاشیهٔ خیابان‌ها برای اتوبوس‌ها، پیشنهاد شرکت خارجی «سوفرتو» نبود؟ نیک‌پی پاسخ می‌دهد: «پیشنهاد خوبی بود و پذیرفتیم.» دادگاه می‌گوید: «هر پیشنهاد خارجی خوب است؟ چرا تذکر ندادید سوفرتو استعماری است؟» افزون بر این، در دادگاه، طرح فرانسه برای ساخت مترو تهران نیز به عنوان بخشی از دلایل مهره استعمار بودن نیک‌پی اشاره می‌شود.
سپس یکی از اتهامات اصلی نیک‌پی ترافیک تهران بوده‌است. دادگاه به او می‌گوید: «به عنوان دکتر در اقتصاد از لندن چرا به مردم هشدار ندادید علت مشکل ترافیک، مردم نیستند و چرا عوامل استعمار را مقصر ندانستید؟» نیک‌پی پاسخ می‌دهد: «مشکل سه بخش دارد. یکی زیادی اتوبوس است». رئیس می‌گوید: «این همان روش بورژوازی است.»
در نشستی دیگر بحث ترافیک بالا می‌گیرد و رئیس دادگاه می‌گوید: «انفجار ترافیک مردم را کلافه کرده، ناراحتی‌های اعصاب و مرگ و میرها همه از سنگینی ترافیک است و شما مسؤول ترافیک بودید.» نیک‌پی پاسخ می‌دهد: «مسؤولیت ترافیک با شهربانی بود و یک سال آخر با شهرداری پایتخت و قبول کردم چون قصدم خدمت به خلق بود.» رئیس اما می‌گوید: «خدمت نبود، خلق را کُشتید! شما در ترافیک تهران، سیاست کلی‌تان در جهت تأمین منافع استعمار بوده‌است.» نیک‌پی در پاسخ می‌گوید: «بنده برای ترافیک تهران دوسال دیگر وقت می‌خواستم تا اولین خط مترو دایر شود و این بزرگراه‌ها به یکدیگر وصل شود و بقیه پل‌هایی که در نظر بود زده شود. من نمی‌دانم دیگر چه کاری از من ساخته بود. کارشناسان بین‌المللی اصلاح ترافیک را در بهبود اتوبوسرانی می‌دانند، در زدن پل می‌دانند، در ایجاد پارکینگ می‌دانند و در احداث بزرگراه می‌دانند.» او همچنین از شاهراه شاهنشاهی سخن می‌گوید (بزرگراه مدرس کنونی) و تأکید می‌کند: «اگر این شاهراه را میان خیابان‌های پهلوی (ولی‌عصر کنونی) و کوروش کبیر (جاده قدیم یا شریعتی کنونی) نکشیده بودیم رفتن به شمیران به جای نیم ساعت ۴ ساعت طول می‌کشید.» در ادامه، دادگاه اجرای این طرح‌ها را بسیار دیر توصیف می‌کند، اما نیک‌پی پاسخ می‌دهد که از آغاز مسئولیت خود تلاش کرده که با راه حل‌های مختلف، مشکل ترافیک را حل کند، مشکلی که نه مربوط به زمان حاضر، بلکه از نظر او برآمده از چند دهه قبل بوده‌است: « در سال ۱۳۲۰ که متفقین به ایران حمله کردند با هجوم جمعیت از روستا به شهرها و تهران و اتومبیل‌هایی که خریدند در آن زمان دولت وقت می‌بایستی فکری به حال ترافیک می‌کرد.» در نهایت رئیس دادگاه می‌گوید که مشکل ترافیک در زمان شهرداری نیک‌پی بوده‌است، در مقابل نیز نیک‌پی قبول نمی‌کند.
در پایان، بحث‌ها بی‌فایده بود و دادگاه وی را به دلیل همان اتهام‌های وارد شده در طول دادگاه، همچون همکاری با استعمار غرب، همکاری با رژیم پهلوی، کم‌کاری فراوان در هنگام تصدی پست شهرداری از جمله حل نکردن معضل ترافیک، اخذ رشوه فراوان در حین مسئولیت، فساد مالی فراوان، واگذاری مناقصه‌های دولتی به اشخاص به جهت منافع شخصی، تغییر طرح جامع تهران، ایجاد بازار برای فروش ابزار و ماشینهای خارجی و جلوگیری از بورژوازی ملی و کاهش تولید ملی و … به اعدام محکوم کرد و در تاریخ ۲۲ فروردین ۱۳۵۸ به عنوان مفسدفی‌الارض تیرباران گردید. روانش شاد، یادش گرامی
غلامرضا نیک‌پی در چنگال مزدوران چپ و راست
غلامرضا نیک پی شهردار تهران
غلامرضا نیک پی
بن مایه‌ها
- ↑ دانشگاه تهران
- ↑ شورای عالی اقتصاد
- ↑ حسنعلی منصور
- ↑ حزب ایران نوین
- ↑ امیرعباس هویدا
- ↑ تصمیم قانونی دایر به‌ابراز رای‌اعتماد به دولت جناب آقای امیرعباس هویدا نخست‌وزیر ۱۳۴۳
- ↑ تصمیم قانونی دایر به‌ابراز رای‌اعتماد به دولت جناب آقای امیرعباس هویدا نخست‌وزیر ۱۳۴۶
- ↑ کاخ جوانان
- ↑ مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و دوم
- ↑ اساسنامه شركت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو)
- ↑ قانون اجرای برنامه نوسازی عباس‌آباد
- ↑ جشن‌های ۲۵۰۰ سال بنیانگذاری شاهنشاهی ایران/برج شهیاد آریامهر
- ↑ شهستان پهلوی
- ↑ محمدرضا شاه پهلوی آریامهر
- ↑ شهبانو فرح پهلوی
- ↑ مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۲ مهر ۱۳۵۴ نشست ۸
- ↑ اجازه اعتبار سال ۱۳۵۶ طرح ساختمانی و تجهیز موزه انقلاب ششم بهمن
- ↑ اساسنامه شركت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو)
- ↑ بزرگراه انوشیروان دادگر به بزرگراه بعثت پس از شورش ۵۷ نامگذاری شد
- ↑ بزرگراه رضا شاه به بزرگراه بسیج مستضعفین دگرگون شد
- ↑ بزرگراه داریوش به بزرگراه رسالت و بخش باخیری آن بزرگراه رسالت غرب و بزرگراه آیت الله حکیم
- ↑ بزرگراه شاهنشاهی به بزرگراه شهید مدرس دگرگون شد
- ↑ مجلس سنا
- ↑ در هم کوبیدن حکومت مشروطه شاهنشاهی با کشتار سران کشوری و لشکری ایران