علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی/سال ۲۵۳۶ شاهنشاهی

نوروز ۲۵۳۶ شاهنشاهی

شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو، والاحضرت‌ها ولیعهد، فرحناز، علیرضا و لیلا پهلوی نوروز ۲۵۳۶ شاهنشاهی

شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در کاخ سعدآباد فروردین ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی

بانوان خانه‌های فرهنگ روستایی در آیین سلام نوروزی پیشگاه شهبانو

پژوهشگران مرکز تحقیقات برگزار کننده آیین ملی بزرگداشت پنجاه سال شاهنشاهی در پیشگاه شهبانو

شاهنشاه آریامهر و شهبانو در بازدید از مرکز انفرماتیک وزارت کشاورزی

شاهنشاه آریامهر و شهبانو در بازدید از سازمان انتقال خون

نشست هیات امنای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در پیشگاه شهبانو

نشست هیات امنای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در پیشگاه شهبانو

بازدید علیاحضرت شهبانو از بندرعباس و جزیره هرمز

۱ فروردین ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت فرح پهلوی به مردم ایران از رادیو و تلویزیون به مردم ایران شادباش نوروزی گفتند. علیاحضرت در پیام خود فرمودند:

سالی پر ثمر گذشت و ما با اراده خدمتی بیشتر و آرزوی روزهای بهتر، سال نو را پذیرا می‌شویم. تحویل سال نو برای ما ایرانیان همواره با امید دگرگونی‌های تازه در زندگی شخصی و اجتماعی همراه است و نیز زمان تأملی است درباره آنچه که فراتر از زندگی روزمره برای یک انسان مطرح می‌شود. هنگام داوری رفتارهای گذشته است و تفکر درباره آینده مملکتمان، بچه‌هایمان و خودمان.

پنجاهمین سال سلطنت خاندان پهلوی فرصتی بود برای ارزیابی آنچه که انجام داده‌بودیم و اینک زمان آن رسیده‌است که به آینده بیندیشیم و به کارهایی که باید انجام داد. کشوری داریم در حال رشد سریع اقتصادی و تحول اجتماعی و فرهنگی چشمگیر و ما نسل مسئولی در این دوران از تاریخ ایران هستیم. راه هموار است، اما نیازمند کوشش باز هم بیشتر هستیم. مسئولیتی که در کار خود می‌پذیریم و مشارکتی که در امور مملکتی می‌کنیم، ضامن پیشرفت‌های آینده این سرزمین خواهدبود. اما پیشرفت‌های مادی آنچنان که امروز شاهدش هستیم، نباید ما را از معنویت خود، که میراث فرهنگی ایران پشتوانه آن هست، غافل کند. در این دقایق از درگاه خداوند مسئلت می‌کنم که در این راه یار و مددکار ما باشد. در این لحظات برای شفای بیماران دعا می‌کنم و برای آنان که در غم عزیز از دست رفته‌ای هستند، صبر و بردباری طلب می‌کنم و به آنها که تنها نشسته‌اند، می‌اندیشم. امید من آن است که پایان غم‌ها و تنهایی‌هایشان باشد. به فردای ایران، به برکت این خاک، به کوشش مردم این سرزمین، ایمان بیاوریم. دلهایتان شاد و نوروزتان مبارک باشد.

۱ فروردین ماه ۲۵۳۶ پس از نیمروز اول فروردین ماه، آیین سلام نوروزی در پیشگاه علیاحضرت شهبانو در کاخ نیاوران برگزار شد. همه ساله همسران شخصیت‌های مملکتی در نخستین روز سال به پیشگاه شهبانو بار می‌یابند و سال نو را تهنیت می‌گویند. به روال همیشه کاخ جهان‌نما که بنای کهن صاحب‌قرانیه است و دفتر کار شاهنشاه نیز در آن قرار دارد، جای برگزاری آیین سلام نوروزی شهبانو است. همسران وزیران، بانوان ژنرال‌های ارتش، بانوان سفیرهای خارجی در دربار شاهنشاهی، بانوان روستایی، دانشجویان ممتاز و خبرنگاران، فرتورنگاران و فیلم‌بردارانی که از آغاز شاهد سلام رسمی شهبانو بودند، سرافراز شدند که آخرین گروه تهنیت‌گویان سال نو باشند .

۱ فروردین‌ ماه ۲۵۳۶ همه ساله شاهنشاه آریامهر، علیاحضرت شهبانو و والاحضرت همایون ولایتعهد، و والاحضرت‌ها شاهپور علیرضا، شاهدخت فرحناز و شاهدخت لیلا پهلوی و سایر اعضای خاندان جلیل سلطنت برای گذراندن تعطیلات نوروز در جزیره کیش به سر می‌برند. شاهنشاه آریامهر پس از برگزاری آیین سلام نوروز در روز نخست فروردین، علیاحضرت شهبانو در روز دوم فروردین‌ماه و والاحضرت ولایتعهد و سایر والاحضرت‌ها نیز در روز اول فروردین رهسپار کیش شدند. جزیره کیش در آب‌های فیروزه‌ای خلیج فارس به امر شاهنشاه با تأسیسات گوناگون که هم اکنون آماده بهره‌برداری می‌باشند یکی از مرکزهای توریستی کشور در خواهد آمد.

۳ فروردین ماه ۲۵۳۶ به پاس خدمات گرانبهای علیاحضرت شهبانوی ایران به مسائل بهزیستی و خصوصاً بهداشت و درمان کشور، با گرفتن پروانه از پیشگاه شهبانو، مرکز پزشکی که در تبریز بنیاد می‌شود، به نام مرکز پزشکی فرح پهلوی نامگذاری خواهدشد. این مرکز در زمینی به پهنه ۵۰۰ هزار مترمربع و شامل ۸۰۰ تختخواب و امکانات وسیعی می‌باشد و در وسط این مرکز، کلیه امکانات بیمارستانی، مانند رادیولوژی، لابراتوار و سایر امکانات آزمایشی اتاق عمل، فیزیوتراپی و سایر امکانات تشخیص قرار خواهدگرفت و مراکز متعددی به شرح ذیل در اطراف این قسمت مرکزی قرار خواهدگرفت که عبارتند از: بیمارستان عمومی، بیمارستان زنان، بیمارستان کودکان، انستیتوی توانبخشی، انستیتوی بیماری‌های قلب و عروق، مرکز درمان سوختگی‌ها، مرکز جامع روانی شامل تختخواب‌های روانی، مرکز درمان بیماری‌های مزمن، مرکز تحقیقات بهداشتی و درمانی، مرکز آموزش پزشکی و پیراپزشکی، مدرسه پرستاری خانه پزشکان و پرستاران، مرکز کنفرانس‌های پزشکی و کتابخانه پزشکی مرکز. قرارداد این بیمارستان میان وزارت بهداری و بهزیستی و مهندسان مشاور ایرانی و امریکایی دستینه شده است و ساختمان نخستین بخش‌های آن در سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی آغاز خواهدشد و در پایان برنامه ششم به فرجام خواهدرسید.

۱۶ فروردین ماه ۲۵۳۶ شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو از ساختمان نوین وزارت کشاورزی و منابع طبیعی و بخش‌های گوناگون و دستگاه‌های مدرن کشاورزی نوین بازدید کردند. اعلیحضرتین از مرکز کاربرد کامپیوتر و سیستم انفورماتیک و ماهواره‌ای در کار کشاورزی و لابراتوار اطلاعات حاصل از تکنیک‌های مختلف سنجش از راه دور نیز دیدار کردند. کار هنرمندان ایرانی، آذین سرسرای وزارت کشاورزی مورد توجه علیاحضرت شهبانو قرار گرفت.

۱۶ فروردین ماه ۲۵۳۶ شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو ساعت ۱۶ و ۴۵ دقیقه به همراهی امیرعباس هویدا نخست‌وزیر، ژنرال آجودان شاهنشاه آریامهر و فرمانده گارد شاهنشاهی از سازمان انتقال خون بازدید کردند. دکتر فریدون علاء، مدیرعامل، و هموند شورای عالی و مدیران بخش‌های گوناگون سازمان ملی انتقال خون ایران و قائم مقام رییس کل تشریفات شاهنشاهی از اعلیحضرتین پیشباز کردند.

۲۱ فروردین ماه ۲۵۳۶ از سوی دانشگاه پپرداین امریکا پیش از نیمروز در آیینی در کاخ نیاوران درجه دکترای افتخاری در حقوق به پیشگاه شاهنشاه آریامهر پیشکش شد. شاهنشاه آریامهر با ابراز سپاس، کرسی افتخاری و بورس تحصیلی این دانشگاه را که به نام علیاحضرت شهبانو است، پذیرفتند،

۲۳ فروردین ماه ۲۵۳۶ وزیر دربار بلژیک و همسرش در کاخ نیاوران به پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو باریافتند.

۲۹ فروردین‌ماه ۲۵۳۶ گروه پژوهشگران و نویسندگان مرکز تحقیقات سازمان برگزارکننده آیین ملی بزرگداشت پنجاه سال شاهنشاهی پهلوی در کاخ نیاوران به پیشگاه علیاحضرت شهبانو باریافتند. علیاحضرت فرح پهلوی پس از گفتگو با یکایک این گروه در سخنانی فرمودند:

"خیلی خوشوقتم، از زحماتی که کشیدید اطلاع پیدا کردم، البته با تحقیقاتی که شده، واقعاً باید از زحمات شما قدردانی شود، چون برای یک جشن بزرگ ملی زحمت کشیده‌اید و از طرف دیگر فرصت داده شده که تحقیقاتی شود و مطالبی در زمینه‌های مختلف نوشته شود. همان طور که می‌دانید، در ایران هر چه بیشتر باید مردم را به خواندن تشویق کنیم و به نویسندگان امکان بدهیم که راجع به مطالب مختلف بنویسند. موفقیت‌هایی که در زمینه تحقیقات و انتشارات آغاز شده، ادامه یابد. ایشان به هنگام گفتگو با اعضای گروه در خصوص تهیه و تدوین تاریخ معماری عصر پهلوی، اوامری صادر فرمودند و همچنین پس از گفتگو با یکی از نویسندگان در مورد فعالیت سپاهیان انقلاب، مقرر داشتند که مجموعه‌ای از تجربیات سپاهیان انقلاب در روستاها به منظور بهره‌گیری سپاهیان جانشین آنان فراهم شود."

۳۰ فروردین ماه ۲۵۳۶ در پیشگاه علیاحضرت شهبانو نشست هیات امنای کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در کاخ جوانان برگزار شد. باشندگان این نشست رییس هیات مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، وزیر فرهنگ و هنر، وزیر کشور، مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه، وزیر آموزش و پرورش، معاون کل وزارت دربار شاهنشاهی، مدیر عامل سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی و دیگر هموندان هیات امنا و رییس دفتر مخصوص شهبانو بودند. در این نشست گزارش و ترازنامه‌های سال‌های ۲۵۳۴ و ۲۵۳۵ شاهنشاهی کانون و بودجه مالی ۲۵۳۶ شاهنشاهی از سوی یوسف خوش کیش مدیر بانک ملی ایران و خزانه دار کانون و گزارش کارهای انجام یافته کانون از سوی لیلی ارجمند مدیر عامل کانون به آگاهی رسید. ۱۳۵ کتابخانه ثابت با شمار ۷۶۹٬۰۲۵ هموند و ۹٬۴۸۱٬۵۳۰ مراجعه کننده و ۲۹ کتابخانه سیار به ۲۳۹۰ روستا برای ۲٬۳۹۰٬۸۲۲ تن کتاب رسانی می‌شود. در ۵۰ خانه فرهنگ روستایی کتابخانه برقرارشده است. ۱۴ کتابخانه سیار شهری به مدرسه‌ها، بیمارستان‌ها، مرکزهای رفاه خانواده، مرکزهای تربیتی شهرداری و سرای کودک بیش از ۴۸۸٬۵۰۰ کتاب رسانده‌اند. در سال ۲۵۳۵ شاهنشاهی هفت فیلم و شش کتاب کانون برنده جایزه‌های بین المللی شده‌اند.

بازدید علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی از بندر عباس و جزیره هرمز

بازدید علیاحضرت شهبانو از بندرعباس و جزیره هرمز

میهمانی عصرانه در پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو

شهبانو در بازدید از مرکز رفاه خانواده فرح آباد خزانه

دانشمندان سمپوزیوم بین‌المللی شیمی در پیشگاه شهبانو

۳۱ فروردین‌ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی در یک بازدید یک روزه از ده گردایه و مرکز آموزشی، فرهنگی و رفاهی در بندرعباس و جزیره هرمز دیدن کردند. در بازدید از جزیره هرمز، علیاحضرت شهبانو به میان مردم رفتند و با آنان گفتگو کردند. علیاحضرت شهبانو دستوراتی برای فراهم ساختن آب آشامیدنی برای ساکنین جزیره هرمز از راه لوله‌کشی آب ذخیره سد میناب از بندرعباس به این جزیره دادند. بر پایه دستورات اجرا شده علیاحضرت شهبانوی ایران بیش از ۶۶ میلیون ریال هزینه انجام ۲۰ پروژه مستقل و مکمل در جزیره هرمز گردیده که مدرسه راهنمایی با ۲۸۰۰ مترمربع زیربنا نمونه‌ای از آن است. با دستورهایی که علیاحضرت شهبانو داده بودند با بهره‌گیری از بودجه برنامه‌های عمرانی و بودجه‌های پرداختی از سوی دولت، ۶۶۶۷ مترمربع ساختمان بنا شده، ۱۶۶۵ متر دیوارسازی و سکوبندی شده و ۳۳۸۶ مترمربع پیرامون سازی شده است. شهبانو پس از گذشتن از خیابان‌های جزیره هرمز با یک مینی‌بوس، از قلعه قدیمی پرتغالی‌ها بازدید نمودند و در ساعت چهارده و بیست دقیقه به بندرعباس بازگشتند. علیاحضرت شهبانو پس از نیمروز از کتابخانه عمومی شهر بندرعباس دیدن کردند و نقشه جامع بندرعباس را ملاحظه فرمودند، سپس از مجتمع فرهنگی و آموزشی در برکه‌های قدیمی و مهدکودک شماره دو جمعیت بهزیستی و آموزشی فرح پهلوی و کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دیدن کردند. در این سفر، همایون جابری انصاری وزیر مسکن و شهرسازی، مهناز افخمی وزیر مشاور در امور زنان، منوچهر گنجی وزیر آموزش و پرورش و نیز دکتر نهاوندی رییس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو و بانو نهاوندی و چند تن از بلندپایگان علیاحضرت شهبانو را همراهی کردند. شهبانو در فرودگاه بندرعباس پیش از اینکه رهسپار کیش شوند درباره وضع زلزله‌زدگان پرسش فرمودند، استاندار هرمزگان به آگاهی علیاحضرت رسانید که در اجرای اوامر شاهنشاه آریامهر نوسازی مناطق آسیب‌دیده آغاز شده و این نوسازی با توجه به میزان فشردگی و نزدیکی روستاها و اجتماع روستاییان انجام می‌گیرد. علیاحضرت شهبانو به سرپرستان شیلات استان پرداختن به بهبود زندگی صیادان بومی و افزایش درآمد آنان را از راه پشتیبانی و کمک‌های شرکت‌های تعاونی یادآور شدند. در برابر دبیر حزب رستاخیز ملت ایران، علیاحضرت شهبانو پس از شنیدن گزارش دبیر حزب رستاخیز درباره مشارکت مردم در از میان برداشتن سختی‌ها و دشواری‌های شهر و منطقه زندگی‌شان ابراز خرسندی فرمودند و افزودند: "باید مردم توجیه شوند که حزب چه هست و برای چه تشکیل شده است و البته شریک کردن مردم در مسائل مربوط به خودشان بسیار مهم است." در برابر ردیف سرپرستان کشاورزی و چراگاه‌ها و جنگل‌های هرمزگان، علیاحضرت شهبانو فرمودند: "بندرعباس نسبت به چند سال قبل سبزتر شده است. برای جنگلکاری منطقه چه برنامه‌ای اجرا می‌شود؟" سرپرست جنگلکاری به آگاهی علیاحضرت رسانید: "با تکثیر گیاهان بومی، جنگلکاری با تثبیت شن‌های روان آغاز شده است." علیاحضرت شهبانو در میان سرپرستان شیلات با اشاره به اهمیت ایجاد سردخانه در منطقه فرمودند: "فعالیت شیلات در این منطقه اهمیت فوق‌العاده‌ای در بالا بردن سطح اقتصاد و درآمد مردم دارد و منظور از فعالیت شیلات در این منطقه فقط افزایش صادرات ماهی نیست، بلکه کمک به اقتصاد و درآمد مردم است."

۳ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ شاهدخت سیرین هورن و شاهدخت چولاب هورن، دختران پادشاه تایلند، در کاخ نیاوران به پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو باریافتند. در این دیدار والاحضرت ولیعهد، والاحضرت فرحناز پهلوی، بانو فریده دیبا، سفیر تایلند در دربار شاهنشاهی و همسرش و چند تن از همراهان والاحضرت‌ها نیز بودند. دختران پادشاه تایلند ناهار را در پیشگاه اعلیحضرتین و والاحضرت‌ها خوردند و برای بازدید از آثار تاریخی رهسپار شیراز شدند.

۳ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ کمیته اجرایی استان قاهره تصویب کرد که یکی از میدان‌های بزرگ مصر واقع در منطقه شمال شرقی قاهره، به نام میدان شهبانو نامیده شود.

۳ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ دوازدهمین زایشگاه بنگاه حمایت مادران و نوزادان کشور که ۹۶ تختخواب دارد، از سوی سرکار علیه بانو فریده دیبا در بهبهان گشایش یافت. در آیین گشایش این زایشگاه، دکتر لوسا پیرنیا، مدیر عامل بنگاه حمایت مادران و نوزادان، با اشاره به گسترش خدمات درمانی در سطح کشور، چگونگی بنیاد این زایشگاه را به آگاهی رسانید و گفت که ساختمان زایشگاه بهبهان در زمینی به مساحت ۳۵۳۵ مترمربع در دو طبقه ساخته شده است، که ۲۱۰۳ مترمربع بناهای قدیمی آن از سوی نیکوکاری به نام یعقوب بهبهانی به بنگاه حمایت مادران و نوزادان واگذار شده، و کارهای ساختمانی و تجهیز این زایشگاه اخیراً به پایان رسیده است. سپس سرکار علیه بانو فریده دیبا از لوحه زایشگاه پرده برداشتند. در این آیین وزیر علوم و آموزش عالی، استاندار خوزستان و نماینده بهبهان در مجلس شورای ملی و هموندان شورای عالی و هیأت مدیره بنگاه حمایت مادران و نوزادان نیز بودند.

۴ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ در پیشگاه علیاحضرت شهبانوی ایران، نشستی با بودن چند تن از وزیران و سرپرستان سازمان‌های بر پا کننده سال جهانی کودک و نیز رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو در کاخ نیاوران برگزار شد. به تصمیم مجمع عمومی سازمان ملل متحد، سال ۱۹۷۹ «  سال جهانی کودک » اعلام شده است و در هر کشور یک هیأت عالی در برگزاری آن نظارت دارد که ریاست عالیه کمیته ایرانی را علیاحضرت شهبانوی ایران پذیرفته‌اند. در آغاز نشست علیاحضرت شهبانو فرمودند:

امیدوارم برگزاری سال جهانی کودک فرصتی باشد برای آنکه کارهایی که در کشور ما در جهت بهبود وضع کودکان و نوجوانان انجام می‌شود، به نحو مطلوب ارائه شود و طرح‌های دیگری هم به مرحله اجرا درآید. هدف این است که یک رشته کارهای اساسی در زمینه فرهنگ، آموزش و پرورش، بهداشت و قوانین برای کودکان و نوجوانان انجام گیرد و توجه افکار عمومی، به خصوص اولیا و مربیان، به اهمیت مقام کودک در جامعه جلب شود. بر اساس رهنمودها و اوامر شاهنشاه باید بر کارهای بنیادی و اساسی تأکید بیشتری شود و از کارهای نمایشی و تجملی اجتناب گردد. در هر صورت برنامه‌ها باید با مشارکت و همکاری مردم باشد. به خصوص در کارهایی که مربوط به کودکان و نوجوانان است، باید روحیه همکاری خود آنان جلب شود و توقع بی‌جا ایجاد نگردد. فرصت مناسبی است که به ابتکار ایران برنامه‌هایی در سطح جهانی برای ایجاد تفاهم بیشتر بین جوانان و نوجوانان جهان و آشنایی آنان به وضع کشورهای یکدیگر به مرحله اجرا درآید، زیرا این امر مسلماً در تحکیم مبانی صلح و تفاهم بین‌المللی مؤثر خواهدبود.

۵ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ در پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو یک میهمانی عصرانه در پهنه کاخ نیاوران برگزار شد. عباس خلعتبری وزیر امور خارجه ، سفیران و نمایندگان سیاسی در دربار شاهنشاهی، پایوران وزارتخانه‌های دربار شاهنشاهی و امور خارجه با بانوانشان از باشندگان این میهمانی بودند.

۶ اردیبهشت‌ ماه ۲۵۳۶ به دستور علیاحضرت شهبانو در تشکیلات و سازمان اداری تحقیقاتی و درمانی جمعیت ملی مبارزه با سرطان که زیر ریاست عالیه علیاحضرت شهبانو می‌باشد، بازنگری شد و اساسنامه نوین آن به تصویب علیاحضرت شهبانو رسید. بر پایه این اساسنامه، شمار هموندان شورای عالی هیأت مدیره جمعیت کاهش یافته و دستورهای نوینی در زمینه پیشگیری، درمان و پژوهش درباره سرطان اجرا خواهدشد.

۶ اردیبهشت‌ ماه ۲۵۳۶ حضرت جان کرک، فرماندار استرالیا و بانو در کاخ نیاوران به پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو و والاحضرت همایون ولایتعهد باریافتند.

۷ اردیبهشت‌ ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانوی ایران نمایشگاه سال ۱۹۷۷ کتاب‌های آلمانی را در کتابخانه مرکزی پارک شهر گشودند و آنگاه از بخش‌های گوناگون نمایشگاه بازدید فرمودند.

۷ اردیبهشت‌ ماه ۲۵۳۶ از سوی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو میهمانی شامی به سرفرازی ورود حضرت کارلوس پرز، پرزیدنت ونزوئلا، در کاخ نیاوران بر پا شد.

۷ اردیبهشت‌ ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو در پایان دیدارشان از مرکز رفاه خانواده فرح‌آباد پارک خزانه، در مصاحبه‌ای با ابراز خرسندی از دیدارشان از این مرکز فرمودند:

آمدن من به این پارک همیشه برای من موجب خوشوقتی است، برای اینکه از یاد نمی‌برم که اینجا یک منطقه واقعاً عقب‌افتاده در شهر تهران بود و مردم در شرایط مشکل در گودها زندگی می‌کردند، ولی حالا خوشبختانه اینجا تبدیل به یک پارک زیبا شده است. دیدار از مراکز رفاه خانواده نیز همیشه برای من خوشوقتی است، برای اینکه فکر می‌کنم که اینگونه مراکز کار واقعاً بنیادی است و نتایج آن را ما در چند سال دیگر در اجتماع مملکت خودمان خواهیم دید. تاکنون از این نوع مراکز رفاه وابسته به سازمان ملی رفاه خانواده ۲۸ مرکز در تمام مملکت هست، ...

۱۱ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ به مناسبت دیدار رسمی کارلوس آندرس پرز، پرزیدنت ونزوئلا، از ایران، مجله «تولن-هوکار» چاپ ونزوئلا، در نوشتاری رسا با فرنام «زندگی دشوار یک شهبانو»، در بازگفت (نقل قول) از علیاحضرت شهبانو نوشت:

"یک زن اخلاقاً مسئول است کار کند و مفید واقع شود، حتی اگر به پول احتیاج نداشته باشد. تبدیل شدن از یک فرد عادی به یک همسر، به یک مادر و به یک شهبانو، وظایف خطیری را ایجاب می‌کند."

نویسنده ونزوئلایی با اشاره به اینکه در تاریخ شاهنشاهی ایران علیاحضرت شهبانو نخستین بانویی هستند که فرنام شهبانو گرفته‌اند، می‌نویسد: "علیاحضرت شهبانو در همه لحظات وظیفه‌شناسی نسبت به خانواده و کشورشان را به ثبوت رسانده‌اند. باید توجه داشت کار شهبانو تنها دریافت هدایا، گل و یا شرکت در آیین گشایش بیمارستان‌ها نیست و هر کس چنین بپندارد، بی‌گمان دچار اشتباه شده است، زیرا فرنام شهبانو تکالیف بسیاری را در سوی ترقی و پیشرفت کشور در کارهای گوناگون اجتماعی ایجاب می‌کند، به همین روی علیاحضرت شهبانو هر روز وظایف و مسئولیت‌های سنگین‌تری را به گردن می‌گیرند."

۱۱ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ چند تن از برجسته‌ترین شرکت‌کنندگان در سمپوزیوم بین‌المللی بیوشیمی در کاخ نیاوران به پیشگاه علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی باریافتند. علیاحضرت شهبانو از یکایک دانشمندان درباره فعالیت‌های پژوهشی و علمی آنان پرسش‌هایی فرمودند و پروفسور اچوا، برنده جایزه نوبل، پیشرفت تحقیقاتی درباره به بیوشیمی در ایران و فعالیت‌های مرکز بین‌المللی بیوشیمی و بیوفیزیک دانشگاه تهران را ستود. علیاحضرت شهبانو در این باریابی فرمودند:

هدف ما توسعه تحقیقات و نیل به خودکفایی علمی در ایران است که برای دست‌یابی به این هدف باید به جلب مغزهای متفکر و متخصص و دانشمندان برجسته ایرانی و توسعه دانشگاه‌ها و تقویت مراکز تحقیقاتی اقدام کرد که همه اینها مورد توجه و پشتیبانی خاص شاهنشاه و من است. توجه به دانشگاه‌ها و تشویق دانش‌پژوهان تحقیقات از نظر آینده مملکت از مهمترین مسائل است.

بازدید شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو و والاحضرت همایون ولیعهد از خراسان

ورود شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو و والاحضرت همایون ولیعهد به مشهد

شهبانو در تاتر شهر بازیگران نمایش را تشویق می‌نمایند

۱۳ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر و علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی و والاحضرت همایون رضا پهلوی ولیعهد ایران پیش از نیمروز ۱۳ اردیبهشت ماه برای یک بازدید سه روزه از برنامه‌های عمرانی و پیشرفت‌های استان خراسان با هواپیما به مشهد پرواز کردند. در این سفر امیر اسداله علم وزیر دربار شاهنشاهی، دکتر منوچهر اقبال رییس هیات مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، امیرقاسم معینی وزیر کشور، هوشنگ نهاوندوی رییس دفتر مخصوص اعلیحضرتین را همراهی نمودند. هواپیمای والاحضرت همایون ولیعهد در ساعت ۱۱ و پانزده دقیقه و هواپیمای شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو و همراهان در ساعت ۱۱ و ۲۰ دقیقه در فرودگاه مشهد بر زمین نشست. در پای پلکان هواپیما عبدالعظیم ولیان نیابت تولیت آستان قدس رضوی و استاندار خراسان به اعلیحضرتین خوش‌آمد گفت. آنگاه فرمانده لشکر ۷۷ مشهد گزارش نظامی به آگاهی رساند و به سرافرازی ورود اعلیحضرتین و والاحضرت ولیعهد ۲۱ تیر توپ شلیک شد. شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو و والاحضرت همایون ولیعهد پس از پایان آیین نظامی و دیدن سان از گروهان تشریفاتی از برابر نمایندگان استان خراسان در سنا و مجلس شورای ملی، استادان دانشگاه فردوسی، مدیران کل، رییس اداره‌های استان خراسان، هموندان جمعیت‌های خیریه انجمن‌های ملی و گروه‌های مردم گذشتند. در پیشاپیش پیشبازکنندگان ۱۷ دختر با ۱۷ سبدگل به نشانه ۱۷ اصل انقلاب شاه و ملت ورود اعلیحضرتین و والاحضرت ولایتعهد ایران را گلباران کردند. شاهنشاه پس از پرسش از اندازه بارندگی و و خرمن غله امسال و چراگاه‌های خراسان به سوی مرکز شهر مشهد روان شدند. از فرودگاه تا مرکز شهر مشهد هزاران تن از مردم مشهد ایستاده بودند و با ابراز شور و هیجان ورود اعلیحضرتین و والاحضرت ولیعهد را گرامی داشتند.

• 

  شاهنشاه و شهبانو در کتابخانه آستان رضوی

• 

  شاهنشاه آریامهر و شهبانو در خواف

• 

  اوامر شاهنشاه درباره واگذاری وام به کشاورزان

• 

  مصاحبه شاهنشاه در پایان سفر به خراسان

۱۵ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ در پیشگاه علیاحضرت شهبانو، نمایشنامه « خاطرات و کابوس‌های یک جامه‌دار از زندگی و قتل میرزا تقی خان فراهانی » در تأتر شهر به روی سِن آمد. علیاحضرت در آنتراکت دو پرده نمایشنامه، به میان تماشاگران که بیشتر هنرمندان و سرشناسان تأتر کشور بودند، رفتند و پس از گفتگو با چند تن از چهره‌های سرشناس تاتر کشور، پیرامون فراهم ساختن وسایل و امکانات بیشتر برای گسترش و بهبود هنر تاتر مملکت، دستورهایی به وزیر فرهنگ و هنر دادند. در پایان نمایشنامه، بازیگران به پیشگاه علیاحضرت شهبانو باریافتند.

بازدید یک روزه علیاحضرت شهبانو از زنجان

شهبانو از گنبد و مسجد سلطانیه در ۱۵ کیلومتری زنجان بازدید می‌کنند

شهبانو در بازار قیصریه زنجان

۱۷ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو برای یک سفر یک روزه از تهران رهسپار زنجان شدند. سفر شهبانو فرح پهلوی به زنجان برای بازدید از پروژه‌های عمرانی و عملیات بازسازی گنبد مسجد سلطانیه انجام گرفت. در ورود به زنجان شهبانو در کاخ استانداری با نمایندگان مردم زنجان در مجلس سنا و مجلس شورای ملی به گفتگو نشستند. سپس رهسپار رختشوی‌خانه کهن شهر که به یک موزه مردم شناسی دیگرگون شده بود شدند. معماری رختشوی‌خانه جالب بود تاق‌های ضربی، دوازده ستون، بیست و چهار پنجره و هواکش دیواری و نود هواکش سقفی داشت. پس از آن علیاحضرت شهبانو به دیدن کتابخانه سهروردی رفتند و سپس از سبزه میدان وارد بازار گردیدند. علیاحضرت شهبانو همچنین از کارخانه‌های کبریت سازی زنجان بازدید فرمودند. شهبانو فرح پهلوی در این سفر رهسپار سلطانیه شدند. در سلطانیه دو هزار تن از اهالی به استقبال آمده بودند سلطانیه در چهل کیلومتری زنجان قرار دارد. شهرک جدیدی در جنوب سلطانیه ساخته شده بود و قرار بود مردم به این شهرک جا به جا شوند. علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی قول دادند که این جا به جایی به بهترین راه انجام شود. علیاحضرت شهبانو از مسجد تاریخی سلطانیه، آرامگاه سلطان محمد خدابنده و بنای تاریخی آن گنبد دیدن فرمودند و سپس کتابخانه این شهر را که به نام شهاب‌الدین سهروردی نامگذاری شده است، گشودند.

بازدید علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی از استان مازندران ۲۰ - ۱۹ اردیبهشت ماه

شهبانو در فرودگاه دشت ناز ساری

شهبانو در کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در ساری

شهبانو در بازدید از نمایشگاه پیشرفت‌های استان مازندران غرفه گرگان

شهبانو در جمعیت بهزیستی و آموزشی فرح پهلوی

علیاحضرت شهبانو در نگارخانه مهرشاه

بازدید شهبانو از نمایشگاه اکتشافات باستانشناسی در تپه رصدخانه مراغه دانشگاه تهران

شورای شاهنشاهی آموزش در پیشگاه شهبانو

پیشکش به شهبانو و ولیعهد در کاخ نیاوران کتاب ماموریت برای وطنم به ایتالیایی

۱۹ اردیبهشت‌ ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو پس از نیم روز با پیشباز هوشنگ سمیعی استاندار مازندران و نمایندگان مردم در مجلس سنا و مجلس شورای ملی وارد فرودگاه « دشت ناز » در ۲۵ کیلومتری ساری شدند. علیاحضرت شهبانو به همراه سرکار علیه بانو فریده دیبا، معینی وزیر کشور، دکتر نهاوندی، و شماری از استادان دانشگاه‌ها سفر خود را آغاز کردند. در صف پیشباز کنندگان نخست نمایندگان روحانیون ایستاده بودند سپس در برابر صف دانشگاهیان درباره وضع مسکن استادان پرسش فرمودند. در برابر صف قضات علیاحضرت شهبانو درباره دادگاه‌ها و کادر قضایی استان پرسش نمودند. سپس علیاحضرت شهبانو از دبیر سازمان زنان استان مازندران درباره فعالیت‌های این استان پرسیدند.

پس از نیمروز در آغاز سفر دو روزه به استان مازندران، علیاحضرت شهبانو در ساری از نخستین مرکز حمایت و راهنمایی کودک و خانواده دیدن فرمودند و دستور دادند که کمیته‌ای برای هماهنگی برنامه‌های آموزشی و فعالیت‌های جنبشی مهدهای کودک ایجاد شود و همه سازمان‌هایی که مهد کودک بنیاد نهاده‌اند، برای جلوگیری از دوباره کاری و هدر رفتن بودجه گرد هم آیند و این هماهنگی را پدیدآورند.

۲۰ اردیبهشت‌ ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو در شهر ساری کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان را گشودند. سرپرستان کتابخانه ساری از علیاحضرت درخواست یک کتابخانه سیار روستایی کردند. علیاحضرت شهبانو دستور فرمودند کتابخانه سیار برای رساندن کتاب به روستاهای پراکنده مازندران با هزینه و همکاری دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فراهم گردد. علیاحضرت شهبانو همچنین فرمودند: "هفت هکتار اراضی مجاور کتابخانه که در اختیار ارتش است، برای ایجاد پارک عمومی شهر ساری، در اختیار شهرداری این شهر قرار گیرد. ساری از جمله شهرهای وسیعی است که دارای پارک عمومی شهر نیست."

علیاحضرت شهبانو درباره ساختن پلاژ برای مردم ساری نیز دستورهایی دادند. هنگام گفتگو درباره نیازها و دشواری‌های همگانی شهر ساری به کمبود مسکن اشاره شد. شهبانو به مسئولین توصیه کردند:

"به هنگام اجرای پروژه‌های آپارتمان‌سازی فواصل بیشتری بین بلوک‌های ساختمانی در نظر بگیرند، تا آپارتمان‌ها بر روی یکدیگر سایه نیندازند. مسئله کمی زمین به جای خود درست است، اما آپارتمان‌های مسکونی نباید به لانه زنبور تبدیل شود."

علیاحضرت شهبانو کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و کلیه سازمان‌هایی را که فعالیت‌های ویژه کودکان و نوجوانان را انجام می‌دهند، به همکاری و گفتمان فراخواندند و فرمودند: "جوانان می‌توانند از کودکی کتابخانه‌های کانون و سپس در خانه‌های جوانان اوقات خود را به مطالعه و فعالیت‌های هنری و اجتماعی بگذرانند."

آنگاه علیاحضرت شهبانو به لیلی امیرارجمند، مدیرعامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دستور فرمودند: "فعالیت‌های کتابخانه‌ها را برای گروه‌های سنی طوری ادامه دهند که یک نوجوان بتواند بلافاصله پس از کانون جذب خانه‌های جوانان بشود و فاصله‌ای به دلیل شرایط سنی در فعالیت‌های او به وجود نیاید."

پس از آن علیاحضرت شهبانو به خانه جوانان شیر و خورشید سرخ ساری و سپس به نمایشگاه پیشرفت‌های دایمی استان مازندران در عصر پهلوی رفتند. علیاحضرت شهبانو تنه درختی از اسالم که ۵۲۰ ساله است را دستینه فرمودند. سپس علیاحضرت شهبانو به مرکز شبانه روزی جمعیت بهزیستی و آموزشی فرح پهلوی تشریف‌فرما شدند. در این مرکز ۴۹ فرزند با استعداد که از سراسر کشور برگزیده شده‌اند، شبانه روزی زندگی می‌کنند. علیاحضرت شهبانو پیش از پایان دادن به بازدید از این مرکز درباره ایجاد یک استخر برای دختران ساری در ساختمان شبانه‌روزی جمعیت بهزیستی و آموزشی فرح پهلوی با هزینه دفتر مخصوصشان دستورهایی دادند. علیاحضرت شهبانو دقایقی را در یکی از اتاق‌های این مرکز در میان فرزندان این جمعیت گذراندند. این دختران که به دور شهبانو حلقه زده بودند، بیشتر دشواری‌های زندگی خود را با علیاحضرت شهبانو در میان گزاردند.

علیاحضرت شهبانو سپس در میدان ۲۴ هزار متری بزرگ شهر ساری که دورادور آن را مردم پوشانده بودند، در میان هلهله و شور مردم از پیکره شاهنشاه آریامهر پرده برداری نمودند. آنگاه دانش آموزان مدرسه‌های ساری سرود سپاس را هم سدا خواندند. سفر دو روزه علیاحضرت شهبانو به استان مازندران پس از نیمروز پایان گرفت و علیاحضرت و همراهان به تهران بازگشتند.

۲۱ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو از مجموعه کارهای هوشنگ سیحون، نقاش و طراح معاصر ایران، در نگارخانه مهر شاه بازدید کردند. این مجموعه شامل سی تابلوی نمدی و پنجاه تابلوی آبرنگ بود. علیاحضرت دستور فرمودند: "برای تزئین وزارتخانه‌ها و سالن‌های بزرگ از کارهای نمدکاری استفاده شود."

۲۴ اردیبهشت‌ ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو از نمایشگاه اکتشافات باستانشناسی در تپه رصدخانه مراغه دیدن فرمودند. کار بررسی‌ها و کاوش‌های باستانشناسی در تپه رصدخانه مراغه به دستور علیاحضرت شهبانو به دانشگاه آذرآبادگان واگذار گردیده است. علیاحضرت همچنین از نمایشگاه معماری جیمس استرلینگ، معمار نامی انگلیسی، در دانشگاه تهران دیدن فرمودند. در این نمایشگاه بیش از شصت کار از کارهای معماری جیمس استرلنیگ که در سراسر دنیا پراکنده است، گردآوری شده است. قرار است این معمار در ساختن یکی از موزه‌های بزرگ ایرانی که از سوی دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو ساخته می‌شود، همکاری کند.

۲۵ اردیبهشت‌ ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو بانو اتینک هاوزن، ایرانشناس امریکایی، و گروه دوستداران موزه هنرهای زیبای بوستون را در کاخ نیاوران پذیرفتند.

۲۵ اردیبهشت‌ ماه ۲۵۳۶ سومین نشست شورای شاهنشاهی آموزش، در پیشگاه علیاحضرت شهبانو برگزار شد. در این نشست آیین‌نامه کار شورای شاهنشاهی بررسی و تصویب شد.

۲۸ اردیبهشت‌ ماه ۲۵۳۶ اعلیحضرت همایون شاهنشاه و علیاحضرت شهبانو و والاحضرت همایون ولایتعهد، سالوادور دینو ناشر ایتالیایی و برادرش را در کاخ نیاوران پذیرفتند. در این باریابی سالوادور دینو نویسنده نسخه‌هایی از کتاب «مأموریت برای وطنم» را که به زبان ایتالیایی برگردانده است به شهبانو و والاحضرت ولیعهد پیشکش نمود.

۲۸ اردیبهشت ماه ۲۵۳۶ در پیشگاه علیاحضرت شهبانو نشست هموندان هیأت مدیره انجمن آرشیتکت‌های ایران در کاخ نیاوران برگزار شد. علیاحضرت شهبانو پس از شنیدن گزارش رسایی درباره فعالیت‌های یک ساله، تغییر و تصویب اساسنامه، گسترش انجمن در سطح وسیع‌تر و بنیاد انجمن آرشیتکت‌های اسپهان وابسته به انجمن آرشیتکت‌های ایران، فرمودند:

انجمن آرشیتکت‌های ایران باید از طریق تشکیل کنفرانس‌ها، چاپ کتاب و مجلات، به طور جدی مسئولیت معرفی معماری را به عهده داشته باشد و ضمن هدایت معماران جوان و آگاه ساختن معماران شاغل، معماران باسابقه و قدیمی را احترام بگذارد، به طریقی که شناخت لازم را به آگاهی همگان برساند. برای مثال در انجام معماری سنتی، هدف اقتباس از نماهای قدیمی نیست، بلکه مسئله بررسی چگونگی عادت‌ها و رسوم افراد و رعایت آن در معماری سنتی مطرح است که با در نظر گرفتن موارد اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی و توجیه اینکه فن معماری ضمن اینکه از هنر سرچشمه می‌گیرد، مسائل علمی و عملی را نیز در جنب خود دارد. انجمن آرشیتکت‌ها باید در میان طبقات مختلف اجتماع از طریق آموزش اصول معماری با همکاری دستگاه‌های مسئول در بخش دانشگاهی، دولتی و خصوصی، ترتیبی بدهد که طرح‌های اجرا شده که با فن معماری خوب ساخته شده است، ارزشیابی و از طریق ایجاد نمایشگاه و چاپ بروشورها، به همگان شناسانده شود. به این ترتیب از انجام کارهای اشتباهی که هر یک از دستگاه‌ها در زمینه معماری انجام داده‌اند، با کمک رسانه‌های گروهی و انتقادهای سازنده جلوگیری خواهدشد.

خرداد ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی

والاحضرت اشرف پهلوی در نشست کنگره ملی پیکار با بیسوادی

سالگرد بنیاد هواپیمایی کشوری ایران ۱ خرداد ماه

بازدید شهبانو از شهستان پهلوی

شهبانو از پیکره زکریای رازی پرده‌برداری می‌کنند خرداد ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی

شاهنشاه آریامهر و شهبانو و پرزیدنت ساحل عاج و بانو

نشست شورای عالی هماهنگی و نظارت بر توسعه مناطق ساحلی دریای خزر در پیشگاه شهبانو

دیدار شهبانو و همسر پرزیدنت ساحل عاج در کاخ نیاوران

باریابی عبدالحلیم خدام وزیر خارجه سوریه به پیشگاه شاهنشاه

۱ خرداد ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو سرزده و بدون برنامه از پیش نهاده از فرودگاه مهرآباد تأسیسات و تجهیزات سازمان هواپیمایی کشوری بازدید فرمودند و دستوراتی در راستای گسترش و بهبود هر چه بیشتر امور فرودگاه مهرآباد دادند. در این بازدید، مهرداد پهلبد، وزیر فرهنگ و هنر – دکتر نهاوندی، رییس دفتر علیاحضرت شهبانو و همچنین مهدی حاج منیری، معاون وزارت جنگ و رییس سازمان هواپیمایی کشوری علیاحضرت شهبانو را همراهی می‌کردند. علیاحضرت شهبانو از ترمینال شماره ۴ بازدید فرمودند و درباره پروژه فضای سبز کنار باندها که رو به پایان است، پرسش‌هایی فرمودند که از سوی حاج منیری معاون وزارت جنگ و رییس سازمان هواپیمایی کشوری بدان‌ها پاسخ داده شد. هنگام این بازدید، علیاحضرت شهبانو به میان مسافرین، پیشباز و پسوازکنندگان که در فرودگاه بود، رفتند و با آنان به گفتگو پرداختند.

۱ خرداد ماه ۲۵۳۶ در پیشگاه علیاحضرت شهبانوی ایران، جلسه شورای عالی جمعیت حمایت آسیب‌دیدگان از سوختگی در کاخ نیاوران برگزار شد. سرکار علیه بانو فریده دیبا – دکتر منوچهر اقبال، رئیس نظام پزشکی – وزیر مشاور و نایب نخست وزیر و وزیران بهداری و بهزیستی علوم و آموزش عالی، کار و امور اجتماعی – قائم مقام ریاست دانشگاه تهران و سایر هموندان شورا و نیز رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو از باشندگان این نشست بودند. در آغاز مدیرعامل جمعیت، گزارشی از فعالیت‌های سالانه جمعیت و نیز دشواری‌ها و سختی‌ها در انجام کارها و راه‌حل‌های آنها را به آگاهی رسانید. علیاحضرت فرمودند: "در بیمارستان‌های موجود وزارت بهداری و بهزیستی و شیر و خورشید سرخ و دانشگاه‌ها و هر جا که مقدور باشد، چند تختخواب به بیماران سوانح و سوختگی اختصاص یابد و جمعیت برای این کار کمک‌های لازم را انجام دهد. جمعیت فعالیت‌های آموزش و بازآموزی خود را توسعه دهد و برنامه‌هایی برای آشناسازی دانشجویان پزشکی و دانشجویان رشته‌های تخصصی پزشکی و همه پزشکان با سوانح ناشی از سوختگی ترتیب دهد. باید آمار دقیقی از سوانح ناشی از سوختگی و علل پیدایش آنها تهیه شود، تا بتوان بر اساس آن برنامه‌ریزی دقیق و زمانی به عمل آورد. ضرورت دارد به وسیله وسایل ارتباط جمعی، اصولاً سطح آموزش و آگاهی عمومی در زمینه جلوگیری از بروز اینگونه سوانح و چگونگی مقابله با آن توسعه داده شود. نقش آموزشی جمعیت واجد اهمیت و اولویت کامل است و در این کار باید حتماً مشارکت همه مردم جلب شود."

۲ خردادماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو از پیکره محمد زکریای رازی، پزشک، شیمی‌دان و فیلسوف نامی ایرانی در پارک زکریای رازی، در شهر ری، زادگاه وی، پرده‌برداری کردند و نخستین کلنگ ساختمان کتابخانه رازی را در همین پارک به زمین زدند. سرکار علیه بانو فریده دیبا علیاحضرت شهبانو را در این آیین همراهی می‌کردند. در این آیین پس از خوشامد شهردار پایتخت، دکتر منوچهر اقبال، رییس انجمن بزرگداشت چهره‌های تاریخ پزشکی ایران، سخنانی در بزرگداشت این دانشمند ایرانی ایراد کرد. علیاحضرت شهبانو سپس از کاخ جوانان شهر ری بازدید فرموند و در اینجا گزارشی از پروژه نخستین ایجاد شبکه ارتباطی و بهسازی پیرامون آرامگاه اعلیحضرت رضاشاه کبیر و نیز پروژه جلوخان بازار تهران به عرض رسید.

۲ خردادماه ۲۵۳۶ در پیشگاه علیاحضرت شهبانوی ایران نشست شورای عالی رفاه اجتماعی در کاخ نیاوران برگزار شد. در این نشست وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه، وزیران بهداری، بهزیستی، کشور، علوم و آموزش عالی، مشاور در امور زنان، کار و امور اجتماعی آموزش و پرورش، مدیر عامل جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران، معاون وزارت امور اقتصادی و دارایی و رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانوی ایران بودند. در این نشست گزارش‌ها درباره هدف‌ها و مشی اصلی برنامه‌های رفاهی و تأمین اجتماعی در برنامه ششم و گزارش درباره بنیاد مرکزهای فرهنگی و اجتماعی برای شهرهای کوچک و محلات شهرهای بزرگ تحت عنوان خانه شهر و گزارش مقدماتی مربوط به سیاست درمانی و پوشش بهداشتی کشور طی برنامه ششم به عرض رسید، که در هر مورد علیاحضرت شهبانو اوامر لازم صادر فرمودند.

۲ خردادماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو و سرکار علیه بانو فریده دیبا برای دیدن از پروژه‌های فرجامین و پیشرفت‌های شهستان پهلوی به شهستان تشریف فرما شدند و از سوی مدیرعامل، هموندان مجمع عمومی، هیأت مدیره و مدیران کل شهستان پهلوی پیشباز گردیدند. علیاحضرت شهبانو و سرکار علیه بانو فریده دیبا به بازدید از ماکت‌ها، نقشه‌ها و پروژه‌های فرجامین (نهایی) شهستان پهلوی پرداختند. در این بازدید غلامرضا نیک‌پی، شهردار پایتخت و مهندس مشاور، به آگاهی رساند که هم اکنون بلوار ۷۶ متری شهستان پهلوی که شاهرگ این شهستان به شمار می‌رود، تعیین و برای پیاده کردن پروژه آماده شده است. این شاهراه در آینده جاده کرج را به جاده آبعلی پیوند خواهد داد. همچنین به آگاهی علیاحضرت رسید که کارهای ساختمانی یک گردایه بزرگ که یکی از پنج پروژه بزرگ دنیا به شمار می‌رود و از سوی بخش خصوصی ساخته می‌شود، در بخش غربی بزرگ راه شاهنشاهی به پهنه ۵۰۰ هزار مترمربع، از سه ماه پیش آغاز شده است. این بنا دربرگیرنده سه برج بزرگ ۳۳ اشکوبه‌ای برای دفترها و یک ساختمان بزرگ برای زندگی و همچنین فروشگاه‌ها و مغازه‌های بزرگ است. خیابان‌های شرق و غرب شهستان و پروژه پارک‌های دو سوی بزرگراه شاهنشاهی امسال ۲۵۳۶ شاهنشاهی پیاده خواهد شد. شهستان پهلوی یک مرکز جدید شهری در تهران است و کانون سازمان یافته‌ای از کارهای روزافزون دولتی بازرگانی و فرهنگی ایران در آن گرد خواهند آمد. قلب این پروژه عبارت است از یک ستون فقرات مرکزی برای امور بازرگانی، بانکداری، امور فرهنگی، مرکز مسکونی و سازمان‌های دولتی که در سراسر درازای زمین از شمال به جنوب و در بالای خط متروی جدید دنباله می‌یابد. از چند ماه پیش خاکبرداری و هموارسازی بلوار مرکزی آن آغاز شده است و تپه‌های شرقی و غربی تا آنجا که شدنی است برای فضای سبز و خانه‌سازی به صورت طبیعی نگاه داشته می‌شود. علیاحضرت شهبانو پس از یک ساعت دیدار از پروژه‌های شهستان و پرسش در زمینه پروژه‌های گوناگون، شهستان پهلوی را ترک فرمودند.

۳ خرداد ماه ۲۵۳۶ به فراخوان شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو حضرت رییس جمهور ساحل عاج و بانو « هوفوئه بوانی » برای یک دیدار رسمی پنج روزه از ایران وارد تهران شدند. اعلیحضرتین از میهمانان ایران در فرودگاه مهرآباد پیشباز کردند. شامگاهان از سوی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو میهمانی شامی در کاخ نیاوران برگزار شد.

۳ خردادماه ۲۵۳۶ در پیشگاه علیاحضرت شهبانو سومین نشست شورای عالی هماهنگی و نظارت بر توسعه مناطق ساحلی دریای خزر، در دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو و با بودن قاسم معینی وزیر کشور، دکتر عبدالمجید مجیدی رییس سازمان برنامه و بودجه، منصور روحانی وزیر کشاورزی و منابع طبیعی و سرپرست وزارت تعاون و امور روستاها، همایون جابری انصاری وزیر مسکن و شهرسازی، ابراهیم فرح بخشیان وزیر راه و ترابری، کریم پاشا بهادری وزیر اطلاعات و جهانگردی، اسکندر فیروز معاون نخست وزیر و رییس سازمان حفاظت محیط زیست، هوشنگ سمیعی استاندار مازندران، استاندار گیلان و امیر هوشنگ امینی دبیرکل شورای عالی هماهنگی و نظارت بر توسعه مناطق ساحلی دریای خزر برگزار شد. در آغاز گزارشی از کارهای انجام شده برای پیاده کردن نقشه‌های جامع و هادی در کناره‌های دریای خزر، پاک سازی محیط زیست، جلوگیری از میان رفتن و ویران شدن چشم اندازهای طبیعی و دشواری‌های موجود از سوی وزیر کشور و دبیرکل شورا به آگاهی رسید.

آنگاه علیاحضرت شهبانو فرمودند:

باید امکانات هر چه بیشتر برای دسترسی مردم با دریا فراهم شود و مجتمع‌هایی که در منطقه احداث شده‌اند و یا خواهندشد، حتماً باید در کنار دریا دارای تأسیسات پلاژ باشند. دبیرخانه باید تقویت شود و دستگاه دولتی نیز در اجرای ضوابط شهرسازی و رعایت زیبایی منطقه باید برای سایرین نمونه و سرمشق باشد. دبیرخانه شورا باید احتیاجات رفاهی و بهداشتی و عمرانی را مطالعه کند و نظر منطقی و هماهنگ بدهد. ضوابط باید برای همه یکسان باشد و برای هیچ شخص یا دستگاه یا سازمانی نباید استثنا وجود داشته باشد.

در ایران نقاط خوش آب و هوا و زیبا بسیار است، دستگاه‌های عمومی می‌توانند اردوگاه‌های جهانگردی و مراکز استراحت کارمندان خود را در این نقاط نیز تأسیس کنند. به این ترتیب هم در نقاط دیگر کشور عمران و آبادی می‌شود و هم از انهدام اراضی کشاورزی شمال جلوگیری می‌گردد و هم بخش خصوصی تشویق خواهدشد که در آن نقاط به پیروی از سازمان‌های عمومی سرمایه‌گذاری کند. تا ده روز دیگر در جلسه دیگری سایر طرح‌های مربوط به سواحل دریای خزر بررسی و تصمیمات لازم اتخاذ می‌شود.

۷ خردادماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو به همراه سرکار علیه بانو فریده دیبا از بنیاد فرهنگی مدرسه کامینوتی در تهران بازدید کردند. این مدرسه پیشتر بیمارستان امریکایی‌ها بود و علیاحضرت شهبانو در آن چشم به دنیا گشودند. علیاحضرت شهبانو پس از بازدید از اتاقی که در بیست و دوم مهرماه ۲۴۹۷ شاهنشاهی در آنجا زاده شدند و اکنون یکی از کلاس‌های مدرسه کامینوتی است، دفتر یادبود این مدرسه را توشیح فرمودند و نوشتند: "آرزوی موفقیت برای تمام دانش‌آموزان و کارکنان و معلمین مدرسه کمینوتی را دارم."

بازدید علیاحضرت شهبانو از استان چهارمحال و بختیاری و لرستان

شهبانو فرح پهلوی در بازدید ازروستای زلزله‌زده ناغان

شهبانو فرح پهلوی در بازدید از خرم آباد لرستان

۸ خردادماه ۲۵۳۶ سفر پنج روزه علیاحضرت شهبانو به دو استان چهارمحال و بختیاری و لرستان برای بازدید از برنامه‌های عمرانی این دو استان آغاز گردید. در نخستین روز سفر، چند مرکز رفاهی و آموزشی در شهرکرد و روستاهای پیرامون مورد بازدید شهبانو قرار گرفت. نمایشگاه نمودارهای برنامه‌های عمرانی استان، زایشگاه بنگاه حمایت مادران و نوزادان در چالشتر، آموزشگاه زراعی شهبانو، مرکز سازمان زنان در شهرکرد و مهدکودک این سازمان، مدرسه عشایری، کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جمعیت بهزیستی و آموزشی فرح پهلوی، دیدنی‌های قریه سامان برای بررسی بازسازی و نوسازی این اثر تاریخی، در نخستین روز سفر پنج روزه مورد بازدید علیاحضرت شهبانو قرار گرفت.

علیاحضرت شهبانو هنگام ورود به استان چهارمحال و بختیاری از گارد احترام سان دیدند و از برابر نمایندگان مردم چهارمحال و بختیاری در مجلس شورای ملی، رئیس دانشگاه اصفهان و رئیس دانشکده دامپروری شهرکرد، معاون استانداری، قضات، مدیران کل و رؤسای ادارات دولتی، اعضای سازمان زنان، اعضای انجمن‌های شهر و شهرستان و استان و سایر مستقبلین عبور فرمودند و هنگام عبور از برابر صف استادان دانشگاه، از رئیس دانشگاه اصفهان در مورد وضع دانشکده دامپروری شهرکرد پرسش کردند. به آگاهی علیاحضرت رسید که نخستین گروه دانشجویان دانشکده دامپروری شهرکرد از اول سال تحصیلی ۳۷ – ۲۵۳۶ پذیرفته خواهندشد. علیاحضرت شهبانو فرمودند: "علاوه بر دانشکده دامپروری، در سطح پایین‌تر از دانشگاهی نیز باید آموزشگاهی تأسیس شود که در زمینه دامپروری و کشاورزی آموزش‌های لازم را بدهد."

در برابر رده مدیران کل و رؤسای سازمان‌های اداری، علیاحضرت شهبانو از مدیرکل کشاورزی و منابع طبیعی استان درباره چگونگی کشاورزی استان پرسش فرمودند. به آگاهی علیاحضرت رسید که استان چهارمحال و بختیاری از دیدگاه کشاورزی دارای توانایی‌های فوق‌العاده است، ولی در مناطق کوهستانی به کارگرفتن ماشین‌های کشاورزی دشوار است.

علیاحضرت شهبانو پرسیدند: "در مورد قطع بی‌رویه درختان، به خصوص درختان گردو چه اقداماتی در استان شده است؟" پاسخ داده شد که رویهم رفته از بریدن درختان جلوگیری می‌شود. شهبانو فرمودند:

"با اینکه استان از نظر کشاورزی استعداد زیادی دارد، ولی در گزارش‌هایی که برای من رسیده، تأکید گردیده است که علیرغم استعداد منطقه، حتی احتیاجات کشاورزی و مواد غذایی استان، مخصوصاً انواع سبزی‌ها، از اصفهان تأمین می‌شود. در حالی که با توجه بیشتر به بخش کشاورزی و دامداری و آشنا کردن کشاورزان و روستاییان با اصول کشاورزی پیشرفته، می‌توان چهارمحال را در این زمینه به خودکفایی رساند. باید کشاورزی متناسب با آب و هوای منطقه را احیا کرد. شنیده‌ام که قبلاً در این منطقه پنبه به عمل می‌آمده و درخت‌های تنومند گردوی منطقه را به منظور استفاده از چوب آنها قطع کرده‌اند. باید از قطع بی‌رویه درخت‌ها جلوگیری شود و جنگل‌ها احیا گردد."

علیاحضرت شهبانو از برابر پیشبازکنندگان گذشتند و یک راست از فرودگاه با خودرو رهسپار زایشگاه حمایت مادران چالشتر وابسته به بنگاه حمایت مادران و نوزادان شدند. به دستور علیاحضرت شهبانو، دکتر عبدالمجید مجیدی، وزیر مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه از بیمارستان یکصد و پنجاه تختخوابی شهرکرد دیدن کرد تا افزایش تخت‌های این بیمارستان را که یکی از درخواست‌های مردم بود بررسی نماید. علیاحضرت شهبانو پس از این بازدید، مبلغ ۳ میلیون ریال برای گسترش این بیمارستان را ویژه ساختند. پس از آن علیاحضرت شهبانو رهسپار شهر سامان، در ۱۴ کیلومتری شهرکرد، شدند و از آرامگاه دهقان سامانی، شاعر معاصر، دیدن کردند. امیرعباس هویدا نخست وزیر در این دیدار علیاحضرت را همراهی می‌کرد.

به هنگام دیدار علیاحضرت شهبانو از یک مدرسه عشایری در شهرکرد، شهبانو دستور فرمودند که ساختمانی مناسب با احتیاجات منطقه برای ایجاد مرکز آموزشی عشایر بنا گردد. در این دیدار یک دختر دانش‌آموز عشایری شهرکرد هدیه‌ای به علیاحضرت شهبانو پیشکش نمود.

علیاحضرت شهبانو همچنین به هنگام بازدید از کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، امر به توسعه آن دادند و به دنبال صدور اوامر شهبانو، از بودجه ویژه منطقه‌ای مبلغ دومیلیون و پانصدهزار ریال برای گسترش این کتابخانه اختصاص یافت.

علیاحضرت شهبانو پس از شنیدن گزارش هموندان انجمن شهر پیرامون مشکلات شهرکرد، دستور دادند: آقای هویدا مبلغ ده‌میلیون ریال برای انجام برنامه‌های عمرانی شهرکرد در اختیار شهرداری و انجمن شهر قرار دهد. دشواری راه‌های روستایی و نارسایی‌هایی که در این زمینه وجود دارد، در نمایشگاه برنامه‌های استان چهارمحال و بختیاری به آگاهی شهبانو رسید، علیاحضرت نیز در اجتماع نمایندگان مردم این استان مسائل مربوط به راه‌های روستایی را بررسی فرمودند و دستور دادند که اعتبار لازم برای رفع این تنگنا در اختیار استان قرار گیرد تا با خودیاری مردم راه‌های روستایی مورد نیاز ساخته شوند.

علیاحضرت شهبانو روز دوم به دیدار مردم زلزله زده ناغان رفتند و کلنگ آغاز ساختمان یکی از پنج شهرک برای زلزله زدگان را بر زمین زدند و قول دادند که خانه‌ها هر چه زودتر بازسازی و خانه‌های مدرن ضد زلزله ساخته شوند.

• 
• 
• 
• 
• 

سپس علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی از بروجن بازدید فرمودند و رهسپار لرستان شدند و از خرم آباد بازدید فرمودند. علیاحضرت شهبانو در خرم آباد از مرکز پژوهش‌های جذام وابسته به جمعیت کمک به جذامیان که در آنجا بیش از ۲۷ پزشک و پرستار کار می‌کردند، بازدید فرمودند. بیشتر بیماران جذامی از روستای کوچکی به نام نورآباد در ناحیه پیشکوه می‌آمدند. سپس علیاحضرت شهبانو از دره الشتر و دره تنگه علیا و سراب امیر بازدید کردند و از روستای سراب امیر به اردوگاه پیشاهنگی در ده کیلومتری خرم آباد با بیش از ۲۰۰۰ تن از دانش آموزان مدرسه‌های عشایری که در یک اردوی هفت روزه آموزشی گرد آمده بودند، پیوستند. روز آخر با دیدار از بروجرد و نوژیان در غرب خرم آباد به پایان رسید

پنج‌شنبه ۱۲ خردادماه ۲۵۳۶ علیاحضرت در پایان سفر پنج روزه خود به استان‌های چهارمحال و بختیاری و لرستان، رهسپار بروجرد شدند و از شرکت سهامی زراعی شیروان بقعه امامزاده جعفر، مسجد سلطانی و پارک شهرداری دیدن کردند. سپس علیاحضرت دستاوردهای سفر پنج روزه خود را برای خبرنگاران روشن فرمودند. پس از نیمروز علیاحضرت شهبانو به تهران بازگشتند.

• 

  بازدید شهبانو از یک کارگاه نمدمالی در لرستان

• 

  شهبانو در روستای نوژیان لرستان پختن نان را تجربه می‌کنند

• 

  شهبانو در موزه فلک ‌الافلاک

• 

  شهبانو در بیمارستان شیر و خورشید سرخ خرم‌آباد

• 

  شهبانو در مجتمع گوشت لرستان

۴ خردادماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو با پرزیدنت ساحل عاج و بانو در کاخ نیاوران دیدار و گفتگو کردند.

۴ خردادماه ۲۵۳۶ رضا قطبی، دبیر کل بنیاد شهبانو فرح، و مجید رهنما، جمشید بهنام، احسان نراقی و داریوش شایگان، هموندان هیأت مدیره مرکز مطالعه تمدن‌ها وابسته به بنیاد شهبانو فرح به پیشگاه علیاحضرت شهبانو باریافتند. در این باریابی، شهبانو با اشاره به اهمیت مطالعه فرهنگ کشورها و ملت‌های گوناگون جهان و پیشگامی و رسالتی که کشور ما به علت موقعیت خاص خود می‌تواند در این زمینه داشته باشد، اوامری به هیأت مدیره این مرکز صادر فرمودند.

گشایش فروشگاه کوروش شعبه میدان خراسان

بازدید اعلیحضرتین از فروشگاه کوروش میدان خراسان

شاهنشاه و شهبانو و ولیعهد و والاحضرت فرحناز در تالار رودکی

۵ خرداد ماه ۲۵۳۶ شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو یکی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای کورش تهران را در میدان خراسان گشودند و از بخش‌های گوناگون آن دیدن کردند. در آغاز شاهنشاه آریامهر از لوحه فروشگاه زنجیره‌ای کورش پرده‌برداری کردند و آنگاه دپارتمان‌های گوناگون فروشگاه مورد بازدید اعلیحضرتین قرار گرفت. در بخش خرید اجناس قسطی، شاهنشاه آریامهر فرمودند: "گزارشی از چگونگی اعطای وام با شرایط آسانتر به فروشگاه‌های تعاونی و فروشگاه‌های بزرگ تهیه شود تا این نوع فروشگاه‌ها بتوانند با استفاده از این امکان، شرایط سهل‌تری را برای استفاده مردم از اجناس قسطی فراهم آورند."

۱۵ خرداد ماه ۲۵۳۶ در پیشگاه شاهنشاه آریامهر، علیاحضرت شهبانو، والاحضرت همایون ولایتعهد و والاحضرت شاهدخت فرحناز پهلوی و به همراهی سرکار علیه بانو فریده دیبا، نخست وزیر، وزیر آموزش و پرورش و گروهی از سفیران کشورهای خارجی و بلندپایگان کشوری سازمان باله ملی ایران، باله‌های «میس ژولی» و «جشن فارغ‌التحصیلی» را در تالار رودکی اجرا کرد.

۱۵ خرداد ماه ۲۵۳۶ در پیشگاه علیاحضرت شهبانو نشست شورای عالی هماهنگی و نظارت بر توسعه مناطق ساحلی دریای خزر در کاخ نیاوران برگزار شد. باشندگان در این نشست چند تن از وزیران کابینه، استاندار گیلان، دبیرکل مرکز هماهنگی مطالعات محیط زیست، رییس دانشگاه گیلان، و دیگر همواندان شورا و رییس دفتر محصوص علیاحضرت شهبانو بودند. علیاحضرت شهبانو در شتاب بخشیدن در انجام برنامه و جلوگیری از آلودگی دریای خزر و پاکسازی محیط دستورهای رسایی دادند. در همین نشست پیشنهاد تشویق و مشارکت روستاییان و شهرنشینان شمال ایران برای پذیرایی جهانگردان و ویژه ساختن شماری اتاق با نان در فصل‌های گوناگون بررسی شد و علیاحضرت شهبانو دستور دادند که در آغاز نمونه‌ای از « اتاق با نان» در چند شهر شمال آغاز شود، به ویژه از راه انجمن‌های ملی و کانون‌های حزبی اهمیت این کار و کشیدن جهانگردان به ایران و بالارفتن درآمد روستاییان و اهمیت مشارکت مردم در بالابردن جهانگردی در شمال ایران به آنان آموخته شود.

بازدید علیاحضرت شهبانو از استان گیلان ۲۳ تا ۲۵ خرداد ماه

شهبانو در بازدید از آرامگاه شیخ زاهد گیلانی در ده شیخان نزدیک لاهیجان جنتی و دیگر آخوندها به پیشباز و دستبوسی علیاحضرت صف کشیده‌اند

شهبانو در بازدید از لاهیجان

شهبانو در بازدید از ماسوله

شهبانو هنگام گفتگو با زنی سالخورده روی پشت بام منزلش در ماسوله

۲۳ خرداد ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو برای یک بازدید سه روزه از استان گیلان، به رشت تشریف‌فرما شدند. پس از آیین پیشباز علیاحضرت شهبانو در فرودگاه رشت و پرسش و پاسخ‌های کوتاهی در برابر انبوه پیشبازکنندگان، از مسئولان اداری استان، علیاحضرت شهبانو درباره فراهم ساختن امکانات و تأسیسات بیشتر ورزشی دستورهایی دادند و دو میلیون و پانصدهزار ریال برای ساختمان بزرگترین گردایه ورزشی گیلان، استخر سرپوشیده و تکمیل تأسیسات ورزشی کنونی ویژه شد.

علیاحضرت شهبانو سپس از فرودگاه رهسپار بازدید از کارخانه گونی‌بافی شدند. رییس کارخانه پس از پیشباز از شهبانو، گزارش خود را به آگاهی رساند و گفت که این کارخانه به فرمان اعلیحضرت رضاشاه کبیر در سال ۲۴۹۳ شاهنشاهی آغاز به کار کرد و تا سال ۲۵۲۰ اداره امور کارخانه در دست بخش خصوصی بود و در سال ۲۵۳۰ شاهنشاهی [۱۳۱۰ خورشیدی تازی] وزارت اقتصاد این کارخانه را به سازمان گسترش واگذار کرد. شهبانو پس از شنیدن گزارش رئیس کارخانه و بازدید از بخش‌های گوناگون آن، دستور به ساخت خانه فرهنگ رشت در پهنه بی درخت باغ کارخانه قدیمی گونی‌بافی رشت دادند. بدین سان باغ محتشم پارک عمومی مردم رشت دست نخورده می‌ماند.

سه‌شنبه ۲۴ خردادماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو در دومین روز سفر به استان گیلان، از مهدکودک جمعیت بهزیستی و آموزشی فرح پهلوی دیدن نمودند و این مهدکودک را گشودند. علیاحضرت سپس از نقشه و طرح آموزشگاه آموزشیاری جمعیت که قرار است در زمین پیشکش شده باغ قیطریه در تهران ساخته شود، دیدن کردند. علیاحضرت شهبانو پس از بازدید از مهدکودک، به مرکز رفاه سازمان زنان تشریف‌فرما شدند و پس از بازدید از قسمت‌های مختلف این مرکز و نمایشگاه صنایع دستی که در این مرکز ترتیب یافته بود، به کتابخانه کودک لاهیجان تشریف‌فرما شدند.

علیاحضرت شهبانو سپس رهسپار دیدار از آرامگاه شیخ زاهد گیلانی، استاد و مرشد شیخ صفی‌الدین اردبیلی، در ده شیخان، واقع در چند کیلومتری لاهیجان، شدند. این آرامگاه یکی از نفیس‌ترین و جالب‌ترین آثار معماری ایران است و بازسازی این بنا از چندی پیش آغاز شده است و ادامه دارد. علیاحضرت شهبانو آنگاه به محله استخر لاهیجان تشریف‌فرما شدند و از پیکره شاهنشاه آریامهر پرده‌برداری کردند. از دیگر جاهایی که مورد بازدید علیاحضرت شهبانو قرار گرفت، مرداب و بولوار قدیمی بندر پهلوی بود.

نشست انجمن‌های ملی استان گیلان در پیشگاه شهبانو برگزار شد. شهبانو درباره از میان برداشتن دشواری‌های کشاورزان و رسیدگی به نیازها و سختی‌های آنان دستورهایی دادند.

چهارشنبه ۲۵ خردادماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو به هنگام ورود به ماسوله مورد استقبال فرماندار فومن واقع شدند. علیاحضرت شهبانو در شهرک ماسوله در ارتفاع ۱۱۶۰ متری از سطح دریا و در دامنه کوه‌های طوالش در میان روستاییان این شهرک وقت خود را گذراندند و به هنگام گذشتن از کوچه‌های باریک و قدیمی این شهرک، با صاحبان مغازه‌ها در مورد وضع کارشان گفتگو کردند و مقرر داشتند درباره گسترش دامداری و صنایع ماشینی برنامه‌هایی در این شهرک اجرا شود. علیاحضرت شهبانو آنگاه به دفتر پست ماسوله تشریف‌فرما شدند و سپس از خانه انصاف و کتابخانه عمومی و از امامزاده عون بن محمد علی دیدن کردند.

۲۵ خرداد ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو ساعت ۱۷ و ۴۵ دقیقه پس از یک دیدار سه روزه از استان گیلان به تهران بازگشتند و در فرودگاه مهرآباد از سوی امیر عباس هویدا نخست وزیر، رییس مجلس سنا، رییس سرای نظامی و ژنرال آجودان شاهنشاه آریامهر، رییس کل تشریفات شاهنشاهی فرمانده گارد شاهنشاهی و شماری از بلندپایگان کشوری و لشکری به پیشباز علیاحضرت آمده بودند.

• 
• 
• 
• 
• 
• 

  شهبانو در کارگاه سفالگری در ماسوله

۲۸ خردادماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو، دکتر گاردنر، رئیس دانشگاه یوتای امریکا، و بانو گاردنر را پذیرفتند.

باریابی بانو لاهید همسر نخست وزیر کانادا به پیشگاه علیاحضرت شهبانو

هویدا در

۳۰ خردادماه ۲۵۳۶ در پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو، در مدرسه رضا پهلوی آیین جشن پایان سال تحصیلی ۳۶ – ۳۵ برگزار شد. در مدرسه رضا پهلوی، والاحضرت همایون ولایتعهد در کلاس سوم دبیرستان، والاحضرت شاهپور علیرضا در کلاس پنجم دبستان، والاحضرت شاهدخت فرحناز در کلاس اول دبیرستان و والاحضرت شاهدخت لیلا پهلوی در کلاس اول دبستان درس می‌خوانند. اعلیحضرتین پس از ورود به مدرسه، از نمایشگاه نمونه‌ای از کارهای ساخته شده توسط دانش‌آموزان، آزمایشگاه الکترونیک، نمایشگاه عکس، خوشنویسی و نمونه‌ای از تکه‌دوزی شاگردان بازدید فرمودند. والاحضرت‌ها و سایر همکلاسانشان کارنامه‌ها و جوایز خود را از دست مبارک علیاحضرت شهبانو دریافت نمودند. در پایان مراسم والاحضرت ولیعهد در گفتگویی اعلام فرمودند:

"به طور کلی امسال خیلی زود گذشت و واقعاً برای همه دوستان و خود من باعث تعجب بود که زمان به این سرعت می‌گذرد و به اصطلاح در یک چشم به هم زدن این مدت گذشت، ولی می‌توانم بگویم که امسال از سال‌های گذشته من نتیجه کارم خیلی بهتر بود و در ضمن با وجود بازدیدهای زیادی که با بچه‌های مدرسه داشتم، مانند بازدید از جزیره هرمز، نکات دیدنی و جالب زیادی را دیدیم که خیلی برای درس و معلومات عمومی ما مفید بود و مطالب زیادی آموختیم، چه در زمانی که در مدرسه بودم، چه در زمان تعطیلات، چون که در زمان تعطیلات هم یک سری بازدیدهایی خودم داشتم و به طور کلی کارهای زیادی هم در مدرسه انجام دادیم، مثلاً در کارگاه برق و بیشتر کارهای دستی و کارهای تولیدی، مثل ساختن دستگاه‌های مختلف برقی، رادیو، ترانزیستور و از این قبیل، و فعالیت‌های ورزشی زیادی هم داشتیم و همان طور که همه دوستانم می‌دانند، در اوایل ماه آبان گذشته ما یک سری مسابقات فوتبال داشتیم و تیم فوتبال ما برنده شد و ما امسال سعی داشتیم که عنوان قهرمانی را حفظ کنیم، چون طبیعتاً تیم‌های دیگر می‌خواهند این مقام را از ما بگیرند و فکر می‌کنم کار تیم ما مشکل‌تر بود، چون بایستی این مقام را نگه می‌داشتیم و امیدواریم که سال دیگری هم که سال آخرمان هست، و دوره سوم برگزاری مسابقات است، بتوانیم باز هم این مقام قهرمانی را کسب کنیم. انشاءالله بعدها در کلاس‌های دیگر، کلاس برادرم، بتوانند تیم فوتبالی تشکیل دهند و شاید در ورزش‌های دیگر نیز فعالیتی داشته باشند.

چون معمولاً با اتوبوس یا هلیکوپتر به این بازدیدها می‌رویم، مثلاً در جزیره هرمز مجبور بودیم با هلیکوپتر به نقاط مختلف جزیره برویم، طبیعتاً مردم با دیدن این فعالیت‌ها متوجه شدند که یک خبری هست و موقعی که با همشاگردی‌هایمان بعد از بازدید برمی‌گشتیم، در طول خیابان ما را دیدند و طبیعتاً عکس‌العملشان خیلی با محبت و جالب بود و من خیلی خوشحالم از این بابت که مردم ایران چقدر به ما علاقه دارند. گاهی اوقات البته برخوردهایی داشتیم با مردم به صورتی که معمولاً در وهله اول نمی‌شناسند و خیلی طبیعی رفتار می‌کنند و موقعی که مرا می‌شناسند، می‌توانم بگویم که خوشبختانه آن حالت هیجان به مردم دست نمی‌دهد. چند سال قبل مثلاً وقتی برای خرید به مغازه‌ای می‌رفتم، که صفحه یا کتابی بخرم، وقتی که فروشنده‌ها مرا می‌دیدند، خیلی به اصطلاح «هول می‌شدند» و تمام مردم جمع می‌شدند و صدا می‌زدند: "ولیعهد آمد"، ولی حالا خوشبختانه می‌توانم بگویم که مردم خیلی آرام‌تر شده‌اند و اگر هم مرا بشناسند، خیلی محبت‌آمیز و خیلی مهربان هستند. خیلی عادی رفتار می‌کنند و این چیزی است که من واقعاً ترجیح می‌دهم، چون دوست ندارم برای من استثنا قائل بشوند و دوست دارم مثل بقیه مردم ما من رفتار کنند، مخصوصاً وقتی که به صورت ساده‌ای برای خرید می‌روم."

۳۱ خرداد ماه ۲۵۳۶ بانو « لاهید » همسر نخست وزیر آلبرتا ایالت غربی کانادا به پیشگاه علیاحضرت شهبانو در کاخ سعدآباد بار یافت.

تیر ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی

هفته حمایت از خانواده‌های بی‌سرپرست

جمعیت بهزیستی و آموزشی فرح پهلوی

۶ تیر ماه ۲۵۳۶ در سفر کوتاه علیاحضرت شهبانو به دزفول، آقای علی قطب از نیکوکاران دزفول به پیشگاه علیاحضرت شهبانو در پایگاه وحدتی باریافت و سند ۲۶ میلیون متر مربع زمین را برای استفاده نیروی هوایی شاهنشاهی پیشکش کرد. تیمسار سرلشکر روحانی فرمانده پایگاه وحدتی نیز سرافرازی بودن را داشتند.

۷ تیر ماه ۲۵۳۶ پرزیدنت « سدار سنگور » پرزیدنت سنگال برای یک دیدار سه روزه وارد تهران شد و در فرودگاه مهرآباد از ایشان پیشباز نظامی و رسمی انجام گردید. و با علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی در کاخ سعدآباد دیدار و گفتگو کرد. علیاحضرت شهبانو و پرزیدنت سنگور سپس در نشست « کمیته شهر فرح » شرکت کردند. در این نشست عبدالمجید مجیدی وزیر مشاور و رییس سازمان برنامه و بودجه، معاون وزارت امور خارجه و هموندان ایرانی کمیته شهر فرح و وزیر برنامه ریزی سنگال و سفیران دو کشور شرکت داشتند.

۸ تیر ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو پیش از نیمروز برای شرکت در نشست سالانه هیات امنای بنیاد اسپن راهی ایالات متحده شدند. در فرودگاه مهرآباد سرکار علیه بانو فریده دیبا، هویدا نخست وزیر، علم وزیر دربار شاهنشاهی، رییس مجلس شورای ملی، سفیران امریکا و فرانسه در دربار شاهنشاهی، قائم مقام رییس کل تشریفات شاهنشاهی و شماری از سران کشوری به پسواز علیاحضرت آمده بودند. علیاحضرت شهبانو در این سفر چندین سخنرانی خواهند فرمود و با پرزیدنت امریکا و بانو کارتر و گروهی از پایوران سیاسی، فرهنگی و اقتصادی امریکا دیدار خواهند داشت. در این سفر گنجی وزیر آموزش و پرورش، نهاوندی رییس دفتر مخصوص شهبانو، رییس بانک سرمایه گذاری ایران در اروپا و مشاور عالی دفتر مخصوص، معاون وزارت علوم و آموزش عالی و دبیر کل شورای عالی پژوهش‌های علمی کشور، جمشید قرچه داغی عضو هیات امنای بنیاد شهبانو فرح و لیلی امیر ارجمند مدیر عامل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در رکاب علیاحضرت شهبانو هستند.

۱۸ تیر ماه ۲۵۳۶ با پیام علیاحضرت شهبانو، دیروز ششمین کنگره جهانی شیمی هتروسیکلیک در تالار فردوسی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران گشایش یافت.

امرداد ماه

علیاحضرت شهبانو مرکز رفاه خانواده چالوس را می‌گشایند

۵ امرداد ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو مرکز رفاه خانواده چالوس را گشودند علیاحضرت شهبانو یک ساعت و نیم از تأسیسات مرکز رفاه خانواده چالوس دیدن فرمودند و با تشریف فرمایی علیاحضرت شهبانو این مرکز رسماً آغاز به کار کرد. علیاحضرت شهبانو در ساعت ده و نیم بامداد به مرکز رفاه خانواده چالوس تشریف فرما شدند. استاندار مازندران و مدیر عامل سازمان ملی رفاه خانواده ایران از علیاحضرت پیشباز کردند.

علیاحضرت شهبانو در میان ابراز احساسات پرشور هزاران نفر از مردم مازندران که در دو سوی جاده‌ها و خیابان‌های مسیر صف کشیده بودند با اتومبیل از نوشهر وارد چالوس شدند. علیاحضرت شهبانو پیش از تشریف فرمایی به مرکز رفاه خانواده در چالوس مسئولان سازمان‌های اداری و اعضای هیأت مدیره مرکز رفاه خانواده چالوس را مورد مرحمت و تفقد قرار دادند. آنگاه علیاحضرت شهبانو از کلاس‌های درس خیاطی، گلدوزی، موسیقی، نقاشی، فیلم برداری و کارگاه‌های دستی و فنی مرکز کودکان رفاه خانواده و بخش راهنمای بهداشت دیدن کردند. مرکز رفاه خانواده چالوس که در پیشگاه علیاحضرت شهبانو گشوده شد سی امین مرکز رفاه خانواده در کشور است. علیاحضرت شهبانو در جریان دیدار دیروز خود دستوراتی در گسترش برنامه‌های این مرکز صادر فرمودند. علیاحضرت شهبانو دستور فرمودند زمین دیوار به دیوار مرکز رفاه خانواده چالوس که در اختیار وزارت کشاورزی و عمران روستایی است به این مرکز واگذار شود تا وسایل رفاهی و ورزشی بیشتری برای کودکان فراهم آیند.

۸ امرداد ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو: ما سنت‌ها را به خاطر خوشایند غربی‌ها تغییر نمی‌دهیم. شبکه سراسری تلویزیون آلمان در برنامه دوم خود یک فیلم نیم ساعته از زندگی علیاحضرت شهبانو را همراه با مصاحبه‌ای با معظم لها تحت عنوان « تأثیر یک تصویر » که از سوی جرج پارو وانانی تهیه شده است پخش کرد. پیش از نمایش این فیلم از آیین تاجگذاری اعلیحضرتین و والاحضرت ولایتعهد فیلمی نمایش داده شد که همراه با گفتاری از گوینده فیلم پخش شد. گوینده ضمن تشریح جزئیات آئین تاجگذاری گفت در تاریخ ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران علیاحضرت فرح پهلوی نخستین بانویی هستند که بدین ترتیب مورد تجلیل قرار می‌گیرند و همزمان لقب زیبای شهبانوی ایران را به خود اختصاص دادند. پارووآنانی سپس به بازدید چهارده روز خود در رکاب علیاحضرت شهبانو از مناطق گوناگون ایران اشاره کرده است و نخستین پرسش خود را درباره اهمیت تاجگذاری شهبانو پیش می‌کشد:...

معظم لها در پاسخ فرمودند: به نظر من انتخاب من از طرف همسرم به مقام شهبانو یک مقام خاص نبود بلکه ایشان قصد داشتند بدین ترتیب احترام خود را نسبت به کلیه زنان ایرانی آشکار سازند. بدین جهت من مفتخر و سعادتمند بودم و این نه برای خودم بلکه به خاطر کلیه زنان ایران بود که تا آن هنگام تقریباً هیچ نقشی در کشور ایفا نکرده بودند. اکنون من مسئولیت و وظایف بزرگتری به عهده دارم و خرسندم که در موقعیتی هستم که می‌توانم به کشور و ملت خدمت کنم. ...

۲۶ امرداد ماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی برای گشودن یازدهمین جشن هنر شیراز از تهران به شیراز پرواز کردند. پس از انجام آیین رسمی پیشباز در میان پرشورترین احساسات مردم شیراز، علیاحضرت شهبانو وارد شیراز شدند. آنگاه علیاحضرت از پایگاه ملی انتقال خون شیراز بازدید کردند و هنگام بازدید خون خود را اهدا کردند. دکتر علاء سرپرست سازمان ملی انتقال خون کشور در گزارشی به آگاهی علیاحضرت شهبانو رسانید که به زودی در مشهد و اهواز پایگاه‌های انتقال خون آغاز به کار خواهند کرد. پس از غروب آفتاب علیاحضرت شهبانو در آیین باشکوهی یازدهمین جشن هنر را گشودند. علیاحضرت شهبانو از چندین پروژه عمرانی و رفاهی شیراز، از مرکز رفاه و تربیت کارگران شیراز بازدید فرمودند و در این مرکز کارگران ورزشکار را مورد مهربانی خود قرار دادند.

سفر هشت روزه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به لهستان و چکسلواکی

شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو دفتر یادبود کارخانه فلزسازی پُزنان را توشیح فرمودند

شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در شهر پُزنان

پیشباز رسمی از شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در فرودگاه پراگ

سخنرانی علیاحضرت شهبانو هنگام دریافت درجه دکترای فلسفه از دانشگاه پراگ

۳۱ امرداد ماه ۲۵۳۶ شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو پیش از نیمروز با بدرقه رسمی از فرودگاه مهرآباد سفر هشت روزه خود را به لهستان و چکسلواکی آغاز کردند.

شامگاهان از سوی رهبران کشور لهستان میهمانی به افتخار شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در ورشو برگزار شد. بر سر میز شام، نخست ادوارد گیرک دبیر اول کمیته مرکزی حزب کارگر متحد لهستان بیاناتی ابراز داشت و ورود اعلیحضرتین را خوش آمد گفت. پس از بیانات دبیر اول کمیته مرکزی حزب کارگر لهستان شاهنشاه آریامهر سخنرانی فرمودند. ...

۱ شهریور ماه ۲۵۳۶ در دومین روز سفر رسمی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو از ورشو پایتخت لهستان رهسپار شهر « پُزنان » شدند.

۲ شهریور ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی هنگام ورود شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به همراه رییس جمهور لهستان در فرودگاه گدانسک ، آقای فیسبچ دبیر اول حزب این منطقه خوش آمد گفت و چند دختر و پسر پیشاهنگ دسته‌های گل به اعلیحضرتین پیشکش کردند. اعلیحضرتین پس از گذشتن از برابر پیشبازکنندگان سوار خودرو شدند. از فرودگاه تا مرکز شهر مردم گدانسک ایستاده بودند و ابراز شور و شادمانی می‌کردند. در جایی به نام دروازه طلایی « لانگ استریت » اعلیحضرتین از خودرو پیاده شدند و به میان مردم رفتند. اعلیحضرتین و رییس جمهور لهستان به ساحل رودخانه « موت لاوا » رفتند و با یک کشتی از تاسیسات جدید بندر گدانسک و کارگاه‌های کشتی سازی این شهر دیدن فرمودند. کشتی پس گذشتن از رودخانه موت لاوا وارد دریای بالتیک شد و سپس به گدانسک بازگشت. پس از آنکه شاهنشاه و شهبانو ساعتی بر روی رودخانه موت لاوا گردش کردند، شاهنشاه آریامهر از پالایشگاه بزرگ گدانسک بازدید کردند.

بعد از ظهر ۵ شنبه ۳ شهریور ماه آیین باشکوهی در دانشگاه بزرگ ورشو برگزار شد، که در آن آیین درجه دکترای افتخاری این دانشگاه در رشته حقوق به شاهنشاه آریامهر و درجه دکترای افتخاری در رشته فلسفه به علیاحضرت شهبانو تقدیم شد. دانشگاه بزرگ ورشو در سال ۱۸۱۷ تأسیس شد و دارای سابقه ۳۰۰ ساله است. این دانشگاه در حال حاضر دارای ۳۰ دانشکده می‌باشد که بیش از ۲۰ هزار دانشجو سرگرم تحصیل هستند. آقای بیرزانک رئیس دانشکده حقوق دانشگاه ورشو سخنانی ایراد کرد.

آنگاه در آیین ویژه‌ای که به زبان لاتین انجام یافت، درجه دکترای افتخاری در رشته حقوق بین‌الملل به پیشگاه شاهنشاه آریامهر تقدیم شد. در این هنگام رهبر عالیقدر ایران سخنرانی ایراد فرمودند.سخنان شاهنشاه آریامهر در میان هلهله پرشور باشندگان در این آیین باشکوه پایان یافت و سپس رییس مرکز مطالعات خاورشناسی دانشگاه ورشو سخنانی ایراد کرد. پس از سخنان رییس مرکز مطالعات خاورشناسی دانشگاه ورشو در آیینی درجه دکترای افتخاری این دانشگاه در رشته فلسفه به پیشگاه علیاحضرت شهبانوی ایران تقدیم شد. علیاحضرت شهبانو در سخنرانی خود چنین ابراز داشتند:

جناب رییس دانشگاه - برای من باعث افتخار و خوشحالی است که دانشگاه شما عنوان دکترای افتخاری را به من داده است. این عنوان تنها برای شخص من نیست و من آن را به عنوان افتخاری برای فرهنگ کشورم می‌دانم. در این موقعیت باشکوه از هر زمان دیگر بهتر است که به پدیده تاریخی لهستان، تصویری که این کشور از خود در جهان نشان داده و به ویژه فرهنگ آن که نمایانگر لهستان برای ما ایرانیان است اشاره کنم. ...

۴ شهریور ماه ۲۵۳۶ از سوی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانوی ایران میهمانی باشکوهی در ورشو به افتخار ادوارد گیرک دبیر اول کمیته مرکزی حزب متحد کارگران لهستان و همسرشان و یابلونسکی رییس شورای دولتی جمهوری لهستان و همسرشان در کاخ « بیلانو » برگزار شد. در این میهنانی شاهنشاه آریامهر در سخنانی فرمودند:

شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو ساعاتی پس از نیمروز در میان پسواز رسمی رهبران و پایوران لهستان از شهر ورشو به سوی پایتخت چکسلواکی پرواز کردند.

نخستین دور گفتگوی رهبران ایران و چکسلواکی از پس ورود به قصر پراگ آغاز شد و شاهنشاه آریامهر و رییس جمهور چکسلواکی پانزده دقیقه خصوصی با یکدیگر گفتگو کردند. از سوی حضرت رئیس جمهوری سوسیالیستی چکسلواکی و بانو، میهمانی شامی به افتخار شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در قصر پراگ برگزار شد. پیش از میهمانی شام از سوی رئیس جمهوری چکسلواکی عالی‌ترین نشان کشور چکسلواکی به پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو تقدیم شد و متقابلاً شاهنشاه آریامهر نیز یکی از عالی‌ترین نشان‌های ایران را به حضرت رئیس جمهوری چکسلواکی پیشکش کردند.

دانشگاه بزرگ پراگ در روز ۵ شهریور ماه درجه دکترای افتخاری در رشته حقوق به شاهنشاه آریامهر و درجه دکترای افتخاری در رشته فلسفه را به علیاحضرت شهبانو تقدیم کرد. در مراسمی که به همین مناسبت در دانشگاه پراگ برگزار شد، حضرت رئیس جمهوری چکسلواکی و مقامات طراز اول سیاسی و دانشگاهی پراگ حضور داشتند. علیاحضرت شهبانو هنگام دریافت دکترای افتخاری از دانشگاه پراگ، سخنرانی ایراد فرمودند:

جناب آقای رئیس - امروز برای من افتخار بزرگی است که دانشگاه پراگ عنوان دکترای افتخاری را نصیب من می‌سازد. من اطمینان دارم که این نشان برجسته تنها به شخص من اختصاص ندارد، بلکه افتخاری نیز برای فرهنگ کشورم می‌باشد. افتخاری ارزشمند از یکی از مراکز کهن فرهنگ و علوم اروپا. دانشگاه کهن شما که سایه‌های مردان مشهوری مانند ژان هوس که مردی روشن بین و دلباخته حقیقت مانند متفکرین ما بوده بر آن پرتو افکنده است، در جریان تاریخ و در زمان حال یکی از مراکز فعال زندگی روشنفکرانه چکسلواکی که شهرت آن از مرزها فراتر رفته است می‌باشد.

شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در چهارمین روز از دومین سفر رسمی‌شان به چکسلواکی، میهمان مردم شهر براتیسلاو پایتخت جمهوری اسلاوکی بودند. برنامه اعلیحضرتین در براتیسلاوا بازدید از شهر و سپس دیدار از یک مزرعه تعاون روستایی است. اعلیحضرتین امشب به پراگ بازمی‌گردند و فردا صبح با بدرقه رسمی کشور چکسلواکی را ترک می‌گویند.

۷ شهریور ماه سالروز قیام ملت اسلواکی علیه رژیم نازی بود. شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به همراه حضرت رئیس جمهوری چکسلواکی و بانو به یک قصر قدیمی در براتیسلاوا تشریف فرما شدند. سفر رسمی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به چکسلواکی در روز هشتم شهریور ماه پایان یافت و اعلیحضرتین در میان آیین باشکوه پسواز رسمی پراگ را ترک فرمودند.