شهستان پهلوی
| برج شهیاد آریامهر | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران | شهبانو فرح پهلوی |
شَهستان پهلوی گردایه بزرگ، ارزنده و خیره‌کننده ساختمان‌ها و پارک‌ها در شهر تهران که ساختمان آن در زمین‌های عباس‌آباد برنامه‌ریزی شده بود. با توجه ویژه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران [۱] و علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی [۲] به نگاهبانی از منبع‌های طبیعی در شهرها، شهستان پهلوی با نگاهداری تپه‌ها و زمین‌های سبز عباس آباد، در پهنه‌ای به بزرگی چهار میلیون متر مربع پیش‌بینی شده بود.[۳] شهستان پهلوی پردیزه‌ای دربرگیرنده کتابخانه بین‌المللی پهلوی، موزه انقلاب شاه و ملت، نخست‌وزیری، وزارتخانه‌ها، سفارتخانه‌ها و سازمان‌های شاهنشاهی بود. شهستان پهلوی از شمال به بلوار پهلوی خیابان میرداماد، از غرب به بزرگراه جردن، از شرق به نزدیکی خیابان کوروش کبیر و جنوب به خیابان عباس آباد و بزرگراه داریوش می‌رسید.
این گردایه (مجموعه) با میدان بزرگ "شاه و ملت"، موزه انقلاب ششم بهمن [۴] ، کتابخانه پهلوی، مرکز فرهنگی و هنرهای نمایشی دربرگیرنده تالارهای دست‌افشانی، تاتر، موسیقی و دیگر هنرهایی که در برابر دیگران به اجرا در می‌آید، باشگاه‌ها، فرهنگ‌سراها، و ایستگاه‌های مترو پروژه‌ای برای نمایش توانایی‌ها و دستاوردهای کشور ایران و ساختن چهره‌ای جهانی از تهران پایتخت ایران می‌بود.[۵] پیش‌بینی شده بود که بناهایی برای دستگاه‌های اداری کشوری، شهرداری، فعالیت‌های فرهنگی، تجاری و پذیرایی ویژه شود. میدان مرکزی "شاه و ملت" از میدان شاه اسپهان پهناورتر بود و برای برگذاری آیین‌های بزرگ ملی ویژه شده بود. فراخه‌های همگانی، پارک‌ها و باغ‌های افسانه‌ای با گلکاری‌های بی مانند و ایرانی و راه‌های مدرن این گردایه باشکوه را جایی یکتا در سراسر جهان می‌کردند.
در سال ۱۳۴۸ در مجلس شورای ملی در برنامه شهرسازی تهران، تپه‌های عباس‌آباد که به دولت تعلق داشت برای بنا کردن ساختمان‌های وزارتخانه‌ها، سیاسی و بین‌المللی ویژه شد ولی در آن هنگام بودجه برای آغاز ساختمان بسنده نمی‌کرد. سرانجام پس از اینکه نفت ایران از سوی شاهنشاه ایران ملی شد[۶] و ایران توانست آن اندازه نفتی را که می‌خواهد به بهای عادلانه و بر پایه اندکس‌های بین‌المللی که اوپک [۷] درباره آن تصمیم می‌گرفت بفروشد، درآمد کشور ایران بالا رفت [۸] و بودجه برای ساختن شهستان پهلوی به دولت داده شد و هم چنین به بودجه پیش‌بینی شده برنامه عمرانی پنجم دوبار افزوده شد.[۹]
۲۸ امرداد ماه ۱۳۵۴ در پیشگاه اعلیحضرتین نخستین سنگ بنای شهستان پهلوی برنشانده شد. شاهنشاه آریامهر لوحه زرین و نخستین سنگ بنای شهستان پهلوی را در زمین‌های عباس‌آباد برنشاندند. شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو از ماکت‌ها و نقشه‌های ساختمان شهستان پهلوی دیدن کردند. شهردار پایتخت در جامه ویژه سرفرازی همراهی داشت. با تشریف‌فرمایی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به پهنه میدان انقلاب شاه و ملت شهر تهران در زمین‌های عباس‌آباد و برنشاندن لوحه زرین یادبود بنای شهستان پهلوی و نخستین سنگ بنای این میدان، کارهای ساختمانی شهستان پهلوی آغاز شد و بزرگراه شاهنشاهی گشایش یافت. شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو برابر ساعت هجده به میدان انقلاب شاه و ملت تشریف‌فرما شدند. میدان انقلاب شاه و ملت که ۸۰ هزار متر مربع وسعت دارد، یکی از بزرگ‌ترین میدان‌های دنیا است که در قلب شهستان عباس‌آباد ساخته می‌شود و فاصله چندانی با شاهراه شاهنشاهی ندارد. به مناسبت تشریف‌فرمایی اعلیحضرتین محل آینده این میدان با پرچم‌های ایران آراسته شده بود. شهردار پایتخت در لباس مخصوص در گزارش پیرامون شهستان پهلوی به عرض شاهنشاه و شهبانو رساند که به دنبال صدور اوامر ملوکانه و تصویب قانون خاصی بوسیله مجلسین، بهای اراضی عباس‌آباد بر اساس تقدیم عادلانه ظرف مدت ۳۶ ماه به مبلغ شانزده میلیارد ریال پرداخت شد. وی اضافه کرد که به انضمام خیابان‌ها و معابر پیش‌بینی شده در تفکیک‌های قبلی کل مساحت زمین حدود ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار متر مربع بالغ می‌گردد. شهردار به عرض رساند که با بنای مناطق مسکونی، تجاری و تفریحی پیش‌بینی می‌شود که روزانه دویست هزار نفر از این منطقه بازدید و یا کار کنند. جمعیت مقیم منطقه ۵۰ هزار نفر خواهد بود. شهردار همچنین در مورد بزرگراه شاهنشاهی به عرض رساند که این بزرگراه بطور تقریبی ۹ کیلومتر یکی از یازده رشته بزرگ‌راه‌هایی است که ظرف ۶ سال اخیر توسط مهندسین شهرداری طراحی شده است. شهردار در پایان گزارش خود از پیشگاه شاهنشاه استدعا کرد که لوحه یادبود و اولین سنگ بنای میدان انقلاب شاه و ملت را نصب فرمایند. شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به محل نصب لوحه زرین تشریف‌فرما شدند و شاهنشاه لوحه زرین یادبود را که چهارده اصل انقلاب شاه و ملت بر روی آن حک شده بود و در یک جلد آبی قرار داشت در محفظه مخصوص قرار دادند و اولین سنگ بنای شهستان پهلوی را نصب فرمودند و به این ترتیب اجازه آغاز برنامه‌های ساختمانی این منطقه عظمی را صادر فرمودند. در این لحظه سرود انقلاب نواخته شد و ۶۰۰ کبوتر سفید به مبارکی آغاز این برنامه عظیم عمرانی آزاد شدند و در فضای میدان بزرگ انقلاب شاه و ملت به پرواز درآمدند. سپس اعلیحضرتین در زیر یک چادر بزرگ از ماکت و نقشه‌های شهستان پهلوی بازدید کردند و در مورد تأمین فضای سبز کافی در این شهرک اوامری به شهردار صادر کردند. شاهنشاه همچنین دستور فرمودند که نسبت به نوسازی، عمران و آبادی جنوب تهران شهرداری باید با خودیاری مردم اقدام کند.
همزمان با افتتاح بزرگراه شاهنشاهی (جاده سوم) فعالیت‌های ساختمان شهستان پهلوی عباس‌آباد آغاز می‌شود. این طرح‌ها قسمتی توسط بخش خصوصی و قسمتی توسط بخش دولتی اجرا خواهد شد. پروژه عظیم شرکت خانه، جزو مهم‌ترین قسمت‌های این طرح است. با گشایش این بزرگ راه فعالیت‌های ساختمانی شهستان پهلوی از جانب بخش خصوصی و دولتی آغاز گردید. نقشه‌ها و طرح‌ها و محاسبات این تأسیسات مدرن شهری از ماه‌ها پیش پیرو اوامر شاهنشاه آریامهر آماده گردیده و روز بیست و هشتم امرداد به حضور شاهنشاه تقدیم گردید. این تأسیسات با مدرن‌ترین تکنیک‌های شهرسازی و ساختمانی امروز دنیا در فضای وسیع شهستان پهلوی «عباس‌آباد» ساخته می‌شود. قسمتی از این تأسیسات عظیم مجموعه‌ای است که شرکت خانه مجری ان است. این پروژه که قسمت اعظم آن جهت دفاتر کار طراحی شده یکی از جالب‌ترین پروژه‌هایی است که تاکنون در ایران اجرا شده است که مسئول طرح و نظارت آن مهندسین مشاور عبدالعزیز فرمانفرماییان و همکاران می‌باشند. عملیات ساختمانی آن توسط شرکت تسا انجام خواهد گرفت که مری عملیات بزرگ ساختمانی درگذشته بوده است و یکی از مهم‌ترین کارهای اجرایی آنها مجموعه ورزشی آریامهر است. پروژه بزرگ شرکت خانه در زمینی به مساحت ۱۰۰۰۰۰ متر مربع اجرا می‌شود و شامل چهار بلوک ساختمان بزرگ است. سه بلوک از این ساختمان‌ها جهت دفاتر کار و دیگری جهت سکونت ساخته می‌شوند. مابقی زمین به فضای سبز و محل‌های خرید و سایر احتیاجات ساکنان مجموعه اختصاص داده شده است. هم اکنون نقشه و محاسبات این پرژوه آماده است و بر مبنای این طرح‌ها ماکت این مجموعه ساخته شده که روز بیست و هشتم مرداد ماه مورد بازدید شاهنشاه آریامهر قرار گفت. برای اولین بار در ایران این بلوک ساختمان‌های بزرگ صرفاً جهت دفاتر تجارتی و بازرگانی و برابر نیاز آنها ساخته می‌شوند، چرا که تاکنون غالباً آپارتمان‌های مسکونی برای محل کار تغییر شکل می‌یافتند که فضاهای زیادی در این آپارتمان‌ها بی‌مصرف می‌ماند ولی مجموعه شرکت خانه بر طبق ضوابط جهانی برای دفاتر کار طراحی شده و کلیه امکانات ضروری شغلی در آنها رعایت شده است و زمینی که جهت این پروژه در نظر گرفته شده در بهترین نقطه از نظر ترافیک حال و آینده تهران می‌باشد. چرا که از سه طرف به سه شاهراه متصل است. از غرب به بزرگراه داریوش و از شرق جردن، از جنوب به بزرگ راه شاهنشاهی که البته بلوک آپارتمان مسکونی آن کاملاً به دور از سه بلوک ساختمان دفاتر قرار دارد. هر بلوک ساختمان دفاتر کار، سی و پنج طبقه است و بلوک آپارتمان مسکونی آن پانزده طبقه که دارای کلیه امکانات از قبیل پارکینگ‌های وسیع، فضای سبز بسیار بزرگ، پارک کودکان، استخر شنا و زمین‌های ورزش جهت استفاده ساکنین این مجموعه است. ساختن این چنین مجموعه‌هایی در کاستن از تراکم جمعیت در مرکز شهرهای بزرگ بسیار مؤثر است. شرکت خانه در خرداد پنجاه دو به ریاست هیأت مدیره آقای مهندس عبدالمجید اعلم به منظور ایجاد واحدهای مسکونی و تجاری در سطح و استاندارد بین‌المللی و با سرمایه‌گذاری ایرانی بوجود آمد و از بدو تأسیس فعالیت‌های چشمگیری در زمینه خانه‌سازی داشته است و بطوری که مهندس خسرو معاونی، مدیر عامل شرکت در گفت و شنودی با خبرنگار ما اظهار داشتند، هدف این شرکت تنها ایجاد واحدهای مسکونی و واگذاری آنها به مردم نیست، بلکه مورد نظر، تأسیس مجموعه‌های کامل و متناسب با زندگی مدرن امروز است. شرکت خانه بغیر از اجرای طرح بزرگ مجموعه شهستان پهلوی که طرح‌های دیگری نیز در دست اجرا دارد که مهم‌ترین آنها عبارتند از مجموعه خانه اصفهان، خانه دریا در شمال و دهکده ییلاقی خانه کرج.
۱۳ شهریور ماه ۲۵۳۵ اداره‌های مرکزی بانک ملی، بانک مرکزی، توسعه و سرمایه گذاری، تجارتی ایران و هلند، صادرات، شماری از وزارتخانه‌ها و موسسه‌های دولتی، و شهرداری تهران به شهستان پهلوی جا به جا می‌شوند. کارهای ساختمانی شهستان پهلوی یا تپه‌های عباس آباد پیشین در مهر ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی آغاز خواهد شد و کم کم شش میلیون متر مربع زمین شهستان به فضای سبز، مرکزهای اداره‌ها، بازرگانی و مسکونی دگرگون می‌شود. از شش میلیون متر مربع زمین شهستان ۲٫۴ میلیون متر مربع ویژه فضای سبز می‌شود. بخش بزرگی از این فضای سبز یک پارک مرکزی شهر تهران خواهد شد که بسیار با هاید پارک لندن شباهت خواهد داشت. نخستین بخش از شهستان پهلوی که همزمان با پیاده کردن پروزه‌های زیربنایی شهرک مانند خیابان بندی، آسفالت، اگوسازی در زمینی به پهنه یک صد هزار متر مربع پیاده می‌شود. این زمین در شرق شهستان است و شرکت خانه آن را اجرا می‌کند. در این منطقه سه آسمانخراش سی اشکوبه ساخته می‌شود که زیر بنای این سه آسمانخراش ۱۵۰ هزار متر مربع خواهد بود که بلندترین آسمان خراش شهستان و تهران خواهد شد. یکی از این آسمان خراش‌ها را بانک صادرات خریداری می‌کند. در این زمین پهناور یک ساختمان مدور برای زندگی نیز ساخته می‌شود که ۱۴ اشکوب و ۳۰۰ دستگاه آپارتمان از دو خواب تا چهار خواب با زیر بنایی نزدیک به ۲۵۰ تا ۴۰۰ متر مربع داراست. در این زمین‌ها ۴۵۰۰ جای پارک برای خودروها ساخته می‌شود. مجموع سرمایه گذاری در این منطقه ۲٫۵ میلیون تومان پیش بینی می‌شود. در ساختمان‌های بازرگانی همه آسان کننده‌ها برای برآوردن نیازهای سازمان‌ها چون مرکزهای تلکس، زیراکس، فتوکپی، آماده سازی بولتن و مرکز تلفن در دسترس خواهد بود. مرکز بازرگانی شهستان پهلوی از امپایر استیت نیویورک بزرگتر است.
در روز ۲۲ مهر ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی همزمان با زادروز فرخنده علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران نخستین کلنگ ساختمانی بخش شرقی شهستان پهلوی از سوی غلامرضا نیک‌پی شهردار تهران بر زمین زده شد. این نخستین فاز کارهای ساختمانی شهستان پهلوی است که در پهنه‌ای نزدیک به ۲٬۵ میلیون متر مربع به اجرا در می‌آید و در برگیرنده بخشی از یکان‌های مسکونی، اداری و بازرگانی است. بدین سان ساختمان سازی شهستان پهلوی بر پایه برنامه‌های زمان‌بندی شده در دل پایتخت آغاز شد و پس از پایان ساختمان‌های این بخش اداره‌های مرکزی بانک‌ها چون بانک مرکزی، بانک ملی، بانک توسعه سرمایه‌گذاری، بانک تجارتی ایران و هلند، بانک صادرات، و سازمان‌های دولتی و کاخ شهرداری به شهستان پهلوی جا به جا خواهند شد. پهنه شهستان پهلوی شش میلیون مترمربع است که ۲٬۴ میلیون متر مربع آن فضای سبز به فرم پارک مرکزی شهر در خواهد آمد. یک میلیون و ۲۶۵ هزار مترمربع برای آپارتمان‌سازی ویژه شده است که در میان آنها سه آسمانخراش ۳۰ اشکوبه اداری، با زیربنای ۱۵۰٬۰۰۰ متر مربع ساخته خواهد شد. یک ساختمان گرد و چرخی در ۱۴ اشکوبه دارای آپارتمان‌های ۲ تا ۴ اتاق خوابه بنا می‌شود. از نام‌های پایوران، بزرگان و قهرمانان ملی و میهنی در نامگذاری خیابان‌های شهستان پهلوی بهره گرفته شده است.
۲۶ فروردین‌ماه ۲۵۳۶ کارهای بنیادین و زیربنایی بخشی از شهستان پهلوی که بخش کلان ساختمان‌های اداری و تجاری را در بر می‌گیرد، از یک ماه دیگر آغاز می‌شود و ساختمان مترو تهران که آغاز آن از شهستان است، دو ماه دیگر به راه می‌افتد. شهستان پهلوی به گونه یک مرکز شهری مدرن ساخته می‌شود و همه امکانات رفاهی برای چهل تا هفتادهزار نفر جمعیت در آنجا پیش‌بینی شده است. شهستان پهلوی در یک منطقه به پهنه ۵۵۰ هکتار و در یک موقعیت بی همانند قرار گرفته است. در بنای شهستان پهلوی از یک فرهنگ معماری ویژه بهره گرفته می‌شود که با موقعیت اقلیمی و جغرافیایی و فرهنگی و تاریخی ایران برابری کند. برای کاهش رفت و آمد و آسایش بیشتر مردم، مراکز اصلی شهر در راستای مترو قرار می‌گیرند، افزون بر آنکه شهستان گنجایش گسترش برای ده یا پانزده سال آینده را خواهدداشت، در پایان نخستین فاز کار جمعیتی میان ۴۰ تا ۷۰ هزار نفر را برای زندگی و کار پذیرا می‌شود. هزینه زیربنایی شهستان پهلوی ۲ هزار میلیون تومان است که به مصرف تأمین آب، برق، گاز، تلفن، فاضلاب، جاده و پارک‌ها می‌رسد. برآورد شده است که سرمایه‌گذاری در شهستان پهلوی بیش از ۳۰ هزار میلیون شود.
۲ خردادماه ۲۵۳۶ علیاحضرت شهبانو برای بازدید از پروژه‌های فرجامین و پیشرفت‌های شهستان پهلوی به شهستان وارد شدند. مدیرعامل، هموندان مجمع عمومی، هیأت مدیره و مدیران کل شهستان پهلوی به پیشباز آمدند، آنگاه علیاحضرت شهبانو به بازدید از ماکت‌ها، نقشه‌ها و پروژه‌های فرجامین (نهایی) شهستان پهلوی پرداختند. در این بازدید غلامرضا نیک‌پی، شهردار پایتخت و مهندس مشاور، به آگاهی رساند که هم اکنون بلوار ۷۶ متری شهستان پهلوی که شاهرگ این شهستان به شمار می‌رود، تعیین و برای پیاده کردن پروژه آماده شده است. این شاهراه در آینده جاده کرج را به جاده آبعلی پیوند خواهد داد. همچنین به آگاهی علیاحضرت رسید که کارهای ساختمانی یک گردایه بزرگ که یکی از پنج پروژه بزرگ دنیا به شمار می‌رود و از سوی بخش خصوصی ساخته می‌شود، در بخش غربی بزرگ راه شاهنشاهی به پهنه ۵۰۰ هزار مترمربع، از سه ماه پیش آغاز شده است. این بنا دربرگیرنده سه برج بزرگ ۳۳ اشکوبه‌ای برای دفترها و یک ساختمان بزرگ برای زندگی و همچنین فروشگاه‌ها و مغازه‌های بزرگ است. خیابان‌های شرق و غرب شهستان و پروژه پارک‌های دو سوی بزرگراه شاهنشاهی امسال ۲۵۳۶ شاهنشاهی پیاده خواهد شد. شهستان پهلوی یک مرکز جدید شهری در تهران است و کانون سازمان یافته‌ای از کارهای روزافزون دولتی بازرگانی و فرهنگی ایران در آن گرد خواهند آمد. قلب این پروژه عبارت است از یک ستون فقرات مرکزی برای امور بازرگانی، بانکداری، امور فرهنگی، مرکز مسکونی و سازمان‌های دولتی که در سراسر درازای زمین از شمال به جنوب و در بالای خط متروی جدید دنباله می‌یابد. از چند ماه پیش خاکبرداری و هموارسازی بلوار مرکزی آن آغاز شده است و تپه‌های شرقی و غربی تا آنجا که شدنی است برای فضای سبز و خانه‌سازی به صورت طبیعی نگاه داشته می‌شود. علیاحضرت شهبانو پس از یک ساعت دیدار از پروژه‌های شهستان و پرسش در زمینه پروژه‌های گوناگون، شهستان پهلوی را ترک فرمودند.
کاخ شهرداری، میدان فراخ انقلاب نیز در پهنه‌ای بیش از ۱۵۰٬۰۰۰ متر مربع و بازار بزرگ شهر در پهنه‌ای به گستردگی ۲۵۰٬۰۰۰ متر مربع ساخته می‌شوند که همه نیازهای تهران بزرگ را برآورده خواهد ساخت. افزون بر این، در شهستان پهلوی چندین « شاپینگ سنتر » یا مرکز خرید بنا می‌شود که همه تولیدات و فرآورده‌های نیازین در آنجا در دسترس خواهد بود. از سوی دیگر مرکزهای پزشکی، فرهنگی، ورزشی، مرکزهای کنفرانس و هتل‌ها در شهستان پهلوی پیش‌بینی شده‌اند تا این شهرک به فرم یک شهرک مدرن درآید.
در سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی ساختمان اولین تونل متروی تهران نیز در منطقه شهستان پهلوی آغاز شد. این بخش از خط یک قرار بود دارای چهار ایستگاه در منطقه شهستان پهلوی باشد که ایستگاه اول آن در زیر بلوار شهبانو فرح، ایستگاه دوم در زیر میدان ۲۴ اسفند، ایستگاه سوم در زیر بلوار داریوش بزرگ و ایستگاه چهارم در زیر بلوار محمدرضا شاه می‌بود.
نخستین نقشه ایستگاه‌های متروی تهران ۱۳۵۳
ساختمان نخستین ایستگاه مترو در شهستان پهلوی
پیش‌ساز بخشی از شهستان پهلوی
پیش‌ساز بخشی دیگر از شهستان پهلوی برج بلند شهستان
جای شهرداری، موزه‌ها، وزارت امورخارجه، نخست‌وزیری و...
نقشه شهستان پهلوی
شهستان و فراخه سبز آن
جای شهستان پهلوی در تهران
نقشه شهستان پهلوی اداره‌های دولتی، سازمان‌های فرهنگی و دیگر
در پروژه شهستان پهلوی، بنا بر این بود که ده‌ها برج با سی اشکوب ساخته شود. یکی از پیمانکاران کارگاه خانه داریوش، در اگهی نوشته بود: "اولین پروژه بزرگ ایران، پنجمین پروژه بزرگ جهان، نیم میلیون متر مربع زیر بنا، ۴ هزار پارکینگ اختصاصی، ۳ برج ۳۰ طبقه - دفتر کارگاه خانه داریوش - تهران - شهستان پهلوی، تقاطع بزرگ‌راه‌های شاهنشاهی و داریوش - تلفن ۶۸۰۳۰۶
شهستان پهلوی
دورنمای شهستان پهلوی
آگهی دفتر خانه داریوش از برج سازان پروژه شهستان پهلوی
پس از شورش اسلامی خائنین به کشور و ملت ایران، این پروژه را بازایستاداندند. برجی که بلندترین برج خاور میانه قراربود در شهستان پهلوی ساخته شود، به نام برج میلاد در جای دیگری از تهران ساخته شد. بخشی از زمین‌های شهستان، مصلای تهران شد. تا بهمن ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی دو برج سپید رنگ با ده اشکوب ساخته شده بودند. شرکت خانه داریوش مصادره و به بنیاد مستضعفان داده شد. و به همین روش همه ایده‌ها و نقشه‌ها و برج‌ها و ساختمان‌های این مجموعه ارزنده و بی همتا را ملایان از هم دریدند و دزدیدند.
منابع
- ↑ محمدرضا شاه پهلوی
- ↑ شهبانو فرح پهلوی
- ↑ مذاکرات مجلس شورای ملی ۲۲ مهر ۱۳۵۴ نشست ۸
- ↑ اجازه اعتبار سال ۱۳۵۶ طرح ساختمانی و تجهیز موزه انقلاب ششم بهمن
- ↑ اساسنامه شركت راه‌آهن شهری تهران و حومه (مترو)
- ↑ روز نفت ۹ امرداد ماه
- ↑ اوپک
- ↑ قانون الغای قرارداد نفت با کنسرسیوم مصوب سال ۱۳۳۳ و اجازه اجرای قرارداد فروش و خرید نفت بین دولت شاهنشاهی ایران و شرکت‌های خارجی
- ↑ برنامه عمرانی پنجم ۱۳۵۲ - ۱۳۵۶
قوانین
- قانون اجرای برنامه نوسازی عباس‌آباد - مصوب ۹ خرداد ۱۳۵۰ مجلس شورای ملی و ۱۵ خرداد ۱۳۵۰ مجلس سنا – این قانون در تاریخ ۲۰ خرداد ۱۳۵۰ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- قانون اصلاح ماده ۳ قانون اجرای برنامه نوسازی عباس‌آباد - مصوب ۱۰ بهمن ۱۳۵۱ مجلس شورای ملی و ۱۳ آذر ۱۳۵۱ مجلس سنا - این قانون در تاریخ ۱۷ بهمن ۱۳۵۱ به توشیح محمدرضا شاه پهلوی رسید.
- قانون الحاق یک تبصره به ماده ۱۰ و چهار تبصره به ماده ۱۲ قانون اجرای برنامه نوسازی عباس‌آباد - مصوب ۲۵ اسفند ۱۳۵۳ مجلس شورای ملی و ۳۱ اردیبهشت ماه ۱۳۵۴ مجلس سنا
- اجازه اعتبار سال ۱۳۵۶ طرح ساختمانی و تجهیز موزه انقلاب ششم بهمن - مصوب ۲۵ اسفند ۱۳۵۴ کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی