سفر محمدرضا شاه پهلوی به هند و پاکستان ۲۵ بهمن ۱۳۳۴ - ۱۹ اسفند ۱۳۳۴
| برنامه عمرانی دوم | سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی | درگاه محمدرضا شاه پهلوی |
شاهنشاه برای بازید از هند در روز ۲۵ بهمن ۱۳۳۴ پرواز کردند. معظم‌له پیش از پرواز پیامی برای ملت ایران فرستادند و فرمودند: " در این موقع که خاک میهن عزیز را ترک می‌گویم، امیدوارم علایقی که بین دو کشور باستانی ایران و هند موجود است در این سفر بیش از پیش تقویت شود."
۲۶ بهمن ۱۳۳۴ شاهنشاه به فرودگاه دهلی تشریف‌فرما شدند و مورد پیشباز رسمی جواهر لعل نهرو رییس جمهور هند قرارگرفتند. در پاسخ خیرمقدم نهرو فرمودند: "ما می دانیم که ایران و هند نه تنها قرن‌ها با هم روابط نزدیک داشته‌اند، بلکه وحدت فرهنگ دو ملت آنها را در نظر ملل عالم ممتاز نشان داده‌است و هیچگاه جز تحکیم روابط و تجدید حیات معنوی دو کشور منظور دیگری نداشته‌اند."
۲۷ بهمن ۱۳۳۴ در جشن باشکوهی که از سوی نهرو رییس جمهور هند به افتخار شاهنشاه برپا شده بود در پاسخ سخنان رییس جمهور هند بیاناتی در زمینه پیوندهای تاریخی و همبستگی فرهنگی دو کشور ایراد فرمودند. در این روز شهردار دهلی به افتخار تشریف‌فرمایی شاهنشاه مهمانی بی‌مانندی در دژ سرخ از بناهای تاریخی هند داد. نهرو و دیگر سران کشور هند نیز در این میهمانی بودند.
۲۸ بهمن ۱۳۳۴ در پیشگاه شاهنشاه مسابقه چوگان میان تیم ارتش شاهنشاهی ایران و ارتش هند و برنامه شترسواران هند برگزار شد. سپس شاهنشاه در مهمانی که از سوی علی اصغر حکمت سفیر کبیر ایران در هند در کاخ سابق نظام حیدرآباد برپا شده بود شرکت جستند. در این روز شاهنشاه به میهمانی علمای هند تشریف فرما شدند و در سخنانی فرمودند: "وقتی یک ملت به اوج عظمت و ترقی می‌رسد که در آن روح تحمل و بردباری و شفقت نسبت به هم‌نوع مشاهده شود، ما در ایران از قدیم الایام سعی کرده‌ایم که همیشه دارای چنین روحیه‌ای باشیم."
۲۹ بهمن ۱۳۳۴ شاهنشاه در میهمانی که از سوی انجمن دوستی ایران و هند برپا شده بود شرکت کردند و با یادآوری به علایق باستانی ایران و هند فرمودند: " دو کشور ایران و هند مانند یک روح در دو بدن هستند."
۳۰ بهمن ۱۳۳۴ شاهنشاه هنگام بازدید از سد بنگال هند فرمودند:" اقدامات عمرانی در هند باید سرمشق سایر کشورهای آسیایی قرارگیرد، زیرا ساختمان این سد به خوبی نشان می‌دهد که چگونه یک کشور جوان سعی می‌کند سطح زندگی ملت خود را به پای پیشرفته‌ترین ملت‌های جهان برساند."
۱ اسفند ۱۳۳۴ شاهنشاه از آکادمی نظامی هند بازدید کردند.
۶ اسفند ۱۳۳۴ دانشگاه علیگر هند در آیین باشکوهی درجه دکترای افتخاری حقوق را به شاهنشاه داد. معظم‌له به هنگام دریافت درجه دکترای حقوق به استادن و دانشمندان هند فرمودند: "در جهاد علیه جهل و نادانی باید کلیه مردان و زنان جوان، چه هندی و چه ایرانی، چه مسلمان و چه غیرمسلمان دوشادوش یکدیگر کار کنند." در پایان این آیین شاهنشاه دستور فرمودند که سالانه پنجهزار روپیه برای برگردان کتاب‌های فارسی به زبان سانسکریت و هندی به دانشگاه علیگر پرداخت شود.
۷ اسفند ۱۳۳۴ شاهنشاه در جشن دانشگاه بنارس هند شرکت فرمودند و در آیین ویژه‌ای درجه دکترای افتحاری ادبیات به شاهنشاه داده شد. معظم‌له هنگام دریافت درجه دکترای افتخاری ادبیات رو به استادان دانشگاه و ده هزار دانشجوی که در سالن بودند کردند و درباره فلسفه برادری و از خود گذشتگی بیاناتی ایراد فرمودند و افزودند که مردان بزرگ هند چون مهاتما گاندی این فلسفه را در سراسر جهان گسترش داده‌اند.
۸ اسفند ۱۳۳۴ شاهنشاه در میهمانی فرماندار لکنهو که به افتخار ایشان برگزار شده بود در بیاناتی فرمودند: " با وجود سلاح‌های جنگی مخربی که بر سراسر جهان سایه افکنده‌است، نه تنها در ایران و هند، بلکه در سراسر جهان به سلح بیش از هر چیز نیاز است. امیدواریم روزی بیاید که ما قادر باشیم تحولات علمی را فقط به نفع رفاه عمومی مردم دو کشور بکار بریم." در این روز شاهنشاه از کتابخانه دانشگاه عثمانیه بازدید کردند و از سوی رییس دانشگاه هجده جلد کتاب گرانبهای پارسی به پیشگاه شاهانه تقدیم شد.
۱۵ اسفند ۱۳۳۴ شاهنشاه در میهمانی جمعیت مسلمانان بمبئی شرکت نمودند و در بیاناتی فرمودند: " اگر ایران موقعیت جغرافیایی هندوستان را می‌داشت از سیاست بی‌طرفی پیروی می‌کرد، اما از طرف دیگر بقین دارم که اگر هندوستان نیز موقعیت جغرافیایی ایران را می‌داشت سیاست کنونی ایران را که از جمله عضویت پیمان بغداد است اتخاذ می‌کرد."
۱۷ اسفند ۱۳۳۴ شاهنشاه پس از بیست و یک روز دیدار رسمی از هند، به پاکستان پرواز کردند. هنگام ورود شاهنشاه به فرودگاه کراچی، معظم‌له مورد پیشباز بی‌مانندی از سوی چودری محمد علی نخست‌وزیر پاکستان و مردم کراچی قرارگرفتند.
۱۸ اسفند ۱۳۳۴ میان ایران و پاکستان یک قرارداد فرهنگی در کراچی به امضا رسید. برپایه این قرارداد دو کشور می‌توانند دانشجو، آموزگار، دبیر و هم‌چنین هیات‌های فرهنگی و ورزشی رد و بدل کنند.
۱۹ اسفند ۱۳۳۴ شاهنشاه پس از بازگشت از هند و پاکستان پیامی به ملت ایران فرستادند و فرمودند: " امیدواریم که در آینده همه ملل دنیا از صلح و صفا و امنیت برخوردار باشند تا بتوانند با استقلال و سربلندی و سرافرازی به آبادی مملکت خود و فراهم کردن موجبات رفاه و آسایش و سعادت مردم خویش و دنیایی که در آن زندگی می‌کنند موفق گردند."