سفر محمدرضا شاه پهلوی به ایالات متحده امریکا ۱۴ خرداد ۱۳۴۳ - ۲۴ خرداد ۱۳۴۳

دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران

تصمیم‌های مجلس سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی

درگاه محمدرضا شاه پهلوی

سفر محمدرضا شاه پهلوی به ایالات متحده امریکا ۱۴ خرداد ۱۳۴۳ - ۲۴ خرداد ۱۳۴۳

۱۴ خرداد ماه ۱۳۴۳ اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر و علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی به همراه والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی رهسپار ایالات متحده امریکا شدند.

۱۵ خرداد ماه هواپیمای شاهنشاه و شهبانو بر زمین فرودگاه نیویورک نشست و اعلیحضرتین از سوی بزرگان کشوری و لشکری امریکا پیشباز شدند. شاهنشاه پیش از پرواز از نیویورک به سوی فرودگاه واشنگتن در پاسخ به پرسش‌های خبرنگاران درباره برنامه‌های پیشرفته ایران فرمودند:

...برنامه اصلاحات ایران یکی از مترقی‌ترین برنامه‌های جهان آزاد است و این انقلاب که به سود اکثریت مردم صورت می‌گیرد، ایران را در میان پیش‌افتاده‌ترین کشورهای جهان قرار می‌دهد...

۱۵ خرداد ماه شاهنشاه و شهبانو برای گشایش نمایشگاه هفت هزار سال هنر ایران وارد واشنگتن شدند و از سوی سران کشور امریکا پیشباز شدند.

شاهنشاه در پاسخ به خوش‌آمد دین راسک وزیر خارجه ایالات متحده امریکا فرمودند:

ما در ایران برای دوستی شما و رهبری شما در دنیایی که آرزوی آزادی و استقلال آن را داریم ارزش فوق‌العاده قائل هستیم. امیدواریم مردمانی که دارای همین آرمان‌ها هستند نگذارند حوادث بر آنها چیره شود.

میهمانی ناهار باشکوهی از سوی پرزیدنت جانسون و بانو در کاخ سفید به سرفرازی ورود شاهنشاه و شهبانو برگزار شد. در این میهمانی پرزیدنت جانسون در سخنانی شاهنشاه را عامل حیاتی آزاد نگاه داشتن ایران و مدرن ساختن این سرزمین کهن مورد ستایش قرارداد.

شاهنشاه نیز در سخنانی در پاسخ پرزیدنت امریکا فرمودند:

اصلاحاتی که در ایران صورت می‌گیرد از موفقیت‌های عظیم ملت ایران در کلیه زمینه‌ها الهام گرفته است و این اصلاحات امروز برای آنکه جامعه‌ای خوشبخت و کشوری پیشرفته شود بسیار ضروری و لازم است.

شاهنشاه در نخستین روز در واشنگتن در یک مصاحبه تلویزیونی که از شبکه اِن بی سی در سراسر امریکا پخش شد فرمودند:

در ایران شاه و مردم از هم جدا شدنی نیستند و من با ملت خویش همیشه تماس نزدیک دارم زیرا من پیوسته مصالح عالیه مملکتم را بر همه چیز و حتی بر جان خویش ترجیح داده‌ام.

شاهنشاه و شهبانو از نمایشگاه هنر ایران در گالری اسمیت‌سونیون بازدید فرمودند و در یک گاردن پارتی که از سوی انجمن ایران و امریکا به سرفرازی ورود اعلیحضرتین برپا شده بود، شرکت کردند. آنگاه شاهنشاه و علیاحضرت شهبانو از دو نمایشگاه دیگر ایران که یکی در فزیز گالری و دیگر در موزه پارچه بافی برگزار شده بود دیدن کردند. در این آیین شاهنشاه در سخنانی که در برابر هموندان انجمن ایران و امریکا ایراد کردند، فرمودند که مبادلات فرهنگی به آرمان صلح و آزادی در جهان کمک فراوانی می‌کند.

۱۶ خرداد ماه ۱۳۴۳ شاهنشاه و علیاحضرت شهبانو در آیین باشکوهی نمایشگاه هفت هزار سال هنر ایران را در موزه هنرهای ملی واشنگتن گشودند. شاهنشاه در سخنانی فرمودند:

این نمایشگاه حقا سفیر معنوی ما در کشور شما است زیرا قسمتی از بهترین آثار ذوق و هنر تاریخ گذشته ما را از سرزمین ما همراه با پیام بشری پرمعنایی که در آنها نهفته است برای شما همراه آورده است و من یقین دارم که این سفیر حسن نیت خواهد توانست وظیفه خویش را که وظیفه مقدس همه مردم نیک‌اندیش چهان در نزدیکی روحی و معنوی ملت‌ها و مردم جهان است در این کشور بزرگ و بشردوست به خوبی انجام دهد.

شاهنشاه هیات بنیادگذار انجمن ایران و امریکا، کارکنان سفارت شاهنشاهی ایران در امریکا و خانواده‌هایشان و هم چنین دیپلمات‌هایی که کار سرپرستی بیش از ۵۰۰۰ دانشجوی ایرانی در امریکا را به گردن دارند، جداگانه پذیرفتند. سپس رییس‌های هیات‌های دیپلماتیک و شماری از مقامات سیاسی و نظامی امریکا به پیشگاه شاهنشاه باریافتند.

۱۷ خرداد ماه ۱۳۴۳ دانشگاه واشنگتن به پاس خدمات شاهنشاه ایران به مردم خود و توانمند ساختن صلح و سعادت جهان در آیینی دکترای افتخاری حقوق را به پیشگاه شاهنشاه پیشکش کرد. شاهنشاه هنگام دریافت دکتر در سخنانی پس از یادآوری اصلاحاتی که در ایران روی داده است فرمودند:

...رهبر یک اجتماع محافظه کار که باید شجاع و مصمم باشد و هرگاه بخواهد کشور خویش را به سوی تمدن شایسته قرن بیستم رهبری کند باید به اقدامات شدید و اساسی دست بزند. تنها اقدامات شدید است که می‌تواند در یک اجتماع محافظه کار تحولات اساسی بوجود آورد....

۱۸ خرداد ماه ۱۳۴۳ میهمانی ناهار سناتورهای برجسته امریکایی به سرفرازی شاهنشاه ایران برگزار شد. آنگاه شاهنشاه و شهبانو در گورستان آرلینگتون تاج گلی بر آرامگاه جان اف کندی پرزیدنت ترور شده امریکا نهادند.

برنامه همکاری‌های دولت شاهنشاهی ایران و ایالات متحده امریکا در زمینه بهره‌برداری غیرنظامی همراه با سازش از نیروی اتم آغاز شد.

۱۹ خرداد ماه در آیین باشکوهی که در پیشگاه شاهنشاه و شهبانو برگزار شد، دکترای افتخاری دانشگاه نیویورک به پیشگاه شاهانه پیشکش شد. در این آیین شاهنشاه در سخنانی آمادگی دولت ایران را برای پیوستن بخشی از نیروهای نظامی ایران برای عملیات پاسداران صلح را به آگاهی رساندند.

۲۰ خرداد ماه شاهنشاه و علیاحضرت شهبانو از نیویورک با هواپیمای ویژه پرزیدنت امریکا وارد لس آنجلس شدند و مورد پیشباز باشکوهی قرارگرفتند.

سازمان ملل متحد سخنان شاهنشاه ایران را که آمادگی کشور شاهنشاهی ایران را برای در اختیار گذاشتن بخشی از سربازان خود در اختیار سازمان ملل متحد به آگاهی رساندند را ستودند.

۲۱ خرداد ماه شاهنشاه در مصاحبه‌ای با روزنامه نگاران لس آنجلس فلسفه انقلاب بزرگ اجتماعی ایران و پیروزی‌هایی را که ملت ایران با انجام شدن این انقلاب به دست آورده است را روشن ساختند و دیدگاه‌های خود را درباره مسایل مهم بین‌المللی بیان داشتند.

۲۱ خرداد ماه در آیین ویژه‌ای دانشگاه کالیفرنیا دکترای افتخاری علوم انسانی این دانشگاه را به پیشگاه شاهنشاه پیشکش کرد. شاهنشاه هنگام دریافت دکترا دانشگاه کالیفرنیا فرمودند:

...در سرودهای زرتشت به کرات دعا شده است که آشتی بر ناسازگاری، مهرورزی بر کینه توزی، راستی بر نادرستی چیره شود و خشم و کین برانداخته گردد و ستم از مردمان دوری گزیند و راستی و نکوخواهی فرمانروایی کند و گفته شده است که آن کس که بدخواه مردمان است زاده دروغ است و آن بدخردانی که به دنبال خشم و ستم روند پیروان دیو و زادگان اهریمنند.

۲۳ خرداد ماه شاهنشاه در نیویورک ۲۰۰ تن از ایرانیانی که در امریکا زندگی می‌کردند را در هتل والدورف آستوریا را پذیرفتند.

۲۴ خرداد ماه شاهنشاه در آخرین روز ماندنشان در نیویورک پروفسور آرتور پوپ شرق شناس پرآوازه امریکایی را بار دادند و نشان همایون را که یکی از بزرگترین نشان‌های کشوری ایران است را به پروفسور پوپ دادند. شاهنشاه هنگام دادن این نشان به پروفسور پوپ فرمودند:

شما تاریخ گذشته ما را با تمام افتخاراتش زنده کرده‌اید.

پروفسور پوپ در پاسخ گفت: ایران زندگی و عشق من است و دنیا به هنر ایران مدیون است.

۲۴ خرداد ماه شاهنشاه و علیاحضرت شهبانو و والاحضرت شمس پهلوی از امریکا به سوی مراکش پرواز کردند. اعلیحضرتین ناهار را با ملک حسن دوم پادشاه مراکش در شهر رباط خوردند و برای چند روزی رهسپار پاریس شدند.

۲۵ خرداد ماه شاهنشاه و شهبانو وارد فرودگاه اورلی پاریس شدند و از سوی نماینده ویژه پرزیدنت دوگل و گروهی از سران و بزرگان کشور فرانسه مورد پیشباز قرارگرفتند.

۲۷ خرداد ماه شاهنشاه و علیاحضرت شهبانو پس از دو هفته مسافرت به امریکا و درنگی کوتاه در مراکش و پاریس به میهن بازگشتند و در پایتخت مورد پیشباز گرم خاندان شاهنشاهی پهلوی، نخست وزیر، هیات وزیران، ژنرال‌های ارتش و مردم تهران قرارگفتند.

منبع

‎