سفر محمدرضا شاه پهلوی به اتحاد جماهیر شوروی ۴ تیر ۱۳۳۵ - ۲۲ تیر ۱۳۳۵

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۳۵

درگاه محمدرضا شاه پهلوی آریامهر
شاهنشاه با سران شوروی گفتگو می‌کنند
شاهنشاه و ملکه ثریا در بازدید از مسکو ۱۳۳۵
مارشال کلیمنت وروشیلف صدر هیات رییسه اتحاد جماهیر شوروی
شاهنشاه و ملکه ثریا در مسکو تیر ۱۳۳۵


سفر اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی به اتحاد جماهیر شوروی ۴ تیر ۱۳۳۵ - ۲۲ تیر ۱۳۳۵

شاهنشاه محمدرضا شاه پهلوی دعوت مارشال وروشیلف[۱] صدر هیات رییسه اتحاد جماهیر شوروی را پذیرفتند و روز ۴ تیر ۱۳۳۵ برای بازدید رسمی از آن کشور به مسکو پرواز کردند. شاهنشاه وارد فرودگاه مرکزی مسکو شدند و مورد پیشباز صدر هیات رییسه، نخست‌وزیر، وزیران و دیگر سران شوروی قرارگرفتند. در این آیین شاهنشاه در پاسخ به خوش‌آمدگویی مارشال وروشیلف فرمودند: " وقتی پایه دوستی بر اساس احترام متقابل و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر باشد مسلما این دوستی پایدار می‌ماند."

روزنامه پراودا در سر مقاله خود به ارزشمندی سفر شاهنشاه به شوروی نوشت که این سفر بی‌گمان در گسترش پیوندهای دوستانه و همکاری‌های دو کشور کارآیی (تاثیر) به سزایی خواهد داشت و در این مورد بی‌شک گسترش پیوندهای دوستانه ایران و شوروی سبب تیرگی پیوند ایران با کشورهای دیگر نخواهد شد. روزنامه ایزوستیا چاپ مسکو نیز درباره سفر شاهنشاه به شوروی نوشت که پایه‌های هم‌اندیشی و هم‌یاوری (اعتقاد متقابل) میان ایران و شوروی استوارتر خواهد شد و انجمن‌های اجتماعی شوروی ورود شاهنشاه را شادباش می گویند.

۵ تیر ۱۳۳۵ شاهنشاه از دانشگاه دولتی و نمایشگاه مسکو بازدید فرمودند. در بازدید از دانشگاه مسکو، ایوان پتروسکی رییس دانشگاه، مدال ویژه هشتمین سال بنیان دانشگاه را با دو جلد کتاب دانشگاه به پیشگاه شاهنشاه پیشکش کرد. در همین روز بولگانین رییس شورای وزیران شوروی به پیشگاه شاهنشاه شرفیاب شد. در این روز روزنامه هرالد تریبون نوشتاری درباره سفر شاهنشاه به اتحاد جماهیر شوروی به چاپ رسانید و نوشت: محمدرضا شاه پهلوی برای بازدید از کشور شوروی همسایه بزرگ و نیرومند خود که دارای ۱۵۰۰ مایل مرز مشترک با ایران است وارد مسکو شدند. ایشان نخستین پادشاهی هستند که پس از سالیان دراز گام بر خاک مسکو نهاده‌است و تشریفاتی که برای خوش‌آمد معظم‌له ترتیب داده شده‌است بی‌همانند است.

۶ تیر ۱۳۳۵ شاهنشاه گفتگوهای رسمی خود را با سران شوروی آغاز کردند. بر سر میز گفتگوها در یک سوی میز شاهنشاه ایران، سناتور ساعد، سپهبد یزدان‌پناه، کاشانی (وزیر بازرگانی) و در سوی دیگر مارشال وروشیلف، خروشچف، مارشال بولگانین، آناستاس میکویان و لاورنتیف (سفیر پیشین شوروی در ایران) جای گرفتند.

۷ تیر ۱۳۳۵ شاهنشاه از آرامگاه لنین و استالین، متروپولیتن مسکو، آکادمی نیروی هوایی و کارخانه اتومبیل‌سازی شوروی بازدید کردند.

۸ تیر ۱۳۳۵ شاهنشاه از مسکو رهسپار استالینگراد شدند و در فرودگاه این شهر مورد پیشباز قرارگرفتند. معظم‌له در پاسخ خوش‌آمدگویی شهردار استالینگراد فرمودند: " برای ما بازدید از این شهر تاریخی بسیار دلپذیر و جالب توجه‌است، زیرا این شهر همت و مردانگی ملتی را به یاد می‌آورد که در سخت‌ترین مواقع در برابر دشمن ایستاد و قدم به قدم از خاک خود و حیثیت و شرف و استقلال خویش دفاع کرد."

۹ تیر ۱۳۳۵ شاهنشاه پس از ورود به شهر تاشکند از جاهای دیدنی این شهر بازدید فرمودند. در دیدار شاهنشاه از فرهنگستان علوم جمهوری ازبکستان، رییس فرهنگستان کتابی درباره فرهنگستان و همچنین دو جلد کتاب قانون بوعلی سینا که به زبان ازبکی برگردانده شده بود و یک جلد فهرست داستان‌های شرقی که در فرهنگستان ازبکستان موجود بود را به پیشگاه شاهنشاه پیشکش کرد.

۱۱ تیر ۱۳۳۵ شاهنشاه به عشق‌آباد پایتخت ترکمنستان تشریف‌فرما شدند و در پاسخ خوش‌آمد رییس جمهور ترکمنستان، خوشبختی و رفاه مردم ترکمنستان را آرزو کردند.

۱۶ تیر ۱۳۳۵ شاهنشاه برای بازدید از مرکزهای ارزنده صنعتی و کشاورزی شوروی وارد اوکرایین شدند و مورد پیشباز رسمی سران اوکرایین قرارگرفتند.

۱۹ تیر ۱۳۳۵ از سوی مارشال وروسیلف صدر هیات رییسه اتحاد جماهیر شوروی مهمانی باشکوه شام به افتخار شاهنشاه در کاخ کرملین داده شد. در این مهمانی شاهنشاه در پاسخ سخنان مارشال وروشیلف فرمودند: "دو ملت ما می‌توانند و باید با یکدیگر دارای حسن هم‌جواری باشند. دولت ایران هرگز به یک بلوک و دسته‌بندی تجاوزآمیز علیه اتحاد جماهیر شوروی داخل نشده و نخواهد شدو ما همیشه با اصول مستعمراتی مخالف بوده و هستیم."

۲۲ تیر ۱۳۳۵ سفر رسمی شاهنشاه به اتحاد جماهیر شوروی پایان یافت و معظم‌له به تهران بازگشتند.

۲۳ تیر ۱۳۳۵ روزنامه نیویورک تایمز درباره سفر و بیانات شاهنشاه ایران در مسکو نوشت که بیانات شاهنشاه نشان می‌دهد که کشورهای کوچک نیز مانند کشورهای بزرگ گرایش بدان دارند و می‌توانند دلیرانه در برابر کمونیسم بین‌المللی جهانخوار ایستادگی کنند. روزنامه تایمز لندن نیز نوشت: تلاش کسانی که کوشش می‌کنند با تهدید، همبستگی پدافند جهانی را از بین ببرند نقش برآب شد و این بار، این شاهنشاه ایران هستند که تلاش آنان را نقش برآب ساخته‌اند.

۲۷ تیر ۱۳۳۵ روزنامه کریسچن ساینس مانیتر [۲] چاپ امریکا درباره دست‌آوردهای سفر شاهنشاه به شوروی نوشت: اگر امریکایی ها و ملت های دیگر جهان آزاد می پندارند که رییس کشوری که زمانی در برابر خطر قرارگرفته اگر به مسکو سفر کند، آن کشور جزو بلوک شوروی قرارخواهد گرفت، می توانند از سفر شاهنشاه ایران به مسکو درس نوینی بیاموزند، زیرا شاهنشاه ایران رد این پندار را استواندند(اثبات).

روزنامه منچستر گاردین چاپ انگلستان نوشت که بهبود وضع اقتصادی ایران سبب شده است که صادرات و واردات ایران بسیار افزایش یابد، چنانچه تا دو سال دیگر برای گسترش بندرهای ایران کاری انجام نشود، صادرات و واردات ایران دچار دشواری خواهد شد، زیرا که بندر شاهپور و خرمشهر نخواهند توانست جوابگوی صادرات و واردات روزافزون ایران باشند.

۲ امرداد ۱۳۳۵ روزنامه واشنگتن استار در نوشتاری درباره شخصیت جهانی شاهنشاه را ستود و نوشت : در سفر هفده روزه شاهنشاه به اتحاد جماهیر شوروی، معظم‌له گفتگوهای بسیاری با سران شوروی کردند. در این گفتگوها شاهنشاه با آگاهی و خردمندانگی درباره مسله های بین‌المللی سخن گفتند. هنگامی که مارشال وروسیلف صدر هیات رییسه اتحاد جماهیر شوروی ابراز کرد که پیمان بغداد یک همبستگی تجاوزکارانه است که صلح جهانی را به خطر می اندازد و سیاست استعماری در خاورمیانه را به دنبال خواهد کشید، شاهنشاه با آوایی بسیار بُرنده فرمودند: "کشور ایران هرگز به یک بلوک متجاوز ضد شوروی نخواهد پیوست و عضویت ایران در پیمان بغداد نیز هرگز صلح جهانی را به خطر نمی اندازد و به هیچ‌وجه موجب ادامه سیاست استعماری در خاورمیانه نخواهد شد."

نگاه کنید به

بن‌مایه‌ها

  1. Marshal Kliment Voroshilov
  2. Christian Science Monitor