سفر رسمی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر و علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی به ایالات متحده امریکا ۷-۱ امرداد ماه ۱۳۵۲

دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران/سال ۱۳۵۲ خورشیدی

درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر سال ۱۳۵۲ خورشیدی تازی

اعلیحضرتین در میان راه سفر به امریکا در فرودگاه هترو لندن فرود آمدند. داگلاس هیوم وزیر خارجه انگلستان در فرودگاه لندن سرفرازی بودن دارد

اعلیحضرتین هنگام ورود به ویلیامزبرگ در میان انبوه ایرانیان که از اعلیحضرتین درخواست دستینه کردن فرتورهای همایونی را دارند

آیین باشکوه پیشباز رسمی از اعلیحضرتین در پهنه کاخ سفید

پیشباز رسمی نیکسون از آریامهر شاهنشاه ایران

ورود اعلیحضرتین به کاخ سفید و پیشباز رسمی باشکوه پرزیدنت نیکسون

پیشباز رسمی پرزیدنت نیکسون از اعلیحضرتین

آریامهر به همراهی پرزیدنت نیکسون از برابر گارد احترام می گذرند

آریامهر و پرزیدنت نیکسون گفتگوکنان به دفتر ریاست جمهوری می روند

سفر رسمی آریامهر شاهنشاه ایران و علیاحضرت شهبانو به آمریکا امرداد ماه ۱۳۵۲

شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو پس از نیمروز ۳۱ تیر ماه در آستانه سفر رسمی به ایالات متحده امریکا از تهران رهسپار اروپا شدند. در این سفر عباسعلی خلعتبری وزیر امور خارجه، بانو ناز خزیمه علم ندیمه علیاحضرت شهبانو، هرمز قریب رییس کل تشریفات شاهنشاهی، کریم پاشا بهادری رییس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو، تیمسار سپهبد دکتر عبدالکریم ایادی پزشک مخصوص، تیمسار سپهبد فضایل تدین آجودان نظامی، جعفر ندیم سفیر و مدیر کل دبیرخانه وزارت امور خارجه، حسین دانشور رییس تشریفات دربار شاهنشاهی، احمد مینایی سرپرست اداره چهارم سیاسی وزارت امور خارجه، کامبیز آتابای آجودان کشوری و مدیر کل دربار شاهنشاهی، کامبیز یزدان پناه مدیر کل وزارت دربار شاهنشاهی، سرگرد کیومرث جهان بینی افسر رابط، در رکاب اعلیحضرتین بودند.

اعلیحضرتین روز ۱ امرداد ماه از لندن به واشنگتن دی سی پرواز فرمودند. شاهنشاه آریامهر ادوارد هیث نخست وزیر انگلیس به پیشگاه شاهنشاه بار یافت و شاهنشاه آریامهر ساعتی با وی گفتگو نمودند. شاهنشاه آریامهر هم چنین با پرزیدنت بوتو که در لندن بسر می‌برد، دیدار و گفتگو کردند. رهبران دو کشور در دیدار خود پیرامون مسایل مورد علاقه ایران و پاکستان گفتگو نمودند و ناهار را اعلیحضرتین با پرزیدنت بوتو بودند. ایوار اعلیحضرتین لندن را به سوی « ویلیامز برگ » ترک کردند. در فرودگاه لندن « ژولین » وزیر مشاور در امور خارجه انگلیس به نمایندگی سوی دولت برتیانیا ، « لرد گاوری » هم چنین سفیر ایالات متحده در لندن و سفیر ایران در بریتانیا به پسواز اعلیحضرتین آمده بودند.

هواپیمای آورنده اعلیحضرتین در پایگاه هوایی « لانلی » بر زمین نشست. اعلیحضرتین در میهمانی ناهاری که ویلیام راجرز وزیر خارجه امریکا به افتخار ورود شاهنشاه و شهبانوی ایران برگزار شده بود، شرکت فرمودند. در این میهمانی شاهنشاه آریامهر در پاسخ سخنانی که وزیر خارجه آمریکا ایراد کرد فرمودند:

قبل از هر چیز می‌بایستی به خاطر کلمات محبت آمیز و دوستانه‌ای که ضمن خیر مقدم نسبت به من و شهبانو و ملت و کشورم ابراز کردید تشکر کنم. معمولاً صحبت کردن در جمع دوستان و با مردمی که با آن‌ها تفاهم کامل داریم مشکل تر از روبرو شدن با کسانی است که می‌بایستی با آنان مذاکره کرد و از آن‌ها امتیازی بدست آورد. از این رو در میان دوستان آنچه که می‌توانیم بگوییم این است که منافع مشترک و تفاهم میان ما به قدری است که همین اندازه که یکدیگر را به کرات می‌بینیم راضی و خوشنود هستیم، زیرا هر بار می‌بینیم آنچه را که طی سال‌ها بنا کرده‌ایم نیرومندتر از همیشه شده و بیش از پیش ارزش پیدا کرده است. از این سفر مجدد ما به کشور بزرگ شما به دعوت محبت آمیز حضرت رئیس جمهوری آمریکا بویژه در این دوره از تاریخ، شاید بتوان آن را یک ضامن تاریخی دانست. بیمورد نیست که در این زمان ما می‌بایستی از یک سو روشن و آگاه از آنچه که بحث می‌کنیم باشیم و از سوی دیگر مراقب باشیم آرمان‌هایی را که در ما پرورش یافته و به خاطر آن‌ها زندگی و نبرد می‌کنیم و مهمترین نکته در تمدن ویژه ما است از دست ندهیم. برای من مایه نهایت مسرت و خوشوقتی است که علیرغم فاصله جغرافیایی که میان دو کشور ما وجود دارد، هم در این جا و هم در ایران می‌بینیم که رویه ما نسبت به مسائل جهان و حفظ تمدن گیتی و آنچه که می‌توانیم برای آیندگان باقی بگذاریم تا این حد نزدیک و مشابه است. این امر دلگرم کننده است و در جستجوی مقصود به ما شجاعت و ایمان فزونتر ارزانی می‌کند. آنچه که ما می‌جوییم این است که برای ملت خود حداکثر آنچه را که سزاوار آن هستند تأمین کنیم تا آن‌ها نیز حداکثر آنچه را که می‌توان از یک جامعه پیشرو انتظار داشت بدست آورند.

البته جامعه ما یک جامعه صدقه گیر نیست، بلکه جامعه‌ای پر تحرک و پیشرو است. مردم آن باید کار کنند و از عرق جبین امرار معاش نمایند و از نتایج تلاش خود بهره گیرند. اگر جامعه‌ای بر اساس صدقه گرفتن بنا شود، بزودی تمام آن درهم فرو خواهد ریخت. دادن صدقه به نیازمندان کاری پسندیده است، لیکن صدقه باید برای نیازمندان باشد نه برای تنبلان.

پس از میهمانی ناهار، اعلیحضرتین به « بلر هاوس » جای ماندن میهمانان رسمی پرزیدنت امریکا رفتند. ایوار، وزیران دفاع و خارجه امریکاا و هنری کیسینجر مشاور ویژه پرزیدنت نیکسون به پیشگاه شاهنشاه آریامهر باریافتند.

علیاحضرت شهبانو ایوار (عصر) از انستیتو ملی بهداشت و بخش مبارزه با سرطان انستیتو دیدن فرمودند. بازدید علیاحضرت مرکز چهل و پنج دقیقه به درازا کشید. در پایان علیاحضرت شهبانو دفتر یادبود، انستیتو ملی بهداشت را توشیح فرمودند.

شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو شب را در « ویلیامز برگ » در دویست مایلی پایگاه هوایی لانلی سپری کردند.

پیشباز رسمی پرزیدنت نیکسون از اعلیحضرتین

اعلیحضرتین روز ۲ امرداد ماه ساعت ۱۰ بامداد با هلیکوپتر از ویلیامز برگ به کاخ سفید پرواز کردند. اعلیحضرتین در میان آینی باشکوه و پیشباز گرم و سخنان پر مهر و پر ارج به شاهنشاه ایران به کاخ سفید واشنگتن تشریف فرما شدند. در بخش جنوبی کاخ انبوهی از مردم این آیین باشکوه را تماشا می‌کردند. در دست آنها پرچم ایران و امریکا بود که با دیدن اعلیحضرتین با شور و هیجان آن را تکان می‌دادند. هنگامی که هلیکوپتر اعلیحضرتین به زمین نشست، شیپورهای کاخ سفید به سدا درآمد، در همان لحظه یکی از افراد گارد ورود پرزیدنت نیکسون و بانو را اعلام کرد که از در کاخ به پهنه چمن گام نهادند. پرزیدنت نیکسون و همسرشان به همراه ویلیام راجرز وزیر خارجه امریکا به سوی خودروی سیاه رنگ اعلیحضرتین رفتند و دست شاهنشاه را به گرمی فشردند. شهبانو با جامه‌ای آبی رنگ بر تن، دست پرزیدنت و بانو نیکشون را فشردند. آنگاه آیین رسمی پیشباز با نوای طبل نوازان گارد آغاز شد.

آنگاه پرزیدنت نیکسون پشت میکروفن قرار گرفت و گفت:

اعلیحضرتا

برای من بسی مایه سرافرازی است که بار دیگر به آن اعلیحضرت و همراهان خوش آمد بگویم. من به چند دلیل می‌گویم که این افتخاری ویژه برای ما است، نخست به این دلیل که دوستی ما پیشینه بیست دارد. این دوستی هنگامی آغاز شد که من در مقام معاون ریاست جمهور آمریکا به تهران آمدم، در آن زمان اعلیحضرت شاهنشاهی جوان بودند. در درازای این بیست سال، چه در دورانی که در مقامات رسمی خدمت کرده‌ام و چه در سال‌هایی که پست‌های خصوصی داشتم، به این دوستی افتخار کرده‌ام و همواره از مشورت‌هایی که در مسایل جهانی با شما داشته‌ام، بهر برده‌ام. دومین دلیل این که بودن آن اعلیحضرت در اینجا افتخار به شمار می‌آید، این است که کشور شما زیر رهبری آن اعلیحضرت پیشرفت خیره کننده‌ای به دست آورده است.

بیست سال پیش را به یاد دارم و سال گدشته که آن اعلیحضرت از من و همسرم در تهران پذیرایی مهرآمیزی فرمودید، بار دیگر فرصت یافتم، کشور شما را ببینم. در هیچ منطقه‌ای از جهان کشوری یافت نمی‌شود که مانند ایران به چنین پیشرفت‌هایی دست یافته باشد، پیشرفتی که سود آن از آنِ ملت شما گردیده است. همه دنیا رهبری شما را که برای ملتتان پیشرفت اقتصادی و عدالت به ارمغان آورده است می‌ستاید.

دلیل سوم، البته همان مسله‌ای است که موضوع اصلی گفتگوهای امروز ما خواهد بود. به این چم که ما امروز از آن اعلیحضرت نه تنها به سبب اینکه دوستی دیرینه برای ما و رهبری مترقی برای مردم خود هستند، پیشباز می‌کنیم،بلکه به عنوان یک سیاستمدار تراز اول بین المللی نیز مورد پیشباز ما قرار می‌گیرند. گفتگوهای ما در درازای سال‌ها درباره موضوع‌های بی شمار بوده است ولی دیدار ما این بار اهمیتی ویژه دارد.

این نخستین دیدار من با رهبر یک کشور پس از دیدار و گفتگو با برژنف دبیرکل حزب کمونیست شوروی است. مهم است که به این نکته اشاره کنم که ایران با موقعیت حساس خود در قلب یکی از مناطقی قرار دارد که خطرات بالقوه برای صلح جهان دربردارند. بدیهی است، منظور من از منطقه خاورمیانه، خلیج فارس و همه مناطقی است که پیرامون آن قرار گرفته‌اند. آنچه که به ما و کشورهایی که به حفظ صلح علاقمندند، قوت قلب می‌دهد این است که شما همواره از سیاست کمک به نیروهای صلح و پایداری و مخالف با نیروهای جنگ و ویرانی پیروی کرده‌اید. از این رو، اطمینان دارم که گفتگوهای ما همه مسایل جهانی را در برخواهد گرفت. به ویژه می‌دانم که از مشورت آن اعلیحضرت در زمینه مسایل این منطقه حساس جهان بهره مند شوم. منطقه‌ای که با رهبری درست، در آنجا می‌توانیم از جنگ پرهیز کنیم و دوران نوینی از صلح برای مردم این منطقه که نیازمند و سزاوار آن هستند، بنا کنیم. من مدت‌ها در انتظار این گفتگوها بوده‌ام و می‌دانم که در گسترش و پیشبرد سیاست‌هایی که نه تنها به صلح بلکه به پیشرفت و ثروت و رفاهی که کشور شما از آن برخوردار شده و شایان اجرا در همه آن منطقه جهان است، موفق خواهیم شد و از دستاورد این کار خشنود خواهیم بود.

از این رو، امروز بار دیگر رسما به شما خوش آمد می‌گویم، اما مهم تر از این به شما و به شهبانوی ایران به ویژه به سبب اینکه دوستان خوب و قدیمی ما هستید خوش آمد می‌گوییم، ما به این دوستی ارج می‌نهیم و به کمک این دوستی امیدواریم در راستای بنا ساختن دنیایی بهتر برای مردم دو کشورمان همکاری کنیم.

آریامهر شاهنشاه ایران در پاسخ خوش‌آمد ریچارد نیکسون در کاخ سفید واشنگتن فرمودند:

حضرت رئیس جمهوری - برای من موجب نهایت افتخار است که بار دیگر در حالیکه شهبانو همراه هستند میهمان شما باشم. مایلم مراتب احترام خود را به ملت آمریکا و نسبت به دوستی آمریکا که از بدو برقراری روابط دیپلماتیک میان دو کشور نسبت به ایران ابراز شده بیان کنم.

همچنین مایلم خوشنودی خود را از فرصتی که برای مذاکره با شما و بهره وری از مشورت‌ها و نظریات خردمندانه تان پیش آمده است بیان کنم، زیرا در دنیایی که در پیش داریم می‌بایستی پیوسته با یکدیگر در تماس باشیم تا آنچه را که شایان حراست است و برای حصول آن تلاش می‌کنیم و ایران برای آن حاضر به جانفشانی است، حفظ کنیم. شما با لحنی محبت آمیز فرمودید که کشور من در حال پیشرفت است. این یک واقعیت است، همانطور که آمریکا نیز پیشرفت کرده است. موفقیتی که شما از آغاز تاریخ استقلال تان تاکنون به دست آورده‌اید شگفت انگیز است.

ما از دیروز فرصت یافتیم بر فراز کشور شما پرواز کنیم. آنچه که مشاهده کردیم عالی و تحسین انگیز و براستی قابل تقدیر است.

پیشرفت‌هایی که در ایران حاصل می‌شود واقعاً به نفع اکثریت عظیم ملت ما است. ما تا سر حد امکان از سیاست مشارکت مردم در کارها پیروی می‌کنیم. می‌توانم بگویم که حتی کشاورزان هم در فعالیت‌های صحیح صنعتی ذیعلاقه هستند و صنایع نیز متقابلاً به رفاه کشاورزان علاقه نشان می‌دهند، زیرا این امر سبب خواهد شد که قدرت خرید کشاورزان بیشتر شود. مردم سراسر کشور ما از دهات گرفته تا شهرهای بزرگ، امکان آن را یافته‌اند که عقاید خود را آزادانه و به انحاء مختلف بیان کنند. ما می‌کوشیم توسعه و عمران کشور خود را با حداکثر سرعت عملی سازیم. ما برای مردم خویش حداکثر امکانات را فراهم می‌سازیم تا نظریات خود را ابراز کنند. در ضمن مایلم تصریح کنم که ما نه تنها تاریخ و گذشته درخشان خود را حفظ می‌کنیم بلکه با هوشیاری به آینده می‌نگریم. ما از جمله کشورهایی که تسلیم حوادث می‌شوند نیستیم، زیرا تسلیم برای ملت ایران تحمل ناپذیر و غیر قابل تصور است. امیدوارم این رویه سبب ایجاد محیطی آکنده از ثبات در منطقه شود و مردم به جای جنگ در راه تفاهم متقابل و همکاری کوشا باشند و علیه بلاهایی مانند بیسوادی و کمبود خدمات پزشکی که هنوز گریبانگیر آن‌ها است مبارزه کنند. اگر به حیثیت ما تجاوز نشود ما همه این کارها را انجام خواهیم داد، زیرا زندگی برای ما بدون استقلال و افتخار و حیثیت مفهوم ندارد.

حضرت رئیس جمهوری، من می‌دانم که شما این عبارات را بهتر از هر کس دیگر درک می‌کنید، چون این رویه‌ای است که در طول زندگی خود بکار برده‌اید و موفقیت تحسین انگیز شما در سیاست‌های خارجی مایه الهام است، زیرا همانطور که گفته‌اید، زمان مقابله و درگیری سپری شده و می‌بایستی مذاکره جانشین آن شود. مذاکره اگر با حسن نیت همراه باشد می‌تواند به نتایج عالی منتهی شود. ما امیدواریم شما در این زمینه موفق شوید و ما نیز موفق خواهیم شد، ولی لااقل در مورد خودمان می‌بایستی برای انجام این مقصود هشیار و استوار و بردبار باشیم. ما می‌بایستی برای اجرای عدالت اجتماعی در کشورمان از قدرت معنوی برخوردار شویم و در عین حال برای دفاع از خود نیز باید نیرومند باشیم.

حضرت رئیس جمهوری، بار دیگر بخاطر استقبال گرمی که از ما به عمل آوردید تشکر می‌کنم و مجدداً برای شخص آن حضرت، و برای دولت و ملت و کشور شما عالی‌ترین درجات موفقیت و سعادت را که خواهان آن هستید آرزو می‌کنم.

دور نخست گفتگوهای رهبران دو کشور و میهمانی شام رسمی

دور نخست گفتگوهای آریامهر و پرزیدنت نیکسون در دفتر ریاست جمهوری

آریامهر و پرزیدنت نیکسون در کاخ سفید به گفتگو می نشینند

اعلیحضرتین در میهمانی رسمی شام کاخ سفید

اعلیحضرتین در کنار پرزیدنت نیکسون و بانو و هنرمند پرآوازه هالیوود پیتر فالک (ستوان کلمبو)

شاهنشاه آریامهر بر سر میز شام بیاناتی ایراد می فرمایند

پس از پایان سخنان شاهنشاه آریامهر و پرزیدنت نیکسون، رهبران دو کشور از کاخ سفید بیرون آمدند و برای دور نخست گفتگوها، راه کوتاه تر کاخ تا دفتر پرزیدنت را گفتگوکنان پیمودند. دفتر پرزیدنت نیکسون در یک بنای یک اشکوبه دیوار به دیوار کاخ سفید است. شاهنشاه آریامهر و پرزیدنت نیکسون نزدیک به دو ساعت در این اتاق به گفتگو نشستند. در گفتگوهای سران دو کشور، هیچ یک از همراهان اعلیحضرتین و یا پایوران امریکایی نبودند و پیرامون گفتگوها، چیزی بازگو نشد، اما منابع آگاه ابراز داشتند که در راس مسایل مورد گفتگوی رهبران دو کشور، فروش و صادر کردن نفت ایران به آمریکا در دهه آینده بوده است. مسله شاخاب پارس و پایداری این منطقه نیز از مسایل دیگری است که رهبران دو کشور پیرامون آن رایزنی کردند، ایران پیوسته خواستار این شده است که این منطقه از دخالت قدرت‌های خارجی بر کنار بماند. بی گمان، پرزیدنت نیکسون شاهنشاه ایران را در باره گفتگوهایی که در این زمینه با برژنف داشتند، خواهد گذاشت.

هم زمان با دیدار و گفتگوی شاهنشاه آریامهر و پرزیدنت نیکسون، عباسعلی خلعتبری وزیر خارجه با ویلیام راجرز و ژوزف سیسکو و ریچارد هلمز در وزارت خارجه امریکا گفتگو کردند. یک منبع آگاه در پایان این گفتگوها گفت که اوضاع شاخاب پارس، مسایل درباره شبه قاره هند و رویدادهای آسیا، جستار گفتگوها بوده است.

شبانگاه میهمانی شام رسمی پرزیدنت نیکسون و بانو به سرفرازی ورود آریامهر شاهنشاه ایران و شهبانوی ایران برگزار شد. در این میهمانی با شکوه پرزیدنت ریچارد سخنانی ایراد کرد و پیشرفت های کشور ایران و رهبری آریامهر شاهنشاه ایران را ستود و گفت:

اعلیحضرتا

علیاحضرتا

از زمانی که پرزیدنت ایالات متحده امریکا را به عهده دارم، افتخار داشته‌ام دو بار در این تالار به شما خوش آمد بگویم. اما این بار یک افتخار ویژه نیز از آنِ ما شده است زیرا ما این بار نه تنها به شما بلکه به یکی از برجسته‌ترین و با شکوه‌ترین بانوان جهان، علیاحضرت شهبانو نیز خوش آمد می‌گوییم و بسیار مسروریم که شهبانوی ایران در میان ما هستند و من تصور می‌کنم از نخستین دیداری که با اعلیحضرت در بیست سال پیشتر داشتم، تاکنون دگرگونی‌های زیادی در جهان روی داده است و حتی از آخرین باری که افتخار دیدار با شما را در این سالن داشتم، جهان شاهد تحولات بسیاری بوده است، برای نمونه، این برخلاف دیدار پیشین ما، می‌بینیم که جنگ ویتنام پایان یافته است و ما از این بابت سپاسگزاریم، ما هم چنین به این نکته واقفیم و همان گونه که شما در سخنان خود در برابر کاخ سفید اشاره کردید، با وجود همه دشواری‌هایی که جهان با آن روبروست شاید امروز فرصت‌های بهتری برای استقرار یک صلح که همه مردم جهان از آن بهره مند شوند موجود است. فرصت‌های کنونی امروزه از همه سال‌های پس از جنگ دوم جهانی برای رسیدن به این هدف مناسب تر است، این فرصتی است که همه رهبران جهان باید آن را درک کنند و پروانه ندهند که از دست برود، همین مسله جستار (موضوع) گفتگوهای امروز ما را تشکیل می‌داد و می‌توانم بگویم که گفتگو با گروه عالی قدر ایرانی که همگی از دوستان عزیز ما هستند و تمام کسانی که در اینجا حضور دارند و از دوستان صمیمی ایران به شمار می‌روند، بسی سودمند بوده است.

من اینک می‌توانم به همه بگویم که هنگامی که ما درباره صلح می‌اندیشیم، باور داریم که اعلیحضرت شاهنشاه ایران نقشی اساسی در همه مراحلی که منجر به ساختمان صلح و نگهداری آن می‌شود دارند. برای نمونه، وقتی می‌اندیشیم که ایران دارای چه جایگاه درخشانی در تاریخ تمدن بشری است و هنگامی که به دو هزار و پانصد سال پیش بازمی‌گردیم و متوجه می‌شویم که موقعیت جغرافیایی ایران به عنوان پلی میان اروپا و آسیا همواره در تاریخ حایز اهمیت بوده و ایران کشوری است که دروازه اقیانوس هند، آسیای جنوب شرقی به شمار می‌رود و هم چنین با توجه به همین موقعیت به عنوان کشوری در منطقه انفجارآمیز خاورمیانه متوجه می‌شویم که سیاست صلح اعلیحضرت تا چه اندازه دریافتنی و پذیرفتنی است.

می‌توانم بگویم آنهایی چون شما و همه ما در این تالار که خواستار صلح هستند و اندیشه هایشان مملو از تصورات صلح آمیز است، برای دست یافتن به آن می‌کوشیم و امروز شما اعلیحضرتا در این میان با نقش رهبری عالی که دارید دارای جایگاهی والا در این کوشش‌ها هستید چون در بیست سالی که شما را می‌شناسم، متوجه شده‌ام که همواره برای رفاه و پیشرفت ملت خود کوشیده‌اید. این کوشش‌ها دست آوردهای قابل توجهی داشته است، شما در عین حال نه تنها برای استقرار ثبات در منطقه‌ای از جهان بلکه برای استقرار صلح در همه نقاط جهان کوششی عظیم داشته‌اید.

هنگامی که به آینده می‌نگریم، می‌بینیم که برای یافتن راه اجتناب از هر غایله‌ای که احتمالا سبب درهم شکستن مبانی صلح در آن قسمت از جهان که امروز خطرات بالقوه‌ای دربردارد شود،به رهبری ارزنده آن اعلیحضرت نیاز است. پس از اشاره به این مسایل بسیار مهم، پروانه بدهید و بگویم که من و همسرم سفر را که در سال ۱۹۵۳ [ برابر ۱۳۳۲ ] به تهران کردیم و مورد میهمان نوازی آن اعلیحضرت قرار گرفتیم و هم چنین سفری را که در سال ۱۹۶۷ به تنهایی به تهران کردم، و نیز آخرین سفری را که پس از دیدار از شوروی به ایران کردم، به یاد دارم. ملت ایران در قلب ما جای بسیار ویژه دارد و آن اعلیحضرت نیز اولا به عنوان یک رهبر دلیر ملت خود و به عنوان شخصیتی که برای پیشرفت ملت ایران تلاش کرده و هم چنین به عنوان یک سیاستمدار بین المللی که در گذشته تا این حد به بنا ساختن مبانی و شالوده صلح ضروری و اساسی کمک کرده و مطمینا در آینده نیز کمک خواهید کرد، در قلب ما جای ویژه دارید.

به این دلایل و به دلایل بی شمار دیگر است که کسانی که در اینجا حضور دارند در آرزوی تندرستی و خوشبختی برای اعلیحضرت همایون شاهنشاه و علیاحضرت شهبانو با من شریک هستند.

در پاسخ به سخنان مهرآمیز پرزیدنت نیکسون در میهمانی رسمی شام کاخ بلرهاوس بیاناتی ایراد فرمودند:

هر بار که آن حضرت صحبت می‌کنند بقدری کلمات محبت آمیز نثار من و شهبانو و ملت و کشورم می‌نمایند که بلاغت آن حضرت پاسخ دادن به بیاناتشان را مشکل می‌سازد و تنها پاسخی که می‌توانم بدهم این است که فقط بگویم از شما سپاسگزارم.

اگر ما به تمام وقایعی که در سال‌های اخیر بوقوع پیوسته بنگریم فکر می‌کنم به این نتیجه خواهیم رسید که اوضاع جهان بهتر و افق صلح روشن تر از همیشه شده است. هنگام ورود و همچنین قبلاً در مراسلاتی که میان ماه رد و بدل شده گفتید که زمان مقابله و کشمکش پایان یافته و می‌بایستی مذاکره جانشین آن بشود. موقعی که اعلام کردید آمریکا در نظر دارد با شرایطی شرافتمندانه از ویتنام خارج شود به این مقصود و سایر مقاصدی که ذکر کردید یکی پس از دیگری جامه عمل پوشاندید و با گام‌های استوار به سوی مقصود پیش رفتید. اکنون توپ‌ها در ویتنام خاموش شده‌اند. بیایید آرزو کنیم که مردم ویتنام به نوسازی لطمات وارده بپردازند. اکنون در همه جا امید به آینده بوجود آمده است. در تصمیمات و اقداماتی که برای تعادل قوا و جلوگیری از جنگ اتخاذ کرده‌اید و همچنین برنامه‌ای که در مذاکرات معروف به سالت و در سایر کنفرانس‌های بین‌المللی تنظیم کرده‌اید و اعلامیه‌هایی که با دبیر کل حزب کمونیست اتحاد شوروی صادر نموده‌اید همه مبشر صلح است، امید است که یک جنگ عالمگیر اتمی که بی شک به نابودی جهان خواهد انجامید هیچگاه مشتعل نشود. این امکانات در قلوب کلیه ملت‌های جهان امید تازه‌ای بوجود آورده است و به آن‌ها اطمینان بخشیده است که آن‌ها و فرزندانشان از کابوس یک جنگ اتمی رنج نخواهند برد. با امکاناتی که برای همکاری بوجود آمده شما در زمینه علوم و تکنولوژی برای بهبود زندگی بشر همکاری کرده‌اید. باید بگویم که لبّ مطلب در همین جا است، زیرا آنچه که ادعا و بیان شده جدی بوده و جنبه التماس و دروغ نداشته است. تاریخ ما مفهوم همه این کلمات را به ما آموخته است. بزرگواری و بصیرت و خرد بدون برخورداری از قدرت کفایت نمی‌کند. قضاوت شما صائب است، لیکن اگر در عمل ضعف به خرج دهید اشتباه بزرگی مرتکب شده‌اید. بنابراین عامل پیروزی در واقع آمیختن قدرت با عقل و ایمان برای هدفی عالی یعنی صلح و تفاهم و همکاری است.

کشور ما دوران‌های عظمت بسیار بخود دیده و در طول تاریخ گاهی دستخوش انحطاط نیز شده است. شرایط فعلی بر روالی قرار گرفته است که کشور ما دوره پیشرفت را آغاز کرده و این پیشرفت خوشبختانه در کلیه زمینه‌ها صورت گرفته است. در عین حال ما همواره از علاقه عمیق و دوستی و همکاری ایالات متحده آمریکا برخوردار بوده‌ایم ما به این خاطر سپاسگزاریم و آن را فراموش نمی‌کنیم، اما باز هم به سبب موقعیت جغرافیایی ایران، بخاطر حیاتی بودن صلح برای ما و به آن علت که ما بدون برخورداری از صلح و آرامش نمی‌توانیم به هدف‌های ملی خود برسیم مجبوریم برای حفظ صلح، به استغنای طبع، به عقل و آزادی و به قدرت متکی باشیم، زیرا تنها قدرت است که به انسان عاقل امکان می‌دهد در راه صحیح و مسیر درست پیش برود. ما برای این مقصود تلاش خواهیم کرد و هرگز از پای نخواهیم نشست. ما همیشه قدرت خواهیم داشت که پیشرفت منطقه و ارتقاء سطح زندگی ملت خود را تأمین کنیم و تا آن جا که برای مان مقدور است بهبود وضع سایر کشورها نیز کمک نماییم. مات همه این کارها را با ایمان کامل نسبت به آرمان‌های بشریت، نسبت به تمدنی که مورد ستایش ما است و برای آن زندگی می‌کنیم و باز هم تکرار می‌کنم تمدنی که در صورت لزوم حاضریم برای آن جان خود را فدا کنیم انجام خواهیم داد.

بار دیگر بخاطر میهمان نوازی عالی و کلمات محبت آمیزی که هنگام خیر مقدم به ما بیان فرمودید سپاسگزارم و از جانب خودم و شهبانو و پسرم و ملتم برای شما آرزوی کامیابی، و برای ملت نجیب این کشور عالی آرزوی سعادت می‌کنم.

مصاحبه‌های آریامهر شاهنشاه ایران و علیاحضرت شهبانو با رسانه ها

دومین دور گفتگوهای رهبران ایران و امریکا ۳ امرداد ماه

مصاحبه رادیو تلویزیونی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر با نمایندگان رسانه‌های همگانی آمریکا کاخ بلرهاوس

تقویت نیروی نظامی

همه کشورهایی که احساس خطر می‌کنند طبیعتاً به فکر دفاع از خویش می‌افتند. بنابراین اگر معتقد باشید که ایران امروز یک کشور مهم بشمار می‌رود و با این آهنگ پیشرفت ظرف پنج سال و یا ده سال آینده به چه پایه خواهد رسید، طبیعی است که برای دفاع از خود به تقویت نیروی دفاعی خویش می‌پردازد، ولی سئوالی را که اکنون مطرح کردید آیا می‌توانید در مورد تقویت نیروهای دفاعی سایر کشورها مانند فرانسه و بریتانیا و آلمان هم مطرح کنید؟ ما هر آنچه که برای کشورمان و برای امنیت و تمامیت آن لازم باشد انجام می‌دهیم. این امر را با تفاهم و معیارهایی از قبیل دلار و مقدار پولی که در این راه به مصرف می‌رسد نمی‌سنجیم، بلکه تنها چیزی که مورد نظر ما است علاقه به حفظ استقلال و تمامیت کشور و دفاع از مصالح آن است.

در این صورت ما هر کاری که برای نیل به این مقصود باشد انجام خواهیم داد. از این گذشته سیاست ما یک سیاست تجاوزکارانه نیست، بلکه یک سیاست کاملاً تدافعی است. از اینرو چگونه ممکن است این اقدام عدم ثبات بوجود بیاورد؟ اگر ما به فکر تقویت قوای دفاعی خود هستیم، به این سبب است که مورد تهدید قرار گرفته‌ایم و به هر صورت وجود خطر محسوس است.

استفاده از نفت به عنوان سلاح سیاسی

درباره اینکه کشورهای عرب تولید کننده نفت ممکن است از نفت به عنوان یک سلاح سیاسی در مسئله اختلاف اعراب و اسرائیل استفاده کنند باید بگویم که این امکان همیشه وجود دارد. به همین جهت است که معتقدیم می‌بایستی هر چه زودتر برای اجرای قطعنامه مصوب ۲۲ نوامبر ۱۹۶۷ سازمان ملل متحد اقدام شود.

سیاست ما در مورد بحران خاورمیانه مبتنی بر این اصل بوده و هنوز هم از همین سیاست پیروی می‌کنیم و معتقدیم که تنها سیاست عاقلانه برای رفع اختلافات همین امر است، لیکن ما هیچگاه نفت را به عنوان سلاح سیاسی بکار نمی‌بریم. واقعیت امر این است که ما مستقیماً در این مسئله درگیر نیستیم، اما می‌دانم که حوادث اثرات عمیق دارد. به هر حال ما خودمان هرگز به چنین کاری مبادرت نخواهیم ورزید.

نفوذ آمریکا برای ایجاد سازش بین طرفین بسیار مؤثر خواهد بود. رویهمرفته معتقدم که جهان نیز می‌بایستی در همین چهارچوب تمایل خود را برای مخاصمه ابراز کند.

یکی از موفق‌ترین کشورها

من بخوبی می‌دانم که اصلاحات در کشور ما چه نتایجی داشته است. بخاطر دارم که زمانی ایران را یک متحد متزلزل می‌خواندند. البته این وضع مربوط به دوران قبل از انقلاب بود، ولی در حال حاضر فکر می‌کنم که ما را یکی از با ثبات‌ترین کشورهای سراسر جهان بشمار می‌آورند. این موقعیت تنها زیر سایه اصلاحاتی که در کشورمان انجام داده‌ایم به دسته آمده است.

ملت ایران تا بیست سال آینده

ما بهیچوجه مستقیماً تعهدی درباره رفع نیازمندی‌های نفت آمریکا نکرده‌ایم. ما تنها موافقت نامه‌ای با شرکت‌های نفتی که طی بیست سال آینده خریدار نفت ما خواهند بود امضاء کرده‌ایم. تولید نفت ایران تخمیناً ظرف چند سال آینده یعنی تا پنج شش سال دیگر به هشت میلیون بشکه در روز خواهد رسید و سپس تدریجاً تا پایان دوره بیست ساله کاهش خواهد یافت. همچنین تخمین زده شده که تا آن زمان تولید نفت ایران برای صادرات ممکن است بالغ بر ۳۰ میلیارد بشکه شده باشد.

ما از مقام یک کشور صرفاً تهیه کننده نفت که تولیدش در دست شرکت‌های نفتی بوده و آن‌ها به موجب امتیاز نفتش را می‌برده‌اند، اکنون به مقام تولید کننده رسیده‌ایم و شرکت‌ها اکنون فقط خریدار نفت ما هستند و علاوه بر آنچه که شرکت‌های بزرگ از ما می‌خرند، هر مقدار نفت هم که خودمان بتوانیم حمل کنیم صادر خواهیم کرد. این مقدار یا به صورت فرآورده‌های نفتی خواهد بود و یا اگر به صورت نفت خام باشد با سایر شرکت‌ها در عملیات پائین دستی «مانند تصفیه و فروش» اقدام خواهیم کرد. بعلاوه یکی از پالایشگاه‌هایی هم که در آینده در آن سرمایه‌گذاری خواهد شد در آمریکا خواهد بود.

دو بلوک رقیب در خاورمیانه

درباره وجود دو بلوک رقیب در خاورمیانه تا آن جا که به ما مربوط است ما بازیچه هیچ کشور، از جمله آمریکا نخواهیم بود. ما با آمریکا دوست هستیم و شاید این دوستی همانقدر نزدیک باشد که دوستی دو کشور دیگر در جهان امکان پذیر است. ما از هیچکس دستوری دریافت نمی‌کنیم و دست نشانده کسی نیستیم. این یک واقعیت مسلم است. هر کاری که ما انجام می‌دهیم مطابق مصالح کشورمان است. لیکن به سبب آنکه هر دو کشور در زندگی دارای یک فلسفه هستند و به یکسان بر آزادی‌های بشری ارج می‌نهند و به دلائل مشابه دیگر، طبعاً تماس نزدیک میان آن‌ها برقرار است.

در مورد پاکستان این نکته را می‌توانم بگویم که تمامیت پاکستان یا آنچه که از آن کشور باقی مانده برای ما جنبه حیاتی دارد. اگر پاکستان در معرض خطر قرار گیرد و یا یک جنبش جدایی طلب در آن جا شروع به فعالیت کند، وضع کاملاً غیر قابل تحمّلی برای ما در مرزهای شرقی کشورمان پدید خواهد آمد، ولی ما پاکستان را تشویق نمی‌کنیم که روش تجاوزکارانه و خصمانه‌ای نسبت به هندوستان در پیش گیرد. برعکس ما مایلیم این دو کشور با یکدیگر دوست باشند و با هم همکاری کنند. برای آن‌ها به قدر کافی مشکل و نابسامانی وجود دارد که می‌بایستی به عوض اینکه به فکر جنگ بیفتند به رفع این مشکلات و نابسامانی‌ها بپردازند.

از اینرو سیاست ما بهیچوجه تجاوزکارانه و مشوق جنگ نیست، بلکه فقط این نکته را هشدار می‌دهیم که ایران نمی‌تواند تجزیه پاکستان را تحمل کند. همانطور که امنیت کشتیرانی در خلیج فارس در معرض خطر قرار گیرد، آن را نیز تحمل نخواهیم کرد. در واقع این موضوعی است که به ما مربوط می‌شود. بدیهی است که شما می‌توانید از این نکته به نکته دیگری برسید و از آن نتیجه گیری بکنید، لیکن مسائلی که برای کشور من مطرح است همان‌هایی هستند که به آن‌ها اشاره کردم.

حکومت جدید افغانستان

ما حکومت جدید افغانستان را چهل و هشت ساعت پس از آنکه قدرت را در دست گرفت به رسمیت شناختیم و مادام که آن‌ها نسبت به ما رویه دوستانه داشته باشند همواره با آن‌ها دوست خواهیم بود. بنابراین تغییر افراد و یا چهره‌ها واقعاً در رویه ما تغییری نمی‌دهد.

حفظ صلح در خاورمیانه

بعد از پایان جنگ جهانی دوم تا کنون، دنیا شاهد یک جنگ عمومی نبوده است و علت آن وجود عامل بازدارنده سلاح‌های اتمی است. طرفین بقدری نیرومند بودند و سلاح‌هایشان بقدری وحشتناک و مخرب بود که سرانجام تصمیم گرفتند از مقابله با یکدیگر اجتناب ورزند.

ایران یک قدرت اتمی نیست، قصد هم ندارد به صورت یک قدرت مخرب اتمی در آید. معذالک در مورد کشور مسئولیت شناسی چون ایران نه تنها به سبب تاریخ گذشته و سایر امتیازاتش، بلکه به خاطر حال و آینده‌اش بهترین ضامن صلح همانا قدرت فزاینده ایران به عنوان یک کشور صنعتی پیشرفته و دارای یک جامعه مترقی و یک کشاورزی پیشرفته علمی و نیز برخوردار از قدرت نظامی کافی است تا بتواند تفهیم کند که به آنچه می‌گوییم پایبند هستیم و ادعای ما دارای پشتوانه است. من بار دیگر به همه اطمینان می‌دهم که هر آنچه ما بگوییم در چهارچوب منشور ملل متحد و مبتنی بر شایستگی و برخورداری از منطق و خِرَد خواهد بود.

خطر جنگ جدید

درباره امکان خطر درگیری جنگ جدیدی در خاورمیانه به عقیده من هرگز نباید دست از تلاش برای جلوگیری از وقوع چنین حادثه‌ای برداشت. این تلاش می‌بایستی بطور مداوم ادامه یابد، زیرا متوقف شدن اقدامات و یا به بن بست رسیدن آن‌ها ممکن است مردم را به اقدامات افراطی وادارد. برای پیشگیری از چنین امری می‌بایستی واقعاً از کوشش برای یافتن راه حل بازنایستاد و می‌بایستی این موضوع را هر چه زودتر مورد رسیدگی قرار داد.

اگر امارات نفت خیز و یا یک کشور دیگر منطقه خلیج فارس در معرض خطر قرار گیرند و از ما تقاضای کمک کنند ما به آن‌ها کمک خواهیم کرد و چرا که کمک نکنیم؟ البته به شرطی که خواهان کمک باشند و به شرطی که مظلوم واقع شوند، ما این مطلب را قبلاً هم عنوان کرده بودیم.

شوروی و خلیج فارس

ما با شوروی دارای روابط عالی هستیم. حتی مرزهای خود را با شوروی «مرزهای صلح و همکاری» نامیده‌ایم. دریاهای منطقه به روی همه باز است. بدیهی است باید اضافه کنم که برای رفت و آمد صلح آمیز باز است.

من مایلم در وهله اول هیچ قدرت خارجی به استثنای کشورهای واقع در سواحل خلیج فارس نکوشد وارد خلیج فارس شود، اگر هم وارد می‌شود برای مقاصد صلح آمیز و نیات خوب باشد. این تنها مطلبی است که در حال حاضر می‌توانم بگویم. باید ببینیم در آینده چه رخ خواهد داد.

اتحادیه کشورهای مصرف کننده نفت

تلاش برای تشکیل یک نوع سازمان کشورهای مصرف کننده نفت، به منظور مقابله با کشورهای تولید کننده نفت و چانه زدن بهای نفت اگر سعی کنید چنین سازمانی برای مقاصد فوق تشکیل بدهید آیا وضع چه خواهد شد؟ طی ده سال گذشته بهای کالا در دنیا بین ۲۳۰ و ۲۷۰ درصد افزایش یافته است. صد در صد این افزایش طی سال گذشته صورت گرفته است. ما یک قوطی حلبی حاوی روغن نباتی را اکنون سیصد درصد گرانتر از سال گذشته می‌خریم. در مورد برنج، شکر، سیمان، روغن نباتی، لوبیای سویا و کالاهای دیگر نیز وضع به همین منوال بوده است.

بنابراین اگر اقدام به تشکیل اتحادیه‌ای برای مقابله با بهای نفت بکنید، آنگاه روز بعد ما نیز اتحادیه‌ای برای مقابله با بهای قوطی‌های حلبی بوجود خواهیم آورد، و حال آنکه این وضع نمی‌تواند ادامه یابد. تنها چیزی که مسلم است این است که قدرت خرید و درآمد هر بشکه نفت می‌بایستی یکسان بماند. اگر شما قیمت‌های تان را بالا ببرید و نتوانید با تورم مبارزه کنید، چگونه به خود اجازه می‌دهید که سزای عواقب تورم کشورهای خودتان را به ما روا دارید؟

روابط ایران و هند

اخیراً وزیر امور خارجه هند از کشور ما دیدن کرد و فکر می‌کنم این دیدار موفقیت آمیز بود. مذاکرات ما بسیار بی پرده بود و به آن‌ها گفتیم که اصلاً نباید نگران هیچگونه تهدیدی از جانب ما باشند. در عین حال ما یک کشور آزاد هستیم و هر آنچه که صلاح کشورمان باشد انجام خواهیم داد، همانگونه که آن‌ها هم هر چه به سودشان باشد انجام خواهند داد، ولی تکرار می‌کنم که سیاست ما صلح آمیز است و هیچگونه نقشه سوئی در مقابل هندوستان نداریم. ما نمی‌خواهیم میان هند و پاکستان هیچگونه برخوردی پیش بیاید. ما در این مورد هر کاری که از دستمان برآید انجام خواهیم داد، زیرا ما واقعاً نمی‌توانیم از هم پاشیدن پاکستان را تحمل کنیم.

وظایف نیابت سلطنت

با اعطاء حقوق تازه‌ای به بانوان و شرکت آنان در انتخابات و راه یافتن آن‌ها در مرکز قانونگذاری، زنان کشور ما از حقوق اجتماعی بسیاری برخوردار شده‌اند.

ما اصلاحیه‌ای در قانون اساسی کشور به تصویب رسانده‌ایم که شهبانو را قادر می‌سازد تا قبل از رسیدن ولیعهد به سن قانونی وظایف نیابت سلطنت را بر عهده داشته باشند.

- مصاحبه علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی با روزنامه نگاران امریکایی

علیاحضرت شهبانو پس از نیم روز ۳ امرداد ماه ۱۳۵۲ در یک مصاخبه با روزنامه نگاران برجسته زن امریکایی درباره مسایل گوناگون زندگی جامعه ایران سخن گفتند.

در پاسخ به پرسش شهبانوی ایران به کار سپاهیان دانش و بهداشت اشاره کردند و فرمودند:

در آغاز تنها پسران برای خدمت نظام به عنوان سپاهی خدمت می‌کردند اما پس از جند سال دخترانی که دیپلم دبیرستان گرفته بودند نیز به آنان پیوستند و اکنون داوطلبانه خدمت می‌کنند. این دختران مقدار زیادی از مسایل موجود در دهات را حل کرده‌اند. شهبانو برای روزنامه نگاران روشن ساختند که ایشان نخستین ملکه ایران هستند که رسما تاجگذاری کرده‌اند و انی نشان دهنده اهمیتی است که شاهنشاه برای زنان ایران قایل هستند. کمک‌های معنوی و پشتیبانی شاهنشاه سبب شد که بتوانم فعالیت‌های خود را گسترش دهم.

یکی از بانوان روزنامه نگار درباره سفر چین علیاحضرت شهبانو پرسید و یادآور شد که هنگام تشریف فرمایی علیاحضرت شهبانو به چین در آنجا بوده است و هرگز چنین پیشبازی را به یاد ندارد. علیاحضرت شهبانو فرمودند:

پیشبازی که از ایشان در چین شد، به سبب دلایل گوناگون، از جمله آغاز روابط سیاسی میان ایران و چین بود و این که نخستین شهبانویی بودند که در سال‌های اخیر به این کشور سفر می‌کردند. علیاحضرت شهبانو درباره آموزش زنان توضیح دادند که سازمان زنان ایران برای آموزش زنان طبقات مخنتلف، کتاب‌هایی با مفاهیم آسان چاپ کرده است تا آنها را از حقوقشان آگاه کند.

علیاحضرت سپس هنگام اشاره به حقوق زنان ایران، درباره اینکه اختلافات خانوادگی چگونه در دادگاه‌ها حل و فصل می‌شود توضیح دادند و فرمودند: مذهب ما مذهبی است پیشرفته که مبانی آن بر اساس واقع بینی بنا شده است. زنان ایران باید شایستگی خود را در راستای انجام وظایف اجتماعی خود ثابت کنند.

از شهبانو سپس درباره جشن هنر پرسیده شد، علیاحضرت گفتند که در جشن هنر شیراز جلوه‌های هنر جدید غرب و هنر سنتی شرق به نمایش گزارده می‌شود. علیاحضرت روشن ساختند که خود علاقه ویژه‌ای به هنر در ایران دارند و در برگزاری نمایشگاه‌های گوناگون هنرمندان شرکت می‌جویند فرمودند:

از آنجایی که پیشرفت‌های مادی سریع تر از پیشرفت‌های معنوی در جامعه امروز به دست می‌آید. من به پیشرفت‌های معنوی کشورم توجه بیشتری می‌کنم و معتقدم که این مساله مهمی است و امیدوارم که ما موفق شویم.

شهبانو که در این دیدار پوشاکی از پارچه‌های قلمکار اسپهان بر تن داشتند به بانوان روزنامه نگار امریکایی گفتند که علاقه ویژه‌ای به پوشاک و پارچه‌های ایرانی دارند و بیشتر لباس ایرانی می‌پوشند تا سرمشقی برای دیگران باشد و افزودند در سال‌های گذشته توجه مردم به کارهای دستی و سنتی ایران بیشتر شده است. من زندگی خود را در اختیار همه مردم کشورم گذاشته‌ام و کوشش می‌کنم در همه زمینه‌ها نماینده و مدل آنها باشم.

شهبانو آنگاه توضیح‌های رسایی درباره والاحضرت ولیعهد و درس ایشان دادند و گفتند، والاحضرت رضا در ایران مدرسه می‌روند و تنها ممکن است تابستان‌ها ایشان را به خارج بفرستیم تا با دیگر جامعه‌ها نیز آشنا شوند.

میهنانی شام اعلیحضرتین به افتخار پرزیدنت نیکسون و بانو

سناتور بری موریس در پیشگاه شاهنشاه در میهمانی شام سفارت ایران در واشنگتن

معاون پرزیدنت نیکسون اسپیرو اگنیو و بانو به افتخار اعلیحضرتین میهمانی ناهار برگزار کردند

در دومین شب میهمانی شامی به افتخار پرزیدنت نیکسون و بانو در سفارت شاهنشاهی ایران در واشنگتن بر پا شد. در این میهمانی پایوران برجسته امریکا و همراهان اعلیحضرتین شرکت داشتند. جالب اینکه از باشندگان در این میهمانی جرج مک گاورن سناتور دموکرات و نامزد ریاست جمهوری در انتخابات پیشین امریکا بود که برای نخستین بار پس از مبارزه فشرده انتخاباتی با پرزیدنت نیکسون روبرو می‌شد.

در سر میز شام نخست شاهنشاه آریامهر میزبان این میهمانی سخنانی ایراد کردند و فرمودند:

آقای پرزیدنت

مایلم بگویم که شهبانو و من بی نهایت تحت تاثیر میهمان نوازی شما قرار گرفته‌ایم. هم چنین باید بگویم که از گفتگوهای بسیار سودمندی که داشته‌ایم و از نتایج مثبتی که این مذاکرات به بار آورده بسیار خشنودم. من از دیدار دوستان قدیمی خود بسیار خرسندم. هر بار که کشور ما با خطر بزرگی روبرو شده، آمریکا دوستی خود را به ایران ثابت کرده است. در آن زمان ما موفق شدیم استقلال خود را کاملا حفظ کنیم و دوستانی داشتیم که حاضر بودند جان خود را در راه دوستی فدا کنند. من فرصت یافتم با اعضای برجسته کمیته روابط خارجی سنای آمریکا و سایر اعضای کنگره ملاقات کنم. در همه جا به سرنوشت کشور من علاقه عمیق ابراز شده و داشتن چنین دوستانی در جهان امروز مایه دلگرمی است.

دنیای ما دنیای متحولی است و امیدوارم این تحول در جهت مثبت باشد. از این رو بار دیگر فرصت را مغتنم می‌شمارم و برای حضرت رییس جمهوری آمریکا و بانو نیکسون و برای ملت آمریکا رفاه و سعادت و رفاه پایدار آرزو می‌کنم.

در پاسخ سخنان شاهنشاه آریامهر پرزیدنت نیکسون نیز بیاناتی ایراد کرد و گفت:

بارها این سعادت بزرگ نصیب من شده که به بیانات اعلیحضرت پاسخ بگویم و همواره به دشواری توانسته‌ام کلماتی بیابم که بتواند به کفایت مبین احساسات قلبی من و احساسات قلبی تمام ملت ایران باشد. هنگامی که امشب به این قسمت از قلمرو ایران در امریکا وارد شد.، با مشاهده آثار و روحیه تاریخی و جدید کشور شما که در این بنای زیبا بهم درآمیخته به یاد دیدارهای قبلی خود از کشور شما افتادم، و هنگامی که از میهمان نوازی بی همتای ایرانی و صرف غذاهای لذیذ ایرانی لذت می‌بردم، این خاطرات در ذهن من زنده تر شد. اجازه بفرمایید چند نکته از این خاطرات را برای دوستمانمان در این محفل بیان کنم.

دیشب، هنگامی که افتخار میزبانی اعلیحضرتین را داشتم، برای میهمانان خاطره نخستین سفر خود و همسرم را به ایران که دقیقا بیست سال پیش صورت گرفت، بازگو کردم. ما در آن سال از سفری دراز در کشورهای گرمسیری آسیا بازمی‌گشتیم. دیدار ما از تهران برایمان واقعا لذت بخش بود. در آن زمان ایران دوره‌ای دشوار پشت سر نهاده و عصری و نوین و پر افتخار آغاز کرده بود. بودند بسیاری از کسانی که تصور می‌کردند ایران در تجدید بنای عظمتت کهن خویش ناموفق خواهد بود، لکن با دیدن ملتی مصمم و به ویژه شاهنشاهی فداکار و آینده نگر، حتی یک لحظه نیز شک نکردم که شاهنشاه و ملت معظم له در تلاش عظیم خویش برای پیشرفت و ترقی، پیروز خواهند شد.

بسیاری از ما به مقام خاص و مسولیت خطیر سلطنت چندان واقف نیستیم و تصور می‌کنیم که یک عضو خاندان سلطنت فقط به زندگی پر تجمل می‌پردازد و از نعمت‌ها برخوردار می‌شود اما برای ملت خویش خدمتی انجام نمی‌دهد. اما ایران کشوری سعادتمند است، زیرا شاهنشاه ایران هرگز در فکر آسایش خویش نبوده بلکه همواره به رفاه ملت خویش و امنیت جهان اندیشیده‌اند. معظم له سال‌ها پیش در زندگی نامه خویش نوشتند که صلح به آن معنا نیست که جنگی وجود نداشته باشد، بلکه مفهوم صلح وجود شرایط و دوران سازندگی است. ایشان سال‌ها پیش فرمودند که ایران به انقلاب تازه‌ای نیاز دارد. شاهنشاه ایران در بیست سال گذشته، به کمک ملت خویش توانستند جامعه‌ای نوین، نیرومند و پر تحرک بوجود آورند. جامعه‌ای که بقا و قدرتش در تاریخ دراز دو هزار و پانصد ساله‌ای استحکام یافته است. ملت‌های بزرگ به کمک این گونه سوابق و تحت این چنین رهبری‌هایی بوجود می‌آیند. شاهنشاه ایان نماینده ملتی هستند که به رسالت ملی و تاریخ با عظمت خویش اعتقاد دارد و شایستگی خویش را برای حفظ عظمت تاریخی خود به اثبات رسانده است.

امروز که بیست سال از نخستین دیدار ما از ایران می گذرذ، می‌توانم ادعا کنم که هر گاه به صلح جهان می‌اندیشیم، بی درنگ به یاد می‌آوریم که در یکی از مناطق حساس جهان شاهنشاهی وجود دارد که نقش بزرگی در حفظ صلح ایفا می‌کند. اما این نکته شایسته توجه است که اعتقاد ایشان به صلحی است که بتواند پایدار بماند، صلحی که بر پایه ضعف قرار نداشته باشد بلکه بر اساس قدرت استوار باشد، قدرتی که آمیخته با نخوت و تکبر نباشد، بلکه تکیه بر توانایی اطمیان به نفس، شایستگی و استغنای طبع باشد. هنگامی که چنین رهبری در آن منطقه از جهان وجود دارد و از پشتیبانی چنان ملتی برخوردار است بدون گمان صلح جهان، صلح سازنده‌ای که شاهنشاه خواهان آن هستند،بقا خواهد یافت و سازندگی اش فزونی می‌یابد. باید بگویم که ملت ایران، ملت خوشبختی است زیرا از رهبری درخشان شاهنشاه و از توجه‌های شهبانویی که در فکر رفاه مردم روستاها و شهرهای کشورشان هستند برخوردار است.

همه ما آرزو می‌کنیم که دوستی دو کشور ایران و آمریکا همواره به نفع هر دو ملت و صلح خلاقه برای همه ملت‌های جهان پایدار بماند.

روز پنجشنبه ۴ امرداد ماه شاهنشاه ایران به وزارت دفاع آمریکا رفتند و با جیمز شلزینجر وزیر دفاع امریکا دیدار و گفتگو کردند. پس از نیمروز شاهنشاه در برنامه پر آوازه « ملاقات با مطبوعات » تلویزیون اِن بی سی شرکت کردند و به پرسش‌های نمایندگان روزنامه‌های مهم امریکا و نماینده برنامه اخبار تلویزیون اِن بی سی پاسخ گفتند. برنامه « ملاقات با مطبوعات » یک برنامه هفتگی است که شخصیت‌های مهم سیاسی در آن با روزنامه نگاران به گفتگو می‌پردازند. نوار این گفتگو از شبکه تلویزیون ایران نیز پخش خواهد شد.

نیم روز از سوی خانم اگنیو همسر معاون پرزیدنت امریکا میهمانی ناهاری به افتخار علیاحضرت شهبانو در یکی از گالری‌های نقاشی واشنگتن برگزار شد که در آن گروهی از بانوان پایوران امریکایی از باشندگان بودند.

شبانگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانوی ایران به همراه اگنیو معاون پرزیدنت امریکا به مرکز هنری کندی در واشنگتن تشریف فرما شدند و اپرای « آواز صحرا » را تماشا کردند. صدها تن از مردم واشنگتن که در سالن نمایش بودند، دقایقی چند به پا خاستند و به افتخار اعلیحضرتین کف زدند. در پایان نمایش، بازیگران و هنرمندان اپرای آواز صحرا به پیشگاه اعلیحضرتین باریافتند.

روز پسین آدینه ۵ امرداد ماه شاهنشاه آریامهر سرگرم دیدارهای خصوصی شدند و دیدارها بیشتر با پایوران مالی و بازرگانی آمریکا بود. اعلیحضرتین ناهار را میهمان پرزیدنت نیکسون و بانو بودند.

اعلیحضرتین به تهران بازمی‌گردند

در این روز علیاحضرت شهبانو مصاحبه‌ای با خبرنگاران شبکه تلویزیونی ان بی سی در برنامه پانوراما داشتند. خبرنگاران اِن بی سی مصاحبه را چنین آغاز کردند: این روزها رخدادهای مهمی در پایتخت امریکا جریان داشته و پرزیدنت ما در کاخ سفید میزبان شاهنشاه و شهبانوی ایران هستند. شاهنشاهی که پرزیدنت ما ایشان را مهمترین شخصیت در امور حفظ ثبات منطقه بسیار انفجارآمیز خاورمیانه می‌دانند. در این برنامه ما بسیار مشتاق هستیم با شهبانوی ایران که خود را یک ملکه کار و فعالیت می‌نامند مصاحبه‌ای انجام دهیم. ما از علیاحضرت بسیار سپاسگزاریم که در این برنامه حضور یافته‌اند و به ایشان خوش آمد می‌گوییم. علیاحضرتا با سخنان پرزیدنت نیکسون که گفتند که علیاحضرت یکی از زیباترین و نیکوکارترین بانوان جهان هستند کاملا موافقیم. اما برای ما یک نکته بسیار جالب دیگر نیز وجود دارد و آن این است که آیا کار و فعالیت با ملکه بودن تناقض ندارد؟ مایلم شهبانو مهربانی کنند و درباره برنامه کار خود و چگونگی انجام کارهای خود توضیح بدهند، به عنوان شهبانوی ایران چه وظایفی را بر عهده دارید و آنها را چگونه انجام می‌دهید؟

علیاحضرت شهبانو : من در بسیاری از سازمان‌های مختلف اجتماعی، فرهنگی و آموزشی فعالیت دارم و در این انجمن‌ها من تنها به داشتن عنوان و لقب ریاست و مدیریت اکتفا نکرده‌ام بلکه عملا در پیشبرد آرمان‌های انجمن‌های مورد گفتگو فعالیت می‌کنم، خویشکاری بیشتر انجمن‌ها تامین رفاه مردم سرزمین ما اعم از پیرها و جوانان پسران و دختران است، از راه انجمن‌های بسیار ما به آموزش خردسالان کمک کرده و با ایجاد مهدهای کودک و پارک‌های عمومی و تفریحی، تهیه مسکن و رشد فکری و جسمانی کودکان و نوجوانان نو توانی کودکان علیل و عقب افتاده وسایل رفاه و پیشرفته آنها را فراهم می‌سازیم.

آنجلو: آیا شهبانو همه این سازمان‌ها را اداره و سرپرستی می‌فرمایند؟

علیاحضرت شهبانو : آری این گونه است، به نظرم شمار این انجمن‌ها و موسسات رویهم رفته ۲۵ تاست که به برخی از آنها من علاقه بسیار زیاد دارم و در برخی دیگر فعالیت نسبتا کمتری دارم.

آنجلو : به طوری که از فرمایشات شما در بلرهاوس دریافتم به سبب علاقه فراوانی که در پیشرفت کشورتان دارید، یک رهبر بسیار فعال به شمار می‌روید و تصور می‌کنم که فرمودید در سمت خود با وزیران کابینه نیز دیدار و گفتگو می‌کنید، این امر بسیار جالب توجه است. ... دنباله مصاحبه در اینجا بخوانید

بازگشت اعلیحضرتین به تهران و پیشباز بزرگ ملت ایران از شاهنشاهشان

۶ امرداد ماه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به دیدار چهار روزه موفقیت آمیز خود از ایالات متحده پایان دادند و بامدادان از خاک امریکا رهسپار کشور فرانسه شدند. اعلیحضرتین شب ۶ امرداد ماه در پاریس خواهند ماند و بامداد ۷ امرداد ماه از پاریس به سوی تهران پرواز خواهند کرد