سفر رسمی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به هلند ۲۹ اردیبهشت - ۱ خرداد ماه ۱۳۳۸

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران/سال ۱۳۳۸ خورشیدی درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر سال ۱۳۳۸ خورشیدی تازی
پیشباز ملکه هلند از شاهنشاه هنگامی که از رزمناو درویتر با قایق به اسکله هندریکاد در امستردام وارد شدند
WelcomingShahanshahAmsterdam1338.jpg
شاهنشاه و ملکه بئاتریس در کالسکه سلطنتی
اعلیحضرتین به سوی کاخ سلطنتی می روند
شاهنشاه در هلند با علیاحضرت ملکه ژولیانا و همسر ایشان پرنس برنهارد
اعلیحضرتین در بالکن کاخ سلطنتی هلند
ShahanshahQueenBeatrixArrivalNetherlands1338b.jpg
ShahanshahQueenBeatrixArrivalNetherlands1338d.jpg
ShahanshahQueenBeatrixArrivalNetherlands1338g.jpg
ShahanshahQueenNetherlandsOfficialDinner1338b.jpg
ShahanshahQueenNetherlandsOfficialDinner1338d.jpg
ShahanshahQueenNetherlandsOfficialDinner1338.jpg
ShahanshahQueenNetherlandsOfficialDinner1338a.jpg
ShahanshahQueenNetherlandsOfficialDinner1338g.jpg
بازدید شاهنشاه از ماکت‌های توسعه بندرعباس و بوشهر
بازدید شاهنشاه از تاسیسات هواپیمایی پادشاهی هلند

سفر رسمی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به هلند ۲۹ اردیبهشت - ۱ خرداد ماه ۱۳۳۸

۲۹ اردیبهشت ۱۳۳۸ شاهنشاه آریامهر ساعت هفت و سی دقیقه بامداد با رزم‌ناو « درویتر » کشور دانمارک را ترک کرده بودند، وارد آب‌های ساحلی هلند شدند. ساعت یازده بامداد شاهنشاه آریامهر که برای یک دیدار رسمی به هلند تشریف‌فرما شدند. هنگام پیاده شدن شاهنشاه از کشتی ۲۱ تیر توپ شلیک شد و شاهنشاه با قایق از کشتی به اسکله تشریف فرما شدند. در برابر اسکله شاهزاده هندریکاد در آمستردام با پیش‌باز بی همانند روبرو شدند و به ساحل گام گذاشتند. ملکه ژولیانا، پرنس برنارد همسر ملکه، شاهزادگان، نخست وزیر، کابینه وزیران، سران دولت و ژنرال‌های ارتش به همراه سفیر ایران در لاهه و کارمندان سفارت شاهنشاهی ایران از آریامهر شاهنشاه ایران پیشباز کردند. شاهنشاه یونیفورم دریاسالاری بر تن داشتند و هوا خنک و ابری بود.

ملکه ژولیانا خوش آمد گفتند[۱] و شاهنشاه سپاسگزاری کردند. سپس شاهنشاه به همراه علیاحضرت ملکه هلند سوار کالسکه سلطنتی روباز شدند و رهسپار کاخ سلطنتی آمستردام جای اقامت معظم له در این بازدید، گردیدند. دیدار رسمی اعلیحضرت همایونی از هلند سه روز می‌باشد و آریامهر روز شنبه یکم خرداد خاک هلند را ترک خواهند گفت. گفته می‌شود که پیشباز مردم هلند از شاهنشاه ایران بی همانند بوده است.

با وجود اینکه باران می‌بارید هزاران تن از مردم هلند در بیرون از کاخ سلطنتی گرد آمده بودند و هنگامی که شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت ملکه هلند در بالکن پدیدار شدند، غریو شادی مردم به آسمان رفت و ابراز شور و هیجان بسیار کردند. شاهنشاه آریامهر سپس رهسپار آرامگاه سرباز گمنام که روبروی کاخ می‌باشد گردیدند و تاج گل باشکوهی بر آرامگاه نهادند.

شاهنشاه آریامهر ناهار را میهمان ملکه هلند بودند. در این میهمانی که مهم‌ترین بخش برنامه بازدید اعلیحضرت همایونی را تشکیل می‌داد، همه خاندان سلطنتی هلند بودند. یک سخنگوی دربار گفت که این میهمانی سی و پنج میهمان داشت.


بازدید از تاسیسات داچ شل

شاهنشاه آریامهر از آزمایشگاه‌های کمپانی داچ شل بازدید کردند و چگونگی ساختن مواد پلاستیکی از مشتقات نفتی را تماشا کردند. در این بازدید علیاحضرت ملکه ژولیانا و همسرشان همراه شاهنشاه ایران بودند. شاهنشاه و میزبانان در خودروی جلو و شش خودروی دیگر همراهان در رکاب پشت خودروی اعلیحضرتین راه افتاند. بازدید از کمپانی شل یک ساعت و سی دقیقه به درازا کشید. در این کارخانه ده هزار تن کار می‌کنند. در سراسر راه مردم هلند نسبت به شاهنشاه آریامهر ابراز شور و هیجان می‌نمودند.

ایوار هموندان انجمن شهر آمستردام در یکی از سالن‌های مجلل کاخ سلطنتی به پیشگاه شاهنشاه آریامهر شناسانده شدند. بیش از سی تن در این آیین حضور داشتند. پس از پایان این آیین از سوی شهردار آمستردام میهمانی به سرفرازی شاهنشاه ایران داده شد که در آن پایوران برجسته هلند شرکت داشتند.

شبانگاه علیاحضرت ژولیانا ملکه هلند به افتخار شاهنشاه آریامهر مهمانی بسیار باشکوهی برپا کردند. ملکه ژولیانا سخنانی به زبان فرانسه ایراد کردند و گفتند:

شاهنشاه آریامهر رهبر دلیر و با شهامت یک ملت کهن که سنت‌های پیشرفته ایران پاس داشته‌اند. خانواده شما مظهر ذوق و استعدادی است که در درازای قرن‌ها پایدار بر جای مانده است و من داشتن این ذوق و استعداد را به شما تهنیت می‌گویم. ایران همیشه مورد توجه جهان بوده و در عصر حاضر نیز کمتر از هر وقت از ما فاصله دارد. عصر ما با رنسانس و جنبش عظیم ایران مقارن گردیده است، افزون بر این، هر دو ملت دارای ویژگی مهمان نوازی مشترک می‌باشند و این امر سبب می‌گردد که مردم هلند، ایران را مانند کشور خود احساس نمایند. رشته‌های اقتصادی و سیاسی جدید سبب دوستی تازه‌ای میان ملت‌ها گردیده است. تاریخ آشفته و درهم است ولی چیزهای اساسی، چون احساسات همبستگی و همدردی میان ملت‌ها کم کم و طبعا آشکار می‌شود. این دگرگونی بدون هیچ گونه تاکید و فشار انجام یافته است.

اما امروز من این فرصت را به دست آوردم که آن اصول را تاکید نماین. حافظ بزرگترین چامه سرای سرزمین شما چنین گفته است:

نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد
عالم پیر دگر باره جوان خواهد شد


شاهنشاه در پاسخ به خوش‌آمد گویی ملکه هلند فرمودند:[۲]

علیاحضرتا

همیشه آرزو داشتم از کشور زیبای شما دیدن کنم و از آن علیاحضرت متشکرم که با دعوت پر محبت خود این فرصت دلپذیر را به من دادید که به عنوان میهمان شما به این شهر تاریخی بیایم.

امشب به خصوص خود را با خوشوقتی بسیار در میان خاندان سلطنتی بزرگی می‌بینم که با فداکاری‌های خستگی‌ناپذیر در راه ملت خود تحسین جهانیان را نسبت به خویش برانگیخته‌اند و بر قلوب ملتی حکومت می‌کنند که رفاه و سعادت آن همواره مورد توجه این خاندان بوده‌است. سلطنت واقعی آن است که بر اثر علاقه عمیق به رفاه ملت، چنان علاقه متقابلی بین پادشاه و ملت به وجود آورد که هر دو نسبت به هم با اتحادی ناگسستنی که ضامن سعادت همه است، پیوند داشته‌باشند. من افتخار این را دارم که امشب در این کشور میهمان چنین خاندان سلطنتی هستم.

ما نسبت به خاندان سلطنتی شما و شهامت و بردباری ملت هلند در راه حفظ آزادی و استقلال خود که از دیرباز از مشخصات تاریخ کشور شما بوده، با نظر تحسین می‌نگریم. فراموش نمی‌کنیم که از شهرهای ساحلی کشور شما بود که نهال آزادی بارور گردید و اصول و ارزش و مقام فردی آن چنان پایه‌گذاری شد که از این حیث مایه رشک و غبطه نسل‌های آینده خواهدگشت و نیز در کشور شما بود که یک خاندان سلطنتی متشکل از شاهزادگانِ ملت‌دوست، به کمک افراد ملت در گذشته پرچمدار عصیان علیه تجاوز خارجی و ظلم و استبداد شد. در چنین محیط و به خاطر چنین سابقه عدالت و احترام نسبت به ارزش انسانی در کشور شما است که دنیا از تأسیس دیوان بین‌المللی لاهه در پایتخت و قلب کشور شما به گرمی استقبال کرده‌است.

علیاحضرتا

خوشوقتم از اینکه روابط میان دو کشور ما همیشه از روح مودت و دوستی عمیق الهام گرفته و بر اساس احترام متقابل قرار داشته‌است. از زمانی که دریانوردان هلندی دریاهای ناشناس را پیمودند تاکنون ما با هم روابط بازرگانی داشته‌ایم که متضمن منافع طرفین بوده‌است. کارخانه‌ها و انبارهای شما در خلیج فارس بود که وسیله آغاز تجارت ما با کشورهای اروپا شد. اینک نیز که ایران دوران دریانوردی خود را آغاز می‌کند، ما به شما روی آورده‌ایم تا برای ما کشتی‌هایی که کارخانه‌های کشتی‌سازی شما به حق در ساختن آنها شهرت یافته‌اند، بسازند. هم اکنون اولین کشتی نفت‌کش ما که توسط مهندسین و کارگران شما ساخته شده، به کار افتاده‌است و موجب نهایت رضایت من است که به قرار اطلاع کشتی دومی ایران نیز قبل از پایان بازدید من از هلند به آب انداخته خواهدشد. اما فقط اینها رشته‌های پیوستگی دو کشور ما در تفاهم و علاقه متقابل نیستند، زیرا هدف‌هایی عالی‌تر و بزرگ‌تر از مبادلات مادی، عامل اصلی روابط دو کشور است و این هدف‌ها همان‌هایی است که دو کشور ما برای بقا و سعادت ملتین خود و حفظ صلح جهانی به آنها ایمان دارند. این هدف‌ها که همیشه در مد نظر ما است، دو ملت ما را در راه یک آرمان و علاقه مشترک به هم پیوسته‌است و من مطمئنم که در این وظیفه بزرگ و مقدس ما با همکاری صمیمانه و دوستی خلل‌ناپذیر خود موفقیت خویش را تضمین نموده‌ایم.

سلامت و سعادت علیاحضرت و والاحضرت پرنس برنهارد و شاهزاده خانم‌های دربار هلند و موفقیت و رفاه و سعادت ملت هلند را آرزومندم.

بازدید از کارخانه هواپیماسازی فوکر و میهمانی دولت

۳۰ اردیبهشت ماه شاهنشاه آریامهر در روز دوم بازدید خود در هلند از کارخانه هواپیما سازی فوکر دیدن کردند[۳] و با هواپیما به شمال هلند پرواز کردند تا از مزرعه‌های نمونه در آن ایالت دیدن نمایند. در این روز شاهنشاه با یک هواپیمایی که خود آن را خلبانی می‌کردند از سد "تولی درسی" و کاخ ییلاقی علیاحضرت ملکه ژولیانا دیدن کردند. چیرگی که شاهنشاه در پرواز با هواپیمای فوکر فرند شیپ نشان دادند، سرخلبان فرودگاه کارخانه را شگفت زده کرد.

شاهنشاه آریامهر از یکی از منطقه‌های دامپروری هلند که آوازه جهانی دارد دیدن فرمودند. شاهنشاه آریامهر به همراه ملکه ژولیانا و پرنس برنهارد از بخش‌های گوناگون پرورش نژاد و اسب دیدن کردند. گاوهایی که در منطقه پرورش می‌یابند در ۳۲۸ روز ۵۴۰۰ تا ۴۱۰۰ کیلوگرم مواد چربی می‌دهند. در این مرکز دامپروری چهار گاو نر مورد توجه قرار گرفت و به آگاهی همایونی رسید که این گاوها از بهترین گاوهای فریزلند می‌باشند و یکی از آن چهار گاو که سه ساله بود نزدیک به یک صد هزار دلار بها دارد. دهقانانی که گاوها را از برابر شاهنشاه آریامهر و ملکه ژولیانا می‌گذراندند، کت آبی و شلوار سپید پوشیده بودند و کفش‌های چوبی مشکی به پا داشتند. در مزرعه روبرو چند گاو شیرده مورد توجه شاهنشاه و علیاحضرت ملکه قرار گرفت. از همه ده‌های پیرامون مردم برای دیدن شاهنشاه گرد آمده بودند.

شبانگاه میهمانی از سوی دولت هلند در لاهه به سرفرازی شاهنشاه ایران برگزار شد. سپس شاهنشاه برای دیدن اپرا به اپرای رویال رفتند.

به آب انداختن کشتی محمدرضا شاه در بندر رتردام

۳۱ اردیبهشت ماه پیش از نیم روز شاهنشاه آریامهر از لاهه رهسپار بندر بزرگ رتردام شدند. هنگامی که شاهنشاه آریامهر وارد کارخانه کشتی سازی شدند رییس کارخانه و شهردار رتردام خوش آمد گفتند و آیین احترام از سوی گارد احترام انجام یافت. شاهنشاه آریامهر سپس به بازدید از بخش‌های گوناگون کارخانه پرداختند و در هر بخش از سوی مهندسین و رییس‌های کارخانه توضیحات نیازین به آگاهی شاهانه رسانده شد.

در رتردام هیاتی از دفتر مشورتی « ندکو » به پیشگاه شاهنشاه آریامهر باریافتند و ماکت‌های پروژه‌های گسترش بندر بوشهر، بندر عباس را به شاهنشاه نشان دادند. گفتگوهایی درباره هزینه اجرای این پروژه‌ها در تهران اخیرا انجام یافته است.

هنگامی که شاهنشاه و علیاحضرت ملکه هلند به کارخانه سازنده کشتی وارد شدند، سلام شاهنشاهی و سرود ملی هلند نواخته شد و آیین احترام از سوی گارد احترام انجام یافت. آنگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت ملکه بر روی اسکله که کشتی محمدرضا شاه پهلو گرفته بود رفتند و در آیینی پرشکوه دومین کشتی نفتکش ایران را به نام « محمدرضا شاه » که ۳۳۰۰۰ تن گنجایش دارد، به آب انداختند. در این هنگام همه کشتی‌ها که در بندر لنگر انداخته بودند، شلیک کردند و سوت‌های خود را به سدا درآوردند. شاهنشاه آریامهر پس از این آیین همراه علیاحضرت ملکه ژولیانا از تنها ساختمانی که در جنگ بین المللی در سال ۱۹۴۰ بر جای مانده بود و در مرکز شهر آمستردام دیدن فرمودند.


ساعت ۱۷ شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت ملکه ژولیانا رهسپار لاهه شدند. ساعت ۲۰ از سوی اعلیحضرت همایونی در سفارت کبرای شاهنشاهی ایران میهمانی شامی برگزار شد که در آن علیاحضرت ملکه هلند، هیات دولت و پایوران برجسته آن کشور شرکت داشتند.

۳۱ اردیبهشت ۱۳۳۸ موافقت‌نامه فرهنگی ایران و هلند در وزارت خارجه هلند بسته شد.

۱ خرداد ۱۳۳۸ بامدادان شاهنشاه آریامهر از کارخانجات بزرگ فیلیپس در « ایندهاون » دیدن فرمودند.[۴] هم چنین شاهنشاه به همراهی پرنس برنهارد همسر علیاحضرت ملکه هلند از تاسیسات هواپیمایی پادشاهی هلند دیدن فرمودند. ناهار از سوی شهردار لاهه یک مهمانی به سرفرازی شاهنشاه آریامهر در تالار آن شهر بر پا گردید. در این مهمانی علیاحضرت ملکه هلند و پایوران برجسته آن کشور حضور داشتند.

در این روز سفر رسمی شاهنشاه از هلند پایان یافت و معظم‌له رهسپار پاریس شدند. شاهنشاه آریامهر با هوایپمای اختصاصی وایکانت به پاریس پرواز کردند.



بن‌مایه‌ها

  1. Queen Juliana
  2. سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در پاسخ بیانات علیاحضرت ملکه هلند ۲۹ اردیبهشت ماه ۱۳۳۸
  3. Royal Dutch Aircraft Factory Fokker
  4. Eindhoven is a city and municipality of the Netherlands, located in the southern province of North Brabant