سفر اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به شهر وان در ترکیه برای گشایش راه‌آهن تهران-اروپا ۵ مهر ماه ۱۳۵۰
| رضا شاه پهلوی - ایران نوین | پرتال اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | رضا شاه بزرگ - راه‌ها و پل‌ها و بندرهای ایران |
گشایش راه آهن تهران - اروپا از سوی آریامهر شاهنشاه ایران و جودت سونای پرزیدنت ترکیه در شهر وان ۵ مهر ماه ۱۳۵۰
۵ مهر ماه ۱۳۵۰ در پیشگاه شاهنشاه آریامهر و جودت سونای پرزیدنت ترکیه، راه آهن ایران - اروپا گشایش یافت. شاهنشاه آریامهر برای شرکت در آیین گشایش این راه به شهر وان در ترکیه تشریف فرما شدند. در این سفر آقایان امیرعباس هویدا نخست وزیر، اسداله علم وزیر دربار شاهنشاهی، شالچیان وزیر راه، سام وزیر کشور، میرفندرسکی قایم مقام وزیر امور خارجه، تیمساز سپهبد شفقت ژنرال آجودان شاهنشاه، هرمز قریب رییس کل تشریفات شاهنشاهی، آتابای معاون وزارت دربار شاهنشاهی، انوشیروان کاظمی رییس اداره سنتو در وزارت امور خارجه، امیر بختیار قایم مقام رییس کل تشریفات شاهنشاهی، تیمسار بدره‌ای معاون گارد شاهنشاهی، سفیران ترکیه، پاکستان، امریکا و انگلیس در دربار شاهنشاهی در رکاب شاهنشاه بودند.
در شهر وان ۲۳۰ کیلومتری مرز ایران کنار درپاچه زیبای وان آیین گشایش کشتی آورنده واگن مسافری از روی دریاچه با بریدن نوار از سوی شاهنشاه آریامهر و پرزیدنت ترکیه انجام پذیرفت و دو رهبر ایران و ترکیه از بخش‌های کشتی بازدید فرمودند. ترن ایران کنار دریاچه وان مسافرین خود را به واگن بزرگی که در شکم این کشتی قرار می‌گیرد و گنجایش بیش از سیصد مسافر را دارد، می‌دهد و این کشتی مسافتی نزدیک به ۹۰ کیلومتر روی دریاچه سیر می‌کند تا به بندر « تاتوان » آن سوی دریاچه وان می‌رسد و در آنجا مسافرین راه آهن اروپایی ایران وارد ترن ترکیه می‌شوند و رهسپار آنکارا و استانبول می‌شوند و در حیدرپاشای استانبول به ترن اروپا جا به جا می‌شوند و به هر جایی که می‌خواهند می‌توانند سفر کنند.
بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر هنگام گشایش راه‌آهن ایران و ترکیه ۵ مهر ماه ۱۳۵۰ [۱]
برای من فرصت بسیار دلنشین و گرانبها و تاریخی است که امروز در حضور شما و عده بسیار زیادی از مردم شهر زیبای وان و ملت برادر و دوست ترکیه در مراسم افتتاح خط آهن ایران و ترکیه شرکت می‌کنم.
ما از تشریک مساعی دولت‌های انگلستان و ایالات متحده امریکا به خاطر کمک‌های فنی و مالی آنها سپاسگزاریم.
همچنین از دبیر کل سازمان پیمان مرکزی، خصوصاً از متخصصین و کارمندان و کارگران زحمتکش ایرانی و ترک به خاطر زحمات طاقت‌فرسایی که در گرما و سرمای شدید برای ایجاد این خط آهن متحمل شده‌اند، قدردانی می‌کنیم.
مفهوم این خط ارتباطی، بیش از آن است که در روز نخست بتوان به نظر آورد. این خط نه تنها دو ملت را به هم نزدیکتر می‌کند و باعث رونق اقتصادی و مبادلات صنعتی می‌شود، بلکه وسیله ارتباط دو قاره مهم دنیا با یکدیگر است. خیلی زود می‌شود مجسم کرد که این راه آهن را تا کشورهایی مانند افغانستان و پاکستان و حتی دورتر از پاکستان و تا جایی که شبکه راه آهن وجود دارد و تا مسافات بسیار بعید در قاره آسیا می‌توانیم ادامه بدهیم.
بار دیگر مایلم در چنین روز فرخنده‌ای احساسات عمیق خود را برای ادامه سلامت و موفقیت شخص حضرت رئیس جمهوری ترکیه و برای موفقیت و ادامه ترقیات دولت و ملت ترک و تحکیم روزافزون دوستی و اتحاد ایران و ترکیه ابراز کنم و اطمینان بدهم که فواید این کار بزرگ از مرزهای کشورهای ما تجاوز خواهدکرد.
