سفر اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به بلغارستان و مجارستان ۲۶ اردیبهشت ماه - ۱ خرداد ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی

دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران

درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی

برنامه عمرانی ششم/سال ۲۵۳۷ شاهنشاهی

تودور ژیوکُف رییس شورای دولتی جمهوری مردم بلغارستان

سفر اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به بلغارستان و مجارستان ۲۶ اردیبهشت ماه ۲۵۳۷ شاهنشاهی

۲۶ اردیبهشت ماه ۲۵۳۷ سفر رسمی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به کشورهای بلغارستان و مجارستان پیش از نیمروز آغاز شد. اعلیحضرتین با پسواز رسمی ساعت ۱۱ با هواپیمای شاهین از فرودگاه مهرآباد به سوی صوفیه پایتخت بلغارستان پرواز کردند. در این سفر خلعتبری وزیر امورخارجه و بانو خلعتبری - خانم نهاوندی ندیمه علیاحضرت شهبانو - امیراصلان افشار رییس کل تشریفات شاهنشاهی، هوشن' نهاوندی رییس دفتر مخصوص علیاحضرت و تنی چند از بلندپایگان کشوری و لشکری در رکاب شاهنشاه و شهبانو هستند.

هواپیمای شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو که از سوی هواپیماهای جنگنده بلغاری از مرز این کشور اسکورت می‌شد ساعت دوازده و ده دقیقه به زمان اروپای شرقی برابر با ساعت پانزده و ده دقیقه در فرودگاه صوفیه بر زمین نشست. در فرودگاه حضرت تودور ژیوکُف رییس شورای دولتی جمهوری مردم بلغارستان در پای پله‌های هواپیما از شاهنشاه و شهبانو پیشباز رسمی کردند. در این آیین لودمیلا ژیوکف دختر رییس شورای دولتی جمهوری مردم بلغارستان، نخست‌وزیر، وزیر خارجه، وزیر فرهنگ، وزیر بازرگانی، معاون اقتصادی نخست‌وزیر، معاون رییس جمهور و رهبر حزب کشاورزان و دیگران بلندپایگان بلغاری بودند. شاهنشاه آریامهر و تودور ژیوکف در برابر گارد احترام بازایستادند، دسته موزیک سرود ملی ایران و سرود ملی جمهوری بلغارستان را نواخت و به سرفرازی ورود شاهنشاه آریامهر به بلغارستان بیست و یک تیر توپ شلیک شد.

گروه زیادی از مردم بلغارستان با در دست داشتن پرچم سه رنگ شیر و خورشید نشان ایران و پرچم بلغارستان در فرودگاه صوفیه گردآمده بودند و به شاهنشاه و شهبانوی ایران ابراز شور و هیجان بی مانندی می‌کردند. فرودگاه صوفیه با نگاره‌های شاهنشاه آریامهر و حضرت ژیوکف و پرچم‌های دو کشور آذین بسته شده بود و به زبان پارسی نوشته شده بود: "میهمانان عزیز ایرانی با بلغارستان خوش آمدید. "

اعلیحضرتین به همراه میزبانان خود از فرودگاه صوفیه به کاخ بویانا رفتند. در درازای راه فرودگاه تا کاخ انبوهی از مردم با تکان دادن پرچم‌های دو کشور شور و هیجان خود را از ورود شاهنشاه و شهبانوی ایران ابراز داشتند. در یکی از خیابان‌ها در راستای کاخ چهار دختر بلغاری دسته گل‌هایی پیشکش کردند و چهار دختر بلغاری دیگر به پیروی از یک سنت کهن بلغارستان آب، نان و نمک به اعلیحضرتین و میزبانانشان پیش نهادند (تقدیم کردند).

در یکی از میدان‌های شهر، شهردار صوفیه پس گفتن خوش‌آمد کلید شهر را به پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو پیشکش کرد. اعلیحضرتین پس از نیم‌روز در بنای یادبود سرباز گمنام تاج گل زیبایی نهادند و آیین احترام را به جای آوردند، آنگاه به کاخ ورانا وارد شدند و رییس هیات‌های سیاسی در صوفیه به پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو شناسانده شدند.

شامگاه از سوی حضرت رییس شورای دولتی مردم بلغارستان به سرفرازی ورود شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو میهمانی شامی در کاخ گویانا برگزار شد. در این میهمانی که بلندپایگان کشور بلغارستان و بانوانشان و همراهان شاهنشاه نیز بودند، سران دو کشور سخنان مهمی ایراد کردند. در سر میز شام حضرت تودور ژیوکُف گفت:

بسیار مایه خوشوقتی من است که امروز به میهمانان گرامی‌مان خوش‌آمد بگویم. یاد میهمان نوازی بی آلایش را که درکشورتان و کنار آثار باستانی، زیبایی طبیعی و دست‌آوردهای معاصر که به ما روا داشتند را زنده می‌داریم. ما با خرسندی آن فضای پر از اعتماد، مهربانی، واقعیت و هم‌اندیشی دوسویه را که در گفتگوهایمان وجود داشت به یاد می‌آوریم.

در چند سال گذشته رهبران دو کشور، وزیران و دیگر بلندپایگان بارها با یکدیگر دیدار کرده و مسایلی را که درخور نگرش دو کشور را به گفتگو گزارده‌اند. خرسندیم یادآور شویم که این دیدارهای سودمند عادت شده است. همچنین با سپاس یادآور می‌شویم که نزدیکی واقع گرایانه و کوشش‌های مثبت در راستای والایی پیوندهایمان دست‌آوردهای نیکویی به بارآورده است. بیشتر کارهایی که در این راستا برگزیده شده، هوده گفتگوهای ما در سال‌های ۱۹۷۳ و ۱۹۷۴ بوده است.

می‌خواهم به ویژه به نگرش اعلیحضرت به گسترش و ژرفا یافتن همکاری‌های سازنده میان بلغارستان و ایران اشاره بنمایم. ...شرط نیازین برای گسترش آزاد همکاری اقتصادی بین المللی بستگی به بهبود بیشتر فضای سیاسی واطمینان به صلحی پایدار در جهان دارد. وظیفه عمده و فوری در این جهات اعمال اقدامات آتی به همراه کوشش مشترک کشورهای بزرگ و کوچک برای فرونشاندن مسابقه تسلیحاتی و دست یابی به نتایج استوار در زمینه خلع سلاح می‌باشد. مسله جلوگیری از گسترش و ساخت گونه‌های تازه تسلیحات مرگ آور تولید بمب نوترونی به ویژه در شرایط کنونی، گسترش پیوسته دگرگونی‌های علمی و تکنیکی دارای اهمیت ویژه است. ما به سیاست همزیستی مسالمت آمیز ایران با دیگر کشورهایی که دارای روش‌های اجتماعی متفاوت هستند و از راه پیوندهای دوستانه شما و همکاری والای دوسویه با اتحاد شوروی و دیگر کشورهای سوسیالیست تایید شده است ارج می‌نهیم.

اوضاع خاورمیانه به ایجاد یک خطر جدی ادامه می‌دهد. یورش گذشته اسراییل به جنوب لبنان، یک بار دیگر نیاز به یک راه حل همه سویه را برای زد و خوردها که تنها از راه بازگشایشی کار کنفرانس صلح ژنو در اوضاع خاورمیانه و با شرکت برابر همه درگیرشدگان از جمله سازمان آزادی بخش فلسطین می‌توان بدان دست یافت به اثبات می‌رساند. ...

سپس شاهنشاه آریامهر در پاسخ سخنان رییس شورای دولتی جمهوری مردم بلغارستان بیاناتی ایراد فرمودند:

حضرت رییس شورای دولتی جمهوری مردم بلغارستان

حضار محترم

از بیانات محبت‌آمیز شما، از جانب شهبانو و خودم و از جانب ملت ایران تشکر می‌کنم و به نوبه خود بهترین درودهای ملت ایران را به ملت دوست بلغارستان ابراز می‌دارم. استقبال صمیمانه امروز مردم پایتخت زیبای شما از ما نمونه‌ای از این مودت متقابل است. شهبانو و من اکنون برای سومین بار از جمهوری مردم بلغارستان دیدار می‌کنیم و اطمینان دارم که هم چنانکه در دومین سفر خود شاهد پیشرفت‌های فراوان کشور شما نسبت به سفر اول بودیم، این باز نیز شاهد موفقیت‌های باز هم تازه و وسیعی در همه زمینه‌ها خواهیم بود. ما به عنوان یک دوست و شریک و همکار اقتصادی همواره این فعالیت‌ها و ترقیات شما را با علاقه دنبال می‌کنیم و طبعا آرزومند پیشرفت روزافزون ملت فعال و مصمم شما در همه شئون هستیم.

سفر کنونی ما تقریبا در آستانه برگزاری جشن بسیار بزرگ ملی شما، یعنی بزرگداشت سیزدهمین قرن بنیادگذاری کشور بلغارستان صورت می‌گیرد. از این جهت من فرصت را به نام خودم و ملت ایران برای ابراز بهترین شادباش‌ها و درودها به شما و ملت بلغارستان که رابطه کهنی ما را با آن پیوند می‌دهد مغتنم می‌شمارم. این رابطه، امروز با همکاری‌های وسیع اقتصادی و فرهنگی دو کشور ماهیت و اهمیت تازه‌ای یافته است. همچنان که شما اظهار داشتید این همکاری‌ها اکنون زمینه‌های متنوع و مختلفی را شامل می‌شود که پیوسته گسترش می‌یابد و این امر در مورد ارتباط دو اقتصاد شکوفا کاملا طبیعی است، زیرا توسعه این اقتصادها پیوسته نیازهای تازه‌ای را در پیش می‌آورد و در عین حال امکانات بیشتری را برای همکاری‌های ثمربخش عرضه می‌دارد.

این همکاری‌ها امروز بر اساسی کاملا واقع بینانه یعنی با حسن تفاهم متقابل و با توجه به تامین مصالح ملی، از راه اشتراک مساعی مثبت بدون توجه به اختلاف سیستم‌های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی طرفین انجام می‌گیرد و همان طور که تذکر دادید در تامین این همکاری تماس‌های مستقیم و شخصی عامل بسیار موثری است.

در پرتو این سیاست مشترک، دو کشور ما اکنون در بسیاری از زمینه‌ها نقش مثبت و موثری در توسعه اقتصاد یکدیگر ایفا می‌کنند. قرارداد همکاری‌های فنی و اقتصادی کمیسیون مشترک وزیران، قراردادهای مختلف روابط بازرگانی، همکار یموثر در زمینه طرح‌های کشت و صنعت، صنعت توتون، صنعت چوب، تولید محصولات غذایی، امور کشاورزی و آبیاری و دامپروری، مبارزه با آفات کشاورزی و بسیاری موارد دیگر نمونه‌هایی از این همکاری‌های اقتصادی است.

در امور فرهنگی و هنری و ورزشی نیز همین ارتباط نزدیک میان ایران و بلغارستان برقراراست. کشور شما تاکنون در چندین فستیوال بین المللی فیلم در تهران شرکت کرده و به اخذ چند جایزه منجمله دریافت مدال طلا موفق شده است. همان طور که متذکر شدید کشور بلغارستان امروز از صورت یک مملکت ساده کشاورزی به صورت یک کشور کشاورزی و صنعتی مدرن و پیشرفته درآمده است که در پرتو تکنیک و صنعتی شکوفا پیوسته در بالابردن کارآیی و کیفیت تولید صنعتی و کشاورزی خود از راه نوسازی اقتصاد ملی و ارتقای سطح مدیریت کوشش می‌کند. اجرای موفقیت آمیز هفتمین برنامه پنج ساله شما با هدف‌های جاه طلبانه‌ای که در آن در نظر گرفته‌اید، مسلما این جهش بزرگ کشاورزی و صنعتی شما را کاملتر خواهد کرد.

من نیز کاملا با شما موافقم که موفقیت کامل این تلاش‌های ملی مستلزم وجود یک محیط بین المللی صلح و تفاهم است که کوشش در راه برقراری و تقویت آن از مهمترین وظایف هر دولت و ملتی به شمار می‌رود. این کوشش وقتی می‌تواند به نتیجه مطلوب برسد که واقعا صادقاه و صمیمانه باشد و دور از هر گونه خودخواهی و کوتاه بینی در امری که با سرنوشت همه جامعه بشری ارتباط دارد انجام گیرد.

در این مورد سیاست کشور ما، سیاستی کاملا روشن و خالی از هرگونه ابهام است. ما بارها اعلام کرده‌ایم که طرفدار خلع سلاح کامل ولی مطمئن و کنترل شده بین المللی هستیم و در عین حال از هر قدمی که به طور محدود در این راه برداشته شود استقبال می‌کنیم.

ما از اولین کشورهایی بودیم که قرارداد بین المللی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را امضا کردیم و نیز ما پیشنهاد کننده طرح اعلام خاورمیانه به عنوان منطقه‌ای عاری از سلاح‌های هسته‌ای بودیم که مورد تایید سازمان ملل متحد قرارگرفت. در مورد اقیانوس هند نیز همواره از برنامه مشابهی دفاع کرده‌ایم. کوشش ما در راه نیل به خلع سلاح جهانی - که امیدواریم مساعی اجلاسیه ویژه آینده سازمان ملل متحد در این باره نتایج ثمربخشی داشته باشد - طبعا در آینده نیز ادامه خواهد یافت، ولی به طوری که همواره اعلام داشته‌ایم تا روزی که چنین آرزویی تحقق نیافته باشد نمی‌توانیم در تامین نیازهای دفاعی خود کمترین سهل انگاری و غفلتی بکار بریم.

درباره بحران خاورمیانه ما نیز با شما هم عقیده هستیم که راه حل این بحران اجرای مفاد واقعی قطعنامه‌های شورای امنیت ملل متحد از راه تخلیه اراضی اشغال شده و نیز شناسایی حقوق حقه ملت فلسطین است. ما معتقدیم که نباید تلاش‌های صلحی که در این زمینه به عمل آمده است بی نتیجه بماند، زیرا ادامه محیط دشمنی و کینه روز به روز راه نیل به چنین صلحی را دشوارتر خواهد ساخت.

حضرت رییس شورای دولتی جمهوری

اضهار اطمینان شما در این باره که حسن نیت و پیوستگی ملت‌ها و مردم صلح‌دوست جهان، سرانجام می‌تواند همه مشکلات ما را حل کند مایه خوشوقتی قلبی من است، زیرا به هر حال این آرزویی است که هر فرد نیک اندیشی در هر جای جهان، در عصر آشفته ما باید داشته باشد. حقیقت این است که برای حل آن مشکلات راه دیگری در دنیایی که به طور روز افزون با کابوس سلاح‌های وحشتناک تخریبی روبرو است وجود ندارد.

من در پیشرفت مساعی خستگی ناپذیر شما در راه سازندگی کشور خودتان و در ایفای مسئولیت خطیری که در برابر ملت خویش به عهده دارید، برای شما، حضرت رییس شورای دولتی و برای پیشرفت و رفاه روزافزون ملت دوست بلغار و توسعه بازهم بیشتر روابط دوستی و همکاری ایران و بلغارستان و برقراری صلح و تفاهم جهانی آرزوی موفقیت می‌کنم.

۲۷ اردیبهشت ماه ۲۵۳۷ گفتگوهای سیاسی شاهنشاه آریامهر و پرزیدنت بلغارستان ساعت ۱۰ بامداد در کاخ بویانا آغاز شد و دو ساعت به درازا کشید. پس از پایان گفتگوها شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو به همراه حضرت تودور ژیوکف رییس شورای دولتی جمهوری مردم بلغارستان و بانو ژیوکف و دختر ایشان و وزیر فرهنگ بلغارستان از شهر ۳۰۰ هزار تنی پلودیو در ۱۵۶ کیلومتری جنوب شرقی صوفیه دیدن کردند. مردم ایالت پلودیو دومین ایالت بزرگ از سی ایالت بلغارستان پس از صوفیه شور و هیجان بی مانندی به اعلیحضرتین ابراز داشتند. شاهنشاه آریامهر و شهبانو به همراه حضرت ژیوکف و بانو ساعت ۱۷ ایوار با ترن رهسپار پلودیو شدند و در ایستگاه راه آهن این شهر از سوی بلندپایگان و مردم پلودیو پیشباز رسمی شدند. به هنگام ورود کاراماکف رییس شورای ایالتی به پیشگاه اعلیحضرتین خوش‌آمد گفت و چهار دختر بلغاری بر پایه سنت کشورشان آب و نان و نمک به اعلیحضرتین و میزبانان گرامی‌اشان پیشکش کردند ۳۲ - ر ۲۸

بن‌مایه‌ها

‎