سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در میهمانی رسمی کاخ گلستان به سرفرازی ورود ملکه انگلستان به تهران ۱۱ اسفند ۱۳۳۹
| برنامه عمرانی دوم | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۳۹ |
۱۱ اسفند ۱۳۳۹
نطق شاهنشاه خطاب به علیاحضرت ملکه انگستان
(در ضیافت رسمی کاخ گلستان، به افتخار علیاحضرت الیزابت دوم و والاحضرت دوک اف ادینبورو)
علیاحضرتا،
برای من مایه بسی مسرت است که به آن علیاحضرت و به والاحضرت پرنس فیلیپ به مناسبت این اولین بازدید از ایران از جانب ملت خودم و ملکه و شخص خودم خوشامد بگویم.
ما مقدم آن علیاحضرت را نه تنها به عنوان بانویی بسیار عالیقدر و برجسته، بلکه به عنوان اولین سلطان بریتانیای کبیر که به خاک ایران پا نهاده‌اند، گرامی می‌داریم.
رشته‌های دوستی استوار و کهنسالی که طی سالیان دراز ایران و بریتانیا را به یکدیگر پیوند داده، از آزمایش زمان پیروز و سربلند بیرون آمده‌است و حضور شما در جمع ما مظهر اوج و کمال استحکام این پیوندهای تفاهم و اعتماد متقابلی است که همواره میان دو ملت ما وجود داشته‌است.
در دنیایی که دستخوش هماهنگی‌ها و جدایی‌ها است، ما می‌توانیم واقعاً به خود تبریک بگوییم که توانسته‌ایم هدف خود را در کوشش برای ترقی و سعادت ملت‌های خود بدون تزلزل تعقیب کنیم.
تاکنون هرگز در مناسبات ما لزوم این همکاری و هماهنگی که خوشبختانه میان دو کشور ما موجود است، با چنین وضوحی به عنوان مؤثرترین عامل حفظ صلح احساس نشده‌است. گر چه ما از آنچه در دنیای امروز می‌گذرد، نگران هستیم، اما در عین حال هوشیار و نسبت به ضروریات زمان خود آگاه و بیداریم.
همچنانکه در کشور ما شاهنشاهی ایران ضامن ادامه حیات ملی و نگه دارنده آن بوده‌است، در قلمرو آن علیاحضرت سلطنت مظهر زنده و گویای حیات ملی وحدت ملت پخته و رشد کرده شما است.
پیشینیان بزرگوار علیاحضرت، سلطنت بریتانیا را با دوراندیشی بسیار با چنان روح دموکراسی ریشه‌دار و انعطاف‌پذیری هماهنگ ساخته‌اند، که در نوع خود بی‌نظیر و مورد ستایش و غبطه جهانیان است.
تفاهم صمیمانه میان خاندان سلطنت و ملت انگلستان از ارزنده‌ترین گنجینه‌های زندگی ملی شما است و شخص آن علیاحضرت با لطف ذاتی و با روح فداکاری و وظیفه‌شناسی خود در مدتی کوتاه قلب و فکر افراد ملت بریتانیا و ملل مشترک‌المنافع را تسخیر کرده‌اند. هر جا که علیاحضرت سفر کرده‌اند، همه آنهایی که سعادت دیدارشان را داشته‌اند مجذوب و مسحور شخصیت برجسته و بارز علیاحضرت گشته‌اند.
صادقانه باید بگویم که صرفنظر از روح حسن نیت و تفاهم متقابل که بین دو کشور ما وجود دارد، ما نسبت به فرهنگ و راه زندگی و همچنین شیوه آموزش و پرورش شما حس ستایش و توجه خاصی داریم.
فارغ‌التحصیلان ایرانی دانشگاه‌های شما که از تعلیم و تربیت انگلیسی برخوردار شده‌اند، در بازگشت به وطن خدمات گرانبهایی در زمینه فعالیت‌های مختلف انجام داده‌اند.
مراکز تعلیماتی معروف شما، دانشمندان مشهور و برجسته بسیاری به وجود آورده‌اند و سنت‌های تحصیل ایرانیان در انگلستان اکنون چنان ریشه‌دار شده‌است که مؤسسات فرهنگی شما هر روز عده بیشتری از دانش‌پژوهان لایق ما را به کشور شما جلب می‌کنند.
از اطلاع بر اینکه دانشگاه کمبریج علاقمندی مؤثر خود را به سهم مهم کشور ما در فرهنگ و تمدن بشری با اقدام در طرح مقدمات تدوین و نشر دایرةالمعارفی از تاریخ و تمدن ایران ابراز داشته‌است، بسیار خوشوقتم. این کار بی‌تردید مرحله مهمی در مناسبات فرهنگی ما است.
ما در حال حاضر چهارهزار دانشجو در بریتانیای کبیر داریم و مایلم با استفاده از این فرصت فرخنده تشکرات خود را از مدارس و دانشگاه‌های شما به مناسبت خدمت بسیار گرانبهای آنها در راه تعلیم و تربیت دانشجویان ایرانی ابراز دارم و همچنین از خانواده‌های انگلیسی که دانشجویان جوان ما را با دلسوزی و مهربانی در میان خود پذیرفته‌اند، اظهار امتنان کنم.
می‌توانم با اطمینان بگویم که کمتر ملتی مانند ملت شما علاقه عمیق خود را نسبت به تمدن ما نشان داده‌است.
بر اساس همین منظور و با همین هدف اساسی است که اکنون کشور من همچنان که علیاحضرت ملکه به خوبی آگاهند، خود را برای برگزاری مراسم دوهزار و پانصدمین سال شاهنشاهی ایران آماده می‌کند.
منظور از برگزاری یادبود این است که ادامه حیات وحدت ملی ما از راه بقای شاهنشاهی ایران و نیز سهم مؤثر ساکنان این سرزمین باستانی در تمدن جهانی در رشته‌های مختلف پزشکی، فلسفه، هنر، ادبیات، نجوم، ریاضیات و غیره، به جهانیان روشن شود و نیز فرصتی به وجود آید که هر چه بیشتر مردم دنیا با میراث فرهنگی ما آشنا گردند.
در این فرصت از تذکر این نکته خوشوقتم که باستان‌شناسان شما که در کشف تاریخ گذشته ایران به ما کمک بسیار کرده‌اند، کاشف لوحه‌ای بوده‌اند که اینک در موزه بریتانیا ضبط است و در آن اصول سیاست آزادمنشانه شاهنشاهان هخامنشی ذکر شده‌است و شاید این لوحه را بتوان اولین منشور حقوق بشر در تاریخ جهان دانست. با راهنمایی همین خط مشی که با اصول دموکراسی نوین ترکیب شده‌است، من می‌کوشم تا ملتم را پله به پله به سوی ترقی و سعادت هدایت کنم.
بسیار متأسفم که زمان اقامت علیاحضرت ملکه و پرنس فیلیپ در میان ما بسیار کوتاه است. علیاحضرت از اصفهان که زمانی پایتخت ایران بوده و خود یک کانون بزرگ ذوق و هنر است، بازدید خواهندفرمود و شیراز، زادگاه سعدی و حافظ، مقدم علیاحضرت را گرامی خواهدداشت.
یقین دارم علیاحضرت ملکه به هر نقطه از کشور ما که سفر نمایند، با نظیر همین احساسات گرم و مشتاقانه مردم پایتخت ما مواجه خواهندشد و با همین روح علاقه و صمیمیت است که من سلامتی آن علیاحضرت و والاحضرت پرنس فیلیپ و خاندان سلطنتی و سعادت و ترقی روزافزون ملت شما را آرزومندم.