سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در دانشگاه کلمبیا هنگام دریافت دکترای افتخاری حقوق ۱۵ بهمن ماه ۱۳۳۳
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | سفر محمدرضا شاه پهلوی به ایالات متحده امریکا و اروپا ۱۴ آذر ۱۳۳۳ - ۲۱ اسفند ۱۳۳۳ |
سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در دانشگاه کلمبیا هنگام دریافت دکترای افتخاری حقوق ۱۵ بهمن ماه ۱۳۳۳
آقای رئیس، بانوان و آقایان،
برای من بسی مسرت است که از طرف دانشگاه کلمبیا به درجه دکترای افتخاری نائل می‌شوم، و اطمینان می‌دهم که این افتخار را از صمیم قلب بپذیرم و همیشه آن را محترم شمارم.
پنج سال قبل که من برای اولین مرتبه به امریکا آمدم، ژنرال دوایت آیزنهاور ریاست دانشگاه کلمبیا را عهده‌دار بود، و در ضیافت ناهاری که ایشان ترتیب داده‌بودند، ما شالوده انجمن خاورمیانه را ریختیم. در واقع این یک قدم مؤثری بود که برای ایجاد حسن تفاهم و دوستی بین دو کشور ایران و امریکا برداشته‌شد.
بدون شک انجمن خاورمیانه و مرکز مطالعات تاریخ و زبان فارسی در دانشگاه کلمبیا در ایجاد مناسبات حسنه و تفاهم عمیق بین مردم کشور امریکا و خاورمیانه نقش مهمی را بازی کرده‌اند.
در این سفر از ملاقات رئیس سابق دانشگاه کلمبیا و شخصیت برجسته سیاسی امروزی امریکا بسیار خوشوقتم، زیرا فرصت خوبی به دست آمده‌است تا من بتوانم با رئیس جمهور ایالات متحده امریکا تبادل نظر کنم.
پرزیدنت آیزنهاور که استعداد او در اقدام و عمل همتایی ندارد، از لحاظ معنوی هم دارای خصایص بی‌نظیر و فوق‌العاده است.
در واقع باید گفت توسعه و تکامل دانشگاه کلمبیا که در سال ۱۷۵۴ به صورت یک کالج کوچک به نام "کینگز کالج" تأسیس یافت و بالاخره عظمت امروز خود را به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و مهم‌ترین مؤسسات عالی علم و دانش و فرهنگ ایالات متحده امریکا و سراسر جهان به دست آورد، در سایه مجاهدت و استعداد نبوغ مؤسسین آن و مقامات مربوطه و تمام آنهایی بوده‌است که از بدو ایجاد این مؤسسه برای پیشرفت آن نهایت مجاهدت را مبذول داشته‌اند.
هیچ شک نیست که پایه یک چنین مؤسسه بزرگی جز بر اساس دموکراسی و اجتناب از اختلافات طبقاتی میسر نبوده‌است، و بدون تردید هدف اساسی این دانشگاه که در بدو تأسیس از طرف اولین رئیس آن، یعنی سمویل جانسون تعیین گردیده، به همان اندازه وسیع و جامع بوده‌است که امروز ما شاهد و ناظر آن هستیم.
بدیهی است که هدف‌های معنوی اخلاقی و روحی هر جامعه و رشد فکری آن در دو مؤسسه ابتدایی، یعنی خانه و مدرسه تعیین می‌گردد.
وقتی که به سرزمین وسیع امریکای شمالی نظر اندازیم، بی‌شک حس تعظیم و تکریمی نسبت به روح صمیمیت و دموکراسی و اتحاد و آزادی و نیز قدم‌های مؤثری که در راه ترقی و تعالی برداشته شده و پیشرفت‌هایی که در زمینه‌های علمی به دست آمده و به طور کلی نسبت به نیروی عظیم مادی و معنوی این دو کشور، در انسان به وجود می‌آید. البته انجام چنین وظایف و نیل به چنین هدف‌های معجزه‌آسایی تنها در سایه همکاری، اتحاد و یگانگی و روشنی فکر کارشناسان تعلیم و تربیت این سرزمین و ایجاد مراکز بسط علم و دانش که امروزه دانشگاه کلمبیا پیشاهنگ و مشعل‌دار آنها است، میسر گردیده‌است.
در این سرزمین مسئله تعلیم و تربیت عمومی بدون تبعیض به عالیترین وجه ممکن در دنیای فرهنگ حل شده‌است. در اینجا حقیقت با متد علمی و طرق عملی آزمایش می‌شود.
ما ایرانیان در طول تاریخ تمدن بشری کمک زیادی به فرهنگ و تمدن جهان کرده‌ایم. نیروهای معنوی که از روح زنده مردم باستانی ایران ساطع است، تأثیر و نفوذ مهمی در تمدن غرب داشته، و هر قدر یک نفر بیشتر به فلسفه و ادبیات غرب آشنا شود، بیشتر به نفوذ و اهمیت آثار ذیقیمت ایران پی می‌برد.
سنت دانشگاه از قرن ششم و زمان انوشیروان ساسانی در ایران قوی بود، زیرا در زمان این شاه بنای دانشکده فلسفه و طب در گندی‌شاپور، یکی از نقاط خوزستان گذارده‌شد و یکی از مراکز بزرگ و فرهنگ و آموزش گشت. این مرکز بزرگ و فرهنگ و دانش حتی تا قرن دوازدهم رونق داشت. در این دانشگاه بود که فلاسفه یونانی که به وسیله امپراتور ژوستی‌نین از وطن خود تبعید شده‌بودند، پناهگاهی جستند، و اتفاقاً خوزستان همین سرزمین نفت‌خیز فعلی است.
خوشبختانه دنیای غرب امروز در وضعیتی است که می‌تواند دین خود را از نظر صنعت و مهارت در خط مشی سیاست دموکراسی به شرق بپردازد. شرق امروز آنچه را که قرن‌ها قبل کاشته‌است، می‌درود و دنیای غرب تعهد اخلاقی خود را ادا می‌نماید. سهم عظیمی که مردم و دولت امریکا در استقلال و تاریخ بشریت داشته‌اند، قابل تقدیس است.
در واقع امروز روز فرخنده است، زیرا مقارن با روز بیست و یکمین سال جشن بنای دانشگاه تهران می‌باشد، و ما امیدواریم اکنون که این مؤسسه رشد کرده، بتواند مرکز آموزش و پرورش جوانانی شود که مصمم‌اند در آینده خدمات ذیقیمتی را به کشور خود و جهان انجام دهند.
ما در ایران اشتیاق کامل داریم که روش‌های نوین فرهنگی و پزشکی و صنعتی را فراگیریم. اطلاعات فنی امریکا برای رفع احتیاجات ما ضروری است. ما مصمم هستیم که از کاروان ترقی و اصلاحات اجتماعی عقب نمانیم.
صدها نفر مردان و زنان جوان ما در دانشگاه‌های امریکا تحصیل می‌کنند تا خود را برای خدمت به کشور خویش در رشته‌های مهم پزشکی، مهندسی، کشاورزی و اداره مشاغل مجهز سازند، و برنامه اعزام محصل به خارجه که قریب ۲۵ سال است از طرف دولت ایران اجرا می‌شود، سبب شده که چندین هزار نفر از جوانان ایرانی از دانشگاه‌های خارجی فارغ‌التحصیل شوند.
این مردان و زنان جوان در بیداری اجتماعی و ملی و مدرنیزه کردن ایران نقش نسبتاً مهمی داشته‌اند، که اثرات کامل آن را هنوز هم نمی‌توان پیش‌بینی کرد.
البته این امر موجب خوشوقتی است، ولی احتیاجات ما هزار برابر و میزان علاقه و بی‌صبری ما به انجام اصلاحات اجتماعی بی حد و حصر می‌باشد.
هدف ما آن است که برای تحصیلات عالیه جوانان خود سعی و مجاهدت مبذول داریم و روش‌های پیروزمندانه شما را به کار بندیم و افراد مفید و فداکاری برای کشور خود تربیت کنیم، تا آنها بهتر بتوانند به موازین و سنن تاریخی و فرهنگی خود در سراسر جهان خدمت کنند.
با توجه به شعار مهد و کعبۀ علم، ما مطمئن هستیم دانشجویان جوان ما که فرصت تحصیل در این دانشگاه به دست آورده‌اند، نور را در آستانه این دانشگاه (کلبمیا) درک کنند.
از موقع ورودم به امریکا علاقه شدید به حفظ صلح پایدار و امنیت و نیروی حافظ آن در سراسر امریکا جلب توجه مرا کرده‌است.
این امر میوه لذیذ چینی به نام لیتچی را به خاطر می‌آورد که دارای پوست سختی برای محافظت درون میوه است. اگر اشتیاق و علاقه امریکا را برای حفظ صلح و ارزش‌های معنوی آن میوه لذیذی بدانیم، آن وقت می‌توانیم بگوییم قدرت و نیروی امریکا مانند پوسته محکمی است که آن میوه را حفظ می‌کند و البته این سیاستی است ایده‌آلیستی، که در عین حال جنبه رآلیستی نیز دارد. این موضوع بی‌شک بزرگترین عاملی است که به حفظ صلح و امنیت جهان کمک می‌کند.
تعالیم قدیمی مربوط به همبستگی افراد بشر جزء ارزش‌های معنوی است که بشر از زمانی بسیار بعید که به خاطر می‌آید، از آنها بهره‌مند بوده‌است. تنها جنگ، بین افراد بشر نفاق و جدایی انداخته‌است. سعدی، یکی از بزرگترین استادان اخلاق ایران در هشت قرن قبل راجع به همبستگی بشر گفته‌است:
بنی‌آدم اعضای یک پیکرند
- که در آفرینش ز یک گوهرند
چو عضوی به درد آورد روزگار
- دگر عضوها را نماند قرار
جای تأسف است که گر چه افراد بشر عموماً طالب صلح‌اند، ولی برای رسیدن به این هدف راه‌های مختلفی می‌پیمایند. به دست آوردن صلح پایدار نیز مانند کسب آزادی وظایفی بر کلیه ملل ایجاد می‌کند.
صلح را تنها با خیال‌بافی و مجامله و جمله‌پردازی نمی‌توان حفظ کرد. حفظ صلح فقط به وسیله انجام مسئولیت‌های معنوی و مادی ناشی از آن امکان دارد، زیرا وقتی کسی از انجام مسئولیت فرار می‌کند، آن وقت ما مسئول متزلزل‌شدن پایه و مبنای صلح خواهیم بود.
انجام این وظیفه و مسئولیت معنوی و مادی با تصمیم باطنی ناشی از قدرت معنوی و بهبود اقتصادی مربوط است. این حقیقت درباره افراد و ملل یکسان صدق می‌کند. هر جامعه‌ای که فاقد قدرت معنوی و اخلاقی باشد، به سختی می‌تواند احترام خود را حفظ کند و در صیانت صلح و آرامش جهان مؤثر باشد. تثبیت وضع اقتصادی ملل راه اتحاد و شخصیت آنان را محکم نموده و به تمدن و فرهنگ جهان کمک می‌کند، زیرا ایمان راسخ حتی کوه‌ها را هم می‌تواند از جای حرکت دهد، مشروط بر اینکه با یک مقصود اجتماعی مربوط باشد. تثبیت اقتصادی، نیروی اخلاقی و سیاست، لازم و ملزوم یکدیگرند، و در حقیقت آنها سنگ بنای صلح پایدار و دوام تمدن می‌باشند. آنها هدف‌های توانایی هستند که باید مشترکاً دنبال شوند.
پر واضح است که فقط مللی که در عقاید آزادیخواهی خود ثابت و مصمم باشند و مللی که آماده جان‌فشانی و فداکاری شده‌باشند، قادر خواهندبود که به این پایه برسند، و هنگامی که نیروهای اخلاقی و اقتصادی ملل صلح‌دوست تثبیت شود، هیچ قدرتی نمی‌تواند ارکان ایده‌آل‌های مشترک و وحدت آنها را متزلزل سازد. بنابراین بر ملل غرب است که نیروهای خود را برای برطرف نمودن منابع ضعف و آشفتگی در بین ملل صلح‌دوست و آزادی‌خواه به کار برند.
ما باید از نظر روحی و اجتماعی و اقتصادی و نظامی قوی باشیم، تا بتوانیم از بی‌حسی و ناپایداری در سیاست و اقتصاد جلوگیری کنیم. ما باید از نظر خارجی و داخلی نیرومند باشیم، تا اینکه از وسوسه خرابکاری داخلی که از خارج تقویت می‌شود بر حذر باشیم و به این مقاصد باید از راه ترقی سطح زندگی و بر طرف نمودن اضطرابات بی‌شمار توده‌های مردم رسید. من معتقدم کمکی که جهان غرب به ملل صلح‌دوست جهان نموده، برای دفاع از صلح به کار خواهدرفت و حقاً از این بهتر کمکی ممکن نبود بتوان انجام داد.
ثبات اقتصادی و سیاسی ایران مظهر تحولات داخلی به شمار می‌رود، و میزان کمک‌هایی که از طرف دول آزاد باختری به آن کشور شده سرعت پیشرفت امور اقتصادی ایران را تعیین خواهدکرد.
احیای مزایای اخلاقی و معنوی و تعمیم عدالت اجتماعی و ترمیم اقتصادی و اصلاحات کشاورزی هدف اساسی ما را تشکیل می‌دهند.
هم اکنون قدم‌های اولیه از طرف اداره املاک سلطنتی برداشته شده و اراضی وسیعی بین زارعین و روستاییان مستمند توزیع گردیده‌است.
تا امروز بالغ بر ۱۷۵۰۰۰ جریب زمین قابل کشت بین هفت‌هزار روستایی تقسیم شده و در چند سال دیگر که اجرای این برنامه کامل خواهدشد، دومیلیون جریب زمین قابل کشت بین ۲۵۰۰۰۰ نفر روستایی و زارع تقسیم خواهدگردید.
این اقدام در بهبود شرایط عمومی زندگی مردم ایران بسیار مؤثر بوده و در ضمن سرمشقی برای ملاکین بزرگ کشور بوده‌است.
در این هفته لایحه‌ای برای تقسیم و توزیع املاک خالصه دولتی بین زارعین مستمند در مجلس شورای ملی ایران به تصویب رسید و این اقدام مکمل برنامه‌هایی است که ابتکار طرح آن مرهون اداره املاک سلطنتی است و در سایه آن به تدریج میزان زمین‌هایی که به این ترتیب تقسیم می‌شود، مساحت زمین‌های توزیعی بین زارعین دو برابر خواهدشد.
ما ایرانی‌ها دارای حس موقع‌شناسی و سنتی دیرین هستیم و از الهاماتی بهره‌مند هستیم که از یک تاریخ پرافتخار ناشی می‌شود.
تکیه‌گاه سیاست ما، عقیده راسخ مردم ایران به اصول و اهداف سازمان ملل متحد و عزم تزلزل‌ناپذیر ما به حفظ استقلال و حاکمیت خودمان می‌باشد و در این موارد هم هیچ گونه گذشت و اغماضی وجود نخواهدداشت. دستورات دین مبین اسلام مانند چراغی است که برای درک هدف خلقت، که همان اصل برادری و یگانگی است فرا راه ما قرار دارد.
نیاکان ما در بیست و پنج قرن پیش معتقد بودند که بین اهورامزدا و اهریمن، یعنی خداوند خوبی‌ها و شیطان، یک مبارزه همیشگی وجود دارد که بالاخره اهورامزدا بر اهریمن غلبه می‌کند. زیرا نیکی و حقیقت همیشه متوجه آینده است، در صورتی که اهریمن با ترس و اضطراب به گذشته متفکر و سود آنی توجه دارد.