سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ امپراتور اتیوپی در میهمانی رسمی شام کاخ سلطنتی در آدیس آبابا ۱۳ خرداد ماه ۱۳۴۷
| برنامه عمرانی چهارم | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر | کنفرانس جهانی حقوق بشر - تهران ۲ تا ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۴۷ |
سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ امپراتور اتیوپی در میهمانی رسمی شام کاخ سلطنتی در آدیس آبابا به افتخار شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانوی ایران ۱۳ خرداد ماه ۱۳۴۷
اعلیحضرتا،
از طرف شهبانو و خودم از استقبال گرمی که آن اعلیحضرت و همچنین دولت و مردم پایتخت زیبای شما از ما به عمل آورده‌اند، تشکر می‌کنم و از سخنان محبت‌آمیزی که نسبت به شهبانو و من ونسبت به کشورم بیان فرمودید، صمیمانه سپاسگزارم.
سه سال پیش که خوشوقتی دیدار آن اعلیحضرت را در کشور خویش داشتم، به خوبی احساس کردم که آن اعلیحضرت در مورد مسایل مختلف ملی و بین‌المللی تا چه اندازه دارای وسعت نظر و احاطه بارز هستند. خوشبختانه نه تنها کشور و ملت باستانی اتیوپی از ثمرات این رهبری خردمندانه برخوردار می‌شوند، بلکه سیاست متین آن اعلیحضرت از نظر بین‌المللی نیز اثراتی برجسته و ثمربخش دارد.
کشور آن اعلیحضرت دارای یکی از طولانی‌ترین تاریخهای جهان است، و از این نظر دیدار اخیر آن اعلیحضرت را از ایران و دیدار کنونی مرا از سرزمین اتیوپی می‌توان در واقع تجدید عهدی میان دو تاریخ چندهزار ساله دانست.
برای من تذکر این نکته مایه خوشوقتی است که در طول این مدت دراز ملتهای ما تقریباً همیشه با یکدیگر آشنایی و ارتباط داشته‌اند.
امروزه کشور اتیوپی با سابقه تاریخی خود و با مقامی که تقریباً همیشه به عنوان کشوری مستقل در قاره پهناور افریقا داشته‌است، تحت رهبری خردمندانه آن اعلیحضرت ایفای نقش بزرگی را در تعمیم وحدت افریقا و اعتلای مقام سیاسی و اجتماعی این قاره در صحنه بین‌المللی برعهده گرفته‌است، که انتخاب آدیس‌آبابا به عنوان مرکز سازمان وحدت افریقا و مرکز کمیسیون اقتصادی سازمان ملل متحد برای افریقا خود تأییدی بر این واقعیت است.
روزی که کشور آن اعلیحضرت به عنوان یکی از اعضای مؤسس سازمان ملل متحد وارد این سازمان جهانی شد، در تمام قاره افریقا تنها دو یا سه کشور مستقل وجودداشت، و امروزه تعداد کشورهای مستقل این قاره به چهل بالغ شده‌است. افریقا در آن موقع عملاً هیچ نفوذی در صحنه سیاست جهان نداشت، در حالی که اکنون آرای ممالک این قاره وزنه بسیار مهمی در سازمان ملل و در سیاست بین‌المللی است. در این مدت قسمت اعظم از ملل افریقایی نه تنها استقلال و حاکمیت یافته‌اند، بلکه عموماً فعالیت مثبت و امیدبخشی را در زمینه‌های مختلف اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی آغاز کرده‌اند که نوید آینده بسیار درخشانی را برای این قاره پهناور و ثروتمند و تازه‌نفس می‌دهد.
سه سال پیش که کنگره بین‌المللی یونسکو برای پی‌ریزی یک پیکار جهانی با بی‌سوادی در تهران تشکیل شد ما شاهد آن بودیم که تعداد زیادی از وزیران آموزش عضو این کنگره را نمایندگان کشورهای افریقایی تشکیل‌می‌دادند که هر کدام با علاقه تمام می‌کوشیدند تا از مذاکرات کنگره و از نظریات و راهنمایی‌های کارشناسان حداکثر استفاده را در راه پیشرفت آموزش در کشور خویش حاصل کنند.
همین علاقه را ما در کنگره جهانی حقوق بشر که اخیراً در تهران تشکیل گردید از جانب نمایندگان کشورهای افریقایی مشاهده کردیم. به همین جهت یقین داریم که با وجود مشکلات مسائل فراوانی که طبعاً در آغاز هر کار بزرگ وجود دارد، روزبه‌روز پیشرفتهای مادی و معنوی بیشتری نصیب ملل افریقا خواهدشد.
بدیهی است از مهمترین این مشکلاتی که اکنون بر سر راه افریقا قراردارد، مسئله تبعیض نژادی است که واقعاً باید آن را یک ننگ جامعه قرن بیستم شمرد.
ما در این مدت همواره چه در کادر سازمان ملل متحد و چه در خارج از آن با احساس همدردی عمیقی برای ملل افریقا از مبارزه مشروع و حقه این ملل پشتیبانی کردیم و اکنون نیز تأیید کامل خود را از هرگونه تلاشی برای مبارزه با تبعیضات نژادی اعلام می‌داریم و صمیمانه آرزومند از میان رفتن این وضع غیر عادلانه هستیم که وجدان بشری را عمیقاً آزار می‌دهد.
بدیهی‌است در راه پیشرفت ملل افریقا، کشور ما به‌عنوان یک دوست قدیمی، مسلماً از هیچگونه همکاری صمیمانه‌ای که برایش ممکن باشد، کوتاهی نخواهدکرد.
ما نه تنها در تمام مدتی که از عمر سازمان ملل متحد می‌گذرد در این سازمان به نفع مصالح و منافع حقه ملل افریقایی رأی داده‌ایم، بلکه در راه همکاری عملی با کشورهای افریقا آماده‌ایم. یقین داریم در آینده این روابط و روابط دیگر فرهنگی و اقتصادی روزبه‌روز توسعه خواهندیافت و سنت همکاری و دوستی دیرینه میان ایران و افریقا پیوسته استوارتر خواهدشد.
مایلم مخصوصاً متذکرشوم که در توسعه روزافزون نقش افریقا در صحنه جهانی، شخصیت بارز آن اعلیحضرت و حیثیت معنوی ایشان سهم بسیار مهمی دارد و از این جهت هر تجلیلی که از پیشرفت افریقا به عمل آید، در واقع تجلیلی است که به طور غیر مستقیم از رهبریِ خردمندانه آن اعلیحضرت به عمل می‌آید.
برنامه‌های وسیع آن اعلیحضرت در راه توسعه اقتصادی و صنعتی اتیوپی به خوبی در حال اجرا است و نمونه آن موفقیتی است که با اجرای برنامه پنج ساله اقتصادی که دوره آن در سال گذشته به پایان رسید، به‌دست آمد.
رجاء واثق دارم که کشور باستانی اتیوپی روزبه‌روز به سوی آینده‌ای درخشان‌تر و عالی‌تر پیش خواهدرفت و با این امید اجازه می‌خواهم آرزوهای قلبی خود را برای سلامت و سعادت آن اعلیحضرت و خاندان جلیل سلطنت و برای رفاه و ترقی روزافزون ملت اتیوپی تکرار کنم.