سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در میهمانی رسمی شام کاخ نیاوران به سرفرازی ورود پرزیدنت یوگسلاوی و بانو ۱۲ اردیبهشت ۱۳۴۷
| برنامه عمرانی چهارم | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر | کنفرانس جهانی حقوق بشر - تهران ۲ تا ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۴۷ |
سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در میهمانی رسمی شام کاخ نیاوران به سرفرازی ورود پرزیدنت یوگسلاوی و بانو ۱۲ اردیبهشت ۱۳۴۷
حضرت رئیس جمهوری،
برای شهبانو و من مایه کمال خوشوقتی است که مقدم آن حضرت و بانو تیتو را به کشور خویش شادباش بگوییم.
در سال پیش توفیق دیدار کشور زیبای شما را که از دیرباز اشتیاق آن را داشتم، حاصل‌کردم و از نزدیک با ملت دلیر و خونگرم و میهمان‌نواز یوگسلاوی آشنا شدم. یقین دارم آن حضرت نیز در سفر خود به ایران همه جا با همان گرمی و صمیمیتی که در کشور شما نسبت به من ابرازشد، مورد استقبال ملت ایران قرار خواهدگرفت، زیرا گذشته از رشته‌های دوستی و حسن تفاهمی که دو ملت ما را به هم پیوندمی‌دهد، شخصیت برجسته آن حضرت چه به عنوان یک مبارز دلیر آزادی ملت خویش در دوران جنگ جهانی دوم و چه به عنوان یک رهبر خردمند مملکت در سالیان پس از جنگ تا به امروز حس احترام عمیقی را در نزد مردم کشور ما نسبت به شما پدیدآورده‌است.
من در ملاقاتها و مذاکرات متعدد خودمان به خوبی احساس کردم که آن حضرت با چه روشن‌بینی سیاسی و با چه دید واقع‌بینانه‌ای روح میهن‌پرستی شدید و علاقه به پیشرفت و ترقی کشور خویش را با سیاست کمک به حسن تفاهم بین‌المللی و تقویت صلح جهانی آمیخته‌اید.
مساعی خاصی که در سال گذشته در سازمان ملل متحد برای نیل به یک راه حل اساسی بحران خاور نزدیک مبذول داشتید، نمونه بارزی از این روح صلح دوستی و کوشش در توسعه تفاهم جهانی است.
خوشبختانه از این لحاظ دو کشور ما دارای خط مشی و سیاست مشابهی هستند، زیرا ما نیز همواره بر این اعتقادبوده و هستیم که تنها سیاست منطقی و عاقلانه برای هر کشوری در دنیای امروز، سیاست همزیستی و همکاری مسالمت‌آمیز با سایر کشورها و ملل جهان است. راه صحیحی که امروز در پیش روی هر ملتی قراردارد راه تجاوز و استیلاطلبی نیست، بلکه راه کوشش برای بالابردن روزافزون سطح زندگی مادی و معنوی ملی است تا از این راه دنیایی هر چه مرفه‌تر و سعادتمندتر به‌وجودآید. مبارزه اصلی بشر، امروزه مبارزه با دشمنان واقعی بشریت، یعنی جهل و فقر و گرسنگی و بیماری و مبارزه با تبعیضات ناروا و بی‌عدالتی‌های قضایی و اجتماعی است.
من در سفر خود به کشور یوگسلاوی با خوشوقتی تمام شاهد فعالیتهای وسیع و ثمربخشی بودم که در همه رشته‌های صنعتی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی در آن کشور در جریان است و بدیهی است که رهبری خردمندانه آن حضرت که مورد احترام عمیق و قلبی ملت خویش هستند عامل اصلی این کوششها و پیشرفتها است. ما به عنوان یک کشور دوست، صمیمانه توفیق کامل این مساعی را آرزومندیم و همچنین خوشوقتیم که بر اساس سیاست متقابل حسن تفاهم، روزبه‌روز بر دامنه همکاریهای دو کشور ما در زمینه‌های مختلف اقتصادی و فرهنگی افزوده‌می‌شود.
بدیهی است این دوستی و تفاهم دو ملت ما بر سابقه‌ای ریشه‌دار متکی است، زیرا ملتهای ما در قرون گذشته ارتباط فرهنگی و معنوی عمیقی با یکدیگر داشته‌اند. طی چند قرن اخیر نه تنها زبان و ادب پارسی در مراکز متعددی در سرزمین شما تدریس می‌شده، بلکه عده‌ای از شعرا و نویسندگان یوگسلاوی، اصولاً آثار نظم و نثر فراوانی به زبان فارسی تألیف کرده‌اند. کتابخانه‌های بسیاری در کشور شما دارای گنجینه‌های نفیس کتب و اسناد خطی فارسی هستند که از این لحاظ مخصوصاً می‌باید از کتابخانه غازی خسروبیگ در سارایه‌وو نام برد. در قرون حاضر بسیاری از آثار کلاسیک ادبیات ما در کشور شما ترجمه و منتشرشده‌اند و هم‌اکنون چند دانشگاه یوگسلاوی دارای کرسی‌های مخصوص زبان و ادبیات فارسی هستند. در همین مدت آثار متعددی از ادبیات یوگسلاوی در ایران ترجمه و انتشار یافته‌است.
این سابقه دیرینه دوستی و تفاهم امروزه با همکاریهای فنی واقتصادی دو کشور استحکام یافته است و شک نیست که با علاقه‌ای که هر دو مملکت ما به توسعه این روابط دارند، دامنه این همکاری و اشتراک مساعی فرهنگی و اقتصادی در آینده باز هم گسترش بیشتری خواهدیافت.
تقویت روزافزون صلح و تفاهم بین‌المللی و سعادت و سلامت آن حضرت و بانو تیتو و ترقی و رفاه هر چه بیشتر ملت زحمتکش و دلیر یوگسلاوی را آرزودارم.