سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در میهمانی رسمی شام برای جیمی کارتر تهران ۱۱ دی ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
| توطئه جیمی کارتر علیه شاهنشاه آریامهر | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر | اعلامیه جهانی حقوق بشر |
سخنرانی اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در میهمانی رسمی شام برای جیمی کارتر تهران ۱۱ دی ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی
- حضرت رئیس جمهوری، بانو کارتر، عالیجنابان، خانم‌ها، آقایان.
- برای شهبانو و من پذیرایی از آن حضرت و بانو کارتر در کشور خودمان مایه کمال خوشوقتی است. به خصوص برای ما مایه خوشوقتی خاص است که این پذیرایی در شب آغاز سال نو مسیحی انجام می‌گیرد و حضور شما در حکم هدیه سال نو به دوستان ایرانی است. در کشور ما طبق یک سنت کهن دیدار نخستین میهمان سال نو تفألی برای همه سال است و هر چند سال ملی ما همراه بهار آغاز می‌شود باز هم مایلیم وقتی که میهمان امشب ما شخصیتی نیک اندیش و موفق مانند شما باشد، آن را فال نیکویی برای سال نو بدانیم. حضرت رئیس جمهوری، شما اکنون به کشوری آمده‌اید که پیوندهای دوستی بسیار استواری با مملکت و ملت بزرگ شما دارد. ما با روابط خاص که از اشتراک نظر و منافع ما و تصمیم راسخ به تقویت صلح و امنیت جهانی و پیشرفت و بهبود جامعه بشری ناشی می‌شود، با یکدیگر پیوسته‌ایم و تاریخ گواه قاطع توسعه روزافزون رابطه دو ملت ما بر اساس حق و حسن نیت و احترام متقابل است که هر بار از بوته آزمایش سربلند بیرون آمده است. بشردوستی، آزادی‌خواهی، نیک‌اندیشی و خلاقیت که وجه امتیاز ملت بزرگ آمریکا است همواره مورد علاقه و احترام ما بوده است.
- خوشبختانه دوستان آمریکایی ما نیز از آغاز این دوستی و علاقه مردم ما را نسبت به خود و کشورشان احساس کرده‌اند، چنانکه نخستین فرد آمریکایی که پا به خاک ایران گذاشت و یک شخصیت روحانی به نام اسمیت بود در سال ۱۸۳۲ در گزارش مأموریت مذهبی خود نوشت:
- زندگی در میان مردمی به صفای مردم این مملکت و خدمت بدانان برای من از هر چیز دیگر دلپذیرتر است. و من بهترین روزهای عمر خودم را روزهایی می‌دانم که در میان این ملت بسر می‌برم. برای من تذکر این نکته مایه خوشوقتی است که همکاری ثمربخش دو ملت ما حتی قبل از آنکه رابطه سیاسی میان دو مملکت برقرار شود در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی آغاز شد. اولین آموزشگاه جدید در ایران در سال ۱۸۳۶ توسط میسیونرهای آمریکایی ایجاد گردید. کالج آمریکایی تهران که یکصد سال پیش تأسیس شد در تمام طول فعالیت خود مرکز فعالی برای تحصیل و تربیت نسل جوان ایرانی بود و مردم ما از رئیس محبوب آن دکتر جُردن خاطره‌ای چنان خوب دارند که یکی از شاهراه‌های مهم پایتخت را به نام او نامگذاری کرده‌اند.
- اکنون که از دوستان صمیمی آمریکای کشور خود یاد می‌کنیم شاید مناسب باشد که از خاطره «هوارد باسکرویل» آموزگار جوان آمریکایی که پس از پایان تحصیلات خود در پرینستون به سمت معلم، مموریال اسکول، در تبریز به کار پرداخت و در جریان انقلاب مشروطیت ایران به صورتی قهرمانی و دلیرانه جان خود را در راه پیشبرد آرمان آزادی‌طلبان ایران فدا کرد، تجلیل کنم. این احساسات علاقمندانه نسبت به ایران در ادبیات کشور ما نیز بکرّات منعکس شده است. مثلاً اشعار امرسن در تجلیل از ایران از زیباترین نمونه‌ای نوع خود در ادبیات جهان است و اثر عالی و مفصل «ارتو اپهام پوپ» درباره هنر ایران بهترین کار تحقیقی است که تاکنون در این زمینه در دنیا صورت گرفته است. همچنانکه مطالعات وسیع و عالی ویلیام جکسن درباره تمدن و فرهنگ ایران از ارزنده‌ترین پژوهش‌های تاریخ ایران‌شناسی است. دانشگاه‌های متعددی در آمریکا فعالیت‌های گسترده‌ای در زمینه زبان فارسی و ایران‌شناسی دارند و در کتابخانه‌ها و موزه‌های فراوانی در کشور ما گنجینه‌های بسیار نفیس آثار فرهنگ و هنر ایران نگاهداری می‌شود. در بسیاری از اکتشافات باستان‌شناسی ایران در سال‌های اخیر هیئت‌ها و کارشناسان آمریکایی نقش برجسته‌ای داشته‌اند. در زمینه سیاسی، ملت ما خاطرات بسیاری خوبی از نقش انسانی و آزادیخواهانه آمریکا در بحران‌ها و مشکلات ما از قرن حاضر تا به امروز دارد. ما فراموش نمی‌کنیم که در وضع سیاسی و اقتصادی بسیار دشوار کشور ما در دومین دهه قرن حاضر «مورگان شوستر» به دعوت دولت ایران صادقانه و از صمیم قلب همت به اصلاح امور مالیه این کشور گماشت و در ۱۹۱۹ که به دنبال قراردادی تحمیلی در آستانه از دست دادن استقلال خود قرار گرفتیم، آمریکا صدای خود را به طرفداری از استقلال و حاکمیت ایران به گوش جهانیان رسانید. در سال‌های بعد از جنگ جهانی دوم نیز آمریکا در زمینه‌های مختلف اقتصادی و سیاسی به ما کمک بسیار کرد. در جریان آن جنگ من پرزیدنت فرانکلین روزولت را در پایتخت خودمان ملاقات کردم و پس از آن نیز خوشوقتی پذیرایی از چند رئیس جمهوری آمریکا را در ایران داشتم. خود من از آن زمان تاکنون بکرّات به کشور بزرگ شما مسافرت کرده‌ام و خوشوقتم بگویم که همه این دید و بازدیدها با روح دوستی و همکاری و نزدیکی که وجه مشخص روابط دو کشور ما است همراه بوده است. نمونه‌ای از این همکاری قرارداد درازمدت مبادلات اقتصادی ایران و ایالات متحده آمریکا است که اخیراً به امضا رسید و از نظر حجم بزرگترین قراردادی است که تاکنون میان ما با یک کشور دیگر منعقد شده است.
- تقریباً یکصد سال پیش نخستین سفیر آمریکا به نام سموئل بنجامین که از طرف پرزیدنت چسترالی آرتور رئیس جمهوری آمریکا به ایران آمده بود در کتاب خود به نام ایران و ایرانیان نوشت: ایران امروز کشور ضعیف و گمنامی است ولی مسلماً این کشور در شاهراه ترقی قدم خواهد گذاشت و در آینده‌ای نه چندان دور ایفای نقش مهمی را در جهان به عهده خواهد گرفت. اکنون با تحقق این پیشگویی کشور ما ایفای چنین نقشی را تا آنجا که در حدود امکانات و شرایط آن است، به عهده گرفته است و شاید لازم به توضیح نباشد که این نقش نقشی مثبت، سازنده و منطبق با اصول آزادی و عدالت و صلح و تفاهم بین‌المللی است. این همان اصولی است که کشور بزرگ شما نیز همواره پشتیبان آن‌ها بوده است و خود شما حضرت رئیس جمهوری از برجسته‌ترین مدافعان این اصول هستید. شما از نخستین روزهای فعالیت انتخاباتی خود نشان دادید که تا چه اندازه به آرمان‌های عالی بشری به حق و عدالت، به معتقدات اخلاقی و به ارزش‌های انسانی دلبستگی دارید. همه این‌ها عواملی است که جامعه آمریکایی را در مدتی کوتاه بدین درجه از توانایی و حیثیت جهانی رسانیده است و ملتی مانند ما با سابقه فرهنگی بسیار کهن خوب احساس می‌کند که بخصوص در جهان امروز ما که از نوعی بحران تمدن رنج می‌برد، این آرمان‌ها و اصول اخلاقی تا چه اندازه حیاتی است. من از مذاکرات ثمربخشی که چند هفته پیش در واشنگتن با شما داشتم خاطره‌ای بسیار خوب دارم و پذیرایی گرم شما و بانو کارتر و حسن تفاهم فراوان و احساسات عمیق دوستانه شما در این مذاکرات عمیقاً مرا تحت تأثیر قرار داد.
- خوشوقتم بگویم که مذاکرات ما با توافق نظر کامل همراه بود. ما مخصوصاً در مورد انرژی که از مسایل بسیار مهم و حیاتی عصر ما است و ما و شما از بزرگترین مراکز تولید جهانی آن هستیم با دیدگاهی یکسان عقیده داشتم که مصرف بی‌حساب کنونی نفت که منبعی پایان یافتنی است منطقی نیست و این ماده نجیب می‌باید به جای مصارف روزمره و عادی در درجه اول در زمینه پتروشیمی به مصرف برسد و درعین حال در یافتن جانشینی برای آن کوشش شود. خوشبختانه در زمینه انرژی ما با کشور ما همکاری نزدیک داریم که بی‌تردید در آینده خیلی بیشتر خواهد شد. ما همچنین درباره لزوم برقراری صلح شرافتمندانه‌ای در جهان توافق نظر داشتیم و اکنون نیز صمیمانه آرزومندیم که سال ۱۹۷۸ که از فردا آغاز می‌شود سال چنین صلحی باشد که شما مبشر آن هستید من برای شما حضرت رئیس جمهوری و برای بانو کارتر که نشان داده‌اند تا چه اندازه با آرمان‌های انسانی خویش سفیر حسن نیت موفق و شایسته‌ای هستند و در سفر پرتلاشی که اکنون در جریان آن هستید، بهترین موفقیت را آرزو می‌کنم و امیدوارم این سفر شما برای تمام جهان و برای صلح و امنیت و پیشرفت جامعه بشری سفری پربرکت باشد.
- با این آرزو تندرسی و شادکامی شخص شما حضرت رئیس جمهوری و بانو کارتر ترقی و رفاه باز هم بیشتر ملت بزرگ و نجیب آمریکا دوستی و همکاری روزافزون دو کشور ما و صلح و تفاهم بین‌المللی را خواستارم.