سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ بیانات مارشال تیتو پرزیدنت یوگسلاوی در میهمانی شام رسمی بلگراد ۱۴ خرداد ماه ۱۳۴۵

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
دیدار رسمی سران دیگر کشورها از ایران درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

سفرهای رسمی محمدرضا شاه پهلوی

سفر محمدرضا شاه پهلوی به رومانی یوگسلاوی و مراکش ۶ خرداد ۱۳۴۵ - ۱ تیر ۱۳۴۵


سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ بیانات مارشال تیتو پرزیدنت یوگسلاوی در میهمانی شام رسمی بلگراد ۱۴ خرداد ماه ۱۳۴۵


از سخنان محبت‌آمیزی که درباره من و کشورم ایرادکردید، سپاسگزارم. همچنین از مهمان‌نوازی آن حضرت و مردم شجاع یوگسلاوی تشکرمی‌کنم.
مردم ایران برای دیدار من از کشور زیبای شما اهمیت خاصی قائل هستند.
همانطوری که آن حضرت یادآور شدید، بین دو کشور ما سوابق دیرینه آشنایی و دوستی متقابل موجوداست. بدون آنکه بخواهم به سوابق روابط فرهنگی دو کشورمان که از قرن اول دوران مسیحیت خصوصاً در زمینه افکار مذهبی و فلسفی آغازمی‌گردد، برگردم. فقط به ذکر این نکته اکتفامی‌کنم که در پنج قرن گذشته زبان و ادبیات فارسی در کشور شما همیشه مورد احترام بوده‌است. شهرهایی از قبیل سرایه‌وو، اسکوپلیه، زاگراب مراکز متعددی برای تعلیم زبان و ادبیات فارسی داشته‌اند. مراکز دانشگاهی ایران آثار لااقل هفده شاعر یوگسلاو را که به فارسی نوشته شده، جمع‌آوری نموده‌اند. بعضی از این شعرا قسمتی از زندگی خود را در ایران گذرانده‌اند و بعضی دیگر در آنجا اقامت گزیده و در گذشته‌اند. نسخه کتاب یکی از این شاعران که به سبک گلستان ما است، اخیراً از طرف آکادمی علوم یوگسلاوی به دانشگاه تهران اهدا گشته‌است.
تعداد زیادی از کتابخانه‌های یوگسلاوی مجموعه‌ای از دستخط‌های فارسی دارند. در این مورد خصوصاً بایستی از کتابخانه غازی خسروبیگ در سرایه‌وو که شامل یکی از بهترین مجموعه‌های کتب خطی فارسی است، به نیکی یادکنم. تدریس زبان فارسی در بعضی از دانشگاههای کنونی یوگسلاوی از چهل سال پیش آغازشده و در عرض این مدت پاره‌ای از آثار قدیمی به زبان صربی و دیگر زبانهای یوگسلاوی ترجمه شده‌است. بدین ترتیب ملاحظه‌می‌شود که آشنایی و علاقه دو کشور ما امر تازه‌ای نیست. این علاقه فی‌مابین در جنگ دوم جهانی به حس احترام برای شجاعت مردم یوگسلاوی که در شخص آن حضرت به بهترین وجه تجسم یافت، اضافه‌شد. ما همیشه با علاقه زیاد مراقب پیشرفتهای کشور یوگسلاوی که تحت رهبری نیرومندانه آن حضرت صورت گرفته‌است، بوده و آن را تحسین نموده‌ایم.
ما از روابط بسیار نیکویی که در زمینه‌های اقتصادی و فنی و فرهنگی ما را به یکدیگر مرتبط می‌دارد و همکاری ما را در کلیه زمینه‌ها استحکام می‌بخشد، خرسندیم. در این مورد مایلم از دیدار جناب رئیس شورای اجرایی یوگسلاوی از تهران یادکنم. این دیدار و دیدارهای مشابه به توسعه هر چه ثمربخش‌تر روابط ما کمک می‌کند. در بین دو کشور ما یک همکاری دوستانه و ثمربخش به سود هر چه بیشتر هر دو کشور و حتی به سود اجتماع جهانی به‌وجود آمده‌است، زیرا کشورهایی نظیر کشورهای ما، بایستی نقشی مثبت و اساسی در تحکیم صلح جهانی ایفانمایند.
تحولات دوران و اوضاع موجود و شرایط جهانی که ما در آن زندگی می‌کنیم به ایجاد نزدیکی بیشتر بین ما کمک می‌کند. زمانی بود که برای کشورهای ثروتمند امری عادی بود که کشورهای ضعیف را زیر حمایت خود قراردهند، ولی امروز در اجتماع جهانی کشورهای کوچک هم‌پایه کشورهای بزرگ هستند. روزگاری بود که وجود امپراطوری‌های استعماری مورد قبول بود، ولی امروز اصول استعمارگری حتی از طرف آنهایی که از استعمار سود می‌بردند، محکوم می‌شود. زمانی بود که یک اقلیت از منابع طبیعی استفاده می‌برد درحالی که توده‌های بزرگ در سیاه‌ترین نوع بدبختی به سر می‌بردند. امروز قوانین جدید اجتماعی با اینگونه امتیازات مبارزه می‌کنند و تقسیم عادلانه‌تر ثروت را ایجاب می‌نمایند.
امروزه روح انسانیت که به نحوی تحسین‌انگیز در اعلامیه جهانی حقوق بشر منعکس گردیده این شرایط را دیگر نمی‌پذیرد و تساوی حقوق کلیه ساکنان کره زمین را اعلام می‌دارد.
با این وصف در این عصر رشد و توسعه، که حتی فکر رشد و توسعه به صورت یک نیروی محرکه درآمده‌است و به خاطر آن اقدامات زیادی چه در زمینه بین‌المللی و چه در زمینه ملی به عمل می‌آید، واقعاً تأسف‌آور است که این کوششها بی‌ثمر می‌ماند و شکافی که کشورهای ثروتمند را از کشورهای دیگر جدامی‌کند مرتباً عمیق‌تر می‌شود، و حتی در آن لحظاتی که بشر به فضای کیهانی دست می‌یابد قسمت بزرگی از ابناء بشر خصوصاً کشورهای در حال توسعه از گرسنگی و جهل و فقر رنج می‌برند.
آن حضرت درباره مسابقه تسلیحاتی و هزینه‌های هنگفتی که این کار در بر دارد، در حالی که بسیاری از کشورهای جدیدالاستقلال از کمک لازم محرومند و با مسایل عدیده روبروهستند، سخن گفتند. برای مواجهه با این وضع اسفناک آن هم در قرنی که قرن پیشرفت و وفور نام دارد، ایران یک روز از بودجه نظامی خود را به صندوق مخصوص یونسکو اهداکرد تا به مصرف مبارزه با یکی از آفات بزرگ بشریت که مانند سرطان مانع رشد جامعه انسانی می‌گردد، یعنی آفت بی‌سوادی، برسد.
من نیز مانند شما اعتماد راسخ دارم که همبستگی فعالانه کلیه کشورها و کلیه نیروهایی که به نفع صلح کارمی‌کنند، هر قدر هم سیستمهای اجتماعی و سیاسی آنها متفاوت باشد، لازم و ضروری است. علاوه بر آن من اطمینان دارم چنین فعالیتی برای آنکه مؤثرباشد بایستی در سازمان ملل که در آن دو کشور ما برای تحکیم صلح جهانی همکاری نزدیک داشته‌اند، عملی گردد. در عین حال بایستی سازمان ملل تقویت شود تا بتواند وظیفه عظیمی را که این سازمان به خاطر آن به‌وجود آمده‌است، انجام دهد.
در اینجا است که کشورهایی نظیر کشورهای ما، یعنی کشورهایی که طالب تفاهم و صلح هستند و طرفدار عدم مداخله در امور دیگران می‌باشند، می‌توانند نقش خود را ایفانمایند.


حضرت رئیس‌جمهوری،
من برای ملاقات و مذاکرات و تبادل نظرمان ارزش زیادی قائلم و اعتقاد دارم که کشورهای ما به خوبی می‌توانند برای یکدیگر سودمند باشند، چون هدفهای عالیه ما، هر دو یکسان است و آن هم عبارت است از صلح و امنیت و کار برای تأمین یک سطح زندگی بالاتر برای مردم کشورهایمان.
اطمینان‌دارم که این مسافرت برای من گواهی زنده از عمق علایقی است که مردم ایران و مردم یوگسلاوی را که هر دو شیفته اصول عالی صلح و عدالت هستند، به یکدیگر پیوندمی‌دهند.
صمیمانه امیدوارم پیوندهای نزدیک دوستی و همکاری که ما را به یکدیگر مرتبط می‌دارد، باز هم به سود هر چه بیشتر مردم کشورهایمان استحکام زیادتری یابد.


منبع