روز مادر
| درگاه شهبانو فرح پهلوی | روز مادر | جمعیت خیریه فرح پهلوی |
روز مادر - بنگاه حمایت مادران و نوزادان پس از جمعیت شیر و خورشید سرخ ایران از کهن‌ترین و با سابقه‌ترین سازمان خیریه کشور است. این بنگاه در روز ۲۵ آذر ماه ۱۳۱۹ به فرمان اعلیحضرت همایون رضا شاه بزرگ کار خود را آغاز کرد و کانون نگاهداری از مادران و نوزادان ایران شد. در روز ۲۵ آذر ماه ۱۳۳۹ انجمن حمایت مادران و نوزادان از پیشگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر درخواست کرد که روز بیست و پنجم آذر ماه را روزی که بنگاه حمایت مادران و نوزادان در سال ۱۳۱۹ به فرمان اعلیحضرت رضا شاه بزرگ بنیاد نهاده شد و آغاز به کار کرد به نام « روز مادر » برگزیده شود. این درخواست از سوی شاهنشاه ایران پذیرفته شد و در سال ۱۳۳۹ نخستین آیین روز مادر انجام یافت و از آن پس روز ۲۵ آذر ماه روز بزرگداشت مادران ایران با اجرای آیین‌های گوناگون در سراسر کشور جشن گرفته شد. روز ۲۵ آذر ماه روز بنیادگزاری بنگاه حمایت مادران و نوزادان به فرمان رضا شاه بزرگ و ویژه ساختن این روز به نام روز مادر از سوی آریامهر شاهنشاه ایران می‌باشد. این نوشتار پیشکش به همه مادران ایرانی که فرزندان برومندشان به دست جلادان جمهوری اسلامی جان باختند و دیگر در میان ما نیستند که برای مادرانشان در این روز بزرگ تاریخی شاخه گلی هدیه بیاورند.
۲۵ آدر ماه ۱۳۴۰ علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی پیامی رادیو تلویزیونی برای روز مادر فرستادند:
- خواهران و مادران عزیز
- در این روز فرخنده که در سراسر کشور مراسم روز مادر برگزار می‌شود و زحمات مادران مورد ستایش و تکریم بیشتر فرزندان و عموم مردم قرار می‌گیرد، من به نام یک مادر به کلیه مادران عزیز ایرانی که وظایف مقدس خود را با کمال دلسوزی انجام داده و می‌دهند درود می‌فرستم.
- آنچه مسلم است هر اجتماعی به خصوص میهن عزیز ما به وجود مادران دلسوز که دامان پر مهرشان نخستین مکتب پرورش و تربیت کودکان و جوانان است نیاز دارد. وجود مادران وظیفه شناس در پیشرفت هر جامعه دارای سهم به سرایی است. این مادران هستند که می‌توانند فرزندان لایق و میهن پرست تربیت کنند و افرادی کاردان تحویل اجتماع بدهند که خوشبختانه اغلب مادران ایرانی از چنین روحیه‌ای برخوردار هستند. در سال گذشته که روز مادر برای نخستین بار در میهن عزیز ما اجرا شد فرزندان عزیز با تقدیم هدایا و ابراز حق شناسی به مادران خود علایق فلبیشان را ابراز داشتند و در این سال نیز طبعا هر فرزندی با تقدیم هدیه و سپاسگزاری به پیشگاه مادر خود وظیفه خود را انجام خواهد داد.
- برای کمک به مادران و نوزادان کم بضاعت در کشور به نیات خیرخواهانه شاهنشاه سازمان‌ها، بنگاه‌ها، درمانگاه‌ها، بیمارستان‌ها، زایشگاه‌ها و پرورشگاه‌های بسیاری بوجود آمده است که کمک به همه اینها از وظایف حتمی هر ایرانی است. اکنون که بیست و یک سال تمام از روز تاسیس بنگاه حمایت مادران و نوزادان می‌گذرد این سازمان بزرگ خیریه خدمات پرارزشی را در خدمت به مادران انجام داده و سازمان‌های خیریه دیگری نیز که برای کمک به مادران بوجود آمده در این راه کوشش‌های ارزنده‌ای کرده‌اند.
- امیدوارم با کمک‌های بیشتر به این قبیل سازمان‌ها و بنگاه‌های خیریه و عزیز داشتن مادران از طرف فرزندانشان بیش از پیش بنیان خانواده و اجتماع ما مستحکم گردد و در آینده بسیار نزدیک دارای جامعه مترقی و کشوری پیشرفته باشیم.
ساعت ۱۱ بامداد روز ۲۵ آذر ماه ۱۳۴۰ اعلیحضرت همایون شاهنشاه به همراه علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران از زایشگاه حمایت مادران و نوزادان در خیابان مولوی بازدید فرمودند. دکتر علی امینی نخست وزیر، هموندان هیات مدیره بنگاه حمایت مادران و نوزادان، وزیران و سرپرستان جمعیت‌های زنان و بلندپایگان کشوری در سالن زایشگاه چشم به راه ورود اعلیحضرتین ایستاده بودند. یکی از پرستاران کارآموز دسته گلی پیشکش علیاحضرت کرد و خیر مقدم گفت. آنگاه سپهبد یزدان پناه رییس هیات مدیره بنگاه حمایت مادران و نوزادان هموندان هیات مدیره را به پیشگاه همایونی شناساند. اعلیحضرتین از برابر پیشبازکنندگان گذشتند و از بخش‌های گوناگون بنگاه دیدن فرمودند. هنگام بازدید از اتاق نوزادان نارس، سه نوزاد توامان نگاه شاهنشاه را به خود کشیدند و شاهنشاه دستور فرمودند که بنیاد پهلوی کمک‌های نیازین به مادر نوزادان را به گردن بگیرد. در سالن زایشگاه سه تن از پرفرزندترین مادران ایرانی از دست شاهنشاه جایزه گرفتند. مادر نمونه نخست بانو فردوس نوروزی دارای ۱۵ فرزند از شهرستان فسا ۵۰٬۰۰۰ ریال، مادر نمونه دوم بانو سلطنت سرور دارای ۱۴ فرزند ۴۵٬۰۰۰ ریال دریافت نمودند. سومین مادر نمونه فاطمه همسر سرپاسبان طباطباییان بود که دارای ۱۴ فرزند بود و از علیاحضرت درخواست کرد که بنگاه به وی آمپولی بزند که دیگر آبستن نشود. این مادر نیز ۴۵٬۰۰۰ ریال دریافت نمود. برابر نیمروز بازدید اعلیحضرتین پایان یافت و در میان ابراز شور و هیجان مردم که بیرون زایشگاه گرد آمده بودند از پهنه زایشگاه بیرون رفتند.
۲۵ آذر ماه ۱۳۴۱ علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی به مناسبت روز مادر پیامی فرستادند:
- فرزندان عزیزم
- امروز روز مادر است و برای بزرگداشت مادران عزیز ایرانی و به پاس مقدس‌ترین جانفشانی‌های ایشان در راه پرورش فرزندان ایران فرخنده‌ترین مراسم در سراسر کشور برگزار می‌شود. به همین مناسبت من گرامی‌ترین تهنیت‌ها را به مادران عزیز ایرانی می‌گویم و امیدوارم امروز و روزهای دیگر در کامروایی به سر برند و در راه انجام مقدس‌ترین وظایف انسانی خود که پرورش و تربیت کودکان و جوانان برومند ایران است همواره پیروز و کامیاب باشند.
- ما مردم ایران دارای بهترین سنت‌ها برای بزرگداشت مادران خود هستیم و عالیترین احساسات نثار مادران ارجمند خود می‌کنیم، بی تردید شما فرزندان عزیز امروز را در کانون دل خود در خانه خویش جشن خواهید گرفت و دل‌های پاک خود را نثار گرامی‌ترین و عزیزترین آفریده خدا یعنی مادران خود خواهید کرد.
- امروز کشور ما در آستانه یک تحول عمیق و بی مانند قرارگرفته است. در راه تکامل این تحول بزرگ مادران سهم بزرگتری دارند زیرا باید فرزندان خود را برای یک سیر تکاملی و رسیدن به یک تمدن بسیار عالی آماده کنند و نسل جوان نونهالان ایران را برای روزی بهتر و زندگانی شایسته تر پرورش دهند. اگر می‌بینیم قوم ایرانی همیشه با سربلندی و افتخار زندگی کرده است و تمدن کهن ایران تابناک‌ترین گوهر در تارک تاریخ جهان است این افتخار در گرو روشن بینی مادران ایرانی بوده است که فرزندان شایسته برای ایران زمین تربیت کرده‌اند و به همین مناسبت است که در ادبیات فروزان ایران عالیترین احساسات شاعرانه به یاد و به پاس مادران پدیدآمده است.
- بنگاه حمایت مادران و نوزادان که در بیست و دو سال پیش در چنین روزی پدید آمده است تاکنون در حمایت از مادران و نوزدان گام‌های موثر و ارزنده‌ای برداشته که همه آنها درخور قدردانی و توجه خاص می‌باشد. هم چنین خدمات دیگر بنگاه‌ها و سازمان‌های بهداشتی و خیریه که با همکاری بنگاه حمایت مادران و نوزادان صورت می‌گیرد همه به خاطر یاری مادران در راه انجام وظایف مقدس ایشان بوده است و امید است در آینده با یاری و کمک بیشتری که به بنگاه حمایت مادران و نوزادان خواهد شد این موسسه بتواند بیش از پیش در راه بهبود وضع مادران و نوزادان موفق و موید گردد.
سرکار علیه بانو فریده دیبا مادر گرامی علیاحضرت شهبانو نیز پیامی به مناسبت روز مادر فرستادند:
- مادران گرامی، خواهران عزیز
- امروز به پاس تجلیل از مقام پرارج مادر مراسم باشکوه و فرخنده‌ای در سراسر نقاط کشور برگزار می‌شود و زحمات مادران عزیز از طرف فرزندانشان مورد ستایش قرار می‌گیرد. به همین مناسبت من به نام یک مادر ایرانی به عموم مادران عزیز هموطنم این روز خجسته را صمیمانه تبریک و تهنیت می‌گویم و موفقیت بیشتر و خوشنودی خاطر عموم خواهران عزیزم را از خداوند بزرگ آرزو می‌نمایم. تاریخ میهن ما درباره فداکاری‌ها و جانفشانی‌های مادران ایرانی از روزگاران باستان صفحات درخشان و تابناکی در خود ثبت کرده و در هر صفحه لیاقت و حسن تدبیر مادران ایرانی را ستوده است.
- مادران با کفایت ایران در طول تاریخ پرافتخار این مرز و بوم پیوسته کوشیده‌اند که با تربیت فرزندان لایق و تحویل آنان به جامعه به پیشرفت شئون مختلف میهن خود سهیم و شریک باشند و خوشبختانه در این راه همیشه موفق و پیروز بوده‌اند.
- امروز میهن ما بیش از همه وقت به وجود مادران لایق و باتدبیر نیاز دارد و این نیاز از آن جهت است که نوباوگان و جوانان امروز ایران گردانندگان چرخ‌های پیشرفت و تکامل و تحول بزرگ فردای میهن ما خواهند بود. هم اکنون نخستین سنگ‌های بنای مستحکم ایران نوین با رهبری‌های خردمندان شاهنشاه عالیقدر ما بنیان گذاشته می‌شود و طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی و اصلاحی زیادی در دست تهیه است. بدون شک تکمیل ساختمان این بنای افتخارآمیز باید به دست جوانان ایران زمین به پایان برسد و میهن عزیز ما افتخار و عظمت دیرین خود را بار دیگر زنده و تجدید نماید. طبعا این جوانان برومند در دامن مادران لایق پرورش می‌یابند و هر قدر کیاست و لیاقت مادران عزیز بیشتر باشد تربیت این نوباوگان و جوانان بهتر و فداکاری‌های آنان ارزنده تر خواهد بود، با این ترتیب چرخ‌های پیشرفت و ترقی میهن عزیز ما را در حال حاضر مادران گرامی در دست دارند و همان طوری که در گذشته نشان داده‌اند بدون شک این بار نیز در راه اعتلای نام ایران عزیز فداکاری خواهند کرد و موفق خواهند شد.
- در خاتمه لازم می‌دانم به فرزندان عزیز یادآور شوم که در این روز فرخنده تا آنجا که مقدورشان باشد برای بزرگداشت مادران خود اقدام کنند و سپاس زحمات شبانه روزی آنان را با تقدیم هدایا و کارت‌های تبریک جبران نمایند.
۲۵ آذر ماه ۱۳۴۱ ساعت هشت بامداد خیابان غربی بنگاه حمایت مادران و نوزادان در آیین باشکوهی با بودن نفیسی شهردار تهران و چند تن از هموندان بنگاه حمایت مادران به نام « خیابان مادر » نامگذاری شد و شهردار تهران از تابلوی این خیابان پرده برداری کرد.
نزدیک ساعت یازده بامداد اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی و علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی به پهنه زایشگاه فرح در خیابان مولوی گام نهادند، دانش آموزان دبیرستان‌های دخترانه در دو سوی ایستاده بودند و هنگام ورود اعلیحضرتین غریو شادیشان بلند شد و گل‌هایی که در دست داشتند در جلوی گام‌های اعلیحضرتین ریختند. آنگاه دسته موزیک سرود ملی ایران را نواخت. در برابر ساختمان هیات دولت، هیات مدیره بنگاه حمایت مادران و نوزادان، هموندان کمیسیون روز مادر، روزنامه نگاران، هموندان شورای بنگاه‌های نیکوکاری و سرپرستان جمعیت‌های زنان ایران از اعلیحضرتین پیشباز کردند. در این هنگام یکی از دانش آموزان آموزشگاه بهیاری فرح پهلوی وابسته به بنگاه حمایت مادران و نوزادان خوش آمد گفت و دسته گل زیبایی به شهبانو پیشکش کرد. سپس به راهنمایی دکتر موتمنی مدیر عامل بنگاه حمایت مادران و نوزادان شاهنشاه و شهبانو از بخش‌های گوناگون و دستگاه‌های مدرن زایشگاه فرح دیدن کردند. در سالن بزرگ اداره مرکزی بنگاه سه تن از پُرفرزندترین مادران به پیشگاه شاهنشاه و شهبانو شناسانده شدند. مادران نمونه سال بانو عذرا صادق دارای پانزده فرزند، بانو عشرت ابراهیمی دارای چهارده فرزند هر یک چک پنجاه هزار ریالی و مادر سوم چک سی هزار ریالی از شهبانو دریافت کردند. همزمان شاهنشاه از شوهران این مادران پرسش‌هایی درباره چگونگی زندگی فرمودند.
۲۵ آذر ماه ۱۳۴۲ علیاحضرت شهبانو پیامی به مادران ایران فرستادند و فرمودند:
- مادران عزیز بی نهایت خوشوقت و شادمان هستم که بار دیگر به مناسبت روز گرامی مادر با مادران و فرزندان عزیز صحبت می‌کنم. من اطمینان کامل دارم که فرزندان عزیزم در سراسر کشور کوشش کرده‌اند با آمادگی بیشتر برای بزرگداشت مادران عزیز خود این روز فرخنده را با شکوه تر و خجسته تر از سال قبل برگزار کنند. سال گذشته وقتی به همین مناسبت با شما صحبت می‌کردم گفتم کشور ما در آستانه یک تحول عمیق و بی سابقه قرارگرفته. در راه تکامل این تحول بزرگ مادران سهم بزرگتری به عهده دارند. خوشبختانه این تحول عمیق در طول یک سال گذشته به فرمان اعلیحضرت همایون شاهنشاه به نحو احسن در میهن عزیزمان تحقق یافت و همزمان با تحولات بی سابقه‌ای که در شئون مختلف کشور بوجود آمد زنان و مادران عزیز ایرانی از حداکثر آزادی و حقوق اجتماعی برخوردار شدند و در دنیا این سرافرازی برای مادران هموطن من پدید آمد که مادر ایرانی دیگر در قید و بند نیست و در تعیین سرنوشت خود و هموطنان خود دوش به دوش مردان سهیم است.
- لطف و عنایت پروردگار بزرگ در طول یک سال گذشته سبب گردید که من مادر فرزند دیگری نیز گردم و بیش از پیش به مقام شایسته مادر افتخار و مباهات نمایم.
- بنگاه حمایت مادران و نوزادان که در بیست و سه سال پیش در چنین روزی پدید آمده است با تلاش قابل تقدیر کوشش می‌کند که ضمن حمایت از مادران و نوزادان و تامین رفاه آنان با همکاری همه مادران و همکاران عزیز روز فرخنده مادر را هر سال باشکوه تر برگزار کند. بنگاه حمایت مادران و نوزادان در چند سال اخیر گام‌های موثر و ارزنده‌ای در حمایت از مادران و نوزادان برداشته و همکاری سایر بنگاه‌ها و سازمان‌های بهداشتی و خیریه نیز در این توفیق موثر بوده است. جا دارد به مناسبت این روز فرخنده گرامی‌ترین تهنیت‌ها را به مادران عزیز ایرانی بگویم و برای همه مادران خوشی و سعادت و شادکامی و موفقیت آرزو کنم و از فرزندان عزیز بخواهم که بیش از پیش در قدردانی از مادران و بزرگداشت آنان سعی وافی مبذول دارند و آنچه شایسته فرزندی در حق مادر است به جای آورند.
۲۵ آذر ماه ۱۳۴۲ ساعت ۱۱ بامداد در پیشگاه علیاحضرت فرح پهلوی شهبانوی ایران آیین باشکوهی در بنگاه حمایت مادران و نوزادان برگزار شد و سه تن از پُر فرزندترین مادران از دست علیاحضرت جایزه دریافت کردند. در پهنه زایشگاه و بنگاه حمایت مادران و نوزادان هموندان هیات مدیره بنگاه، رییس مجلس سنا و رییس مجلس شورای ملی و تنی چند از بلندپایگان کشوری و دانش آموزان دختر از شهبانو پیشباز کردند. دکتر موتمنی گزارش کارهای انجام شده بنگاه در یک سال گذشته را به آگاهی رسانید و گفت که در یک سال گذشته ده هزار نوزاد دختر و یازده نوزاد پسر در زایشگاه فرح پهلوی به دنیا آمده‌اند.
۲۵ آذر ماه ۱۳۴۳ علیاحضرت در پیامی برای روز مادر فرمودند:
- مادران عزیز، این پنجمین سالی است که به مناسبت روز مادر با شما صحبت می‌کنم و از صمیم قلب فرارسیدن این روز را به شما تبریک می‌گویم.
- بسیار خوشحالم که برگزاری مراسم تجلیل از مقام مادر به تدریخ در شمار رسوم ملی گرانقدر مردم ایران درآمده است و عموم افراد این روز را گرامی می‌دارند و نیز خوشحالم که طی این پنج سال در راه تامین بهداشت مادران کوشش‌های ثمربخشی بیش از پیش صورت گرفته و مخصوصا بنگاه حمایت مادران و نوزادان که بیست و پنجمین سالگرد تاسیس آن فرارسیده است، با تجهیزات و وسایل خود و اجرای یک برنامه بزرگ ساختمانی دیگر که کار آن به خوبی پیشرفت می‌کند، به منظور تکمیل و ادامه بیشتر و بهتر برنامه خود در این زمینه گام‌های بلندی برداشته است.
- من طی این پنجسال درباره اهمیت مقام مادر و لزوم بزرگداشت این موجود گرامی مکرر سحبت کرده‌ام اما آنچه امروز می‌خواهم یادآور شوم این است که مادران اساس و بنیان خانواده‌های یک ملت را تشکیل می‌دهند و همین خانواده‌ها جامعه و سازمان کشورها را بوجود می‌آورند اگر اساس خانواده‌ها بر پایه‌های تقوی و فضیلت شهامت و بردباری استوار باشد نسلی که تربیت می‌شود و آینده را می‌سازد، می‌تواند میراث کهن ما را به خوبی حفظ کند و جامعه‌ای مقتدر و نیرومند، که دارای کلیه مواهب انسانی باشد، بوجود بیاورد. این امر سنگینی مسئولیت و وطیفه خطیری را که مادران مملکت ما در برابر تاریخ و نسل آینده به عهده دارند، به خوبی روشن می‌سازد.
- تحولی که به رهبری شاهنشاه در کشور ما روی داد و آزادی و تساوی حقوقی که نصیب زنان ایران شد، به ما امکان می‌دهد که وظیفه خطیری را که در برابر تاریخ و نسل آینده به عهده داریم بهتر ایفا کنیم.
- من در این روز بزرگ، با ستایش از مقام پرارج مادر، از پروردگار توانا مسئلت می‌کنم که همه ما را درانجام وظیفه بزرگ و خطیری که به عهده داریم یاری فرماید. جا دارد از فرزندان عزیز خود نیز بخواهم که نسبت به مادران خود قدرشناس باشند و بدانند که بهشت زیر پای مادران است.
جشن باشکوه روز مادر در پیشگاه علیاحضرت شهبانو در زایشگاه فرح برگزار شد. ساعت ۱۱ بامداد شهبانو به پهنه زایشگاه فرح که از سوی بنگاه حمایت مادران و نوزادان اداره می‌شود گام نهادند. از کاخ شاهنشاهی تا زایشگاه با گل آراسته شده بود و هزاران تن از زنان و مردان در خیابان‌های جنوبی تهران نزدیک زایشگاه به پیشباز شهبانو آمده بودند. هنگام ورود علیاحضرت به زایشگاه فرح، حسنعلی منصور نخست وزیر، هیات دولت، رییس مجلس سنا، رییس مجلس شورای ملی و هیات مدیره بنگاه و رییس جمعیت‌های خیریه تهران از علیاحضرت پیشباز کردند. نخست تیمسار سپهبد یزدان پناه رییس هیات مدیره بنگاه حمایت مادران و نوزادان در گزارش ۲۵ سال بنگاه گفت:
- اکنون ۲۴ سال تمام از تاریخ تاسیس بنگاه حمایت مادران و نوزادان می‌گذرد و ۵ سال است که این روز یعنی ۲۵ آذر ماه که سالروز تاسیس این بنیاد است بر حسب استدعای هیات مدیره بنگاه و اجازه اعلیحضرت همایون شاهنشاه به نام "روز مادر" نامگذاری گردیده و برای تجلیل از مقام روحانی و ستایش و بزرگداشت او مراسمی در تهران و شهرستان‌ها برگزار می‌گردد و تشریف فرمایی علیاحضرت شهبانو برای بازدید از این مراسم و توجهی که به این موضوع هر سال مبذول می‌فرمایند و اوامری که برای شکوه این مراسم صادر می‌فرمایند خود نهایت لطف و محبت شهبانوی گرامی را به مادران می‌رساند.
- علیاحضرتا
- هیات مدیره بنگاه در اجرای منویات و اوامر اعلیحضرت همایون شاهنشاه و علیاحضرت شهبانو، ریاست عالیه بنگاه برای پیشرفت و توسعه بنگاه و انجام خدمات بیشتری همیشه نهایت مساعی را به کار می‌برد و تا آنجا که وضع مالی و سایر شرایط اجازه دهد در توسعه بنگاه و پیشرفت برنامه‌های آن که شامل حمایت از مادران و خدمت به آنها می‌باشد، اهتمام کافی مبذول می‌دارد و از موقعی که با اجازه اعلیحضرت همایون شاهنشاه مقرر گردید روز تاسیس بنگاه حمایت مادران و نوزادان به نام « روز مادر » نامگذاری و جشن گرفته شود، این برنامه نیز در سرلوحه سایر برنامه‌ها قرارگرفت و سعی گردید که هر سال بهتر از سال گذشته این مراسم عمومیت پیداکند و همه مردم کشور از آن مستحضر شوند و تا آنجا که میسر باشد در ان شرکت نمایند.
- در این راه تنها هیات مدیره بنگاه نیست که برنامه این کار ارزنده را طرح ریزی و اقدام و اجرا می‌نماید بلکه وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های مختلف دولتی و غیره از بانوان و آقایان نیکوکار و وارد در این امر و چند نفر از روسای دبیرستان‌های دختران و نمایندگان جمعیت‌های بانوان و جمعیت خیریه فرح پهلوی و شورای عالی اصناف همه در این امر مهم با بنگاه همکاری نزدیک و مساعدت کامل دارند و در کمیسیونی که به ریاست سرکار علیه بانو فریده دیبا از ماه‌ها قبل مرتبا تشکیل می‌گردید، این برنامه طرح و به موقع اجرا گذاشته شده است.
- همکاری و مساعدت نزدیک وزارت اطلاعات و وزارت فرهنگ و هنرهای زیبای کشور و شرکت عامل نفت برای این منظور فوق العاده ارزنده و ذیقیمت می‌باشد و اجازه می‌خواهد که از طرف هیات مدیره بنگاه و بلکه عموم مادران کشور از این همکاری و مساعدتی که یک یک بانوان و آقایان اعضای کمیسیون مزبور برای برگزاری این مراسم و ترویج این فکر با بنگاه نموده‌اند نهایت تشکر و امتنان را ابراز نماید.
- این مراسم در کلیه شهرستان‌ها نیز با کمک و همکاری روسای اداره اطلاعات و روسای فرهنگ و جمعیت‌های خیریه فرح پهلوی و شیر و خورشید سرخ زیر نظر استانداران و فرمانداران برگزار می‌گردد و به خصوص این موضوع در چند سال اخیر از ماه‌ها قبل در دبستان‌ها و دبیرستان‌ها جزو برنامه عادی روز، چه از نظر سخنرانی و چه از نظر تهیه انشا قرارگرفته یقین دارد با این ترتیب که از راه دبستان‌ها و دبیرستان‌ها شناساندن این روز و تجلیل از مقام مادر با ترتیب خاصی اجرا و اقدام می‌گردد در سال‌های آینده نتایج بهتر و پرارزش تری از لحاظ عمومیت دادن به این موضوع و این روز به دست آید.
- علیاحضرتا
- تشریف فرمایی علیاحضرت به این مراسم و اینکه بنگاه را به قدوم خود همه سال در چنین روزی مفتخر می‌فرمایند خود بهترین مشوق و مروج این روح و این فکر در عموم افراد این کشور برای بزرگداشت این روز و احترام به مادر می‌باشد. استدعا دارد اجازه فرمایند تا مدیر عامل بنگاه خلاصه‌ای از اقدامات یک سال گذشته و جریان کار را به عرض مبارک برساند.
آنگاه دکتر موتمنی مدیر عامل بنگاه حمایت مادران و نوزادان گزارشی به آگاهی علیاحضرت رساند. آنگاه مادران نمونه سال که با همکاری وزارت فرهنگ و بنگاه حمایت مادران و نوزادان برگزیده شده بودند به پیشگاه شهبانو شناسانده شدند، بانو انیس تقی زاده مادر ۱۲ فرزند، بانو فخرالملوک صلاحی مادر ۱۴ فرزند و بانو رقیه قهرمانی مادر ۱۴ فرزند. سپس علیاحضرت شهبانو جایزه هر یک از مادران که چکی ۵۰٬۰۰۰ ریالی بود، دادند و از مادران درباره چگونگی زندگی آنان و فرزندانشان پرسش فرمودند. پس از این آیین علیاحضرت شهبانو از زایشگاه و مادران بیمار و بستری دیدن فرمودند و آنان را مورد مهربانی خود قراردادند. آنگاه علیاحضرت از نمایشگاه فرتورهایی از کارهای ۲۵ ساله بنگاه دیدن فرمودند و پس از آن از میان آرم‌هایی که در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران کشیده شده بود، آرم نوین بنگاه را برگزیدند.
۲۵ آذر ماه ۱۳۴۴ علیاحضرت پیامی در روز مادر فرستادند و فرمودند: ما در رشته فعالیت‌های خیریه و اجتماعی نمی‌توانیم فقط به پیشرفت عادی کار قانع باشیم، بلکه می‌باید مانند بسیاری از شئون دیگر خود سرمشق و راهنمایی خیلی از ملل و اجتماعات دیگر در این راه قرارگیریم.
۲۵ آذر ماه ۱۳۴۴ در پیشگاه علیاحضرت شهبانو آیین ویژه‌ای برای روز مادر در وزارت فرهنگ و هنر برگزار شد و شهبانو برای بزرگداشت مقام مادر در این آیین شرکت فرمودند. هیات مدیره بنگاه حمایت مادران و نوزادان و شماری از بزرگان کشوری از شهبانو پیشباز کردند. پس از نواختن سرود ملی ایران دکتر موتمنی مدیر عامل بنگاه حمایت مادران و نوزادان گزارشی درباره روز مادر و برگزاری آن از سوی سپاهیان دانش در دهات کشور داد. آنگاه نمایشنامه‌ای در چهار پرده به نام « ننه انسی » از سوی هنرمندان وزارت فرهنگ و هنر اجرا شد. در پایان جشن بزرگداشت مادران هنرمندان به پیشگاه شهبانو شناسانده شدند.
۲۵ آذر ماه ۱۳۴۵ علیاحضرت شهبانو به مادران ایران پیامی فرستادند:
- روز فرخنده مادر را از صمیم قلب به عموم مادران ایران تبریک می‌گویم. در میان همه روزهای سال شاید هیچ یک بدین اندازه با قلوب و عواطف ما نزدیک نباشد، زیرا مسلما هیچ احساسی پاک تر و عمیق تر از احساس مادر و فرزند نمی‌توان یافت. در این مورد از نظر عواطف بشری و از لحاظ روح محبت و عشق و گذشت هیچ مادری را با دیگر مادران تقاوتی نیست و از این جهت است که دل من در چنین روزی، به یاد همه مادران ایرانی در هر نقطه‌ای از کشور که باشند در تپش است.
- لازم نیست درباره مقام مادر و ارزش تجلیلی که در این روز از مادران صورت می‌گیرد تذکر خاصی بدهم، زیرا در آنجایی که گفته‌اند بهشت در زیر پای مادران است، دیگر هیچ چیز بیشتری نمی‌توان گفت. فقط باید متذکر شوم که در اجتماع نوین ایران که بر اساس پیشرفته‌ترین اصول عدالت اجتماعی و از میان بردن تبعیضات و بی عدالتی‌ها و امکان تجلی برای کلیه استعدادها و قریحه‌ها پی ریزی شده مادران ایران مسئولیت و وظیفه‌ای خطیرتر از هر وقت دیگر برعهده دارند، زیرا کسانی که فردا سرنوشت این کشور کهنسال و پرافتخار را در دست خواهند گرفت آنهایی هستند که امروز در دامان این مادران تربیت می‌شوند.
- فراموش نکنیم که ما مادران باید آن اصول گرانبها و مقدسی را که اساس تمدن و فرهنگ چند هزار ساله این سرزمین و ضامن موجودیت و دوام این ملت بوده است به عنوان میراث معنوی ملی به دست فرزندان خود بسپاریم. یعنی باید اساس تربیت اخلاقی ایشان را پندار نیک و گفتار نیک و کردار نیک قراردهیم. باید به فرزندان خویش بیاموزیم که افرادی واقعا راستگو، نیک پندار و درست کردار باشند تا بتوانند ایران فردا را بر پایه ایمان و امید و سازندگی یعنی بر اساس آنچه مظهر فروغ و زندگی است بناکنند.
- خوشبختانه فعالیت‌های خیریه و اجتماعی که از عالیترین مظاهر این روح نیک پنداری و نیک کرداری است، در کشور ما روز به روز رو به افزایش است که از جمله آنها می‌باید از کوشش‌های شایانِ تقدیر بنگاه حمایت مادران و نوزادان در طول حیات بیست و پنج ساله آن نام برد.
- بدیهی است همه این فعالیت‌های خیریه می‌باید بیشتر و باز هم بیشتر توسعه یابد و این ضرورتی است که من خود در سفر اخیر به نواحی سیستان و بلوچستان و بنادر جنوب ایران به خوبی متوجه آن شدم. یقین است که در تامین این منظور در آینده فعالیت وسیعتری مبذول خواهد شد. در این روز شیرین تندرستی و شادکامی همه مادران ایرانی و گرمی و سعادتی روزافزون برای همه خانه و خانواده در سرتاسر کشور آرزو می‌کنم و از خداوند متعال مسئلت دارم که به همه ما مادران ایران توفیق عنایت فرماید تا با پرورش فرزندانی پاکدل و با ایمان و وطن پرست بالاترین وظیفه خویش را در اجرای مشیات کامله او چنانکه باید انجام دهیم.
۲۵ آذر ماه ۱۳۴۶ علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی از زایشگاه فرح وابسته به بنگاه حمایت مادران و نوزادان بازدید فرمودند. نخست دکتر موتمنی مدیر عامل بنگاه گزارشی از کارهای انجام شده در درازای یک سال گذشته را به آگاهی رساند. آنگاه آموزگاران هنر دوزندگی آموزشگاه‌های تهران که برای روز مادر کارهای چشمگیری کرده بوده به پیشگاه علیاحضرت باریافتند. آموزگاران هنر دوزندگی در دبیرستان‌ها از چندی پیش میان دانش آموزان شور دوختن پوشاک نوزاد برای روز مادر را به راه انداخته بودند در این روز ۲۰٫۰۰۰ دست پوشاک نوزاد به زایشگاه فرح پیشکش کردند.
علیاحضرت شهبانو ایوار در آیینی که در سالن محمدرضا شاه پهلوی برگزار شد مدال طلای افتخار سازمان زنان را به سینه مادر نمونه سال بانو عذرا خرازی آویختند و جایزه دو مادر نمونه دیگر را به آنان دادند. هر سال سازمان زنان ایران پس از بررسی‌های گسترده از سوی کمیته ویژه سه مادر نمونه و از میان آنها مادر سال را برمی‌گزیند.
۲۵ آذر ماه ۱۳۴۷ علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی ساعت ده و نیم از بنگاه حمایت مادران و نوزادان بازدید کردند و از مادران بارداری که در درمانگاه بستری بودند دیدن فرمودند. در همین زمان دوازده کامیون پوشاک نوزاد که از سوی دانش آموزان دبیرستان‌های دخترانه پایتخت دوخته شده بود با بودن سرپرستان وزارت آموزش و پرورش و مدیران دبیرستان‌ها به بنگاه حمایت مادران و نوزادان واسپرده شد تا در بیمارستان‌ها و پرورشگاه‌ها میان مادران و کودکان پخش شود. در این روز علیاحضرت شهبانو مرکز راهنمای بهداشتی مادران را گشودند. ایوار علیاحضرت شهبانو در آیین باشکوهی در بزرگداشت جایگاه والای مادران در سالن محمدرضا شاه پهلوی به مادران نمونه سال مدال‌های طلا دادند.
شورای زنان حزب ایران نوین سرکار علیه بانو فریده دیبا را به سبب شایستگی مادر نمونه سال برگزید. ساعت ۱۸ و سی دقیقه روز ۲۴ آذر ماه هموندان شورای زنان حزب در منزل مادر گرامی شهبانو سبد گل زیبایی به ایشان پیشکش کردند و هم چنین به والاحضرت فرحناز پهلوی نیز پیشکشی دادند و آرزو کردند که والاحضرت فرحناز بتوانند مادر شایسته و نمونه چون مادر گرامیشان باشند.
۲۵ آذر ماه ۱۳۴۸ علیاحضرت شهبانو در روز مادر پیامی گرم برای مادران ایران فرستادند:
- خواهران گرامی
- روز گرامی مادر، بار دیگر به من فرصت داده است تا با خوشوقتی این روز بزرگ را به همه مادران ایرانی صمیمانه تبریک بگویم. کلمه مادر در هر زبان و هر ملتی کلمه مقدس و با ارزش است. مادر مظهر عاطفه، محبت و مظهر فداکاری و از خود گذشتگی شناخته شده است و آغوش او نخستین مکتب عشق به میهن به شمار می‌رود.
- فرزندی که امروز رشد می‌کند، فردا در ایرانی پرورش می‌یابد که نشانه‌های سازندگی و تحول در کلیه شئون آن پدیدار شده است و از این رو فرزندان لایق تر و آگاه تر نیاز داریم. این فرزندان را مادران امروز تحویل جامعه فردا خواهند داد و این نسل فردا است که می‌باید تاریخ ایران نوین را افتخارآمیزتر و درخشانتر بسازد.
- وظایف مادران امروز ایران، از این جهت بیشتر قابل توجه و سنگین است که در امور اجتماعی و کارهای خیریه به میزان قابل ملاحظه به فعالیت پرداخته‌اند.
- خوشبختانه سازمان‌های دولتی و موسسات خیریه در سال‌های اخیر به تلاش خود افزوده‌اند تا بتوانند رفاه مادران را بیش از پیش تامین نمایند. در این راه قدم‌های موثری برداشته شده است و همزمان با ادامه فعالیت در استان مرکز، زایشگاه‌های خصوصی در نقاط دورافتاده و نوار مرزی کشور بوجود آمده که پزشکان و پرستاران کارآزموده به مادرانی که در گذشته به این قبیل مراکز بهداشتی و درمانی دسترسی نداشتند، خدمت می‌کنند.
- بار دیگر امیدوارم همه مادران در هر جا که هستند، روز فرخنده مادر را با خوشی و نشاط بگذرانند و فرزندان عزیز نیز آن چنان که شایسته و درخور مقام مادران است از آنان تجلیل نمایند.
۲۵ آذر ۱۳۴۹ علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی پیش از نیمروز از بنای بیمارستان هزار تختخوابی بنگاه حمایت مادران و نوزادان دیدن فرمودند. در این بازدید سرکار علیه بانو فریده دیبا مادر ارجمند شهبانو، علیاحضرت را همراهی می‌کردند. خانم هویدا نخست وزیر، وزیر بهداری، وزیر آموزش و پرورش، تیمسار یزدان پناه و دکتر موتمنی رییس هیات مدیره و مدیر عامل بنگاه و هموندان هیات و کارکنان بنگاه از شهبانو و مادر گرامیشان پیشباز کردند. آنگاه در آیینی مادران نمونه سال به پیشگاه علیاحضرت شناسانده شدند و شهبانو به هر یک از آنان، یک مدال طلای انقلاب سپید ایران با زنجیر طلا دادند.
علیاحضرت شهبانو هنگام بازدید به سرپرستان سپارش کردند که در مرکزهای بنگاه حمایت مادران و نوزادان که تاسیسات دیگر پزشکی نداشته باشند، زایشگاه بسازند. بازدید علیاحضرت بیش از یک ساعت به درازا کشید.
۲۵ آذر ماه ۱۳۵۰ علیاحضرت شهبانو پیامی برای مادران ایران فرستادند:
- مادران گرامی، روز مادر برای همه شما مبارک باشد. مقام مادر در تمام مدت سال برای فرزندان، گرامی و عزیز است و اگر روز ویژه‌ای برای بزرگداشت مقام او اختصاص پیداکرده است بدین معناست که فرزندان در این روز بیش از هر روز مقام اجتماعی مادر را درک کنند. مادران نیز بیش از هر وقت به اهمیت مقام خویش پی ببرند و با وظایف سنگینی که در تربیت فرزندان لایق و کارآمد به عهده دارند بیشتر آشنا شوند.
- هر مادری وظیفه دارد بیش از هر چیز ایمان به حقیقت، ایمان به انسانیت و بشردوستی، ایمان به راستی و درستی و ایمان به همه سنت‌هایی را که ایرانیان از دیرباز به آنها عشق می‌ورزیدند در فرزندانشان بیانگیزد. ما برای انجام وظایف مادری خود احتیاج به وجود محبت، صمیمیت، صداقت و حس اطمینان بین فرزندانمان و خودمان را داریم. ما از دیدن آنها لذت می‌بریم. از وجودشان خوشبخت هستیم. فرزند از روز تولدش یک انسان است و ما باید او را برای وجودش دوست داشته باشیم و به وجودش و شخصیتش احترام بگذاریم. برای حل مسائلش و راهنمایی در مشکلاتش باید همیشه آماده و در دسترس باشیم. برخورد با مسایل زندگی و اجتماعی از بدو تولد آغاز می‌گردد و شاید بعضی از این مسایل به نظر ما کوچک جلوه کند ولی برای کودکان، نوجوانان و جوانان ما دارای اهمیت فراوان است و ما باید با جدیت و صبر و حوصله در حل مسایل و راهنمایی آنها بکوشیم.
- ما باید همیشه برای فرزندانمان وقت و فرصت داشته باشیم و کم عذر موجهی وجود دارد که از این وظیفه سر برگردانیم. سعی کنیم احتیاجات، احساسات و مسایل آنها را درک کنیم و بفهمیم. آنها نیز آن وقت، مشکلات و احساسات ما را بهتر درک خواهند کرد. البته مدرسه و اجتماع در پرورش فرزندان اهمیت دارد ولی هیچ کانونی بهتر از خانواده نمی‌تواند در تربیت فرزندان موثر باشد. پس هم مادر و هم پدر در این وظیفه مهم شریک هستند. طبعا چنین مادرانی به رفاه بیشتر و برخورداری از عوامل و وسایل آموزشی امروزی نیاز دارند. برای رفع قسمتی از این نیازها بنگاه حمایت مادران و نوزادان در سی و یکمین سال فعالیت‌های اجتماعی و انسانی خود گام‌های لازمی برداشته و برنامه‌های جدیدی تنظیم و پی ریزی کرده است تا در نقاط مختلف کشور همه مادران به خصوص مادران کم درآمد از حمایت بیشتر برخوردار شوند.
- در برنامه‌های آینده رفاه اجتماعی، رفاه بیشتر مادران در نظر گرفته شده است که امیدوارم هر چه زودتر در عمل به نتیجه برسد. توفیق بیشتر کارکنان بنگاه حمایت مادران و نوزادان و همه کسانی را که در موسسات دیگر در این راه کوشش و فعالیت می‌کنند آرزو می‌کنم و امیدوارم هر سال برای مادران سالی بهتر و شکوه مندتر باشد.