دیدار رسمی والاحضرت همایون رضا پهلوی ولیعهد ایران از تایلند استرالیا و نیوزیلند ۱۴ تا ۲۷ دی ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی
| درگاه رضا شاه پهلوی | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر بزرگ ارتشتاران | درگاه شهبانو فرح پهلوی |
دیدار رسمی والاحضرت همایون رضا پهلوی ولیعهد ایران از تایلند استرالیا و نیوزیلند ۱۴ تا ۲۷ دی ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی
۱۴ دی ماه ۲۵۳۶ والاحضرت ولیعهد وارد بانکوک پایتخت تایلند شدند. والاحضرت «واجیر الونگسکرن» ولیعهد تایلند و سایر مقامات بلندپایه از ولیعهد ایران پیشباز کردند. والاحضرت ولایتعهد که به دعوت ولیعهد تایلند به این کشور سفر کرده‌اند، مدت ۵ روز از تایلند دیدن می‌کنند و با پایوران تایلند دیدار و گفتگو می‌کنند. والاحضرت ولایتعهد سپس از ۱۸ تا ۲۳ دی ماه به دعوت سر زلمن کاون، فرماندار کل استرالیا به این کشور تشریف‌فرما می‌شوند و از ۲۳ تا ۲۷ دی ماه در این کشور خواهند ماند. سفر دو هفته‌ای والاحضرت ولیعهد به سه کشور تایلند، استرالیا و نیوزیلند از شبانگاه ۱۳ دی ماه آغاز شد. والاحضرت ساعت ۲۳٬۱۵ تهران را به سوی بانکوک ترک کردند و والاحضرت همایون ولایتعهد در فرودگاه مهرآباد از سوی امیرعباس هویدا وزیر دربار شاهنشاهی، امیر اصلان افشار رئیس کل تشریفات شاهنشاهی، کاردار تایلند در تهران، سفرای استرالیا و نیوزیلند در دربار شاهنشاهی، امیر بختیار قائم مقام رئیس کل تشریفات شاهنشاهی و سپهبد بدره‌ای فرمانده گارد شاهنشاهی بدرقه شدند. در سفر والاحضرت همایون ولایتعهد به کشور تایلند، استرالیا و نیوزیلند سپهبد عبدالله آذربرزین آجودان نظامی والاحضرت همایون ولایتعهد ایران، امیر فرهنگ ممتاز سفیر اعلیحضرت همایون شاهنشاه آریامهر و معاون تشریفات کل شاهنشاهی، سیروس فرزانه رئیس تشریفات دربار شاهنشاهی، مهدی حاجی منیری معاون وزارت جنگ و رئیس سازمان هواپیمایی کشور، کامبیز یزدان‌پناه مدیر کل اطلاعات و مطبوعات دربار شاهنشاهی، سرتیپ داود خاتمی و سرتیپ جمشید صدری و سرکار سرهنگ احمدعلی اویسی آجودان نظامی والاحضرت همراه والاحضرت ولیعهد هستند.
پس از نیمروز ۱۴ دی ماه والاحضرت ولیعهد به هنگام ورود به دانشکده سلطنتی افسری تایلند مورد استقبال والاحضرت «واتجی رالونگ کورن»: ولیعهد تایلند قرار گرفتند و در پایان همین بازدید در میدان وسیع این مرکز بزرگ نظامی و پس از انجام مراسم سان و رژه دانشجویان این دانشکده، والاحضرت ولیعهد اعلام فرمودند که به موجب اختیاراتی که به مناسب سفر رسمی‌شان به کشور سلطنتی تایلند و بر پایه مقررات دانشکده افسری «چولا لوم لائو» به معظم‌له داده شده، کلیه دانشجویان نظامی این دانشکده که در ۸ ماه گذشته مورد تنبیه انضباطی قرار گرفته‌اند مشمول عفو خاص قرار می‌گیرند. این آکادمی قبل از جنگ جهانی اول تأسیس شده و به تدریج طی سال‌ها گسترش یافته بطوری که درحال حاضر یکی از مراکز مهم آموزش نظامی افسران تایلند است. هم اکنون یک هزار و ۵۰۰ دانشجو در دوره ۵ ساله آن آموزش می‌بینند که دیروز والاحضرت ولیعهد بخشی از برنامه‌های آموزش آنان را از نزدیک تماشا کردند. افزونه بر آموزش بکارگیری سلاح‌های مدرن، دانشجویان در این مرکز نظامی نبردهای سنتی متداول در این قسمت از جهان را فرا می‌گیرند. دانشجویان در پیشگاه والاحضرت ولیعهد جنگ با شمشیر، نبرد تن به تن و چند برنامه جودو و کاراته را اجرا کردند. در نخستین شب اقامت والاحضرت ولیعهد در بانکوک میهمانی از سوی ولیعهد تایلند به افتخار معظم‌له ترتیب یافت که در آن خاندان سلطنتی تایلند و پایوران این کشور شرکت داشتند.
۱۵ دی ماه والاحضرت همایون ولایتعهد امروز دومین روز سفر رسمی به تایلند از آکادمی نیروی هوایی تایلند دیدن کردند. سپس والاحضرت از یک کاخ قدیمی و تأسیسات ایالت «آیودیا» بازدید فرمودند. در این بازدیدها ولیعهد تایلند والاحضرت را همراهی می‌کردند. بعد از نیمروز چهارشنبه در آغاز سفر رسمی به کشور تایلند والاحضرت از دانشکده سلطنتی افسری در بانکوک، از یک قصر بزرگ قدیمی و معبد زیبا و تاریخی بودا در پایتخت تایلند دیدن کردند. قبل از این بازدیدها والاحضرت با نثار تاج گل بر بنای یادبود پیروزی در بانکوک خاطره سربازان و جانبازان تایلند در جنگ جهانی اول را گرامی داشتند.
والاحضرت ولیعهد به هر جا که در بانکوک قدم می‌گذارند، با استقبال مردم خونگرم بانکوک روبرو هستند. مردم بانکوک گل‌های تروتیکال را که مخصوص مناطق گرم و مرطوب است و با سلیقه آن‌ها را حلقه کرده‌اند به والاحضرت تقدیم می‌کنند. در هوای گرم و مرطوب بعد از نیمروز ۱۴ دی ماه بانکوک دقایقی پس از ساعت ۳ بعد از ظهر به وقت محلی، مطابق نیمروز تهران، والاحضرت ولیعهد به میدان بزرگ پیروزی که مردم دورادورش جمع شده بودند تشریف‌فرما شدند. چند شاخ گل ارکیده که بر حلقه‌ای از برگ‌های سبز نشانده شده بود با یک نوار آبی که بر آن نام والاحضرت رضا پهلوی ولیعهد ایران دیده می‌شد پیشاپش والاحضرت در حرکت بود. والاحضرت ولیعهد پس از نثار تاج گل با یک دقیقه سکوت خاطره جانبازی جوانان تایلندی را که در جنگ اول جهانی در اروپا شرکت داشته‌اند گرامی داشتند. در این آیین چند تن از مقامات نظامی تایلند و همراهان رسمی والاحضرت معظم‌له را همراهی می‌کردند.
شبانگاه از جانب پادشاه و ملکه تایلند میهمانی شامی به افتخار والاحضرت ولیعهد ترتیب داده شد. میهمانی پادشاه و ملکه تایلند یک میهمانی به شیوه سنتی و جالب بود که در کاخ زیبا و با شکوه بوهنگ در ارتفاعات نزدیکی چینگ می محل اقامت والاحضرت ولیعهد در این شعر بود. والاحضرت ولیعهد به اتفاق پادشاه و ملکه تایلند ولیعهد تایلند و همسرشان و چند تن از اعضاء خاندان سلطنتی این کشور به یکی از زیباترین تالارهای قصر محل برگزاری ضیافت که غرق در نور و گل‌های زیبا بود تشریف‌فرما شدند. در این میهمانی شخصیت‌های برجسته تایلند از جمله معاون نخست وزیر، وزیر خارجه و سایر مقامات تایلند و همراهان والاحضرت همایون ولایتعهد حضور داشتند. والاحضرت ولیعهد به همراه پادشاه و ملکه تایلند در صدر مجلس و در جایگاه چوبی مخصوص تشریف فرما شدند.
۱۶ دی ماه والاحضرت ولیعهد پیام شاهنشاه آریامهر را به پادشاه تایلند تقدیم کردند. والاحضرت ولیعهد که به دعوت ولیعهد تایلند از این کشور بطور رسمی دیدن می‌کنند، پس از نیمروز با پادشاه و ملکه تایلند دیدار و گفتگو کردند و در همین دیدار والاحضرت ولیعهد پیام شاهنشاه را به پادشاه تایلند تسلیم کردند.
والاحضرت تا بامداد ۱۷ دی ماه در شهر چینگ اقامت دارند و پس از آن رهسپار استرالیا خواهند شد. روز ۱۵ دی ماه نیز از سوی نخست‌وزیر تایلند و همسرش به افتخار والاحضرت ولیعهد در کاخ دولت در بانکوک یک میهمانی ترتیب داده شد. در این میهمانی هموندان هیأت دولت تایلند، رؤسای هیأت‌های نمایندگی سیاسی کشورهای خارجی مقیم تایلند و مقامات تایلندی و همراهان والاحضرت ولیعهد شرکت داشتند. در این میهمانی نخست وزیر تایلند هدیه دولت تایلند را که نمونه‌ای از هنر ظریف نقره‌کاری بود به حضور والاحضرت ولیعهد تقدیم داشت. والاحضرت همایون ولایتعهد ایران پیش از نیمروز از تأسیسات سد بزرگ بهومیبول در شمال تایلند دیدن کردند. این سد که در منطقه چاپ قرار دارد بر روی رودخانه پینگ ایجاد شده و در سال ۱۹۶۴ مورد بهره‌برداری قرار گرفت و شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو ده سال پیش به هنگام دیدار از تایلند از قسمت‌های مختلف سد مذکور دیدن فرمودند. والاحضرت همایون ولایتعهد پس از این بازدید و توشیح دفتر یادبود سد در حالی که ولیعهد تایلند و همسرشان والاحضرت را همراهی می‌کردند، ناهار را در منطقه تاچ صرف فرمودند و هدیه زیبا و نفیسی از کارهای صنایع دستی مردم این منطقه به پیشگاه‌شان تقدیم شد. والاحضرت همایون ولایتعهد پس از آن به اتفاق والاحضرت ولیعهد تایلند و همسرشان در میان استقبال باشکوه و پرشور مردم شهر چیانگ می به این شهر تشریف‌فرما شدند. شهر چیانگ می از قدیمی‌ترین شهرهای شمال تایلند و در منطقه کوهستانی قرار داشته و یکی از مراکز باستانی هنر معماری و تمدن تایلند باستان بوده و دارای تأسیسات مدرن توریستی می‌باشد. والاحضرت همایون ولایتعهد روز ۵ شنبه از آکادمی نیروی هوایی در بانکوک و ایالت «ایودیا» و بازار شناور و کاخ قدیمی «بانگ پایین» دیدن کردند و ناهار را در قایق سلطنتی بر روی رود پاساک صرف کردند. در این بازدیدها والاحضرت واجیرالونگ کورن ولیعهد تایلند و همسرشان والاحضرت همایون ولیعهد را همراهی کردند. برنامه‌های دیدار دومین روز اقامت والاحضرت همایون ولایتعهد با مشاهده یک نمایش هوایی توسط چند فروند هواپیمای نیروی هوایی تایلند آغاز شد. والاحضرت همایون ولیعهد که فن خلبانی را فرا گرفته‌اند و اخیراً نیز در تهران با یک فروند هواپیمای اف- ۵ پرواز کرده‌اند با علاقه ویژه‌ای گزارش‌هایی را که دربارهع هواپیماهای شرکت کننده در این نمایش هوایی به آگاهی همایونی رسید گوش کردند.
۱۷ دی ماه والاحضرت همایون ولایتعهد دیروز در ۴۰ کیلومتر «چن مای» از طرح کشاورزی جنگل‌های منطقه که با همکاری دولت تایلند و سازمان‌های بین‌المللی اجرا می‌شود، دیدن کردند و ناهار را به اتفاق ولیعهد تایلند و همسرشان در یکی از همین مزارع صرف کردند. والاحضرت سپس در بانک چانگ از حمل چوب‌های جنگلی بوسیله فیل‌های تربیت شده دیدند کردند و در ساعت ۱۵٬۴۵ به وقت محلی به کاخ سلطنتی اقامتگاه در «تن مای» بازگشتند. والاحضرت همایون ولایتعهد با دقت و توجه خاصی از نمودارها و نقش‌هایی که نشان‌دهنده پیشرفت این برنامه بود دیدن کردند و به هنگام مشاهده مزارع چای پیرامون چایکاران شمال ایران و نحوه چایکاری در کشورمان مطالبی برای کارشناسان بیان داشتند. ضمن آنکه این طرح مورد توجه والاحضرت همایون ولیعهد قرار گرفته بود. والاحضرت سپس از یک کارخانه برنج پاک کنی در یکی از روستاهای منطقه میسا دیدن کردند.
والاحضرت همایون ولایتعهد در پایان سفر رسمی به تایلند، سفرشان را به این کشور جالب توصیف کردند و والاحضرت با تأکید بر این نکته که اولین بار است از آسیایی شرقی دیدن می‌کنند فرمودند:
- این منطقه دارای زیبایی و خصوصیات خاصی است و برای من تازگی داشت. طبیعی است در سفرهای رسمی محل‌هایی را می‌بینم که در محدوده برنامه‌ها است و از آنجا که میل دارم بیشتر این منطقه را ببینم در گفتگوهایی که با ولیعهد تایلند داشتم وعده دادم که بار دیگر بطور غیر رسمی از تایلند دیدن کنم. والاحضرت تایلند را کشوری خواندند که مردم آن آداب و سنن ملی خود را همچنان حفظ کرده‌اند. والاحضرت با اشاره به برنامه‌های بازدیدهای‌شان در تایلند، بازدید از طرح نمونه کشاورزی منطقه (میسا) در «چن ماین» را دیداری جالب یافتند و افزودند: در ملاقات با پادشاه تایلند سلام اعلیحضرتین را به ایشان رساندم. پادشاه تایلند در این دیدار پیرامون برنامه‌های کشاورزی در تایلند مطالبی بیان داشتند و طرح نمونه کشاورزی «میسا» را برنامه‌ای موفق در توسعه کشاورزی کشورشان خواندند که البته ما هم می‌توانیم مشابه آن را در شمال کشورمان به دلیل مشابهت آب و هوا با تایلند اجرا کنیم. البته بدون تردید پس از آزمایش‌های مقدماتی. والاحضرت اعلام کردند که در آینده‌ای نزدیک برنامه‌های تجهیز نیروی انسانی مورد نیاز در برنامه‌های کشاورزی تحت نظر معظم‌له قرار خواهد گرفت و افزودند
- با توجه به مسئولیت‌های آینده‌ام بازدید از برنامه‌های کشاورزی و دامپروری موفق در طول این سفر و بهره‌گیری از تجربیات به دست آمده برای من بسیار جالب است. والاحضرت سپس درباره مسئله کم آبی در ایران فرمودند، آب بسیاری از سدهای ما برای آبیاری زمین های زیر کشت کافی نیست، منتهی در کشوری مثل تایلند که میزان بارندگی زیاد است مسائل دیگر نیز وجود دارد که ناشی از بارندگی‌های متناوب است. گاهی سیل جاری می‌شود، برخی مواقع نیز به دلیل نباریدن، کم‌آبی پیش می آید. بخشی از نیروی برق به دست آمده از توربین‌های سدهای تایلند برای پمپاژ آب اراضی مزروعی صرف می‌شود. در کشور ما با ایجاد نیروگاه‌های اتمی و گازی ما می‌توانیم سدهای کوچکی فقط به منظور آبیاری زمین های کشاورزی به وجود آوریم و از هدر رفتن بخشی از آب‌های سطحی جلوگیری کنیم. در آینده‌ای نه چندان دور وضع روستاهای کشورمان دگرگون خواهد شد و دولت قبل از هر برنامه‌ای به عمران روستاها می‌پردازد.
- در برنامه عمرانی ششم کشور اولویت خاصی به عمران روستاها و کشاورزی داده شده است اما بدون تردید دولت به تنهای قادر به حل همه مسائل و اجرای همه برنامه‌ها نخواهد بود مگر آنکه روستاییان با مشارکت فعالانه در این راه یاری کنند. صنایع روستایی تقویت می‌شود، دامپروری و دامداری در کنار برنامه‌ای کشاورز گسترش می‌یابد. من مطمئن هستم که کشاورزان و روستاییان ما که مردمی پرکار و با فرهنگ هستند در این دگرگونی شریک خواهند شد. این خصوصیت ایران است که از دسترنج خود زندگی کند و از دستاورد موفقیت خود خشنود و خوشحال شود.
پیام والاحضرت
والاحضرت همایون ولایتعهد دیروز هنگام عزیمت از تایلند پیامی به این شرح برای ولیعهد تایلند فرستادند: در این هنگام که کشور زیبای شما را ترک می‌کنم مایلم عمیق‌ترین و گرم‌ترین تشکرات خود را به خاطر پذیرایی و مهمان‌نوازی گرمی که در مدت سفرم از من و همراهانم به عمل آمد به آن والاحضرت و شاهزاده خانم (سوم ساوالی) ابراز داشته و در عین حال سلامت و کامیابی هر چه بیشتر آن والاحضرت و سعادت و نیکبختی ملت دوست تایلند را آرزو می‌کنم. رضا پهلوی
۱۸ دی ماه سفر به استرالیا
۱۸ دی ماه سفر والاحضرت ولیعهد به استرالیا آغاز شد. سفر ۵ روزه والاحضرت ولیعهد به تایلند ایوار (عصر) ۱۷ دی ماه پایان یافت و والاحضرت ولایتعهد با مداد ۱۸ دی ماه با بدرقه رسمی ولیعهد و سایر پایوران عالیرتبه تایلندی از بانکوک به سوی استرالیا پرواز کردند.
والاحضرت بامداد تاج گلی نثار بنای یادبود شهدای استرالیایی در جنگ‌های جهانی کردند و سپس از تالارهای مجاور این بنا که در واقع یک موزه جنگی است دیدن کردند. در این موزه والاحضرت عکس‌های واقعی از جنگ جهانی اول و لوازم و مهمات مورد استفاده سربازان استرالیایی، هواپیماها و سلاح‌های بکار برده شده در جنگ‌های اول و دوم را ملاحظه فرمودند. سپس والاحضرت ولیعهد از نمایشگاه برنامه‌ریزی ملی دیدن کردند و در این دیدار با تاریخچه بنای شهر کانبرا پایتخت استرالیا آشنا شدند. هنگام ورود والاحضرت ولیعهد به کانبرا پایتخت استرالیا سفیر شاهنشاه آریامهر در استرالیا و جیمز وبستر وزیر علوم و معاون فرماندار کل استرالیا و مقامات استرالیایی از والاحضرت ولیعهد استقبال کردند. والاحضرت ولیعهد سپس از فرودگاه به کاخ دولت، اقامتگاه اختصاصی تشریف‌فرما شدند و در این جا مورد استقبال آقای ذلمان کاون فرماندار کل استرالیا و همسرش قرار گرفتند. والاحضرت همایون ولایتعهد در پی اقامت در استرالیا از شهرهای کانبرا، سیدنی، کرنس و ملبورن دیدن خواهند کرد.
والاحضرت ولیعهد و فرماندار کل استرالیا در سفارت ایران دیدار کردند. نیمروز در پیشگاه والاحضرت ولیعهد و آقای «ذلمان کاون» فرماندار کل استرالیا و همسرشان میهمانی ناهاری در محل سفارت شاهنشاهی ایران در کانبرا برگزار شد. این نخستین باری است که فرماندار کل استرالیا در یک سفارت‌خانه خارجی حضور می‌یابد و خود نشانه اهمیتی است که مقامات استرالیایی برای سفر ولیعهد ایران قائلند. والاحضرت ولیعهد امروز در کانبرا پایتخت استرالیا از چند مرکز برنامه‌ریزی دیدند کردند. اختلاف روز و شب استرالیا و ایران به گونه‌ای است که سحرگاه تهران نیمروز استرالیا است. این تفاوت در چهار فصل سال وجود دارد. اکنون که زمستان ایران است چهل روز از تابستان استرالیا گذشته است و به این ترتیب سفر والاحضرت در روزهای تابستان استرالیا انجام می‌گیرد.
مذاکرات والاحضرت ولیعهد و فرماندار کل استرالیا
والاحضرت همایون ولایتعهد بامداد امروز برای بازدید از «اکواریوم» و کف دریا به وسیله قایق شیشه‌ای، از کانبرا پایتخت استرالیا رهسپار ایالت «کوئینزلند» شهر «کرن» شدند. والاحضرت به هنگام تشریف‌فرمایی به کرن مورد استقبال شهردار این شهر و نماینده ایالت «کوئینزلند» قرار گرفتند و سپس بندر کرن را با یک قایق موتوری به قصد بازدید از «گرین ایلند» ترک کردند. والاحضرت در «گرین آیلند» از رصدخانه زیردریایی و اکواریوم «مرینلند» دیدن کردند و بعد از ظهر به وقت محلی به کانبرا مراجعت می‌فرمایند. والاحضرت ولیعهد بعد از ظهر دیروز در کانبرا از آزمایشگاه محیط زیست و سپس از باغ کشاورزی دیدن فرمودند. در مدت بازدید رئیس آزمایشگاه توضیحات لازم را به عرض می‌رساند. والاحضرت ولیعهد پیش از ظهر دیروز دسته گلی بر بنای یادبود جنگ نثار کردند.
والاحضرت شب گذشته شام را میهمان سر «ذلمان کاون» فرماندار کل استرالیا و همسرش بودند. در این ضیافت مذاکراتی میان والاحضرت ولیعهد و فرماندار کل استرالیا انجام شد.
۲۷ دی ماه بازگشت ولیعهد به تهران
سفر دو هفته‌ای والاحضرت همایون ولایتعهد به سن کشور تایلند، استرالیا و نیوزلند ۲۷ دی ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی پایان یافت و معظم له در ساعت ۲۱ به میهن بازگشتند. والاحضرت همایون ولایتعهد ساعت ۹٬۳۰ بامداد به وقت محلی از نیوزلند به سوی ایران پرواز کردند و در فرودگاه اکلند از سوی نخست وزیر نیوزلند و مقامات زلاند نو بدرقه شدند. والاحضرت همایون ولایتعهد به دعوت والاحضرت ولیعهد تایلند، فرماندار کل استرالیا و فرماندار کل نیوزلند به این سه کشور مسافرت کرده بودند.
در فرودگاه مهرآباد امیرعباس هویدا وزیر دربار شاهنشاهی، امیر اصلان افشار رئیس کل تشریفات شاهنشاهی، تیمسار بدره‌ای فرمانده گارد شاهنشاهی، امیر بختیار قائم مقام رئیس کل تشریفات شاهنشاهی و چند تن دیگر از پایوران کشوری از والاحضرت همایون ولایتعهد پیشباز کردند.