جشن یلدا
| آیین‌نامه‌های مصوب مجلس شورای ملی | تصمیم‌های مجلس | اساسنامه‌های مصوب مجلس شورای ملی |
واژه یلدا که نام یکی از شادترین آیین های ایرانی است از زبان سریانی یا آرامی گرفته شده است و به چم » زایش « است. زبان آرامی یکی از گویش های پر ارجی است که برآمده از شاخه خاوری زبان آرامش و برخی آن را زبان تورات و انجیل نیز دانسته اند.
این جشن بزرگ ملی که بهتر آن است آن را «جشن پیروزی خورشید» بنامیم از کهن ترین جشن های ایرانی است که آن را «شب چله» نیز می گویند. چله ی بزرگ از یکمین روز دی ماه آغاز می شود و تا روز دهم بهمن ماه که جشن سده است فرا می رود.
نخستین روز از چله‌ی بزرگ که خورشید به دورترین جا نسبت به زمین می رسید زادروز « مهر » یا « روز پیروزی خورشید » شناخته شد. چله‌ی کوچک از روز یازدهم بهمن ماه فرا می رسد و تا روز پایان بهمن ماه ادامه می یابد.
به یاد داشته باشیم هنگامی که بنیاد زندگی مردمان بر کشاورزی و گله داری بود خورشید جایگاه بسیار والایی در زندگی مردمان داشته است. این مردم به هنجار زمان پی بردند و توانستند کار و زندگی خود را با گردش زمین به دور خورشید هماهنگ سازند و دریافتند که واپسین روز پاییز کوتاهترین روز سال و شب اش بلندترین شب و آغاز چله‌ی بزرگ زمستان است.
از سوی دیگر همین درازترین شب سال آغاز فراپویی خورشید و درازتر شدن روزها نیز هست از همین روی آن را « شب زایش خورشید » نامیدند و جشنی بزرگ فراهم آوردند.
اکنون که همای فرهنگ ایران می رود تا از درون خاکستر خود سر برافرازد شایسته است که ایرانیان این گونه دارش های فرهنگی خود را بشناسند و هر آنچه را که در گذرگاه تاریخ از دست داده اند باز پس گیرند مانند روشن کردن سپندار یا شمع در جشن زادروز که یک آیین سد در سد ایرانی است. ایرانیان سپندار را به نشان «آتش زندگانی » می افروختند و در پاسداری از آن بسیار می کوشیدند و خاموشی آن را نشان مرگ می دانستند. آراستن درخت کاج یا سرو آزاده که نماد ایرانی است با رشته های زرین به نشان خورشید و رشته های سیمین به نشان ماه و گذاشتن ستاره بر فراز آن که نشان ایزد مهر است و خواندن سرود کنار این درخت پیشکش دادن به یکدیگر و دیگر آیین های کریسمس یکسره ایرانی هستند که از سوی کلیسای مسیح مصادره شده اند و هیچ پیوندی با مسیحیت ندارند.
نیز نگاه کنید به
جشن یلدا و پیشینه‌ی آن - آیا کریسمس همان یلدا است؟ - بخش یکم