بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران هنگام باریابی نمایندگان مجلس سنا و مجلس شورای ملی ۱ امرداد ماه ۱۳۳۷
| برنامه عمرانی دوم | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۳۷ |
بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران هنگام باریابی نمایندگان مجلس سنا و مجلس شورای ملی ۱ امرداد ماه ۱۳۳۷
قبل از هر چیز لازم می‌دانم از استقبال و محبت فراوان مردم تهران و همچنین مردم شهرستان‌ها که به وسیله نامه و تلگراف در مراجعت من ابراز احساسات و وفاداری نموده‌اند، امتنان قلبی خودم را اظهار بدارم و بار دیگر تکرار می‌کنم که بین من و ملت نجیب ایران یک پیمان قلبی عمیق و ناگسستنی است که امیدوارم همواره ادامه داشته‌باشد و آرزومندم تا موقعی که خداوند متعال بخواهد و عمر باقی باشد، این ارتباط معنوی باقی و برقرار باشد و هیچ وقت گسسته نشود.
ملت ایران که به عقیده من ملت قدیمی و پخته و حقیقتاً ملت فهمیده‌ای است، تشخیص داده‌است که زندگی او امروز در این نقطه جهان از خیلی کشورها و ملل دیگر عالم بهتر است. خوشبختانه در اینجا آسایش هست، امنیت هست، فراوانی هست، کار هست و هر کس به خوبی می‌تواند نان خودش را در بیاورد و از گزند ناامنی و تجاوزات دیگر مصون باشد. ملت ایران مسلماً قدردان است و به این نکته توجه نموده و به آینده درخشانی که در پیش دارد واقف است، چون به خوبی می‌داند که در این چند سال اخیر سطح زندگیش چقدر بالا رفته و ترقی کرده‌است. این را هم باید بگویم که ملت ایران همیشه دارای غیرت و احساسات پاک ایرانی و حس باطنی ملی و ناسیونالیسم است، به طوری که روزبه‌روز برای خودش این حس محسوس‌تر گردیده‌است و باز به خوبی می‌داند که استعداد و لیاقت او به قدری است که می‌تواند بعد از یک دوره انحطاط و رخوت و سستی گذشته، باز هم به همان عظمت دیرینه خود برسد.
امروز به طریق دیگر این موفقیت و عظمت تاریخی حاصل می‌شود. در سابق از طریق کشورگشایی و اردوکشی بوده، امروز ترقیات و عظمت این کشور از راه آبادانی و ترقیات اجتماعی و فرهنگی به دست می‌آید. باید اضافه کنم که در سابق تنها اردوکشی هم نبوده، بلکه ایران در سایه علم و فرهنگ و تمدن در جهان نفوذ و تفوق داشته‌است. امروز قضایای لشکرکشی خوشبختانه موقوف شده و ما باید در راه آبادانی و ترقی کمال قدم برداریم و مقام ملت ایران را به پایه سابق برسانیم و افتخاراتی شایسته به دست آوریم.
در این مدت که در مسافرت بودم، همه جا شاهد پیدایش ایرانی که مورد احترام و تکریم ملل بود، قرارمی‌گرفتم. به کشور ما اهمیت می‌گذارند و موقعیت آن را مهم و شایسته می‌شمارند و همه دریافته‌اند که کشور ما آتیه درخشانی در پیش دارد و راه خود را با کمال متانت به سوی ترقی می‌پیماید.
همین وضع ثبات و آرامش کشور، مخصوصاً این اطمینان که سیاست ایران بر پایه ثبات و نقشه معینی مستقر گردیده و پیش می‌رود، باعث شده که همه مردم جهان و به خصوص عناصر اقتصادی می‌دانند که سر و کارشان با یک سیاست متزلزل و یک سیاست آنی و زودگذر نیست، بلکه با سیاستی روبه‌رو هستند که روشن و تثبیت گردیده هر کس تکلیف خود را می‌داند و هر کس می‌تواند روی نقشه معین با ما همکاری کند و از جانب ما هم برای همه روشن شده که سیاست ناسیونالیسم مثبت ایران بر چه پایه قرار گرفته و چطور پیش می‌رود. این سیاست اول حفظ منافع ملی ایران است. وقتی منافع ملی ایران محفوظ بود همکاری ایران روی اصول خلاقه است نه روی اصول تخریب و شکستن و آتش‌زدن و اخلال‌گری.
در طول این مسافرت‌ها با توضیحاتی که دادیم، بر جهانیان روشن شد که این سیاست نتایج مفیدی بار آورده و در آینده نیز به نفع ملت ایران خواهدبود، زیرا نتایجی که با این سیاست به دست آورده‌ایم، خیلی بالاتر و مهم‌تر از آن چیزی است که منفی‌بافی‌ترین اشخاص نمی‌توانستند حتی در خواب و خیال در فکر خود مجسم سازند. ما در این پیشرفت‌ها بعد از فضل خداوند، به ملت عزیز خود متکی هستیم.
همچنان که گفتم ما با این سیاست ناسیونالیسم مثبت خود توفیق حاصل کردیم که با همسایه شمالی خویش بهترین نتیجه را از همکاری دوستانه در رفع مشکلات و اختلافات مرزی بگیریم و امور اقتصادی و مالی خود را بر پایه سودمندی قرار دهیم و در عین حال که چنین روابط دوستانه با همسایه شمالی برقرار کرده‌ایم، از طرف دیگر با دنیای غرب نیز روابط نزدیک و صمیمانه و اتحاد داریم و در سیاست نفتی خود طوری پیش رفته‌ایم که در هیچ جای دنیا نتوانسته‌اند این نتایج را بگیرند و هیچ ملتی در دنیا شرایطی را به خوبی شرایط ملت ایران در سیاست اقتصادی نفتی خود ندارد، مگر یکی دو کشور که هم وسایل و موجبات کار و هم بازار دارند. پس ناسیونالیسم مثبت ایران است که در این مدت کوتاه این نتایج را به بار آورده‌است. اگر یک کدام از این کارها که ذکر شد در یک مملکتی در یک نسل صورت می‌گرفت، پیرامون هر یک خیلی صحبت می‌شد و آن را به رخ همه می‌کشیدند، در صورتی که هر روز در این کشور مطالبی از این قبیل در راه اصلاحات و ترقی سطح زندگی مردم پیش می‌آید و ما به روی خود نمی‌آوریم و در حقیقت آن را یک کار پیش پا افتاده می‌پنداریم. ممکن است بلند نظری ما ایرانی‌ها چنین باشد و این مطالب را اهمیت ندهیم، ولی از طرف دیگر اقتضا دارد به کارهای انجام شده اهمیت دهیم و آنها را بگوییم چون این موفقیت‌ها و این موقعیت‌ها ساده و عادی نیست.
وظیفه آتیه ما مخصوصاً در قبال همین سیاست ناسیونالیسم مثبت باید این باشد که ملت عزیز ایران هم باید به یاد گذشته و افتخاراتش باشد و بداند که در دنیا چه موقعیت بزرگی داشته‌است. ایرانیان قدیم چه از لحاظ تمدن و فرهنگ و چه از لحاظ شجاعت و شهامت و ایران‌پرستی از هر نقطه نظر مسلماً سرآمد ملل و اقوام آن زمان بوده‌اند و تاریخ پرافتخار گذشته ما این حقیقت را به ما نشان می‌دهد.
چیزی که برای من مسلم شده‌است، این است که ملت ایران حتی پس از چندین بار دوره انحطاط و زوال، خوشبختانه استعداد ذاتی و هوش فطری خود را ابراز داشته و طوری بوده‌است که دوباره عظمت و ترقی خودش را بازیافته و مجد دیرینه را به دست آورده‌است. بنابراین در این ملت آن استعداد ذاتی و شرافت جبلی همیشه موجود بوده که بتواند اگر از سایرین جلو نیفتد، مسلماً پا به پای دیگران پیش برود، و حالا موقع آن است که ما ایرانی‌ها هم به فکر گذشته خود باشیم و هم آینده روشن خویش را در نظر بگیریم و پیش برویم. خوشبختانه تمام وسایل و موجبات آماده‌است که بتوانیم در این راه پر افتخار قدم برداریم.
البته تحریکات و تبلیغات مضر هست. مسلماً کسانی هستند که به استعداد ذاتی ایرانی خوش‌بین نیستند و شاید نخواهند که ما دوباره قد علم کنیم، ولی ملت نجیب ایران باید بیدار وضع خود باشد و بداند که آینده درخشانی در پیش دارد. کشور ایران رویِ برآوردی که شده، به واسطه مبارزاتی که با امراض مختلف شده و خواهدشد، تا بیست سال دیگر دارای چهل‌میلیون نفر جمعیت خواهدبود، آن هم مردمی مرفه و منظم با غذای بیشتر و مسکن بهتر و بدن سالم‌تر، و یقیناً با بسط و توسعه فرهنگ ایران روح و فکر ایرانی باز تجلی خواهدکرد و درخشندگی خود را بازخواهد یافت. نه فقط در این مملکت، بلکه نور معرفت و فرهنگ آن به اطراف و اکناف خواهد تافت، و این سیر طبیعی ناسیونالیسم ایران است که هیچ چیز نمی‌تواند مانع پیشرفت آن شود و از ترقیات اجتماعی و فرهنگی ما جلوگیری کند. به این جهت است که کوچکترین نگرانی را ندارم، بلکه از هر موقع بیشتر به آینده ایران امیدوارم.
خود ملت باید تشخیص بدهد که بعضی تبلیغات زیان‌بخش به چه منظور است. این تشخیص وقتی داده شد البته تکلیف همه روشن و وضع کار و پیشرفت امور آسان‌تر خواهدبود.
آنچه صحبت شد، البته اصول اساسی کار مملکت است. اما در جزئیات خیلی مطالب است که باید به تدریج اقدام شود و در طریق اصلاح و رفع معایب و نواقص پیش برویم. هیچ مملکتی و هیچ ملتی بدون عیب و نقص وجود ندارد، و طبعاً کشور ما هم خالی از عیب و نقص نیست، اما باید در کمال متانت و البته در جایی که لازم است با شجاعت و شهامت به تمام این جزئیات رسیدگی کنیم. کوچکترین عیب و نقص در هر جا و هر دستگاهی وجود دارد، رفع نماییم و در جهت محاسن اخلاقی قدم برداریم. روح ایمان و اخلاق را تقویت کنیم. خدمتگزاران را تشویق و تقصیرکاران را تنبیه نماییم. همینطور در قسمت‌های اداری ما عیب و نقص وجود دارد که باید آنها را برطرف سازیم. همه کمک کنیم و روزبه‌روز تسهیلات زندگی بیشتری برای مردم فراهم آوریم.
هر قدر سطح معلومات مردم بالا رود و فرهنگ تعمیم پیدا کند و البته یقین دارم با افزایش مدارس و با استقبال شایان مردم و ایجاد کلاس‌های شبانه برای اکابر، سطح فکر مردم بالا می‌رود. بدیهی است ایشان بهتر می‌توانند از منافع خود مملکت دفاع کنند. چه بسا به اشخاص صدماتی می‌رسد و تجاوزاتی می‌شود، برای اینکه از اوضاع بی‌خبر و از قوانین و نظامات اجتماعی بی‌اطلاع‌اند و نمی‌توانند حقوق خود را حفظ کنند.
ولی اگر فرهنگ عمومیت یابد و تعداد باسوادها پایه‌اش بالا رود، مسلماً این افراد بهتر می‌توانند از حقوق خود دفاع کنند و کمتر تجاوز و تعدی به آنها خواهدشد.
اما درباره مسافرت اخیر خود، باید بگویم از نتایجی که از این مسافرت گرفتم، کمال خوشوقتی را دارم و شاید به زودی نتایج آن آشکار شود و اگر به همین ترتیب انشاءالله جلو برویم و در پیشرفت صنعت و فلاحت همچنان که شروع شده قدم برداریم و تفضل خداوندی شامل حال ما باشد، نتیجه درخشان ترقیات صنعتی و کشاورزی ایران را تا چند سال دیگر خواهیم دید و تأثیر مستقیم آن در زندگی عمومی محسوس خواهدگردید.
فعلاً تابستان است و مجلسین در حال تعطیل هستند و اطمینان دارم که هر وقت مطلب و لایحه لازمی پیش آمد، آقایان حاضر هستند که جلسات خود را به طور فوق‌العاده تشکیل دهند و در تسهیل پیشرفت کارها تشریک مساعی خواهندداشت.
همانطور که گفتم هیچ جامعه و ملتی بی‌عیب و نقص نیست و ما هر قدر در این راه کوشش کنیم که معایب و نقایص از بین برود، خدمتی شایسته به مردم کرده‌ایم.
اینکه معتقد هستیم که اگر مملکت ایران روی سیستم حزبی گردش کند، مفید است. از همین نظر است که مسائل و مشکلات و اصلاحات در جلسات حزبی مطالعه و حلاجی می‌شود و آن حزب که روی کار است، اقدام می‌کند و حزب دیگر مراقبت کامل دارد و از راه سؤال و انتقاد معایب را می‌گویند و دولت هم اهتمام به خرج می‌دهد که افکار حزب مخالف را در راه اصلاحات مورد توجه قرار دهد، و به این ترتیب اصلاحات سریع‌تر انجام می‌گیرد. البته حالا که به این مرحله نرسیده‌ایم و هنوز احزاب در ایران ریشه ندوانده و عمومیت نیافته‌اند، آقایان نمایندگان باید با تشکیل جلسات و تماس و مذاکره با دولت در مقام رفع نواقص برآیند و الا سؤال و جواب به این صورت که هست نتیجه ندارد.
یک نگاه به ارقام واردات کشور نشان می‌دهد که روزبه‌روز رقم واردات که مورد مصرف و احتیاج مردم است بالا می‌رود و نشان می‌دهد که سطح زندگی مردم ترقی کرده و احتیاج به امتعه و اجناس زیادتر می‌شود. بدیهی است با ایجاد کارخانه‌ها و صنایع جدید که به صورت قابل توجهی پیش می‌رود و کارهایی که برای کشاورزان انجام می‌شود، سطح تولیدات کشور نیز بالا خواهدرفت. از کارهای مفیدی که شده تخصیص هفتصدمیلیون تومان اعتبار برای کمک به صنایع و کشاورزی کشور است که تنها هفتصد هشتصدمیلیون تومان سرمایه مردم را در کارخانجات نساجی و پارچه‌بافی و غیره به کار انداخته‌است.
همچنین درمورد کشاورزی قدم‌های مفیدی برداشته شده که سطح تولیدات پس از یکی دو سال به میزان قابل توجهی بالا می‌رود و در نتیجه این اقدامات هزینه زندگی یا تثبیت می‌شود و یا پایین خواهدآمد.
طبق گزارشی که رسماً داده شده، قیمت اجناس با مقایسه با چند سال اخیر یا ثابت مانده یا کمی پایین آمده، فقط اجاره‌خانه است که روی سیاست عرضه و تقاضا بالا رفته‌است و باید درباره مسکن اقدامات جدی نمود که تقاضا کم شود و قیمت اجاره پایین بیاید، انجام این امر در برنامه دولت قرار گرفته‌است.
تهران تا چهار سال دیگر دومیلیون جمعیت خواهدداشت و تا پانزده سال دیگر جمعیت تهران به چهارمیلیون خواهدرسید، بنابراین برای مسکن باید نقشه‌های وسیعی طرح کرد و ساختمان‌های آینده حتماً باید طبق نقشه صورت گیرد.