بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در نشست هیات دولت ۵ دی ماه ۱۳۳۹

برنامه عمرانی دوم

اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر سال ۱۳۳۹ خورشیدی تازی

بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۳۹

۵ دی ۱۳۳۹

از بیانات شاهنشاه در جلسه هیأت دولت

گزارشی رسیده که این روزها قیمت‌های اجناس مورد احتیاج مردم بالا رفته‌است. به این موضوع و وعده اصناف که قول داده‌بودند نرخ‌ها را تخفیف دهند، رسیدگی نمایید. یکی از اصول اساسی برنامه تثبیت اقتصادی صحیح، مسئله تثبیت قیمت‌ها است. ولی متوجه باشید که منظور من تثبیت قیمت‌های فعلی که به طور تصنعی بالا رفته نیست، بلکه منظورم تثبیت قیمت‌های عادلانه است. در این موضوع به کرّات یادآوری‌های لازم را نموده‌ام که دولت باید با مراجعه به آنها عمل کند. باید با مطالعه و تدابیر لازم بعضی قیمت‌ها را پایین آورد.

یکی از آنها موضوع کرایه مسکن است. وقتی واحد ارتش به شیراز نرفته‌بود، یک خانه کوچک دویست تومان کرایه‌اش بود، ولی بعد همان خانه کرایه‌اش به ششصد تومان رسید. این نوع بالارفتن‌ها را می‌گویند بی‌تناسب و بی‌ترتیب. البته قیمت‌ها بالا رفته برای اینکه تقاضا زیاد است، چون مردم می‌خواهند زندگی بهتر و مرفه‌تری داشته‌باشند. کسی که با پنج بچه در یک اتاق زندگی می‌کرد، حالا می‌خواهد سه اتاق در اختیارش باشد. آنها حق دارند و دولت هم مکلف است که وسیله زندگی بهتر و مرفه‌تری را برای مردم فراهم کند. به هر حال برنامه خانه‌سازی را اینقدر توسعه دهید و مردم را هم در خانه ساختن تشویق و کمک کنید، که خودبه‌خود مال‌الاجاره‌ها پایین بیاید.

در موضوع منابع مالی برنامه پنج ساله سوم، اصل کلی این است که درآمد کشور را از محل نفت به مصرف کارهای عمرانی و صنعتی برسانیم و برای بندرسازی و راه‌ها و صنایع پتروشیمی از درآمدهای دیگر و وام‌های خارجی استفاده نماییم.

باید در تنظیم برنامه‌های تفصیلی برنامه سوم امور کشاورزی، به خصوص عمران دهات را در درجه اول مورد توجه قرار دهید.

موضوع جلب سیاحان خارجی نیز از مسائل مهمی است که از لحاظ اقتصادی و جهات دیگر باید مورد نظر دولت واقع شود و نقشه‌هایی برای عملی‌کردن این منظور طرح گردد. جلب سیاحان امروز برای بعضی کشورها منبع درآمد سرشاری شده‌است. مملکت ما بیش از ممالکی که امروز از وجود سیاحان استفاده سرشاری می‌برند، دارای مناظر زیبا و نقاط تاریخی و جالب و دیدنی است. شاید در هیچ نقطه دنیا چنین آثار خیره‌کننده‌ای که در اصفهان وجود دارد، پیدا نشود. اگر برنامه صحیحی در این مورد اجرا گردد و پای سیاحان خارجی در ایران باز شود، گذشته از منافع اقتصادی و درآمدهای قابل توجهی که عاید مملکت می‌شود، به توسعه فرهنگ و توسعه صنایع دستی و محلی هم کمک خواهدشد، زیرا در اثر تماس و آمیزش مردم با افراد ملل مختلف که از نقاط دنیا می‌آیند، سطح فرهنگ و اطلاعات آنان بالا می‌رود و صنایع دستی محلی وسعت می‌یابند، چون هر مسافری مایل است یادگاری از کشوری که به آن مسافرت نموده، همراه داشته‌باشد. در پیش‌بینی‌هایی که در این خصوص خواهیدکرد، این نکته را فراموش نکنید که راه خوش‌رفتاری و مهربانی و حسن سلوک مردم را نسبت به مسافرین خارجی در نظر بگیرید. اگر می‌خواهید پای توریست در ایران باز شود، باید تسهیلاتی از لحاظ ورود و توقف آنها فراهم کنیم و تشریفات عادی را از بین ببریم. طوری نکنید که جهانگردان در موقع ورود و خروج دچار مشکلات و سختگیری‌های مأمورین گمرک شوند.

برای بهداشت مدارس هم ترتیب بهتری بدهید که به بهداشت دانشجویان توجه بیشتری بشود. تشکیلات ناقص فعلی کافی نیست و با توسعه مدارس و ازدیاد محصلین به هیچ وجه تناسب ندارد و رفع احتیاج نمی‌کند. یک وقت نظر من این بود که به هر طفلی روزی یک لیوان شیر مجاناً داده‌شود، در اجرای این نظر و نظرات لازم دیگر، یک بررسی دقیق به عمل آورید و وضع بهداشت مدارس را روی اصول صحیحی مرتب و منظم نمایید. اصولاً این وظیفه وزارت بهداری است که یک سازمان اختصاصی برای رسیدگی به بهداشت مدارس که کامل‌تر و مجهزتر از سازمان ناقص فعلی باشد، به وجود آورد.