بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران در نشست هیات دولت ۳ آبان ماه ۱۳۳۸
| برنامه عمرانی دوم | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۳۸ |
۳ آبان ۱۳۳۸
از بیانات شاهنشاه در جلسه هیأت دولت
برنامه من این است که انشاءالله تا نسل آینده عایدات سرانه هر ایرانی به هزار دلار برسد. برای رسیدن به این هدف باید کوشش کنیم پروژه‌های خود را در قسمت اتمام سدها، توسعه صنایع و کشاورزی، ازدیاد تولید، بالا بردن میزان صادرات و همچنین طرح‌های مفید دیگر عملی سازیم.
وضع فعلی ما عیناً مثل تاجری است که همه هستی و سرمایه خود را به اضافه قدرت و انرژی شخصی در راه به وجود آوردن تأسیساتی که سود آنی آن به چشم نمی‌خورد ولی سود آینده آن مسلم است، به کار می‌اندازد. چنین شخصی تا تمام تأسیساتی را که در نظر دارد به وجود نیاورد، راحت نمی‌نشیند. احتیاج چنین آدمی به پول و وسایل مادی روزبه‌روز بیشتر می‌شود، ولی همین که نقشه‌های او به نتیجه رسید، موقع بهره‌برداری فرا می‌رسد، آن وقت از فعالیت‌ها و کوشش‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها و رنج‌ها و صرف وقت‌ها سود می‌برد و در نتیجه آسایش و آرامش پیدا می‌کند و لذت می‌برد.
ما هم عوائد نفت و درآمدهای دیگر و وام‌ها را مثل آن تاجر با یک نظر وسیع‌تر در راه امور عمرانی و پیشرفت کشور صرف می‌کنیم که انشاءالله در آتیه نزدیکی توفیق بهره‌برداری از آنها پیدا کنیم و ملت را به سعادت برسانیم.
سد دز وقتی تمام شد از آب و برق آن بهره‌برداری می‌شود و از درآمد آن امور عمرانی دیگر انجام می‌گردد. همین که ما در اجرای پروژه‌های عمرانی خود توفیق پیدا کردیم، سطح درآمد مردم و سطح درآمد ملی بالا می‌رود و همه سختی‌ها جبران می‌شود و درهای نعمت الهی به روی همه طبقات گشوده خواهدشد.
کسی که بخواهد بنای عظیمی بسازد و نقشه سعادت ملتی را که در بعضی مراحل چهارصد سال با دیگران فاصله دارد پایه‌گذاری کند، باید خیلی ناملایمات را تحمل کند و خیلی ناکامی‌ها بچشد تا آن نقشه عظیم را به پایان رساند.
خوشبختانه ما در این مدت کوتاه، مخصوصاً در سال‌های اخیر بیش از حد انتظار جلو رفته‌ایم. اکنون شالوده‌های اساسی ریخته شده و نیمی از اغلب بناها هم پیش رفته‌است. کمی تحمل و کمی حوصله دیگر ما را به مقصد می‌رساند.
من امیدوارم با عزمی راسخ وظایفی را که برای بنیان‌گذاری ایران نوین به عهده گرفته‌ام، ولو به قیمت جانم تمام شود، به پایان برسانم. ما از هیچ فرصتی برای رسیدن به هدف خود غفلت نخواهیم ورزید و با استفاده از آخرین تجارب دیگران که سال‌های دراز وقت خود را صرف رفع اشتباه‌ها و اصلاح کارها کرده‌اند، در مدت کوتاه‌تر و کمتر خود را به مقصد می‌رسانیم.
من به خوبی یک دورنمای روشنی از مملکت می‌بینم که در آن ملتی آزاده، مرفه، خوشبخت و ثروتمند زندگی می‌کند. من مردمی را می‌بینم که پیشرفت سریع آنها سایر ملل را به تعجب انداخته‌است.
اگر همه با هم همت به خرج دهند و اگر همه با هم کوشش کنند، برای رسیدن به این کاخ سعادت حداکثر بیست سال بیشتر نمانده‌است، زیرا ما قسمت عمده راه‌ها و نشیب و فرازها را پیموده‌ایم.
انشاءالله همه ما در مدت عمر خویش شاهد پیشرفت‌ها و ترقیات و زندگی کاملاً مرفه و سعادتمند ملت ایران خواهیم بود.
برنامه‌ای که دولت برای مبارزه با فساد و ریشه‌کن کردن آن تهیه کرده، باید در مواقع مقتضی درست توضیح و تشریح گردد و در اطراف آن بحث لازم به عمل آید، تا مستخدمین متوجه عواقب کار خود باشند و در راه انجام وظایف خود با صحت و صداقت قدم بردارند. آنچه در این برنامه و سایر برنامه‌ها اهمیت دارد، مرحله اجرای آن است و الا برنامه هر قدر ظاهراً مشعشع باشد اگر اجرا نشود، به اندازه یک پر کاه ارزش ندارد.
در موضوع دانشجویانی که به هزینه دولت و بر طبق مقررات موضوعه مملکتی برای تحصیل به خارج می‌روند، باید قبلاً وزارتخانه بررسی نمایند که در چه رشته‌هایی متخصص لازم دارند، تا وزارت فرهنگ طبق احتیاجات مملکت آنها را برای تحصیل در همان رشته انتخاب و اعزام دارد. به علاوه باید اطمینان بدهند که پس از پایان تحصیل بلافصله مراجعت و در همان رشته تخصص خود قبول کار نمایند.
خوشبختانه محصلین ما، به استثنای عده انگشت‌شماری، همه پس از خاتمه تحصیلات خود برمی‌گردند و با شوق و علاقه به مملکت و هم‌وطنان خود خدمت می‌کنند.
در باب محصلین بارها گفته‌ام که میل دارم هیأتی برای کارهای مخصوص محصلین و پیداکردن شغل و رفع احتیاجات و گرفتاری‌های دیگر آنها تشکیل شود. اگر هیأت مناسبی انتخاب شود و برنامه خوبی برای پیشرفت این نظر تنظیم گردد، خودم هم حاضرم ریاست آن را قبول نمایم. این هیأت که من می‌گویم، باید دائماً با محصلین خارج و داخل ارتباط داشته‌باشد و حوائج آنها را تا آنجایی که مقدور است، انجام دهد و پس از اینکه فارغ‌التحصیل شدند برای آنها کار پیدا نماید که مدت‌ها ویلان و سرگردان نباشند.