بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه ایران درباره پیشرفت‌های کشور ۳ تیر ماه ۱۳۳۸
| برنامه عمرانی دوم | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۳۸ |
۳ تیر ۱۳۳۸
بیانات شاهنشاه در سلام عید غدیر
اوضاع داخلی و خارجی ما بر همه آقایان روشن است. آنچه باید در آینده بیشتر به آن توجه کنیم سرعت در کار است. نباید فراموش کنیم که متأسفانه مملکت ما هنوز از قافله تمدن دنیای مترقی عقب است، زیرا قرن‌ها کشور ما دچار وضعی ناروا بود که باعث شد در موقعی که سایرین با سرعت هر چه تمامتر رو به ترقی و تکامل می‌رفتند و ممالکشان صنعتی می‌شد، مملکت ما بر اثر حوادث گوناگون روزبه‌روز بیشتر عقب بیفتد، و البته این فاصله باید هر چه زودتر از میان برود و پر شود.
لابد آقایان ملاحظه کرده‌اید که در این چند سال اخیر به خصوص در این دو ساله که ما توانسته‌ایم تا حد زیادی اثر تخریب‌هایی را که از سال ۱۳۲۰ تا ۱۳۳۲ در این مملکت شده‌بود، پاک کنیم و روی زمین به اصطلاح مسطح و محکمی بنای ایران را بگذاریم، به پیشرفت‌های زیادی نائل شده‌ایم. به خصوص در سال ۱۳۳۷ فعالیت اقتصادی وسیع و دامنه‌داری در کشور ما صورت گرفت که البته باید در سال‌های بعد بیشتر و سریعتر دنبال شود.
راجع به جریان تأسف‌آور کارها در آن دوران تخریبی کافی است بگوییم که گمان می‌کنم اولین کلنگ ساختمان پل اصفهان در سال ۱۳۲۷ زده‌شد، در حالی که این پل فقط یک ماه پیش افتتاح گردید. آیا می‌شود تحمل کرد که ساختمان یک پل ده سال طول بکشد؟ بنای فرودگاه مهرآباد که سال گذشته افتتاح شد، در همین حدود ده سال به طول انجامیده‌بود.
این نموداری از جریان کارها در گذشته‌است، ولی نمونه طرز کار فعلی ما این است که سال گذشته بنای پلی در خرمشهر شروع شد و انشاءالله در بهمن ماه امسال این پل افتتاح می‌شود.
این طرز کاری است که ما اکنون در پیش گرفته‌ایم.
در کارهای اداری نیز باید همین سرعت مجری باشد. البته نباید کاری را بی‌مطالعه انجام داد، ولی پس از مطالعه و اخذ تصمیم باید در کار سریعاً اقدام شود.
در ممالک دیگر فقط موضوع هشت ساعت کار در روز نیست، بلکه شبانه روز کار ادامه دارد. ملاحظه کنید از لحاظ اقتصادی این موضوع چقدر مهم است، زیرا سرمایه‌گذاری در هر صورت همان مقدار است و بیشتر نیست.
پلی را که می‌خواهید تمام کنید چه روزی ده ساعت کار کنید و چه بیست ساعت، قیمت تمام‌شده همان است. همینطور کارخانه‌ها، اگر این کارخانه به جای ده سال در دو سال شروع به بهره‌برداری کند، سرمایه خبس نمی‌ماند و صرف توسعه اقتصاد می‌شود. این مقیاسی است برای تمام کارهای مملکت.
ما در آتیه باید انشاءالله به جبران گذشته فوق‌العاده سریعتر و با ذوق و ایمان بیشتری کار کنیم. این تذکرات راجع به کارهای عملی بود.
اما درباره کارهایی که راجع به قوانین مملکت است، آقایان توجه دارند که لوایحی که مورد احتیاج است می‌باید بعد از بررسی و دقت کامل نتیجه‌اش زودتر روشن شود. متأسفانه بعضی از لوایح مدت زیادی است در مجلس راکد مانده‌است، که مثلاً لایحه جنگل از آن قبیل است. چند ماه پیش به شما تذکر دادم که مسئولین امر به من می‌گویند اگر از جنگل‌های ما بهره‌برداری صحیح بشود، اقلاً سالی ۷۰۰۰میلیون ریال عاید کشور خواهدشد.
البته این رقم از قبیل رقم ۳۰۰هزار لیره زیان عایدات نفت نیست، زیرا این متاعی است که ما موجود داریم و بازار آن نیز آماده است و برای ما بریدن چوب و فرستادن آن کار مشکلی نیست. یعنی در اینجا موضوع نفتکش و بازار بین‌المللی در میان نیست. این است که این قبیل تأخیرها نمی‌تواند مفید به حال مملکت باشد.
البته رسیدگی دقیق به لوایح کار صحیحی است، ولی گم‌شدن در پیچ‌وخم‌های کمیسیون‌ها نه به مصلحت مملکت و نه در شأن نمایندگان ملتی قانون‌شناس است.
لابد آقایان قبل از تعطیلات تابستانی به این موارد توجه خواهیدکرد که تمام کارها با آن سرعتی که ما مجبوریم در امور نشان بدهیم در اسرع اوقات انجام بگیرد. برای ما این سرعت و دقت در کارهای کوچک نیز اهمیت کامل دارد.
مثلاً من دستور داده‌ام سپهبد باتمانقلیچ با وجود سوابق ممتد و گذشته‌های خود، همه فعالیت و قدرت شخصی خویش را صرف رسیدگی به کار نظام وظیفه کند، زیرا من از اجرای فعلی آن زیاد راضی نیستم و مسلماً در این کار توفیق حاصل خواهدشد. همانطور که آقایان اطلاع دارید در قسمت ژاندارمری یک نفر را با همکاری هفت هشت نفر از اشخاص مؤمن و فعال مأمور کردیم و آن ژاندارمری چند سال پیش به ژاندارمری امروزی تغییر داده شده‌است. در این قسمت هم همینطور خواهدشد. همچنین در هر جای دیگر که لازم باشد به حمدالله اشکالات را به بهترین صورتی حل می‌کنیم. بعضی امور از قبیل دادگاه‌های دادگستری است که باید خود متصدیان آنها را حل کنند.
صحبت از استقلال قضات دادگاه‌ها است. این امر هم بسته به علم و اطلاع قضات است و هم به خدمتشان، و الا از بالا نمی‌شود چند نفر را مأمور کرد که بروند و دادگاه‌ها را اصلاح کنند.
اما دو مطلب دیگر که باید دقیقاً و مسلماً انجام بگیرد و یقیناً آقایان هم در این قسمت نظارت کامل خواهندکرد، همین دو لایحه معروفی است که چند ماه پیش از مجلسین گذشت. یکی راجع به معاملات است، که افرادی که حقوق می‌گیرند و سمتی در دستگاه دولتی دارند، از معامله با دولت به کلی معاف باشند. یکی دیگر لایحه به اصطلاح «از کجا آورده‌ای؟» است، که ما از نظر هدف اصلی خود که ایران را به صورت کشوری نمونه درآوریم، باید هر دو را با دقت تمام تعقیب و اجرا کنیم.
مملکت ما خوشبختانه حتی در مقایسه با ممالک خوب دنیا وضعی دارد که گمان نمی‌کنم برای ما چندان جای تأسف و افسوس و حسادتی باشد، بلکه به عکس ما با کمال امیدواری می‌توانیم به آینده نگاه کنیم و مطمئن باشیم که با اتکا به ثروت خداداد این مملکت، و با توجه به اینکه ایرانی اصولاً فرد نجیب و وطن‌پرستی است، و با تربیت کافی فعلی که افراد ما در مدرسه‌ها یا کارگاه‌های فنی می‌گیرند، قادر خواهیم‌بود این کشور را به منتهای ترقی و عظمت برسانیم. مطمئن هستم که در این راه همه بیش از پیش خواهندکوشید و آقایان نمایندگان هم تا حدی که قانون و وجدان و وظیفه به آنان حکم می‌دهد در این راه پیشاپیش دیگران قدم برخواهندداشت.
ایمان و اعتقاد ملی ما نسبت به حضرت علی علیه‌السلام چیزی است که بر همه روشن است و تا به حال همین ایمان به مبدأ بارها مشکلات عظیمی را که به نظر ما حل آنها محال می‌آمد، به طور معجزه‌آسایی برای ما حل کرده‌است.
هر چه انجام گرفته، در سایه همین عقیده و ایمان بوده‌است و به خواست خداوند در آینده نیز با پیروی از این سرمشق بزرگ، با کوشش و جهد بیشتری به انجام خدماتی بزرگتر به ملت و مملکت موفق خواهیم‌شد.
به طوری که می‌دانید من همواره منتهای توجه و علاقه را به کار دانشگاه داشته‌ام و این پشتیبانی من موسمی نداشته، بلکه همیشگی و دائمی بوده‌است. اکنون نیز همانطور که گفتید معتقدم که باید کار تحقیق و تتبع در دانشگاه توسعه یابد و ترتیبی داده‌شود که آقایان استادان همه وقت خود را در راه کارهای عملی صرف کنند.
اقداماتی که در زمینه صنعتی و اقتصادی به عمل می‌آید باید با دقت و توجه کامل دنبال شود. کارهایی که شده، دارد یکایک به ثمر می‌رسد، ولی باید در آینده همه این کارها از این نیز سریعتر و جدی‌تر تعقیب گردد.
اگر اصناف موفق شوند اجناس و خواربار مورد احتیاج مردم را به صورت خوب و با قیمت ارزان به مردم برسانند، خدمت شایانی به مردم این شهر کرده‌اند و البته در چنین صورتی از هر نوع مساعدت و کمک ما برخوردار خواهندبود. ما باید کاری کنیم که مردم به حرف مؤسسات اعتماد داشته‌باشند. من به نوبه خود همیشه سعی کرده‌ام که هر حرفی که می‌زنم با عمل توأم باشد و همواره نشان داده‌ام که به حرف خودم پایبند هستم.
خوشبختانه خداوند نیز پیوسته به ما کمک فرموده‌است، ولی بعضی اوقات شرکت‌هایی در مملکت ما تأسیس شده که حرفشان با عمل یکی نبوده‌است. فروشگاه‌های عظیمی که با سرمایه‌های داخلی و با کمک و شرکت خارجی تشکیل شده، امتحان خوبی نداده‌است و خوشبختانه یا بدبختانه تقصیر افراد خارجی در این میان اگر بیشتر از ایرانی‌ها نبوده، کمتر نیست.
به این جهت شرکتی که تأسیس می‌کنند باید به قدری منظم باشد و طوری دقت شود که هر کالای بسته‌بندی‌شده یک گرم کمتر و قیمتش یک دینار زیادتر از آنچه تعیین شده‌است نباشد، تا به تدریج اعتماد مردم به آن جلب شود و از این راه اصولاً مردم به حرف و عمل شرکت اطمینان پیدا کنند.
این اصلی است که باید خود شرکت در نظر داشته‌باشد، ولی منظور اصلی از آن کار پایین آوردن قیمت‌ها است که موضوعی کاملاً عملی است. شما می‌توانید کالا را از دست اول، یعنی از کشاورز و تولیدکننده تهیه کنید و خیلی ارزانتر از قیمت فعلی به مصرف‌کننده بفروشید. باید گردش کار روی اساس بزرگ قرار گیرد. وقتی که کار بر مبنای ده‌ها و صدها تن باشد، طبعاً همه این نکات را می‌توان رعایت کرد.
این کار را که با رفاه همه مردم تماس دارد با دلگرمی و حقیقتاً با ایمان و صحت دنبال کنید. من خود مراقب خواهم‌بود و مسلماً افرادی که در این راه با صمیمیت برای منافع مردم کار کنند، مورد تشویق قرار خواهندگرفت و راه پیشرفتشان همیشه باز خواهدبود.
همانطور که گفتید فعلاً این فروشگاه‌های خواروبار در تهران و حومه ایجاد می‌شود، ولی باید بعداً در سایر شهرستان‌ها هم عملی شود و تمام قسمت‌های مربوط به خواروبار و مایحتاج زندگی مردم را شامل گردد، یعنی شرکت‌های بزرگی باشند که مایحتاج اولیه مردم را تأمین کنند. اگر بعضی مغازه‌ها بخواهند جنس لوکس بفروشند، چه اشکال دارد؟ هر کس که توانست این اجناس را بخرد بسیار خوب، به هر حال شما کار را با ایمان و علاقه دنبال کنید و اشکالاتی را که با آن مواجه هستید یا خواهیدبود، به من گزارش دهید تا این اشکالات برطرف گردد.