بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در باریابی امیرعباس هویدا نخست‌وزیر و وزیران کابینه نوین ۳۱ شهریور ماه ۱۳۵۴

برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی دی تا اسفند ماه

اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر سال ۱۳۵۴ خورشیدی تازی

برنامه عمرانی پنجم/سال ۱۳۵۴ خورشیدی فروردین تا خرداد ماه

بیانات اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در باریابی امیرعباس هویدا نخست‌وزیر و وزیران کابینه نوین ۳۱ شهریور ماه ۱۳۵۴

تشکیل دولت در آغاز آمادگی مجلسین، برای دوره جدید قانونگذاری امری است قانونی و طبیعی، و دولت وظیفه دارد که سیاست‌های تدوین شده گذشته را که در مملکت و شاید در تمام دنیا از اهمیت خاصی برخوردار است، ادامه بدهد. ممکن است دولت در حین کار متوجه شود که شاید بعضی تغییرات تشکیلاتی در داخل دولت لازم باشد. در این صورت باید مطالعه بکنید که آیا دستگاه‌هایی باید کم شود، اضافه شود، یا در هم ادغام گردد. مطلبی که باید برای همه روشن شود این است که ما یک وزیر را برای چه می‌آوریم و یک وزیر را برای چه تغییر می‌دهیم. در ایران وزیر وسیله رشوه‌دادن به احزاب سیاسی نیست و احتیاجی به این کار ندارد. وزیر تا موقعی که خدای ناخواسته کاری برخلاف دستور انجام ندهد، بر سر کار خواهدبود. وزیر مرغ نیست که در عزا یا عروسی سرش را ببرند، یا وزیر ورق‌بازی نیست که عده‌ای آنها را بر بزنند و مثل ورق بازی کهنه آنها را دور بریزند. شخصیت هر فرد در این مملکت محفوظ است، به خصوص اگر دارای چنین مسئولیت‌هایی باشد، ولی البته اگر از کار کسی رضایت نباشد، یک ثانیه هم نباید رودربایستی داشت و باید او را با فرد بهتری عوض کرد، زیرا احیاناً ما کم‌کم به تعداد زیادی افراد برجسته و بهتر برخورد می‌کنیم و این مطلبی است که در حزب رستاخیز ملت ایران می‌تواند صورت گیرد. می‌توان افراد را امتحان کرد، آنها خودشان را نشان می‌دهند و ما افراد با خون و با معلومات و پرتحرک را در آنجا پیدا می‌کنیم. شاید حالا موقع این کار رسیده‌باشد. از هنگام تأسیس حزب رستاخیز تا به حال، عده‌ای در داخل حزب خودشان را نشان داده‌اند که لااقل در سخن گفتن خیلی پر تحرک و قوی هستند. ما باید کم‌کم آنها را به وزارتخانه‌ها بیاوریم و در مشاغل درجه دو و سه امتحانشان بکنیم، اگر عملشان هم به خوبی حرفشان باشد، مسلماً تمام پله‌های ترقی در راه آنها هموار و مهیا خواهدبود. مملکت ایران مملکت پایدار محکمی است، مملکتی است که دستخوش هوا و هوس و تخیلات نیست، افراد باید به سرنوشت خود و کاری که انجام می‌دهند، اطمینان داشته‌باشند، و الا اگر بنا باشد هر فرد را مثل یک کاغذ پاره، دور بریزند و پی در پی عوض کنند، اصلاً چرا کار کند و به چه دلیلی به کار خود ادامه دهد؟

این است که ما ضوابط را خیلی محکم برقرار می‌کنیم، در عین حال یک لحظه هم در برابر غفلت چشم‌پوشی نخواهیم‌کرد. اساس کار این است که اگر کسی را عوض می‌کنیم، با فرد بهتری عوض خواهیم‌کرد، نه با فرد پایین‌تر، یا حتی مساوی. این دولت کار خود را با یک وضع و موقعیت استثنایی، با بودن حزب رستاخیز شروع می‌کند. مجلسین ما نیز مجلسین رستاخیز و با روحیه رستاخیز خواهندبود و می‌خواهم که این روحیه روزبه‌روز بیشتر تجلی داشته‌باشد.

با اصل سیزدهم و چهاردهم انقلاب یک وضع استثنایی به وجود آمده و مبارزه‌ای که آغاز شده، جنبه ملی پیدا کرده و نتایج آن نیز به نحوی است که من پیش‌بینی می‌کردم، ولی نخواستم صحبت زیادی در اطراف آن بکنم، به هر حال به نتایج فوق‌العاده‌ای تا پایان امسال خواهیم‌رسید، زیرا این یک امر ملی است و به همین جهت همه در آن شرکت کرده‌اند.

درآمدهای ما از لحاظ مالی کم شده، زیرا قدرت خرید نفت ما تا سی‌وپنج درصد تقلیل یافته‌است. ایران خیلی بیش از حدی که می‌شد از آن انتظار داشت، به کمک سایر کشورهای جهان رفته‌است. ادامه این کار برای ما به آن اندازه و آن مقدار دیگر ممکن نیست، ولی روحیه ما همان روحیه است، کما اینکه نماینده ما در جلسات اوپک پیشنهاد کمکی از طرف ممالک تولیدکننده نفت، حتی اگر ممالک بزرگ صنعتی در این کمک سهیم و شریک نباشند، ارائه خواهدکرد که جزئیات آن را بعداً اعلام خواهیم‌کرد.

در امور داخلی چند چیز مورد توجه و نظر است، یکی اصول سیزده و چهارده انقلاب است، دیگری موضوع مبارزه با بی‌سوادی است که چند روز پیش دستورات قاطعی در این مورد دادیم، همچنین انجام قطعنامه کنفرانس آموزشی است. موضوع دیگری که خیلی اهمیت دارد، موضوع مسکن است. تا به حال به اندازه کافی به این مسئله توجه شده یا نشده، ولی چیزی که مسلم است، این است که ما مواجه با کمبود سیمان و حتی آجر بودیم، این کمبودها کم‌کم برطرف می‌شود و بیش از پیش به ایجاد مسکن توجه خواهدشد. در امر کشاورزی البته ما کارهای زیادی انجام می‌دهیم، ولی کشاورزی چیزی نیست که شما امروز درمورد آن کاری انجام دهید و نتیجه‌اش را فردا ببینید. بعضی اوقات باید پنج تا ده سال صبر کنیم تا کاری را که انجام داده‌ایم، نتیجه بدهد. درخت میوه‌ای که امسال می‌کارید، سال دیگر محصول نمی‌دهد، همچنین تأسیس یک شبکه آبیاری نیز متأسفانه این کار خیلی طولانی است. بعضی اوقات دیده‌ایم که تأسیس شبکه آبیاری از ساختمان خود سد بیشتر طول کشیده‌است. این است که چندی پیش دستور دادم هر دو کار با هم شروع شود و با هم به پایان برسد. سعی کنید شبکه آبیاری حتی زودتر از ساختمان سد به پایان برسد. برای انجام این کارها من هیچ مانعی نمی‌بینم، آن هم در عصر رستاخیز، مگر کمبود بودجه، چه از لحاظ درآمد نفتی و چه از لحاظ مخارج زیادی که انجام می‌دهیم. به این جهت دو مطلب باید مورد توجه قرار گیرد، یکی ازدیاد درآمد از طریق وصول مالیات صحیح و تشویق به تولید بیشتر، دیگری صرفه‌جویی لازم که در هر امری باید صرفه‌جویی بکنید، چه رسد به مخارج غیر لازم و زائد که اصلاً قابل قبول نیست. خرجی که لازم نیست، نباید بشود، حتی اضافه می‌کنم که در مخارجتان علاوه بر صرفه‌جویی سختگیری بکنید، فکر نکنید که ثروت باد آورده‌ای رسیده و دیگر اشکالات مالی وجود ندارد، همچنین درباره درآمد نفت زیاده‌روی نکنید، زیرا این درآمد تا چند سال دیگر به صورت دیگری خواهدآمد، یعنی منابع نفت ما متأسفانه روزبه‌روز کمتر می‌شود، تا روزی که به طور کلی تمام خواهدشد. از این رو از حالا شروع به جلوگیری از تبذیر و اسراف نموده و صرفه‌جویی بکنید.

کارها البته به قدری زیاد است که ما نمی‌توانیم درباره هر یک از آنها امروز در این جلسه اظهار نظر کنیم. معمولاً من با دولت این کارها را مطرح می‌کنم، چه در شورای اقتصاد و چه به طریق دیگر. کار ایران کار بسیار منضبط و با وقاری است. ما یک مملکت بادبادکی نیستیم که دستخوش هوا و هوس سیاستمداران بی‌مسئولیت یا کسان دیگر بشویم. به همین جهت است که ما به آینده ایران امیدواریم، دنیا هم این گونه با نظر احترام به ایران نگاه می‌کند. در این شرایط البته دولت وظایف خود را انجام خواهدداد و امیدوارم که همه شاهد پیشرفت کارهای کشور باشیم.