بازدید سه روزه هویدا و هیات دولت و هموندان اجرایی حزب رستاخیز از آذربایجان شرقی ۱۵ اردیبهشت ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
| تصمیم قانونی دایر به‌ابراز رای‌اعتماد به دولت جناب آقای امیرعباس هویدا نخست‌وزیر ۱۳۵۴ | درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر | هفته حمایت از خانواده‌های بی‌سرپرست ۱ تا ۶ تیر ماه |
در روز چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی، هویدا نخست وزیر و دبیر کل حزب رستاخیز ملت ایران در راس یک صد تنی، هیات دولت و اعضای هیات اجرایی حزب برای یک دیدار سه روزه و بررسی نیازهای استان آذربایجان شرقی وارد تبریز شدند. در فرودگاه تبریز تیمسار سپهبد آزموده استاندار آذربایجان به همراه شماری از پایوران و بزرگان محلی، سناتورها و نمایندگان مجلسین به پیشباز نخست وزیر و بیش از یک سد تن از پایوران عالی دولت و حزب آمدند.
سپهبد آزموده استاندار آذربایجان در پای پلگان هواپیما خوش آمد گفت و بی درنگ صف درازی از خودروها، نخست وزیر و همراهان را به تبریز و به مرکز حزب رستاخیز بردند. پیشباز از نخست وزیر و هیات دولت و رهبران حزب در سراسر راه چشمگیر بود. در حزب نیز گروه بزرگی گرد آمده بودند و از دبیرکل حزب امیرعباس هویدا و هموندان هیات اجرایی به گرمی و شادی پیشباز کردند. در سالن اجتماعات نخست استاندار خوش گفت و سپس شکرایی دبیر حزب در استان آذربایجان شرقی رشته سخن را به دست گرفت و رسا از بنیاد نهادن و پیشرفت کار حزب در استان گزارش داد. در پایان آیین حزب که تا نیمروز به درازا کشید، هیات پس از دیدار از شهر وارد استانداری شد. پس از ناهار نخست نشست هیات اجرایی حزب آغاز شد.
در این نشست مقامات حزبی استان و دبیران حزب شهرستان های تابعه استان از باشندگان بودند و جستارهای حزبی به ویژه تشکیلات حزب بررسی شد. نشست هیات اجرایی نزدیک به دو ساعت به درازا کشید. پس از این نشست هیات اجرایی به فرودگان رفتند و از تبریز به تهران بازگشتند.
بی درنگ پس از نشست هیات اجرایی، نشست هیات دولت با بودن پایوران دولتی محلی و سناتورها و نمایندگان استان در مجلسین برگزار شد. در این نشست تیمسار سپهبد آزموده استاندار آذربایجان گزارش رسایی از کارهای انجام شده و کارهای در دست اجرا و برنامه های آینده و خواست های مردم داد. در این گزارش استاندار به پیوند ویژه آذربایجانی ها با شاهنشاه آریامهر که از سال ۱۳۲۴ با خون مردم دلاور آذری بسته شد، اشاره کرد و گفت که همه از توجهات اعلیحضرت نسبت به استان سپاسگزار هستند، آنگاه به دستاورد سفر پیشین هویدا به تبریز و آذربایجان اشاهر کرد و گفت: امسال وضع کشاورزی در آذربایجان به سبب برف فراوان، پربار پیش بینی می شود و ما این تعمت را به یمن سال ۲۵۳۵ پنجاهمین سال شاهنشاهی پهلوی گرفته ایم. استاندار سپس از دانشگاه آذرآبادگان که یکی از قدیمی ترین دانشگاه های ایران است گفت: این دانشگاه از دیدگاه سطح آموزشی بسیار بالاست و به مرحله یک مرکز تحقیقاتی در زمینه های مختلف رسیده است، اما هنوز نیازهای بسیار به استاد و بودجه و ساختمان و تجهیزات دارد. درباره صنعت سپهبد آزموده به آگاهی رساند که ۵۰٪ کار پالایشگاه تبریز به پایان رسیده است. وی درباره آموزش نیروی انسانی متحصص و ماهر و بالابردن سطح آموزش، چه از دیدگاه کیفی و چه از دیدگاه کمی، گزارش رسا و بالا بلندی داد و درخواست بنیاد مدرسه ها در روستاها و شهرهای کوچک را نمود. استاندار هم چنین برای تبریز و دیگر شهرهای استان درخواست آب داشت و بدین باور بود که وزارت نیرو باید بررسی های فوری برای فراهم ساختن آب شهرها و روستاها را آغاز کند.
در گزارش استاندار گفته شد که یک پارک بزرگ پنج میلیون متر مربعی در تبریز درست خواهد شد که دو روز دیگر نخست وزیر کار ساختمان آن را خواهند گشود. برای این پارک ۱۰۰ میلیون ریال بودجه آماده شده است. بزرگترین پروژه ها، ساخت جاده کمربندی شهر تبریز است که ۸۰ درصد آن به پایان رسیده است و ۲۰ درصد در دست ساختمان است. از سویی میدان خیام به زودی به یک میدان بزرگ دگرگون می شود. درباره خانه سازی، تیمسار سپهبد آزموده اقزود که در یک مورد بیش از ۵۰۰۰ خانه و آپارتمان ساخته خواهد شد و ۷۰۰ دستگاه خانه آماده است و ۳۰۰ خانه دیگر تا پایان تابستان امسال آماده واگذاری می شود. اما تبریز به خانه های بیشتری نیاز دارد، کارخانه خانه سازی در تبریز راه اندازی شده است که تولیدات آن بر سازه های سنتی ساختمان افزوده است.
استاندار هم چنین درخواست کرد که ساختمان اتوبان بازرگان - تهران هر چه زودتر آغاز شود تا بتواند از سنگینی ترافیک این راه که هر سال نزدیک به یک میلیون تن کالا که از اروپا و ترکیه وارد می شود و هم چنین انبوه کالاهایی که از جلفا ترابر می شود را کاهش دهد. باید گفت که در نزدیکی جلفا نیز انبارهای عمومی در دست ساختمان است و در آینده تراکم سبک تر خواهد شد. سپهبد آزموده برای روستاها درخواست برق کرد و گفت که هم اکنون در بیش از ۹۰ درصد روستاها برق (کهربا) وجود دارد. شهرداری ها نیز نیاز به بودجه کمکلی دولت و سازمان برنامه دارند تا بتوانند به گسترش امور عمرانی بپردازند.
ساعت ۱۶ و سی دقیقه که با بودن نمایندگان مجلس شورا و سنا و رییس های انجمن های شهر، شهرستان، و انجمن استاد در سالن شهرداری برگزار شد، دشواری های عمرانی استان پیش کشیده شد و از سوی نمایندگان آذربایجان شرقی از ریاست انجمن ها خواست های مردم در زمینه آب، راه، آموزش و پرورش، بهداشت و درمان در سطح استان به گفتمان گزارده شد.
روز نخست را هویدا نخست وزیر و همراهان در تبریز گذراندند و برای روز پسین ۱۶ اردیبهشت ماه، وزیران هر یک از سوی نخست وزیر ماموریت یافتند که هر یک در راس هیاتی به یکی از شهرهای آذربایجان بروند و خود نخست وزیر نیز به چند شهر از جمله میانه و مراغه خواهد رفت.
دومین روز ۱۶ اردیبهشت ماه
بامدادان، هویدا نخست وزیر و کابینه در دومین روز سفر به آذربایجان شرقی به دیگر شهرهای استان سفر کردند و تا پایان روز با بازدید از یازده منطقه، با درخواست ها و نیازهای مردم از نزدیک آشنا شدند. هویدا نخست وزیر به همراه دکتر جمشید آموزگار وزیر کشور، و اسکندر آزموده استاندار از شهرهای میانه و هشترود و مراغه بازدید کردند. دیگران وزیران روحانی وزیر کشور به «پارس آباد» و «گرمی»، آقای وحیدی وزیر نیرو به « اهر » ، شریفی وزیر آموزش و پرورش به « نیر » و « اردبیل » ، کیانپور وزیر اطلاعات و جهانگردی به « مرند »، آقای شهرستانی وزیر راه و ترابری به « چاراویماق » ، آقای صدقیانی وزیر تعاون و امور روستاها به « کلیبر » و « ورزقان » ، آقای معتمدی به « خلخال » ، جابر انصاری وزیر مسکن و شهرسازی به « سراب » ، صادق احمدی وزیر دادگستری به « بناب » و معاون رفاه و تندرستی به « مشکین شهر » رفتند.
سومین روز ۱۷ اردیبهشت ماه
به دستور نخست‌وزیر، با پرداخت ۵۰۰ میلیون ریال وام بانکی، برای کارکنان دانشگاه آذرآبادگان خانه ساخته می‌شود
به سبب رنجوری آقای هویدا نخست‌وزیر، برنامه بازدید ایشان از دانشگاه آذرآبادگان که قرار بود بامداد ۱۷ اردیبهشت ماه انجام پذیرد، بهم خورد. در پی آن، دکتر فقیه رئیس دانشگاه آذرآبادگان و نمایندگان هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه، به کاخ استانداری آذربایجان شرقی رفتند و از نخست‌وزیر بیمارپرسی کردند، مسائل و دشواری های خود را با ایشان درمیان گذاشتند. دانشگاهیان تبریز در این دیدار مسئله تأمین مسکن هیئت عملی و کارکنان دانشگاه را پیش کشیدند. نخست‌وزیر دستور داد یکی از بانک‌ها ۵۰ میلیون تومان وام به دانشگاهیان بدهد، پنجاه درصد بهره بانکی این بانک را دولت پرداخت خواهد کرد. در باره کمک به صندوق مسکن دانشگاهیان، چنین برنهاده شد که رئیس هیئت مدیره صندوق به تهران مسافرت نموده و در نشستی با بودن وزرای علوم و آموزش عالی و مسکن و شهرسازی در این باره چاره‌اندیشی نماید. در این دیدار نخست‌وزیر یک میلیون تومان برای آغاز تجدید بنای تالار خواجه رشیدالدین فضل‌الله که به تازگی در یک آتش‌سوزی بزرگ از بین رفت، از اعتبارات اختصاصی نخست‌وزیری اهداء نمود.
در باره توسعه دانشگاه آذرآبادگان موافقت شد که ۳۰۰ هکتار از زمین های منابع طبیعی که در کنار تأسیسات دانشگاه وجود دارد برای این کار اختصاص یابد که در این زمین ها مسکن مورد نیاز دانشگاهیان نیز ساخته شود. همچنین موافقت شد، دانشگاه آذرآبادگان و وزارت رفاه و تندرستی مشترکاً اداره بیمارستان نیکوکاری تبریز را که به تازگی به بیمارستان عمومی دانشگاه تبدیل شده است به گردن بگیرند. مورد دیگری که مورد موافقت قرار گرفت، اداره مشترک دانشکده تکنولوژی تبریز توسط دانشگاه آذرآبادگان، وزارت علوم و آموزش عالی و سازمان گسترش و نوسازی ایران بود، طبق این موافقت اداره دانشکده به شورای عالی مشترک واگذار می‌گردد.
نخست‌وزیر موافقت کرد که برای رفت و آمد دانشجویان از اعتبارات دولت، اتوبوس به تعداد کافی خریداری و به دانشگاه تحویل شود، همچنین تا حد نیاز به اداره کل رفاه دانشجویی دانشگاه آذرآبادگان کمک گردد. در دیدار رئیس و نمایندگان هیئت علمی و دانشجویان دانشگاه آذرآبادگان با نخست‌وزیر، آقای هویدا ضمن اشاره به لزوم استفاده از استادان خارجی و دادن بورس‌های تحصیلی به دانشجویان ممتاز تأکید کرد. مسئله مهم سعی در توسعه و بهبود رابطه دانشجو با مسئولین و استادان دانشگاه و تجهیز بنیان معنوی و اخلاقی بین آن‌ها است. افراد باید به کارشان مؤمن باشند و رسالت خود را برای پیشرفت مملکت به انجام برسانند. نخست‌وزیر درمورد کمبود استاد و کتاب که از طرف نمایندگان دانشجویان عنوان شده بود، اظهار داشت: باید قبول کرد که این مسئله در سطح ملکت وجود دارد و اغلب مؤسسات آموزش عالی با آن مواجه هستند.
ما می‌خواهیم در فرصت کوتاه و با تلاش فراوان در رفع این نواقص بکوشیم. در این دیدار دانشجویان عنوان کردند که عده‌ای از اعضای علمی دانشگاه آنطور که باید و شاید وظایف خود را انجام نمی‌دهند. نمایندگان هیئت علمی در جواب گفتند: توقعات ما آنطور که مورد انظار است برآورده نشده و در کمال مطلوب نیست و همین امر گاهی اوقات در ما ایجاد بی‌تفاوتی می‌کند. استادان دانشگاه در مورد تغییرات سریع و حساب نشده‌ای که به منظور بهبود نظام آموزشی انجام می‌شود گفتند: این تغییرات متأسفانه ثبات نظام آموزشی را بر هم می‌زند و بدین ترتیب دانشگاه‌ها و مراکز علمی به آزمایشگاه‌هایی برای روش‌ها و نظام‌های مختلف آموزش تبدیل می‌شوند، بنابراین لازم است جلوی این تغییرات سریع ناگهانی و حساب نشده گرفته شود.
دکتر عبدالحسین سمیعی وزیر علوم و آموزش عالی نیز در روز ۱۷ اردیبهشت ماه در نشست های شورای دانشگاه آذرآبادگان و شورای دانشکده‌های پزشکی و علوم آن دانشگاه، با استادان و هموندان شورا در راستای بهبود امور آموزشی و پژوهشی این دانشگاه به گفتمان پرداخت. وزیر علوم و آموزش عالی همچنین در یک نشست طولانی، گفت و شنود با دانشجویان دانشگاه، درخواست های منطقی آنان در زمینه‌های مختلف رفاهی بررسی نمود و دستورات لازم را برای رسیدگی به پیشنهادهای دانشجویان صادر کرد و مقرر شد در چند روز آینده هیئت‌هایی برای بررسی محلی در زمینه مسائل رفاهی دانشجویی به تبریز سفر کنند. وزیر علوم و آموزش عالی افزون بر پذیرش پیشنهادهای منطقی دانشجویان در پاسخ از آنان خواست تا با تکیه بر موازین استوار اخلاقی، تلاش خود را برای بالا بردن سطح دانش و معرفت دانشگاهی بکار برند و در پیروی از فرمایشات علیاحضرت شهبانوی ایران با خواست های کمتر، به کار بیشتر در دانشگاه بپردازند. وزیر علوم و آموزش عالی هم جنین از بیمارستان نیکوکاری و مرکز قلب این دانشگاه بازدید نمود.
بر پایه جارنامه صادره در پایان سفر هیئت دولت، ۲۰۰ مدرسه در آذربایجان ساخته می‌شود.
۱۷ اردیبهشت ماه ایوار هیئت دولت پس از سه روز مسافرت و شنیدن گزارش استاندار و مسئولین دولتی و گفتگو با مردم و نمایندگان آن‌ها در تمام شهرها و بررسی نیازهای استان، تصمیماتی در یک نشست گرفت که برجسته ترین آن جنین است:
گزارش کمیته‌های تخصصی و گزارش بازدید وزیران از نقاط مختلف استان بامداد روز آدینه ۱۷ شهریور ماه در نشست هیئت وزیران که با بودن استاندار، نماینگان مجلس و مدیران و مسئولان دوائر دولتی برگزار شد، پیش کشیده شد و مورد بررسی نهایی قرار گرفت و پس از بررسی دقیق گزارش‌های مزبور با توجه به اولویت‌هایی که از سوی نمایندگان و هموندان انجمن‌های شهر و شهرستان و روستا اعلام شده بود، تصمیماتی گرفته شد:
- ۱- نسبت به راه‌های مورد درخواست که طرح آن‌ها کامل شده و آماده اجرا است با توجه به اولویت‌ها موافقت گردید اعتبار راه‌های زیر تأمین و به مناقصه گذارده شود.
- الف- خطور کمربندی تبریز و مرند-
- ب- راه اهر و رزقان
- ج- قطعات باقی‌مانده سربندان‌داری-اردبیل، راه اردبیل- آستارا، آسفالت تقویتی بستان آباد – میانه
۲- در مورد راه‌های مورد درخواست که طرح آن‌ها در دست مطالعه است، نظیر راه میانه به میاندوآب مقرر شد مطالعات آن در سال جاری به پایان برسد به نحوی که از اول سال آینده به مناقصه گذارده شود
۳- در مورد راه‌هایی که هنوز طرح آن‌ها آماده نشده نظیر راه اهر – تبریز مقرر شد اعتبار مطالعاتی آن تأمین و به مهندس مشاور آن ابلاغ گردد
۴- برای تسریع نسبت به کارهای در دست اقدام نظیر راه سراسکند با سیاه چمن اعتبارات لازم برای پرداخت مقاطعه‌کاران در اختیار وزارت راه و ترابری گذاشته خواهد شد ۵- در مورد راه‌های روستایی با نظر و مشورت نمایندگان انجمن‌های شهرستان و استان و همچنین نمایندگان مجلسین در استان قرار شد برنامه‌ای بر مبنای اصل خودیاری و کمک دولت تهیه و نسبت به توسعه راه‌ها اقدام شود به این ترتیب ماشین‌آلات راهسازی و هزینه‌های مربوط از طرف دولت و نیروی کار لازم با خودیاری مردم از طرف روستاها تأمین گردد. مأموریت تهیه این برنامه به استاندار واگذار گردید.
- ۱- تکمیل و تجهیز تعداد ۲۰۰ مدرسه نیمه تمام شهری و روستایی و مراکز فنی و حرفه‌ای و هنرستان‌ها و مراکز تربیت معلم پیش از مهر ماه سال جاری
- ۲- تهیه مقدمات تأسیس مدارس فنی و حرفه‌ای و مدارس حرفه‌ای مقدماتی و تهیه مقدمات و نقشه‌های اجرایی و تأمین زمین مجتمع‌های آموزشی در شهرها ونیز تهیه مقدمات نقشه‌های ایجاد مدارس راهنمایی در روستاها تا پایان سال جاری.
- ۳- تهیه برنامه درازمدت آموزشی استان با توجه به مقتضیات اقتصادی و آمادگی استان تا پایان سال جاری
- ۴- ایجاد یک واحد آموزشی کشاورزی در اردبیل.
- ۵- در مورد تأمین نیروی کار ماهر و نیمه ماهر برای اجرای برنامه‌های کشاورزی و راهسازی مقرر شد که استاندار طرحی با نظر و مقررات وزارت‌خانه‌های مزبور و نمایندگان استان و انجمن‌های دیگر فرهنگ محلی استان و به نحوی که در چند نقطه از مناطق روستایی مراکز تربیت کارگر ماهر و نیمه ماهر به صورت ثابت یا سیار ایجاد شود.
با توجه به اولویتی که از سوی مردم استان برای تأمین آب کشاورزی و آشامیدنی شهرهای آذربایجان داده شده تصمیم گرفته شد:
- ۱- به منظور بررسی امکانات استفاده بیشتر از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی هیئتی مرکب از نمایندگان وزارت نیرو و کشاورزی و منابع طبیعی تعاون و امور روستاها و وزارت تندرستی و اجتماعی به استان آذربایجان خاوری اعزام شود تا با توجه به خواست‌های مردم طرح‌های پیشنهادی را بررسی و برای اجرا آماده کند.
- ۲- برای اجرای طرح‌های ضربتی تأمین و توزیع آب مشروب شهرهای آذربایجان طبق طرح‌های تهیه شده اعتبار مورد نیاز در طول سال‌های ۲۵۳۵ و ۲۵۳۶ بر اساس فهرستی که وزارت نیرو با تصویب استانداری تهیه خواهد کرد تخصیص داده می‌شود.
- ۳ - مطالعات نهایی و تأمین و توزیع آب مشروب شهرهای آذربایجان برای دوران درازمدت که هم اکنون در دست اقدام است، ارسال خواهد شد تا بتدریج اعتبار لازم برای این امر تخصیص داده شود.
- ۴- مدیریت آب آشامیدنی شهرهای مراغه، اهر، مرند و اردبیل که طرح‌های ضربتی آن‌ها در دست اجرا است فوراً به سازمان آب و برق آذربایجان تحویل شود تا از تأسیساتی که بوجود می‌آید، بهره‌برداری صحیح در جهت رفاه بیشتر مردم بعمل آید.
- ۵- برای تأمین آب روستایی در مناطقی که کشاورزان داوطلب تشکیل شرکت تعاونی برای انجام عملیات دسته جمعی کشاورزی باشند، مقرر گردید اعتبار بلاعوض برای تشکیل پنجاه شرکت تخصیص داده شود.
در باره سایر نیازمندی‌ها:
۱- در مورد درخواست های مربوط به تأسیس خانه جوانان، ورزشگاه‌ها و مهد کودک و کتاب‌خانه در شهرهای مختلف استان اعتبارات لازم تخصیص داده شد.
۲- نسبت به آسفالت خیابان‌های بعضی از شهرها که شهرداری آن‌ها با کمبود اعتبار مواجه می‌باشد نیز اعتبار لازم تخصیص داده شده است.
۳- در مورد تردد کشتی از شرف‌خانه به جزیره شاهی با توجه به سیاست عدم تمرکز دولت و مسئولیت اجرایی این طرح به استانداری محول شد و اعتبار لازم در اختیار استانداری گذارده خواهد شد.
۴- در مورد سایر پیشنهاداتی که بعمل آمده، در چهارچوب برنامه عمرانی استان و طرح‌های خاص ناحیه‌ای و طرح‌های مناقصه‌ای زیر نظر استاندار بررسی مجدد صورت گیرد و با توجه به اولویت‌هایی که مورد توجه قرار خواهد گرفت، تجدید نظر لازم در طرح‌ها در جهت رفع نیازهای فوری استان انجام گیرد.
آذربایجان در برنامه ششم به صورت یک واحد عمرانی مورد توجه قرار می‌گیرد
هویدا نخست‌وزیر و هیئت دولت به مسافرت سه روزه خود در آذربایجان شرقی پایان دادند و ساعت ۱۶ و سی دقیقه ۱۷ اردیبهشت ماه با هواپیما به تهران بازگشتند. ساعتی پیش از بازگشت نخست‌وزیر و وزیران، در یک نشست عمومی که همه هموندان هیئت دولت، نمایندگان مجلسین شورا و سنا در استان آذربایجان شرقی، مدیران و رؤسای ادارات محلی حضور داشتند، آقای هویدا نخست‌وزیر از میهمان‌نوازی مردم غیور آذربایجان سپاسگزاری کرد. آقای هویدا افزود،
- احساسات شاه‌دوستی و وطن‌پرستی مردم این استان ما را به شدت تحت تأثیر قرار داد و اعضای هیئت دولت این امکان را به دست آورد تا ضمن مسافرت به نقاط مختلف استان و مذاکره مستقیم با مردم و مسئولان محلی و انجمن‌های دمکراتیک و اعضای حزب رستاخیز ملت ایران اطلاعات زیادی درباره استان شما در اختیار گیرد، همچنین استاندار بسیاری از تقاضاها و احتیاجات را مطرح کرد. چند مسئله عمده برای توسعه این استان وجود داشت که بالاخص در برنامه ششم عمرانی به آن‌ها توجه ویژه مبذول خواهد شد.
- آذربایجان در برنامه ششم باید به صورت یک واحد عمرانی مورد توجه قرار گیرد و یک برنامه‌ریزی استانی برای آن بشود. به زودی هیئتی برای بررسی امکانات توسعه منابع آب، جاده‌ها، شهرها و روستاها به این استان سفر خواهد کرد. نخست‌وزیر آنگاه به گفت و شنودی که با گروهی از دانشجویان دانشگاه آذرآبادگان داشت اشاره کرد و این مذاکره را شیرین خواند.
نخست‌وزیر یادآور شد که گفتگوهای دولت با نمایندگان مجلسین استان ادامه خواهد یافت و از استاندار سپاسگزاری نمود و از وی درخواست کرد که یک برنامه‌بندی برای اجرای طرح‌هایی که مورد تصویب دولت قرار گرفته است آماده سازد.
هیئت دولت پیش از ترک تبریز در جارنامه های تصمیمات خود را به آگاهی همگان رساند.