بازدید رسمی پرزیدنت هند فخرالدین علی احمد و بانو بیگم عبیده احمد از ایران ۹ - ۵ تیر ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی

۵ تیر ماه ۲۵۳۵ پیش از نیمروز با پیشباز رسمی شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو رییس جمهوری هند و همسرشان برای یک سفر پنج روزه وارد تهران شدند. شاهنشاه ٰآریامهر و علیاحضرت شهبانو به همراه حضرت فخرالدین علی احمد و همسرشان بیگم عبیده احمد پس از آیین پیشباز رسمی در فرودگاه مهرآباد با خودرو به شهیاد آریامهر وارد شدند و شهردار پایتخت پس از خوش آمد گویی کلید طلایی پایتخت را به رییس جمهور هند و همسرشان پیشکش کرد. سپس اعلیحضرتین به همراه میهمانان والای ملت ایران رهسپار کاخ شهوند در سعدآباد گردیدند. پس از نیمروز رییس جمهور هند تاج گلی بر آرامگاه اعلیحضرت رضا شاه بزرگ نهادند.

شبانگاه در پیشگاه شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو میهمانی باشکوهی به سرفرازی ورود رییس جمهوری هند و بانو برگزار شد. بر سر میز شام شاهنشاه سخنانی ایراد فرمودند

حضرت رئیس جمهوری و بانو علی احمد،

برای شهبانو و من پذیرایی از آن حضرت و بانو در کشور خودمان مایه خوشوقتی است. ما مقدم شما را نه تنها به عنوان شخصیت اول یک کشور بزرگ جهان گرامی می‌داریم، بلکه شما را نماینده عالیقدر مملکتی می‌شناسیم که به گفته نهرو، رهبر فقید هند، رابطه چندهزار ساله آن با ایران، عمیق‌ترین و ریشه‌دارترین رابطه‌ای است که در تاریخ میان دو کشور جهان می‌توان یافت.

در همه این مدت، تاریخ و تمدن و فرهنگ ایران و هند به نحوی تقریباً جدایی ناپذیر با هم ارتباط داشته و عمیقاً در یکدیگر اثر بخشیده‌اند. کشور شما بزرگترین گنجینه‌دار جهانی آثار فرهنگ گذشته پارسی است و در حال حاضر نیز با تدریس زبان و ادبیات در بیش از پنجاه دانشگاه، از این نظر مقام اول را در تمام جهان دارد. وجود چند هزار دانشجوی دو کشور در مراکز دانشگاهی و آموزشی یکدیگر، یکی از عوامل تضمین ادامه این رابطه فرهنگی در آینده است.

سفر کنونی آن حضرت به ایران در واقع ادامه سنتی است که سال‌ها است بین دو کشور ما برقرار شده‌است. بیست سال پیش خود من برای نخستین بار از کشور بزرگ شما دیدار کردم و از آن هنگام تا به امروز چندین بار دیگر فرصت دیدار مجدد از هند و نقاط مختلف آن را داشته‌ام.

در همین مدت کشور من خوشوقتی پذیرایی از حضرت رادها کریشنان و حضرت گیری، رؤسای جمهوری هند را داشته‌است. طبعاً به موازات این دیدارها، دید و بازدیدهای متعدد منظمی بین مقامات عالیرتبه دو کشور در زمینه‌های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی برقرار بوده‌است، که سفرهای جناب جواهر لعل نهرو و جناب بانو گاندی به ایران و سفر اخیر نخست وزیر ایران به هند از زمره مهمترین آنها است.

به این ترتیب دو کشور ما توانسته‌اند دوستی کهن را با پیوندهای نو درآمیزند و رابطه دیرین تاریخی و فرهنگی را با همکاری‌های تازه و ثمربخش اقتصادی و صنعتی و فنی و علمی به صورتی فعال‌تر و گسترده‌تر استوار سازند. این همکاری‌ها اکنون در رشته‌های گوناگون صنعتی، بازرگانی، محصولات معدنی و شیمیایی، نفت، کشتیرانی، و رشته‌های متعدد دیگر برقرار است و وجود کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی و بازرگانی و فنی ایران و هند به آنها صورتی مستمر و منظم بخشیده‌است.

سفر کنونی شما به ایران، هنگامی انجام می‌گیرد که تحولات مثبت و چشمگیری در زمینه‌های مختلف در کشور شما در جریان است.

موفقیت‌های قاطع دولت هند در امر تحکیم مبانی نظم در امور اقتصادی و اجتماعی، مبارزه با گرانی و تورم و فساد، بهبود و افزایش تولید محصولات کشاورزی و سایر کالاهای مصرفی، ترقی سطح کارآیی سازمان‌های اقتصادی و ارتقای سطح رفاه مادی و معنوی ملی، و همچنین ابتکارهای دولت هند در تحکیم مبانی صلح و تفاهم منطقه‌ای و بین‌المللی از راه عادی کردن روابط سیاسی هند با چین و پاکستان و کوشش در تقویت محیط تفاهم و همکاری در سطح جهانی، از تحولاتی است که طبعاً مورد خوشوقتی و تأیید ما است. رشد اقتصادی بی‌سابقه هند در سال مالی گذشته و تخصص اعتبارات هنگفت اجرای طرح‌های عمرانی در سال مالی جاری که یکی از نتایج مستقیم ثبات داخلی و تفاهم بین‌المللی است، طبعاً پیشرفت‌های روزافزونی را در پرتو این موفقیت‌ها برای کشور بزرگ شما نوید می‌دهد.

برای ادامه موفقیت‌آمیز همه این برنامه‌ها، کشور شما مانند همه کشورهای دیگری که در جریان اجرای برنامه‌های سازندگی و پیشرفت ملی هستند، احتیاج به صلح و آرامش و برخورداری از ثبات و امنیت دارد و این نیاز مشروع و حقه‌ای است که ایران و هند را به اتخاذ سیاست مشترکی در زمینه ضرورت تبدیل اقیانوس هند به یک منطقه صلح و دور از رقابت‌ها و حضور فزاینده قدرت‌های بزرگ و تأمین انحصاری امنیت خلیج فارس و اقیانوس هند توسط کشورهای ساحلی آنها، و لزوم برقراری یک منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای در جنوب آسیا، بر انگیخته‌است. دو کشور ما در عین حال، درمورد ضرورت استقرار یک نظام اقتصادی نوین و عادلانه جهانی در جای نظام بیدادگرانه کهن و تعدیل فاصله عمیق کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه، توافق نظر کامل دارند.

برای کشور ما به عنوان یک دوست تاریخی هند و بر اساس رابطه مودت و پیوندی که در طول قرون و اعصار مایه گرفته‌است، مایه کمال خوشوقتی است که ببینیم کشور و ملت بزرگ هند راهی را که بر تقویت صلح و تفاهم جهانی و امنیت و ثبات منطقه‌ای و پیشرفت و سازندگی ملی متکی است، با کوشش و شهامت در پیش گرفته‌است و در این مورد صمیمانه توفیق آن حضرت و نخست وزیر فعال و مدبر هند و کلیه مردم این کشور دوست و بزرگ را آرزو می‌کنیم.

با این امید، تندرستی و شادکامی حضرت رئیس جمهوری و بیگم عابده احمد، و پیشرفت و رفاه روزافزون ملت هند، تقویت و توسعه هر چه بیشتر همکاری و دوستی ایران و هند، استحکام صلح و تفاهم و همکاری بین‌المللی را آرزومندم.

حضرت پرزیدنت هند در سخنانی در پاسخ به بیانات شاهنشاه ابراز داشتند که ایران همواره گهواره تمدن بشری بوده است و سهم این ملت به میراث مشترک بشریت نیاز به تاکید ندارد.

رهبران دو کشور در روز ۶ تیر ماه نخستین دور گفتگوهای خود را آغاز کردند. پس از گفتگوها هویدا نخست وزیر و خلعتبری وزیر امور خارجه به دیدن رییس جمهور خواهندرفت.

۸ تیر ماه از سوی پرزیدنت هند فخرالدین علی احمد و بانو میهمانی شامی به افتخار شاهنشاه آریامهر و علیاحضرت شهبانو در هتل هیلتون داده شد. در این میهمانی شاهنشاه آریامهر در پاسخ سخنان پرزیدنت هند بیاناتی ایراد فرمودند.

بیانات اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در پاسخ سخنان فخرالدین علی احمد پرزیدنت هند در میهمانی شام هتل هیلتون به افتخار اعلیحضرتین ۸ تیر ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی

حضرت رئیس جمهوری، بانو احمد،

ضیافت امشب فرصت دیگری به من داد تا به شما از جانب ملت ایران و از طرف خودم و شهبانو شادباش بگویم.

سخنان محبت‌آمیزی که آن حضرت بیان فرمودید، همواره در خاطره و قلوب ما باقی خواهدماند. آنچه شما در این کشور مشاهده کرده‌اید، به گمان ما تلاشی است در راه حفظ میراث‌های گذشته و نمونه‌هایی از تمدن نوین جهانی که ما می‌کوشیم آنها را در حال حاضر و در آینده در کنار یکدیگر نگاهداری کنیم.

همانگونه که به درستی اظهار داشتید، هدف‌ها و آرمان‌های ما در راه ایجاد منطقه‌ای از صلح و دوستی سودمند و مؤثر در کنار همسایگان خویش و نیز با همه کشورهای جهان، به سبب اعتقاد راسخ ما به این امر است که ما فقط جهانی را مورد نظر قرار می‌دهیم که در آن همه با یکدیگر زیست می‌کنند و هیچ کس نمی‌تواند در قسمتی از آن جهان در رفاه به سر برد و شاهد مصائب و گرفتاری‌های دیگران باشد.

ایران به تلاش و جدیت خود در راه تأمین سعادتمندی نسل بشر ادامه خواهدداد، زیرا اندیشه دیگری را در افکار خود نمی‌پروراند و این به این سبب است که نه تنها جنگ‌ها و ستیزه‌ها قابل قبول نبوده و دور از اندیشه به شمار می‌روند، بلکه عواقب و عوارض ناگواری را در پی خود به جای می‌گذارند.

ما اکنون به این راه حل دست یافته‌ایم که نه تنها باید معتقد به سیاست همزیستی باشیم، یعنی هم خود زندگی کنیم و هم اجازه دهیم دیگران به زندگی ادامه دهند، بلکه فکر می‌کنیم با این اعتقاد، عمل و اقدام نیز باید توأم باشد.

همه آنهایی که می‌توانند در این زمینه همکاری از خود نشان دهند، بی‌گمان خدمت بزرگی به بشریت کرده‌اند. از اینکه شما در هند از این اندیشه شایسته پیروی می‌کنید، بسیار خرسندیم. کشور هند دارای پیشینه‌ای پر افتخار از ادب و هنر و کامیابی‌های کنونی در رشته‌های تکنولوژی و پیشرفت است و کشور من نیز در همین راه گام برمی‌دارد. شکی ندارم که هر دو کشور می‌توانند در زمینه تأمین هدف‌هایی که شما آنها را به طرز بدیعی توجیه نمودید، اقدام‌های شایسته‌ای به عمل آورند.

باعث تأسف ما است که دیدارتان از ایران کوتاه بوده‌است. کشور هند هم اکنون برنامه آبادانی وسیعی را اجرا می‌کند و بدون تردید وجود شما در اجرای این برنامه ضرورت فراوان دارد.

برای شما حضرت رئیس جمهوری هند و بانو احمد، تندرستی و کامیابی، و برای ملت بزرگ هند سعادت و رفاه، و میان دو ملت بزرگ و باستانی ایران و هند، دوستی دائمی آرزو می‌کنم.

• مصاحبه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر با کارانجیا سردبیر نشریه بلیتز چاپ بمبئی ۱۳ تیر ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی