بازدید دو روزه علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی از استان هرمزگان ۱۵ - ۱۴ اسفند ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی
بازدید دو روزه علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی از استان هرمزگان ۱۵ - ۱۴ اسفند ماه ۲۵۳۶ شاهنشاهی
۱۴ اسفند ماه ۲۵۳۶ پیش از نیم روز علیاحضرت شهبانو برای یک بازدید دو روزه از استان هرمزگان از تهران به استان هرمزگان پرواز کردند و در بندر لنگه فرود آمدند.
نخست علیاحضرت شهبانو از بندر لنگه بازدید فرمودند و سپس از ابوموسی. علیاحضرت شهبانو در بندر لنگه پس از نیمروز از سردخانه شیلات، دبیرستان پهلوی، تأسیسات اسکله، بازار و مرکز صنایع دستی و همچنین از یک خانه قدیمی بازدید کردند. در منطقه‌ای نزدیک بندر لنگه به نام «کنک» علیاحضرت شهبانو از کارهای لنج سازان دیدن فرمودند و پس از آن به بندر عباس خواهند رفت. بامداد ۱۵ اسفند ماه از میناب دیدن خواهند کرد و سپس به تهران باز خواهند گشت. در این سفر وزیران کشور، مسکن و شهرسازی، کشاورزی و عمران روستایی، رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو و مدیر عامل شرکت شیلات جنوب در رکاب علیاحضرت شهبانو می‌باشند.
سفر علیاحضرت شهبانو به استان هرمزگان پس از نیمروز ۱۵ اسفند ماه پایان می‌گیرد و معظم‌لها به تهران باز می گردند. علیاحضرت شهبانو امروز در جریان بازدید از شهرستان میناب و روستای حاجی خادمی، دانشسرای مقدماتی، مجموعه مسکونی کارگران، سد علیرضا پهلوی، مدرسه روستایی حاجی خادمی و خانه فرهنگ روستایی منطقه را مورد بازدید قرار دادند.
علیاحضرت شهبانو که روز ۱۴ اسفند ماه پس از یازده سال از بندر لنگه دیدن می‌کردند، ابتدا با هلیکوپتر به جزیره ابوموسی رفتند. علیاحضرت شهبانو در یک جیپ روباز در هوای گرم نیمروزی خیابان‌های جزیره پیشت سر گذاشتند و از بالای یکی از ارتفاعات منظره جزیره ابوموسی را تماشا کردند و در این جا طرح جامعه شهرک نیروی دریایی و سایر تأسیسات جزیره را ملاحظه فرمودند. علیاحضرت شهبانو با مشاهده نقشه جامع فرمودند ابوموسی جزیره دست‌نخورده‌ای است و برای ساختن این جزیره مسئله زمین و یا تخریب خانه‌های قدیمی را نداریم. این جزیره را می‌توان با نقشه و برنامه به صورتی زیبا و متناسب ساخت. باید پیشرفت را با یک برنامه دقیق و مطالعه شده شهرسازی به این جزیره بیاورم و در واقع پیشرفت توأم با زیبایی باشد. در پی صدور اوامر علیاحضرت شهبانو وزارت مسکن و شهرسازی و استانداری هرمزگان نقشه جامعه جزیره ابوموسی را مورد مطالعه دقیق قرار خواهند داد. هم اکنون علاوه بر چند خانه سازمانی که در ابوموسی ساخته شده است،
شرکت شیلات جنوب نیز با توجه به پایگاه اقتصادی خلیج فارس اقدام به تأسیس سردخانه‌ای در این جزیره کرده است که در چند ماه آینده پس از آغاز بهره‌برداری از آن، صید ماهیگیران را به دو برابر قیمت خریداری خواهد کرد. علیاحضرت شهبانو پس از شنیدن گزارش مدیر عامل شیلات جنوب که اظهار داشت شرکت شیلات جنوب در نظر دارد ماهیگیران در منطقه‌ای در کناره دریا در جزیره ابوموسی اسکان دهد، تأکید فرمودند ماهیگیران را نیز باید خانه‌های خود را طبق نقشه‌هایی که تهیه می‌شود بسازند و البته خانه‌هایی ارزان قیمت ولی زیبا و متناسب. علیاحضرت شهبانو سپس به محوطه خانه‌های سازمان تشریف‌فرما شدند و با مشاهده خانه‌ها دستور فرمودند در ادامه برنامه خانه‌سازی فضای بیشتری منظور شود.
علیاحضرت شهبانو سپس دقایقی پیاده محوطه خانه‌ها را بازدید فرمودند و از مرکز بهداری و بهزیستی ابوموسی دیدن کردند. علیاحضرت شهبانو پس از یک ساعت دیدار از جزیره ابوموسی به بندر لنگه بازگشتند و ناهار را در این محل صرف کردند. شهبانو بعد از ظهر دیروز پس از بازدید تأسیسات شیلات جنوب و به هنگامی که در اسکله بندر لنگه حضور داشتند فرمودند: بندر لنگه امروز با آن موقع که دیدم اصلاً قابل مقایسه نیست. بندر لنگه با بسیاری از برنامه‌ها که در آن اجرا شده فرق بسیار کرده است. شهبانو بعد از ظهر دیروز را در گفتگو با مردم بندر لنگه گذراندند و ضمن بازدیدهایی که داشتند با پیشرفت بسیاری از برنامه‌ها از نزدیک آشنا شدند و نیز در بین راه‌ها از جیپ روبازی که در آن مستقر بودند پایین آمدند و با مردمی که در خیابان برای دیدن شهبانو جمع شده بودند به گفتگو پرداختند.
دستوراتی که شهبانو در جهت تسریع در اجرای برنامه‌ها و یا به منظور شروع اقدام برای برنامه‌های جدید صادر کردند همه حاصل گفتگوی شهبانو با مردم بود. نمایندگان صیادان بندر لنگه، کنارک، جاسک، اروندکنار و چارک برای شهبانو شرح داده‌اند که چگونه بعد از آن بازدید شهبانو وضع زندگی‌شان بهتر شده. در حال حاضر هر شرکت تعاونی آن‌ها روزانه به طور متوسط ۱۵۰ کیلو ماهی صید می‌کنند و شیلات جنوب ماهی‌ها را به طور متوسط کیلویی ۷۰ تا ۸۰ ریال می‌خرد. صیادان از شهبانو تقاضا کردند که برای صید بهتر و ایمنی بیشتر دستور فرمایند که پناهگاه‌هایی برای آن‌ها ساخته شود که شهبانو اقدام درباره تقاضای آن‌ها را به استاندار تأکید فرمودند. مسئله دیگر وام خرید قایق و وسایل مورد نیاز صیادان بود.
صیادان که عضو شرکت تعاونی هستند برای شرکت خود تقاضای وام کم بهره داشتند. مدیر عامل شرکت سهامی شیلات جنوب به عرض رساند که برای خرید موتور لنج و قایق مبلغ دو میلیارد و پانصد میلیون ریال اعتبار تقاضا شده است که امیدواریم با این اعتبار در مدت پنج سال به هر شرکت تعاونی ۵۰ میلیون ریال وام بدهیم که تا کنون نیز البته به بسیاری از این شرکت‌ها وام بدون بهره ده ساله داده شده است. مسئله کمبود آب برای کشور ما یک مسئله حیاتی است. کمبود آب در جنوب کشور بیش از مناطق دیگر محسوس است. علیاحضرت شهبانو دیروز نیز با تقاضای بسیاری از مردم در بندر لنگه و ابوموسی درمورد تأمین آب آشامیدنی روبرو بودند. اول موضوع در فرودگاه بندر لنگه مطرح شد و پس از آن به هنگامی که شهبانو از یکی از کلاس‌های دبیرستان پهلوی بندر لنگه دیدن می‌کردند، دانش آموزی تقاضای بذل توجه شهبانو را در مورد آب آشامیدنی بندر لنگه نمود. شهبانو در بین مردم نیز این جمله را شنیدند که زن‌های بندر لنگه می‌گفتند «شهبانو برای آب آشامیدنی ما فکری بکنید». از همان قبل از ظهر شهبانو از استاندار در مورد این مسئله سئوال کردند، به عرض رسید که مشکل آب آشامیدنی بندر لنگه تا چند ماه آینده حل خواهد شد زیرا دو دستگاه آب شیرین کن هر یک به ظرفیت ۵۰۰ متر مکعب مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. شهبانو تأکید داشتند که در این مورد استانداری هرمزگان با دانشگاه آریامهر همکاری داشته باشد و تأکید کردند که همکاری با دانشگاه آریامهر امکان بهره‌گیری از این دستگاه و راه‌های تازه‌تری را فراهم می‌کند و اضافه کردند یاد دستگاه آب شیرین کن جزیره هرمز می‌افتم که دو سال است از آن نتوانسته‌ایم استفاده کنیم.
علیاحضرت شهبانو در این روز هنگام بازدید از مدرسه ۳۲۸ نفری پهلوی دستور فرمودند که در مورد تأمین زمین ورزش برای دانش‌آموزان بندر لنگه اقدام شود. به هنگام دیدار کوتاهی از یک خانه قدیمی که معماری زیبا و جالب بندر لنگه را در آن بخوبی می‌توان دید، به وزیر مسکن و شهرسازی دستور دادند تا نقشه‌های خانه‌های قدیمی مناطق مختلف کشور تهیه شود و در استانداری‌ها حفظ گردد. شهبانو فرمودند معماری این مناطق هم قشنگ و هم راحت. مصالح محلی در آن‌ها بکار رفته و با توجه به آب و هوای مناطق ساخته شده. دل هر کس می‌سوزد که چنین سبک و معماری از بین برود.
شهبانو دیروز از بندر «گنگ» در نزدیکی دیدن کردند. در این بندرگاه یک شرکت سهامی وجود دارد که کارگران آن به همان شیوه سنتی قدیمی برای کلیه جزایر و برای صیادان کشتی می‌سازند. با چوب‌هایی که از هندوستان و شیراز می‌آورند و با روغن کوسه‌ها که می‌گیرند هر سه ماه یک کشتی بزرگ می‌سازند. تاکنون بزرگترین کشتی که ساخته‌اند ظرفیت ۴۰۰ تن داشته است. آن وقت‌ها قیمت کشتی‌ها ۷۰ هزار تومان بوده ولی امروز قیمت کشتی متوسط ۴۰۰ هزار تومان است.
شهبانو علت گران شدن کشتی را سئوال کردند، نماینده شرکت به عرض رساند که کارگرها چند سال پیش ۳۰ تومان حقوق می‌گرفتند ولی امروز روزی ۱۵۰ تومان می‌گیرند. کارگران برای شهبانو گفتند که این منطقه ۴۰۰ سال است که کشتی‌های مناطق دیگر را نیز تأمین می‌کند ولی جالب‌تر از کشتی‌سازی صنایع چوب بندر گنگ است. در و پنجره‌هایی که می‌سازند از جمله صنایع دستی جالب است که شهبانو به استاندار هرمزگان دستور دادند که برای حفظ این صنعت و هنر اقدام شود. شهبانو فرمودند:
- وقتی هنرستان حرفه‌ای می‌سازیم دوباره کارگاه سیم‌کشی برپا می‌کنیم ولی هر یک از این کارگاه‌های صنایع چوب می‌تواند برای تربیت آن گروه هنرآموزان که مورد نظر ما است مورد بهره‌برداری قرار گیرد. کاری کنیم که هنر کشتی‌سازی و در و پنجره در گنگ از بین نرود.
بازدید علیاحضرت شهبانو از میناب
علیاحضرت شهبانو پیش از نیمروز ۱۵ اسفند ماه وارد میناب شدند و از فعالیت‌های آموزشی، بهداشتی و رفاهی میناب دیدن فرمودند.
شهبانو سپس در یک جیپ روباز خیابان‌های میناب را که مردم در دو سوی آن با فریادهای شادی مقدم شهبانو را خوش آمد می‌گفتند، پشت سر گذاشتند و به دانشسرای مقدماتی دختران تشریف‌فرما شدند. علیاحضرت شهبانو از آزمایشگاه ، کتابخانه، خوابگاه‌ها و کلاس‌های درس این مرکز آموزشی دیدن کردند و در کلاس درس خطاب به کارآموزان گفتند: انشاءالله که همه شما در آینده معلمین خوبی باشید. علیاحضرت شهبانو سپس از مرکز رفاه خانواده شماره ۲ میناب در متجمع مسکونی کارگران سد شاهپور علیرضا دیدن کردند.
علیاحضرت شهبانو پس از نیمروز از رؤسای قدیمی حاجی خادمی در نزدیکی میناب دیدن کردند و پس از آن سد شاهپور علیرضا پهلوی که بر روی رودخانه میناب بسته شده و در آبان ماه سال آینده آماده بهره‌برداری خواهد بود مورد بازدید علیاحضرت قرار گرفت. علیاحضرت شهبانو در میان شادی و ابراز احساسات روستاییان حاجی خادمی و با پیش باز به شیوه سنتی در حالی که زنان روستایی اسپند در آتش می‌ریختند به این روستا تشریف‌فرما شدند. شهبانو از هموندان شرکت سهامی روستایی حاجی خادمی در مورد افزایش درآمد آن‌ها سئوال کردند. یکی از روستاییان به عرض رساند که درآمد آن‌ها صد برابر شده است و شهبانو پاسخ این مرد روستایی را با شگفتی تکرار کردند ولی روستایی باسواد ده حاجی خادمی برای شهبانو از وضع زندگی خود در گذشته و امروز سخن گفت و اظهار داشت آن روز هیچ نداشتیم و امروز همه چیز داریم. روستای ما امروز مدرسه دارد، بهداشت دارد، آب خوب دارد، جاده آسفالته دارد ولی آن روز هیچ یک از این‌ها موجود نبود. شهبانو در بازدید از خانه فرهنگ این روستا از مهد کودک و کلاس‌های آموزشی و کتابخانه آن دیدن کردند و دستور فرمودند که به دلیل علاقمندی روستاییان در سراسر کشور کتاب‌های تاریخ و کتاب‌های مذهبی، از سوی خانه‌های فرهنگ روستایی اینگونه کتاب‌ها به زبان ساده برای روستاییان تهیه شود.
مصاحبه علیاحضرت شهبانو با رسانه‌ها
علیاحضرت شهبانو پس از نیمروز ۱۵ اسفند ماه در پایان سفر دو روزه به استان هرمزگان در مصاحبه با رسانه‌ها درباره پیشرفت‌های استان هرمزگان، ارتباط مسئولین دولت در نقاط گوناگون کشور با مردم، ارتباط شهبانو با مردم، تثبیت و کنترل قیمت‌ها سخن گفتند. شهبانو فرمودند:[۱]
- برای اولین بار یازده سال پیش، پس از یک سفر چند روزه به سیستان و بلوچستان، از بندر عباس دیدن کردم. آن روز وقتی به بندر عباس آمدم مهمترین چیز بند جدید بود که همه ما از دیدن آن خوشحال شده بودیم ولی امروز بندر عباس پیشرفت بسیاری کرده است. برای من باعث خوشحالی است که نشانه‌های پیشرفت منطقه را در چهره‌های مردم و در لباس پوشیدن آن‌ها می‌بینم.
هیچ دیواری نباید بین مأمور دولت و مردم وجود داشته باشد. من فکر می‌کنم با انجمن‌های ملی که در سطح شهرها، روستاها، استان‌ها و شهرستان‌ها تشکیل شده است و یا در کانون‌های حزبی، مردم و نمایندگان آنان می‌توانند در هر فرصتی با مسئولین دولت در محل خود به صحبت و گفت و شنود بنشینند، مشکلات‌شان را مطرح کنند، تقاضاها را بگویند و مسئولین دولت هم امکانات خود را مطرح کنند. این دیوار اگر واقعاً در بعضی نقاط وجود دارد باید برداشته شود. طبیعتاً برخورد انسانی و دوستی، برخورد خدمتی که مسئولین دولت با مردم داشته باشند مردم را به همکاری و امیدواری بیشتر و مشارکت بهتر تشویق می‌کند. شهبانو اضافه کردند: مسائلی که در سفر به استان‌ها برای من مطرح می‌شود که البته من هم امیدوارم مقداری از آن‌ها را تا حدود امکانات خود حل کنم، اغلب مسائلی است که لازم نیست به من بگویند. این مسائل در خود منطقه و با کمک مردم باید حل بشود. ممکن است استانداران بگویند که حرف ما در مرکز شنیده نمی‌شود ولی به هر صورت در مرکز هم گوش شنوا هست. مسئولین دولت در منطقه هم باید با مسئولین دولت در مرکز تماس و ارتباط مستقیم و منطقی داشته باشند. غیر از این راهی نیست مگر اینکه اهمیت این مسئله را استانداران، بخشداران و شهرداران حس کنند. و به همین دلیل است که می‌گویم این مطلب باید نوشته شود تا هر وزیر و یا هر فرد مسئول جدیدی که می‌آید مطالب را دوباره تکرار نکنیم.
افراد مسئول در مرکز باید بیشتر به مناطق دیگر سفر کنند و با مسائل محلی و منطقه‌ای آشنا شوند. چون به نظر من حل کردن کلیه مسائل کلی و جزئی از مرکز غیر ممکن است. به علاوه، حس مسئولیت نسبت به مردم باید به صورت خدمت به مردم، نزدیکی و دوستی با آن‌ها و جلب مشارکت مردم باشد نه ریاست. نه آنکه مسئولین خود را در سطح بالاتری حس کنند و فاصله با مردم داشته باشند.
شهبانو در پاسخ به این سئوال که چه جاذبه و کششی در مردم شهبانو را بدینگونه به سوی آن‌ها می‌کشاند که گاهی از اوقات تشریفات را می‌شکنند و به میان مردم می‌روند فرمودند:
- برای من این مهم است که مردمی را که در خیابان برای دیدن من ایستاده‌اند بیشتر بشناسم. متأسفانه همه جا نمی‌توان ایستاد و با همه نمی‌توان صحبت کرد چون شلوغ می‌شود. نظم به هم می‌خورد و ناراحتی پیش می‌آید ولی حس می‌کنم اگر فقط بیایم و بروم مثل این است که هیچ تماس انسانی با مردم نداشته‌ام. برای من مهم است که از نزدیک با مردم صحبت کنم، آن‌ها را ببینم، صدای آن‌ها را بشنوم، آن‌ها هم صدای مرا بشنوند. آن‌ها را حس کنم و دستشان را بگیرم. از این نظر انسان برای من مطرح است. شهبانو افزودند: هیچ تشریفاتی به آن صورت نیست که مانع این کار بشود. اصلاً من از این کلمه تشریفات خوشم نمی‌آید. بعلاوه، تشریفات وظیفه دارد برنامه‌های بازدیدهای مرا که فی‌المثل ساعت بازدیدها به تقدم یا تأخر آن‌ها تعیین نماید و در تماس من با مردم و در زندگی من نمی‌تواند اثری داشته باشد و اگر باشد من سعی می‌کنم از این تشریفات خلاص بشوم برای اینکه به هر صورت در موقعیت ما مقداری محدودیت و تنهایی هست. من نمی‌خواهم بگذارم که این تنهایی‌ها و محدودیت‌ها بیشتر شود. البته یک مقدار مسائل وجود دارد که دلایلی دارد ولی اگر فکر کنم که تشریفات که فقط یک کلمه است مانع از این بشود که من بتوانم با مردم تماس مستقیم بگیرم، برای من غیر قابل تحمل است. به علاوه، فکر می‌کنم مردم از اینکه مرا ببینند خوشحال می‌شوند. اگر می‌توانم با یک پیاده شدن از اتومبیل ده نفر را خوشحال کنم چرا که نکنم؟ بعلاوه، مقداری از مسائل را مردم برای من مطرح می‌کنند. وقتی بین مردم می‌روم هر کس در آن موقعیت فکر می‌کند فرصتی دارد که مسئله‌اش را بگوید. بعضی‌ها مسائل شهرشان را مطرح می‌کنند، بعضی‌ها مسائل شخصی خود را می‌گویند و به هر صورت من فکر می‌کنم تماس درستی نخواهد بود اگر من فقط با اتومبیل از خیابان‌ها بگذرم و مردم در دو طرف خیابان ایستاده باشند. درست است که این سفرها با هم فرق می‌کنند، ولی برای من بعد از مدتی یکنواخت می‌شود. دلم می‌خواست خیلی راحت‌تر این سفرها عملی می‌شد و این تشریفات را که به آن اشاره کردید نبود که جاده بسته شود و من با اتومبیل عبور کنم. می‌توانستم بدون آنکه خبر بدهم می‌آمدم و این مناطق را بازدید می‌کردم. چون هر چیزی که در زندگی من یکنواخت بشود برای من خیلی خسته کننده است. سعی می‌کنم راه دیگری پیدا کنم ولی متأسفانه مثل این است که عملی نیست چون البته بطور ناشناس که نمی‌توانم به جایی بروم و اگر هم بروم بعد از مدتی مرا می‌شناسند و مردم جمع می‌شوند و شلوغ می‌شود و موقعی که خیلی جمع شدند مأمورین انتظامی می‌خواهند نظم را برقرار کنند که دوباره همان می‌شود. انشاءالله من یک راهی پیدا می‌کنم که بعضی از وقت‌ها در شهرهای کوچکتر و در روستاها این امکان طبیعی بدون برخورد با مردم بیشتر باشد.
- مسائل دیگری نیز در سفرهای من مطرح است. با وجود اینکه بارها گفته‌ام، اتفاقی می‌افتد که نباید بیفتد. البته ممکن است به زبان بیاورم که خسته شده‌ام ولی من هرگز خسته نمی‌شوم. فکر می‌کنم مثل معلمی که یک عمر کلاس اول را درس می‌دهد یک مطالبی را همینطور تکرار کنم. اجازه ندارم که خسته بشوم. بطور مثال، جایی برای بازدید می‌روم که وسائلی در اختیار ندارند ولی چون من آن روز دیدن می‌کنم آن‌ها را آورده‌اند. این مهم نیست که در مقابل دیگران بگویند که وسیله‌ای نداشتیم ولی چون شما آمده‌اید برای ما فرستاده‌اند. مثل یک گزارش برای اینکه پنهان کردن، یک حالت دروغ و نادرستی بوجود می‌آورد چون اگر فی‌المثل مدرسه باشد معلمین و اگر بیمارستان باشد پزشکان. آن افراد و مردم و کودکان می‌دانند. شما خبرنگاران هم که می‌پرسید و وارد هستید. پس تنها کسی که نباید بداند من هستم و این درست نیست چون بالاخره به گوش من هم می‌رسد. برای همین است که می‌خواهم بگویم که هر کجا که من می‌روم اگر وسائلی دارند برای بازدید من آن‌ها را تهیه نکنند. بگویند که این وسایل را نداریم شما بگویید که برای ما بفرستند یا اگر سازمان‌های دولتی همان روز فرستاده‌اند رسماً به من بگویند. من که توقع ندارم و می‌دانم که مشکل داریم. من که می‌دانم که همه جای مملکت همه چیز فراهم نیست.
شهبانو در پاسخ پرسش دیگر درباره اوامر شاهنشاه آریامهر در مورد پی‌گیری و تداوم تثبیت قیمت‌ها و مبارزه با گرانفروشی که از اصول انقلاب شاه و ملت است فرمودند:
- واقعاً مطلب مهمی است که هم به تولید کننده و هم به مصرف کننده بستگی دارد. مصرف کننده البته برای من مهم است ولی شاید مهمتر از مصرف کننده تولید کننده است. مسائلی که در روزهای گوناگون از قبیل اعیاد و غیره مطرح می‌شود، مسائلی است که باید دولت رسیدگی و اشکالات مردم را حل کند. ارزاق و احتیاجات مردم باید حل بشود. شهبانو در پایان این گفتگو درباره تثبیت قیمت‌ها و بازدید بدون اطلاع قبلی که از یک فروشگاه تهران به عمل آوردند و قیمت‌ها را ملاحظه کرده‌اند فرمودند: این هم مشکلات دیگری به همراه دارد. من شنیدم که دولت قیمت آجیل را در تهران تثبیت کرده است. طبیعتاً آن‌ها که آجیل تولید می‌کنند دیگر به تهران نمی‌فروشند و بیشتر در اختیار شهرستان‌ها می‌گذارند. پس قیمت آجیل و پسته در تهران بالا می‌رود. بنابراین بازمی‌گردیم به همان مسئله بنیادی و اساسی سیستم اصناف و توزیع و قیمت و قیمت‌گذاری. یعنی باید یک مقدار سیاست‌های کوتاه مدت باشد ولی از آن مهمتر اجرای سیاست‌های بلند مدت است که این مسئله بکلی حل بشود.
علیاحضرت شهبانو که برای یک بازدید دو روزه از پیشرفت‌های اجتماعی، فرهنگی و عمرانی استان هرمزگان به این استان تشریف‌فرما شده بودند، شبانگاه ۱۵ اسفند ماه به تهران بازگشتند و در فرودگاه مهرآباد از سوی امیرعباس هویدا وزیر دربار شاهنشاهی، امیر اصلان افشار رئیس کل تشریفات شاهنشاهی و تیمسار سپهبد بدره‌ای فرمانده گارد شاهنشاهی مورد استقبال قرار گرفتند. در این سفر وزیران کشاورزی و عمران روستایی، مسکن و شهرسازی، رئیس دفتر مخصوص علیاحضرت شهبانو، رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شیلات جنوب، معاون وزارت کار و امور اجتماعی و قائم مقام دبیر کل سازمان زنان در رکاب بودند.
دیگر بازدیدهای علیاحضرت شهبانو از استان هرمزگان
نخستین بار که علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی از استان هرمزگان بازدید کردند سال ۱۳۴۴ بود. بندرعباس بزرگترین اسکله ایران و در شمار مجهزترین اسکله خاورمیانه است این بندر با درازای ۱۰۵۰ متر و ۱۸ سکوی بارگیری است که هم زمان شش کشتی به ظرفیت ۱۵ هزار تن می‌توانند در آن بارگیری کنند. بندرعباس در گذشته بندر گمبرون نامیده می‌شد، شاه عباس آن را آباد کرد و نام خود را بر آن نهاد. در بندرعباس شهبانو فرح پهلوی از یک مهد کودک دیدن کردند که بیشتر کودکان کارکنان نیروی دریایی در آن جا نگهداری می‌شدند. و سپس به دیدن ناو بایندر که به نام دریادار بایندر افسر شهید در شهریور ۱۳۲۰ نامگذاری شده بود رفتند.
دومین بازدید شهبانو از استان هرمزگان ۱ اردیبهشت ۲۵۳۶ شاهنشاهی بود. دستاوردهای این سفر بازرسی‌های بیشمار بر اجرای پروژه‌های عمرانی بود. بندرعباس با طرح سبز کردن کویر اینک پس از یازده سال با کاشتن گیاهان بومی و جنگل‌کاری بسیار سبز شده بود و سبب ایستا شدن شن‌های روان. برکه‌ها یا آب انبارهای کهن که جای رشد میکرب بیماری پیوک بود به موزه و کارگاه‌ها، تاتر و فروشگاه و چای‌خانه سنتی و زورخانه، کتابخانه و اکواریوم تغییر یافته بودند.
شب نخست جشن نوروز ۲۵۳۶ شاهنشاهی زلزله سختی بندر عباس را لرزاند و شهبانو بی درنگ به دیدار زلزله زدگان در کپرهای حصیری که برای بندرنشینان بر پا شده بود و خنک و بی خطر بود رفتند. پس از آن به بازدید از رادیو تلویزیون بندر عباس پرداختند. ساختمان رادیو تلویزیون بندرعباس، ساختمانی است بی همتا که در بنیاد آقا خان در ژنو و نیویورک ثبت گردید. این ساختمان با الهام از سنت و تکنیک مدرن در سراسر گیتی جایگاه سوم را به دست آورد. رادیو تلویزیون بندرعباس با نیروی بیست کیلو وات آغاز به کار کرد و در کوتاه زمانی همه کرانه خلیج فارس را زیر پوشش گرفت. علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی هم چنین از مهد کودک شماره دو جمعیت بهزیستی و از جمعیت خیریه فرح پهلوی در بندرعباس که به ویژه مادران تنها را زیر چتر حمایت خود داشت بازدید کردند. علیاحضرت هم چنین از کتابخانه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان دیدن کردند و سپس راهی جزیره هرمز شدند. دبستان راهنمایی هرمز که جالب‌ترین ساختمان دبستان را در ایران داشت نیز مورد بازدید شهبانو فرح پهلوی قرار گرفت.