ایران شاهراه مخابرات بینالمللی/از پیک هخامنشیان تا سیستم نوین مخابرات ایران اردیبهشت ماه ۲۵۳۵ شاهنشاهی
۱۵ اردیبهشت ماه ۲۵۳۵ ایران شاهراه مخابرات بینالمللی میشود- با تکمیل سیستم جدید مخابراتی، در ایران دیگر اتصال تلفنها و قطع ارتباط تلفنی پیش نمیآید.[۱] سیستم ارتباط تلفنی در ایران از زمان شاهنشاهی پهلوی پای گرفت و با آغاز انقلاب شاه و مردم رو به پیشرفت گذاشت. چون با توجه به رشد شتابان کشور در دهه اول انقلاب ایران، سیستم موجود تلفنی توان برآوردن نیازهای ارتباطی مردم را نداشت، در سال ۱۹۶۷ بودجهای برای بنیاد یک شبکه مخابراتی جدید و گسترده در نظر گرفته شد و پس از انجام بررسیهای نخستین، کارهای مربوط به طرحریزی سیستم جدید آغاز گردید و این سیستم به نام (سیستم مخابراتی یکپارچه کشور) نامگذاری شد.
تا پیش از اجرای عملیات سیستم جدید از خطوط تلفنی کاریر بهرهبرداری می شد که پاسخگوی نیازهای رو به گسترش نبود. سیستم ارتباطی دیگری نیز وجود داشت و آن هم خط مایکروویو (سنتو) بود که ترکیه را از طریق ایران به پاکستان ارتباط میداد. ... قسمت بیشتر ارتباطاتی دیگر هم از طریق سیستمهای اختصاصی از جمله تأسیسات مایکروویو شرکت ملی نفت ایران انجام میگرفت، ولی هیچیک از این سیستمها نمیتوانست نیازهای ارتباطی رو به توسعه کشور را تأمین و تکافو کند. «سیستم مخابراتی یکپارچه کشور» که هماکنون نزدیک به اتمام است، بزرگترین پروژه مخابراتی میباشد که در یک قرارداد واحد در دنیا اجرا گردیده است. چرا که در طرحریزی سیستم جدید، افزون بر بر نیازهای کنونی، احتیاجات آینده کشور نیز در نظر گرفته شده و با اجرای کامل آن حدود ۱۴۲ شهر بزرگ و کوچک در هر گوشه و کنار کشور به شبکه ارتباطی تلفنی میپیوندند.
افزون بر آن، سیستم جدید به سرعت قابل گسترش است و استخوانبندی اصلی خدمات ارتباطی سرتاسر ایران و همچنین ارتباط ایران با شهرهای بزرگ جهان را تشکیل میدهد. در طرحریزی سیستم مخابراتی یکپارچه کشور با توجه به اهمیت حیاتی مخابراتی، این نکته نیز مراعات شد که به محض خرابی یک دستگاه، بطور اتوماتیک دستگاه یدکی ارتباطی بکار میافتد و از قطع ارتباط جلوگیری میشود. با این کیفیت پس از اجرای کامل طرح مذکور دیگر قطع ارتباط تلفنی پیش نمیآید و تلفنها اتصالی نمیکنند. همچنین در طرح این سیستم، علاوه بر ارتباطات تلفنی، تلگرافی و تلکس، امکان انتقال و پخش برنامههای رادیویی و تلویزیونی در نظر گرفته شده و سیستم جدید به سادگی به سیستم ماهوارهای ارتباطی که جهت پخش برنامههای آموزشی مورد استفاده قرار میگیرند، قابل اتصال است. بطور کلی این سیستم، شبکههای موجود مخابراتی کشور را یکپارچه ساخته و شبکههای منطقهای را که در دست ساختمان است به هم متصل میکند. با ایجاد این شبکه شمارهگیری از راه دور و ارتباط مستقیم و سریع تلفنی در داخل کشور و همچنین در سطح بینالمللی فراهم گردیده و از طریق ایستگاههای زمینی ماهوارهای دستیابی به ترمینالهای بینالمللی سهل و آسان شده است.
با این کیفیت، شالودهای چنان مستحکم و سریع و متناسب پیشرفت کشور و جهان امروز، برای ارتباط سریع در ایران ریخته شده که با اجرای کامل آن، نه فقط مانند وسایل ارتباطی دوران شاهنشاهی هخامنشیان برف و باران و سرما و گرما و تاریکی شب خللی بر آن وارد نمیآورد، بلکه به تناسب سرعت پیشرفتهای همهجانبه ایران و نیاز روزافزون به ارتباطات بیشتر و سریعتر در داخل کشور و یا خارج از کشور، همه احتیاجات ارتباطی مردم را از هر نظر برطرف میسازد. همچنین با توجه به شرایط منحصر بفرد منطقهای ایران، سیستم جدید مخابراتی یکپارچه کشور میتواند شاهراه مخابراتی عمدهای برای ارتباطات بینالمللی به حساب آید و ارتباط کامل را در سرتاسر کشور با توجه به نیازهای جغرافیایی و اقلیمی و با در نظر گرفتن پراکندگی جمعیت و شرایط محیط فراهم آورد.
برای اجرای کامل سیستم مخابراتی یکپارچه کشور۵۵۷ ساختمان برای مراکز مایکروویو در سراسر کشور احداث میگردد و طول مسیر رادیویی که در این سیستم مورد استفاده قرار میگیرد ۶۸۰۰ کیلومتر با ظرفیت ۱۱۲۳ کیلووات برقرار میگردد. از ساختمانهای مراکز مایکروویو تاکنون ۳۷۴ ساختمان آماده گردیده و بقیه در دست ساختمان میباشد. به موازات توسعه شبکه ارتباط مخابراتی، برای گسترش ارتباط پستی نیز اقدام شده و در حال حاضر از یک نیروی انسانی در حدود ۱۰ هزار نفر در سراسر کشور برای تسریع و گسترش ارتباط پستی استفاده میشود و این تعداد در پایان برنامه عمرانی پنجم کشور به ۱۳ هزار نفر میرسد. هم اکنون در حدود ۱۷ هزار مرکز پستی در سرتاسر کشور دائر شده که تعداد این مرکز در پایان برنامه پنجم به ۲۸ هزار خواهد رسد و در این مراکز و تشکیلات، مبادلات پستی با سرعت بسیار زیاد صورت خواهد گرفت. ترتیبی داده شده است که در آیندهای نزدیک، مراسلات پستی در ایران کمتر از ۲۴ ساعت به مقصد برسد و خدمات پستی تا حد نقاطی که فقط یک صد نفر جمعیت دارد نیز گسترش یابد.