مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ دی ۱۳۵۳ نشست ۲۰۰

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و سوم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و سوم

قوانین برنامه‌های عمرانی کشور

مذاکرات مجلس شورای ملی ۸ دی ۱۳۵۳ نشست ۲۰۰

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز ۸ دی ۱۳۵۳ نشست ۲۰۰

صورت مشروح مجلس روز یکشنبه ۸ دی ماه ۱۳۵۳

فهرست مطالب:

۱ - قرائت اسامی غایبین جلسه قبل‏

۲ - ادامه مذاکره در گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به بودجه اصلاحی سال ۱۳۵۳ و بودجه سال ۱۳۵۴ کل کشور.

۳ - تعیین موقع جلسه آینده - ختم جلسه

مجلس ساعت چهار بعد از ظهر به ریاست آقای عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

۱ ـ قرائت اسامی غائبین جلسه قبل

رئیس ـ اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود.

(به شرح زیر قرائت شد)

غائبین با اجازه ـ

آقایان اسلامی نیا ـ دکتر ابوالهدی ـ بدر صالحیان ـ دکتر برزگر ـ مهندس بهبهانی ـ بهنیا ـ مهندس پروشانی ـ دکتر جزایری ـ مهندس حسین خسروی ـ تیمسار خطیب شهیدی ـ دکتر خطیبی ـ دیهیم ـ دکتر رفیعی ـ شریفها ـ دکتر ضیائی ـ عبدالحسین طباطبائی ـ مهندس عطائی ـ دکتر عظیمی ـ غضنفری ـ کمالاتی ـ مهندس معینی زند ـ فروتن ـ نجد شیبانی ـ خانم پیرنیا ـ خانم مزارعی.

غائبین مریض ـ

آقایان پرویزی ـ تیمسار حکیمی ـ کریم بخش سعیدی ـ محدث زاده ـ موقو ـ مهرزاد.

- ادامه مذاکره در گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به بودجه اصلاحی سال ۱۳۵۳ و بودجه سال ۱۳۵۴ کل کشور

۲ ـ ادامه مذاکره در گزارش یک شوری کمیسیون بودجه راجع به بودجه اصلاحی سال ۱۳۵۳ و بودجه سال ۱۳۵۴ کل کشور.

رئیس ـ وارد دستور می‌شویم کلیات بودجه اصلاحی سال ۱۳۵۳ و بودجه سال ۱۳۵۴ کل کشور مطرح است آقای فرهاد پور بفرمائید.

فرهادپور ـ با اجازه جناب آقای رئیس و همکاران محترم دنباله بحث را در زمینه تنگناها و تنگنای کمبود مسکن که به نظر من یکی از اساسی ترین نیازهای جامعه مترقی و متحول بعد از انقلاب و یکی از ضروریات لازم و واجب زندگی هر انسانی است ادامه می‌دهم.

احتیاج به مسکن از زمانی که انسانها زندگی عصر حجر را کنار گذاشتند از غارنشینی شروع شد تا امروز که بر اساس پیشرفت تمدن و نیاز جامعه، مسکن نه تنها سر پناه و مأمنی است برای حفظ جان بلکه از نظر بهداشتی و از نظر تأمین ضرورات زندگی از اهم ضرورات برای هر انسان و برای هر خانواده‌ای است اگر به عقب بر گردیم به سالهای بعد از شهریور بیست و مشکلاتی که در آن دوران داشتیم نگاه کنتیم می‌بینیم که مظاهر زیبای طرز تفکر و فلسفه رهبر بزرگ مملکت ما شاهنشاه عزیز و محبوب ما در اوان سلطنت به صورت اعلام پنج اصل ضروری برای ملت ایران تجلی کرد، فرهنگ برای همه، بهداشت برای همه، تغذیه برای همه، مسکن برای همه، لباس برای همه، ما می‌بینیم ارادة سنیه ملوکانه در طول این ۳۳ سال با همة فراز و نشیب‌ها و مشکلاتی که بر مملکت ما گذشته است تمام این نیاز‌ها را جامعه عمل واقعی پوشاند (صحیح است)، آن روز فرمودند فرهنگ برای همه و امروز ما فرهنگ رایگان برای همه داریم آن روزفرمودند بهداشت برای همه و ما امروز بهداشت رایگان داریم، تغذیه کودکان بهطور مجانی داریم، و فور نعمت با همه کمبودهای تولیدات کشاورزی برای تأمین مواد غذائی و تغذیه همه ملت داریم مردم مملکت ما خوشبختانه از این مواهب بزرگ با اراده شاهنشاه خودشان بهره مند هستند یکی از این پنج اصل به صورت تنگنا باقی مانده که با همه تلاش‌ها و کوشش هائی که انجام شده باید قبول کنیم نظر مبارک رهبر ایران برای تأمین مسکن برای ملت ایران تأمین نشده است، این یک واقعیت است و بیان واقعیت نباید بر خورنده باشد ونباید رنجش ایجاد کند بلکه بایستی همانطور که ما بر سایر مشکلات با مواجه با واقعیتها غلبه کردیم و موفق شدیم این مشکلات را پشت سر گذاشتیم در مورد تأمبن مشکل مسکن هم اول باید با واقعیت روبرو شویم اول قبول کنیم که کمبود داریم وقبول کنیم که در این کمبود ما گناه و تقصیر داریم و سعی کنیم برای جبران کمبودها و تحقق آنچه آرزوی رهبر مملکت و مورد نیاز و احتیاج جامعه ایرانی است کوشش کنیم. برای تحقق چنین فکری در دولت حزبی شما در چند سال قبل با تأسیس وزارت آبادانی و مسکن برنامه ریزی شد تشکیل این وزارتخانه نشان دهنده این است که دولت حزبی شما از تاریخ تأسیس وزارت آبادانی و مسکن که تصور می‌کنیم قریب ۷ سال از آن می‌گذرد در فکر تأمین مسکن بوده، اینکه در فکر بوده‌اید قابل قبول من است و اینکه این فکر به نتیجه مطلوب نرسیده انشاءالله مورد قبول شما خانمها و آقایان قرار بگیرد و ما بتوانیم متفقاً با قبول واقعیتها و تعاطی فکر به راه حلی برسیم که آنچه گم کرده‌ایم در مدت کوتاهی پیدا کنیم و آنچه مورد نیازمان است در زمانی سریعتر بدست بیاوریم چون تصور می‌کنیم اکثریت و اقلیت و اعضای دولت هیچیک هدفی غیر از این ندارند. نهایت، تنظیم برنامه‌ها و هم آهنگی برنامه‌ها برای رسیدن به این هدف شرط است که ا دو طرف میز از جهات مختلف مسائل را بینیم و بحث کنیم و موشکافی کنیم از هم نرنجیم، من منصفانه عیب را بگویم و شما منصفانه قبول بفرمائید انشاءالله راه حل منطقی و معقول بدست بیاوریم. آنچه مسلم است رشد جمعیت ما بر اساس آماری که داریم و بر اساس برنامه هائی که برای کند کردن این رشد هست و باید این برنامه‌ها هم اجرا شود به کیفیتی است که من نمی‌توانم بگویم به طور جمعی در آمار سال ۱۳۴۵ بیست و هفت میلیون جمعیت نشان می‌داد و امروز از مرز ۳۲ میلیون عبور کرده‌ایم این چیزی نیست که قابل انکار باشد البته مسئله‌ای در این مطلب هست که به نظر من جان کلام است و باید به آن توجه داشت در آن روز که ما ۲۷ میلیون جمعیت داشتیم نسبت جمعیت شهری به روستائی به کیفیتی بود که ۱۵ میلیون روستا نشین داشتیم و ۱۲ میلیون شهرنشین و امروز اگر بر اساس ضرایبی که در همین بودجه و کتابچه‌ها به آن استناد شده ما این جمعیت را اگر نزدیک به پنجاه پنجاه بگیریم نتیجه این است که ۱۶ میلیون شهرنشین و ۱۶ میلیون روستانشین داریم، جناب دکتر یزدان پناه این نشان می‌دهد که در طول هشت سال یعنی از سال ۴۵ تا ۵۳ رشد جمعیت روستائی ما ۱۵ میلیونش شده ۱۶ میلیون یا در همان مرز باقی مانده و رشد جمعیت شهری ما از ۱۲ میلیون به ۱۶ میلیون رسیده و این نشان دهنده رشد غیر طبیعی شهرها است به طوریکه ضریب رشد و مهاجرت به مراتب بیشتر از ضریب تولید مثل است و شاید در همه شهرها هم در عرض هم نباشد جاذبه‌های فریبنده، جاذبه هائی که عوامل تولید را به عامل مصرف بی مصرف تبدیل می‌کند در شهرها متفاوت است تهران با این وسعت با این افزایش جمعیت که ملاحظه می‌کنید دو میلیون و هفتصد هزار نفر به استناد ۲۷ نماینده‌ای که بر اساس این جمعیت دارد امروز از مرز سه میلیون گذشته است نتیجتاً رشدی فوق العاده غیر عادی، رشدی که نشان دهنده نتایج خوبی نیست و نه تنها ما را از نظر تأمین مسکن در پایتخت مملکت تحت فشار و نیازمندی بیشتری قرار می‌دهد شاید از نظر تبدیل عامل تولید به عامل مصرف کننده در شهر تهران اکثراً کار تولیدی ندارند و به یک کارهای انگلی اشتغال می‌ورزند و اثر خوبی در اقتصاد ما ندارد ما بر اساس ۳۲ میلیون جمعیت اگر هر خانواری را ۵ نفر حساب کنیم متجاوز از ۶ میلیون واحد مسکونی داریم که با گذشت یک دهه بعد از انقلاب متناسب با نظرات بلند و والای رهبر انقلاب و متناسب با مردم رشید و پیشرفته امروز باشد خیلی از مسکن‌های موجود را که در گذشته بوده ما نتوانیم برای مردم امروز مملکت مسکن بدانیم که رفع نیاز واقعی آن‌ها را بکند آن مسکن‌ها همان حالت سر پناه و همان جائی را دارد که به یک صورتی در آن بیتوته می‌کنند این را مسکن نمی‌شود گفت در این آمار ۱۶ میلیون شهری را اگر ۱۰ میلیونش را در شرایط کنونی صاحب مسکن قابل قبول بشناسیم گرچه نمیدانم ساختمانی که درسی وچهل سال اخیر متداول بوده است مساکن موجود تا چه حد می‌تواند دوام داشته باشد و استهلاک شده بحساب در نیاید بهر حال از نظر اینکه تنگنای شما، جناب وزیر مسکن و شهر سازی اگر ۱۰ میلیون از این جمعیت را صاحب مسکن حساب کنید از رقم ۶ میلیون خورده‌ای واحد ۲ میلیون کم می‌شود و ما در سطح مملکت نیاز بساختن یا نوسازی قریب به ۴ میلیون و ۴۰۰ هزار واحد مسکونی خواهیم داشت که باید با یک برنامه حساب شده و متناسب در زمان کوتاه و فرصتی که از حالا تا موقعی که برای رسیدن بدوران تمدن بزرگ منظور شده است برنامه‌های ما تامین کننده این تعداد مسکن باشد برای این که به بینیم چه عواملی مانع از آن بوده است که یک چنین نیاز طبیعی که هر فردی دنبال این نیاز باشد تا بحال بصورت غول بی مسکنی برای جامعه ما باقی مانده است. باید به بینیم چه عواملی موثر در این کمبودهاست بنظر من زمین و مصالح ساختمانی و نیروی انسانی سه عاملی هستند که چون ما پول داریم، دیگر بحث اعتبارات و تحصیل اعتبار در پیش نیست اگر این سه عامل بحد کافی فراهم باشد و و اگر پیش بینی‌ها و مطالعات و علل گذشته ما ه آن جا می‌رسید که در تنگنای این سه عامل قرار نمی‌گرفتیم صاحب مسکن شدن ملتی متحول و کامل بار شد کامل کار مشکلی نبود ولی متذسفانه ما در هر سه مورد به مشکلات و کمبودهائی برخورد کردیم اولین زمین است برای ساختمان طبیعتاً زمین لازم است متأسفانه دردهه‌های اخیر زمین خدا در اقتصاد کشور ما یک عامل زیان بخش بوسیله عناصر بورس باز و زمین خوار شده است که نمونه هائی از آن را امروز صبح در بیانات قبل از دستور همکار عزیز من آقای شیخ رضائی در منطقه گرمسار دیدیم و به نظر مجلس رسید بنده هم تا آنجا که اطلاع دارم مسائلی را برای رفع این مشکل و تنگنای شما عنوان می‌کنم به نظر من دولت اگر با دلسوزی کامل این مسئله را دنبال بکند هنوز هم بزرگترین سرمایه زمین به صور مختلف به صورتی که عرض می‌کنم در اختیار می‌گیرد. در کشور ایران مردم مسلمان پدران ما موقوفات زیادی باقی گذاشتند موقوفه جناب دکتر پویان که باید رفع مشکل و کار خیری از آن نتیجه گرفته شود (اخلاقی ـ طبق نظر واقف) که اکثراص اگر وقف عام بوده است و با مقرراتی که ما داریم باید به مصلحت جامعه مسلمانان استفاده کرد اما کار به جائی رسیده است که ما سالی ۶۰ میلیون تومان خرج سازمان اوقاف می‌کنم که من فکر می‌کنم که خدای نکرده اگر گذشتگان ما وقف نمی‌کردند ما امروز در بودجه سالی ۶۰ میلیون تومان این هزینه را نداشتیم ولی در مقابل این مطلب تصرف، بدست اوردن، دنبال کردن پرونده‌های اوقافی و در اختیار گرفتن زمین‌های وقفی با سوابقی که موجود است هنوز می‌تواند یکی از عوامل گره گشای شما برای تأمین زمین باشد (یک نفر از نمایندگان ـ دکتر آزمون خیلی خوب به این کارها می‌رسد) بنده خیلی خوشحال هستم که جناب دکتر آزمون واقعاً با علاقه و دلسوزی سازمان اوقاف را سرپرستی می‌کند ولی تصدی اامر بسیار مشکل اجتماعی حج، مقداری از اوقاف گرانبهای ایشان را اشغال کرده است. زمینی را که در شش سال پیش در اینجا عنوان کردم و در نخست وزیری هم کمیسیون شده جناب دکتر الموتی شاهد هستند به تصرف اوقاف داده شد ولی هنوز تکلیفش معلوم نیست شهر بنده قزوین موقوفه ملاوردی خان شش سال پیش اینجا صحبت شد کمیسیونی در این مورد شد جناب دکتر الموتی تشریف آوردند خدا رحمت کند آقای عطارد رئیس ثبت وقت هم بود، رئیس وقت اوقاف بود شهردار قزوین بود، نماینده قبلی فزوین آقای دکتر درودی و استاندار استان مرکزی بود زمین را تحدید حدود کردند صورتجلسه نوشته شد ولی بفرمائید الان این شصت هفتاد هکتار در اختیار شما هست؟ آیا تکلیفش مشخص شده است؟ تصور نمی‌کنم که بشود این تعلل و تأخیر را به کندی کار دادگستری تعبیر کرد اگر علتش این باشد یک عیب و اگر به عدم دلسوزی دستگاه اوقات تعبیر کنیم دوعیب به هر حال آنچه معلوم است تکلیفزمین هنوز معلوم نیست مساله دیگر مساله زمینهای خالصه است که به قراراطاعات ناقصی که من دارم سزمان مسکن شما در شهرها ووزات تعاونو امور روستاها در روستاها جانشین خالصه است مطلبی را که می‌خواهم عنوان کنم و خیلی دردآور است مربوط به دولت نیست این مطلب مربوط به سال ۱۳۲۷ و یک تاریخچه است بنا برأی مجمع عمومی دیوان عالی کشور و بنا به تصمیم متخذه بر اساس تبصره ۲ از قانون مصوب ۱۴ اردیبهشت ۱۳۲۷ مقرربوده است که کلیه اراضی مزروئی متعلق بوراث خزعل به مالکیت دولت و در تصرف خالصه باشد و به قیمت قبل از احداث راه آهن به حکم قانون به آنها پول داده بشود این گزارشی است که من در اوان شروع عمران خوزستان به مدیر عامل سازمان برنامه آن موقع نوشتم و رأی مجمع عمومی دیوان عالی کشور و نقشه را ضمیمه کردم تعجب نکنید نوشتم در منطقه‌ای که شما این مقدار سرمایه گذاری دارید اگر این زمین را به تصرف بگیرید اولا خیلی از کارهای شما روز زمین مجانی اجرا نخواهد شدثانیاً هر نوع ترقی که نتیجه این سرمایه گذاری است شما بر می‌گردد می دانید میزان زمین چقدر است بر اساس نقشه نمایندگان رسمی دادگستری ۵۰۰ هزار هکتار یا ۵ میلیارد متر مربع صد کیلومتر از اهواز به سمت جنوب غربی کارون شاید جناب آقای صدری کیوان می دانند قسمت اول از کنار شهر اهواز به سمت خرمشهر به طول ۱۰۰ کیلومتر در غرب کارون و به عرض ۴۰ کیلومتر از بستر رودخانه یعنی از امانیه تا تلگرافخانه قاجار من آنجا را ندیدم می‌خواهم بدانم از این خالصه چه باقی مانده (اخلاقی ـ همه آنها خالصه نبود و بعضی‌ها قسمتی از آن را طبق قانون گرفته‌اند و مزارعه داشته‌اند و بعضی‌هایش هم باقی مانده) از کنار شهر اهواز به سمت تهران در کنار راه آهن به طول ۴۰ کیلومتر و به عرض ۴۰ کیلومتر از نهر هاشم که شعبه‌ای از کرخه است تا سر حد عراق من سئوال می‌کنم و این گزارش را به وزیر محترم مسکن می‌دهم ۱۸ سال پیش به رئیس سازمان برنامه دادم نتیجه‌ای ندیدم امروئز به رئیس مسکن می‌دهم (اخلاقی ـ چند سال است زمین به تصرف مردم داده شده غرب آمریکا چطور آباد شد؟ مردم آباد کردند اینجا هم همینطور خزعل جز و افسانه شده) از نظر شما خیلی آسان است من هم همینطور فکر می‌کردم تعجب می‌کنم وقتی در نیاز مسکن از ضرورت تصرف زمینهای دولتی صحبت می‌کنیم از تصرفات غیر قانونی نباید دفاع کرد (اخلاقی ـ بنده شأنم اجل است از اینکه از زمین خود دفاع کنم خواستم تذکر بدهم زمین بایر به این وسیله دایر می‌شود) بنده از تذکر شما ممنونم یا دولت بایستی پرونده فروش و واگذاری بای این ۵۰۰ هزار هکتار زمین را داشته باشد یا بایستی بر پایه اسناد مثبته لازم الاجرای موجود در دادگستری تصرف کند. مسئله سوم زمینهائی است که از طریق منابع طبیعی می‌تواند برای شهر سازی و عمران روستایی در اختیار شما قرار گیرد مسئله چهارم زمینهای مواتی است که نمایندگان شما البته آنجا که مدرک مثبته دارند حق دارند بر این زمینها دست بگذارند ولی خودشان را به درو دیوار پرونده‌هایی که می دانند که در آنها ذی حق نیستند نزنند شاید برای چنین خدمت چند مورد به شما ارائه بدهند ولی من موارد عدیده‌ای به شما نشان خواهم داد که در انجا محق بودند بهانگشت گذاشتن روی زمین مواتولی این کار را نکردند یک مسئله مهم اجتماعی مسئله زمینهای در نسق زراعی در اجرای قانون مترقی اصلاحات ارضی است که در محدوده توسعه شهرها قرار گرفته در این مورد بهترین گره گشای شما این است که لایحه‌ای بیاورید به هیچ وجه مصلحت نیست که با وکالت نامه و سند سازی اقدام بشود مثل شبحه که در مورد بعضی‌ها که هنوز نتوانسته‌اند آنها را احضار بکنند پرونده مفتوح است آقای صدقیانی نیستند الآن آقای رهبری جنابعالی که تشریف آورده‌اید در حکم ایشان هستید اگر من اسم مورد را می‌برم نه به خاطر این است که از موردی حرف بزنم به خاطر این است که اطلاع دارم این را شما می‌توانید نمونه بگیرید برای کرج، گرمسار، ورامین، تبریز، اردبیل برای هر جای دیگر که می‌خواهید در دور شهر قزوین نه تنها شهر بند بلکه و شتج و محمود آباد و دارالسرور و آب کلیک با راجین ناصر آباد را تشریف ببرید رسیدگی کند به وزارتخانه تان نوشته شده است این زمینهایی که در اطراف شهری که توسعه صنعتی پیدا می‌کند و گسترش پیدا می‌کند، پیشرفت می‌کند و من تعجب می‌کنم که آقای الموتی قیمت افزوده، همیشه به نفع عامل افزایش بوده. در مورد زمین قیمت افزوده به ضرر عامل افزایش است یعنی وقتی سرمایه گذاری در جائی می‌شود و جمعیتی به جائی روی می‌آورد قیمت افزوده برای زمین پیدا می‌شود ولی این عامل. و این جمعیتی که به انجا رفته است متضرر از این افزایش می‌شود. به نظر من واقعاص اگر دولت زمینهائی را که به حق متعلق به عموم است و در مالکیت عمومی است و می‌تواند به مالکیت عمومی در اید به جای انکه یک آدم شهری رود و یک زارع صاحب نسق را گول بزند و وکالت نامه بگیرد جلو چشم اداره اصلاحات ارضی و معامله بکند و به آن زارع بدبخت متری دو تومان و ۳ تومان بدهد (دکتر حبیب اللهی ـ این با اسناد عادی شده است به وزارت تعاون و امور روستاها مربوط نیست) به طور قطع و یقین اولا از این تصدیق و تأییدی که می فرمائید متشکرم که با اسناد عادی شده به هر حال آنچه که مسلم است ما در مقابل مشکل تأمین زمین برای تأمین مسکمن قرار گرفته‌ایم. یکی ا این مشکلات زمینهای اطراف شهر و استفاده از مصرف زراعی است به سود صاحب نسق با او به قیمت خوب معامله بکنید یا معاوضه کنید با یک زمین خوب مرغوب ولی مانع از آن بشویذد که به قول آقای حبیب اللهی با سند عادی یا با وکالت یا با سفته یا با چک به هزار و یک حیله و مکر این زمینها را از چنگ زارع بیرون بیاوئرند و در بازار عرضه زمین باضعاف مضاعف وچندین برابر قیمت بفروشند و مشکلی در راه مسکن ایجاد کنند به نظر من و عده‌ای فرمودند یک روز جناب وزیر تعاون که کلیه معاملاتبی که روی زمینهای نسق زراعی واگذاری از طریق اجرای مقررات مختلف اصلاحات ارضی شده است باطل خواخهد بود از اینکه بگوئیم باطل است تا اینکه عمل کنیم دو تاست. نمونه‌ای را گیر آوردید بنابراین تقلباتی در پرونده‌ها می‌کنند نوع را عوض می‌کنند صورت جلسه را عوض می‌کنند. آنچه مسلم است زمین اطراف شهر مشخص است. اراضی اطراف شهر مشخص است ولی بفرستید به عنوان عامل دولت زمینهائی که از حالت زراعی با اجبار برای توسعه شهر بیرون می اید و حالت متری پیدا می‌کند به قیمت خوب از زارع بخرند شما مانع از این بشوید که دیگران از او کلاهبرداری کنند و دولت را در عیسرت زمین بگذارند. این یک مطلبی است که به عقل من می‌رسد به عرضتان می رسانم اگر ایرادی دارد بگوئید به هر حال ما هم وظیفه داریم راه حلهائی برای رفع مشکل جلوی پایتان بگذاریم. مسئله مهمتر که به نظر من یکی از فلسفه‌های گرانی زمین است عمل خود دولت است. که فقط زمین را وثیقه وام و بهترین و مطمئن ترین وسیله تلقی می‌کند در حقیقت این خود دولت است که نرخی بیش از هر عامل دیگر روی قیمت زمین می‌گذارند (عباس میرزائی ـ به آپارتمان هم وام می‌دهد) آپارتمان هم اگر زمین زیرش به گرو گرفته نشده باشد به طور قطع مشمول وام نخواهد بود.

در این مورد در شهرستانها ما با مشکلی مواجه هستیم. جناب آقای وزیر مسکن و شهرسازی مقررات ثبتی که در آن شهرستانها ایجاد شده و اجرا نشده من به کرات از رئیس محترم بانک رهنی استدعا کردم که برای توسعه ساختمان در شهر نوساز یاسوج وام بدهند با گشاده روئی عرضم را پذیرفتند و گفتند فلان کس نماینده می‌فرستم احتیاج به شعبه دایر کردن هم ندارد هر کس که زمینش را به ثبت داده بود بهش وام می‌دهیم. شاید در برنامه و طرح جدید و آنچه که شما طرح ریزی کردید در این برنامه، در روزنامه‌ها جسته و گریخته می‌خوانیم ممکن است طور دیگری باشد ولی آنچه در گذشته مضر بوده است و صدمه زده این فلسفه ایست که فقط و فقط شما زمین را تضمین بدانید و ادم را داخل ادم نمی دانید طرح را قبول ندارید بنا را قبول ندارید ضمانت از یکدیگر را قبول ندارید وولی در اکثر موارد ادم مستحق دریافت وام گرفتار تشریفاات کند کنندة رشد تأمین مسکن است. به نظر من در مورد رفع این نیاز رفع این تنگنا شما اگر از دو جهت اقدام نکنید همیشه در تنگنا خواهید ود تأمین مسکن در شهرها در شرایط حاضر مسکنی است موقت ولی جلوگیری از سیل مهاجرت از روستاها به شهرها کمک شماست برای همین محظوری که در شهرها دارید برای اینکه این مهاجرت را جلوگیری کنید مطلب منحصر به وظیفه شما نیست به نظر من مسئله ایست در سطح دولت جناب اثژقای یزدان پناهدر روستاهای ما ۱۲ سال بعد از انقلاب با پیشرفت فرهنگ با این تعداغد سپاهی ترویج و دانش که به روستاها رفتند رشد اجتماعی و فکری زیادی پیدا کردند یک جوان درس خوانده حتی در سطح ۵ کلاس دورة ابتدائی میکرب را می‌شناسد و آب آلوده را می‌فهمد نیاز به برق را احساس می‌کند احساس به مدرسه بالاتر را می داند وجود حمام بهداشتی را می‌فهمد و هزار و یک مسئله‌ای که با زندگی بشر متمدن امروز توأم است اگر در روستاها وزارت آب و برق در تأمین برق کوتاهی بکند سایر کارهایمان باطل است من خیلی دلم می‌خواست جناب وزیر نیرو تشریف داشتند خدمتشان عرض می‌کردم اگر شبکه برق سرتاسری شما حساب کنید در زمانی کوتاه نمی‌تواند تمام روستاهای این مملکت را پوشش بدهد محاسبه کنید از موتورهای سوختی که دوره استهلاک و عمرشان کوتاهتر از مدتی است که شما می‌خواهید برق منطقه‌ای را به ایشان برسانید حتی در سوخت صرفه جوئی کنید چون روستائی امروز از عوامل نفت سوز و وسائل نفت سوز استفاده می‌کند چراغ توری دارد چراغ نفتی دارد و اگر شما یک موتور برقی داشته باشید برق او را بدهید بنده مهندس نیستم حساب بفرمائید مصرف برقی را که یک موتور برای یک تعداد وسیع تهیه می‌کند کمتر از میزان مصرف سوخت نفتی است که آنها تک تک توی چراغهایشان و علاء الدین هایشان باید بریزند و مصرف بکنند و به نظر من این یک خدمتی در صرفه جوئی نفت ذیقیمت است. در زمینه تأمین مسکن تنگناها هست اما من از همکاران عزیز یک انصاف و یک قضاوت می‌خواهم سال گذشته که خوشبختانه در آن سال هم دولت گشایش فوق العاده‌ای در درآمد‌های خودش داشت در تبصره‌های منضم به بودجه یا ملحقات بودجه به قول آقای صدری کیوان تبصره‌ای بود که هزار و پانصد میلیون تومان به بانکهای تخصصی صنعتی وام می‌دادند اعتبار می‌دادند به جای آن ۲۰۰ میلیون دلاری که به آنها اجازه گرفتن وام از خارج داده بودند من در آن تاریخ در همین جا پیشنهاد کردم، مصراً که بانکهای ساختمانی هم مشمول استفاده از این اعتبارات دولت باشند و متأسفانه وزیر محترم مشاور و رئیس سازمان برنامه با این پیشنهاد من پارسال موافقت نکردند طبیعتاً اکثریت محترم موافقت نکردند و خوشبختانه امسال می‌بینم که آنچه پارسال می‌گفتیم امسال خودشان به رقم بزرگتر در این بودجه و برنامه منظور کرده‌اند، تفاوت کار گم کردن یکسال زمان یکساله است که به نظر من برای تأمین نیازها و اجرای برنامه‌ها برای ما آقای یزدان پناه زمان کوتاهی نیست بنابراین اجازه بفرمائید این تفاهم را بکنیم که هر چه اقلیت می‌گوید از روی بغض و غرض نیست بلکه گاهی اوقات هم دلسوزی و علاقه دارند و اغلب اوقات هم دلشان می‌خواهد که تسریع بشود در پیشرفتها اگر فکری و پیشنهادی می‌دهند با تعصب از رویش رد نشویم، خیلی خوشوقتم که دیشب در روزنامه خواندم که تعصباتی گرفته شده که وام با بهره کمتر داده بشود و همه بانکها وام مسکن بدهند و قسمتی از اعتبارات دولت برای وام مسکن در اختیار مردم گذاشته شود، من در روزنامه‌ها خواندم و نمی دانم تا چه حد مورد تأیید شماست اما آنچه مسلم است مسأله وام یکی از کارهای گره گشای شماست و می‌تواند این وام زنجیری بی وثیقه در مناطقی با برنامه نظارت شده داده شود یعنی این وام به تدریج به کیفیتی داده شود که ساختمان جلو می‌رود و صرف این هزینه در ساختمان برای دستگاه وام دهنده مشخص باشد و در زمینه مصالح ساختمانی به نظر من در بعضی از جهات برای ساختمان‌ها عسرت و تنگنا پیدا کردیم، تنگنائی که باز هم بر می‌گردد به اشتباهات پیش بینی ما در ۷ سال گذشته، برای توسعه تولید سیمان پیش بینی کافی نداشتیم در دو سال اخیر با این کمبود و تنگنا مواجه شدیم و به سرعت داریم این اشتباه را جبران می‌کنیم، اما من از شما می‌پرسم مصالح ساختمانی سنتی ما در محل‌ها و روستاها بهترین کمک می‌تواند برای تأمین مسکن به روستائیان ایران باشد، پیدا کردن یک منبع گل رس و ایجاد یک کوره آجر پزیکه حتی شاید در نقاط پراکنده آن قدر هم موجب آلودگی هوا نباشد که در تهران کوره‌های آجرپزی موجب آلودگی هوا هستند، معادن گچ، معادن آهک، استفاده از سنگهای ساختمانی می‌تواند با سرمایه گذاری‌های جزء در این رشته به صورت وسیع در سطح مملکت شما را برای تأمین مسکن بیش از نیمی از مردم که روستائی هستند یاری بکند و جبران بکند یکی دیگر از مسائلی که به نظر من باعث اشکال در کار مسکن است و با یک تغییر مختصر در تصمیمات می‌تواند گره گشا باشد، اینجا جناب وزیر صنایع را نمی‌بینم و نمی دانم معاونشان تشریف دارند یا نه، به هر حال خود داری کردن در حد معمول از ایجاد شهرهای صنعتی و پراکنده کردن صنایع در شهر کها تا آن جا که از نظر حساب فنی و امکانات به ما اجازه می‌دهد تمام این مسائل را می‌گویم تا موافقین محترم دولت در مقابل بیان و عرایض که از روی نهایت صداقت می‌گویم، این را عنوان نکنند که هر کارخانه‌ای را همه جا نمی‌توان ساخت آن کارخانه‌ای را که در شهرها می‌شود ساخت آن را تقسیم کنند. صنایعی است که باید بر طبق تولیدات کشاورزی توزیع شود به نظر من این موجب ایجاد شهرک‌ها خواهد شد جناب آقای الموتی دیده‌اند که نظر آباد یک ده بود، کارخانه مقدم که آنجا گذاشته شد تبدیل شد بیک نیمچه شهر منزه و آباد و منظم و از نیروی تلف شده اوقات بیکاری کشاورزان استفاده می‌کنند و از نیروی زن‌ها در بخش کشاورزی، که آنها کمتر فعالیت دارند و بیشتر فرصت کارهای صنعتی را دارند استفاده می‌کنند و چنین برنامه‌ای در سطح مملکت می‌تواند به سیاست توزیع جمعیت کمک کند جناب آقای انصاری از اهم مسائل برای شما اتخاذ سیاست ارشادی صحیح برای توزیع جمعیت به کیفیتی است که مشکلات و عوارض ناشی از تمرکز و دور همنشینی و هزار نوع عوامل و مفاسد دیگر را از بین ببرد. برنامه‌های وزارت آبادانی و مسکن متأسفانه آن طور که در روز اول تنظیم شده بود و اولین وزیری که پایه این وزارتخانه را گذاشت بر اساس سیاست صحیح عمران روستائی و مسکن شهری که امروز بعد از انحراف از این هدف و برنامه با تغییر چند وزیر در این وزارتخانه بنده به شما توصیه می‌کنم که اگر آن برنامه ادامه پیدا می‌کرد ما امروز با این مشکل مواجه نبودیم، اگر امروز سیاست و برنامه دولت اقتضا کرده است که این دو وظیفه به دو دستگاه مختلف یا چند دستگاه مختلف سپرده شود، تلفیق این وظایف و هم آهنگ کردن این وظایف بزرگترین گره گشای کار شماست، آن چه برأی العین دیدیم وعدة طلائی شرکت‌های تعاونی مسکن با نمونه هائی که از دور و نزدیک داریم نمی دانم به چه جهت و به چه سبب دلیل منطقی بر شکست نداریم ولی ملاحظه عینی ما شکست شرکت‌های تعاونی مسکن است در امر مسکن شرکت‌های تعاونی برای کارکنان مجلس خواستیم تشکیل بدهیم نشد، برای فرهنگیان تشکیل دادند عده‌ای از آنها پول دادند ولی به جائی نرسیدند، کارکنان راه آهن از چند سال قبل پول دادند و سرمایه گذاری کردند. ولی از این راه به جائی نرسیدند، بنده تصور می‌کنم مقررات این کار‌ها پیچیده است و مشکلاتی که در طریق حصول نتیجه وجود دارد مانع از این است که از طریق شرکت‌های تعاونی مسکن به یک نتیجه مطلوب و منطقی برسیم، مطالعه این کارها و رفع این مشکلات بعهده خود دولت است، مشکل دیگری که در راه مردم شهر نشین وجود دارد مقررات پیچیده و در هم نقشه‌های جامع شهر و سپردن اجرای این مقررات بدست دستگاهی است که عملا غیر مجهز هستند، در همین شهر تهران نقشه جامع شهر که به نظر من لااقل می‌بایستی تثبیت کننده و تضمین کنننده سرنوشت مسکن افراد برای یک مدت نسبتاً طولانی باشد دستخوش تحولات و تغییرات عجیبی است که گاهی اوقات جناب آقای یزدان پناه در این نقشه مطالبی می‌بینم که واقعاً قابل جبران است، من از شما خواهش می‌کنم یکبار از خیابان عریض تخت جمشید که در حال حاضر یکی از بهترین خیابانهای ماست عبور کنید از اول تا آخر این خیابان در نقشه جامع شهر تهران جزو منطقه تجارتی است، ۶ تا خانه بین بهار با یک کوچه‌ای، یک منظره کثیف درست در بر خیابان تخت جمشید بوجود آورده که من نمی دانم مال کیست؟ شما سئوال کنید چرا؟ در خیابانهای تخت جمشید که منطقه تجارتی است و همه ساختمانها می‌تواند از ده طبقه به بالا باشد این ۲۵۰ متر راه چرا و بچه علت باید به این وضع باشد. مسأله دیگری که مشکل ایجاد کرده و من هم از شما و هم از لیدر محترم اکثریت این استدعا را دارم این است که برای توسعه معابر آئین نامه و ضرایبی در نظر گرفتیم این آئین نامه و ضرایب برای اینکه به مردم تحمیل نشود به تصویب یکی از کمیسیونهای مجلس هم رسیده است و در آنجا ضریب افزایش قیمت عرض راهی است که باز می‌شود یا خیابانی است که توسعه پیدا می‌کند ولی در برنامه‌های موجود با ساختمان پارک وی و بزرگ راهها ما نه تنها به دو طرف این راه افزایش قیمت نمی‌دهیم و موجب ترقی نمی‌شویم بلکه با بستن راهشان حتی موجب زحمت هم می‌شویم، این آئین نامه غلط به شهرداری و به همه افراد شهر تهران مسلم است و شاید در سایر شهرها هم اگر پارک وی داشته باشند مسلم است چرا تغییر نمی‌دهید شما سید خندان را خراب می‌کنید می روید جلو، منزل یک آدمی را که در نهایت راحتی می‌توانست به خانه اش برود پل داشته باشد و از یک خیابان ۲۰ متری استفاده کند و در یک خیابان بسته ۴۵ متری قرار می‌گیرند، چون ۴۵ متر بیشتر از ۲۰ متر است تفاوت ضربدر یک رقمی می ود و آن رقم هم ضربدر متراژی می‌شود و یک نفر در خانه اش نشسته و راهش بسته شده و محاصره شده و یک پیش آگهی ۸۰ هزار تومان برایش می‌آوردند که تو در خانه ات نشسته‌ای و باید ۸۰ هزار تومان بدهی، به نظر من رفعاین مشکلات با این آمادگی که اکثریت دارد بری دولت کار مشکلی نیست یک کم دور نبودن از مردم را می‌خواهد و دلسوزی و علاقمندی می‌خواهد که درد مردم را حس بکنند، بیاورند اگر اشتباهی هست اصلاح کنند و ۲ سطر را عوض کنند و این مسأله‌ای است در طرحی که وزارت آبادانی و مسکن طرح سرزمینی اصطلاح داده و ما با طرح جدید مواجه شدیم من نمی دانم نقشه‌های جامع با طرح سرزمینی موافقت دارد یا نه و آیا نقشه‌های جامع مقدم بر طرح سرزمینی، با اجرای طرح سرزمینی مغایرت دارد یا نه؟ من هنوز از کیفیت طرح سرزمینی به خوبی واقف نیستم و چیزی را که وقوف کامل به آن ندارم ایراد نمی‌گیرم، طرح سرزمینی به نقشه جامع شهر بستگی دارد و قاعدتاً باید قبل از نقشه جامع شهر به تصویب برسد انشاءالله با اجرای سیاست طرح سرزمین تصویب نقشه‌های جامع شهر به صورتی خواهد بودکه نیائید، بگوئید که شهرداری تهران مستثنی است همه مردم از یک برناکمه مطالعه شده دقیقی در دستگاه این دولت که متکی بر تخصص‌های شما مهندسین است اجرا بشود من شخصاً معتقدم که لوث مسئولیت، تجزیه مسئولیت و در اختیار نگذاردن همه امکانات برای یک وظیفه در اختیار یک ستاد فرماندهی همیشه عوارضی دارد، وزارت شهرسازی و مسکن با این تنگنای تخصص که ما داریم در شهرستانها می‌تواند دفتر فنی استاندار باشد در شهرستانها می‌تواند دفتر فنی شهرداری باشد وقتی ما تا اینقدر از حیث مهندس و متخصص در عسرتیم چرا به پراکندگی اینها و تبدیل اینها به سازمانهای نارسا می‌کوشیم؟ با تجمع اینها و با یک گذشت و همکاری و با یک هماهنگی در اجرای هدفها می‌توانیم مسئولیت مشترک داشته باشیم و هدفی را هم که می‌خواهیم پیش ببریم. تنظیم مقررات شهر سازی را می‌گذاریم و بعهدة وزارت مسکن و شهرسازی و اجرا و نظارت این مقررات را باید بدهند به شهرداریها که انشاءالله امکان فنی را داشته باشند که پلیس‌های ساختمانشان فقط برای گرفتن حق پارکینگ نباشد به دنبال آن باشند که ساختمان به کیفیتی ساخته شود که برای ساختمانها برای مردم مصونیت ایجاد کند. من صریحاً عرض می‌کنم ـ هر ساختمانی که پس از تأسیس پلیس ساختمان شهرداری تهران خراب شد ـ مسئولیت مستقیم آن با شهردار تهران است (صحیح است) یا وظیفه‌ای را قبول نکنند ـ یا اگر وظیفه‌ای را قبول کردند از عهده انجام وظیفه بیرون بیایند. به این مناسبت فکر می‌کنم چنانچه سیاست شهرسازی و طرحهای سرزمین و توسعه برنامه مسکن از آن اولویتی که من معتقدم از نظر دولت هم برخوردار باشد ـ تمرکز این مسئولیت و در اختیار گذاردن این عوامل در انجام آن وظیفه برای یک وزارتخانه از اهم ضروریات است. برای کار مسکن و رفع مشکل گذشته وزیر سابق آبادانی و مسکن ـ لایحه‌ای که تصور می‌کرد دوای درد است در ساحت مقدس مجلس شورای ملی حتی با تقاضای فوریت از اکثریت به تصویب رساند من خیلی خوشحال می‌شدم اگر از وزارت دادگستری وزیر یا معاونش اینجا تشریف داشتند و به آقایان می‌فرمودند و امیدوار هستم بر اساس این تذکر من به دولت گرزارش بدهند که بر اثر اجرای این قانون مطالعه نشده چقدر بر حجم دعاوی دادگستری به خلاف انتظار شده است ـ لایحه ایکه ما فکر می‌کردیم تا حدی رفع درد است تا حدی به نفع مستأجر است و تا حدی از تجاوزات جلوگیری می‌کند ـ گفتیم که هر نوع چک و سفته‌ای که بابت اجاره ملک بگیرند از درجه اعتبار ساقط است نتیجه این می‌شود که از مستأجر مستآصل چک را به اسم حامل می‌گیرند و به اسم کسی دیگر به بانک می‌برند و متأسفانه هنوز در مقررات جزائی چک آن قدرت و قوت قبلی باقی است و این پرونده‌ها به اشد درجه در دادگستری زیاد است. معامله صوری برای فروش خانه می‌کنند و به اسم احتیاج شخصی تقاضای تخلیه می‌کنند. در آن روز عرض کردیم در جائی که مسأله عرضه و تقاضا مطرح است، باید کوشید با اضافه کردن عرصه قیمتها را تنزل داد. تقاضاها را تأمین کرد و به خودی خود یک ضابطه منطقی بین مالک و مستأجر به کیفیتی وجود بیاید که حتی صنعت خانه سازی برای اجاره دادن هم یکی از مشاغل باشد. یکی از اناع سرماه گذاری باشد. از یک طرف با ایجاد مقررات غلط، ایجاد ساختمان را برای اجاره محدود می‌کنیم. از یک طرف امکانات مالی مردم و قدرت خرید مردم برای خرید مسکن تا آن حدی نیست که در شرایط کنونی بتوانند مسکن تهیه کنند. شاید انشاءالله با این وامی که در این بودجه پیش بینی شده با این تسهیلاتی که اگر ۲۵ درصد اوراق قرضه مسکن بخرند، ۷۵ درصد وام خواهید داد که آنهم مشمول طبقه‌ای می‌شود که آن ۲۵ درصد اول را می‌توانند بدهند. در صورتی که من و شما و همه نمایندگان اکثریت و اقلیت معتقد به تأمین مسکن در درجه اول برای طبقات ضعیف و فقیری هستیم که از مسکن متناسب تا داوران امروز انقلاب برخوردار نیستند. در چنین شرایطی طبقات کم درآمد ما از آپارتمانهای متری ۲۵۰۰ تومان نمی‌توانند استفاده کنند خیال می‌کنم این رقمی که عرض کردم اماری است که وزارت مسکن می‌دهد و گرنه در معاولات و در بازار رقم بالاتر از این است. به این مناسبت پیشنهاا می‌کنم برنامه هائی برای جلوگیری از مهاجرت به شهرها با اجرای یک سلسه برنامه‌ای که عرض کردم در نظر بگیرید. (ریگی ـ مهاجرت از نظر صنعتی لازم است) توصیه همکار محترم را هم د نظر بگیرید که مهاجرت لازم است، بنده معتقدم این مهاجرت غیر لازم است. ممکن است هر کدام دلایلی داشته باشیم، برای اینکه وقت نمایندگان را تضییع نکنم، استدلالمان را بیرون خواهیم کرد.

اجرای سیاست عدم تمرکز واقعی به دفعات دولت در این ساحت مقدس مجلس شورای ملی به ما وعده داد که سازمانهائی که غیر لازم است در تهران وجود داشته باشند و منطقه کار و فعالیتشان در استانها و بخشها است، به آن استانها و بخشها منتقل خواهند شد. متأسفانه بعضی از رؤسای اینها مثل اینکه دلشان نمی‌خواهد از تهران بروند. بعضی از رو در بایستی‌ها مانع از این است که بگوئیم رفیق برو! من فکر می‌کنم که مصلحت روزگار است که سیاست عدم تمرکز به اشد درجه در مورد تمام سازمانها عملی بشود ما در منطقه کهکیلویه یک سازمان عمران داریم. این سازمان عمران ما از روز تأسیس تا به حال یک دفتری در تهران داشته حالا که هزینه این دفتر به حداقل رسیده جناب وزیر کشاورزی به من مرقوم فرمودند، که ماهی ۹۷۰۰ تومان بیشتر خرج ندارد شما به من نوشته‌اید دهها هزار تومان خرج دارد ولی به هر حال جناب آقای دکتر یزدان پناه برای اینکه بیشتر اسباب تأسفتان بشود، مطلبی را خدمتتان عرض می‌کنم. سازمان عمران کهکیلویه، بودجه سه ساله اش را برای شما می‌خوانم: سال ۵۲ جمع کل هشتاد و پنج میلیون و صد و چهل و دو هزار ریال هزینه‌های پرسنل چهل و دو میلیون و نهصد و هشتاد و پنج هزار ریال، هزینه‌های اداری چهل و دو میلیون و صد و پنجاه و هشت هزار ریال جمع مساوی با کل بودجه یعنی یک سازمان عمرانی که کل اعتبارش عبارت است از هزینه اداری و پرسنلی (صدری کیوان ـ اینها را از کجا در آوردید ؟) از توی کتاب بودجه بنده لاقل اینقدر به حوزه انتخابیه خودم علاقه دارم، سال پنجاه و سه جمع کل ۱۱۴۵۰۰ ریال هزینه‌های پرسنلی ۶۱۴۱۱ هزینه‌های اداری ۵۳۰۸۹ جمع مساوی با کل رقم بودجه سال پنجاه و چهار، جمع کل ۱۲۱۰۰۰ هزینه‌های پرسنلی ۷۵۰۷۰ هزینه‌های اداری ۴۵۹۳۰ جمع مساوی با کل رقم بودجه خوب شما ملاحظه بفرمائید یک چنین سازمانی در مرکز تهران، دفتر و سکرتر و رئیس دفتر و تلفن و محل اداری برای چی می‌خواهد؟ همه آنها را که بریزیم دور، یک طبقه از یک آپارتمان را اشغال کرده، روبروی دانشگاه که حداقل جناب آقای دکتر پویان ده نفر دانشجوی دوره پزشکی را می‌توانند در آنجا سکونت بدهند که اینها زیاد هم وقت رفت و آمد نداشته باشند، این منحصر به اینها نیست، آقای الموتی عمران دشت قزوین در تهران دفتر می‌خواهد؟ عمران جیرفت در تهران دفتر می‌خواهد؟ بیائید دردها را واقعی حس کنیم، مسئولیتها را درست تشخیص بدهیم، مصلحتها را درست تشخیص بدهیم. من امروز در بیانم صف بندی ندارم در نهایت دلسوزی عرض می‌کنم و توجه می‌دهم. صبح هم حضور جناب نخست وزیر عرض کردم پاره‌ای از همکاران شان آن مقدار صداقت که در این بودجه با این هدف‌های مشخص که در این برنامه‌ها و بودجه‌ها هست و باید داشته باشند ندارند یا یک تعداد در انجام آن کوتاهی می‌کنند و گرنه تصمیم گرفته شده عدم تمرکز تا سر حد امکان باید عملی شود. مدیر عامل مس سرچشمه باید برود کرمان کارش را بکند و مس اش را استخراج کند و ما هم به او افتخار می‌کنیم، او تهران چکار می‌کند؟ این یک سیاست کلی ما است. توصیه سومم تمرکز کلیه زمینهای دولتی در یک سازمان واحد است. از انواع زمینهای دولتی اسم بردم، مجدداً اسم نمی‌برم، سازمان واحدی باید پیگیری کند، به تصرف این زمین‌ها، با حقاق حق دولت، بنگهداری زمینهائی که تا کنون بایر بوده و هنوز به آن‌ها الحمدالله تجاوز نشده و واگذاری این زمینها برای مصارف عمومی بطور کافی برای خانه سازی و برای اجاره بدون حق انتقال. من صد در صد مخالفم که دولت زمینی داشته باشد و این زمین را توی بورس بخواهد وارد کند. این را باید برای مسکن و رفع نیاز و اجاره دادن بدون حق معامله و حق خرید و فروش باین شرکت‌های خانه سازی بدهیم. زمین در مالکیت دولت می‌ماند، رویش خانه می‌سازند. و سکونت می‌کنند واز این طریق به تامین مسکن کمک می‌کنیم، نه بایجاد یک بورس جدید، بهمین دلیل در موقع طرح لایحه ثبتی زمینهای طرشت، استدعا کردم که این لایحه برگردد ودر کمیسیون مسکن و شهر سازی با سیاست مسکن وشهر سازی هماهنگ شود خوشبختانه این لایحه در شور دوم است و می‌توانید لایحه را بگیرید، ببینید و مفاد لایحه را باسیاست کلی خود تطبیق کنید. بنده خیلی معذرت می‌خواهم آقای دکتر معتمد وزیری وقتی عرضی داشتم از نظر صنایع در مورد مسکن به نظرم کمی دور می امد اما اشاره کردم، به ایجاد صنایع در نقاط مختلف مملکت تا یک پراکندگی داشته باشد تا هم به عمران روستائی و هم به شهرکهای صنعتی کمک کنند. البته باید بگویم که من با شهر صنعتی موافق نیستم و شهرکهای صنعتی را بیشتر دوست دارم. انشاءالله عرایضم در صورت مذاکرات مفصل از نظرتان خواهد گذشت. توصیه چهارم من سرمایه گذاری و دادن وام برای تولید مصالح ساختمالنی و مصالح سنتی در سراسر مملکت است. شما اگر بخواهید با واحدهای صنعتی بزرگ هر قدر تولید می‌کنید، بکنید ولی هر قدر در مناطق مختلف مملکت برای مصالح ساختمانی سرمایه گذاری بشود، کمک به رفع کمبود و تنگنا خواهد کرد. پرداخت وام نظارت شده، با نظارت زنجیری دون توجه به عرصه و سند عرصه در مناطقی که به علت عدم اجرای مقررات ثبتی هنوز توفیق اینکه سند بدست بیاورند ندارند، از مسأله زمین در اهواز و گرمسار و قزوین چند نمونه عرض کردم، مسأله جالبتری باید به عرضتان برسانم، شهر نو بنیاد یاسوج شهری است مولود انقلاب، ایجاد شده پس از تصویب منشور انقلاب، شهری است مورد علاقه رهبر مملکت، بویر احمد و کهکیلویه که انشاءالله در اجرای سیاست کلی ممبکت آنجا هم هر چه زودتر باستان تبدیل بشود زمینهای این شهر به طور قطع یا می‌تواند نسق زراعی باشد یا می‌تواند منابع طبیعی باشد، یا می‌تواند موات باشد یا مرتع باشد و یا وقف آنچه که نمی‌تواند باشد مالکیت انحصاری بعضی افراد در این منطقه است و متأسفانه این مالکیت بدون داشتن سند موجب کندی کار امر ساختمان حتی نیازهای دولتی در این شهر است از سازمان اوقاف وسیله جنابعالی این استدعا را دارم اسناد موقوفه اینجا هست از وزارت تعاون و امور روستاها این استدعا را دارم به سابقه نگاه کنند و ببینند چه مقدار زراعتی است از خود مسئولین وزارت شهرسازی و مسکن که یک بار در دو سال پیش برای خودشان در این زمینها حق تصرف و مالکیت عمومی و دولتی قائل بودند و من نمی دانم تحت چه حکم و قضاوتی چه مداخله‌ای از فرماندار کل سابق این اقدام متوقف ماند و امروز در شهری که بعد از انقلاب روی یک مرنع روی یک زمین موات روی یک زمین خیلی آباد می‌توانیم حساب کنیم و تصور کنیم روی نسق زراعتی بنا شده ملاحظه کردید که چطور ممکن است با دعای مالکیت حتی برنامه‌های توسعه ساختمانی دولت متوقف بماند مطلب دیگر که خارج از بحث مسکن است اگر به خاطر شریف جنابعالی باشد سال گذشته در همین زمان که بودجه کل کشور مطرح بود به دستور رئیس محترم دولت هعده‌ای متشکل از ۱۸ معاون وزارتخانه‌های مختلف برای بررسی نیازهای منطقه بویر احمد و کهکیلویه اعزام شدند در محل و بررسی کردند و چه خوب راه حل ایرانی با فکر ایرانی و با تصمیمات منطقی ۱۳۰ طرح به تصویب رسیده زمان بندی شده و چون در دولت وعده‌های داده شده ثبت می‌شود.

دفتری برای ثبت وعده‌ها هست جناب وزیر اطلاعات هستند؟ بنده از شخص جنابعالی استدعا دارم لااقل این وعده‌های مستند زمان بندی شده ۱۳۰ طرح با امضای ۱۸ معاون رسمی وزارتخانه‌ها را تقدیم کنم آنها که به موقع انجام شده است مذمورینش را تشویق کنید آنهائی که به موقع انجام نشده است هر طور که خود شما مصلحت می دانید موجبی فراهم اوردید که دیگران عبرت بگیرند و تصمیمات مسلمی را که به مردم وعده اجرای آن داده می‌شود و در بوته فراموشی نسپارند در منطقه یاسوج از نظر آموزش و پرورش ما گرفتار کمبود معلم بخصوص دبیر هستیم برای اینکه حق را گفته باشم و در بیان این حق تشکری هم ضمیمه است برای جبران عقب ماندگی مناطقی نظیر بویر احمد شخص رئیس دولت برنامه‌ای بسیار عملی و منطقی و مترقی منظور کرده‌اند و آن اعزام تعدادی از دیپلمه‌های این مناطق که اهل منطقه و تحصیل کرده این منطقخه باشند به دانشگاه‌ها است یک چنین فرصت ذیقیمتی آقای دکتر شریفی از دست ما و مردم محتاج به توجه بیشتر بویر احمد بواسطه ضعف دستگاه تعلیماتی و آموزشی دارد ازدست می‌رود چون وزارت علوم گزارشاتی دارد که دیپلمه‌های این مناطق که به دانشگاه راه پیدا می‌کنند که البته برای مردم مناطق راه پیدا کردن به دانشگاه آرزوئی بوده است و این به نظر من یک شکر گزاری به پیشگاه رهبر برگ مملکت را لازم دارد که ما می‌توانیم سالیانه ۵۰ دیپلمه بویر احمد را به دانشگاه بفرستیم و برای من جای نهایت تأسف است که عدم توجه به کادر تعلیماتی این منطقه در گذشته و اشتغال پاره‌ای از مأمورین شما به مسائل دور از وظیفه موجب این شده است که این بچه‌ها وقتی به دانشگاه راه می‌یابند آقای دکتر حقدان به حق به من کی گویند آنها عقب افتادگی دارند اینها پا به پای دیگران نمی‌رسند و من فکر می‌کنم به جای اینکه دکتر حقدان این حرف را به من بگوید باید به شما می‌گفت امکان هست، وسیله هست به خرج دولت در سایه و پرتو عنایت اعلیحضرت جوانان دیپلمه‌ای به دانشگاه می‌روند ولی این دیپلمش را فقط به افشار به مغزش و علوم حفظی به کیفیتی گرفته چون دبیر ندارد. ارتباط این منطقه از طریق تلفن و تلگراف که یک نیاز طبیعی است از روز چهار شنبه ۱۳ آذر که روز خاصی است قطع شده و من سند کتبی دارم تلگراف کرده‌ام برگشته و زیر آن نوشته‌اند ارتباط با یاسوج قطع شده این زیاد افتخار آمیز نیست با با این وسعت سرمایه گذاری در زمینه ارتباطات که می‌شود و من استدعا می‌کنم برای تأمین ارتباط تلفن و تلگرافی که اگر می‌خواستند با تهران تماس بگیرند به چنین مانع و مشکلی آن هم در موقع حساس بر خورد نکنند اگر احتیاج به ارائه سند داشته باشد فتوکپی نامه‌ها و تلگرافاتی را که من مخابره کرده‌ام و زیرش نوشته‌اند ارتباط با کلیه مناطق قطع است به جناب آقای وزیر پست و تلگراف تقدیم خواهم کرد از اطالة کلام معذرت می‌خواهم آنچه تلخ و شیرین عرض کردم از یک فرد خیر خواه و علاقمند به نتیجه خوب برنامه‌های انقلابی مملکت است من امیدوار هستم با حسن توجه آقایان وزراء و طبعاً تبعیت و تأثیری که از روحیه انتقاد پذیری شخص نخست وزیر در آنها ایجاد شده است اگر در مطالبم موارد و نکات مفیدی به نظرتان رسید متعصبانه در مقام تکذیب بر نیائید بروید و مطالعه کنید بنده این‌ها را به اسم خودم ثبت نمی‌دهم منتی هم به کسی ندارم در حدود عقل و سابقه و نیتی که در خدمت به مملکت دارم مطالبی بود عرض کردم امیدوارم اگر تلخی در مطالبم بود با دیده اغماض نگاه کنید توفیق ملت ایران را در راه خدمتگزاری به شاهنشاه بزرگ در راه تحقق آرمانهای بزرگ اجتماعی انقلابی ایران و در راه عظمت و سر بلندی کشور ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران از صمیم قلب خواهانم (احسنت ـ احسنت).

رئیس ـ آقای دکتر علومی بفرمائید.

دکتر رضا علومی ـ در نظام مقدس شاهنشاهی ایران، بازده افتخار آفرین ۱۲ ساله انقلاب شاه و ملت درخشندگی و تابناکی ویژه دارد و دولت حزبی هم مسلک جناب آقای هویدا را در تقدیم بودجه عظیم کنونی و دیگر تلاشهای روز افزون، کارنامه‌ای درخشان و افتخار آفرین است.

اعضای فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین در دفاع از بودجه با عظمت سال ۱۳۵۴ و لایحه اصلاح بودجه سال ۱۳۵۳، مشکلی ندارند: تحلیل موضوع با توجه به اظهارات نماینده محترم اقلیت با توجه به افتخاری که نصیب من شده به عنوان عضو منضبط فراکسیون پارلمانی حزب ایران نوین مطالبی را تجزیه و تحلیل خواهم کرد که ناظر به این موارد است یکی شناخت مملکت خودمان از نظر افزایش جمعیت یا به اصطلاح عامل دموگرافیک در مجموعه جامعه ایران، مطلب دیگر رشد اقتصادی و درآمد سرانه ایران است، رشد اقتصادی ما افتخار آفرین است در سال ۱۳۴۰ یک صد و نود و هفت دلار درآمد سرانه داشتیم امسال در سال ۵۳ درآمد سرانه مان بیش از ۱۲۰۰ دلار است و با احراز مقام چهاردهم در این خصوص بین کشورهائی که بزرگترین تولید را در جهان دارند ما باز هم مقام بالاتری را داریم مسئله رشد اقتصادی و درآمد سرانه مسئله‌ای است که به عرض خواهم رسانید، مورد دیگر صنعتی شدن کشور ما است جامعه ایران بعد از گذراندن یک دوره پوسیده فئودالیسم ارباب رعیتی در طی ۱۲ توانسته است بر فراز ویرانه‌های فئودالیسم جامعه‌ای صنعتی را بسازد و الآن در آستانه صنعتی شدن هستیم بنابراین مسأله صنعتی شدن و ارتباط آن با بودجه مملکتی که الآن مطرح است مطلب دیگر عرایضم به یک پدیده اساسی است به اسم شهر گرائی، یعنی گرایش روستائیان به سوی شهرها، که با صنعتی شدن ارتباط منطقی و مستقیم دارد. حرفه‌ها و مشاغل بسیاری در پرتو تجلیات انقلاب ایران در مملکت ما ایجاد شده است بررسی این مبانی و نتیجتاً استنتاج آن برای تحلیل مسائل بودجه‌ای، موضوع دیگر عرایض من هست با دگرگونی جامعه ما و با قرار گرفتن در آستانه صنعتی شدن، با دگرگونی کیفیت رشد جامعه در پرتو انقلاب، خواه ناخواه نیازها تغییر می‌کند. توقعات جامعه کاملا متفاوت خواهد بود و این نکته ششمی خواهد بود که در عرایضم استماع می فرمائید بعد به سازندگی‌ها می‌رسیم و سعی خواهم کرد عرایضم مستند و نتیجه بخش باشد. در آخر برنامه و بودجه دولت را در مورد تأمین مسکن مورد بحث قرار خواهم داد که افق افتخار مملکت ما به سوی دروازه‌های تمدن برگ در پرتو نظام شاهنشاهی و مکانیزم حزبی و سیستم صحیح همکاری دولت و پارلمان و همه قشرهای اجتماعی است (احسنت) بنابراین من عرایضم را از موضوع مسکن وافزایش جمعیت در جامعه ایران اغاز می‌کنم نمایندگان محترم توجه فرموده‌اند که رشد جمعیت در ایران به طور متوسط در سال ۹۰/۲ است و در ۱۳۲۰ جمعیت مملکت ما در حدود ۱۵ میلیون نفر بود در ۱۳۵۲ جمعیت کشور ما به ۳۲ میلیون نفر رسید. و تا آخر امسال به حدود ۳۳ میلیون و تا پایان سال ۱۳۵۴ به حدود ۳۴ میلیون نفر رسید. و تا آخر امسال به حدود ۳۳ میلیون و تا پایان سال ۱۳۵۴ به حدود ۳۴ میلیون نفر افزایش خواهد یافت.

برنامه ریزی برای مسکن در چنین جامعه‌ای با تدبیر و با سنجش و با استفاده از کلیه امکانات مزبور انجام شده:

اولا دولت در طی برنامه پنجم برای ساختن ۳۰۰ هزار واحد مسکونی در سال برنامه ریزی و اقدام کرده و مخصوصاً در تعیین استانداردهای مناسب و توجه بیشتر به گروههای کم درامد حداکثر تلاش ممکن را مبذول داشته است.

با کیفیاتی که این پدیده دمکراتیک ـ از نظر برنامه‌ها و کار دولت و بودجه خواهد داشت در برنامه دولت در گزارش کمیسیون بودجه به مجلس شورای ملی تقسیم اعتبارات روشن است. بودجه دفاعی آنچه که مصلحت مملکت هست ۲۸ درصد به حق برای دفاع از مملکت و بعد آنچه که ما را از نیازهای نخستین جامعه به نیازهای دوم آن کشانده است که جامعه شناسان وقتی نیازها را تعبیر و تفکیک می‌کنند اول خوراک و پوشاک و مسکن است بعد رفاه و فرهنگ و تا حدی هم زندگی که با جوامعی که تجمل دارند انطباق پیدا می‌کنند یک جامعه‌ای که نیازهایش در مراحل اول برآورده شده.

در مرحله دوم ـ دیگر یک کشور توسعه نیافته نیست قهراً می‌پردازد به رفاه یعنی آنچه که جوئامع بشری به عنوان نیازهای گروه دوم بیان می‌کنند (صحیح است ـ احسنت) لذا در مسئله رفاه و اختصاص بودجه‌ها به رفاه دال بر این است که ما در مسائل دیگر مملکتمان آن چنان پیروز موفق بوده‌ایم که به مسئله رفاه می‌پردازیم مسئله رفاه مبین بازده افتخار آفرین دولتی است که در پیروی از منویات شاهنشاه ایران رسیده است به مرحله‌ای همانطور که در گزارش بودجه ملاحظه می فرمائید ۱۸ درصد از بودجه مملکت صرف امور اجتماعی می‌شود یعنی بعد از دفاع که اهم مسائل است بلافاصله می‌رسیم به امور اجتماعی یعنی ۱۸ درصد و در ۲۴ درصد امور اقتصادی هم یک معنا و یک منطق و یک مفهوم رفاهی نهفته است. در امور دیگری که باز ارتباط با رفاه بیش از ۳۲ میلیون ایرانی دارد مسأله‌ای تحت عنوان اموری که از نظر تکنیک و نحوه کار، تقسیمات صحیح، پیش بینی اعتبارات صحیح و در مقابلش درآمد‌هایی دارد که کاملا در متن بودجه برای تمام جهات رعایت شده است. در مسئله اول راجع به جمعیت عرض کردم افزایش جمعیت ۹/۲ درصد چه دگرگونی در جامعه ماا پدید آورده است. جامعه ایران قبل از انقلاب بیش از ۷۰ % روستانشین داشت یعنی بیش از دو ثلث جامعه ما روستانشین بود بعد از انقلاب ایران قهراً یک نقطه اساسی این است که رشد صنعتی در جامعه انقلابی قوی تر است و با رشد صحیح تری حرکت می کنئد تا رشد کشاورزی در منطق رشد برای گذشتن از یک اقتصاد قدیم از یک اقتصاد فئودالیته، منحط گذشته و برای رسیدن بیک منطق تازه با مختصات تازه در جامعه صنعتی قهراً باید رشد صنعتی از رشد کشاورزی سریع تر باشد و این یکی از نکات اساسی بودجه ماست که ما وقتی ارقام بودجه را ملاحظه می‌کنیم و آمار رشد مملکت را ملاحظه می‌کنیم، این ارقام مطالعه شده ایست که در سطح بین المللی هم دارای اعتبار است ما در اثر تلاش دولت در پیروی از منویات ملوگکانه بازدهی که الآن می‌توانیم ابراز کنیم و به دنیا اعلام کنیم مجامع بین المللی تأیید می‌کنید.

این میزان رشد نمایانگر رشد ماست. در سال ۵۲ میزان رشد به این کیفیت بوده است رشد تولید نا خالص به قیمتهای ثابت ۴۴ درصد که در سال ۱۳۵۳ به میزان ۴۰ درصد است رشد درآمد بخش نفت در پرتو رهبریهای خردمندانه شاهنشاه و اجرای منویات ملوکانه، توسعه داشت رشد درآمد بخش نفت ۱۲۵ درصد اینست نکته دگرگونی جمعیت ما رشد ۷/۱۸ % یعنی تقریباً ۹ دهم درصد رشد صنعتی ما به میزان ۷/۱۷ درصد است یعنی تقریباً ۱۹ درصد اما رشد گروه کشاورزی ۸/۵ درصد و اینکه در مسأله رشد کشاورزی امروز هم صحبت شد ما دارای رشد کشاورزی در طی ۱۲ سال انقلاب هستیم طی آمار جهانی دارای ۸/۵ رشد کشاورزی هستیم ولی مسلم است که در منطق امنقلاب باید رشد صنعتی بیشتر باشد. بفرمائید برای اینکه طبق محاسبه دقیق ما از آن رشدی که ۱۹ % در صنایع داریم و در مقابلش ۸/۵ رشد کشاورزی داریم منتهی اگر ۱۶ % از کل جامعه ما تولید جامعه ما در سال ۱۳۴۰ تولید صنعتی بود این ۱۶ % در سال ۴۰ به پیش از ۴۰ % در سال ۱۳۵۳ رسیده که تولید صنعتی مملکت ما است، یعنی همان طوریکه میزان ۵۰۰ دلار درآمد سرانه که در کنگره دهه انقلاب اعلام شد صریحاً و دقیقاً به میزان بیش از ۱۲۰۰ دلار رسیده است و از ردیف کشورهای توسعه نیافته خارج شدیم و در سال جاری به میزان ۱۲۰۰ دلار رسیدیم، به همان کیفیت از ۱۶ % از کل تولید صنعتی در مقابل کل تولید جامعه رسیده‌ایم به ۴۰ % بعد در آستانه صنعتی شدن هم جامعه صنعتی را وقتی تعریف می‌کنم جامعه ایست که ۵۰ % تولیدش صنعتی باشد با تمام مختصات و ویژگیهایی که دارد، جامعه ما از ۱۶% تولید صنعتی به میزان ۴۰% تولید صنعتی رسیده است بین سالهای ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۳ بیش از ۴۰% تولید مملکت ما تولید صنعتی است یعنی در پایان برنامه ششم یا زودتر از آن، ما خواهیم رسید در ردیف کشورهائی که در آسیا تنها ما و ژاپن هستیم که جزو کشورهای صنعتی می‌شویم. بنابراین این رشد صنعتی ارتباط با بودجه و دولت دارد که افتخار می‌کنیم که فراکسیون و حزب ما از آن دفاع می‌کنند (صحیح است) با اجازه مقام ریاست و ریاست محترم فراکسیون یک شعری هم از حافظ شیرین سخن می‌خوانم و باز با اجازه آقایان می‌روم در تجلیل ارقام.

حافظ می‌گوید.

در طریقت هر چه پیش سالک آید خیر او است

در صراط مستقیم ایدل کسی گمراه نیست (احسنت ـ آفرین)

دولت ما صراط مستقیم دارد توفیق دارد با یک سیستم دموکراتیک بسیار دقیق عمل می‌کند و لذا این افتخار ماست و بسیار کار آسان و افتخار آمیزی است که بخواهیم از چنین بودجه عظیمی دفاع بکنیم. در مسئله جمعیت و افزایش جمعیت خواه ناخواه افزایش جمعیت با این کیفیت یعنی جامعه ایکه در سال ۱۳۶۰ با محاسبه ۹/۲ درصد جامعه‌ای خواهد بود با تقریباً ۴۰ تا ۴۵ میلیون جمعیت و ۷۵% نیروی انسانی شاغل در جامعه و در شهرها و شهرنشین که وی این مطلب گرایش به شهرنشینی می‌کند و حالا چنین جامعه‌ای با چنین نیازهائی یعنی نیازهای خوراک و پوشاک و مسکن و رفاه و فرهنگ و زندگی مرفه، چنین جامعه‌ای با این کیفیات قهراً نیازها و میزان توقعات مردم آن جامعه افزایش پیدا می‌کند. نمی‌شود که یک جامعه‌ای به ۱۲۰۰ دلار سرانه برسد و من باب مثال مسأله نیاز مسکنش به کیفیتی که مطرح است مطرح می‌شود. FA سازمان کشاورزی و جهان سوم سرعت کشاورزی و جهان سوم سرعت را خطرناک می داند. یعنی می‌گوید در پایان هزاره دوم آستانه هزاره سوم عموم انسان‌ها از نظر تغذیه چه کیفیتی را خواهند داشت مسئله مسکن امروز بر اثر گرایش روستائیان به سوی شهر‌ها نه تنها در مملکت ما در کشور‌های شرق و غرب چه در بلوک شرق و چه در بلوک غرب مسئله جامعه و دولتهاست تنها این برای مملکت ما نیست این مسئله خاص مملکت ما نیست بلکه یک مسئله ایست که هر وقتی طرح می‌کنیم تازه است من بحث مسکن را خوشبختانه وقتی که بر حسب وظیفه حزبی فرمودند صحبت بکنم عرایضم مزین شد با فرمایش شاهنشاه در مسئله مسکن رهبر مملکت هنگام افتتاح دوره سالانه مهر ماه ۱۳۵۳ که برای قوه مقننه مملکت اوامر اساسی صادر فرمودند که همچنین برای دولت هم هست. ضمن مسائل دیگری که امر فرمودند در امر خانه سازی دستور می‌فرمایند اگر تا به حال زیاتر از این کار نشده است به علت کمبود مصالح ساختمانی بوده است که امیدواریم با پیش بینی‌هایی که شده این کمبود در اواخر برنامه پنجم و اوایل برنامه ششم بر طرف گردد. خود دولت و نمایندگان اکثریت هم مشکلات مسکن را کاملا می دانیم. مطالبی که من و خود ما پشت همین تریبون و یا در فراکسیون هایمان و یا در حوزه هایمان مفصلا راجع به مسکن صحبت کردیم در ضمن برنامه‌هایی که دولت مطرح کرده است کاملا به آن توجه کرده است .(مصطفوی ـ در همین برنامه هست. در همین برنامه و موارد دیگر).

در گزارش نخست وزیر در موارد دیگر این نکته ذکر شده است. و لذا برای مسکن تا بپردازیم به مطالب دیگرمان این اقداماتی است که مورد نظر دولت است که این اقدامات انجام شده است. اول این رقم است این یک بررسی دقیق است برای برنامه پنجم موضوع ۱۰ هزار یا ۲۰ یا ۳۰ یا ۴۰ هزار مسکن نیست موضوع ۳۰۰ هزار واحد مسکونی است که در برنامه ریزی است و لذا برای هر ۶۰ نفر ایرانی یک واحد مسکونی خواهد بود. پس این مسأله‌ای که جمع بررسیها گفته می‌شود که برای دارنده خانه در ایران مقام دوم را برای ایران بین ممالک ایجاد می‌کند این مسئله با این برنامه تطبیق می‌کند بنابراین کسی از مسئله مسکن غافل نیست. دربودجه هست در برنامه هست و دنباله گیری هم می‌شود و تحقق هم پیدا می‌کند. موضوع دوم وسائلی که برای ایجاد مسکن است از طریق اشخاص با کمک مالی که به آنها می‌شود و یا با بهره‌های مناسب همان طوریکه اشاره فرمودند در روزنامه دیشب منعکس بود. تمام بانکها می‌توانند وام مسکن بدهند. میزان بهره که در هیچ کجای دنیا سابقه ندارد صورت بهره‌های بانکی در سایر نقاط دنیا است که بعضی از بانکها تا ۱۲ % و ۱۴ درصد بهره را بالا برده‌اند. در تصمیم اخیر دولت برای سازندگی مسکن میزان بهره‌ای که وجود دارد ۴ تا ۶ درصد است یعنی از نظر تقسیط و یا از نظر مدت طولانی وامها ۱۵ ساله و با بهره‌ای نازل که اگر کسی حتی ۲۰ درصد قیمت مسکن را تهیه کند تا ۸۰ درصد بانکها به اوراق پس انداز مسکن به او وام می‌دهند و با اقساط طویل المدت این مبلغ را می‌پردازند. روز سه شنبه آینده شورای پول و اعتبار هست. پس فردا در این شورای پول و اعتبار اولین نکته‌ای که مطرح خواهد شد مسئله کاهش نرخ بهره وام مسکن است. این مسئله اثر خواهد گذاشت در تشویق افراد به سازندگی و مشی صحیح برنامه‌های دولت، تسهیل برای افراد از نظر ایجاد مسکن به کیفیتی که روز سه شنبه در شورای اعتبار و پول مطرح خواهد شد قبل از تصمیم اخیر راجع به مسئله مسکن سه بانک به مسئله وام مسکن پرداخت، بانک رهنی ـ بانک رفاه و بانک ملی ایران از تاریخ امروز تمام بانکهای ایران مسئله وام مسکن را اقدام خواهند کرد.

شورای اعتبار و پول میزان بهره را باز کاهش داده است در نتیجه تمام تسهیلات برای امر خانه سازی هست. مسئله بانکهای تخصصی با رعایت این نکته است که حتی الامکان در مراکز استانها و شهرها این بانکها پدید آید که حتی وام گرفتن هم اسان باشد و مسئله بانکهای تخصصی منطقه‌ای به کیفیتی است که حتی در بانکهای تهران این بانک درمحل‌ها است یکی از اقداماتی که کیفیت وام گیری را تسهیل می‌کند، مسئله مصالح ساختمانی است و این یکی از موضوعاتی که وقتی مسکن را مطرح می‌کنیم نباید این نکته را از خاطر دور بداریم مسئله مصالح است معهذا دولت تلاش خود را کرده است. سال گذشته طبق آمار دقیق اضافه تولید سیمان به میزان ۳۰۰ هزار تن افزایش تولید داشتیم، و لذا مسأله مصالح ساختمانی با تمام مشکلاتی که در تمام دنیا بوده است بازرسی شد که حتی الامکان بهتر باشد. این عامل اساسی است و اجرای آن در زمینه اجرای قراردادهایی فراهم می‌شود و برای ساختن ۲۰۰ هزار واحد مسکونی در طی برنامه عمرانی پنجم که اینها عبارتند از خانه‌هایی با روشهای صنعتی و خانه‌هایی Prefabrique یا پیش ساخته شده که مجوعاً با ۳۰۰ هزار واحدی که در برنامه هست جمعاً ۵۰۰ هزار خانه نه تنها در برنامه هست عمل هم هست و این نتیجه واقعاً افتخار آمیز را در همین برنامه پنجم خواهیم دید. میزان اعتبارات ارقام بودجه را مطالعه فرموده‌اید این مؤاخذی که عرض می‌کنم همانطوری هست که در متن بودجه با مطالعه ملاحظه فرمودید. اعطای وام به بخش خصوصی و شرکتهای تعاونی مصرف بر پایه یک رویه منطقی تعاونی است سیستم اقتصادی ایران نه یک سیستم سرمایه داری است نه یک سیستم متمرکز بلوک‌های دیگر، سیستم اقتصادی ایران یک سیستم اصیل و مختلط است و در این سیستم اساس مختلط انقلابی ایران، تعاونی‌ها نقش اساسی را بعهده دارند. در مسأله مسکن هم شرکت‌های تعاونی مسکن یکی از پدیده هائی هستند که مسأله خانه و مسکن را تا حد زیادی تأمین می‌کنند و نتیجتاً عامل اساسی به شمار می‌آیند و در مسأله خانه سازی برای امسال؛ سال ۱۳۵۳، میزانی که وجود دارد ۶۸ میلیارد ریال است که در این بودجه تأمین اعتبار شده است و برای سال ۵۴، پنجاه درصد به این میزان اضافه شده است. در بودجه سال ۵۴ که الان مطرح است ملاحظه می‌کنید که در برنامه پنجم با در نظر گرفتن آن واحد ۳۰۰ هزاری که عرض شده و آن واحد ۲۰۰ هزاری دیگر مجموعاً ۸۱۰ هزار واحد مسکونی ساخته خواهد شد که ۲۴۰ هزار واحد مسکونی علاوه بر برنامه‌های امور روستائی که هست، اختصاص دارد به روستاهای بزرگ ایران، در مسذله روستاهای ایران دو برنامه است: یکی از طریق تعاون و امور و ر. وستاها و دیگری از طریق مسکن و شهرسازی، یعنی این میزان ۲۴۰ هزار یک رقم از کل رقمی است که خانه ساخته می‌شود برای روستاها. این ۲۴۰ هزار واحد مسکونی تنها به روستاهای بزرگ اختصاص دارد. مسأله مسکن و مسأله تأمین مسکن با یک امر ملی و انسانی و بشر دوستانه در سال جاری هماهنگ شد و عده‌ای از برادران ما، کسانی که از نظام نا بسامانی بغداد دچار شکنجه‌ها شده بودند از عراق به ایران پناه آوردند، پناهندگان کرد، و این پناهندگان بوسیله دولت و دیگر مقامات مملکتی اسکان یافته و انواع وسائل برای آنها فراهم شد. و اگر بگویم که انسانی ترین وسائل برای آنها به کار رفت، بیان حق و واقع است. حکومت همسایة ما به آنها شکنجه و زجر و بی خانمانی داد ولی ملت ایران در پرتو نظام مقدس شاهنشاه و دولت در حدود ۱۷۰ هزار نفر از کردها را پناه داد، به حکم مهامن نوازی ملت ایران و به انسان دوستی و نوع پروری. خوشبختانه آقای مهندس شهرستانی هم تشریف آوردند، خودشان شاهد نحوة اسکان دادن آن ۱۷۰ هزار کرد بودند و ملاحظه کردند که چگونه برای آنها خوراک و پوشاک و مسکن تأمین شد (صحیح است ـ احسنت) و این یکی از افتخارات ماست .(یکی از نمایندگان ـ در مورد شیر و خورشید هم بفرمائید) تلاش شیر و خورشید سرخ هم که صمیمانه با دولت همکاری کرد چشمگیر و در خور تحسین بود اکثر اعضای این سازمان بزرگ، با چادر و دیگر وسائل با دولت و مأموران دولت همکاری کردند و توانستند این ۱۷۰ هزار نفر را پذیرائی کنند و مسکن دهند که در اینجا باید به نام یک ایرانی از شیر و خورشید سرخ ایران هم تشکر کنم (صحیح است) اینها نمونه هائی است که فقط فی حد ذاته بحث نمی‌شود مبین یک تلاش منظم و یک مکانیزم صحیح کادر دولتی است که هر وقت حادثه‌ای پیش می‌آید و اتفاقی می‌افتد، بلافاصله تلاش و چاره اندیشی می‌کنند و نتیجتاً بازده افتخار آفرینی در قبال شاهنشاه و ملت ایران دارد.

در این بودجه ۹۰۳ پروژه است شامل عمران شهری و ساختمانهای دولتی و ۹۷۶۷ واحد مسکونی، و همچنین ۱۴۶۶۰ میلیارد ریال در سطح کشور، ملاحظه می فرمائید که در حقیقت این پروژه نیست از مرحله پروژه به عمل رسیده است ودر دست اجراست. یعنی در مرحله تحقیق و اقدام وباز دهی است. جامعه ما با این کیفیت اگر مسائلی راجع به مسکن هست اولا توجه به این موضوع است هم برنامه ریزی اصیل و منطقی می‌شود وهم دولت عمل می‌کند و لذا در این زمینه جامعه ما جامعه‌ای است که هم مرحله رشد را طی می‌کند و هم مرحله توسعه را. جامعه کارشناسان رشد و توسعه را با هم یکی نمی دانند بلکه پیوند می‌دهند. رشد یک محاسبه ریاضی است میزان در آمد سرانه ما در سال ۱۳۴۰ با ۱۹۷ دلار در ردیف کشورهای توسعه نیافته بود. درسال ۱۳۵۱، در کنگره دهه انقلاب میزان در امد سرانه ما ۵۱۴ دلار بود ودر سال ۱۳۵۲ به سبب دو پیروزی اساسی، یکی در نهم مرداد ماه که با رهبری شاهنشاه تملک کامل تاسیسات نفت را یافتیم و دیگری در دسامبر ۱۹۷۳ که افزایش قیمت نفت تحقق یافت و بعد سازندگیهای دیگر در آمد سرانه ایران از ۵۱۴ دلار به بیش از ۱۲۰۰ دلار رسید. این یک محاسبه رشد است. یا در مساله آموزش کشور که در سال ۱۳۲۰ تعداد کل دانش آموزان کشور ۴۰۰ هزار نفر بوده است ولی در سال ۱۳۵۳ تعداد کل دانش آموزان ما بمیزان ۲ میلیون نفری که در چند سال پیش بود، بحدود ۷ میلیون نفر رسیده است که هم اکنون در واحدهای آموزشی مملکت مشغول تحصیل و فراگیری هستند. این محاسبه کمی است، یک محاسبه ریاضی است، مساله توسعه جامعیت دارد یعنی وقتی تحقیق می‌کنیم همراه با افزایش و حساب آماری و ریاضی مساله رفاه است مساله توزیع عادلانه ثروت است و مساله کمک بگروه‌های کم در آمد جامعه است، اینها مربوط به رشد جامعه است. جامعه ما هم رشد خود را طی کرده است و هم جامعه ایست که توسعه اش از نظر سازندگیها و رفاه یک نمونه موفق در جهان امروز است وقتی که یک جامعه‌ای مانند ایران از سال ۱۳۴۱ تا سال ۱۳۵۳ از در آمد سرانه ۱۹۷ دلار بدر آمد سرانه ۱۲۰۰ دلار می‌رسد، رشد در چنین جامعه‌ای بمیزان ۳۴ در صد در سال گذشته و حدود ۴۰ درصد در سال جاری است. بنابراین برداشت ما هم از نظر و دیدگاه رشد است و هم از نظر هم کیفی است و هم کمی. این برنامه و رشد و توسعه‌ای که در کشور ما است و بودجه‌ای که الان در اینجا مطرح می‌باشد مبین رشد و مبین توسعه است.

میزان رشد ما در جهان اول شناخته شده است و توسعه ما یک توسعه نمونه است. رشد مقام اول یعنی به میزان ۴۰ درصد در سال ۱۳۵۳، در کشورهای دیگر چنین میزان رشدی بدین نحوه وجود نداشته است.

وقتی که در سال ۱۹۷۴ در آمد سرانه بین المللی در ممالک دیگر را محاسبه کردند دیدند که افتخارات ایران تنها برای کشور ایران نیست بلکه پرتو افکن جهانی دارد. تمام ممالک دنیا امروز وقتی کنفرانس‌های بین المللی است با محاسبات دقیق، واقعا مقام ایران را در مقام بالاتری بحق از هر بلوکی که باشند تصدیق می‌کنند. (صحیح است - احسنت) به استناد آمارهای بین المللی اول ژانویه ۱۹۷۴ بین ۲۰ کشور جهان که مهمترین رقم تولید را دارند، وضع جامعه ایران به کیفیتی است که عرض می‌کنم:

نام کشور تولید خالص به ملیلیارد ریال جمعیت به میلیون درآمد سرانه

۱)ـ ایالات متحده آمریکا ۱۱۰۰ ۲۰۵ ۸۵۳/۵۳۶۵

۲)- ژاپن ۲۸۰ ۱۱۰ ۴۵۴/۲۵۴۵

۳)- اتحاد جماهیر شوروی ۲۶۰ ۲۵۰ ۱۰۴۰

۴)- جمهوری فدرال آلمان ۱۸۰ ۸۲ ۱۲۱/۲۱۹۵

۵) ـ فرانسه ۱۶۵ ۵۲ ۰۷۶/۳۱۷۳

۶)ـ کانادا ۱۱۰ ۲۱ ۰۹۵/۵۲۳۸

۷)ـ بریتانیا ۹۰ ۶۰ ۱۵۰۰

نام کشور تولید خالص به میلیارد ریال جمعیت به میلیون درآمد سرانه

۸)ـ جمهوری خلق چین ۸۵ ۷۵۰ ۳۳۳/۱۱۳

۹)ـ ایتالیا ۷۵ ۵۹ ۱۸۶/۱۲۷۱

۱۰)ـ هند ۶۰ ۵۵۰ ۰۹۰/۱۰۹

۱۱)ـ سوئد ۴۰ ۸ ۵۰۰۰

۱۲)ـ هلند ۳۷ ۱۴ ۸۵۷/۲۶۴۲

۱۳)ـ بلژیک ۳۵ ۱۲ ۶۶۶/۲۹۱۶

۱۴)ـ ایران ۳۲ ۳۲ و ۱۲۰۰ دلار در ژانویه ۱۹۷۴

۱۲۰۰ دلار در طی سال ۱۹۷۴

۱۵)ـ برزیل ۳۰ ۹۸ ۱۲۲/۳۰۶

۱۶)ـ استرالیا ۲۸ ۱۴ ۲۰۰۰

۱۷)ـ اسپانیا ۲۸ ۳۳ ۴۷۴/۸۴۸

۱۸)ـ فدراسیون سویس ۲۶ ۸ ۳۲۵۰

۱۹)ـ جمهوری افریقای جنوبی ۲۰ ۱۵ ۳۳۳/۱۳۳۳

۲۰)ـ مکزیک ۲۰ ۳۵ ۴۲۸/۵۷۱

بدین ترتیب ملاحظه می فرمائید که در اول ژانویه ۱۹۷۴ ایران در جهان، مقام چهاردهم را داشت با درآمد سرانه هزار دلار ولی الآن این درآمد به /۱۲۰۰ دلار رسیده است و در نتیجه مقام یازدهم را داراست. از زمانی که ایران مقام ۵۶ را در جهان داشت تا به امروز بیش از چند سالی نگذشته است و بر اثر رشد سریع اقتصادی ایران که در ژانویه ۱۹۷۴ مقام چهاردهم را داشت در دسامبر امسال به مقام یازدهم رسیده است و «باش تا صبح دولتش بدمد» ودر آینده نزدیکی همانطور که شاهنشاه فرمودند در ردیف پنج یا شش کشور بزرگ تولید کننده خواهد بود (صحیح است - احسنت). اینها ارقام و آماری است که دنیا آن را قبول دارد. اینها یک مسلمات تاریخ اقتصادی و سیاسی و جهانی امروز دنیاست. این آمارهای جهانی را در مراجع بین المللی، بلوکهای مختلف دنیا می‌نشینند و رویش حساب می‌کنند و وقتی گفته می‌شود مقام یازدهم را در ایران دارا است، همه قبول دارند و تایید می‌کنند و تردید ندارند. و مبانی دیگری هم که در موضوع رشد کشاورزی یا صنعتی یا موارد دیگر عنوان می‌شود اینها عوامل جهانی مسلم است که خواه نا خواه دنیا قبولش دارد این موارد و این بررسی‌ها چهره جامعه ما را در سطح جهانی و عظمت رهبری شاهنشاه ایران و بدون هیچ گونه تعصب حزبی بعنوان یک طلبه باید بگویم که کارنامه افتخار آفرین یازده ساله دولت هم مسلک هویدا را در انجام اوامر مقدس ملوکانه، روشن می‌کند. همین حزب و تشکیلات و همین دولت بوده است که توانسته وقتی که امر مبارک رهبر مملکت صادر می‌شود تمام این موارد را اجرا و به مرحله عمل در آورد واین بازده را تقدیم ملت ایران کند واین یک واقعیت مسلم دولت ایران است (صحیح است) واز اینکه عرض می‌کنم در تحلیل بودجه، کار ما بعنوان عضو پارلمانی فراکسیون حزب ایران نوین نه تنها مشکل نیست بلکه افتخار آمیز است، یک واقعیت است. اینجا به هیچ وجه جز، وحدت نظر و یک پارچگی ملی مساله دیگری نیست. در جامعه ایران بعد از انقلاب، و دقیقتر بخواهیم از سوم اسفند ۱۲۹۹ با تجلی خاص خود مساله نفاق دیگر نمی‌تواند وجود داشته باشد:

مانه مردان ریائیم وحریفان نفاق

آنکه او عالم سراست به این حال گواست

منطقه ما، منطق استدلالی و صحیح است و بنابر این مساله توسعه و رشد می‌توانم عرض کنم که شاید این بیان خود ما نیست، در برخورد‌های بین المللی و یا کسانی که روی زمینه خای مختلف جهانی مطالعه می‌کنند کاملاباین نکته آشنا و واقف هستند این بودجه‌ای که با دقت نظر و با کار مستمر نمایندگان وقبل از آن کار کسانی که در دستگاه دولت، سازمان برنامه و سایر سازمانهای دولتی نشسته‌اند و باین صورت افتخار آفرین به مجلس با تکنیک صحیح داده شده و این جا از ریاست محترم مجلس و ریاست محترم فراکسیون اجازه می‌خواهم که این نکته را عرض بکنم که در کمیسیون بودجه که افتخار عضویت آن را دارم از ساعت ۹ تا پاسی از شب فقط یک فرصت صرف ناهار چند دقیقه‌ای و تصمیم کار بوسیله ریئس کمیسیون بودجه آقای دکتر دادفر هم مسلک عزیز و فداکار، با همکاری ۱۴ نفر از اعضاء و همکاران که عضو کمیسیون بودجه هستند و همچنین با مشارکت نمایندگی که تشریف آوردند و ما حقیقتا از طرز تفکر تک تکشان استفاده کردیم. طرز تفکر آقایان وزراء که انقلابی بود، یک یک آنها در جواب اقلیت و اکثریت بهترین ارقام و آمار را در پاسخ همه نمایندگان چه اقلیت وچه اکثریت گفتند این بودجه به مجلس آمده است و اکنون مطرح است این نمونه یک کار خوب و انقلابی است با یک سیستم تحلیلی کلی آمده است ودر مجلس شورای ملی مطرح است و من بسهم خود این افتخار را داشتم که از همکاران خود یاد بگیرم نظم و انضباط خستگی ناپذیر را، مطلب اول راجع به نکات کلی ناظر به رشد جمعیت بود که نتیجتا رشد جمعیت یک سلسه نیازهائی را که برای بودجه ایجاد می‌کند دولت در این بودجه با توجه به نیازهای موارد مختلف را بیان کرده است و این با مجلس انقلابی است که با تجلیل از یک دولتمنظم و خدمتگزار پاسخ بدهد به تلاشهای دولت و همکاران دولتی و نمایندگان و همه ملت ایران که ناظر به عظمت و کار بودجه است. مطلب سوم راجع به صنعتی شدن کشور است آهنگ رشد صنایع ایران در عصر انقلاب سریعتر از آهنگ رشد کشاورزی در کشور ما است. واین پدیده برای صنعتی شدن قرار دارد، امری طبیعی است. در جهت تکامل حاد جامعه انقلابی است. باید چنین باشد ژاپن در آغاز صنعتی شدن خویش، آهنگ رشد صنعتی سریعتر از کشاورزی داشت.

در مورد ممالک اروپائی یا آمریکائی که صنعتی شده‌اند همین کیفیات وجود داشته است صنعتی شدن منطق و ویژگی‌های خاصی دارد. بحکم منطق، صنعتی شدن نیروی انسانی ساکن روستاها به سوی شهرها جذب می‌شود نتیجه منطقی صنعتی شدن، شهر گرائی است روستائیان برای کا در واحدهای صنعتی و شهری، بسوی واحدهای شهری رهسپار می‌شوند و این امر موجب معضلات بسیار در امر مسکن در همه کشورهای جهان شده است. بحران مسکن، بحران جهانی است، مسئله مسکن اختصاص به ایران ندارد.

نتیجه رشد سریع اقتصاد ملی ایران، ایجاد واحدهای شهری و جذب نیروی انسانی روستاها بوسیله شهرها یا شهر گرائی بوده است و آثاری که این امر در مسئله مسکن و دیگر نیازهای ساکنان ایران دارد بارز است.

ارزش تولیدات صنعتی در سال ۱۳۴۲ نود وهفت میلیارد ریال بوده است در سال جاری ۷۲۰ میلیارد ریال یعنی واحد نود وهفت به واحد ۷۲۰ رسیده‌ایم یعنی از تولیدات بیشتر نفت میزان تولید برق در این مدت ۱۲ سال ده برابر شده است الکتریفیکاسیون در صنایع برق و این بی نظیر است اهمیت آن در صنایع دیگر و بهره وری برای مصرف روشنائی نظام صنایع دیگر ما حتی در ایران امروز این افتخار را داریم که سال به سال در صنایع در صد ساخت خود ایران بیشتر می‌شود تا جائی که الان (۹۵) در صد فرآورده‌های صنعتی ما بدست کارگران ایرانی ساخته می‌شود ما انواع وسائل را از تلویزیون و رادیو و چیزهای دیگر در روستای خود مشاهده می‌کنیم روستائی ایران امروز بوسیله اخبار شما، کیفیت رفاهش را بوسیله ارتباط جمعی برخوردار می‌شود در پرتو بهره مند شدن از زمینی که خودش مالکش است می‌تواند رشد اجتماعی خودش را ادامه بدهد ودر نتیجه می‌تواند برشد اقتصادی و اجتماعی و رشد فکری و معنوی در جامعه ایران تحقق بدهد سازمانهائی مثل سازمان گسترش و نوسازی که در مطالب دوستان دیگرمان حتما عنوان خواهد شد و سعی می‌کنم این مطلب را زیاد تکیه نکنم موضوع چهارم شهر گرائی و مسکن است جامعه شناسان نیازهای انسانها را به نیازهای انسانها نخستین و نیازهای دوم تقسیم می‌کنند. نیازهای نخست، خوراک و پوشاک و مسکن است (طبق نظریه محافل مجامع بین المللی علمی) نیازهای درجه دوم فرهنگ است ورفاه و تجمل در جامعه ایران به سبب اهنگ سریعتر رشد صنعتی بوده است.

صنعتی شدن و جذب جمعیت بسوی شهرها رابطه مستقیم دارند. بالنتیجه در جامعه ایران، بارشد صنعتی بیش از دوبرابر نسبت برشد کشاورزی ما در ۱۳۵۳ در صد جمعیت شهر نشین ۴۰/۴۴ درصد از کل جمعیت در ۱۳۵۴ این میزان به ۳۰/۴۵ درصد از کل جمعیت، افزایش خواهد یافت. و با این محاسبه، به سبب رشد سریع اقتصاد ملی ایران درصد جمعیت شهر نشین ایران نسبت بکل جمعیت مرتبا افزایش خواهد یافت و منطقا روستانشینان هر سال درصد کمتری را در کل نیروی انسانی شاغل و ساکنان شهرها خواهند داشت.

بر اثر هجوم روستانشینان و قشرهای دیگر بسوی واحدها و مراکز صنعتی نو ظهور و ایجاد کارخانه‌ها و مراکز عظیم دیگر محلها و مسکنها و خانه‌های جدیدی مورد نیاز واقع می‌شوند و میزان مصالح وابزاری را ضروری می‌سازند که با سطح نیازهای قبل از گرایش صنعتی شدن جامعه تفاوت آن فراوان است اهمیت تلاشهای دولت را در این زمینه کاملا بارز می‌سازد.

برای تامین مسکن این واحد‌های نوین صنعتی روستائی، استناد به آمار تلاشهای دولت خدمت گزار هم مسلک جناب آقای هویدا است که بیان شد. افق آینده جامعه ایران بارشد صنعتی و کشاورزی و داموگرافیک و سایر جهات به کیفیتی است که ما در سالهای ۱۳۶۰، ۱۳۶۵ جامعه‌ای خواهیم داشت با ۷۵ درصد نیروی انسانی شاغل در صنایع و ساکن شهرها و این نکات اهمیت برنامه ریزیهای دولت را در امر مسکن سازی در شهرها و ضمنا برای حفظ روستاهای ایران و جبران کمبود نیروی انسانی که بر اثر صنعتی شدن ووضع نوین جامعه به شهرها جذب می‌شود، حدود ۴۰۰۰۰ تراکتور ودر ۶۸۰۰۰ روستای ایران مجری برنامه مکانیزاسیون کشاورزی هستند که از خطها میشهای اساسی واز اصول برنامه دولت در حفظ رشد کشاورزی در برابر رشد صنعتی بسیار سریع است.

این رشد اقتصادملی، حرفه‌ها و مشاغل جدیدی را پدید آورده است که مسکنهای جدیدی را ایجاب می‌نماید.

ماشینیزم و شهر گرائی باهم ارتباط دارد و کشورهای غربی وقتی با صنایع ماشینی آشنا شدند خواه ناخواه شهرهایشان هم توسعه پیدا کرد من باب مثال در یک شهر صنایعی ایجاد می‌شود قهرا نیروی انسانی که در روستاها شاغل بوده است جذب می‌شود به شهرها، نیازها افزایش می‌یابد سطح توقعات تغییر پیدا می‌کند مثلا اگر در جنوب شهر در یک خانه کوچک ده بیست نفر جمع می‌شدند حالا دلشان می‌خواهد در چند خانه زندگی کنند اتومبیل، خیابان آسفالت، در خواسته مردم تاثیر می‌گذارد. قطعا مسکن هم تغییرمی کند و بدنبال غذای کافی می‌روند و حق هم دارند که توقعات افزایش پیدا می‌کند. ویک سلسه مسائل را پدید می‌آورد که بعنوان توقعات جدید یک مساله را از دید تازه‌ای مطرح می‌کند و بنابراین در بررسی این مسائل باید توجه به همه پدیده‌های اقتصادی نیاز جامعه، فرهنگ و نوخواهی جامعه داشت. یک مطلب را عنوان می‌کنم بدون بررسی همه جانبه و با جامعیت و لذا در این برنامه‌های سازندگی در مجموع مطالب و عناوینی که در اینجا صحبت می‌کنیم آنچه که درنیاز‌های جامعه ما هست و آنچه که در برنامه ریزی اجتماعی ما برای مشاغل مختلف ویا برای گروههای مختلف اجتماع چهره جدیدی را برای جامعه ما ایجاد می‌کند این میزان دگرگونی در مسئله نیازهای مختلف ما از جامعه شهری و روستائی ما هست و دگرگونی میزان جمعیت جامعه شهری و جامعه روستائی ما براثر روند تکامل حاد صنایع ما و رشد صنایع ما بیش از کشاورزی است درصد جمعیت شهر نسین مملکت ما به این کیفیت بوده است ما در جامعه ایران در ۱۳۵۳ ـ ۴/۴۴ درصد از کل جمعیت آن شهر نشین بوده و هست ودر سال ۱۳۵۴ این میزان می‌رسد به ۳/۴۵ درصد و نتیجتا این دگرگونی ما را میرساند به درصد بیشتری از جمعیت که در شهر اقامت می‌کنند و لذا یک سلسله از مشکلاتی که در شهرها بوجود پدید می‌آید نتیجه هجوم جمعیت است این عامل را ما می‌توانیم به عنوان یک عامل اساسی به آن توجه بکنیم و تصور کنیم که تمام عوامل گروهی از خارج هم تقصیر فلان دستگاه دولتی است. واقع گرائی در این است که چه اقداماتی شده است و چه کیفیاتی پدید آمده است و لذا اظهار نظر ما یک اظهار نظر منظقی و صحیح می‌باشد یک نکته اساسی را یکی از همکاران من یاد داشتی ارسال فرمودند که در پیشگاه مجلس عصر انقلاب ایران این مطلب را عرض می‌کنم و این مطلب مربوط به شهرها و روستاهای ماست که آیا مساله صنعتی شدن کشور به این نحو بوده است که ما روستاها یمان را فراموش کنیم ما صنعتی می‌شویم رشد صنعتی ما ۱۹ در صد است با این رشد صنعتی ۱۹ درصد مسلما در آینده نزدیک هم یک کشور صنعتی خواهیم بود اما نکته اساس بودجه ما این است که روستاها نه تنها فراموش نشده بلکه بودجه عظیمی صرف روستاهای ایران می‌شود طبیعی است که روستائی بسوی شهر جلب می‌شود خیلی عادی است که وقتی صنایع ایجاد می‌شود با ایجاد صنایع جدید روستانشین جذب می‌شود بسوی شهرها می‌رود در کارخانه کار می‌کند این طبیعی است. اما در برنامه دولت ودر بودجه‌ای که موجود است یک عامل آن خلاء نیروی انسانی که از روستا بسوی شهر می‌آید آن خلاء را رفع می‌کند. آن عامل اقتصادی یعنی مکانیزاسیون و ماشینی کردن کار روستائی عنوان می‌شود. ارقام حکایت می‌کند که ما در سال ۱۳۴۰ در تمام مملکتمان به تعداد انگشتان دستمان تراکتور داشتیم یعنی اینکه در دوره قبل از انقلاب میزان تراکتوری که در مملکت بوده است از تعداد انگشتان دست تجاوز نمی کرده است یعنی اینکه اگر یک شرکت در خوزستان و شرکت دیگری در کرمانشاهان یک تعداد معین تراکتور داشته‌اند و آمارش معلوم است اما روزی که در کمیسیون بودجه مجلس شورای ملی از وزیر کشاورزی تعداد تراکتور را سوال کردیم پاسخ دادند که تعداد ۴۰ هزار تراکتور در ظرف این ۱۲ سال در روستاهای مملکت ما مشغول بکار شده است (صحیح است - احسنت ۹ بسیار رقم ارزنده ایست و مبین این معنا است که یک جامعه‌ای در سال ۱۳۴۰ در تمام مملکتش در حدود ۱۰ تراکتور داشته و با رشدی اعجاز آمیز در سال ۱۳۵۳ به این رقم رسیده است و به حق وزیر تعاون و امور روستاها و وزیر کشاورزی باید بیایند و دقیقا آمار بدهند که ۴۰ هزار تراکتور وجود دارد در ۶۸ هزار روستا اختصاصا در برنامه‌های کشاورزی فعالیت دارند و مساله ماشینهای کشاورزی و حتی کیفیت آموزش کادری که بتواند این مساله کشاورزی را اداره کند و یا طرز استفاده از تراکتورها را یاد دهند تشریح نمایند و مساله دیگر که جزء اهداف برنامه دولت است مساله مشاغل است و پنجمین نکته‌ای است که بیان می‌کنم و همین مساله مشاغل جدید است یک رقم مستدل و منطقی است که در سال ۱۳۵۳ جمعیت فعال مملکت ما ۱۲ درصد افزایش پیدا کرده است و رویهم رفته جمعیت فعال مملکت ما ۲۷۵ هزار نفر افزایش پیدا کرده است و به رقم ۵/۹ میلیون نفر جمعیت فعال مملکت ما رسیده است و مشاغل جدیدی ایجاد شده است این در برنامه‌ای است که در متن و گزارش بودجه هم هست ۲۷۰ هزار شغل جدید تنها در سال ۱۳۵۳ ایجاد شده است بسیاری از کشورها از بیکاری را که می‌بینید خیلی برای آن ممالک افتخار امیز نیست ولی در جامعه ایران ۲۷۰ هزار شغل جدید، در سال ۵۱، سیصد و دو هزار شغل جدید در سال ۱۳۵۳ ـ چهارصد هزار شغل جدید در سال ۱۳۵۴ اضافه خواهد شد. بنابراین بودجه‌ای که بوسیله دولت حزبی ارائه شده است بودجه ایست، سازندگی در تمام رشته‌های ما و مسأله مسکن سازندگی‌ها را نه تنها در کوی نهم آبان آنجائی که مردم جنوب تهران در بدترین شرایط زیست می‌کردند در همان جا باغچه خوب دوش آب، فروشگاه نزدیک برای آنها ایجاد شده است همین خانه‌ها در آذربایجان در منطقه خوزستان در سایر نقاط مملکت مخصوصاً برای طبقات کم درآمد پدید آمده است در یک رقمی مشاهده می‌شود در همین بودجه ۶۲۸ میلیون ریال برای ساختن ۲۰۴۰۴ واحد بزرگ مسکونی و ۹۸۰۷ واحد مسکونی دیگر پیش بینی شده است پس کجا می‌توان گفت کسی آگاه نیست آگاه هستند دولت آگاه است تلاش و کوشش مستمری می‌شود اما برای این برنامه‌هایی که مسلماً موفقیت آمیز خواهد بود و این برنامه هائی که با پیروزی و کامیابی دنبال خواهد شد به طور یقین آن چه برای ملت ایران پایه و اساس موفقیت‌ها و این پیروزی‌ها است و بیان شد یک وحدت ملی است و یک یکپارچکی است و یک یگانگی است و یک اتفاق نظر میان گروههاست (صحیح است) یک مکانیسم اساسی در مملکت ما وجود دارد به نام نظام حزبی حزبی صحیح، آموزش صحیح و کیفیت کار و این دولت از بودجه پارسال تا امسال افتخار اجرای چند فرمان اساسی، تحصیل رایگان، آموزش رایگان، تغذیه رایگان را داشته است و دیگر برنامه‌ها، بنابراین این مسأله بهداشت و آموزش و تغذیه افتخار اجرایش طبق اصول اساسی مملکت که نخست وزیر و وزیران عزل و نصبشان با فرمان شاهنشاه بزرگ مملکت است در اجرای اوامر ملوکانه بهترین سند افتخار حزبی، این فرمایش ملوکانه رهبر مملکت ماست که بودجه عظیم ما را نموداری از رشد و پیشرفت و تکامل و پرتو افکن تلاش‌های جهانی ملت ایران می دانند (احسنت) من اعتقاد دارم که اگر هیچ اقدام دیگر دولت را نمی‌شمردیم فقط و فقط مطالعه بودجه دولت و نحوه تقسیم کار دولت بهترین سند صلاحیت دولت خدمتگزار هویداست دولت هویدا یازده سال کارنامه افتخار آفرین دارد و مجلس انقلابی ایران افتخار دارد که این بودجه را با این دقت و مبنائی علمی رسدگی می‌کند (صحیح است) امیدوار هستم و آرزو می‌کنم دولت حزبی و همکاران دولت در اجرای چنین بودجه اساسی موفق باشند آرزومند هستم این بیان سعدی لقد سعدالدنیا به دام سعده و ایده المولی بولایه النصر، در اجرای منویات رهبر مملکت، دولت حزبی و همکاران دولت روز به روز موفق تر و مؤید تر باشند اطمینان دارم این عرایضی که در اینجا می‌شود مورد تأیید همه ماست (صحیح است) اتفاق نظری است که میان همه دوستان ما و همکاران ما وجود دارد بنابراین آرزومند پیروزی هستم (احسنت) جاوید شاه (احسنت ـ احسنت).

رئیس ـ آقای احتشامی بفرمائید.

احتشامی ـ چون دوست بزرگوارم آقای فرهادپور به تفصیل در کلیات بودجه مطالب اصولی ایراد کردند و آقایان دکتر آزاد و زهتاب فرد در آینده نسبت به فصول دیگر بودجه سخن خواهند گفت علیهذا من با اجازه نمایندگان محترم از نظر اخلاقی کمبودها را عنوان می‌کنم سپس درباره سیاست خارجی ایران مطالبی ه عرض می رسانم …..

همکاران گرامی از شما چه پنهان که غروب چهارشنبه گذشته که برای معالجه دندانم که در اثر تصادف اتومبیل شکسته بود به مطب دوست عزیزم آقای دکتر عسکری رفته بودم او یکی از روزنامه‌های عصر را که در آن اسامی سخنرانان حزب مردم در بودجه را با موضوع سخنرانی درج کرده بود به دستم داد و باکمال تعجب دیدم که نوشته من پیرامون وعده‌های نخست وزیر سخن خواهم گفت چون این مطلب بدون اینکه درباره آن از شخص من پرسشی به عمل آید انعکاس یافته بود رنجیده خاطر شدم زیرا اگر جراید و مجلات ده سال اخیر را مطالعه کنید متوجه می‌شوید که آقای نخست وزیر با کمال شهامت وعده دادن را محکوم کرده و حتی در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۴۴ با کمال صراحت اعلام داشتند، «که من وعده نمی‌دهم دردها را می‌شنوم و امکانات را می‌سنجم و آن وقت عمل می‌کنم» و اگر این دستور را بعضی از اولیای امور نیز به کار می‌بستند و وعده‌های شیرینی که از انجام آن عاجز بودند به ملت ایران نمی‌دادند دیگر موضوع سخنرانی من منتفی بود و امروز نمی‌توانستم پیرامون وعده‌های شیرینی چون عسل که گاهی نتایجی تلخ چون حنظل به بار آورده سخن برانم. و اکنون نیز جای بسی خوشوقتی است که تنها وزیری که پس از چند سال که این مطلب از طرف رئیس دولت عنوان شده این دستور منطقی را بکار بسته وزیر کشاورزی است که به موجب بخشنامه ایکه اخیراً صادر کرده و به مسئولان و مدیران کل ابلاغ نموده، فقط دو معاون اجرائی و پارلمانی حق خواهند داشت که اخبار را در اختیار مطبوعات و رادیو و تلویزیون بگذارند و درباره این تصمیم توجیه گردیده که هدف از این دستور جلوگیری از دادن وعده‌های غیر واقعی از طرف مسئولان دستگاه‌های مختلف کشاورزی است. وای کاش سایر مسئولان نیز به این نکته دقیق توجه می‌کردند و از دادن وعده‌های شیرین و طلائی که انجام آن امکان پذیر نیست خودداری می‌نمودند.

با کمال تأسف باید عرض کنم که به اخباریکه از طرف مسئولان تبلیغاتی شهرداری و یا شهرداران تهران انتشار یافته مروری بکنیم می‌بینیم هیچ دستگاهی به اندازه این سازمان که تماس شبانه روزی با تمام طبقات دارد مردم را در اثر عدم انجام وعده‌های شیرین خود بدبین نکرده من نمی‌خواهم به تفصیل از برنامه‌ها و نقشه‌های خلق الساعه شهردار برای عباس آباد سخن بگویم ولی فقط به این اظهار نظر که در تاریخ ۸ مهر ماه سال جاری در روزنامه اطلاعات منتشر شده و مربوط به مذاکرات انجمن شهر تهران توجه کنید:

«نه تنها بزرگترین میدان جهان در عباس آباد ساخته خواهد شد بلکه یک تخت جمشید قرن بیستمی نیز در این منطقهاحداث می‌شود و ۲۳۰ هزار متر از این اراضی برای استقرار سفارتخانه‌های ممالک خارجی در تهران اختصاص داده می‌شود …..» و باز در این جلسه عنوان شده «پس از اینکه شهرداری ۱۵۵۰۰ قطعه از املاک عباس آباد را خرید برای ایجاد ساختمان در این شهرک از منابع مالی داخلی کمک خواست اما موفق به دریافت کمک نشد ناگزیر اقدام به جلب همکاری خارجیان کردیم دو شرکت خارجی نمایندگانی به تهران فرستادند ومذاکراتی انجام شد که متأسفانه به نتیجه نرسید .»

(عباس میرزائی ـ رم را هم یک شبه نساختند).

حال نمایندگان محترم خودتان با انصاف به این عدم امکانات داخلی و خارجی و به آن وعده‌های طلائی توجه کنید و خودتان قضاوت نمائید و اما جالبتر از این باید از احداث گذرگاه زیرزمینی مدان شهناز یاد کرد که سرانجام پس از مدتها تأخیر و تعویق و خلع ید از مقاطعه کار در تاریخ ۱۴ مهر ماه قایم مقام شهردار تهران در میدان شهناز چادر زد تا بر ادامه عملیات ساختمان گذرگاه زیر زمینی میدان شهناز نظارت کند. می دانید نتیجه این نظارت مستقیم و بیتوته کردن در چادر کار این تونل به کجا انجامید اجازه بدهید رشته سخن را به دست دوست خوش ذوقم دکتر محمود عنایت که در تاریخ ۸ آبان سال جاری در روزنامه کیهان عنوان کرد بدهم او می‌نویسند «اول پیاله درد آمد، تونل میدان شهناز در نخستین ساعات بهره برداری مسدود شد و کاشف به عمل آمد که اتوبوس به سقفش گیر کرده است. آری این است شاهکار شیرین کار بعد از صرف دو سال وقت و چهل میلیون ریال هزینه که به عنوان نمونه تکامل هنر شهر سازی تحویل مردم تهران داده شد.

و موجب کمال تعجب و تأسف است که اعضای انجمن شهر تهران که حق نظارت کامل بر کارهای شهرداری و امور شهردارند در این باره انطور که شایسته است پی گیری نمی‌کنند و نمایندگان محترم تهران نیز به کلی خود را خلاص کرده و از مداخله در این امور و رفع شکایات از موکلین خود پرهیز می‌کنند. ولی از همه انتقاداتی که به دستگاه شهرداریها وارد است بگذریم باید انصاف داد که پایتخت کشور ما دردسر‌ها و گره‌های کور، فراوان دارد شاید علل اصلی هم آن باشد که این شهر بدون نقشه اساسی ساخته شده و روز به روز توسعه یافته و چون بدون در و دروازه بوده مردم بسیاری از اقصی نقاط کشور در آن گرد آمده‌اند و چون نه مردم برای زندگی و اداره کردن چنین شهری آمادگی داشته‌اند و نه دستگاههای مسئول در نتیجه تهران به صورت یک شهر شلوغ و بی قواره و عاجز و درمانده در آمده است که نمی‌توان فقط با وعده‌های شیرین به آن سر و صورت بخشید.

ولی از وضع فعلی شهر و مشکلات آن که بگذریم و تاریخ ده ساله را ورق بزنیم باز مشاهده می‌کنیم یک شهردار دیگر تهران در تاریخ ۱۹ بهمن ۱۳۴۳ نیز وعده بسیار شیرین و طلائی به مردم تهران داده که هنوز ما از نتایج مفید و درخشان آن برخورداریم ایشان در آن تاریخ اعلام کرده‌اند:

مبارزه با گرانفروشی طبق یک طرح جدید و دائمی اجراء می‌شود …

حال طرح جدید و دائمی ایشان چه بوده که هنوز مردم تهران از ثمرات عالی آن برخوردارند، خدا داند ولی قدر مسلم این است که نه ایشان و نه خلف ایشان که وعده‌های طلائی را سر لوحه برنامه‌های خود قرار داده‌اند نه تنها نتوانستند این مشکل را آسان بکنند بلکه عملاً روزبروز بر میزان مشکلات آن افزوده‌اند تا آنجا که برای مبارزه با گرانفروشی امریه موکد صادر شد و شخص نخست وزیر به حل و فصل آن پرداخت.

اما وعده جالب دیگری که در ۲۰ بهمن ۱۳۴۳ از طرف یکی از مسئولان عنوان شد و سپس پیوسته از طرف آموزش و پرورش تأکید و دنبال گردید تغییر و تبدیل در سیستم آموزشی و تجدید نظر در کتب درسی و تعمیم تعلیمات حرفه‌ای بود که باید اعتراف کنم در این باره اقدامات مؤثری به عمل آمده ولی برای به ثمر رسانیدن کامل آن باید پی گیری بیشتر و اقدامات عالم الشمول پر دامنه تری انجام گیرد.

درباره اجرای این برنامه‌های سازنده اولین سئوالی که پیش می‌آید این است که آیا معلم راهنمائی با دوره کوتاهی که طیکرده قادر است در ۱۶ رشته دوره راهنمائی تدریس کند؟

ویا تعداد دروسی که در برنامه ۸ ساله آموزش و پرورش گنجانیده شده زیادتر از عمر تحصیل نیست؟

یکی از فرهنگیان دانشمند که همکاری صمیمانه با آقای وزیر آموزش و پرورش دارد معتقد است چون دانش بشری توسعه یافته باید بیشتر از هر زمانی دیگر باید به کیفیت مطالب بپردازیم و همچنین از نظر دانش ملی باید بیشتر از هر زمان دیگر درباره کشورمان آگاهی داشته باشیم ولی یک شاهد موجه که در هفته اخیر به تصحیح ۲۰۰ تا ۳۰۰ ورقه آزمایشی دیپلمه و لیسانسیه هائی که در یک امتحان ورودی شرکت کرده بودند پرداخته می‌نویسد میزان سوادی بعضی از دیپلمه‌ها و لیانسیه‌ها یک کمدی درام واقعی است یعن آدمی را هم به گریه می‌اندازد و هم می خنداند من باب نمونه می‌نویسد:

دیپلمه‌های فازغ التحصیل در پاسخ این سئوال که نادر شاه چه خدمتی به ایران کرده است؟

نوشته‌اند:

نادرشاه تخت جمشید را به ایران آورد؟

نادر شاه قرارداد نفت را با خارجیها فسخ کرد!

نادر شاه ایرانیان را با زبان فارسی آشنا کرد!

نادر شاه با همکاری امیر کبیر فارغ التحصیلان را به خارج فرستاد!

نادر شاه ایرانیان را به خارجیان فروخت و چند پاسخ رنج دهنده دیگر.

عباس میرزائی ـ اینها که می فرمائید درست نیست یک دیپلمه یا یک لیسانسیه ملاک نیست،

احتشامی ـ آقای عباس میرزائی من مدت دو سال افتخار داشتم که در بنیاد فرهنگی والا حضرت رضا پهلوی انجام وظیفه کنم و همه ساله از بین دانش آموزان ممتازی که در سالهای ۵و ۶ متوسطه تحصیل می‌کردند و بوسیله اداره کل آموزش تهران کتباً معرفی می‌شدند برای دادن جایزه والاحضرت همایون از آنان امتحان به عمل می‌آید باور کنید از بین تعداد زیادی که با معدل عالی معرفی شده بودند فقط عده معدودی می‌توانستند به سئوال‌های طرح شده جواب صحیح بدهند و به دریافت جایزه مفتخر شوند این عین حقیقت است که می‌گویم. من آدم منفی باف نیستم و نسبت به کیفیت تحصیلی جوانان کشور بی نهایت علاقمندم، و اما چند کلمه هم از این لیسانسیه‌ها بشنوید، آنها در پاسخ این سئوال که در عید غدیر خم چه اتفاقی افتاد نوشته بودند که جنگ بین نادر شاه و اعراب در گرفت و یا در عید غدیر خم ـ حضرت محمد (ص) با حضرت علی (ع) طرح دوستی ریخت و یا در مورد کشف الکل اظهار نظر کرده بودند که الکل را یا ابن سینا یا ابوریحان و یا کخ کشف کرده و کار یونسکو را جستجوی در اعماق آب اقیانوسها دانسته و یا اینکه نوشته‌اند یونسکو سازمانی است که از چند کشور ارو پائی تشکیل شده و آنها عهد کرده‌اند در برابر حمله مسلمانها مقاومت کنند و یک دانشمند غیر ایرانی که به فرهنگ ایران خدمت کرده داروین است آقای عباس میرزائی به عرایضم توجه دارید.

حالا با این مقدمه آیا همکاران گرامی تصدیق نمی‌کنند که اظهار نظر آن مرد متفکر دانشمند که پیشنهاد کرده باید بر میزان و کیفیت دانش ملی و جهانی دانش آموزان افزود کاملا صادق است و امیدوارم که با کمک این متفکرین دانشمند وزیر شریف و فاضل آموزش و پرورش که به ایشان کمال احترام و اعتقاد دارم بتوانند بر مبنای کنفرانس آموزش رامسر در انجام وظایف خطیری که بعهده گرفته‌اند موفق بشوند و انشاء الله گوشه چشمی هم به بخش‌های تکاب و شاهین دژ از توابع میاندوآب حوزه انتخابیه ارادتمند بیفکنند و دانش آموزان را از کمبود دبیر رهائی بخشند و برای احداث آموزشگاه حرفه‌ای که رسماً ایجاد آن را در سال ۱۳۵۳ اعلام داشتند و مردم میاندوآب را امیدوار کرده‌اند اقدام عاجل معمول دارند و اما جالب ترین وعده‌ای که در تاریخ ۱۹ خرداد ۱۳۴۴ از طرف معاون وزارت اقتصادی داده شده این است که ایران به زودی آب میوه صادر می‌کند.

کاظم مسعودی ـ در سال ۱۳۴۱ هم نخست وزیر وقت گفت مملکت ورشکسته است اینها که دلیل نمی‌شود.

احتشامی ـ اگر در سال ۵۳ میوه از خارج وارد نمی‌کردید حق با جنابعالی بود به هر حال تصور نمی‌کنم اقدامی که دولت برای ترفیه و آسایش مردم در راه تأمین و خرید میوه از خارج کشور به عمل می‌آورد قاطع ترین پاسخ به این وعده جالب باشد ولی همین نکته فرصتی بدست من می‌دهد که به بررسی صادرات ایران بپردازم (ایلخان پور ـ در اثر انقلاب شاه و مردم و فعالیت دولت خدمتگزار هویدا سطح زندگی مردم بالا رفته و مصرف میوه خیلی بیشتر از پیش شده). به موجب امار رسمی عدم تعادل صادرات ایران نسبت به سال گذشته به خوبی مشهود است بدون تردید نکث در تولیدات کشاورزی و و عدم مراقبت در بهبود کیفیت کالاها و محصولات ایران البته با توجه به این نکته که شاید یکی از علل نقصان صادرات مربوط به افزایش تقاضا برای خرید مواد غذائی و اجرای برنامه تغذیه رایگان باشد ولی با اینهمه این مسئله قابل تأمل است و باید به جستجوی عوامل مؤثر در آن پرداخت و شاید یکی از علل نقصان مربوط به عدم مراقبت در بسته بندی و کیفیت صادرات کشاورزی است که با مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته ۶۰۰ میلیون ریال کاهش داشته است و مسلماص به دریا ریختن ۱۲۰۰ تن پسته به ارزش دویست میلیون ریال با تمام مجاهدتی که از طرف هیئت بازرگانی اعزامی ایران به نیویورک به عمل آمد نمونه بارزی از این عدم توجه است زیرا به عقیده برخی از ناظران این کپک زدگی پسته‌ها مولود عدم مراقبت در کار بسته بندی و حمل آن بوده است و اما در مورد افزایش رشد کشاورزی و تدابیری که برای انجام آن لازم است هیچ بیانی و هیچ منطقی رساتر و گویاتر از مطالبی نیست که رئیس کل بانک توسعه کشاورزی اخیراً عنوان کرده است.

ایشان معتقدند که ضمن تأیید لزوم واردات مواد غذائی برای جلو گیری از افزایش قیمتها، ادامه اینگونه وارادات برای مدت طولانی خطرناک است و اضافه کرد که حدود چهل درصد از هزینه‌های مصرفی بخش خصوصی در کشور صرف خرید مواد غذائی می‌شود و بدین ترتیب حتی یک درصد افزایش در قیمت مواد غذائی اثر زیادی در کل شاخص هزینه زندگی خواهد داشت و سپس برای حل این بحران نتیجه گرفت که ایجاد بانک‌های گسترش ناحیه‌ای را می‌توان یک قدم ااسی برای رسیدن به توسعه کشاورزی دانست و سپس اضافه نمود متأسفانه بخش کشاورزی در ایران هم آهنگ با سایر بخش‌ها توسعه نیافته است.

این اظهار نظر صریح یکی از علمای اقتصاد ایران دیگر مرا بی نیاز از هر بحثی می‌کند.

عباس میرزائی ـ بی خود تفرقه اندازی می‌کنید.

احتشامی ـ این تفرقه اندازی نیست من علاقه دارم مشکلات را بگویم تا شما موفق بشوید اینها را من نگفته‌ام اینها را رئیس بانک مرکزی گفته والا من هم موفقیت هائی که دولت هویدا بدست آورده بارها بازگو کرده‌ام و امیدوارم با اجرای برنامه پنجم که قسمت اعظم اعتبارات آن صرف بهبود امور کشاورزی می‌شود با تصویب این بودجه عظیم و شکوهمند که ارقام اصلی آن تحت رهبریهای شاهنشاه معظم که از محل درآمد نفت تأمین گردیده دولت بتواند در انجام برنامه‌های عظیم کشاورزی و تأمین مسکن و سایر فصول درخشان این بودجه همپایه کارهای عظیمی که انجام داده موفق و کامیاب گردد و بی مناسبت نمی دانم برای توفیق در اجرای این برنامه‌های بزرگ اظهار نظر مفیدی که از طرف رئیس کمیسیون بودجه هنگام بحث در کلیات بودجه عنوان شد به عرض نمایندگان محترم برسانم.

ایشان گفتند تنظیم این بودجه به خوبی حکایت از پیشرفت فنی در وبدجه نویسی است ولی نکته‌ای که قابل توجه است این است که هنگام بودجه نویسی باید طوری باشد که بتوان آغاز و انجام هر طرح را پیش بینی کرد زیرا با امکانات مالی که فراهم آمده دیگر نگرانی از کمبود اعتابار نیست اگر طرحی در آخر سال برنامه‌ای که مشخص می‌شود اجراء نشود باید به جستجوی مشکل پرداخت که آیا عدم توفیق در اثر کمبود نیروی انسانی بوده است یا تعلل دستگاه اجرائی، تا در صدد رفع آن بر آئیم و من بر این اظهار نظر اضافه می‌کنم که اگر این رویه معمول گردد دیگر برای وعده دادن محملی باقی نخواهد ماند و اما در مورد سیسات خارجی ایران که مبتنی بر اصول و موازین سیاست مستقل ملی است که به ابتکار رهبر عالیقدر ایران به مرحله اجراء در آمده فقط باید بگویم.

آفتاب آمد دلیل آفتاب زیرا سیاست سالمی که آنقدر نتایج درخشان و سازنده به بار آورده تا آنجا که رئیس جمهور فرانسه که پیرو مکتب سیاسی ژنرال دو گل قهرمان تاریخ معاصر می‌باشد از آن الهام می‌گیرد از هر جهت مورد تأیید و احترام و تعظیم قاطبه ملت ایران است.

ستایش و تجلیلی که رهبران بزرگ جهان اعم از شرق و غرب با پیروی از مکاتب سیاسی گوناگون و مرام و مسلکهای مختلف از مبتکر سیاست مستقل ملی ایران می‌نمایند خود شاهد بارز و دلیل متقن است بر اصالت و ارزش معنوی آن که به نظر من چیزیکه عیان است چه حاجت به بیان است.

دوستان محترم آیا هیچ پایتختی را می‌شناسید که مانند تهران مهماندار شخصیت‌های بزرگ جهانی باشد این خود دلیل دیگریست بر ابتکار بنیانگذار این سیاست منطقی و سازنده و خلاقه.

ولی نکته مهم دیگر توجه خاصی که رهبر بزرگ ایران به جواکمع انسانی و تکامل و پیشرفت صنایع جهان دارند از جمله فضایل غرور آفرین است که جای آن دارد هر ایرانی ا تلمذ در این مکتب فضیلت و انسانیت به خود ببالد پیشنهاد ابتکاری و انقلابی شاهنشاه در مورد ایجاد یک مؤسسه بین المللی برای کمک به کشورهای در حال توسعه که از طرف رؤسای بانک جهانی و صندوق بین المللی پول با تجلیل و ستایش روبرو گردید در ستایش جهانی اهمیتی روز افزون دارد.

هم چنین تخصیص ده میلیارد دلار اعتبار ایران برای کشورهای مختلف جهان نودار دیگری از مجاهدت ایران برای پیشرفت کشورهای در حال توسعه و ابقای کشورهای صنعتی جهان می اشد این وضع قابل توجه که ایران برای کمک به مردم جهان اعلام کرده به صورت اعتبار و وام و سرمایه گذاری خواهد بود و طرز جاوگیری این اعتبارات بسیار گسترده و متنوع است و بطوریکه همه می دانیم هم قدرت‌های صنعتی و هم کشورهای در حال توسعه و فقیر را در بر می‌گیرد و در مناطق مختلف جغرافیائی جهان آفریقا و اروپا و آسیا توزیع می‌گردد و در این برنامه عظیم سرمایه گذاری جامع الاطراف ـ دادن وام ـ اعتبار کوتاه مدت و دراز مدت و کمک فنی بی بهره یا با نرخ‌های کم، پیش بینی شده است و تردید نیست که این سرمایه گذاریها گذشته از نتایج مثبتی که برای کشورهای استفاده کنند دارد برای ایران نیز هم بازده حساب شده‌ای خواهد داشت که به تدریج جانشین عواید نفت می‌شود و در توسعه برنامه صنعتی شدن ایران که آن هم نتایج مثبت دیگری برای نسلهای آینده ایران دارد تأثیر فراوان خواهد داشت، و این برنامه دقیق و منطقی با توجه به جمعیت قابل توجه و رو به افزایش ایران و با در نظر داشتن ذخایر محدود نفتی ایران تنظیم شده است و دولت در نظر دارد با صنعتی شدن کشور ایران درآمد صنعتی را جانشین درآمد نفتی کند و البته نکته دیگری که در بعضی از قراردادها چون قراردادهای منعقده با کشورهای مصر و هندوستان و پاکستان و سوریه و تونس و مراکش و ایران ضمن تعیین نرخ بهره نازل به آن کشورها قبولانده شده است مورد توجه است زیرا که باید کالای ساخته شده ایرانی را خریداری کنند و مشارکت ایران در صنایع بزرگ جهانی نیز از جمله گام‌های بزرگی است که دولت با خرید سهام کروپ آلمان غربی اولین قدم آن را برداشته است و جای بسی تأسف است که این اقدام با مخالفت محافلی در آمریکا مواجه شده است.

اصولا من نمی دانم آن محافل و بعضی از جراید معروف آمریکا چرا برای حق دوستی و میثاق احترامی قائل نیستند و هر وقت مصالحشان ایجاب می‌کند چشم را بر هم می‌نهند و هر چه می‌خواهند می نویسند فی المثل چرا نباید صاحبان نفت اختیار کامل و واقعی خود را در دست بگیرند؟ و حاکم بر منابع و صنایع خدا داد خود شوند اگر نظری به ارقام و امار رسمی بیفکنیم به خوبی به علت آن پی می‌بریم برای تأیید عرایضم به این نکته توجه کنید که درآمد ۵ شرکت آمریکائی در سال ۱۹۷۳، ۶ برابر مجموع درآمدهای تمام کشور‌های اوپک بوده است. یک مجله معروف آمریکائی در ماه گذشته در یکبرنامه مفصل و همه جانبه از وضع مالی ۵۰۰ شرکت آمریکائی پرده برداشته و میزان در آمد آنها را با در آمد سال قبل مقایسه کرده است بموجب این آمار پانصد شرکت طراز اول آمریکائی در سال ۱۹۷۳ از لحاظ فروش و در آمد، رکورد قابل ملاحظه‌ای بجای گذارده‌اند زیرا فروش آنها بالغ بر ۶۶۷ میلیارد و یکصد و پنجاه میلیون دلار شده است یعنی نسبت بسال قبل ۶/۱۹ درصد افزایش داشته با توجه به این رقم می‌توان باین همه هیاهو و جنجالی که مطبوعات آمریکا بمنظور مسخ کردن حقایق براه انداخته‌اند پی برد. و اگر این محافل انصاف داشتند باین پیشنهاد منطقی شاهنشاه که رهبری اوپک را بعهده دارند گردن می‌نهادند آنها چرا نمی‌خواهند وابستگی شاخص بهای نفت خام را با شاخص موزون بهای ۲۰تا ۳۰ کالای اساسی بازار بین المللی بپذیرند تردید نیست که تورمی که جهان صنعتی را که در سال گذشته تشدید کرده صادر کنندگان نفت را مجبور به مقابله به مثل می‌نماید و مجبور می‌شوند هم آهنگ با افزایش قیمت محصولات مورد نیاز به بهای نفت خام بیفزایند و کشور‌های صنعتی را مسئول ایجاد تورم بدانند و موجب خوشوقتی است که یکی از اقتصاددانان معروف آمریکا که استاد دانشگاه‌ها روارد می‌باشد اخیرا طی یک مصاحبه اختصاصی با خبر گزاری فرانسه با کمال واقع بینی و انصاف اظهار داشته:

«بحران اقتصادی که دامن گیر کشور‌های غربی شده ناشی از تورمی است که خود مسئول آن می‌باشند او سپس اضافه کرده از این رو سیاست مالی این کشورها قادر نیست از وضع موجود جلوگیری کند و حتی احتمال می‌رود که رکود صنعتی نیز به تورم جاری افزوده شود و اصولا کشورهای تولید کننده نفت مسئول تورم جهانی نیستند. ولی جای شگفتی است که رئیس اداره کل انرژی امریکا به عکس ایشان اظهارنظر می‌کند سیاست تولیدکنندگان نفت اکنون به مرحله‌ای رسیده است که حیات ملی ایالات متحده را تهدید می‌کند و کشورهای غربی نتوانسته‌اند به علت اشتغال به مشکلات اقتصادی داخلی، قدرت اقتصادی یا دیپلماتیک خود را برای فراهمآوردن وسیله کاهش نفت بسیج کنند و همچنین بعضی از زمامداران دیگر آمریکا که حتی پا را فرات نهاده و به طور مسستقیم و غیر مستقیم از تهدید نظامی سخن گفته‌اند ولی من با صراحت به عنوان یک عضو اقلیت اعلام می‌کنم که سایمون‌ها، زکی یمانیها، ساهیل‌ها و روزنامه نگاران جیره خوار که گاهی با تهدید و زمانی با نشر اکاذیب می‌خواهند خلط بحث کنند باید دانند که آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت دیگر هیچ قدرتی نمی‌تواند بین اعضای اوپک که تحت رهبری سالم و سازنده به سطح درآمد ملی خود افزوده و از چنگ استثمار شرکتهای سودجوی نفتی رهائی یافته‌اند تفرقه اندازد و آنها همه یکدل و یک زبان به این گفته تاریخی شاهنشاه در استرالیا که فرمودند اگر کشورهای عمده مصرف کننده به فککر صف آرائی در مقابل کشورهای تولید کننده نفت بر آیند شکست خواهند خورد زیرا کارخانه‌های آنها باید با نفت بکار افتد …. ایمان و اعتقاد دارند.

واما برگ زرین دیگری که به کتاب سیاست خارجی ایران افزوده شد پیشنهاد غیر اتمی شدن خاورمیانه بود که رهبر عالیقدر ایران با کمال دور اندیشی عنوان فرمودند و خوشبختانه به تصویب و تأیید مراجع بین المللی رسید.

و اما در پایان عرایضم باید اضافه کنم با این درخششی که ایران در سیاست خارجی دارد چرا عراق و تحت تأثیر چه عواملی به تجاوز و عربده جوئی می‌پردازد و برای خوزستان و بلوچستان نقشه جدید طبع می‌کند کشوریکه فقط از عربیت تکلم کردن به زبان عربی را آن هم در چند شهر محدود دارد و حتی پایتخت آن ریشه ایرانی دارد و در محدوده آن میلیونها کرد ایرانی و یا مسلمانانی زندگی می‌کنند که با ما پیوند مذهبی دارند، چرا از نتایج درخشان دوستی و همجواری بهره نمی‌گیرد و پیوسته می‌خواهد افکار شیطانی خود را به مرحله اجرا در آورد، البته جواب این سؤال به نظر من روشن است زیرا مراودات و پیوندها و همبستگی‌های او با کشورهای محدود و مشخص ابهامی به جای نمی‌گذارد و ه خوبی روشن است که زمامداران بعثی مانند عروسک‌های خیمه شب بازی بازیچه سیاست‌های خاصی شده‌اند نمایندگان محترم در زمانی که حکومت بغداد میلیونها پول به مخالفان یاسر عرفات می‌دهند تا سد راه موفقیت او در احقاق حق فلسطینی‌ها شود دیگر چه توقعی دارید که آن رفتار ظالمانه را که دنیا آن را محکوم می‌کند در حق کردها و پیشوایان مذهبی ما در عراق انجام ندهد و من صریحاً این کشتار فجیع را تقبیح نموده و پیشنهاد می‌کنم برای بزرگداشت و تجلیل از مسلمانانی که شهید شده‌اند عزای ملی اعلام شود بیش از این تصدیع نمی‌دهم از عنایتی که مبذول فرمودید متشکرم (احسنت ـ احسنت).

رئیس ـ خانم صفی نیا بفرمائید.

خانم صفی نیا ـ با اجازه جناب آقای رئیس و نمایندگان ارجمند در ساعات آخر تشکیل جلسات امروز بنده در ابتدا از این فرصتی که دست داده افتخار دارم که در این ساحت مقدس و هنگام طرح لایحه بودجه اصلاحی سال ۵۳ و بودجه سال ۵۴ مطالبی را به عرض نمایندگان محترم برسانم صحبت بنده بیشتر درباره روابط خارجی ایران و سیاست مستقل ملی ایران است ولی قبل از اینکه وارد در بحث اصلی مطلبم بشوم بایستی مقداری جواب همکار عزیز خودم آقای احتشامی را که خواه ناخواه دست زمان دو همکلاسی را پهلوی هم قرار داد و در دانش سرای عالی بنده افقتخار همکلاس بودن با ایشان را داشته مطالبی را درباره گفته‌های ایشان به عرضتان برسانم. آقای احتشامی اصولا صحبت‌های خودشان جواب خودشان را می‌داد به دلیل اینکه ضمن بحث دربارة ایراد‌های کوچک که در هر تشکیلاتی هست و ایراد گرفتن کار آسانی است به مسائل اساسی و پیشرفت‌هایی که شده بود در قسمت اعتراضاتشان توجه نفرمودند ولی وقتی که مورد بحث به سیاست خارجی ایران و سیاست مستقل ملی ایران رسید بودجه را و هم ارقامش را و هم سیاست خارجی ایرا ن را فوق العاده خوب تشخیص دادند آقای احتشامی، و نمایندگان محترم، سیاست خارجی یک مملکت بر پایه و اساس و اصول سیاستهای داخلی و ایدئولوژیهایش بنا می‌شود و بین سیاست خارجی و داخلی یک مملکت بستگی کامل وجود دارد ایشان یک مقداری از تاریخ فرمودند من هم با تاریخ جوابشان را عرض می‌کنم تمام تاریخ کشور خودمان را که مطالعه بکنیم و نظری به تاریخ جهان بیفکنیم می‌بینیم هر وقت روابط خارجی کشورها رونق داشته زمانی بوده که وضع داخلی آن کشورها سر و سامان گرفته (صحیح است) بعد از اینکه این سرو سامان داخلی به حد اعتلای خودش رسیده روابط خارجی را رونق داده امکان ندارد آقای احتشامی که داخل کشوری اقتصاد، صنعت، کشاورزی، آموزش و پرورش و آن چه که مربوط به زندگی مردم یک منطقه است آن طور که شما فرمودید در حال اضمحلال باشد و سیاست خارجی اش آن قدر درخشان جلوه کند این امکان ندارد بدین جهت است که سئوالات کوچکی را که عنوان فرمودند و مسائلی را که راجع به آموزش و پرورش فرمودند و جواب‌هایی را که شاگردها داده بودند مسائلی که به امور آموزش و پرورش اشاره کردند و امیدوارم در این مورد در موقع مناسب همکار عزیزم خانم دکتر طالقانی جواب بدهند و مسائل مربوط به کشاورزی را آقای دکتر متین حتماً جواب خواهند داد ولی در مورد آموزش و پرورش چون بنده صبح تا غروب با شاگرد مدرسه‌ها سر و کار دارم عرض می‌کنم ۷۵ درصد آنها مغزهایی دارند متفکر و جواب سؤالاتشان عالی، یک عده هم معمولی و متوسط و در سطح قبولی و یک عده هم در امتحان ناراحت می‌شوند و بعضی‌ها هم چون نمی‌توانند به سئوال‌ها جواب بدهند به شوخی می‌پردازند این را ما معلمین که یک عمر سر و کارمان با شاگردها بوده اطلاع داریم و می دانیم که وقتی ۲ تا ۳ درصد شاگردها در می‌مانند چیزهائی را می‌نویسند که اکثراً موجب خنده مصححین می‌شود و این دلیل سطح آموزش عمومی یک مملکت نیست در همین سال گذشته شاگردهایی که در امتحانات موفق شدند و رفتند به کشورهای خارجی من مجبور می‌شوم این مثل را بیاورم با ذکر نام و تحقیق آن را به آقای احتشامی واگذار می‌کنم که بروند و سؤال کنند دختر خانمی از یک مدرسه غیر دولتی در امتحانات دانشگاه پرینستون آمریکا که سئوالاتش به سفارت آمریکا در تهران رسیده در حضور مقامات فرهنگی امتحان داده شاگردی است که در یک مدرسه ایرانی بوده و اسمش هم آناهیتا نفیسی است و نوه پورداودر است و به هر حال در دانشگاه پرینستون امریکا امتحان داده و قبول شده این فرزنداین مملکت است یک دختر دوره انقلاب از یک مدرسه ایرانی در یک چنین دانشگاه معتبر آمریکائی قبول شده و سر کلاس نشسته پهلوی هم سن و سالهای خودش. درس و علم چیزیست که نمی‌شود گفت هم در کلاس در یک سطح هستند شاگرادانی که در یک کلاس نشسته‌اند یک عده با نمرات بالا و یک عده با نمرات متوسط و یک عده هم در سطح پائین می‌مانند با وجود اینکه نمی‌خواستم وارد مباحث فرهنگی بشوم ولی بیانات آقای احتشامی مرا مجبور کرد که این مطالب را بگویم.

عباس میرزائی ـ همانطور که فرمودید همه یک طور نیستند به همین دلیل که شما با آقای احتشامی همکلاس بودید ولی با هم خیلی فرق دارید .(خنده نمایندگان).

خانم صفی نیا ـ به هر حال تا جائیکه مربوط به آموزش و پرورش است واقعاً باید یک دقتهائی بشود و شاگردان از نظر استعداد متفاوت هستند و بعضی از آنها از ما هم بهتر هستند پس نمی‌شود یک نفر و دو نفر و حتی ۵۰ نفر را ملاک سنجش وضع تحصیلی یک جامعه قرار داد نظام جدید آموزش و پرورش ما هم در راه کشف همین استعدادهاست و سیاستهای آموزشی کشور باید همزمان با سایر شؤن جامعه جلو برود راجع به شهرداری اشاراتی کردند که بنده عرضی نمی‌کنم فکر می‌کنم هستند کسانیکه بهتر از من جواب بدهند فقط می‌گویم که این درست نیست که دو سه مورد کوچک را بزرگ بکنیم و ایراد بگیریم عدل الهی هم که ما مشمول آن هستیم یک وقت می‌بینیم یک اتفاقات ناگواری برای فرد بخصوصی پیش می‌آید آیا می‌توان در عدالت خداوند شک کرد آنچه فرمودید راجع به عباس آباد و گذرگاه میدان شهناز شاید اشتباهاتی شده باشد من واقعاً نمی دانم مسلماً در مرحله رسیدگی است و قطعاً جواب خواهند داد اما در مسئله آموزش و پرورش ما امیدوار هستیم در تربیت معلمین شایسته موفق باشیم و این بهترین استفاده است که ما از پول خودمان می‌توانیم بکنیم چون نیروی انسانی را ما ممکن است بهنترینش را در یک زمانی بیاوریم ولی نه برای همیشه و نه هر کسی را می‌توان به عنوان متخصص به کشور آورد و از او استفاده کرد به عنوان عضو حزب اکثریت این تذکر را به دولت می‌دهم همان طور که در صنعت نفت خودمان از متخصصین ایرانی استفاده کردیم باید آموزش و پرورش هم به دست متخصصین ایرانی باشد چه در سطح ابتدائی و چه در سطح عالی و اگر ناچار هستیم از نیروهای انسانی خارجی استفاده کنیم باید اشخاصی باشند که واقعاً مطلع و متخصص باشند. آقای احتشامی راجع به محصولات کشاورزی ماو نحوة بسته بندیها اشاراتی کردند و گفتند که خوب نیست، خوب ما هم هیچوقت نگفتیم همه چیز ما عالی است ممکن است اشتباه و ایراد باشد ولی تذکر داده می‌شود و درست خواهد شد اشاره به مطالبی کردند که روزنامه‌های خارجی راجع به نفت نوشته‌اند البته روزنامه‌ها عقاید و سلیقه‌های مختلفی دارند مثلا یکی از روزنامه‌های آمریکا به نام وال استریت جورنال هست که از معتبرترین مجلات اقتصادی و تجاری آمریکاست مخصوصاً درباره مصاحبه شاهنشاه راجع به نفت تجزیه و تحلیل کرده و وضع اقتصادی ایران و سیاست نفتی ایران را ستایش کرده بود و پسر خود من این قسمت را ریده و فرستاده بود و نوشته بود که من واقعاً افتخار کردم به هر حال اگر نوشته هائی بوده نوشته‌های ستایش آمیز هم بوده (احتشامی ـ غرض ورزی است، سلیقه نیست) و گاهی غرض ورزی هم در کار هست و اما راجع به سیاست مستقل ملی و روابط خارجی ایران برای این جانب افتخار بزرگی است که در این ساحت مقدس هنگام طرح لایحه بودجه سال ۵۴ و اصلاحی سال ۵۳ درباره روابط خارجی ایران و سیاست مستقل ملی مطالبی را به عرض نمایندگان محترم برسانم. سیاست جهانی هر کشور با اصول و ایدئولوژی داخلی آن وابستگی کامل دارد و اصولی که امروز از نظر بین المللی مورد پیروی کشور ما می‌باشد کاملا منطبق با انقلابی است که از اندیشه‌های رهبر بزرگ ما الهام گرفته و جامعه نوین ایران در پی ریزی نموده (صحیح است). انقلابی که اصول منشور آن اقتباس و تقلید از سایرین نیست و اصالت خاص خود را دارد و با هیچیک از عقایدی که به کلمنه ایسم ختم می‌شود قرابت سببی و نسبی ندارد و قائم به سنن ملی و تعالیم حقیقی دینی ما می‌باشد (صحیح است). انقلاب ایران کشاورز را از قید و بند ارباب رهائی بخشید و کارگر را در سود کارخانجات سهیم نمود و بزن ایرانی با اعطای حقوق سیاسی افتخار و آبرو بخشید و او را در تعیین سرنوشت کشور خویش سهیم و شریک و مسئول نمود. انقلاب ایران سپاهیان دانش ؟، بهداشت ترویج و ابادانی را به سوی روستاها روانه ساخت جنگلها و مراتع آبهای کشور را ملی کرد و خانه‌های انصاف و شوراهای داوری را توسعه و گسترش داد. اجرای طرح آموزش و تغذیه و بهداشت رایگان و توسعه کمی و کیفی آموزش و پرورش در تمام سطوح و در نتیجه ایجاد سیاست مستقل ملی ایران بر اساس حفظ و حمایت و حقوق و منافع و مصالح ملی سیاست خارجی ایران را در پرتو انقلاب شاه و ملت مانند سائر شئون با اوضاع کنونی جهان و تحولاتی که در این دوره پر هیجان در عرصه سیاست بین المللی به وقوع پیوسته همگام گردانید. (احسنت).

ایران معتقد است که بقا و پیشرفت در حال حاضر بیش از هر چیز مستلزم استقرار صلح و تفاهم بین المللی به صورت مثبت آن می‌باشد. صلحی که بتواند سر انجام بشر را از حقوق مسلم خود یعنی شخصیت انسانی، آزادی، عدالت، کسب فرهنگ و دانش و رهائی از فقر و گرسنگی و بیماری و تبعیضات و تعصبات نژادی و اجتماعی برخوردار سازد .(احسنت).

به عقیده ایران بزرگترین مشکلی که جهان امروز با آن روبرو است شکاف عظیمی است که بین کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه وجود دارد و سرنوشت بشر بستگی به تهدید دائمی این شکاف داشته و صلح و امنیت جهانی را به مخاطره می‌اندازد به این جهت کشورهای صنعت و پیشرفته باید حل مشکلات اقتصادی جهان را با توجه لزوم کمک به کشورهای در حال توسعه که جمعیت آنها بیش از دو سوم جمعیت جهان است مورد بررسی قرار دهند و به موازات افزایش قیمت محصولات صنعتی آنها که تورم جهانی را بوجود می‌آورد مواد خام کشورهای در حال توسعه را به قیمت عادلانه خریداری نمایند تا آنها بتوانند بر توسعه اقتصادی و اجتماعی خود بیفزایند و به این ترتیب فاصله بین جوامع فقیر و غنی تعدیل گردد.

زیرا دیگر دوران استیلا طلبی‌ها گذشته بلکه دنیای امروز باید نیروهای خود را برای مبارزه بر علیه جهل و فقر و گرسنگی و تبعیضات اقتصادی و نژادی و اجتماعی بکار برد با توجه به این فلسفه ایران همواره لزوم همکاری بین ملل را مدنظر قرار داده و در حدود مقدورات مالی خود به پاره‌ای از کشورها کمک مالی می‌نماید و در برنامه فنی کمک به این کشورها شرکت مؤثر نموده است.

بدین ترتیب اصول حاکم بر سیاست خارجی ایران را می‌توان چنین خلاصه نمود: احترام به اصل حاکمیت و استقلال ملی کشور شاهنشاهی ایران به اصل حاکمیت و استقلال و عدم مداخله در امور سایر کشورها احترام می‌گذارد و به همین جهت برای استقلال و حاکمیت ملی خود اهمیت فوق العاده‌ای قائل است و د راه حفظ آن کوشش خواهد نمود و می‌نماید چون خلیج فارس به عنوان یک شاهراه آبی برای ایران اهمیت حیاتی دارد از اینرو کشور شاهنشاهی آرزومند است که کشورهای حوزه خلیج فارس با توجه به موقعیت حساس این خلیج برای حفظ امنیت آن با ایران همکاری نمایند ولی مادام که بین کشورهای حوزه خلیج فارس همکاری و همبستگی بوجود نیاید کشور شاهنشاهی ایران با تقویت بنیه دفاعی خویش وظیفه خود را در حفظ و حراست از این شاهراه آبی به تنهائی انجام خواهد داد. احترام به معتقدات معنوی و حقوق و آزادیهای فردی و اجتماعی ـ به نظر کشور شاهنشاهی ایران رعایت تکالیف مدنی و احترام به حقوق دیگران و پرورش این خصوصیات معنوی در افراد موجد رشد فکری و حس معاضدت ونوعپرستی نه تنها در داخل یک جامعه بلکه در جوامع مختلف می‌گردد و بر اثر درک مقابل و تفاهم بین ملل بسیاری از مشکلات آسان می‌شود و می‌توان به صلحی پایدار به نفع بشر صرفنظر از رنگ و زبان و نژاد و آئین امیدوار گردید.

وابستگی سرنوشت ملل به یکدیگر. پیشرفت علوم و فنون و ارتباطات موجب شده است که ملل مختلف به عنوان اعضاء خانواده بزرگ بشری بیش از پیش با هم احساس خویشاوندی و پیوستگی نمایند و بهمین لحاظ کشور شاهنشاهی ایران از هرگونه کوششی بمنظور تعدیل فاصله بین جوامع فقیر و غنی پشتیبانی می‌کند و آماده همکاری کامل برمبنای تساوی و منافع متقابل با کلید ملل و کشور‌های جهان برای کمک به حل معضلات سیاسی و اقتصادی و هموار کردن راه پیشرفت برای زندگی بهتر می‌باشد و متعقد است مادام که بین کشورهای ملل ثروتمند صف بندی کرده‌اند امید برقراری صلح و ثبات در صفحه گیتی موهوم بنظر می‌رسد.

همزیستی مسالمت آمیز، ایران از دیر باز باصل آزادی ملل در تعیین و انتخاب حکومت و خط مشی سیاسی و اجتماعی خود اعتقاد داشته و اکنون نیز معتقد است که سیستم‌های حکومتی و اقتصادی نباید مانع استقرار دوستی و تفاهم و همکاری بین کشورها باشد. کشور شاهنشاهی ایران عملاً در اثبات این موضوع کوشیده و فی المثل با اغلب کشورهای سوسیالیست مناسبات اقتصادی سیاسی و فنی ثمر بخشی دارد احترام به منشور ملل متحد: سازمان ملل متحد که عده اعضاء آن در سال ۵۲ به ۱۳۵ کشور و در سال ۵۳ به بیش از این رقم رسیده با وجود پاره‌ای ناتوانیها هنوز مؤثرترین مرجع بین المللی است که کشورهای متوسط و کوچک می‌توانند از انجا صدای خود را به گوش جهانیان برسانند و در داخل آن سازمان با یکدیگر و نیز قدرتهای بزرگ در تماس مستمر باشند و از طریق آن همکاری‌های بین المللی خود را توسعه دهند.

کشور شاهنشاهی ایران رعایت اصول منشور ملل متحد و تشید مبانی این مجمع جهانی را یکی از پایه‌های سیاست خارجی خود قرار داده و معتقد است در صورتیکه کلیه دول عضو سازمان مخصوصاً قدرتهای بزرگ بخواهند این سازمان می‌تواند وظایف اصلی خود را که مهمترین آن حفظ صلح و امنیت بین المللی است به انجام برساند.

ایران که از نخستین اعضاء سازمان ملل متحد می‌باشد در کار این سازمان و مؤسسات تخصصی تابعه آن پیوسته شرکت فعال ورزیده و در راه وصول به هدفهای آن از هیچ کوششی فروگذار ننموده است و عقیده مند است که تقویت آن و احترام به تصمیمات این سازمان ضروری است.

حل مسالمت آمیز اختلافات بین دول و حفظ صلح و امنیت بین المللی، وجود سلاحهای اتمی وقوع یک جنگ عمومی را دور از ذهن ساخته و موازنه وحشت نیز که یادگار دوران جنگ سرد بود اکنون مفهومی ندارد بنابراین برای همه کشورها اعم از خرد و بزرگ راهی جز این نیست که اختلافات خود را بدون توسل به زور حل نمایند. دولت شاهنشاهی تجاوز و توسل به زور را در مناسبات بین المللی مطرود می داند و اشغال اراضی دیگران را از طریق زور محکوم می‌کند.

ایران به کرات پشتیبانی خود را از خلع سلاح کامل و عمومی تحت نظارت مؤثر بین المللی اعلام داشته و از هر گامی که در راه حفظ و تحکیم مبانی صلح جهان و امنیت بین الملل برداشته شود خشنود است و طرفدار کامل منع آزمایشهای اتمی و غیر اتمی اعلام کردن مناطق حساس جهان و منع استعمال سلاحهای میکربی و شیمیائی می‌باشد.

با توجه به این امر شاهنشاه آریامهر با دور اندیشی خاص شش سال قبل غیر اتمی کردن خاورمیانه را برای اولین بار اعلام فرمودند و آقای خلعتبری با الهام از منویات شاهنشاه این موضوع را در نطق ۵ مهر ماه ۱۳۵۰ خود در برابر بیست و ششمین اجلاس مجمع عمومی مجدداً عنوان کردند ولی در آن زمان با توجه به وضع کشورهای این منطقه مسئله هنوز صورت حاد به خود نگرفته بود و مسکوت ماند با اینکه غیر اتمی شناخته شدن این منطقه حساس مجدداً از طرف دولت شاهنشاهی ایران در بیست و نهمین اجلاسیه سازمان ملل متحد مطرح و هشدار رهبر خردمند ملت ایران به این امر حیاتی در آن سازمان مؤثر افتاد و طرح قطعنامه ایران در مورد غیر اتمی کردن خاورمیانه پس از شش سال تلاش در تاریخ ۲/۹/۱۳۵۳ به تصویب کمیسیون اول مجمع عمومی سازمان ماا متحد رسید.

مبارزه با استعمار و تبعیض نژادی. کشور شاهنشاهی ایران حق ملل را در تعیین آزاد سرنوشت خود یکی از حقوق اساسی و فطری بشر می داند و در مجامع جهانی همدردی خود را با ملل و اقوامی که زیر یوغ استعمار و سلطه دیگران بسر می‌برند اعلام داته و پیوسته از حقوق آنان دفاع نموده است ایران استعمار را به هر شکل که باشد محکوم می‌کند و تبعیض نژادی را چه در داخل کشورها و چه در روابط بین ملل خلاف شؤن بشری می داند و محکوم می‌سازد.

با توجه به اصول سیسات خارجی ایران در سال ۱۳۵۲ و ۱۳۵۳ در پرتو نظام متین شاهنشاهی خود به رهبری خردمندانه اعلیحضزت همایون شاهنشاه آریامهر همچنان در شاهراه موفقیت اقتصادی و اجتماعی گام برداشت و با اینکه وضع اغلب کشورهای جهان به علت تورم قیمت کالاهای صنعتیو مواد غذائی و ایجاد دگرگونیهای عظیم اقتصادی تا مرحله بحران خطرناکی پیش رفت ایران برنامه‌های بزرگ عمرانی خود را در زمینه‌های مختلف صنعتی و کشاورزی و اجتماعی با سرعتی بی نظیر به بهترین وجه و کیفیتی حتی بیش از آنچه پیش بینی شده بود به مرحله اجرا و عمل درآورد.

رشد اقتصادی ایران در سال ۱۳۵۲ به ۲۱ درصد رسید و رشد تولید نا خالص ملی ما که در سال ۱۳۵۲ به ۳۳ درصد به قیمتهای ثابت بالغ گردیده بود در سال ۱۳۵۳ به بیش از ۴۰ درصد رسیده.

رئیس ـ خانم صفی نیا از مطالب شما زیاد باقیمانده؟

خانم صفی نیا ـ بلی مطلب زیاد دارم.

- تعیین موقع جلسه آینده

۳ ـ تعیین موقع جلسه آینده ـ ختم جلسه

رئیس ـ چون وقت این جلسه تمام شده است با اجازه خانمها و آقایان جلسه امشب را ختم می‌کنیم جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز سه شنبه خواهد بود.

(جلسه در ساعت ۸ بعد از ظهر ختم گردید)

رئیس مجلس شورای ملی ـ عبدالله ریاضی