سخنان اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در میهمانی شام تئودور ژیوکف رییس شورای دولتی جمهوری خلق بلغارستان ۱۵ خرداد ماه ۱۳۵۲
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | تصمیم‌های مجلس |
سخنان اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در میهمانی رسمی شام حضرت تئودور ژیوکف رئیس شورای دولتی جمهوری خلق بلغارستان و بانو به افتخار اعلیحضرتین
حضرت رئیس شورای دولتی جمهوری خلق بلغارستان
به خاطر بیانات محبت‌آمیزی که نسبت به من و شهبانو و همراهان و ملتم ایراد فرمودید تشکر می‌کنم، همچنین از استقبال گرم مردم صوفیه نسبت به ما که مودّت متقابل دو کشور را به خوبی منعکس می‌سازد سپاسگزارم. خوشوقتم از اینکه برای دومین بار از جمهوری خلق بلغارستان دیدن می‌کنم و این فرصتی است که از نزدیک شاهد ترقیات بزرگ کشور شما پس از اولین دیدارم در سال ۱۹۶۶ باشم. با این وجود باید بگویم که حتی قبل از سفر کنونی خود به بلغارستان ما در ایران با علاقه و تحسین فراوان موفقیت‌های قابل ملاحظه شما را در زمینه‌های مختلف اقتصادی، صنعتی، اجتماعی و فرهنگی دنبال کرده‌ایم. همچنین می‌خواهم بویژه یادآور شوم که در این مدت مناسبات میان دو کشور ایران و بلغارستان در زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی و هنری پیشرفت‌های چشمگیری داشته است. خوشوقتم یادآوری کنم قرارداد بازرگانی که در سال گذشته بین ایران و جمهوری خلق بلغارستان به امضاء رسید، راه را برای همکاری‌های اقتصادی وسیعی بین دو کشور فراهم کرده است.
یکی از خصوصیات این قراردادها این است که درصد صادرات ایران به بلغارستان در مورد محصولات صنعتی که طی سالیان اخیر نسبت به محصولات سنتی از پنج تا شش درصد تجاوز نمی‌کرد بزودی به هفتاد درصد خواهد رسید. ایران نیز همانند کشور شما اکنون مشغول اجرای برنامه وسیعی برای ساختن بنای اقتصادی و اجتماعی کشور است. این برنامه بر اساس اصولی پی ریزی شده است که من در سال ۱۹۶۶ هنگام اخذ درجه دکترای افتخاری از دانشگاه صوفیه فرصت یافتم آن‌ها را به تفصیل تشریح کنم. نتایجی که در اجرای این برنامه‌ها به دست خواهیم آورد اکثراً از پیش بینی‌های خوشبینانه ما هم فراتر می‌رود. ما در سایه سیاست مستقل ملی توانسته‌ایم با تمام کشورها بر اساس احترام متقابل به حقوق و حاکمیت ملی صرفنظر از نظام حکومتی و یا اصول مرامی آن‌ها روابط دوستانه و سازنده داشته باشیم. د ر سخنان تان فرمودید اگر کشورها خود را منزوی سازند دیگر نمی‌توانند پیشرفت کنند. ما در این مورد کاملاً با شما هم عقیده هستیم. موانع زیادی در گذشته وجود داشت که دیگر نمی‌تواند در شرایط جهان امروزی دوام یابد و مسلماً در جهان فردا چنین موانعی کمتر وجود خواهد داشت.
کشور من در حال حاضر در زمینه‌های اقتصادی و صنعتی با اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی و سایر کشورهای سوسیالیست و همچنین کشورهای متعدد دیگر همکاری‌های وسیعی دارد. فعالیت‌های مشترک ایران و بلغارستان برای تحقق بخشیدن به طرح‌های مختلف کشاورزی و صنعتی نمونه بارزی از اینگونه همکاری‌ها است. مناسبات اقتصادی ایران با کشور شما به موازات مناسبات فرهنگی و هنری دو کشور دائماً رو به توسعه است.
حضرت رئیس شورای دولتی
دو ملت ما در این زمینه وارث سنتی کهن هستند. از پانزده قرن پیش ملت‌های ما دارای روابط فرهنگی بوده‌اند که با جریانات فکری و هنری مختلفی همراه بوده است. آثار هنری متعددی از دوره هخامنشیان و بویژه ساسانیان در بلغارستان محفوظ است و آثار گوناگون معماری معبد مشهور مهر (میترا) در صوفیه و آثار بسیار دیگری از این سنت تاریخی گواهی می‌دهد. تنها در کتابخانه ملی صوفیه مجموعه گرانبهایی از کتب خطی فارسی وجود دارد که در میان آن‌ها لااقل چهارده جلد کتاب خطی گلستان سعدی موجود است که به خودی خود برای اثبات علاقه شایان کشور شما به فرهنگ ایران کافی است. موفقیت نمایشگاه مجموعه آثار مینیاتور ایران که در سال ۱۹۶۳ توسط یونسکو در صوفیه ترتیب داده شد نشانه استمرار این علاقه در زمان حاضر است. خوشوقتم یادآور شوم که مردم ایران نیز در سال ۱۹۶۷ با اشتیاق متقابل از نمایشگاه بلغارستان در تهران استقبال کردند. کشور شما با موفقیت زیادی در فستیوال‌های بین‌المللی فیلم‌های آموزشی و فیلم‌های مخصوص کودکان که در سال‌های ۱۹۶۹ و ۱۹۷۰ در تهران برگزار شد شرکت کرد و جوایز متعددی از جمله مدال طلای آخرین فستیوال را ربود. با مراجعه به این واقعیات و نکات زیاد دیگری که به همکاری اقتصادی، فرهنگی و هنری ما مربوط می‌شود بی مناسبت نیست بار دیگر آنچه را که در نطق خود در دانشگاه صوفیه گفتم تکرار کنم. باید دانست که دو کشور در مورد مسائل بین‌المللی رویه کاملاً مشترکی دارند. این روش عبارت از همزیستی و واقع بینی است. دو کشور ما این واقع‌بینی مثبت را در نظریات بین‌المللی خود به ثبوت رسانیده‌اند و من صمیمانه آرزو می‌کنم که تمام کشورهای جهان در این واقع بینی سهیم باشند، زیرا من در مورد اختلافات و تشنجات جهانی و منطقه‌ای جز کوشش برای حل آن‌ها به طور منطقی و احتراز از بکار بردن زور چاره دیگری نمی‌بینم. با در نظر گرفتن این اصول ما در ایران همانند شما در بلغارستان با کوشش‌هایی که در حال حاضر قدرت‌های بزرگ و دیگر کشورها برای ایجاد محیطی آکنده از آرامش و همکاری بین‌المللی بکار می‌برند موافق هستیم. در میان این کوشش‌ها بدون شک باید کنفرانس امنیت اروپا را که شما از آن یاد کردید تأیید و تقویت کرد. طبعاً در این مورد باید از سفر پرزیدنت نیکسون به مسکو، سفر آقای ویلی برانت به اتحاد شوروی و مسافرت اخیر آقای لئونید برژنف به بن یاد کنیم که سهم مهمی در عادی ساختن روابط دو آلمان داشت. همچنین مذاکرات معروف به سالت (SALT) در مورد محدودیت تسلیحات، و مذاکرات هلسینکی عوامل مثبتی در کاهش تشنجات بین‌المللی بودند.
کشور ما با آنکه از لحاظ جغرافیایی جزو اروپا نیست، به تقویت جهانی صلح و تفاهم در این قاره علاقه کامل دارد و در عین حال نظر خود را در این مورد که منطقه خاورمیانه یک منطقه غیر اتمی اعلام شود مجدداً بیان می‌کنم. در مورد اوضاع هندوچین و خاور نزدیک ما در نظرات شما سهیم هستیم. ما معتقدیم که راه حل واقعی مسئله هندوچین باید به دو ملت این ناحیه امکان دهد تا آزادانه بر اساس موافقتنامه‌های پاریس در مورد سرنوشت خود تصمیم بگیرند. راجع به خاور نزدیک ما اکنون نیز مانند گذشته طرفدار اجرای قطعنامه مورخ بیست و دوم نوامبر ۱۹۶۷ شورای امنیت سازمان ملل متحد هستیم و قویاً معتقدیم که هر یک از کشورهای عضو این سازمان موظف است که به قطعنامه‌های آن احترام بگذارد و کاملاً از آن پشتیبانی کند، زیرا تضعیف این سازمان جهانی موجب خواهد شد هر ملتی اجباراً فقط به دفاع از خویش بیندیشد و بدینگونه با این خطر روبرو می‌شویم که کوشش‌های کنونی برای خلع سلاح عمومی به یک مسابقه تسلیحاتی عمومی تبدیل شود.
حضرت رئیس شورای دولتی
دیدار کنونی من از کشور شما نسبتاً کوتاه است، اما مطمئن هستم که تبادل آرائی که امروز عصر به عمل آوردیم و فردا آن را دنبال خواهیم کرد موجب خواهد شد که هر دو طرف حداکثر بهره را از آن ببرند. همچنین به دنبال بازدیدهای مختلفی که طی سال‌های اخیر توسط شخصیت‌های برجسته دولتی، اقتصادی، علمی، فرهنگی و هنری ایران و جمهوری خلق بلغارستان صورت گرفته است و دیدارهای دیگر در سال‌های آینده، کوشش‌های متقابل ما را برای تعاون و همکاری ثمربخش به اوج خود خواهند رساند. با ابراز این آرمان سلامت و سعادت حضرت رئیس شورای دولتی جمهوری خلق بلغارستان و سعادت روزافزون ملت دوست بلغار و دوستی و همکاری دو کشور و همچنین صلح و امنیت بین‌المللی را آرزو می‌کنم.