الگو:نوشتار برگزیده
اصلاحات ارضی و الغای رژیم ارباب و رعیتی – روز ۱۹ دی ماه پنجاه و هشتمین سالگرد اصلاحات ارضی و الغای رژیم ارباب و رعیتی بر ملت ایران فرخنده باد. از میان برداشتن رژیم ارباب و رعیتی یعنی آزاد ساختن کشاورزان هشتاد و پنج درسد از جمعیت کشور ایران فرخنده باد. پنجاه و هشت سال پیش اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران، سخنرانی خردمندانه ای درباره از میان برداشتن سیستم ارباب رعیتی در ایران، دادن حق انتخاب شدن و انتخاب کردن و دادن حقوق برابر سیاسی و اجتماعی با مردان به بانوان ایران یعنی نیمی از جمعیت کشور و ملی کردن آبهای کشور و ملی کردن جنگلها و چراگاهها در کنگره بزرگ کشاورزان در تهران ایراد کردند.
اصلاحات ارضی و الغای رژیم ارباب رعیتی با اراده اعلیحضرت شاهنشاه محمدرضا شاه پهلوی یکی از بزرگترین مبارزان حقوق بشر انجام یافت و یکی از بزرگترین پروژههای اصلاحی و بهسازی تاریخ نوین ایران شد.
بدین سان شیوه مالکیت زمینهای کشاورزی از دست فئودالها یا مالکان بزرگ بیرون آمد و به خرده مالکی میان کشاورزان دگرگون شد. اصلاحات ارضی در سال ۱۳۲۹ با فرمان شاهنشاه درباره تقسیم املاک سلطنتی میان برزگران آغاز شد. مخالفت و مبارزه با تقسیم اراضی میان کشاورزان از سوی محمد مصدق یکی از ده بزرگترین فئودالهای ایران در زمان نخستوزیری وی با پشتیبانی جبهه ملی و حزب توده سازمان داده شد. این مخالفتها از سوی مصدق چنان بالا گرفت که محمد مصدق بزرگ زمیندار ایران، املاک سلطنتی را مصادره کرد. پس از سرنگونی مصدق شاهنشاه برنامه اصلاحات ارضی را با اراده استوار خود دنبال کردند. با تصویب قانون فروش خالصجات و تقسیم آن میان کشاورزان در سال ۱۳۳۴ مرحله دوم اصلاحات ارضی آغاز شد. مرحله سوم اصلاحات ارضی در یک برنامه گسترده رفورم اجتماعی و اقتصادی یا انقلاب شاه و مردم که انقلاب سفید نیز نامیده میشود گنجانیده شد.
منشور شش مادهای انقلاب شاه و مردم دربرگیرنده اصلاحات ارضی (مرحله سوم)، ملی کردن جنگلها و مراتع، فروش سهام کارخانجات دولتی به عنوان پشتوانه اصلاحات ارضی، سهیم کردن کارگران در سود کارخانهها، اصلاح قانون انتخابات ایران به منظور دادن حق رای به زنان و دادن حقوق برابر سیاسی با مردان به بانوان ایرانی و ایجاد سپاه دانش بود. مخالفت با انقلاب شاه و مردم از سوی آخوند روحالله خمینی با پشتیبانی جبهه ملی و حزب توده سازمان یافت که به روز ننگین ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ انجامید.
قانون ترتیب رسیدگی و ختم پروندههای اصلاحات ارضی در ۸ خرداد ماه ۱۳۵۴ مجلس شورای ملی تصویب شد و کشاورزان ایران برای همیشه دارندگان زمینهای کشاورزی خود شدند. این ماده میگوید کلیه پروندههایی که تا تاریخ تصویب این قانون در اجرای مراحل مختلف اصلاحات ارضی منجر به تنظیم سند واگذاری یا ارسال صورت مجلسهای تقسیم ملک و نمونههای مربوط به دفاتر اسناد رسمی شده و نسبت به آنها تا تاریخ تقدیم این لایحه ۱۳۵۴/۲/۲۳ شکایت و اعتراض نرسیده باشد از نظر اجرای مقررات اصلاحات ارضی مختومه تلقی میگردد"
لایحه اصلاحات اراضی بر اساس محدود کردن مالکیتهای بزرگ و تقسیم مالکیت زمین بر پایه عدالت و دگرگون ساختن رژیم کهنه و فرسوده فئودالیسم استوار شده بود با فرمان شاهنشاه به وسیله دولت دکتر منوچهر اقبال نخستوزیر نوشته و از سوی دولت مهندس جعفر شریف امامی بازنگری شده و بهبود یافته بود برای تصویب به مجلس شورای ملی داده شد. نمایندگان مجلس بیستم که بیشتر آنان مالکین بزرگ و فئودالها بودند، به جای بهبود قانون، بخش بزرگی از لایحه اصلاحات ارضی با مادهها و تبصرههای پیوسته بدان را به فرمی درآوردند که ناسازگار با اراده و خواست شاهنشاه و سود کشاورزان بود. با این کار بدرستی نمایندگان مجلس، روح قانون را کُشتند و آرمان آن را از میان برداشتند.
مجلس بیستم به پیشنهاد دولت دکتر امینی و بر پایه فرمان شاهنشاه منحل شد و دولت لایحه اصلاحات ارضی را با راهنمایی خردمندانه شاهنشاه نوشت و سازمان داد. این قانون در نشست ۱۹ دی ماه ۱۳۴۰ به تصویب هیات وزیران و ۲۵ دی ماه به توشیح شاهنشاه رسید و برای اجرا به وزارت کشاورزی فرستاده شد.
شهرستان مراغه در آذربایجان شرقی نخستین شهرستانی بود که کشاورزان آن سند مالکیت زمینهای سهم خود را از دست شاهنشاه دریافت نمودند. روز ۱۷ اسفند ماه ۱۳۴۱ از سوی سازمان اصلاحات ارضی مراغه اسناد انتقال زمینها از دولت به برزگران که روی آن زمینها کار میکردند آماده و دستینه شد. در روز سهشنبه ۲۲ اسفند ۱۳۴۰ شاهنشاه اسناد مالکیت را به کشاورزان مراغه دادند و بدین سان کاری را آغاز نمودند که در تاریخ کشور کهنسال ایران بیمانند بود و چرخشگاهی شد که شیوه و روش و فرم و چگونگی زندگی اجتماعی و اقتصادی ملت ایران را دگرگون ساخت.
امروز در کشور ایران پس از چهل و دو سال رژیم جمهوری اسلامی دوباره سیستم فئودالی دینی بر پا شده است، جنگلهای ایران به فروش رفتهاند و به افراد خصوصی داده شدهاند. آبهای روی زمینی و زیر زمینی کشور نیز به فروش رسیدهاند. نتیجه این سیاست این است که مردم ایران در شهرها و روستاها در فقر و تهی دستی زندگی میکنند، زیست بوم ایران نابود گشته است، رودخانهها خشکیدهاند و جنگلها در حال مرگ هستند. مردم شاهنشاهشان را فریاد میکشند، زیرا مردم میدانند زمانی که شاه در راس کشور باشد، کسی آنجاست که از ایران و مردمش نگاهبانی میکند. در ایران فئودالیسم دینی باید پایان پذیرد، جنگلها و آبهای کشور دوباره باید ملی شوند، به سخنان اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در روز ۱۹ دی ماه ۱۳۴۱ گوش فرا دهیم و قانون اساسی مشروطه و قوانین مدرن آن را دوباره به اعتبارشان بازگردانیم و به چپاول ایران و کشتار ایرانیان به دست بیگانگان تازی مزدوران استعمار پایان دهیم.
دیگر کارهایی که برای بهبود بخشیدن به کشاورزی کشور و یاری رساندن به کشاورزان سراسر کشور انجام یافت:
آب برای زمینهای کشاورزی - برای فراهم آوردن آب که یکی از دشواریهای پایهای کشاورزی است بنگاه مستقل آبیاری در سال ۱۳۲۲ بنیاد نهاده شد. در درازای ده سال نزدیک به دو میلیارد ریال از بودجه عمومی کشور و درآمد نفت به بنگاه مستقل آبیاری داده شد. این بنگاه پژوهشهای اززندهای درباره آبیاری و سدسازی در سراسر کشور انجام داد که هر یک از آنها در گسترش کشاورزی و بالا بردن پهنه زیر کشت و تولید بسیار کارساز بوده است. بررسی آبهای رویهای (هیدرولوژی) و آبهای زیر زمینی (هیدروژئولوژی)، بررسی خاکشناسی، نقشهبرداری و فراهم ساختن پروژههای آبیاری، کندن چاهها ژرف و نیمه ژرف، ساختن سدهای بزرگ و کوچک از کارهای ارزندهای است که سالها در زمینه گسترش کشاورزی به وسیله بنگاه مستقل آبیاری و پانزده شرکت سهامی آبیاری، که در مرکزهای برجسته کشاورزی کشور چون دشت مغان و خوزستان، فارس، اصفهان و سیستان انجام یافته است.
بانک اعتبارات کشاورزی - برای کمک به اجرای برنامههای اصلاحات ارضی، بانک اعتبارات و توسعه کشاورزی بنیاد نهاده شد. این بانک بیش از دویست شعبه در سراسر کشور دارد و به تعاونیها و اتحادیههای کشاورزی و کشاورزان نیز وام میدهد. گروههای سیار این بانک پیوسته به مناطق کشاورزی دچار خشکسالی یا آفت زده میرفتند و کمکهای نیازین را به کشاورزان و دامداران مینمودند. شرکتهای سهامی کشاورزی - آرمان شرکتهای سهامی کشاورزی افزایش بازده و بهبود کیفیت تولیدات کشاورزی و بکار گرفتن روشهای نوین کاشت و برداشت بود. هر کشاورز میتواند به اندازه ارزش زمین خود در شرکتهای سهامی شریک و سهیم شود.
شرکتهای سهامی زراعی - آرمان بنیاد نهادن شرکتهای سهامی زراعی افزایش بازده و بهبود کیفیت تولیدات کشاورزی از راه گردآوردن یکانها و مکانیزه کردن کشاورزی و بکار بردن روشهای نوین کاشت و برداشت است. بنیان این شرکتها برای کشاورزان زمیندار در ایران این امکان را فراهم میکرد که نیروهای خود را برای بهبود و گسترش کار خویش گردآورند و از درآمد شایانی برخوردار شوند. هر کشاورز به اندازه ارزش زمین خود در شرکتهای سهامی زراعی سهیم و شریک میشود و همچنان به کاشت زمین خود میپردازد ولی بدون موافقت شرکت سهامی زراعی پروانه فروش آن را ندارد و سهامداران شرکت در خرید آن زمینها بر دیگران برتری دارند.
وراث هر کشاورز نیز به جای زمین ، از سهام کشور حقالارث دریافت میکنند و بدین روش از پاره پاره شدن زمین که سبب کاهش بازده کشاورزی است جلوگیری میشود.
با بنیاد شرکتهای سهامی زراعی، نه تنها اصل مالکیت خصوصی زمینهای کشاورزی برجای میماند بلکه سبب گردهمآیی زمینهای کشاورزی کوچک و ایجاد یکانهای بزرگ مکانیزه میشود که آمیزهای مناسب میان مالکیت خصوصی و بهرهبرداری گروهی بوجود میآورد.