تفاوت میان نسخههای «شاهنامه/نامه رستم فرخزاد به برادرش»
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
Bellavista (گفتگو | مشارکتها) |
|||
خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
{{ب|یکی نامه سوی برادر به درد| نبشت و سخنها همه ياد کرد }} | {{ب|یکی نامه سوی برادر به درد| نبشت و سخنها همه ياد کرد }} | ||
{{ب|نخست آفرين کرد بر کردگار |کزو ديد نيک و بد روزگار }} | {{ب|نخست آفرين کرد بر کردگار |کزو ديد نيک و بد روزگار }} | ||
− | |||
{{ب|دگر گفت کز گردش آسمان| پژوهنده مردم شود بد گمان }} | {{ب|دگر گفت کز گردش آسمان| پژوهنده مردم شود بد گمان }} | ||
− | |||
{{ب|گنهکار تر در زمانه منم |از ايرا گرفتار آهرمنم }} | {{ب|گنهکار تر در زمانه منم |از ايرا گرفتار آهرمنم }} | ||
− | |||
{{ب|که اين خانه از پادشاهی تهيست| نه هنگام فيروزی و فرهيست }} | {{ب|که اين خانه از پادشاهی تهيست| نه هنگام فيروزی و فرهيست }} | ||
− | |||
{{ب|ز چارم همی بنگرد آفتاب |کزين جنگ ما را بد آيد شتاب }} | {{ب|ز چارم همی بنگرد آفتاب |کزين جنگ ما را بد آيد شتاب }} | ||
− | |||
{{ب|ز بهرام و زهره است ما را گزند| نشايد گذشتن ز چرخ بلند }} | {{ب|ز بهرام و زهره است ما را گزند| نشايد گذشتن ز چرخ بلند }} | ||
− | |||
{{ب|همان تير و کيوان برابر شدست |عطارد به برج دو پيکر شدست }} | {{ب|همان تير و کيوان برابر شدست |عطارد به برج دو پيکر شدست }} | ||
− | |||
{{ب|چنين است و کاری بزرگ است پيش| همی سير گردد دل از جان خويش }} | {{ب|چنين است و کاری بزرگ است پيش| همی سير گردد دل از جان خويش }} | ||
− | |||
{{ب|همه بودنی ها بينم همی |وز او خامشی برگزينم همی }} | {{ب|همه بودنی ها بينم همی |وز او خامشی برگزينم همی }} | ||
− | |||
{{ب|بر ايرانيان زار و گريان شدم| ز ساسانيان نيز بريان شدم }} | {{ب|بر ايرانيان زار و گريان شدم| ز ساسانيان نيز بريان شدم }} | ||
− | |||
{{ب|دريغ آن سر تاج و آن تخت و داد| دريغ آن بزرگی و فر و نژاد }} | {{ب|دريغ آن سر تاج و آن تخت و داد| دريغ آن بزرگی و فر و نژاد }} | ||
− | |||
{{ب|که از اين پس شکست آيد از تازيان| ستاره نگردد مگر بر زبان }} | {{ب|که از اين پس شکست آيد از تازيان| ستاره نگردد مگر بر زبان }} | ||
− | |||
{{ب|برين سال چهار صد بگذرد| کزين تخم گيتی کسی نسپرد }} | {{ب|برين سال چهار صد بگذرد| کزين تخم گيتی کسی نسپرد }} | ||
− | |||
{{ب|از ايشان فرستاده آمد بمن |سخن رفت هرگونه بر انجمن }} | {{ب|از ايشان فرستاده آمد بمن |سخن رفت هرگونه بر انجمن }} | ||
− | |||
{{ب|که از قادسی تا لب رودبار |زمين را ببخشيم با شهريار }} | {{ب|که از قادسی تا لب رودبار |زمين را ببخشيم با شهريار }} | ||
− | |||
{{ب|و از آنسو يکی بر کشايند راه| به شهری کجا هست بازارگاه }} | {{ب|و از آنسو يکی بر کشايند راه| به شهری کجا هست بازارگاه }} | ||
− | |||
{{ب|بدان تا خريم و فروشيم چيز| از آن پس فزونی بجوئيم نيز }} | {{ب|بدان تا خريم و فروشيم چيز| از آن پس فزونی بجوئيم نيز }} | ||
− | |||
{{ب|پذيريم ما ساو و باژ گران| نجوئيم ديهيم کند آوران }} | {{ب|پذيريم ما ساو و باژ گران| نجوئيم ديهيم کند آوران }} | ||
− | |||
{{ب|شهنشاه را نيز فرمان بريم| گر از ما بخواهد گروگان بريم }} | {{ب|شهنشاه را نيز فرمان بريم| گر از ما بخواهد گروگان بريم }} | ||
− | |||
{{ب|چنين است گفتار کردار نيست| جز از گردش کژ پرگار نيست }} | {{ب|چنين است گفتار کردار نيست| جز از گردش کژ پرگار نيست }} | ||
− | |||
− | |||
− | |||
{{ب|برين نيز جنگی بود هر زمان| که کشته شود صد هژبر دمان }} | {{ب|برين نيز جنگی بود هر زمان| که کشته شود صد هژبر دمان }} | ||
− | |||
{{ب|بزرگان که با من بجنگ اندراند| به گفتار ايشان همی ننگرند }} | {{ب|بزرگان که با من بجنگ اندراند| به گفتار ايشان همی ننگرند }} | ||
− | |||
{{ب|چو می روی طبری و چون ارمنی| بجنگ اند با کيش اهريمنی }} | {{ب|چو می روی طبری و چون ارمنی| بجنگ اند با کيش اهريمنی }} | ||
− | |||
{{ب|چو کلبوی سوری و اين مهتران| که گوپال دارند و گرز گران }} | {{ب|چو کلبوی سوری و اين مهتران| که گوپال دارند و گرز گران }} | ||
− | |||
{{ب|همی سرفرازند که ايشان که اند| به ايران و مازندران بر چه اند }} | {{ب|همی سرفرازند که ايشان که اند| به ايران و مازندران بر چه اند }} | ||
− | |||
{{ب|اگر مرز و راهست اگر نيک و بد| بگرز و شمشير بايد ستد }} | {{ب|اگر مرز و راهست اگر نيک و بد| بگرز و شمشير بايد ستد }} | ||
− | |||
{{ب|بکوشيم و مردی بکار آوريم| بر ايشان جهان تنگ و تار آوريم }} | {{ب|بکوشيم و مردی بکار آوريم| بر ايشان جهان تنگ و تار آوريم }} | ||
− | |||
{{ب|نداند کسی راز گردان سپهر| که جز گونه گشتست بر ما بمهر }} | {{ب|نداند کسی راز گردان سپهر| که جز گونه گشتست بر ما بمهر }} | ||
− | |||
{{ب|چو نامه بخوانی خرد را مران| بپرداز و بر ساز با مهتران }} | {{ب|چو نامه بخوانی خرد را مران| بپرداز و بر ساز با مهتران }} | ||
− | |||
{{ب|همه گرد کن خواسته هر چه هست| پرستنده و جامهای نشست }} | {{ب|همه گرد کن خواسته هر چه هست| پرستنده و جامهای نشست }} | ||
− | |||
{{ب|همی تا آذرآبادگان |به جای بزرگان و آزادگان }} | {{ب|همی تا آذرآبادگان |به جای بزرگان و آزادگان }} | ||
− | |||
{{ب|هميدون گله هر چه داری ز اسپ| ببر سوی گنجور آذرگشسب }} | {{ب|هميدون گله هر چه داری ز اسپ| ببر سوی گنجور آذرگشسب }} | ||
− | |||
{{ب|ز زابلستان هم ز ايران سپاه| هر آنکس که آيند زنهار خواه }} | {{ب|ز زابلستان هم ز ايران سپاه| هر آنکس که آيند زنهار خواه }} | ||
− | |||
{{ب|بدار و بپوش و بيارای مهر |نگه کن بدين گرد گردان سپهر }} | {{ب|بدار و بپوش و بيارای مهر |نگه کن بدين گرد گردان سپهر }} | ||
− | |||
{{ب|کز و شادمانيم وز با نهيب| زمانی فراز و زمانی نشيب }} | {{ب|کز و شادمانيم وز با نهيب| زمانی فراز و زمانی نشيب }} | ||
− | |||
{{ب|سخن هر چه گفتم به مادر بگوی| نبيند همانا مرا نيز روی }} | {{ب|سخن هر چه گفتم به مادر بگوی| نبيند همانا مرا نيز روی }} | ||
− | |||
{{ب|دردوش ده از ما و بسيار پند| بده تا نباشد بگيتی نژند }} | {{ب|دردوش ده از ما و بسيار پند| بده تا نباشد بگيتی نژند }} | ||
− | |||
{{ب|ور از من بد آگاهی آرد کسی| مباش اندر اين کار غمگين بسی }} | {{ب|ور از من بد آگاهی آرد کسی| مباش اندر اين کار غمگين بسی }} | ||
− | |||
{{ب|چنان دان که اندر سرای سپج |کسی که نهد گنج با دست و رنج }} | {{ب|چنان دان که اندر سرای سپج |کسی که نهد گنج با دست و رنج }} | ||
− | |||
{{ب|هميشه به يزدان پرستی گرای |بپرداز دل زين سپنجی سرای }} | {{ب|هميشه به يزدان پرستی گرای |بپرداز دل زين سپنجی سرای }} | ||
− | |||
{{ب|که آمد به تنگ اندرون روزگار |نه بيند مرا زين سپس شهريار }} | {{ب|که آمد به تنگ اندرون روزگار |نه بيند مرا زين سپس شهريار }} | ||
− | |||
− | |||
− | |||
{{ب|تو با هرکه از دوده ما بود| اگر پير اگر مرد برنا بود }} | {{ب|تو با هرکه از دوده ما بود| اگر پير اگر مرد برنا بود }} | ||
− | |||
{{ب|همه پيش يزدان نيايش کنيد| شب تيره او را ستايش کنيد }} | {{ب|همه پيش يزدان نيايش کنيد| شب تيره او را ستايش کنيد }} | ||
− | |||
{{ب|بکوشيد و بخشنده باشيد |نيز ز خوردن به فردا ممانيد چيز }} | {{ب|بکوشيد و بخشنده باشيد |نيز ز خوردن به فردا ممانيد چيز }} | ||
− | |||
{{ب|که من با سپاهی به سختی درم |به رنج و غم و شور بختی درم }} | {{ب|که من با سپاهی به سختی درم |به رنج و غم و شور بختی درم }} | ||
− | |||
{{ب|رهايی نيابم سرانجام از اين |خوشا باد نوشين ايران زمين }} | {{ب|رهايی نيابم سرانجام از اين |خوشا باد نوشين ايران زمين }} | ||
− | |||
{{ب|چو گيتی بود تنگ بر شهريار| تو گنج و تن و جان گرامی مدار }} | {{ب|چو گيتی بود تنگ بر شهريار| تو گنج و تن و جان گرامی مدار }} | ||
− | |||
{{ب|کزين تخمه نامدار ارجمند| نماند جز شهريار بلند }} | {{ب|کزين تخمه نامدار ارجمند| نماند جز شهريار بلند }} | ||
− | |||
{{ب|بکوشش مکن هيچ سستی بکار |به گيتی جز او نيست پروردگار }} | {{ب|بکوشش مکن هيچ سستی بکار |به گيتی جز او نيست پروردگار }} | ||
− | |||
{{ب|ز ساسانيان يادگار او است و بس |کزين پس نبيند از اين تخمه کس }} | {{ب|ز ساسانيان يادگار او است و بس |کزين پس نبيند از اين تخمه کس }} | ||
− | |||
{{ب|دريغ اين سر تاج و اين مهر و داد |که خواهد شدن تخم شاهی به باد }} | {{ب|دريغ اين سر تاج و اين مهر و داد |که خواهد شدن تخم شاهی به باد }} | ||
− | |||
{{ب|تو پيروز باش و جهاندار باش| ز بهر تن شه بتيمار باش }} | {{ب|تو پيروز باش و جهاندار باش| ز بهر تن شه بتيمار باش }} | ||
− | |||
{{ب|گر او را بد آيد تو شو پيش اوی| به شمشير بسپار پرخاشجوی }} | {{ب|گر او را بد آيد تو شو پيش اوی| به شمشير بسپار پرخاشجوی }} | ||
− | |||
{{ب|چو با تخت منبر برابر شود| همه نام بوبکر و عمر شود }} | {{ب|چو با تخت منبر برابر شود| همه نام بوبکر و عمر شود }} | ||
− | |||
{{ب|تبه گردد اين رنجهای دراز |شود ناسزا شاه گردن فراز }} | {{ب|تبه گردد اين رنجهای دراز |شود ناسزا شاه گردن فراز }} | ||
− | |||
{{ب|نه تخت و نه ديهيم بينی نه شهر| ز اختر همه تازيان راست بهر }} | {{ب|نه تخت و نه ديهيم بينی نه شهر| ز اختر همه تازيان راست بهر }} | ||
− | |||
{{ب|چو روز اندر آيد بروز دراز |نشيب درازاست پيش فراز }} | {{ب|چو روز اندر آيد بروز دراز |نشيب درازاست پيش فراز }} | ||
− | |||
{{ب|بپوشند از ايشان گروهی سپاه| ز ديبا نهند از بر سر کلاه }} | {{ب|بپوشند از ايشان گروهی سپاه| ز ديبا نهند از بر سر کلاه }} | ||
− | |||
{{ب|نه تخت و نه تاج و نه زرينه کفش |نه گوهر و نه افسر و نه بر سر درفش }} | {{ب|نه تخت و نه تاج و نه زرينه کفش |نه گوهر و نه افسر و نه بر سر درفش }} | ||
− | |||
{{ب|برنجد يکی ديگری بر خورد| بداد و ببخشش کسی ننگرد }} | {{ب|برنجد يکی ديگری بر خورد| بداد و ببخشش کسی ننگرد }} | ||
− | |||
{{ب|شب آيد يکی چشم رخشان کند| نهفته کسی را خروشان کند }} | {{ب|شب آيد يکی چشم رخشان کند| نهفته کسی را خروشان کند }} | ||
− | |||
{{ب|ستاننده روز و شب ديگريست| کمر بر ميان و کله بر سرست }} | {{ب|ستاننده روز و شب ديگريست| کمر بر ميان و کله بر سرست }} | ||
− | |||
− | |||
− | |||
{{ب|ز پيمان بگردند و از راستی |گرامی شود کژی و کاستی }} | {{ب|ز پيمان بگردند و از راستی |گرامی شود کژی و کاستی }} | ||
− | |||
{{ب|پياده شود مردم جنگجوی| سواری که لاف آرد و گفتگوی }} | {{ب|پياده شود مردم جنگجوی| سواری که لاف آرد و گفتگوی }} | ||
− | |||
{{ب|کشاورز جنگی شود بی هنر| نژاد و گهر کمتر آيد ببر }} | {{ب|کشاورز جنگی شود بی هنر| نژاد و گهر کمتر آيد ببر }} | ||
− | |||
{{ب|ربايد همی اين از آن و آن از اين| ز نفرين ندانند باز آفرين }} | {{ب|ربايد همی اين از آن و آن از اين| ز نفرين ندانند باز آفرين }} | ||
− | |||
{{ب|نهان بهتر از آشکار شود |دل شاه شان سنگ خارا شود }} | {{ب|نهان بهتر از آشکار شود |دل شاه شان سنگ خارا شود }} | ||
− | |||
{{ب|بد انديش گردد پسر بر پدر| پدر همچنين بر پسر چاره گر }} | {{ب|بد انديش گردد پسر بر پدر| پدر همچنين بر پسر چاره گر }} | ||
− | |||
{{ب|شود بنده بی هنر شهريار| نژاد و بزرگی نيايد بکار }} | {{ب|شود بنده بی هنر شهريار| نژاد و بزرگی نيايد بکار }} | ||
− | |||
{{ب|بگيتی کسی را نماند وفا| روان و زبانها شود پر جفا }} | {{ب|بگيتی کسی را نماند وفا| روان و زبانها شود پر جفا }} | ||
− | |||
{{ب|ز ايران و از ترک و ز تازيان| نژادی پديد آيد اندر ميان }} | {{ب|ز ايران و از ترک و ز تازيان| نژادی پديد آيد اندر ميان }} | ||
− | |||
{{ب|نه دهقان و نه ترک و نه تازی بود| سخنها به کردار بازی بود }} | {{ب|نه دهقان و نه ترک و نه تازی بود| سخنها به کردار بازی بود }} | ||
− | |||
{{ب|همه گنجها زير دامن نهند بميرند| و کوشش به دشمن دهند }} | {{ب|همه گنجها زير دامن نهند بميرند| و کوشش به دشمن دهند }} | ||
− | |||
{{ب|بود دانشومند و زاهد بنام |بکوشد از اين تا که آيد بدام }} | {{ب|بود دانشومند و زاهد بنام |بکوشد از اين تا که آيد بدام }} | ||
− | |||
{{ب|چنان فاش گردد غم و رنج و شور| که شادی به هنگام بهرام گور }} | {{ب|چنان فاش گردد غم و رنج و شور| که شادی به هنگام بهرام گور }} | ||
− | |||
{{ب|نه جشن و نه رامش و نه کوشش| نه کام همه چاره و تنبل و ساز دام }} | {{ب|نه جشن و نه رامش و نه کوشش| نه کام همه چاره و تنبل و ساز دام }} | ||
− | |||
{{ب|پدر با پسر کين سيم آورد |خورش کشک و پوشش کليم آورد }} | {{ب|پدر با پسر کين سيم آورد |خورش کشک و پوشش کليم آورد }} | ||
− | |||
{{ب|زيان کسان از پی سود خويش| بجويند و دين اندر آرند پيش }} | {{ب|زيان کسان از پی سود خويش| بجويند و دين اندر آرند پيش }} | ||
− | |||
{{ب|نباشد بهار از زمستان پديد| نيارند هنگام رامش نبيد }} | {{ب|نباشد بهار از زمستان پديد| نيارند هنگام رامش نبيد }} | ||
− | |||
{{ب|چو بسيار از اين داستان بگذرد| کسی سوی آزادگان ننگرد }} | {{ب|چو بسيار از اين داستان بگذرد| کسی سوی آزادگان ننگرد }} | ||
− | |||
{{ب|بريزند خون از پی خواسته |شود روزگار مهان کاسته }} | {{ب|بريزند خون از پی خواسته |شود روزگار مهان کاسته }} | ||
− | |||
{{ب|دل من پر از خون شد و روی زرد |دهان خشک و لبها شده لاژورد }} | {{ب|دل من پر از خون شد و روی زرد |دهان خشک و لبها شده لاژورد }} | ||
− | |||
{{ب|که تا من شدم پهلوان از ميان |چنين تيره شد بخت ساسانيان }} | {{ب|که تا من شدم پهلوان از ميان |چنين تيره شد بخت ساسانيان }} | ||
− | |||
{{ب|چنين بی وفا گشت گردان سپهر |دژم گشت و از ما ببريد مهر }} | {{ب|چنين بی وفا گشت گردان سپهر |دژم گشت و از ما ببريد مهر }} | ||
− | |||
{{ب|مرا تير و پيکان آهن گذار |همی بر برهنه نيايد بکار }} | {{ب|مرا تير و پيکان آهن گذار |همی بر برهنه نيايد بکار }} | ||
− | |||
{{ب|همان تيغ کز گردن پيل و شير |نگشتی بزخم اندر آورد سير }} | {{ب|همان تيغ کز گردن پيل و شير |نگشتی بزخم اندر آورد سير }} | ||
− | |||
{{ب|نبرد همی پوست بر تازيان| ز دانش زيان آمدم بر زيان }} | {{ب|نبرد همی پوست بر تازيان| ز دانش زيان آمدم بر زيان }} | ||
− | |||
{{ب|مرا کاشکی اين خرد نيستی| گر انديشه نيک و بد نيستی }} | {{ب|مرا کاشکی اين خرد نيستی| گر انديشه نيک و بد نيستی }} | ||
− | |||
{{ب|بزرگان که در قادسی با منند| درشتند و بر تازيان دشمنند }} | {{ب|بزرگان که در قادسی با منند| درشتند و بر تازيان دشمنند }} | ||
− | |||
{{ب|گمانند کين بيش بيرون شود| ز دشمن زمين رود جيحون شود }} | {{ب|گمانند کين بيش بيرون شود| ز دشمن زمين رود جيحون شود }} | ||
− | |||
{{ب|ز راز سپهر کس آگاه نيست| ندانند کين رنج کوتاه نيست }} | {{ب|ز راز سپهر کس آگاه نيست| ندانند کين رنج کوتاه نيست }} | ||
− | |||
{{ب|چو برتخمه بگذرد روزگار |چو سود آيد از رنج و از کارزار }} | {{ب|چو برتخمه بگذرد روزگار |چو سود آيد از رنج و از کارزار }} | ||
− | |||
{{ب|تو را ای برادر تن آباد باد |دل شاه ايران بتو شاد باد }} | {{ب|تو را ای برادر تن آباد باد |دل شاه ايران بتو شاد باد }} | ||
− | |||
{{ب|که اين قادسی گورگاه من است| کفن جوشن و خون کلاه من است }} | {{ب|که اين قادسی گورگاه من است| کفن جوشن و خون کلاه من است }} | ||
− | |||
{{ب|چنين است راز سپهر بلند| تو دل را بدرد برادر مبند }} | {{ب|چنين است راز سپهر بلند| تو دل را بدرد برادر مبند }} | ||
− | |||
{{ب|دوديده ز شاه جهان بر مدار |فدا کن تن خويش در کارزار }} | {{ب|دوديده ز شاه جهان بر مدار |فدا کن تن خويش در کارزار }} | ||
− | |||
{{ب|که زود آيد اين روز اهريمنی |چو گردون گردان کند دشمنی }} | {{ب|که زود آيد اين روز اهريمنی |چو گردون گردان کند دشمنی }} | ||
− | |||
{{ب|چو نامه به مهر اندر آورد گفت| که پيونده را آفرين باد جفت }} | {{ب|چو نامه به مهر اندر آورد گفت| که پيونده را آفرين باد جفت }} | ||
− | |||
{{ب|که اين نامه نزد برادر برد بگويد| جزين هر چه اندر خورد}} | {{ب|که اين نامه نزد برادر برد بگويد| جزين هر چه اندر خورد}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} |
نسخهٔ ۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۱۴، ساعت ۱۶:۱۲
' | شاهنامه نامه رستم فرخزاد به برادرش از فردوسی |
' |
یکی نامه سوی برادر به درد | نبشت و سخنها همه ياد کرد | |
نخست آفرين کرد بر کردگار | کزو ديد نيک و بد روزگار | |
دگر گفت کز گردش آسمان | پژوهنده مردم شود بد گمان | |
گنهکار تر در زمانه منم | از ايرا گرفتار آهرمنم | |
که اين خانه از پادشاهی تهيست | نه هنگام فيروزی و فرهيست | |
ز چارم همی بنگرد آفتاب | کزين جنگ ما را بد آيد شتاب | |
ز بهرام و زهره است ما را گزند | نشايد گذشتن ز چرخ بلند | |
همان تير و کيوان برابر شدست | عطارد به برج دو پيکر شدست | |
چنين است و کاری بزرگ است پيش | همی سير گردد دل از جان خويش | |
همه بودنی ها بينم همی | وز او خامشی برگزينم همی | |
بر ايرانيان زار و گريان شدم | ز ساسانيان نيز بريان شدم | |
دريغ آن سر تاج و آن تخت و داد | دريغ آن بزرگی و فر و نژاد | |
که از اين پس شکست آيد از تازيان | ستاره نگردد مگر بر زبان | |
برين سال چهار صد بگذرد | کزين تخم گيتی کسی نسپرد | |
از ايشان فرستاده آمد بمن | سخن رفت هرگونه بر انجمن | |
که از قادسی تا لب رودبار | زمين را ببخشيم با شهريار | |
و از آنسو يکی بر کشايند راه | به شهری کجا هست بازارگاه | |
بدان تا خريم و فروشيم چيز | از آن پس فزونی بجوئيم نيز | |
پذيريم ما ساو و باژ گران | نجوئيم ديهيم کند آوران | |
شهنشاه را نيز فرمان بريم | گر از ما بخواهد گروگان بريم | |
چنين است گفتار کردار نيست | جز از گردش کژ پرگار نيست | |
برين نيز جنگی بود هر زمان | که کشته شود صد هژبر دمان | |
بزرگان که با من بجنگ اندراند | به گفتار ايشان همی ننگرند | |
چو می روی طبری و چون ارمنی | بجنگ اند با کيش اهريمنی | |
چو کلبوی سوری و اين مهتران | که گوپال دارند و گرز گران | |
همی سرفرازند که ايشان که اند | به ايران و مازندران بر چه اند | |
اگر مرز و راهست اگر نيک و بد | بگرز و شمشير بايد ستد | |
بکوشيم و مردی بکار آوريم | بر ايشان جهان تنگ و تار آوريم | |
نداند کسی راز گردان سپهر | که جز گونه گشتست بر ما بمهر | |
چو نامه بخوانی خرد را مران | بپرداز و بر ساز با مهتران | |
همه گرد کن خواسته هر چه هست | پرستنده و جامهای نشست | |
همی تا آذرآبادگان | به جای بزرگان و آزادگان | |
هميدون گله هر چه داری ز اسپ | ببر سوی گنجور آذرگشسب | |
ز زابلستان هم ز ايران سپاه | هر آنکس که آيند زنهار خواه | |
بدار و بپوش و بيارای مهر | نگه کن بدين گرد گردان سپهر | |
کز و شادمانيم وز با نهيب | زمانی فراز و زمانی نشيب | |
سخن هر چه گفتم به مادر بگوی | نبيند همانا مرا نيز روی | |
دردوش ده از ما و بسيار پند | بده تا نباشد بگيتی نژند | |
ور از من بد آگاهی آرد کسی | مباش اندر اين کار غمگين بسی | |
چنان دان که اندر سرای سپج | کسی که نهد گنج با دست و رنج | |
هميشه به يزدان پرستی گرای | بپرداز دل زين سپنجی سرای | |
که آمد به تنگ اندرون روزگار | نه بيند مرا زين سپس شهريار | |
تو با هرکه از دوده ما بود | اگر پير اگر مرد برنا بود | |
همه پيش يزدان نيايش کنيد | شب تيره او را ستايش کنيد | |
بکوشيد و بخشنده باشيد | نيز ز خوردن به فردا ممانيد چيز | |
که من با سپاهی به سختی درم | به رنج و غم و شور بختی درم | |
رهايی نيابم سرانجام از اين | خوشا باد نوشين ايران زمين | |
چو گيتی بود تنگ بر شهريار | تو گنج و تن و جان گرامی مدار | |
کزين تخمه نامدار ارجمند | نماند جز شهريار بلند | |
بکوشش مکن هيچ سستی بکار | به گيتی جز او نيست پروردگار | |
ز ساسانيان يادگار او است و بس | کزين پس نبيند از اين تخمه کس | |
دريغ اين سر تاج و اين مهر و داد | که خواهد شدن تخم شاهی به باد | |
تو پيروز باش و جهاندار باش | ز بهر تن شه بتيمار باش | |
گر او را بد آيد تو شو پيش اوی | به شمشير بسپار پرخاشجوی | |
چو با تخت منبر برابر شود | همه نام بوبکر و عمر شود | |
تبه گردد اين رنجهای دراز | شود ناسزا شاه گردن فراز | |
نه تخت و نه ديهيم بينی نه شهر | ز اختر همه تازيان راست بهر | |
چو روز اندر آيد بروز دراز | نشيب درازاست پيش فراز | |
بپوشند از ايشان گروهی سپاه | ز ديبا نهند از بر سر کلاه | |
نه تخت و نه تاج و نه زرينه کفش | نه گوهر و نه افسر و نه بر سر درفش | |
برنجد يکی ديگری بر خورد | بداد و ببخشش کسی ننگرد | |
شب آيد يکی چشم رخشان کند | نهفته کسی را خروشان کند | |
ستاننده روز و شب ديگريست | کمر بر ميان و کله بر سرست | |
ز پيمان بگردند و از راستی | گرامی شود کژی و کاستی | |
پياده شود مردم جنگجوی | سواری که لاف آرد و گفتگوی | |
کشاورز جنگی شود بی هنر | نژاد و گهر کمتر آيد ببر | |
ربايد همی اين از آن و آن از اين | ز نفرين ندانند باز آفرين | |
نهان بهتر از آشکار شود | دل شاه شان سنگ خارا شود | |
بد انديش گردد پسر بر پدر | پدر همچنين بر پسر چاره گر | |
شود بنده بی هنر شهريار | نژاد و بزرگی نيايد بکار | |
بگيتی کسی را نماند وفا | روان و زبانها شود پر جفا | |
ز ايران و از ترک و ز تازيان | نژادی پديد آيد اندر ميان | |
نه دهقان و نه ترک و نه تازی بود | سخنها به کردار بازی بود | |
همه گنجها زير دامن نهند بميرند | و کوشش به دشمن دهند | |
بود دانشومند و زاهد بنام | بکوشد از اين تا که آيد بدام | |
چنان فاش گردد غم و رنج و شور | که شادی به هنگام بهرام گور | |
نه جشن و نه رامش و نه کوشش | نه کام همه چاره و تنبل و ساز دام | |
پدر با پسر کين سيم آورد | خورش کشک و پوشش کليم آورد | |
زيان کسان از پی سود خويش | بجويند و دين اندر آرند پيش | |
نباشد بهار از زمستان پديد | نيارند هنگام رامش نبيد | |
چو بسيار از اين داستان بگذرد | کسی سوی آزادگان ننگرد | |
بريزند خون از پی خواسته | شود روزگار مهان کاسته | |
دل من پر از خون شد و روی زرد | دهان خشک و لبها شده لاژورد | |
که تا من شدم پهلوان از ميان | چنين تيره شد بخت ساسانيان | |
چنين بی وفا گشت گردان سپهر | دژم گشت و از ما ببريد مهر | |
مرا تير و پيکان آهن گذار | همی بر برهنه نيايد بکار | |
همان تيغ کز گردن پيل و شير | نگشتی بزخم اندر آورد سير | |
نبرد همی پوست بر تازيان | ز دانش زيان آمدم بر زيان | |
مرا کاشکی اين خرد نيستی | گر انديشه نيک و بد نيستی | |
بزرگان که در قادسی با منند | درشتند و بر تازيان دشمنند | |
گمانند کين بيش بيرون شود | ز دشمن زمين رود جيحون شود | |
ز راز سپهر کس آگاه نيست | ندانند کين رنج کوتاه نيست | |
چو برتخمه بگذرد روزگار | چو سود آيد از رنج و از کارزار | |
تو را ای برادر تن آباد باد | دل شاه ايران بتو شاد باد | |
که اين قادسی گورگاه من است | کفن جوشن و خون کلاه من است | |
چنين است راز سپهر بلند | تو دل را بدرد برادر مبند | |
دوديده ز شاه جهان بر مدار | فدا کن تن خويش در کارزار | |
که زود آيد اين روز اهريمنی | چو گردون گردان کند دشمنی | |
چو نامه به مهر اندر آورد گفت | که پيونده را آفرين باد جفت | |
که اين نامه نزد برادر برد بگويد | جزين هر چه اندر خورد |
***