تفاوت میان نسخه‌های «الگو:نوشتار برگزیده»

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
 
(۳۲۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<!-- در اینجا نوشتاری برگزیده از میان درونمایه وبگاه مشروطه می‌آید. -->
+
<!-- در اینجا نوشتاری برگزیده از میان درونمایه وبگاه مشروطه می‌آید. -->
 
<onlyinclude>
 
<onlyinclude>
 
*
 
*
[[پرونده:Coup d etat 3Esfand1299 Final.mp4|thumb|left|220px|کودتای سوم اسفند]]
 
[[پرونده:RezaKhanSardarSepah2.jpg|thumb|left|200px‎|رضا خان سردار سپه]]
 
[[پرونده:YaranKudeta3Esfand1299.jpg|thumb|left|240px|یاران کودتای سوم اسفند آزادکنندگان ایران از راست: زمان‌خان، عبدالله میرزا، کاطم‌خان سیاح، علی‌خان ریاضی، حسن مشارالملک، اسفندیار غیاثوند، سیدضیا نخست‌وزیر، گلروپ، فتحعلی توپچی ثقفی، مسعود کیهان وزیرجنگ، خانبابا خان قلعه‌بیگی، رضا خان سردار سپه فرمانده قزاق]]
 
  
 +
[[پرونده:ShahbanouOpeningFirstTusFestivalTir1354.jpg|thumb|left|150px|نخستین جشنواره توس در پیشگاه علیاحضرت شهبانو گشایش یافت]]
 +
[[پرونده:ShahbanouFirstTusFestival23Tir1354.jpg|thumb|left|150px|بازدید علیاحضرت شهبانو از نمایشگاه نقاشی‌های عامیانه ]]
 +
[[پرونده:Stamps1975FestivalofTus.JPG|thumb|left|150px|تمبر یادبود نخستین جشنواره توس ۱۳۵۴]]
 +
[[پرونده:ShahbanouTusFarahPahlaviLibraryTir1354.jpg|thumb|left|150px|شهبانو در میان دختران شبانه‌روزی فرح پهلوی]]
 +
'''[[گشایش نخستین جشنواره توس در پیشگاه علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی ۲۳ تیر ماه ۱۳۵۴]] '''
  
'''[[کودتای سوم اسفند]]''' -  روز سوم اسفند ماه از سوی مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری بیست و یکم به نام روز [[رضا شاه بزرگ|رضا شاه کبیر]] نامگزاری شد و قرار شد که همه‌ساله در این روز خدمات و فداکاری‌های اعلیحضرت شاهنشاه ایران رضا شاه پهلوی بنیادگزار ایران نوین از رادیو و تلویزیون و مطبوعات برای آگاهی نسل جوان کشور یادآوری شود. این تصمیم بر لوحه‌ای طلا حک و در آرامگاه اعلیحضرت شاهنشاه ایران رضا شاه پهلوی نصب گردید.  
+
جشنواره توس در پیشگاه علیاحضرت شهبانو گشایش یافت. زادگاه حماسه‌سرای بزرگ ایران «فردوسی» امروز شاهد آئین پرشکوه جشنواره‌ای است که ملت ایران برای بزرگداشت او برپا می‌دارد. پس از نیم روز جشنواره توس در پیشگاه شهبانوی ایران رسماً آغاز شد و آیین ویژه ای در بر گیرنده نمایش، ورزش قهرمانان باستانی است، انجام گرفت. هنگام تشریف فرمایی علیاحضرت شهبانوی ایران، سینی پر از آتشی که با اسفند و کندر در آن می‌سوزد، به پیشگاه شهبانو آورده شد و به آیین کهن ایرانیان به درگاه خدا نیایش شد تا شهبانوی ایران را همواره از گزند و آسیب در امان دارد. آنگاه طبل‌ها و دهل‌ها به صدا درآمد و روایاتی از شاهنامه از زبان یک مرشد بازگو گردید. علیاحضرت شهبانو به دنبال این بخش از مراسم جشنواره، از ورزشگاه توس که به شیوه میدان‌های رزم‌آزمایی گذشتگان ساخته شده است بازدید فرمودند و چند نمایش از کشتی «چوخه» و کشتی «گیله مرد» توسط قهرمانان اجرا گردید.  
  
در پگاه سوم اسفند ماه ۱۲۹۹ تیپ همدان با ۲۵۰۰ قزاق به فرماندهی "سرتیپ رضا خان" از غرب به تهران حمله کرد و وارد شهر شد. بی‌درنگ مرکزهای مهم مانند تلگراف‌خانه، تلفن‌خانه و شهربانی و وزارت‌خانه‌ها اشغال شدند. نیروی ژاندارم تهران بدون ایستادگی و نیروی پلیس پس از ایستادگی ناچیزی تسلیم شدند. بدین سان پایتخت از سوی نیروی کودتا اشغال شد و دولت سپهدار رشتی که زد و بندهایش را با استعمارگران انگلیس و روس کرده بود، سرنگون شد و خطر اشغال ایران از سوی ارتش سرخ و دیگر استعمارگران از میان برداشته شد. بیش از دویست تن از قاجاریان مغول بیگانه که [[مالکان بزرگ ایران|زمینداران بزرگ]] بودند و هشتاد تن از رجال سیاسی چون تنکابنی، سعدالدوله، عین‌الدوله و عبدالحسین فرمانفرما و سید حسن مدرس برای جلوگیری از تبانی و توطئه بازداشت شدند.  
+
علیاحضرت شهبانو پیش از نیم روز از نمایشگاه نقاشی‌های تخیلی که در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ترتیب یافته است بازدید فرمودند. پیش از تشریف‌فرمایی علیاحضرت شهبانو در ساعت ۹ بامداد، امروز در تالار فردوسی متن سخنرانی استاد جلال همایی بوسیله دکتر ضیاءالدین سجادی قرائت شد و آنگاه خانم «کوکازا» فردوسی‌شناس نامدار ژاپن پیرامون چهره پهلوانان اساطیری ایران سخن گفت و «کاروس کررده» اسطوره‌شناس و پژوهشگر تاریخ از آلمان پژوهش‌های خود را در زمینه شاهنامه بیان کرد. هم چنین علیاحضرت شهبانو از مجموعه‌ای از نقاشی‌های عامیانه که به مناسبت جشنواره توس در اتاق بازرگانی مشهد برگزار شده بود، دیدن کردند.  
  
۴ اسفند ماه به فرمان احمد شاه قاجار رضا خان میرپنج به پاس کاردانی و شایستگی و دلیری به مقام سردار سپه رسید و نخستین اعلامیه رهبر کودتا سرتیپ رضا خان به اهالی تهران صادر شد:
+
'''مصاحبه خبرنگار رادیو تلویزیون ملی ایران با علیاحضرت شهبانو در باره جشنواره توس'''
  
'''حکم می کنم:'''
+
شبانگاه علیاحضرت شهبانو پس از تماشای برنامه بیژن و منیژه از برنامه‌های جشنواره توس به پرسش‌های خبرنگار رادیو تلویزیون ملی ایران درباره جشنواره توس پاسخ فرمودند. خبرنگار پرسید: علیاحضرتا، نخستین روز جشنواره توس را به چه صورت ملاحظه فرمودید؟
  
۱- تمامی اهالی شهر تهران باید ساکت و مطیع اوامر نظامی باشند.
+
علیاحضرت شهبانو فرمودند: اصولاً جشنواره توس را برای زنده کردن دوباره حماسه ایران، سنت‌های باستانی ایران و بزرگداشت یکی از بزرگ‌ترین شعرای برپا کرده‌ایم و امیدوارم که در آینده بتوانیم همانطور که شروع شده، برنامه‌هایی برای بزرگداشت فردوسی و سایر ادبا برپا کنیم.  امیدوارم در آینده در هر گوشه این مملکت یک اتفاق فرهنگی و هنری بیفتد. خوشبختانه مملکتی غنی از لحاظ انسانی داریم.  جشنواره توس اهمیتی که برای من دارد بیشتر برگرداندن ما به ریشه‌های فرهنگی اصیل و شناخت آن‌ها و پیدا کردن دوباره ریشه اصالت خودمان است. مملکت ما در قرون گذشته چندین بار مورد هجوم فرهنگ‌های مختلف واقع شده. همیشه فرهنگ‌های خارجی به شکلی در فرهنگ این سرزمین وارد شده‌اند بدون آنکه بتوانند ریشه اصلی آن را از بین ببرند. اکنون ما در یک دوره جدید تاریخ ایران هستیم و هر چقدر امروز ما به ریشه‌های اصیل خودمان آشناتر باشیم، طبیعتاً فرهنگی که از همه طرف به جهانیان هجوم آورده، فرهنگ ما را از بین نخواهد برد. برنامه‌ای که امروز من دیدم، البته چون سال اول جشنواره است، برای این جشنواره کوچک است که انشاءالله در سال آینده بزرگ خواهد شد. جشنواره توس فرصت داد تا نمونه‌ای از آثار خطی مینیاتور و هنرهای تزیینی به معرض نمایش گذارده شد و من مطمئن هستم که با این جشنواره ثروت‌هایی که در مملکت پراکنده‌اند در آینده جمع شود. برنامه‌هایی که امروز دیدم کاملاً سنتی و خیلی برایم جالب بود. امیدوارم این جشنواره بتواند یک جشنواره بزرگ برای سال‌های آینده باشد که مردم بتوانند بیشتر در این جشنواره شرکت کنند. امروز را نمی‌توانم قضاوت کنم، چون وقتی که من هستم عده کمی را دعوت می‌کنند و من فکر می‌کنم اگر نقالی که امروز دیدم در فضای آزاد باشد هزاران نفر به دیدن آن بیایند. از سوی دیگر، از افرادی که واقعاً در این راه با وجود عدم توجه عموم، سال‌ها است زحمت کشیده‌اند قدردانی شود و این سنت پابرچا بماند.  
  
۲- حکومت نظامی در شهر برقرار و از ساعت هشت بعدازظهر غیر از افراد نظامی و ماموران انتظامی شهر کسی نباید در معابر عبور نماید.
+
پرسش: علیاحضرتا، در مورد نقالی اشاره‌ای فرمودید و اینکه اینان پشتیبانی نداشته‌اند. علیاحضرت تصور می‌فرمایند که ما در آینده می‌توانیم برنامه‌هایی را پیش بگیریم تا اینکه بتوانیم این هنرها و برنامه‌ها را تکمیل‌تر و زنده تر بکنیم؟
  
۳- کسانی که از طرف قوای نظامی و پلیس مظنون به مخل آسایش و انتظامات واقع شوند فورا جلب و مجازات سخت خواهند شد.
+
علیاحضرت فرمودند، من فکر می‌کنم برنامه نقالی بعد از این جشنواره شاید دوباره زنده شود و می‌دانم که عده زیادی از مردم علاقمند مشاهده این هنر هستند. فردوسی را ما در ادبیات سرزمین‌مان همیشه به عنوان مرد حماسه ساز می‌شناسیم و هم این که کتاب فردوسی حماسه تنها نیست، فلسفه و اخلاق و انسانیت در لابلای حماسه به مردم گفته شده و اصولاً اشعار این کتاب همه به زبان فارسی است.  
  
۴- تمامی روزنامه‌جات و اوراق مطبوعه تا موقع تشکیل دولت به کلی موقوف و بر حسب حکم و اجازه‌ای که بعدا داده خواهد شد، باید منتشر شوند.
+
نظر علیاحضرت درباره کُشتی چه هست؟
  
۵- اجتماعات در منازل و نقاط مختلفه به کلی موقوف، در معابر هم اگر بیش از سه نفر گرد هم باشند با قوه قهریه متفرق و جلب خواهند شد.
+
علیاحضرت فرمودند: اصولاً در هر برنامه‌ای احساس بخصوصی به انسان دست می‌دهد. ممکن است من که کُشتی را نگاه می‌کنم آن را به عنوان یک ورزش نگاه کنم ولی به دلیل اینکه یک ورزش سنتی ایران است و شاید به این دلیل مرا به طرف خودش می‌کشد و آداب و رسوم و فولکلوریک بومی این مملکت یک حس بخصوصی به من می‌دهد.  
  
۶- تا دستور ثانوی تمام مغازه‌های مشروب‌فروشی و تاتر‌ها و قمارخانه‌ها و کلوپ‌ها تعطیل است و هر کس مست دیده شود به محکمه نظامی جلب خواهد شد.
+
علیاحضرت شهبانو در مورد دارایی‌های آثار ملی ایران و توسعه اینگونه جشنواره‌ها فرمودند: البته باید دید که جشنواره تا چه حدی هست. عین جشنواره‌ای که تاکنون داشته‌ایم طبیعتاً یک گروه خارجی آمده‌اند، توجه کرده‌اند و آشنا شدند. بعضی‌ها از خود ما بیشتر روی آداب و فرهنگ ما کار کرده‌اند، بخصوص در قدیم که بیشتر در مورد آثار معماری و کتاب‌های خطی از طرف خارجیان بررسی‌هایی انجام شده و حالا موقع آن رسیده که خود ما باید با این هنرها آشنا شویم و آن‌ها را به جهانیان بشناسانیم. چیزی که اکنون در مملکت ما اهمیت دارد، هنرهای این مملکت، هنرهای فلسفی، دانشمندان، هنرهای تزئینی، معماری، قالی‌بافی و غیره وغیره است و آن چیزی که این ملت را زنده نگاهداشته افراد و هنرها بوده‌اند، چه قدیمی و چه جدیدی، برای خود ملت ما هم مقداری از این‌ها ناشناخته هستند. اقداماتی که باید بشود بزرگداشت این افراد، چاپ کتاب‌های‌شان و سخنرانی‌ها. اول باید خودمان را بشناسیم که چه هستیم و که هستیم و چه داریم.  
  
۷- تا زمانی که دولت تشکیل نشده است، ادارات و دوایر دولتی به استثنای اداره ارزاق، تعطیل خواهند بود، پستخانه‌ و تلگراف‌خانه و تلفون‌خانه هم مطیع این حکم خواهند بود.
+
علیاحضرت شهبانو در پایان، ایران شناسان را به حضور پذیرفتند و سبب این باریابی را این گونه توجیه  فرمودند: به دلیل انکه این افراد سالیان دراز زحمت کشیده‌اند و با عشق و علاقه به این سرزمین خدمت کرده‌اند در حالیکه بدون اینکه ما به آن‌ها کمکی کرده باشیم و یا اینکه از ما کمک خواسته باشند، آن‌ها با عشق شخصی خودشان به دنبال این کار رفته‌اند. ادب و هنر ایران را به جهانیان بشناسانند و کمتر کاری که می‌توانم بکنم این است که با آن‌ها آشنا شوم. علیاحضرت شهبانو در پایان فرمودند: ما باید در آینده سعی کنیم که جشنواره‌های بیشتری در ایران ترتیب دهیم.
 +
 
 +
پس از نیم روز در پیشگاه علیاحضرت شهبانو نخستین جشنواره توس در آرامگاه دلگشای فردوسی، حماسه‌سرای بزرگ ایران در توس گشایش یافت. علیاحضرت شهبانو نخست به جای برگزاری ورزش باستانی و کُشتی‌های محلی چند فن تشریف‌فرما شدند. آنگاه برنامه مداحی و یک قطعه آواز همراه با دوتار انجام شد. علیاحضرت شهبانو و همراهان سپس به ورزشگاه توس محل برگزاری ورزش‌های باستانی و کُشتی‌های محلی تشریف‌فرما شدند. نخست عملیات ورزش باستانی از سوی ورزشکاران انجام شد و سپس کُشتی با چوخه و کُشتی گیله مرد وسیله ورزشکاران باستانی خراسان و کُشتی‌گیران گیلان انجام شد. پیش از شروع مبارزه، کشتی‌گیران پیشاپیش  ورزشکاران مطابق سنت معمول این کُشتی خنچه‌ای به پیشگاه شهبانو فراداشتند و سپس با گرفتن پروانه از پیشگاه شهبانو حریفان به زورآزمایی پرداختند. محل مسابقه را که دیار ه مانند است سیم بَر گویند. یعنی مکانی که پهلوان پیروز سیم (نقره) می‌گیرد و برنده می‌شود. علیاحضرت شهبانو در پایان این مراسم کُشتی‌گیران را مورد مهر قرار دادند و سپس برنامه نقالی در تالار شرقی آرامگاه فردوسی را مشاهده کردند.  
  
۸- کسانی که در اطاعت از موارد فوق سرپیچی نمایند، به محکمه نظامی جلب و به سخت‌ترین مجازات خواهند رسید.
+
علیاحضرت شهبانو پیش از گشایش نخستین جشنواره حماسی توس از نگارخانه میرک وابسته به اداره کل فرهنگ و هنر استان خراسان دیدن کردند. نگارخانه میرک مرکزی برای ارشاد نوجوانان و جوانان در هنرهای تجسمی است. دوره آموزشی هنرجویانی که در این مرکز آموزش می‌بینند از شش ماه تا چهار سال است. در این مرکز رشته‌های طراحی نقاشی رنگ و روغن، مینیاتور، گلسازی، مجسمه‌سازی و سرامیک تعلیم داده می‌شود. نگارخانه میرک سالانه ۷۰ تا ۲۰۰ هنرجو بطور رایگان می‌پذیرد. در حال حاضر به مناسبت برگزاری جشنواره حماسی توس نمایشگاهی از آثار نقاشی هنرجویان این مرکز در نگارخانه میرک ترتیب یافته است.  
  
۹- کلنل کاظم‌خان به سمت کماندانی شهر انتخاب و معین می‌شود و او مامور اجرای مواد فوق است.
+
در برنامه‌های بازدید امروز شهبانو و همچنین گشایش نخستین جشنواره حماسی توس آقای دکتر اقبال رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، وزیر فرهنگ و هنر، ندیمه علیاحضرت شهبانو، استاندار خراسان، معاون فرهنگی وزارت دربار شاهنشاهی، قائم مقام و رئیس کل تشریفات شاهنشاهی و فرمانده گارد جاویدان و چند تن از شخصیت‌های محلی افتخار حضور داشتند.  
  
چهاردهم جمادی‌الثانی ۱۳۳۹، رییس دیویزیون قزاق اعلیحضرت اقدس شهریاری و فرمانده کل قوا ـ رضا
+
'''دومین روز نخستین جشنواره توس'''
 +
 +
۲۴ تیر ماه ۱۳۵۴ علیاحضرت شهبانو پیش از نیم روز کودکان و نوجوانان شبانه‌روزی دختران جمعیت خیریه فرح پهلوی را در کاخ ملک‌آباد پذیرفتند. هنگامی که علیاحضرت شهبانو در میان کودکان با آنان گفتگو می‌کردند، یکی از دختران شبانه‌روزی که از دیدار شهبانو اشک شوق می‌ریخت درخواست کرد که معظم‌لها بیشتر در مشهد بمانند و امشب از نمایش «کوهنولین» که چند تن از این دختران در آن شرکت کرده‌اند دیدن کنند. علیاحضرت در پاسخ به این درخواست دستور فرمودند که از این برنامه فیلمی تهیه شود که معظم‌لها در تهران از آن دیدن کنند.
  
وضعیت سیاسی ایران پیش از کودتا - در این زمان مجلس شورای ملی شش سال بود که بسته شده بود و در درازای این زمان ده نخست‌وزیر و کابینه بر سر کار آمد و کناره‌گیری کرد. فتح‌الله اکبر سپهدار اعظم سپهدار رشتی در مهر ماه ۱۲۹۹ با پشتیبانی دولت انگلیس نخست‌وزیر شد و به انگلیسی‌ها قول داد که انتخابات را برگزار کند و مجلس شورای ملی دوره قانونگذاری چهارم را برقرار نماید تا قرارداد ۱۹۱۹ را که وثوق‌الدوله  دستینه کرده بود، در مجلس شورای ملی به تصویب برساند که قانونی شود. ارتش سرخ شمال ایران را اشغال کرده بود و میرزا کوچک خان جنگلی در روز ۱۵ خرداد ماه ۱۲۹۹ در رشت جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران را با پشتیبانی ارتش سرخ شوروی و با الگوی شوروی برپاکرد و برآن بود که با ارتش سرخ به سوی تهران یورش ببرند و حکومت مرکزی را سرنگون سازند. دو هفته پس از گزینش کابینه، سپهدار از سفیر انگلیس درخواست پول کرد تا پس از انتخابات میان نمایندگان مجلس شورای ملی پخش کند. نورمن سفیر انگلیس به لرد کرزن وزیر خارجه نوشت و پروانه خواست. در ۱۴ دی ماه ۱۲۹۹ در چنین وضعیتی، دولت انگلستان برآن شد که ارتش خود را از شمال ایران بیرون بکشد و بخشی از آن را در بغداد و بخشی دیگر را در جنوب ایران جای دهد. خطر یورش ارتش سرخ ایران به تهران و بدست گرفتن حکومت از سوی بلشویک ها آشکار بود.
+
علیاحضرت شهبانو هنگام دیدار از پروژه‌ها و ماکت ساختمان جدید شبانه‌روزی مشهد مقرر فرمودند، خوابگاه‌های کودکان به گونه‌ای ساخته شود که کودکان در آن‌ها در رفاه باشند و حتی‌الامکان احساس کنند که در خانواده خود زندگی می‌کنند. شهبانو همچنین در مورد رفاه مربیان این مراکز دستوراتی به مسئولان امر صادر فرمودند. در شبانه‌روزی جمعیت فرح پهلوی ۷۰ کودک و نوجوان ۶ تا ۱۷ ساله سرگرم تحصیل و زندگی می‌باشند. جمعیت افزون بر این شبانه‌روزی، چهار مهد کودک در مشهد دایر کرده است.  
  
ارزیابی سیاسی کودتای سوم اسفند - تا به امروز آنچه که در دوم و سوم اسفند ۱۲۹۹ گذشت کژدیس (تحریف) و دستکاری شده است. در بنگاشتن کودتا به شرایط داخلی ایران اشاره نشده است ولی تنها از رخنه انگلیس در ایران سخن می گویند. گفته نمی‌شود که بلشویک‌ها شمال ایران را اشغال کرده بودند، گفته نمی‌شود که بلشویک‌ها ارتش مستقل سرخ ایران را بنیان کرده بودند، گفته نمی‌شود که ارتش کمونیستی سرخ ایران به سوی تهران روانه شده بود تا جمهوری کمونیستی ایران را راه بیاندازد، گفته نمی‌شود که ارتش انگلیس از ارتش سرخ شوروی شکست سختی خورده بود و ارتش ناتوانی که باقی مانده بود را به بغداد جا به جا کردند. به جای همه اینها با ذره‌بین هر تلگراف یا نامه یا سندی بررسی شد تا به مردم بفروشند که کودتای سوم اسفند را انگلیسی‌ها انجام داده‌اند. وارونه ساختن و یا حذف رویدادهای تاریخی به آنجا کشیده است که کودتای سوم اسفند را کودتایی می‌نامند که در آن رضا خان به پادشاهی رسید و سید ضیا طباطبایی نخستین نخست‌وزیر کابینه رضا شاه بود.
+
علیاحضرت شهبانو با همراهان سپس از کاخ ملک‌آباد رهسپار پارک شاه عباس گردیدند و شهبانو در این پارک کتابخانه فردوسی وابسته به انجمن پرورش فکری کودکان و نوجوانان را گشودند. شهبانو پس از ابراز مهر نسبت به مسئولان کتابخانه از کتابخانه سیار مشهد که در یک مینی‌بوس ویژه ترتیب یافته است و در نقاط مختلف شهر مشهد، کتاب برای مطالعه در اختیار کودکان و نوجوانان قرار می‌دهد، دیدن کردند. هفت سال پیش نخستین کتابخانه کانون در پارک کورش مشهد گشایش یافت و اکنون ۱۱۴۸۰ تن هموند دارد. همچنین در سال گذشته کتابخانه سیار با کمک آستان قدس رضوی آغاز به کار کرده است و در توس نیز کتابخانه روستایی ایجاد شده است. در کتابخانه فردوسی ۸ هزار جلد کتاب برای مطالعه کودکان و نوجوانان  موجود است. برای نخستین بار در این کتابخانه بخشی به جوانان تخصیص داده شده است.  
 
 
نیروی قزاق همان ارتش خود گذشته‌ای بود که جلوی ارتش کمونیستی سرخ را در ایران گرفت و از کمونیستی شدن ایران جلوگیری کرد. این ممکن است که از دیدگاه انگلیسی‌ها مثبت بوده باشد، ولی سربازان ایرانی به فرماندهی رضا خان و گروه سیاستمدارانی که گِرد سیدضیا بودند همگی این مبارزه را با آرمان میهن‌پرستی انجام دادند. اینان برآن بودند که کشور ایران را از اینکه در دهان استعمار سرخ بیافتد نگاهبانی کنند. هم‌چنین برآن بودند که تمامیت ارضی ایران پاسدارند که به استان‌های خودمختار تقسیم نشود.
 
 
 
سردار سپه کسی که [[انقلاب مشروطه - یک پارچگی کشور ایران از سوی رضا خان سردار سپه وزیرجنگ|کشور ایران را از چنگ استعمارگران و خطر تجزیه شدن]] درآورد و ایرانی نوین و مدرن ساخت. روز سوم اسفند و رویداد کودتای سوم اسفند بر ملت ایران فرخنده باد.  
 
  
 +
علیاحضرت شهبانو در پایان بازدید از کتابخانه از نمایش رستم و سهراب که بوسیله گروه تئاتر کانون پروش فکری کودکان و نوجوانان اجرا شد، دیدن کردند.
  
 
</onlyinclude>
 
</onlyinclude>
  
 
[[رده:مشروطه:صفحه اصلی]]
 
[[رده:مشروطه:صفحه اصلی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۳۱


نخستین جشنواره توس در پیشگاه علیاحضرت شهبانو گشایش یافت
بازدید علیاحضرت شهبانو از نمایشگاه نقاشی‌های عامیانه
تمبر یادبود نخستین جشنواره توس ۱۳۵۴
شهبانو در میان دختران شبانه‌روزی فرح پهلوی

گشایش نخستین جشنواره توس در پیشگاه علیاحضرت شهبانو فرح پهلوی ۲۳ تیر ماه ۱۳۵۴

جشنواره توس در پیشگاه علیاحضرت شهبانو گشایش یافت. زادگاه حماسه‌سرای بزرگ ایران «فردوسی» امروز شاهد آئین پرشکوه جشنواره‌ای است که ملت ایران برای بزرگداشت او برپا می‌دارد. پس از نیم روز جشنواره توس در پیشگاه شهبانوی ایران رسماً آغاز شد و آیین ویژه ای در بر گیرنده نمایش، ورزش قهرمانان باستانی است، انجام گرفت. هنگام تشریف فرمایی علیاحضرت شهبانوی ایران، سینی پر از آتشی که با اسفند و کندر در آن می‌سوزد، به پیشگاه شهبانو آورده شد و به آیین کهن ایرانیان به درگاه خدا نیایش شد تا شهبانوی ایران را همواره از گزند و آسیب در امان دارد. آنگاه طبل‌ها و دهل‌ها به صدا درآمد و روایاتی از شاهنامه از زبان یک مرشد بازگو گردید. علیاحضرت شهبانو به دنبال این بخش از مراسم جشنواره، از ورزشگاه توس که به شیوه میدان‌های رزم‌آزمایی گذشتگان ساخته شده است بازدید فرمودند و چند نمایش از کشتی «چوخه» و کشتی «گیله مرد» توسط قهرمانان اجرا گردید.

علیاحضرت شهبانو پیش از نیم روز از نمایشگاه نقاشی‌های تخیلی که در اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ترتیب یافته است بازدید فرمودند. پیش از تشریف‌فرمایی علیاحضرت شهبانو در ساعت ۹ بامداد، امروز در تالار فردوسی متن سخنرانی استاد جلال همایی بوسیله دکتر ضیاءالدین سجادی قرائت شد و آنگاه خانم «کوکازا» فردوسی‌شناس نامدار ژاپن پیرامون چهره پهلوانان اساطیری ایران سخن گفت و «کاروس کررده» اسطوره‌شناس و پژوهشگر تاریخ از آلمان پژوهش‌های خود را در زمینه شاهنامه بیان کرد. هم چنین علیاحضرت شهبانو از مجموعه‌ای از نقاشی‌های عامیانه که به مناسبت جشنواره توس در اتاق بازرگانی مشهد برگزار شده بود، دیدن کردند.

مصاحبه خبرنگار رادیو تلویزیون ملی ایران با علیاحضرت شهبانو در باره جشنواره توس

شبانگاه علیاحضرت شهبانو پس از تماشای برنامه بیژن و منیژه از برنامه‌های جشنواره توس به پرسش‌های خبرنگار رادیو تلویزیون ملی ایران درباره جشنواره توس پاسخ فرمودند. خبرنگار پرسید: علیاحضرتا، نخستین روز جشنواره توس را به چه صورت ملاحظه فرمودید؟

علیاحضرت شهبانو فرمودند: اصولاً جشنواره توس را برای زنده کردن دوباره حماسه ایران، سنت‌های باستانی ایران و بزرگداشت یکی از بزرگ‌ترین شعرای برپا کرده‌ایم و امیدوارم که در آینده بتوانیم همانطور که شروع شده، برنامه‌هایی برای بزرگداشت فردوسی و سایر ادبا برپا کنیم. امیدوارم در آینده در هر گوشه این مملکت یک اتفاق فرهنگی و هنری بیفتد. خوشبختانه مملکتی غنی از لحاظ انسانی داریم. جشنواره توس اهمیتی که برای من دارد بیشتر برگرداندن ما به ریشه‌های فرهنگی اصیل و شناخت آن‌ها و پیدا کردن دوباره ریشه اصالت خودمان است. مملکت ما در قرون گذشته چندین بار مورد هجوم فرهنگ‌های مختلف واقع شده. همیشه فرهنگ‌های خارجی به شکلی در فرهنگ این سرزمین وارد شده‌اند بدون آنکه بتوانند ریشه اصلی آن را از بین ببرند. اکنون ما در یک دوره جدید تاریخ ایران هستیم و هر چقدر امروز ما به ریشه‌های اصیل خودمان آشناتر باشیم، طبیعتاً فرهنگی که از همه طرف به جهانیان هجوم آورده، فرهنگ ما را از بین نخواهد برد. برنامه‌ای که امروز من دیدم، البته چون سال اول جشنواره است، برای این جشنواره کوچک است که انشاءالله در سال آینده بزرگ خواهد شد. جشنواره توس فرصت داد تا نمونه‌ای از آثار خطی مینیاتور و هنرهای تزیینی به معرض نمایش گذارده شد و من مطمئن هستم که با این جشنواره ثروت‌هایی که در مملکت پراکنده‌اند در آینده جمع شود. برنامه‌هایی که امروز دیدم کاملاً سنتی و خیلی برایم جالب بود. امیدوارم این جشنواره بتواند یک جشنواره بزرگ برای سال‌های آینده باشد که مردم بتوانند بیشتر در این جشنواره شرکت کنند. امروز را نمی‌توانم قضاوت کنم، چون وقتی که من هستم عده کمی را دعوت می‌کنند و من فکر می‌کنم اگر نقالی که امروز دیدم در فضای آزاد باشد هزاران نفر به دیدن آن بیایند. از سوی دیگر، از افرادی که واقعاً در این راه با وجود عدم توجه عموم، سال‌ها است زحمت کشیده‌اند قدردانی شود و این سنت پابرچا بماند.

پرسش: علیاحضرتا، در مورد نقالی اشاره‌ای فرمودید و اینکه اینان پشتیبانی نداشته‌اند. علیاحضرت تصور می‌فرمایند که ما در آینده می‌توانیم برنامه‌هایی را پیش بگیریم تا اینکه بتوانیم این هنرها و برنامه‌ها را تکمیل‌تر و زنده تر بکنیم؟

علیاحضرت فرمودند، من فکر می‌کنم برنامه نقالی بعد از این جشنواره شاید دوباره زنده شود و می‌دانم که عده زیادی از مردم علاقمند مشاهده این هنر هستند. فردوسی را ما در ادبیات سرزمین‌مان همیشه به عنوان مرد حماسه ساز می‌شناسیم و هم این که کتاب فردوسی حماسه تنها نیست، فلسفه و اخلاق و انسانیت در لابلای حماسه به مردم گفته شده و اصولاً اشعار این کتاب همه به زبان فارسی است.

نظر علیاحضرت درباره کُشتی چه هست؟

علیاحضرت فرمودند: اصولاً در هر برنامه‌ای احساس بخصوصی به انسان دست می‌دهد. ممکن است من که کُشتی را نگاه می‌کنم آن را به عنوان یک ورزش نگاه کنم ولی به دلیل اینکه یک ورزش سنتی ایران است و شاید به این دلیل مرا به طرف خودش می‌کشد و آداب و رسوم و فولکلوریک بومی این مملکت یک حس بخصوصی به من می‌دهد.

علیاحضرت شهبانو در مورد دارایی‌های آثار ملی ایران و توسعه اینگونه جشنواره‌ها فرمودند: البته باید دید که جشنواره تا چه حدی هست. عین جشنواره‌ای که تاکنون داشته‌ایم طبیعتاً یک گروه خارجی آمده‌اند، توجه کرده‌اند و آشنا شدند. بعضی‌ها از خود ما بیشتر روی آداب و فرهنگ ما کار کرده‌اند، بخصوص در قدیم که بیشتر در مورد آثار معماری و کتاب‌های خطی از طرف خارجیان بررسی‌هایی انجام شده و حالا موقع آن رسیده که خود ما باید با این هنرها آشنا شویم و آن‌ها را به جهانیان بشناسانیم. چیزی که اکنون در مملکت ما اهمیت دارد، هنرهای این مملکت، هنرهای فلسفی، دانشمندان، هنرهای تزئینی، معماری، قالی‌بافی و غیره وغیره است و آن چیزی که این ملت را زنده نگاهداشته افراد و هنرها بوده‌اند، چه قدیمی و چه جدیدی، برای خود ملت ما هم مقداری از این‌ها ناشناخته هستند. اقداماتی که باید بشود بزرگداشت این افراد، چاپ کتاب‌های‌شان و سخنرانی‌ها. اول باید خودمان را بشناسیم که چه هستیم و که هستیم و چه داریم.

علیاحضرت شهبانو در پایان، ایران شناسان را به حضور پذیرفتند و سبب این باریابی را این گونه توجیه فرمودند: به دلیل انکه این افراد سالیان دراز زحمت کشیده‌اند و با عشق و علاقه به این سرزمین خدمت کرده‌اند در حالیکه بدون اینکه ما به آن‌ها کمکی کرده باشیم و یا اینکه از ما کمک خواسته باشند، آن‌ها با عشق شخصی خودشان به دنبال این کار رفته‌اند. ادب و هنر ایران را به جهانیان بشناسانند و کمتر کاری که می‌توانم بکنم این است که با آن‌ها آشنا شوم. علیاحضرت شهبانو در پایان فرمودند: ما باید در آینده سعی کنیم که جشنواره‌های بیشتری در ایران ترتیب دهیم.

پس از نیم روز در پیشگاه علیاحضرت شهبانو نخستین جشنواره توس در آرامگاه دلگشای فردوسی، حماسه‌سرای بزرگ ایران در توس گشایش یافت. علیاحضرت شهبانو نخست به جای برگزاری ورزش باستانی و کُشتی‌های محلی چند فن تشریف‌فرما شدند. آنگاه برنامه مداحی و یک قطعه آواز همراه با دوتار انجام شد. علیاحضرت شهبانو و همراهان سپس به ورزشگاه توس محل برگزاری ورزش‌های باستانی و کُشتی‌های محلی تشریف‌فرما شدند. نخست عملیات ورزش باستانی از سوی ورزشکاران انجام شد و سپس کُشتی با چوخه و کُشتی گیله مرد وسیله ورزشکاران باستانی خراسان و کُشتی‌گیران گیلان انجام شد. پیش از شروع مبارزه، کشتی‌گیران پیشاپیش ورزشکاران مطابق سنت معمول این کُشتی خنچه‌ای به پیشگاه شهبانو فراداشتند و سپس با گرفتن پروانه از پیشگاه شهبانو حریفان به زورآزمایی پرداختند. محل مسابقه را که دیار ه مانند است سیم بَر گویند. یعنی مکانی که پهلوان پیروز سیم (نقره) می‌گیرد و برنده می‌شود. علیاحضرت شهبانو در پایان این مراسم کُشتی‌گیران را مورد مهر قرار دادند و سپس برنامه نقالی در تالار شرقی آرامگاه فردوسی را مشاهده کردند.

علیاحضرت شهبانو پیش از گشایش نخستین جشنواره حماسی توس از نگارخانه میرک وابسته به اداره کل فرهنگ و هنر استان خراسان دیدن کردند. نگارخانه میرک مرکزی برای ارشاد نوجوانان و جوانان در هنرهای تجسمی است. دوره آموزشی هنرجویانی که در این مرکز آموزش می‌بینند از شش ماه تا چهار سال است. در این مرکز رشته‌های طراحی نقاشی رنگ و روغن، مینیاتور، گلسازی، مجسمه‌سازی و سرامیک تعلیم داده می‌شود. نگارخانه میرک سالانه ۷۰ تا ۲۰۰ هنرجو بطور رایگان می‌پذیرد. در حال حاضر به مناسبت برگزاری جشنواره حماسی توس نمایشگاهی از آثار نقاشی هنرجویان این مرکز در نگارخانه میرک ترتیب یافته است.

در برنامه‌های بازدید امروز شهبانو و همچنین گشایش نخستین جشنواره حماسی توس آقای دکتر اقبال رئیس هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران، وزیر فرهنگ و هنر، ندیمه علیاحضرت شهبانو، استاندار خراسان، معاون فرهنگی وزارت دربار شاهنشاهی، قائم مقام و رئیس کل تشریفات شاهنشاهی و فرمانده گارد جاویدان و چند تن از شخصیت‌های محلی افتخار حضور داشتند.

دومین روز نخستین جشنواره توس

۲۴ تیر ماه ۱۳۵۴ علیاحضرت شهبانو پیش از نیم روز کودکان و نوجوانان شبانه‌روزی دختران جمعیت خیریه فرح پهلوی را در کاخ ملک‌آباد پذیرفتند. هنگامی که علیاحضرت شهبانو در میان کودکان با آنان گفتگو می‌کردند، یکی از دختران شبانه‌روزی که از دیدار شهبانو اشک شوق می‌ریخت درخواست کرد که معظم‌لها بیشتر در مشهد بمانند و امشب از نمایش «کوهنولین» که چند تن از این دختران در آن شرکت کرده‌اند دیدن کنند. علیاحضرت در پاسخ به این درخواست دستور فرمودند که از این برنامه فیلمی تهیه شود که معظم‌لها در تهران از آن دیدن کنند.

علیاحضرت شهبانو هنگام دیدار از پروژه‌ها و ماکت ساختمان جدید شبانه‌روزی مشهد مقرر فرمودند، خوابگاه‌های کودکان به گونه‌ای ساخته شود که کودکان در آن‌ها در رفاه باشند و حتی‌الامکان احساس کنند که در خانواده خود زندگی می‌کنند. شهبانو همچنین در مورد رفاه مربیان این مراکز دستوراتی به مسئولان امر صادر فرمودند. در شبانه‌روزی جمعیت فرح پهلوی ۷۰ کودک و نوجوان ۶ تا ۱۷ ساله سرگرم تحصیل و زندگی می‌باشند. جمعیت افزون بر این شبانه‌روزی، چهار مهد کودک در مشهد دایر کرده است.

علیاحضرت شهبانو با همراهان سپس از کاخ ملک‌آباد رهسپار پارک شاه عباس گردیدند و شهبانو در این پارک کتابخانه فردوسی وابسته به انجمن پرورش فکری کودکان و نوجوانان را گشودند. شهبانو پس از ابراز مهر نسبت به مسئولان کتابخانه از کتابخانه سیار مشهد که در یک مینی‌بوس ویژه ترتیب یافته است و در نقاط مختلف شهر مشهد، کتاب برای مطالعه در اختیار کودکان و نوجوانان قرار می‌دهد، دیدن کردند. هفت سال پیش نخستین کتابخانه کانون در پارک کورش مشهد گشایش یافت و اکنون ۱۱۴۸۰ تن هموند دارد. همچنین در سال گذشته کتابخانه سیار با کمک آستان قدس رضوی آغاز به کار کرده است و در توس نیز کتابخانه روستایی ایجاد شده است. در کتابخانه فردوسی ۸ هزار جلد کتاب برای مطالعه کودکان و نوجوانان موجود است. برای نخستین بار در این کتابخانه بخشی به جوانان تخصیص داده شده است.

علیاحضرت شهبانو در پایان بازدید از کتابخانه از نمایش رستم و سهراب که بوسیله گروه تئاتر کانون پروش فکری کودکان و نوجوانان اجرا شد، دیدن کردند.