مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ آبان ۱۳۴۳ نشست ۱۱۱

مجلس شورای ملی مجموعه قوانین دوره قانونگذاری بیست و یکم

تصمیم‌های مجلس مجلس شورای ملی مذاکرات دوره قانونگذاری بیست و یکم

قوانین انقلاب شاه و مردم

مذاکرات مجلس شورای ملی ۱۴ آبان ۱۳۴۳ نشست ۱۱۱

مذاکرات مجلس شورای ملی

صورت مشروح مذاکرات مجلس روز پنجشنبه ۱۴ آبان ۱۳۴۳ نشست ۱۱۱

مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی، دوره ‏۲۱

جلسه: ۱۱۱

فهرست مطالب:

مجلس ساعت نه وچهل وپنج دقیقه صبح بریاست آقای مهندس عبدالله ریاضی تشکیل گردید.

- تصویب صورت جلسه

۱ - تصویب صورت جلسه

رئیس - اسامی غائبین جلسه قبل قرائت می‌شود. (بشرح زیرقرائت شد)

غائبین بااجازه

آقایان مهندس آراسته - احتشامی - دکتر اسفندیاری - مهندس برومند - توسلی - بختیاربختیاریها - مهندس جلالی نوری - جهانگیری - رهبر - زهتاب فرد - شکیبا - مهندس کیا - متولی باشی - مهندس معینی زند - دکتر مهذب - مهندس والا - بانوجهانبانی - حکیمیان.

غائبین بی اجازه

آقایان مهندس ارفع - دکتر جعفری - مهندس زرآور - ساگینیان - سلیمانی - طهماسبی - دکتر فربود - فیصلی - مرتضوی - دکتر مصباح زاده - دکتر نجیمی.

غائبین مریض - آقایان: دکترحاتم - فخرطباطبائی - دکترمبین.

رئیس - راجع بصورت جلسه دفعه گذشته نظری نیست؟ آقای صادق احمدی.

صادق احمدی - اشتباهاتی درصورت مذاکرات دفعه گذشته درقسمت بیانات بنده هست که اصلاح کرده به تندنویسی می‌دهم.

رئیس - اصلاح میشودوآقای ریگی.

ریگی - اشتباهات چاپی درعرایض جلسه قبل بنده هست که تقدیم می‌کنم.

رئیس - اصلاح می‌شود. آقای مرادی.

علی مرادی- در عرایض جلسه قبل بنده اشتباهاتی هست که به تندنویسی می دهم.

رئیس - اصلاح می‌شود. نظردیگری نیست؟ (اظهاری نشد) صورت جلسه قبل تصویب می‌شود.

- بیانات قبل از دستور آقایان رامبد (درباره دادن مصونیت سیاسی ) - زهتاب فرد - دکتر شفیع امین

۲ - بیانات قبل از دستور آقایان:رامبد - زهتاب فرد - دکتر شفیع امین

رئیس - نطقهای قبل از دستور راشروع می‌کنیم. آقای رامبد تشریف بیاورید.

رامبد - درابتدای این هفته به مناسبتی تصادفاً در مجلس سنابود. جناب آقای نخست وزیر ضمن بیاناتی که درپیرامون لایحه تقویت قوای دغاعی می‌فرمودند مطالبی هم بسیار مفصل ومشروح وجالب درباره لایحه‌ای که چندی قبل از مجلس گذشت ایراد فرمودند حزب وفراکسیون حزب مردم به بنده مأموریت دادند که نظرات حزب مردم وفراکسیون مردم را دراین جلسه بعرض مجلس شورای ملی برسانم. استماع بیانات ایشان درپیرامون مطلب مورد بحث برای هرشنونده‌ای تصورمیکنم احساسی بوجود می‌آورد که من بسهم خودم بایدعرض کنم که هم کتشکر شدم وهم گله مند، هم خوشوقت وهم متأسف. متشکر گردیدم از این جهت که بیانات مشروح ومفصل وجالب ایشان حاکی از مطالبی بود که اطلاع از آن مطالب برای هر ذیعلاقه موجب رفع شبهه وابهام وشک وتردید وگلایه ونگرانی می‌گردید که برای مثال جملاتی چند از عین بیانات آقای نخست وزیر رایادآور می‌گردد:

• چندماه پیش لایحه‌ای بود تا برای اعطاءمصونیت سیاسی که خاص مملکت مانیست که درکلیه کشورهای جهان مراعات می‌شود بعده‌ای از مستشاران نظامی آمریکا که درخدمت ارتش ایران هستند اعطاءشود همچنین درجای دیگر بیانات ایشان حاکی از آنست:

<<که علاوه برکشورهای عضوپیمان آتلانتیک شمالی که بنده اسامی آنها رامیگویم مانند کانادا - انگلستان - فرانسه - بلژیک - هلند - لوکزامبورک - جمهوریفدرال آلمان - دانمارک - ایسلند - نروژ - ایتالیا - یونان - ترکیه - پرتغال - که قراردادهای نظامی بسته شده‌است درآن ممالک بازهای نظامی نیز داده شده‌است وبتمام افراد نظامی آمریکا وپرسونل آمریکا وکلیه افرادی که درخدمت آن دستگاه هستندمصونیت کامل سیاسی داده شده‌است درصورتی که دراین لایحه که به تصویب مجلسین رسید طبق معاهده وین که ۶۸مملکت زیر آنرا امضاءکرده‌اند وباوجدان راحت وروشن آنرا امضاءکرده‌اند طبق آن ماده فقط یک مصونیت درحین انجام وظیفه داده شده‌است حتی مصونیت مدنی برای مستشاران آمریکائی درخدمت ارتش ایران اعطاءنشده‌است و کلیه مواردی که برای تأمین حقوق افراد ایرانی ضروری است دراختیار محاکم صالحه ایران است فقط این افراد درحین انجام وظیفه چون ماخواهان انجام وظیفه آنها هستیم واگر اتفاقی بیفتد دارای مصونیت سیاسی هستند واز مصونیت سیاسی بین المللی استفاده می‌کنند››

ایشان دردنباله بیانات خود چنین اضافه کردند:

فرانسه - یونان - پاکستان - ژاپن - اندونزی - لیبی - اتیدپی - وسایرممالک متشابه اینها درآسیای جنوب شرقی وافریقاوغیره این قراردادها را بسته‌اند حتی بمعاهده بین النللی اشاره نکرده‌اند وقرارداددوجانبه بسته‌اند ومصونیت کامل داده‌اند››

وبالاخره جای دیگر اظهارات جناب آقای نخست وزیرحاکی است:

• ‹‹این امتیاز فقط برئیس واعضای هیئت مستشاری داده شده وشامل خانواده وکارمندان غیرفنی هیئت‌های مستشاری نخواهدبود بدین ترتیب حتی از اغلب کشور هائیکه مصونیت کامل سیاسی داده‌اند بسیار کمتر، ساده تر ودرچهارچوب یک معاهده بین المللی است وشامل مصونیت خارج از حین انجام وظیفه آنها هم نیست››آنچه بیان شد اظهارات آقای نخست وزیر بود که هر شنونده به اختصار سه مطلب رااز آن بخاطر میسپارد.

اولاً - تنها ایران نیست وممالک امثال فرانسه - انگلستان - آلمان غربی - ایتالیا - هلند - دانمارک وغیره قراردادهای متشابهی برای استفاده از مستشاران نظامی آمریکائی دارند.

ثانیاً - شرایط وامتیازات مورد نظر درکشور ایران به مراتب کمترمحدود تر وساده تر از کشورهای نامبرده‌است

بالاخره ثالثاً - این شرط در استخدام خانواده مستشار نمی‌گردد واز طرف دیگر درمورد خود مستشار هم امتیازات مربوطه بکارمندان اداری وفنی مشروحه درقرارداد وین رامحدود کرده‌اند بوظایف مربوط بخدمت آنها درغیر خدمت است.

استناد باین توضیحات برای هر کس که وارد به مطلب نبوده باشد بسیار مفید واز نقطه نظر اجتماع به نظر بنده لازم می‌بود واز این جهت است که بسهم خود از جناب اقای نخست وزیر تشکر می‌کنم واقعاًهم درخارج از مجلس درپیرامون این لایحه که خود ما درحدود هفت - هشت ساعت موافق ومخالف، سطر به سطر، جمله به جمله بحث کردیم وکلمه به کلمه اطلاع داریم مطالبی بگوش می‌رسد که بهیچ وجه من الوجوه ارتباطی بااین لایحه ندارد (صحیح است).

اما بحث دوم چرا گله مندم، من صورت مجلس مذاکرات جلسه مربوطه رادر مجلس شورای ملی مجدداًبدقت قرائت کردم باآن سیاست وکیاستی که درکار هر دولتی لازمه پیش بینی وپیش گیری در امور اجتماعی ومملکتی است می‌بایستی از ابتدا مورد نظر متصدیان امر قرار می‌گرفت وبه ازای آنچه گذشت وتکرار وتجدیدش موردی ندارد از ابتدا اذهان عمومی روشن واز امکان بروز هر شایعه‌ای خلاف واقع جلوگیری بعمل می‌آید وهم اکنون باوجود انکه احتمالانمایندگان محترم مجلس شورای ملی از مطالعه مشروح مذاکرات مجلس سنا اطلاع حاصل فرموده‌اند ودرجراید هم درج گردیده عنوان مطلب درمجلس شورا نیز مفید میدانم شاید هم تأخیر شده باشد بهر حال بهتر است که چون مطالب دیگری درپیرامون همیم مذاکرات آقای نخست وزیر دارم باب گلایه رابهمین جا ختم نمایم ودرتأیید همین مورد بسر مقاله روزنامه مهر ایران ارگان حزب مردم اشاره کرده که دراین باب نیز چنین می‌نویسد:

‹‹بسیار بجا وبموقع بود که دولت درمجلس سنا درباره دومطلب مهم وحساس که بسرنوشت مملکت ونظم وآرامش خاور میانه بستگی دارد توضیحات کافی داد اعتقاد ما براینست که این قبیل مسائی رانباید از افکار عامه مکتوم داشت زیراانوقت است که عناصر مغرض ودشمنان خارجی شروع بسوءاستفاده وبهره برداری کرده وباتلقین نظریات غرض آلود خودکاهی راکوه جلوه داده ومردم عادی کشور رااز درک حقیقت باز می‌دارند››

در ابتدای عرایضم عرض کردم خوشوقتی بنده از ان جهت است که از فحوای کلام آقای نخست وزیر چنین استنباط گردید که اظهارات ایشان درمجلس سنا قسمتی هم برای روشن شدن اذهان عمومی بوده‌است. جای بسیار خوشوقتی است واین خود موهبتی است که ملتی بدان پایه رشد وترقی فکری وغرور وتعصب ملی برسد که کمترین توهمی در خدشه دار شدن منافع مادی یامعنوی کشورش جلب توجه وکنجکاوی عمومی رابکند در این مورد جادارد یکبار دیگر از بانیان وبوجود آورندگان این موهبت از دوناجی نامدار ایران زمین یکی پادشاه فقید رضاشاه کبیر ویکی شاهنشاه عزیز ما که بانی چنین موهبتی که اشاره کردم هستند حقشناسی وسپاسگزاری نمائیم (صحیح است) که هر یک بسهم خود احیاءکننده کشوری که از هر جهت بسوی اضمحلال می‌رفت نیز هستند وهم خود بوجود آورنده چنین احساساتی در ملت خود که لب ریز از هوشیاری وغرور وتعصب ملی ووطن پرستی وعلاقمندی بکوچکترین مسائل مملکتی خود می‌باشند آری جادارد یادآوری کنم خاندان پهلوی بود که قتح ومعایب مطالبی مانند کاپیتولاسیون رابملت ایران فهمانید وبرای ابد چنین مسائلی رااز تاریخ ایران حذف کرد واز بین برد (صحیح است) پس ملت ایران هم باهوشیاری آماده‌است که در پیروی از وجود چنین شاهنشاهی خودش را در همه موارد آماده نشان بدهد بطور قطع پس از تحولی که شاهنشاه بزرگ ما در امور اجتماعی، اقتصادی، کارگری، کشاورزی، فرهنگی، بهداشتی، نظامی وبالاخره کلیه شئون مختلفه مملکتی بوجود آورده‌اند وهر روز دسته‌ای از افراد ملت وطبقه‌ای از طبقات اجتماع ما از قید اسارت وبندگی آزاد ودر راه سعادت وپیشرفت مادی ومعنوی خود قدم بر می‌دارند. یقیناًوظایف دولتها درباره توضیح وآشکار کردن اعمال وافکار خود در قبال ملت سنگین تر میگرددزیرا بطور قطع ویقین ملتی که افراد آن آزاد، سالم باسوادبوداز امنیت وآسایش برخوردار گردید مایحتاج زندگی خود راتأمین شده یافت بمملکت خود علاقه مند تر وبه سرنوشت آن وانچه دران می‌گذرد بادقت وتوجه وکنجکاوی بیشتری مراقبت خواهد کرد (صحیح است) . و کنجکاوی درباره این لایحه نیز اگر ناشی از عواملی باشد که عرض کردم جای بسیار خوشوقتی است واز طرفی تاموقعی که رهبری آنچنان دلیر وشجاع واز خود گذشته وعاشق ملت ومملکت خود چون شاهنشاه مابرآن سلطنت می‌کند که از جمله در مورد آذربایجان می‌فرماید اگر دستم راقطع کنند سندی برعلیه منافع وتمامیت مملکتم امضاءنمیکنم یاوه گویان باید بدانند که هر تبلیغ سوءکمترین اثری درایمان راسخ واعتقاد کامل ایران نخواهد کرد. (صحیح است - احسنت) وهمچنانکه درمواردی دیگری پیش آمد وعرض کردم. دنیا بداند که شاید تنها مملکت منحصر بفردی که درموقع مطرح شدن مصالح عالیه مملکتی هیچ دسته وفرقه وصنقی بایکدیگر اختلاف پیدا نمی کنندایران است (صحیح است - احسنت) آنچیزیکه مربوط بقوای دفاعی مملکت می‌شود تمام بیست وچند میلیون ایرانی یکزبان دارند (صحیح است) (قراچورلو - خوشوقتیم که باما همفکر شدید).

خاتمه عرایض من مانند شروع بیانات خود آقای نخست وزیر در پیرامون مورد بحث اظهار تأسف است. واما تأسف من از آنجهت است که ضمن بیانات ایشان اشاره‌ای بدو جمله گردید یکی به اغراض شخصی که در محافل و معابر یا منابر گفته می‌شود و یکی هم (به اعمال نظات خارج بوسیله ستون پنجم) من باختصار عرض می‌کنم ملت ایران باهوشیاری کامل ازآنچه در نقاط دیگر دنیا خاصه بعضی کشورهای مجاور ماوبالاخص درخاورمیانه می‌گذرد مطلع است واز وضع نابسامان وحشت ودهشت عمومی، خونریزی وقتل وقتال وغارت که هرروز بصورتی دریکی از مناطق براوضاع حکومت می‌کند اطلاع دارد لذامقایسه وضع رقت انگیز ووحشتناک آنان نسبت باوضاع کشور خودمان که درنهایت امنیت وآرامش وثبات سیاسی بهبود اقتصادی که هر روز پیشرفتهائی دریکی از شئون مملکتی بنفع ملت ایران در نهایت راحتی وآسایش مردم انجام می‌گیرد در حالیکه در بعضی کشورهای مجاور ماهر دسته‌ای که داعیه‌ای داشتند با روی کار آمدن دسته بعدی خود جزوتسویه شدگان قرار گرفتند شاید هم بدیار عدم رهسپار گردیدند باشد باز هم این تشنجات وتغییرات همچنان ادامه یابد هر روز نوبت بدیگری برسد وباین ترتیب دران دیار برهیچ کس هیچ چیز ابقاءنشود بنابراین هرفردی از افراد بشر که خون ایرانی درعروق اوجاریست اعم از هر طبقه وصنف غنی وفقیر وکشوری ولشگری دولتی وغیر دولتی کارگر وکشاورز استاد شاگرد بلااستثناءدرراه یگانگی ووحدت ملی وتولید خوش بینی وامیدواری وبخصوص بقاءاین ثبات وآرامش وآسایش هر یک بسهم خود همکاری ومجاهدت نماید (صحیح است) ودربقاءسلامت وعظمت سلطنت شاهنشاه معظم ومحبوب ما که تنها ضامن استقلال وآرامش وآسایش کشور است دعاگو باشد (احسنت) وباهرعاملی که کمترین خللی باین سعادت وسلامت وامنیت اجتماعی موجود ما وارد اورد مبارزه کنند (صحیح است) وبالاخره در خاتمه عرایضم بااستفاده از کلمه معابر یامنابر که ایشان اشاره فرمودند اطلب بسیار مهم لازمی بخاطرم آمد که از فرصت استفاده میکنمودرمورد منابر می‌خواهم بعرض مجلسیان برسانم.

مادر آن مرحله از تاریخ بشریت رسیده‌ایم که بالاخره باید تفکیک قوای روحانی رااز سیاست کاملارعایت کنیم زیرا این امر هم بنفع دولت است وهم به صلاح دین وروحانیت (صحیح است) من خدای ناخواسته بهیچوجه نمی‌خواهم تعلیم دین ومذهب وخداشناسی را موقوف یامعطل بدارم بلکه معتقدم که امروز هز هر وقت دیگر باین امر بزرگ وتعلیمات مذهبی وخداشناسی احتیاج بیشتری داریم هر چه انسان بزرگتر می‌شود هرچه بشر جلوتر می‌رود بایو ایمانش کاملتر شود یعنی هر چه بخدا نزدیکتر می‌شود باید خدارابهتر بشناسد (صحیح است) بعقیده من دردوره مایک بدبختی بزرگی نسل بشر راتهدید می‌کند وان این است که تمام توجه وذکر وفکر بشری متوجه زندگی مادی گردیده وهمه چیز انسان را منحصر باین دنیا میدانند واین بدنختی بسیار بزرگی است چون این زندگی مادی که هدف وغایت آمال وآرزوی بشری گردیده اگر عاقبتش بمرگ وفنا وعدم بیانجامد به این ترتیب شدائد وناراحتی‌ها بیشتر خواهد شد زیرا علاوه بر رنج ودرد ومحنت که لازمه بقاءحیات وامرار معاش است ناامیدی هم علاوه می‌گردد وبه تمام معنی زندگی درست جهنمی خواهد بود که بالاخره احوال مردم دستخوش تشنجات وانقلابات خواهد گردید.

شک نیست که منهم مانند تمام همکاران عزیزم بانهایت علاقه واشتیاق درکمال صمیمیت آرزو می‌کنم که بزندگی مادی افراد این ملت بهبودی داده شود وزحمتکشان ورنجبران از زندگی بهتری برخوردار گردند وتصور نمی‌کنم دراین مجلس کسی غیر از این بخواهد (صحیح است) امااولین دوای درد امیدوار داشتن افراد بشر است ماهمه خواه قانونگذار باشیم خواه مجری قانون، خواه نویسنده باشیم، خواه روحانی، خواه قاضی باشیم خواه معلم باتمام قواباید درتخفیف شدائد وناراحتی‌های اجتماعی مردم بکوشیم وآنها راامیدوار کنیم واین امید حاصل نمی‌شود تاعلاوه برهمت خود ایشان سرهای آنها بطرف آسمان بلند نشود وقلوب انها بطرف خالق یکتا متوجه نگردد همه باید دراعمال وکردار خود متوجه سرای جاودان باشند وبدانند که پس از این زندگی عاقبت وعقوبت وسزا وپاداشی هست همه بدانند که مرگ عدم نیست استرداد است وسرانجام هر چیز خداست وهر جا که سری هست سری زخداهست. واقعاًاگر چنین نمی‌بود این زندگی ارزشی نمی‌داشت وخود دوزخ موعد می‌گردید. آری آنچه مشقت وزحمت راقابل تحمل وکار را مقدس وبشر رایاری می‌کند تا خردمند، مهربان، بردبار نیکوکار ودادگر گردد ودرراه پیشرفتهای علمی ومعنوی مستعد ومتحمل باشد این است که معتقد باشند از پس امروز موقت فردای جاودانی است، واین دنیای ظلمانی به عالم نورانی منتهی می‌شود.

حال که چنین پیش آمد برسبیل اتفاق رشته صحبت بدین جا کشیده شد که درمسائل بسیار عالی مطالبی از زبان من جاری گردد من باکمال صراحت اعلام می‌کنم که من خود به این عالم جاودانی معتقدم وحقیقتش رابسی بیش از این دنیای واهی که بآن گرفتاریم واسمش رازندگی می‌گذاریم میدانم وپس از همه مطالعات وتفکرات تحقیق وتدقیق تفحص وتعمق تأمل عقلم بآن یقین دارد وروحم از آن تسلی میابد کسانی که بامن سفر یا زندگی کرده‌اند بمناجات شب ودعای صبح واقف هستند (قراچورلو - جنابعالی دائم السفر هستید) پس من تعلیم دیانت راصمیمانه، مشتاقانه، جاذمانه، مصرانه خواستارم اما آنچه ما می‌خواهیم تعلیم حقیقت دین است نه خرافات وشایعات (صحیح است) صدق وصفا می‌خواهم، تزویرور یا نمی‌خواهیم (صحیح است) روحانیت می‌خواهیم سیاست نمی‌خواهیم آسمان می‌خواهیم (قراچورلو - مصداق پیدا کرده) زمین نمی‌خواهیم این مطلبی نیست آقای قراچورلو که باخنده توأم باشد (قراچورلو - فرمودید آسمان می‌خواهیم عرض کردم مصداق پیدا کرده) دست اندازی منبر روحانیت رابرمسند حکومت روا نمی‌داریم بجای رهبر روحانی نمی‌خواهیم بجای معلم ملا نمی‌خواهیم بجای قاضی شیخ نمی‌خواهیم اگر معلم وقاضی وروحانی هر سه رامیخواهیم بانظارت کامل دولت می‌خواهیم که هر یک کار خود کنند آن علم آموزد این مردم رابسوی خدای بزرگ راهنمائی کند (صحیح است).

برادری، محبت، یگانگی، وحدت، صمیمیت، حقیقتوبالاخره عظمت وملیت رادر مردم تبلیغ کنند به ملت نعمت سلامت بیاموزند ودر راه آسایش وامنیت قدم بردارند آن منبری که بجای نور صدق وصفا بوی تزویر وریا از آن می‌آید برای همیشه خاموش باد آن زبانی که تخم نفاق وتفرقه، دوئیت وجدائی ناامنی واغتشاش می‌پاشد برای ابد بسته باد (احسنت) ایکاش همه روحانیون ماطبق قوانین وتعلیمات عالیه اسلامی درراه تحقق بخشیدن ببهبود زندگی بیچارگان وضعفا باراهنمائی وتبلیغ مالکین واغنیا در تحول تاریخی شاهنشاه این مملکت سهیم وشریک می‌شدند (صحیح است).

من باکمال رشادت می‌گویم ایران تبلیغات مذهبی لازم دارد اما تبلیغاتی که حقیقت وعدالت داشته متضمن رشد وترقی ملت باشد (صحیح است) هم به تنظیم امور کمک باشد هم به تنویر افکار. عقل وروح ومعرفت و صمیمیت ومحبت ووحدت بپروراند نه اتفاق ودوئیت وتفرقه وسیاست. روحانیون ماباید از آن کسانی باشند که برای ملک وملت قدرت بخواهند نه بندگی وعظمت بخواهند نه حقارتوبزرگی بخواهند نه نیستی. اگر بعضی از ایشان نمی‌خواهند چنین کنند آیا می‌خواهند ملت ایران را متوقف کنند؟

افکار بشری را متحجر سازند بالا خره نور الهی را خاموش کنند روح را اماده کنند ربانیت را به مالکیت بفروشند اگر چنین باشد اگر مقتضیات زمان را نمی‌بینند پس در این دوره بیگانه هستند در این عصر ترقیات و اکتشافات و اختراعات نهضت توقف و بی حرکتی نمی توان خواست در دوره امیدواری نومیدی نمی‌توان اعلام کرد عقل وفکر وترقی وملیت ووحدت ایرانی را نمی‌توان پایمال کرد ایا هستند کسانی که بگویند پیش نباید رفت پس به همینجا باید بمانیم ایا نمی‌بینند که همه ذرات عالم در حرکت است رو به تبدل تجدد وتمدن مسابقه گذارده‌اند زیر وبالا پس وپیش همه در تحول است ایا می‌خواهند بایستند یا بر گردند ایران را از حرکت نمی توان باز داشت مگر نمی‌بینیم که خدا جهان را میگرداند جهانیان را می جنباند اگر ملتها نجنبند انها را می جنباند (احسنت) اما در مورد ستون پنجم چون در این مورد بحث مفصلی دارم و تصور می‌کنم باندازه کافی دوستان عزیز و سروران گرامی و یا حداقل شخص اقای قرا چور لو را خسته کرده باشم بعرایض خود خاتمه می‌دهم (احسنت).

قراچورلو ـ ما عادت داریم.

رئیس ـ از وقت اقایان رامبد ومهندس بهبودی و دکتر رمضانی پنج دقیقه باقی مانده‌است که اقای زهتاب فرد استفاده می‌کنند تشریف بیاورند.

زهتاب فرد ـ با کسب اجازه از مقام معظم ریاست مجلس شورای ملی چندی پیش بنا به بدعوت سنتو همراه چند نفر از شخصیت‌های مطبوعاتی از ترکیه دیدن کردم دیدار ترکیه بخصوص بعد از پیمان سه جانبه و عقد قرار داد‌های خاص برای من از هر لحاط جالب بود سنتو در قسمت راه و ارتباطات و راه اهن قدمهای بسیار موثر و قاطع و مفیدی بر داشته و بزودی ارتباطات از راه ترکیه توسعه بیشتری پیداخواهد کرد هم اکنون از طرفین مشغول جاده سازی هستند که راه ایران رابه ترکیه وپاکستان ارتباط بدهند ودرآینده بسیار نزدیکی این سه کشور خواهند توانست بوسیله ارتباطات وسیعی باتمام دنیات مربوط بشوند واین قدم بسیار بسیار مفید ومؤثری است که درروحیه ملتین ترکیه - ایران وهمچنین پاکستان اثربسیاری گذاشته‌است این توفیق نصیب بنده شد که از نزدیک شاهد احساست عمیق وروابط صمیمانه ملت ترکیه به ایران باشم بخصوص درروز مبارک چهارم آبان روز میلاد مسعود شاهنشاه من از نزدیک دیدم که ملت ودولت ترکیه باچه احساسات وشور فراوانی بما تبریک میگفتن ودرمحافل مطبوعاتی وسیاسی باآقایان نمایندگان وسناتور‌ها که صحبتی پیش می‌آمد متوجه عوق واصالت نهضت ششم بهمن ما بودند ومکررگفته می‌شد که امید است درآینده نزدیک دولت ترکیه درمورد اصلاحات ارضی از رویه ایران استفاده بکند وآنرا عملی سازد امروز وقتی که من می‌بینم نهضت ما ورهبری شاهنشاه تحول خاورمیانه وپیشرفتهای کشورهای اسلامی راهدایت می‌کند بنوبه خود احساس غرور می‌کنم. درکشور ترکیه بتمام معنی موقعیت ووضع اقتصادی وسیاسی ما مورد توجه محافل عمومی هست وبخصوص پیام شاهنشاه درمورد مبارزه بابیسوادی یک خبری انبساط آور ویک خبر مسرت بخشی برای عموم تلقی گردید وما دیدیم دانشجویان ترکیه ومحافل سیاسی آنجا باچه وجد وشفعی از این خبرانسانی واز این خبری که دنیا رابراه سعادت وبراه حریت وبراه آزادی سوق می‌دهد وهدایت می‌کند استقبال می‌کردند ما هرچه بیشتر این روابط راوهر چه بیشتر این آمد و رفت‌ها رابا کشورهای همسایه بخصوص باکشور هم مرز وهم دین ترکیه وپاکستان توسعه بدهیم بیشتر همدیگر راخواهیم شناخت. موضوعی که بیشتر مورد توجه شخص بنده بود اتحاد واتفاق وغرور خاص ملت ترکیه بود ملت ترکیه امروز دارای یک وضع خاصی است واین مورد برای نمایندگان شاید جالب باشد که گفته شود دولت دربرابر یک حزب قوی ومخالف قرار گرفته اکثریت مردم بملاحظاتی بادولت وقت مخالف می‌باشند اما وقتی که موضوع قبرس پیش می‌آید در آنجا متحد ومتفقند درآنجا حزب مخالف وافرادی مه بادولت مخالفند این را بهانه قرار نمی دهندواین موضوع بسیار جالب ونکته بسیار حساسی است درآنجا حزب مخالف نمی‌خواهند که اگر از طرف قبرس دولت ترکیه تهدید شد برای تضعیف دولت وبرای تضعیف شخصیتهای مسئول از موقعیت سوءاستفاده کند متأسفانه واقعیتی که بنده هرگز نمی‌خواستم به آن اشاره کنم وقصدم فقط تجلیل از اقدامات سنتو بود که ما وادار باین ملاحظه کرد مادیدیم ودیدید وهم اکنون می‌بینیم شخصیتهائی را وروحانی نمایانی راکه می‌خواهند از موقعیت خود سوءاستفاده کنند این ننگ آور است، شرم آور است که یک عربده جوی معرب یک مرد مالیخولیائی سیاسی یک حرفهائی زده می‌زند واز آن طرف چند نفراز افراد وورشکستگان سیاسی آن رابهانه برای تضعیف دستگاه وبهانه برای تضعیف رژیم وبهانه برای تضعیف دولت قرار بدهند این ننگ آور است مادرمبازات کلی ممکن است بادولت وقت مخالف باشیم من درجلسه چند روز پیش درهمین مجلس واز پشت همین تریبون مطالبی برعلیه دولت گفتم وحرفهائی زدم ودولت هم امد این جا توضیحاتی داد، اکثریت رأی داد وآن اکثریت وان رأی مورد تأیید واحترام اقلیت قرار گرفت این شأن حکومت دمکراسی است ولی مااجازه نمی‌دهیم از موقعیت بعضی‌ها سوءاستفاده کنند مبانی دینی، مبانی اسلامی چنین ایجاب می‌کند ما روزی که اینجا آمدیم درپشت این تریبون قبل از بیان هر مطلب یقسم یاد کردیم، قسم بقران مجید وبقرآن کریم یادکردیم چه کسی می‌تواند از ذهنش خدای ناکرده بگذراند که آنهائی که مسئول امور هستند نسبت به عقاید دینی خود بی قید ند این تصور مضحک است مگر خدای نکرده مسلمین ومعتقدین بمذهب همانهائی هستند که درچهار دیواری محدود زندگی می‌کنند ایرانی این افتخار ار دارد وشاهنشاه ما این افتخار رادارد که ریاست دارالتشیع رادرجهان بعهده دارند این افتخار مخصوص ماست.

این روحانیتی که ما به آن احترام قائل هستیم عمیق وریشه دارد تاروپود ماراتشکیل می‌دهد اما هرگز بهیچ مدعی روحانیت اجازه داده نمی‌شود که درمصالح عالیه مملکتی خدای ناکرده اغراض شخصی رامورد توجه قرار بدهد (صحیح است) آقایان بهتر میدانند من عرض کردم قصدم درمورد سنتو بود اما متأسف هستم آن شخصی که معرکه اخیر راراه انداخته شما رابخدا، شما رابشرافتتان، شمارابدینتان دوماه قبل از ۱۵خرداد سال ۴۲ اسم این شخص بگوش شما خورده بود؟ دوماه قبل از ۱۵ خرداد ۴۲ قیافه این شخص راشما دیده بودید؟ فقط در یک روز دوماه به ۱۵ خرداد ۴۲ مانده دیدیم در همه جا عکس این شخص باچاپ افست باچاپ رنگی باژست‌های مختلف وپزهای مختلف ودر تمام دکاکین زده شد اینها برای این بود که صحنه‌ای بوجود بیاورند، انها برای این بود که شخصی رابرای ما بتراشند تاگوشها آشنا بشود وآن حادثه فجیع رابوجود بیاورند ماهرگز به اینان اجازه نخواهیم داد از موقعیت سوءاستفاده کنند امروز مملکت در یک مسیر خاصی قرار گرفته‌است من چندی پیش به ایتالیا رفتم در اغلب سازمانها ودر اغلب کارخانجات عکس پاپ راگذاشته بودند وبروحانیت ارزش بیشتری قائل هستند اما وقتی که کشور ایتالیا وقتی که چرچیل رهبر انگلستان می‌خواست به فلان نقطه حمله کند دست بوس وپابوس پاپ بود ومیرفت از اومیخواست که دعاکند تا درخدمت بمردم توفیق پیدا کند نه اینکه نقشه جنگ راپیش پاپ بگذارد وبگوید آقامیخواهیم از این نقطه ویااز این جا حمله کنیم یا اینکه ما می‌خواهیم این قرار داد رابا آن دولت ببندیم….

رئیس - آقای زهتاب فرد وقت جنابعالی تمام شد.

زهتاب فرد - …در هر صورت این مسائل از هم جدااست واتحاد واتفاق ترکیه وپاکستان برای ما بسیار بسیار مفید است وهدفهائی که تعقیب می‌شود بسیار مؤثر است که درآینده نزدیک این سه دولت این سه برادر این سه هم مذهب دوش بدوش هم در راه بسط اسلام در راه اعتلاءاسلام ودر راه صلح قدمهای مؤثری بردارند (انشاءالله).

رئیس - آقای دکتر شفیع امین.

دکتر شفیع امین - همکاران محترم، بنمایندگان محترم ملت، دنیای متمدن امروز مدیون زحمات وفداکاریهای نسل‌های گذشته وفعلی اشخاص دانشمند وفرهنگ دوست وهنر پرور در گذشته وحال می‌باشد میهن عزیز ما هم طبق مدارک مسلم تاریخی در ادوار گذشته مشعل دار علم ودانش بوده ودنیای غرب روی علل عمومی وفداکاری بیشتر وزحماتیکه متحمل شده‌اند جیوترافتاده وزودتر درشاهراه علم ودانش وهنر وصنعت هدایت شده وپیش می‌روند ملت عزیز ما از چهل سال باین طرف مخصوصاًدرسالهای اخیرباارشاد وراهنمائی رهبرعالیقدر ودانشمندمان شاهنشاه فرهنگ دوست مان درشاهراه علم وهنر ودانش وصنعت قدمهای بزرگی برداشته وپیش می‌رود البته برای پیشرفت وترقی عوامل زیادی لازم است یکی هم زمان است که باید زمان رادرنظر داشته باشید که زمان هم برای ترقی وپیشرفت عامل مهمی است یکی از عوامل مهم برای پیشرفت وترقی درک وجلب ایمان واطمینان افراد ملت به هیئت حاکمه ودستگاههای اداری دولتی است افرادملت ایران از هر طبقه که باشند نسبت به پیشوای بزرگ خود وشاهنشاه معظم ومفخم خود ایمان کامل واطمینان وافر دارد بنده عقیده دارم که دولتها باید کوشش کامل بکاربرند که جلب ایمان واطمینان ملت رابنمایند خوشبختانه دولت فعلی ماباتمام قواشبانه روز در انجام کارهای مملکت وتقویت رفاه وآسایش مردم مملکت فداکاری می‌کند وملت ایران رابانیات عالیه ومنشور مقدس شاهنشاه بیش از پیش امیدوار می‌سازد (صحیح است) وملت باایمان کامل به نیات عالیه شاهنشاه خود ومجریان اوپی می‌برد هرروز که می‌گذرد اثرات عالیه وذیقیمت مواد ششگانه شاهنشاه وسپاه دانش که مشعلدار علم وداش وبینش است بدست ساهیان دانش دراقصی نقاط ایران نور دانش رابدهقانان وبرادران عزیز مامیرساند وفکرآنها رابانور وانش منور می‌سازد خوشبختانه مملکت مابامقایسه باگذشته خیلی پیشرفت کرده‌است بنده درچند روز پیش مطالعه می‌کردم آماری راجع به آذربایجان بود خوب است که این جا برای همکاران عزیز بخوانم مقایسه ایکه فرهنگ آذربایجان درسال ۱۳۱۹و۱۳۲۰ باسال تحصیلی ۱۳۴۲ - ۴۳کرده‌است، درآن وقت یک کودکستان داشتند حالا ۶۸تادارد دبستان ۲۰۹تابوده حالا۱۱۰۹تامیباشد دبیرستان ۶۹تابوده وحالا۹۹تااست آموزشگاه حرفه ئی نبوده حالا ۸تاداریم درسال ۱۳۲۰ تعداد دانش آموزان آذربایجان ۲۴۲۶۸ نفربوده حالا ۱۶۲هزار نفر شده (موسوی - آن موقع عمق داشت وحالاهیچ چیز ندارد) انشاءالله درست می‌شود آقای موسوی ناراحت نباشید بنده این آمار رابرای این خواندم که ماباید پیش برویم ودستگاههای ماباید کوشش بکنند که فرهنگ مارا بادنیا ی امروز هم آهنگ نمایند وبادنیا پیش برود از سپاه بهداشت خوشبختانه چندروز پیش خدمت همکاران محترم طبق دعوت وزیر بهداری دیدن کردیم از افکارعالیه شاهنشاه ماسپاه بهداشت تشکیل شده که درآن پزشکان وهمکاران جوان ما با علاقه وافرکه ملاحظه فرمودید دوره چهارماهه راطی خواهد نمود وباکسب وتکمیل معلومات بهداشتی ونظامی عازم روستاها ودهات خواهند شد که این افراد برای نجات افراد رنجور ومریض دهات دور دست ماخواهند رفت وسعادت خدمتگذاری به شاه وملت رادرک خواهند نمود وامیدواریم این فرشتگان رحمت برای فداکاری بهم نوعان وهموطنان خود انشاءالله موفق بشوند موسسات بهداشتی وبهداری مابامقایسه باسابق انصافاًخیلی پیشرفت کرده‌است دربازدیدی که از بیمارستان فیروزگر کردیم دیدیم واقعاًیک مؤسسه بسیار خوبی است که حقیقتاًجامع بود وامیدواریم این قبیل دستگاهها رادرشهرستانها هم وزارت بهداری تأسیس بکند که آنها هم استفاده بکنند پیشرفتهائی که درسالهای اخیراز هرحیث درقسمتهای بهداشتی ودرمانی، فرهنگی واجتماعی وراه آهن وکلیه امور مملکت ایجاد شده حقیقتاً ملت ایرانم میداند ومیفهمد که درسالهای پیش هر چه داشتیم وحالا چه داریم البته باز هم باید پیش برویم نایستیم وبیش از این بخواهیم بنظربنده ماهمه وظیفه داریم این قسمتها را توضیح بدهیموباسالهای قبل مقایسه بکنیم وافکار پاک هم میهنان راروشن بکنیم بنده حتم دارم که ملت ایران بیدار است وهمیشه افراد ملا برای ملک ومملکت ملت پشتیبان هستند ومیخواهند مملکتشان که امنیت دارد پیشرفت بکند وخود رابدنیای متمدن برسانند بنده از آقای وزیر بهداری ودستگاهشان تشکر می‌کنم که زحمات زیادی کشیدند وقدر این زحمات راملت ایران میداند انتظار دارم بشهرستانها هم توجه کنند ضمناًبنده می‌خواستم باتشکر از زحمات وزارت فرهنگ وآقای وزیر فرهنگ ومعاونشان تذکری راجع بدانشگاههای شهرستانها بدهم:

دانشگاههای شهرستانهاکه باعلاقه مخصوص شخص شاهنشاه درتبریز ومشهد واصفهان واهواز تأسیس شده از سه سال قبل تابحال متأسفانه توجه زیادی به آنها نمی‌شود وبودجه کافی نمی‌دهند وهزروز بعناوین مختلف می‌خواهند آنها را کوچک کنند بودجه ندارند استادندارند به آنها کمک نمی‌کنند متأسفانه بعضی از این دانشگاهها استاد کافی ندارند باید اگر ممکن است از تهران بفرستند اگر مانداریم از خارج استخدام بکنید اختیارات دانشگاهها راروزبروز محدود نکنید واگر اشکالات کوچکی داشته آنرااز میان بردارید بنده می‌گویم که درشهرستانها مخصوصاًدرتبریز اگر یک پزشکی استعفابدهد، یک دستیاری استعفابدهد یایک آشپز یایک عضوکوچک خدای نکرده بمیرد برای استخدام نفر بعدی باید از تهران اجازه بدهند باید شورای مرکزی موافقت نماید دانشکده فنی مادرتبریز داریم واین مؤسسه بسیار خوبی است ومهندسین خیلی خوب تربیت کرده‌است یعنی بنده با ایمان کامل عرض می‌کنم خومت نمایندگان محترم ودولت دانشگاهها مورد احترام همهمااست ودانشگاه‌ها متعلق به همه مااست دانشگاههای تبریز ومشهدواصفهان وشیراز بهترین متخصصین راتربیت کرده‌است وبجهمعه ایرانی تقدیم کرده ودانشکده فنی تبریز که دانشکده بسیار خوبی است ودراین چند سال یعنی سال سی وهفت تشکیل گردیده استادندارد ودانشجویان بلاتکلیف هستندووزارت فرهنگ برای این دانشکده اعلام آگهی برای دانشیار واستاد نکرده‌است واگر آگهی کرده‌اند مامیخواهیم ببینیم کجاست کی آگهی کرده‌اند بنده از جناب آقای نخست وزیر تشکر می‌کنم که خودشان علاقمند باینموضوع بودند وبه وزارت فرهنگ دستوردادند وباعلاقهآقای دکتر سام معاون وزارت فرهنگ همینطور لطف آقای دکتر جهانشاه صالح عده‌ای استاد برای آنجا آماده شده وعنقریب خواهند رفت بنده تشکر می‌کنم واین کافی نیست وزارت فرهنگ بایستی توجه کند نواقص استاد دانشگاه وکادر فنی وکادر آزمایشگاهی دانشگاه را تکمیل بکند والانمیشود آنها بنویسند ویک سال شش ماه درتهران معطل بشوند اینها کادر نمی‌شود وزارت فرهنگ باید بودجه بدهد آنها رابا وسائل امروزی مجهز بکنیم که برای مملکت مفید واقع بشوند حقاًبایستی اذعان بکنیم که درسالهای اخیر متخصصین بسیار خوب درایران تربیت شده‌اند دررشته‌های مختلف فرمنگ وبهداری یاحقوق یافنی حقیقتاًباید تشکر بکنیم ولی باید اینها باهم هم گامی داشته باشند همکاری داشته باشند باهم بایستی هم اهنگ وهم گام باشند که بشود سعادتی برای ملت سعادتی برای مملکت حاصل کرد چند روز است که رشتهجراحی مکتب عدل یک کنگره‌ای داشتند بنده که درآنجا شرکت کردم دیدم حقاًبسیار خوب بود بانطر آقای پروفسور عدل که از افتخارات ما هستند کنگره‌ای هست بسیار عالی بسیار خوب برای اینکه پزشکان خودشان رادرجریان پیشرفتهای جراحی وپزشکی بگذارند بنده بسیار تشکر می‌کنم از خود آقای پروفسور عدل وهمکاران که این کنگره راتأسیس کرده‌اند وقابل استفاده‌است بنده امیدوارم فرهنگ که اساس سعادت مملکت است وشاهنشاه که باتشکیل سپاه دانش اوراتأیید فرموده‌اند پیشرفت کامل بکند از کودکستان ودبستان ودبیرستان بنده بکودکستان هم علاقمند هستم چون اصلا پایه گزاری آموزش وتربیت افراد از کودکستان است کودکستان ودبستان ودبیرستان ودانشگاه باید تقویت بشود الان ما قریب بیست هزار دیپلمهمتوسطه داریم که هر سال منتطرند بروند بدانشگاه باید ما به انها امکان بدهیم تهران همه چیز دارد باید ما به شهرستانها امکان بیشتری بدهیم بنده در این قسمت بیش از این مزاحم نمی‌شوم موضوعی که متأسفانه در روزهای اخیر درمجالس صحبت می‌شود راجع به خواربار است اغلب می‌پرسند دولت چرا راجع بشیلات جنوب توجه نمی‌کند خداوند بما نعمت‌های بیکران داده‌است آنوقت ما باید ماهی بیست تومان وبیست وپنج تومان وچهل تومان بخوریم بنده از دولت تقاظا دارم نسبت به شیلات جنوب توجه بکند بنده باز می‌خواهم از دولت وجناب آقای منصور تشکر کنم که نسبت به کمبود غلهاستانها اقدام کرده‌اند مخصوصاًدر آذربایجان امسال گندم کم بود دولت لطف کرده خواهش دارم هر چه زودتر برای دهات اقدام بفرمائید تا برف ننشسته وراه‌ها بند نیامده اقدام بکنند که بعداًبه اشکال برنخورند (دکتر الموتی - برای بذر هم کمک بکنند لازم است) مخصوصاًبرای بذر تا وقت نگذشته اقدام کنند.

رئیس - آفای دکتر امین وقت شما تمام شد.

دکتر امین - عرض مختصردیگربنده راجع بقانون استخدام است امیدوارم راجع بکارمندان دولت که چرخهای این مملکت رامیگردانند وناراحت هستند وهمچنین راجع به بازنشستگان تصمیمی گرفته بشود وقانون طوری تنظیم گردد که نظریات اکثریت کارمندان دولت رابرآورد ودولت ومردم ازناراحتی خارج شوند.

شور دوم وتصویب گزارش کمیسیون کار و امور اجتماعی راجع به بدهی کارفرمایان خباز تهران و کرج و شهر ری و شمیرانات و ارسال به مجلس سنا

۳ - شور دوم وتصویب گزارش کمیسیون کار وامور اجتماعی راجع به بدهی کارفرمایان خباز تهران وکرج وشهرری وشمیرانات وارسال بمجلس سنا

رئیس - وارد دستورمیشویم گزارش شور دوم از کمیسیون کاروامور اجتماعی راجع به بدهی کارفرمایان خباز تهران وحومه شهرهای کرج وشهرری وشمیرانات بابت حق بیمه کارگران قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

گزارش شور دوم از کمیسیون کاروامور اجتماعی بمجلس شورای ملی

کمیسیون کاروامور اجتماعی درجلسه شنبه ۹آبان ۱۳۴۳باحضورآقای معتمدی معاون پارلمانی وزارت کاروامور اجتماعی لایحه شماره۲۵۹۰۱/۳ - ۱۳۴۲/۱۰/۱۷دولت راجع به بدهی کارفرمایان خباز تهران وحومه وشهرستان‌های کرج وشهرری وشمیرانات بابت حق بیمه کارگران تاآخر شهریور ۱۳۴۱ راکه گزارش شوراول آن بشماره۹۷۳چاپ گردیده برای شوردوم مورد رسیدگی قراردادوباتوجه به پیشنهادات واصله بااصلاحاتی بشرح زیر تصویب نمود اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

ماده ۱ - بدهی کار فرمایان خباز تهران وحومه شهرستان‌های کرج. شهرری وشمیرانات بابت حق بیمه کارگران تاآخر شهریور ماه ۱۳۴۱ بشرح زیر احتساب وپرداخت خواهد شد:

الف - کارفرمایانیکه ۵نفر یاکمتر کارگر دارند بابت بدهی گذشته اعم از حق بیمه وخسارت تأخیر مقطوعاًمبلغ پانزده هزار ریال.

ب - کارفرمایانیکه شش نفر یا بیشتر کارگردارند بابت بدهی گذشته اعم از حق بیمه وخسارت تأخیر مقطوعاًمبلغ بیست هزار ریال.

ماده ۲ - بدهی گذشته خبازیهای شهرستانهاباتوجه بتعداد کارگران مربوطه ومیزان مزد آنان بنا برپیشنهاد مدیرعامل سازمان بیمه‌های اجتماعی وتصویب وزیر کار واموراجتماعی معین می‌گردد ولی درهر حال بدهی تعیین شده از بیست هزار ریال تجاوز نخواهد نمود.

ماده ۳ - بدهی کارفرمایان خباز که بطریق مذکور درموارد فوق محاسبه می‌گردد حداکثردر۷۲قسط متوالی ماهانه تقسیط وپرداخت خواهد شد مشروط براینکه تاآخر آبان ۴۱ ترتیب پرداخت آنرا داده باشند.

ماده ۴ - خبازانی که تمام یاقسمتی از آرد مورد نیاز خود رااز ادارات غله ونان دریافت می‌دارند مکلفند اقساط بدهی گذشته وهمچنین لیست وحق بیمه جاری کارگران خودرامرتباًاز طریق ادارات مزبور بسازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران ارسال دارند ودرصورتیکه کارفرمای خبازی درپرداخت هر یک از اقساط مذکور درمواد قبل درسررسید مقررویاتسلیم لیست وپرداخت حق بیمه‌های اجتماعی کارگران به اداره غله ونان مربوطه تعلل نماید اداره مذکور مکلف است تاارائه گواهی سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران مبنی بر انجام تعهدات قانونی کارفرما از تحویل سهمیه آرد به آن کارفرما خودداری نماید. درهرصورت عدم پرداخت ویا تأخیر در پرداخت مشمول ماده۳۵ قانون بیمه‌های اجتماعی خواهد بود.

• تبصره - کارفرمایان خباز که از ادارات غله ونان سهمیه دریافت نمی‌دارند مکلفند بدهی معوقه خود راکه بطریق مذکور درمواد ۱و۲تعیین شده‌است مستقیماًبه سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران پرداخت ولیست کارگران وحق بیمه جاری رانیز طبق مفاد قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران مرتباًبسازمان ارسال دارند.

ماده ۵ - سازمان بیمه‌های اجتماعی می‌تواند درمورد کارگاههای خبازی وسایرکارگاههائی که بنا به تشخیص شورایعالی سازمان از نظر کارگری وضع مشابهی دارند بنا به پیشنهاد مدیر عامل وتصویب شورایعالی سازمان باتوجه بتعدادکارگران ومزد انان هر کارگاه مبلغ مقطوعی بعنوان حق بیمه ماهانه تعیین نماید که پرداخت بنسبت مقرر درماده۲۱قانون بیمه‌های اجتماعی خواهد بود. دراینصورت استفاده کارگران از کمکهای نقدی مقرر درقانون به نسبت دستمزد مقطوعی است که از طرف شورایعالی سازمان تعیین می‌گردد.

• تبصره - درمورد کارگاههای مذکور دراین بیمه آنها عملا بمرحله اجرا درنیامده باشد سازمان بیمه‌های اجتماعی از مطالبه هر گونه وجهی بابت حق بیمه وخسارت صرفنظر نموده ونسبت به شروع بیمه آنان باتوجه بماده۵قانون بیمه‌های اجتماعی عمل نماید.

مخبرکمیسیون کارواموراجتماعی - مهندس مالک.

گزارش شور دوم از کمیسیون قوانین دارائی بمجلس شورای ملی

کمیسیون دارائی درجلسه ۱۱آبان ۱۳۴۳باحضورآقای معتمدی معاون پارلمانی وزارت کاروامور اجتماعی لایحه دولت راجع به بدهی کارفرمایان خباز تهران وحومه وشهرستان‌های کرج وشهرری وشمیرانات بابت حق بیمه کارگران تاآخر شهریور ۱۳۴۱ برای شوردوم مورد رسیدگی قراردادوگزارش کمیسیون کار ومور اجتماعی شورای راتأیید نمود.

اینک گزارش آنرا بمجلس شورای ملی تقدیم می‌نماید.

رئیس کمیسیون قواین دارئی - خواجه نوری.

رئیس - ماده اول مطرح است آقای سیفی فرمایشی داشتید؟ (سیفی - خیردرماده ۵ عرایضی دارم) نسبت بماده اول نظری نیست؟ آقای معینی زند فرمایشی داشتید؟ (معینی زند - توضیح بدهند چرا فقط مربوط به صنف خباز است) (یکی از نمایندگان - لایحه راجع به همین صنف است) - آقای معتمدی تشریف بیاورید.

معتمدی - (معاون وزارت کار) - عرض کنم کارفرمایان خباز تهران از سال ۱۳۳۷که آگهی بیمه خبازان منتشر شده بود تاآبان سال ۱۳۴۱بابت حق بیمه دیناری نپرداخته بودند وچون کارگران خبازشها متقاضی بودند وفشار می‌آوردند برای اجرای بیمه وزارت کار وشازمان بیمه‌های اجتماعی هم مجبور بسئوال آنها جواب مساعد بدهند بعد ازاقدامات خیلی زیادی که شد بالاخره باین نتیجه رسیدیم که برای گذشته آنها یک تخفیفی قائل بشویم برای اینکه قسمتی از وظائفی که بیمه‌های اجتماعی نسبت به کارگران باید انجام بدهند خود کارفرمایان عملاًانجام داده بودند از قبیل معالجه وغرامت وغیره این بود که این فرمول راپیدا کردیم که برا ی گذشته یعنی از سال ۱۳۳۷تا۱۳۴۱بطور مقطوع مبلغی معین بپردازند واین مبلغ مقطوع به نسبت تعداد کارگرانی که دراین خبازیها کارمیکردند معین شد آنچه که دراینجا ذکر شد بیست هزار ریال یا پانزده هزار ریال است که درهفتادودوقسط دریافت شده والان خاتمه یافته‌است وموضوع هم بطور کلی خاتمه پیدا کرده‌است وکارگران خباز تهران هم از بیمه استفاده می‌کنند.

رئیس - نظردیگری نسبت بماده اول نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم بماده اول خانم‌ها وآقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده دوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ماده۲ - بدهی گذشته خبازیهای شهرستانهاباتوجه بتعداد کارگران مربوطه ومیزان مزد آنان بنا برپیشنهاد مدیرعامل سازمان بیمه‌های اجتماعی وتصویب وزیر کار واموراجتماعی معین می‌گردد ولی درهر حال بدهی تعیین شده از بیست هزار ریال تجاوز نخواهدنمود.

رئیس - نسبت بماده دوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) رأی می‌گیریم به این ماده خانم‌ها وآقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده سوم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ماده ۳ - بدهی کارفرمایان خباز که بطریق مذکور درموارد فوق محاسبه می‌گردد حداکثردر۷۲قسط متوالی ماهانه تقسیط وپرداخت خواهد شد مشروط براینکه تاآخر آبان ۴۱ ترتیب پرداخت آنرا داده باشند.

رئیس - نسبت بماده سوم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) بماده سوم رأی می‌گیریم خانم‌ها وآقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده چهارم قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

ماده ۴ - خبازانی که تمام یاقسمتی از آرد مورد نیاز خود رااز ادارات غله ونان دریافت می‌دارند مکلفند اقساط بدهی گذشته وهمچنین لیست وحق بیمه جاری کارگران خودرامرتباًاز طریق ادارات مزبور بسازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران ارسال دارند ودرصورتیکه کارفرمای خبازی درپرداخت هر یک از اقساط مذکور درمواد قبل درسررسید مقررویاتسلیم لیست وپرداخت حق بیمه‌های اجتماعی کارگران به اداره غله ونان مربوطه تعلل نماید اداره مذکور مکلف است تاارائه گواهی سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران مبنی بر انجام تعهدات قانونی کارفرما از تحویل سهمیه آرد به آن کارفرما خودداری نماید. درهرصورت عدم پرداخت ویا تأخیر در پرداخت مشمول ماده۳۵ قانون بیمه‌های اجتماعی خواهد بود.

• تبصره - کارفرمایان خباز که از ادارات غله ونان سهمیه دریافت نمی‌دارند مکلفند بدهی معوقه خود راکه بطریق مذکور درمواد ۱و۲تعیین شده‌است مستقیماًبه سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران پرداخت ولیست کارگران وحق بیمه جاری رانیز طبق مفاد قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران مرتباًبسازمان ارسال دارند.

رئیس - نسبت بماده چهارم نظری نیست؟ آقای معتمدی.

معتمدی - آیا این ماده در گذشته اجرا شده ویا مربوط به آینده‌است.

معتمدی - (معاون وزارت کار) انجام شده بعداًهم خبازان باسهمیه مبلغ حق بیمه رااز طریق اداره غله ونان می‌پردازند.

رئیس - نسبت بماده چهارم نظری نیست؟ (اظهاری نشد) خانم‌ها وآقایانی که بااین ماده موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد ماده ۵ قرائت می‌شود.

(بشرح زیر خوانده شد)

ماده ۵ - سازمان بیمه‌های اجتماعی می‌تواند درمورد کارگاههای خبازی وسایرکارگاههائی که بنا به تشخیص شورایعالی سازمان از نظر کارگری وضع مشابهی دارند بنا به پیشنهاد مدیر عامل وتصویب شورایعالی سازمان باتوجه بتعدادکارگران ومزد انان هر کارگاه مبلغ مقطوعی بعنوان حق بیمه ماهانه تعیین نماید که پرداخت بنسبت مقرر درماده۲۱قانون بیمه‌های اجتماعی خواهد بود. دراینصورت استفاده کارگران از کمکهای نقدی مقرر درقانون به نسبت دستمزد مقطوعی است که از طرف شورای عالی سازمان تعیین می‌گردد.

• تبصره - درمورد کارگاههای مذکور دراین بیمه آنها عملا بمرحله اجرا درنیامده باشد سازمان بیمه‌های اجتماعی از مطالبه هر گونه وجهی بابت حق بیمه وخسارت صرفنظر نموده ونسبت به شروع بیمه آنان باتوجه بماده۵قانون بیمه‌های اجتماعی عمل نماید.

رئیس - آقای سیفی.

سیفی - در ماده این لایحه اینطور باید نوشته شود سازمان بیمه‌های اجتماعی می‌تواند در مورد کارگر‌های خباز وسایر کارگاههائی که از نظر کارگری وضع متشابهی دارند بنا به پیشنهاد مدیر عامل سازمان وتصویب شورای عالی پیشنهادات مدیر عامل سازمان بیمه‌های اجتماعی رابررسی ماکند یاتصویب می‌کند یارد می‌کند فکر می‌کنم دراینجا اشتباه شده شورای عالی مرجع تشخیص نیست بلکه سازمان بیمه‌های اجتماعی تشخیص می‌دهد به شورایعالی اما تبصره ماده۵ اینطوری که دراینجا ذکر شده اجازه می‌دهد بکار فرمایانی که تاکنون کارگران خودشان رابیمه نکرده‌اند وکارگرها هم بعللی نتوانسته‌اند درخواست بیمه کنند یکی دوتاعلتش رابنده ذکر می‌کنم الان بعضی از کارفرماها اتکا می‌کنند بماده۳۳قانون کاروکارگر رااخراج می‌کنند کارگر شکایت می‌کند پس از رسیدگی بشکایت کارگر بنا به تشخیص هیئت حل اختلاف یک حقی می‌گیرد ومیرود آقایان نمایندگان محترم تصدیق میفرمائید یک کارگری هر قدر پاداش خدمت گرفته باشد یاحق سابقه خدمت خدمت گرفته باشد بعد از مدتی این خرج می‌شود ودنبال کار می‌گردد عده‌ای کار فرما هستند کارگر رااستخدام می‌کنند قبل از استخدام از آنها سفته سفید می‌گیرند یک ورقه هائی هم دارند چاپ شده میدهندبه کارگر واز اوامضاءمیگیرند که من تمام حقوق خودم را از کارفرما دریافت کرده‌ام که کارگر نتواند طبق قانون بیمه‌های اجتماعی وقانون کار که کارگر درحمایت ایت دوقانون است از مواد این قانون استفاده کند دلیلش هم این است کارگر بیکار رابرمنافع قانون کاروبیمه‌های اجتماعی مقدم میداند می‌گوید دردرجه اول من کار می‌خواهم که مشغول شوم باین دلیل این تبصره بضرر طبقه کارگر است (صحیح است) اگر امروز بنده که کارفرماهستم کارگرم رابیمه نکرده‌ام وکارگر من هم از بیمه استفاده ننموده مدیر عامل بعلت استفاده نکردن کارگر از مواد قانون بیمه‌های اجتماعی پیشنهاد می‌دهد بشورای عالی سازمان وشورای عالی سازمان دریافت حق بیمه رااز این کارفرما موقوف می‌کند این چه مصلحت کارگر هست وتاحالاعمل شده ودرآینده این عمل خواهد شد والان تعدادی کارفرما هستند که حاضر نشده‌اند که کمارگر خود رابیمه کنند وبمجرد نوشتن نامه بسازمان بیمه‌های اجتماعی درکارخانه راهشان نمی‌دهند اگر می‌خواهند به تصدیق عرایض بنده پی ببرید مراجعه بفرمائید یا سؤال بفرمائید از اداره کار استان تهران ودادگاه بدوی حل اختلاف که چه تعداد کارگر منتظر کار است اکثر اینها برای در خواست اجرای قانون بیمه‌های اجتماعی اخراج شده‌اند وکارفرمایان درعوض آنها می‌روند کارگر غیر معیل وجوان وبادستمزد کمتر استخدام می‌کنند (خانم دولتشاهی - مگر درشورای عالی سازمان نماینده کارگران نیستند) چرا چه کاری می‌توانند بکنند سرکار عضو هیأت نظارت از طرف مجلس شورای ملی هستند میدانید شورای عالی بقیچ وجه در اجرای قانون دخالتی ندارد بلکه می‌تواند مصوباتی بگذراند آنهم طبق پیشنهاد مدیر عامل بیمه‌های اجتماعی یارئیس شورا دراجرای مواد مطلقاًدخالت ندارند واین به صلاح کارگر نیست یکی هم در آخر تبصره اشاره بماده۵ قانون بیمه‌های اجتماعی شده که این ماده ۵ قانون بیمه‌های اجتماعی که درپشت ورقه نوشته شده اشتباه‌است وباماده ۵ قانون - این ماده ۵ را بنده می‌خوانم:

ماده ۵ - دولت می‌تواند با موافقت سازمان بیمه کارمندان دولت را به سازمان بیمه‌های اجتماعی واگذار نماید این ماده۵که اینجا ذکر شده این ارتباط ندارد وتصویب این تبصره یک مشت مردم زحمتکش این مملکت رااز حق مسلم محروم می‌کند (صحیح است).

رئیس - آقای معتمدی.

معتمدی (معاون وزارت کار) - بنده از آقای سیفی تشکر می‌کنم که تاحدودی یک قسمت از اشکالاتی که باآن مواجه هستیم عنوانکردند وبعد از این مراجعاتی که می‌شود لااقل یک قسمتی از جوابهائی که ماباید بدهیم لااقل اینجا عنوان شده‌است واما درباره این ماده همان طور که درمقدمه عرایضم عرض کردم یک آگهی بدون توجه بمقدورات وبدون توجه به امکانات سازمان بیمه که درسال۱۳۳۷ منتشر شده‌است مبنی براینکه فلان کارگاه وفلان قسمت بیمه هستند درآن موقع فقط به اعتبار این آگهی قناعت شده‌است وبعد از آن دیگر کسی سروقت کسی نرفته‌است نه کارفرمائی مراجعه کرده. نه دستگاه سازمان بیمه ی اجتماعی درصدداین موضوع برآمده‌است نه کارگری از مزایای بیمه‌های اجتماعی استفاده کرده ونه کارفرمائی حق بیمه پرداخت کرده واگر کارگر مراجعه می‌کرد دستگاههای سازمان جوابگوی تأمین احتیاجات آنها بود باین مناسبت یک عده‌ای کارگر اسماًبیمه بوده‌اند درظرف پنج، شش سال نه کارگری بآنها مراجعه کرده بود. بعد از ۵ - ۶سال آمدند بفکر افتادند البته برای تذمین منافع سازمان وبرای حفظ منافع گذشته سازمان مأموریتی کهواقعاًمعتقد وعلاقمند بودند که بنده از ذکر نام یکی از آنها که دربین آقایان نشسته آقای قراچورلوهستند بایستی افتخار کنیم که یک چنین همکاری داشتیم درآنجا شروع کردند به وصول حق بیمه‌های معوقه ولی البته وصول این حق اشکالات خیلی زیادی در برداشته برای اینکه اولاًکارگر استفاده نکرده بود وحتی در تعیین صنف نوعی عمل شده بود که متأسفانه در واقع تر وخشک باهم سوخته بودند فرضاًآمده بودند صنف کافه رستوران رابیمه کرده بودند بعد یک دکان دم پختکی ته میدان محمدیه آنهم جزوچلو کبابی آمده بود وبرای اوهم اجرائیه سنگین صادر کرده بودند واز او هفت، هشت هزار تومان مطالبه می‌کردند این اشکالات در کادر بود وبرای رفع این اشکالات وبرای اینکه به بیمه عمل شده اشد فقط بیمه روی کاغذ نباشد این تصویبنامه قانونی تصویب شد که الان لایحه اش حضور آقایان مطرح است اشکال عمده ما اشکال خبازی هابود که باین صورت مرتفع شدوبیمه‌های آنها ادامه پیدا کرد یک کارگاهها ویک صنف‌های دیگری هم بودند مثل گرمابه دارها مقل کفاش‌ها مقل سیمانکاریها ی کوچک آنها هم اسماًبیمه بودند ولی عملاًاز مزایای بیمه استفاده نکردند باین مناسبت ما بموجب این ماده درصدد برآمدیم که اولاًانها رابرایشان بیمه مقطوع تعیین کنیم چون ملاحطه میفرمائید برای یک کار گاهی که صاحب آن سود ندارد دادن لیست کارگران ونگهداشتن حساب حقوق آنها کار بسیار مشکلی است بهمین مناسبت درقانون سابق هم ما توجه باین امر داشتیم که برای این جور کارگاهها حق بیمه مقطوع معین کنیم وهمان عمل را هم نسبت به کارگاههائی که متشابه کارگاههای خبازی بودند وهستند خواستیم آن عمل را سرایت بدهیم این که تشخیص شورایعالی گذاشته شده برای اینستکه یک فرد نباید به رأی خودش برای یک عده یی بی جهت مزاحمت فراهم بکند یا عده‌ای رااز حقی محروم بکند نسبت بآنها (سیفی - ابتدا به ساکن است) ملاحظه بفرمائید اینها کارگاههای شبیه خبازی هستند که شورایعالی تشخیص می‌دهد (سیفی - بنا بگزارش مدیر عامل) بنا به گزارش مدیر عامل منظور اینست که بنا بنا بتشخیص مدیر عامل وشورایعالی باشد دراول نوشته‌اند بنا به تشخیص شورایعالی درصورتیکه بنا بپیشنهاد وتشخیص شورایعالی ممکن است که مدیر عامل سازمان بیمه اجتماعی رأساًمزاحم یک کارگاه بشود وبگوید توباید بیشتر بدهی آن کارگاه می‌تواند به مدیر عامل بگوید که وضع من اینطور است این یک موضوع درقسمت آخر تبصره ماده۵بطوریکه آقایان اطلاع دارند قانون بیمه‌های اجتماعی یک قانون اجتماعی ومترقی است که بایستی درمقابل اعطاءیک حقوقی به کارگر یک حقی وصول بشود ما مالیات وصول نمی‌کنیم اگر برای کسی کاری انجام نداده باشیم چیزی وصول نمی‌کنیم یک کارگاهی فرض بفرمائید کارگران فلان نقطه دور دست که نه پزشکی برایشان فرستاده باشیم ونه کاری برای آنها انجام داده باشیم حق بیمه گرفتن از اینها کار صحیحی نیست چون اصل بیمه بیمه فردی است یعنی دستگاه بیمه گر باافرادسروکار دارد باید حسن پسر تقی رابشناسد برایش پرونده داشته باشد وباید برای اوحق بیمه از کارفرما بگیرد درمقابل اوهم یک حقوقی منظور است مطابق قانون اگر برای کسی کاری انجام نشده باشد خود آقایان تصدیق می‌کنند که گرفتن حق بیمه از او برخلاف عدالت است ومطابق اصل قانون وعدالت نخواهد بود (صحیح است) البته این کارگاه هم آقای سفی ناظر به اصناف است نه کارگاههای بزرگ کارخانجاتی که کارگر دراختیار دارد (سیفی - نوشته‌است کارگاهها (نه خیر کارگاههای مشابه باخبازی (سیفی یک دوزندگی ممکن است ۵۰ کارگر داشته باشد عملاکارگاه‌است) اگر عملات ماکاری انجام نداده باشیم واقعاًحق نیست که ماحقی بگیریم مابرای آنها اگر کاری انجام دادیم می‌گیریم مطالبه می‌کنیم آنهم که فرمودند به ماده۵ ارتباط ندارد آن ماده۵ که درگزارش نوشته شده مربوط به قانون ۱۳۳۴ است ودر ۱۳۳۹تغییر کرده. ماده۵ اینست که اگر بیمه جدیدی خواستند مدیرعامل پیشنهاد می‌کند وزیر کار تصویب می‌کند ماده۵ اینست که افرادی که بوسیله سازمان جزءوکلاًبیمه شده‌اند باتوجه به مقررات این قانون بیمه خواهند شد وادامه پیدا خواهد کرد ودرهر صورت بنده می‌خواهم عرض کنم که دستگاه بیمه‌ها ی اجتماعی باکمال دقت بدستورصریح اعلیحضرت همایون شاهنشاهی باکمال دقت وسرعت توسعه پیدا می‌کند وبه نسبت توسعه وامکاناتی که خودش دارد افرادی رابیمه می‌کند که بعد بتواند جواب احتیاجات اورابدهند والامنظور قانون عملی نمی‌شود بنابراین هر دسته وصنفی راکه سازمان بیمه‌های اجتماعی تشخیص داد که اینها باید بیمه بشوند ومقابل آن سازمانهائی که باید جوابگوی احتیاجات آنها باشد تأمین بود آنها بیمه خواهند شد وهیچ جای نگرانی برای آقایان نیست وبا این لایحه قسمت عمده اشکالات مردم هم بعقیده ما حل شده‌است (صحیح است) (موقر ممکن اس بفرمائید این خبازی راکه هنوز جواز کسب نداده‌اند وتعطیل ظده‌است چه جوری باید بیمه بپزدازد؟ ) فرق نمی‌کند از نظر بیمه‌های اجتماعی تفاوتی نمی‌کند چون بیمه‌های اجتماعی تفاوتی نمی‌کند چون بیمه‌های اجتماعی به اجازه کسی نگاه نمی‌کند بکارگران کارگاهها نگاه می‌کند(قراچورلو - حق بیمه رابرای روزهای کارکرد می‌دهد و بنسبت مدت کار ازشان حق بیمه گرفته می‌شود).

رئیس - آقایان خواهش می‌کنم بترتیب صحبت بفرمائید. آقای روستا.

روستا - عرض شود که بنده فکر می‌کنم این لایحه مشکلات اکثر کارگاههای کوچک رابخصوص پیشه وران راحل می‌کند چون آقایان بهتر اطلاع دارند مخصوصاًجناب آقای سیفی میدانند که باطرح این لایحه تمام کارگاهها بخصوص کارگاههای کوچک راهم بیمه خواهند کرد وکارگران همه بدون استثناءبیمه می‌شوند سابق براین وضع بیمه باین صورت نبود که همانطوریکه جناب آقای وعتمدی فرمودند کارگاهی که مطلقاًاسمی از بیمه درآنها نبود وکارگرانی که از بیمه استفاده نکرده بودند بدون جهت درمقابل یک اجرائیه ۱۰ - ۱۵ هزارتومانی قرار می‌گرفت که این بناچار باید مدتی کار وزندگی اش راول کند برود دنبال این اجرائیه فرض منید بنده یک دوزندگی رامثال می‌آورم دریک دوزندگی کارگر اصلی ۳الی ۴نفر است باین معنی یک کت دوز ویک شلوار دوز است هر کدام آنها یک وردست دارند علاوه براینها توی این کارگاه بچه هائی هستند که بعنوان کارآموزی می‌آیند وکاریادمی گیرند ولی سازمان بیمه‌های اجتماعی قبل از طرح این لایحه همهافرادی راکه دراین کارگاهها بودند اعم از کوچک. بزرگ صورت برداری می‌کرد وبنام کارگر حق بیمه می‌خواست در صورتیکه نه این کار کارگر حق بیمه بکارفرمایش داده بود ونه کارگر از بیمه استفاده کرده بود ونه دستگاه سازمان بیمه‌های اجتماعی وسیله هی داشت که بتواند از این کارگر از نظر بهداشت پذیرائی کند من خیال می‌کنم که این لایحه صددر صد بنفع کارگران است وجناب آقای سیفی باید از طرح این لایحه خیلی ممنون باشند چون این باعث می‌شود که این اختلافات از بین برود وبااین حسن نیتی که الان بین شورای عالی اصناف ووزارت کار وسازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران موجود است از حالا ببعد در حدود امکاناتی که سازمان دارد هر کارگاهی راکه تشخیص داد وخود شورای عالی اصناف نظر داد که قانون رابایستی اجرا کنند هر دستگاهی که واقعاًآمادگی پیدا کرد خود رابیمه می‌کند وحق بیمه اش را خواهد پرداخت بنده می‌خواستم از جناب آقای معاون وزارت کار خواهش کنم که آن نوع مشابه که فرمودند تصریح بفرمائید چه نوع پیشه وران وصنفهائی مشابه می‌شوند که اگر از ما سؤال کردند مابتوانیم جواب بدهیم خیلی متشکرم.

رئیس - آقای معتمدی

معتمدی - (معاون وزارت کار) اولا باید عرض کنم که دراین ماده پنج که درپشت این لایحه نوشته شده‌است استناد کرده‌است به قانون بیمه‌های اجتماعی کارگران مصوب ۱۳۳۴، البته این قانون بعد اصلاح شده‌است درسال ۱۳۳۹ وماده۵اشتباهاًاینجا نوشته شده‌است راجع بکارگران مشابه خبازی البته می‌شود که برای خشنودی آقای روستا خیاط رااسم برد، عرض کنم، کفاش رااسم برد، طبقاتی که وابسته بصنف هستند یعنی پیشه وران جزءسیمانکاران غزر ماشینی رااسم برد، ممکن است غیر از این طبقات در عمل هم مواجه شوند بطبقات دیگر، کتیرا پاک کن‌ها هستند که ممکن است در عمل مواجه بااین قانون ومشمول آن شوند.

رئیس - آقای معتمدی.

معتمدی - یکی از مظاهر ترقی وتمدن کشور ما بیمه کردن کارگران ایرانی است زیرا درگذشته کارگران بیمه نبودند ودرنهایت سختی وعسرت زندگی می‌کردند وچه بسا کارگرانی که مریض می‌شدند وبخاطر نداشتن آذدقه ودارو، خود وعائله شان تلف می‌شدند ولی دراینجا بین کارگران کارخانجات واصناف می‌بایستی سازمان بیمه‌های اجتماعی توجهی بکند وبوضع زندگی آنها ودر امد انها رسیدگی بکند وبعد تصمیم بگیرد. بنده ناچارم دراین باره مطالبی بعرض مجلس شورای ملی برسانم ووظیفهوجدانی وقانونی خودم رادر اینجا انجام بدهم، کارگر کارخانه حتماًباید بیمه بشود کارگران دیگر هم باید بیمه بشوند اما وقتی بمدیرکارخانه بگویند کارگران شما بیمه هستند او قبول می‌کند وحق بیمه را می‌کشد روی محصولش، روی نخش روی پارچه اش روی محصول کارخانه اش ولی کارفرمای نانوا نمی‌تواند این کار رابکند جناب آقای مهندس مالک بعرایض بنده توجه فرمائید بعد تشریف بیاورید اینجا جواب بدهید برای روشن شدن ذهن آقایان باید توضیح بدهم که دراصفهان نان بوسیله یک شاطر ویک استاد کار ناتوان تهیه می‌شود زیرا آردش را دیگری تهیه می‌کند وتحویل نانوا می‌دهد باین ترتیب که خود اصفهان گندم بقدر کافی وباندازه مصرف خودش ندارد فقط بقدر سه ماه اصفهان گندم ونان دارد بقیه راباید از خارج تهیه کنند وبیاورند باصفهان این راابتدا یک تاجر از خارج می‌خرد باصفهان می‌آورد. بعد بارورز می‌خرد وبوجاری می‌کند وآرد آنرا توی کیسه‌های نود کیلوئی می‌کند وتحویل نانوا می‌دهد. قیمت هر کیسه آرد هم مثل قرص آسپرین روشن ومعلوم است. اجرت پخت هم معلوم است.

کرایه وسوخت وعوارض وروشنائی واین چیزها هم معلول است. بعد باید از عوایدی که از آن بدست می‌آید سهمی هم برای سازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران قائل شود (خواجه نوری - از عواید نیست اجرت است) بله صدی پنج اجرت را کارگر باید بدهد وصدی سیزده را کارفرما باید حساب این سیزده در صد راکرد. آقایان قطعاًشنیدید سه چهار ماه پیش نانوایان اصفهان در حدود دویست نفرشان به تهران آمدند آنها بعلت نداشتن عایدی واینکه نتوانسته بودند حق بیمه را بپردازند وسازمان بیمه‌های اجتماعی کارگران برای آنها اجرائیه صادر کرده بودیک مرد ۵۰،۶۰ساله بابضاعت مزجات ونهایت آبرومندی دکانی برای حفظ آبرو وبرای حفظ عائله اش دائر کرده آن دکان رارها کرده وبه تهران آمده بود برای اینکه برایش اجرائیه صادر کرده بودند وعده‌ای از اینها رابزندان فرستاده بودند بقیه ناچار شدند آمدند تهران وبه بنده مراجعه کردند گفتم حرف شما چیست گفتند ما ضرر می‌کنیم، بدرد ما برسید، بحساب ما رسیدگی کنند اگر ما راست می گدئیم فکری بحال ما بکنید اگر دیدید دروغ می گوئیم ما راتعقیب کنید اجرائیه صادر کنید وپولش رابگیرید، ما آمدیم وراجع باین موضوع باجناب آقای نخست وزیر واعضای محترم دولت تماس گرفتیم آقای دکتر یگانه هم در این کمیسیون تشریف داشتند (صحیح است) نانوایان هم شروع کردند به لابه مردن وگریه کردن وگفتند بحضرت عباس به امام، بهرکس که شما قبول دارید ما نمی‌توانیم این پول را بپردازیم حساب ما روشن است، کسب وکار ما روشن است بیائید رسیدگی کنید، دولت تصمیم گرفت رسیدگی کند وهیئتی رافرستادند باصفهان، قبل از اینکه اینها بروند من بنمایندگان وزارت کشور ونماینده وزارت کار وزارت دارائی در حضور آقایان گفتم کسانی راکه باصفهان می‌فرستید آنها رابقرآن قسم بدهید بروند باصفهان وبیطرفانه قضاوت کنند وبیطرفانه رسیدگی کنند وحقایق راگزارش بدهند رفتند باصفهان وبنده هم نمی دانم که بودند وآنها راندیدم ویک هفته یا ده روز ماندند وقبل از رفتن باصفهان بااینکه خبره ومطلع بودند معهذا باکارگران وکارفرمایان نانوائی تهران تماس گرفتند اطلاعاتی از نانوائیهای تهران بدست آوردند ورفتند به اصفهان رسیدگی کردند وبرگشتند به تهران وگزارش دادند که نانواهای اصفهان ضر می‌کنند (مهندس صائبی - از منفعت ضررمیکنند) پس باید بگویم یانماینده دولت صحیح گزارش نداده‌است ویاایکه برای گزارشات نمایندگان اعزامی اهمیتی قائل نمی‌شوند وقتی نماینده دولت بیک محلی رفت ورسیدگی کرد وگزارشی داد آن گزارش برای دولت سندیت دارد ودولت هم بزعم شما یعنی وزرا ونخست وزیر گزارش صراحت دارد که نانوایان ضرر می‌کنند پس این وظیفه دولت است که فکری برای تأمین حق بیمه کارگران خباز بنماید بعد گفتند در اصفهان ۷۰۰دکان نانوائی است چهار صدتایشان زیادی است درش راببندید (راهش هم همین است) ولی جناب آقای روحانی وکیل مردم بفرمائید به بینم چهاصد دکان نانوائی که هر کدام شش هفت وهشت وده نفرنان خور دارند می‌توانید در یک دکانش راببندید فردا جواب آنها را چه می‌دهید. فردا که صاحب یک دکان نانوائی باکارگرانش آمدبه تهران ودر این مجلس متحصن شد آقای رئیس جمهور وشما نمایندگان به او چه جواب می‌دهید. اگر بشما گفت که آقا من کار دیگری نمی‌توانم بکنم، بروم چاقو کشی بکنم، بروم دزری بکنم، کار دیگری دارید که بمن بدهیدؤسرمایه‌ای می‌توانید باو بدهید؟ چه جوابی باو خواهید داد؟ بنابراین حتی یک دکان نانوائی رانمی‌توانید ببندید (صحیح است) گفتند خیلی خوب دکان نانوائی رانمیشود بست برای اینکه ضرر نانوا جبران شود بیائید روی نان قیمت بیاندازیر بنده مخالفت کردم وگفتم حاضر نیستم یک دیناری روی قیمت نان بکشیند (یکی از نمایندگان - درمورد لبایحه صحبت بفرمائید) این مطالب مربوط به این لایحه‌است. شما اگر ای مطلب را دربارهدکان کفاشی بگوئید وبگوئید کارگرانش بیمه شوند وهر دکان کفاشی ده بیست تومان بدهد او می‌تواند بدهد وبعد روی هر جفت کفش دوسه تومان می‌اندازد واین تأثیری روی افراد ندارد (صحیح است) برای اینکه هر فردی در سال دوسه جفت کفش بیشتر نمی‌خرد وسه تا دو تومان در زندگی او اثری ندارد ولی روی نان مردم که خوراک طبقه دوم وسوم است ومردم ناچارند روزی سه مرتبه از این نان استفاده کنند نمی‌شود چیزی استفاده کرد (صحیح است) درزندگی مردم مؤثراست، درخواربار ومایحتاج عمومی مؤثراست، اگر چیزی به نان مردم اضافه شود در هزینه زندگی مؤثر واقع می‌شود (صحیح است) بنابراین بین کارفرمای نانوا وکارفرمای کفاش وکارفرمای کارخانه فرق است. اغلب این نانوا‌ها هم که جواز پخت ندارند برای انها هم اجرائیه صادر کرده‌اند واز همین‌ها هم می‌خواهند پول بگیرند، آقا یک کسی که هنوز اجازه کسب باو نداده‌اند چطور می‌خواهند از او حق بیمه بگیرند چطور عدالت حکم می‌کند باید بوضع کسب وعایدی نانوا رسیدگی بشود وصریحاًعرض می‌کنم اگر بدخل وخرج نانوا رسیدگی نشود وبالاجبار پولی از او وصول شود به نان اجتماع لطمه وارد می‌شود موقعیکه این لایحه مطرح بود بنده یک پیشنهادی دادم متأسفانه من راحتی در ان کمیسیون هم دعوت نکردند که لااقل بیایم در آن کمیسیون راجع به پیشنهادم توضیح بدهم بنده این پیشنهاد راداده بودم.

ixi

• تبصره - سازمان بیمه‌های اجتماعی مکلف است قبل از تعیین ودریافت سهم بیمه به در آمد وهزینه صاحبان نانوائی بوسیله کمیسیونی مرکب از نمایندگان وزارت کار - وزارت کشور - وزارت دارائی ونمایندگان سندیکای خبازان ویک نفراز معتمدین هر محل رسیدگی نموده وپس از روشن شدن میزان درامد سهم بیمه را تعیین ودریافت دارند››وقتی یک دکانی عایدی ندارد شما سر نیزه بگذارید پس گردن او وبگوئید بده البته صحیح نیست باید عایدی رااز طریقی که ممکن است وصول کرد بنده راحع به این موضوع باجناب آقای منصور صحبت کردم واقعاًایشان یک جواب منطقی واساسی دادند فرمودند البته وقتی که یک پیشه وری ضرر می‌کند باید به ضررش رسیدگی کرد و از طریقی سهم بیمه کارگر را جبران و پرداخت کرد واین حرف واقعاً منطقی و صحیح است والا نمی‌شود که ما چشممان را به بندیم و بگوئیم ‹‹ بودور که وار دور ›› این است که هست می‌خواهید بدهید می‌خواهید ندهید با سر نیزه می‌گیریم باید به حقوق مردم و به عایدات مردم و کسبه رسیدگی کرد و بعد از ایشان هم گرفت بنده میدانم که این عرایضم اینجا ممکن است به نتیجه قطعی نرسد ولی از نظر اداری وظیفه این پیشنهاد را می‌دهم و تقاضا می‌کنم نمایندگان به آن توجه بفرمایند.

روحانی ـ ولی توجه به رفاه مردم لازم تر از توجه به پیشنهاد جنابعالی است.

رئیس ـ آقای سیفی.

سیفی ـ سازمان بیمه‌های اجتماعی یکدستگاهی است در مملکت که از نظر وضع اجتماعی این مملکت خیلی موًثر است پس لوایحی که مربوط به قانون بیمه‌های اجتماعی است واینجا می‌آید باید توجه کرد وباید دقیق شد که واقعاً خوب اجرا شدن قانون بیمه‌های اجتماعی یاعکس آن چه عکس العمل بدیا خوبی در وضع مملکت ما دارد از توضیحاتی که جناب آقای معاون وزارت کار فرمودند و همیشه استدلال ایشان برای ما خط مشی بود تشکر می‌کنم ولی بنده سه سال عضو شورای عالی سازمان بیمه‌های اجتماعی بودم چهارده سال و خرده‌ای است که سازمان بیمه‌های اجتماعی بوجود آمده و تا بحال این را می‌خواهم حضور جناب آقای معتمدی و جناب آقای روستا عرض بکنم چندین بار به اصنافی که آقایان مورد نظرشان هست از طرف سازمان بیمه‌های اجتماعی اجرائیه صادر شده بعد هم متوقف شده و کارگرهائی که برای تقویت بنیه سازمان بیمه‌های اجتماعی پرداخت می‌کنند که در موقع پیری یا از کار افتادگی و فوت بتوانند وارث اینها از این محل استفاده کنند پولی که کارگر‌های دیگر داده‌اند خرج کارگرهای این اصناف شده بدون اینکه یک تومان حق بیمه پرداخت کرده باشند ما اینجا یک واقعیتی را می‌خواهیم بگوئیم من نه یک تعصب کارگری دارم و نه آقای روستا یک تعصب کارفرمائی باید داشته باشند بلکه مصالح مملکت برای ما مهم است آنچه که برای بنده وآقای روستا مورد اهمیت است مصالح کل مملکتی است (احسنت) حساب وکالت صنف واین حرفها نیست اینکه بنده عرض می‌کنم در حضور معاون محترم وزارت کار عرض می‌کنم وخود آقای روستا که تشریف دارند میدانند تابحال ده بار برای حق بیمه‌ای که یک خباز یا یک صنفی به سازمان بیمه‌های اجتماعی بدهکار بوده واجرائیه صادر شده آمده‌اند نامه نوشته‌اند به اعلیحضرت همایونی به دولت وتمام دستگاههای این مملکت نتیجه این شده که گفته‌اند آن مبلغ را بدهند و نداده‌اند بعد آمده‌اند توافق کرده‌اند که مثل اًهزار تومان بدهند از فلان تاریخ بعد هزار تومان را دوباره نداده‌اند وباز اجرائیه صادر شده اینکه بنده می‌گویم بامدرک عرض می‌کنم چون آقای صائب هم همکار بنده بودند وبدون دلیل عرض نمی‌کنم بیست مرتبه اصناف توافق کردند که حق بیمه بسازمان بیمه‌های اجتماعی بدهند وندادندومتوسل شدند به این وآن زورشان هم چربیده این را هم باید بگویم تا بحال زور اینها به کارگر چربیده باین دلیل ده تومان اگر توافق شده رفته‌اند ده تومان را کرده‌اند دو تومان که بدهند ونداده‌اند ما درشورای عالی اصناف بودیم نمایندگان صنف خباز نمایندگان صنف خیاط آمدند واین درجه بندیها با توافق سازمان بیمه‌های اجتماعی ونمایندگان صنف بعمل آمده که آمده شورای عالی سازمان بیمه‌های اجتماعی هم تصویب کرده واما معتقد هستیم یک مؤسسه جوان نمی‌تواند الان جوابگوی همه را بیمه بکند این مملکت باشد وبتواند دریک موقعی همه رابیمه بکند این را ما عقلمان می‌رسد ولی از سازمان بیمه‌های اجتماعی هم من نمی‌خواهم دفاع کنم دلی اگر یک کارگاهی را شناخته طبق قانون بیمه‌های اجتماعی که این بایستی کارگر‌هایش بیمه بشومند روی دلایل و روی یک منطقی بود همینطور هوائی نبوده برای اینکه طبقه بندی کرده‌اند و تشخیص داده‌اند که چه کارگاهی چه صنفی حد معینش چیست اگر از حد معینش تجاوز کرد باید بیمه بشود هوائی نبوده روی منطق بود برای اینکه کارگر بیکار نشود دولت ودستگاه ووزارت کار وسازمان بیمه‌های اجتماعی روی حسن نیت باطبقه کارگر یا کارمند موافق بوده‌اند بنده هم چون همیشه طرفدار کارگر بودم وهستم می‌خواهم به این آقای معتمدی عرض کنم که اگر می‌خواهند الان دو نفری برویم در کارگاههای اصفهان کارگرهائی را دستشان را بگیریم وبگذاریم در دست جناب عالی که ده سال است کار می‌کند وبیمه نیستت وهر وقت مأمورین وزارت کار با سازمان بیمه‌های اجتماعی برای بررسی می‌روند این کارگر‌ها رامیکنند توی یک اطاقی ودرش را می‌بندند واهل اصفهان هم نیستم ولی هر کارگاهی را که انگشت بگذارید نشان می‌دهم (خواجه نوری - بفرمائید در اصفهان بیست میلیون تومان صرف بیمارستان بیمه‌های اجتماعی شده واصفهانیها یک شاهی نداده‌اند) (معتمدی - هر ماه یک میلیون تومان پول می‌دهند) این عرایضی که بنده می‌کنم خدا را شاهد می‌گیرم که یک فرد مسلمان ومعتقد هستم وبرای روشن شدن ذهن نمایندگان محترم است (آفرین) و تمامش متکی بدلیل واسناد معتبر است (صحیح است).

راجع به نانوا بنده فقط یک کلام به آقای معتمدی عرض می‌کنم شما که نمایندگان دولت را بقرآن قسم دادید که بروند به اصفهان حقاًقضاوت کنند ولی بمطالب اصلی آن گزارش اشاره نفرمودید مطالب اصلی گزارش نمایندگان دولت این بود که تمام نانواهای اصفهان حداقل نان را کیلوئی دوازده ریال ودهشاهی می‌فروشند (معتمدی هیچ چنین چیزی نیست) اجازه بفرمائید در صورتیکه من معتقدم که الان که خودم نان را پانزده ریال وشانزده ریال می‌خورم واما می‌بینید حق بیمه‌ای که برای کارگر خباز تعیین شده در هر کیلو نان سه شاهی است جناب آقای معتمدی این محاسبه‌ای که شده توافق شده با نمایندگان خباز برای حق بیمه کارگر کارگری که باید سالم باشد وبتواند خمیر بزند برای هر کیلو نان سه شاهی حساب شده تصدیق بفرمائید که این مبلغ هیچ جا اثر ندارد من تقاضا می‌کنم از آقای معتمدی نماینده محترم دولت که مورد احترام تمام کارگران هستند (صحیح است) این را عرض می‌کنم وخودم نمایندگی می‌دهم به آقای معتمدی بروند پرونده سازمان بیمه هی اجتماعی اصفهان را ببینند من نمی‌خواهم اسم ببرم چون اسم افراد را آوردن درست نیست من بارها از کارفرماهای باشرف باوجران وخوب تشکر کردم آنهائی هم که بوظیفه قانونی خودشان عمل نکردند از خدا خواسته‌ام آنها را هم هدایت بکند تشریف ببرند پرونده سازمان بیمه‌های اجتماعی اصفهان را ملاحظه بفرمایند اگر بعد ا مطالعه آمدید واینها دفاع کردید ا این کار فرماها بنده هر چه شما بخواهید می‌دهم ولی من شرم دارم یکی یکی را ایم ببرم (معتمدی - من صحبتم سر نانواها ست) اما نانوا الان دولت برای نان روی ۸۰ هار تومان سالی ۸۰ میلیون ضرر می‌دهد (صائب - سالی ۹۰ میلیون تومان) برای رفاه مردم (معتمدی - برای مردم تهران است) (بالاخانلو - این ضرررابرای تهران می‌دهد) (مهندس صائبی - دولت روی بیست تن گندم به همدان می‌دهد).

رئیس - اجاه بفرمائید صحبت کنند.

سیفی - اجاه بفرمائید ملت هائی موفق شدند که از تعصب خارج شدند وبه دنبال حقیقت رفتند این دولت که می‌آید صد میلیون تومان تا بحال گندم از خارج خریده فقط برای رفاه مردم است (صحیح است) من نانوای اصفهان را می‌گویم میخواهم بگویم این نانوای تهران را که دولت بهش کمک میکنر نان را ۱۵ ریال خورد مردم می‌دهد دولت مجبور شده گفته‌است تا حق بیمه مرا پرداخت نکنید اداره کل غله سهمیه نمی‌دهد میخواهید من دست شما را بگیرم بشما نشان بدهم نانوائی را که اموال غیر منقولش ا ۵ میلیون تومان بیشتر است آیا این غیر ا پولی است که ا نانی که بمن وشما فروخته بدست آورده (معتمدی - دراصفهان چنین کسی نیست) حالا که اسم اصفهان را اوردید بنده باکمال تأسف باید بگویم که بد قلق ترین کارفرماهای ما در شهر اصفهان هستند (صحیح است) بنده یک پیشنهاد دارم.

رئیس - پیشنهاد نمی‌شود داد.

سیفی - بسیار خوب دیگر عرضی ندارم.

رئیس - نظر دیگری نسبت بماده۵ نیست؟ (اظهاری نشد) بماده۵ وتبصره آن رأی می‌گیریم خانمها وآقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمایند (اکثر برخاستند) تصویب شد در کلیات آخر لایحه نظری نیست؟ آقای معتمدی بفرمائید.

معتمدی - ۱۴،۱۵ سال قبل من اولین نفری بودم در اصفهان که دنبال بیمه کردن کارگران ایران بلند شدم (عده‌ای از نمایندگان - پایه گذار بیمه کارگر اولین نفر اعلیحضرت همایون شاهنشاه بودند) (حقشناس - ما هر چه داریم از شاهنشاه مملکت داریم ما سرباز ایشان هستیم) البته همه سرباز ایشان هستیم همه سرباز شاهنشاه هستیم دو صنف هستند در ایران یکی کارگران گرمابه‌ها ویکی کارگران نانوائی که در شرایط سختی زندگی می‌کنند ومیبایستی حتماًبیمه بشوند (احسنت) (روحانی - اما از پول کارفرماها) (یکنفر از نمایندگان - متأسفانه نیستند) (دکتر معتمد وزیری - وباید بشدند) در مورد کارگران خباز اصفهان وضرری که می‌کنند صاحبان نانوائی در اصفهان آمدند وبدولت مراجعه کردند گفتند از دوکار یک کار بکنید یا همین شرطی که در باره نانواهای تهران قائل شده‌اید دربارهما هم اجرا کنید یا اینکه بحساب ما رسیدگی کنید کار فرماهای نانوائی اصفهان گفتند همین جناب ۰. آقای دکتر یگانه هم تشریف داشتند (صحیح است) گفتند به نانواهای تهران سهمیه گندم می‌دهند و از روی سهمیه حق بیمه کارگران را بر می‌دارند بیائید بما هم همین سهمیه را بدهید آقای استاندار اصفهان کمیسیونی در اصفهان مرکب از نمایندگان ادارات غله و نان سازمان بیمه‌های اجتماعی ء شهرداری و وزارت دارائی و شهربانی اداره کار تشکیل دادند و رسیدگی وپیشنهاد کردند بدولت که روزی صد تن گندم مصرف اصفهان است این گندم را مثل تهران بنا نواهای اصفهان بدهند تا مشکل نان اصفهان حل بشود یک مملکت و دو جور قانون که نمی‌شود بچه دلیل به نانوای اصفهان نمی‌دهید ء چرا به نانوای قوچان نمی‌دهید؟ (دکتر معتمدوزیری ـ این قانون نیست قانون یکسان است) اگر یکسال است آقای دکتر معتمدوزیری بیائید بپرسید چرا به نانوای تهرانی سهمیه گندم می‌دهند ولی به نانوای اصفهان نمی‌دهند (سیفی ـ بهمین دلیل حق بیمه کارگران اصفهان کمتر ازحق بیمه کارگران تهران است) گفتند بیائید همان سهمیه‌ای که به نانوای تهرانی می‌دهید به نانوای اصفهان هم بدهید زیرا در اصفهان بیشتر از سه ماه گندم نیست و باید کسری آن را با زحمت از راههای دور بخرند و بیاورند به اصفهان این را رسیدگی بکنید ولی متأ سفانه دولت گفت سهمیه بهتان نمی‌دهم مأمور می‌فرستم رسیدگی می‌کنند فرستادند رسیدگی کردند و گزارش دادند ضرر می‌کنند این گزارش را هم زیر پا گذاشتند بنده میدانم با این سرو صداها حرف حق به نتیجه نمی‌رسد حالا هم هر چه داد بزنند میگویند اینطور نیست بنده می‌گویم همین شرطی را که در باره نانوای تهران اجرا می‌کنند درباره نانوای اصفهان هم اجرا کنیم سهم بیمه را هم بگیرید حالا این کجایش نا صحیح است؟ کی می‌گوید کار گر خباز بیمه نشود؟ (سیفی ۶۵ هزار تن گندم دولت باصفهان داده) این کمک مربوط به تمام ایران است این کنسی را که آقای صائب به شما دادند این گندم برای نان تمام ایران خریداری شده این مربوط به تمام ایران است ما روی کمبود گندم اصفهان وبیمه کارگران و عدم توانائی حق بیمه کافرما صحبت می‌کنیم سند ما هم گزارش دولت است اگر بهر قیمتی بفروشند نمایندگان دولت رفتند به اصفهان و گزارش دادند که نانوای اصفهانی ضرر می‌کند شما این ضرر را نادیده می‌گیرید و می گوئید ما به این چیزها گوش نمی‌دهیم ما پول را ماخواهیم و با زور این پول را از شما می‌گیریم (روحانی ـ هیچ چنین چیزی نیست) باید به واقعیات توجه کرد و آنچه به مصلحت کشور و اجتماع است اقدام نمود. بنده دیگر عرضی ندارم.

رئیس ـ آقای قراچورلو بفرمائید.

قراچورلو ـ خیلی متأسف هستم در دنیای امروز که تمام افراد بیمه هستند و صندوق بیکاری دارند اینجا وقتی موضوع بیمه یک عده کارگر مطرح است موضوعات مختلفی پیش می‌آید بحث اینکه فلان شهرستان ضرر می‌دهد یا نفع می‌دهد نیست مملکت ما جزئی از خاک دنیا است و نمی‌تواند دور خودش حصار چین بکشد بگوید ما با دنیای خارج هیچگونه ارتباطی نداریم در دنیای خارج همه افراد بیمه هستند و تأمینی دارند بازنشستگی دارند صندوق بیکاری بازنشستگی دارند صندوق بیکاری دارند در مملکت ما فعلا فقط کار گرها هستند که از بیمه استفاده می‌کنند و اخیراً هم حسب الامر اعلیحضرت همایون شاهنشاهی در باره کشاورزان هم دارند مطالعه می‌کنند که آنها هم بیمه بشوند (انشاء الله) و برنامه کار مملکت است که انشاء الله در آینده نزدیکی تمام افراد مملکت بیمه بشوند ما هم که نمایندگان ملت هستیم ودر این محل مقدس جمع شده‌ایم باید این فکر را تأیید و تقویت کنیم روزی تمام افراد مرفه باشند و تمام بیمه باشند منظورو مفهوم بیمه جناب آقای معتمدی این نیست که کسی نفع می‌دهد یا ضرر می‌دهد مقصود اینست که یک عده زیادی از افراد وجوه کمی را بیک صندق بپردازند وعره دیگری در موقع احتیاج از ان وجوه استفاده کنند جنابعالی ممکن است تشریف ببرید در بیمه‌های اجتماعی چه در تهران چه در شهرستانها در هر ماه ملاحطه بفرمائید چه افراد علیل وچه هفراد از کار افتاده‌ای می‌آیند آنجا ویک حقوق ماهیانه‌ای می‌گیرند وخودشان وزن وبچه شان با این پول جزئی از دستگاه بیمه‌های اجتماعی میگرند زندگی می‌کنند پس ما باید تقویت بکنیم این فکر راکه بیمه در تمام نقاط کشورمان بمرحله اجرا در اید این لایحه‌ای هم که دولت اورده لایحه‌ای است بنفع کارفرمایان یعنی بیمه‌های اجتماعی آمده یک مقداری از حق بیمه خودش را صرفنظر کرده واین گذشت بضرر طبقه کارگر نیست چون جناب اقای سیفی رفیق عزیزم فرمودند که به ضرر کارگر است خواستم توضیح بدهم که این گذشت از صندق بیمه‌های اجتماعی است برای اینکه بنده خودم در نوشتن این تصویبنامه موقعی نوشته شد که بنده مصدر خدمتی در وزارت کار وبیمه‌های اجتماعی بودم اول کارفرما‌ها می‌خواستند که اصولاً هیچ وجهی نپردازند وشاید سازمان بیمه‌های اجتماعی ووزارت کار هم آمادگی این ار فاق را داشت ولی باین اشکال برخوردیم که اگر چنانچه هیچ وجهی از کارفرمایان بایت حق بیمه گذشته گرفته نشود سوابق خرمتی کارگرها از بین خواهد رفت چون همانطوریکه کارمندان دولت بازنشسته می‌شوند استحظار دارید که کارگران هم بازنشسته می‌شوند وحق بازنشستگی بتناسب سوابق خدمت انها به ایشان پرداخت می‌شود وسابقه خدمت کارگر در سازمان بیمه‌های اجتماعی خیلی خیلی مهم است از لحاظ اینکه سوابق خدمت کارگر پایمال نشود از طرفی بیمه یک امری نبوده که منحصراًبین کارفرما ودولت وبیمه‌های اجتماعی باشد که با هم بنشینند وتوافق کنند وچیزی نگیرند شخص ثالثی هم وجود داشته که کارگرها بودند اگر دولت وبیمه‌های اجتماعی حق بیمه گذشته کارگران را بطور کلی می‌بخشید وسوابق کارگر هارا از بین می‌برد ممکن بود کارگر‌ها اعلام جرم می‌کردند علیه بیمه‌های اجتماعی که شما حق نداشتید بدون حضور نماینده ما گذشته ما را از بین ببرید حرفشان هم حق بود اینست که طبق این لایحه که ملاحظه میفرمائید گفته شد که ۱۵۰۰تومان بابت چند سال گذشته بدهند آنهم د ر۷۲ قسط حلوا جوزی است که می‌گفتند یعنی یک نانوا بابت هزار وپانصد تومان بدهی گذشته اش بیاید در ۷۲ قسط کههر قسطش تقریباً۲۱/۷تومان می‌شود بپردازد حالا اگر جنابعالی میفرمائید که یک نانوائی قدرت وتوانائی پرداخت ۲۱ تومان و۷ ریال رادرماه ندارد این برای بنده قابل قبول نیست ونمی توانم قبول کنم (صحیح است) (معتمدی - مربوط به خبازان اصفهان وعدم توانائی آنهااست) بنده انتظار داشتم جنابعالی هم موقعی که این لایحه اینجا مطرح می‌شد همانطوریکه جناب آقای روستا آمدند واز دولت تشکر کردند که یک چنی لایحه‌ای را آورده مطرح کرده جنابعالی هم که از نانواهای اصفهان وکارفرمایانشان طرفداری می‌کنید حق این بود که مثل ایشان درموقع طرح این لایحه در مجلس شورای ملی تشکر می‌فرمودید (معتمدی - برای من وظیفه تعیین نفرمائید بنده وظیفه‌ام را میدانم (صحیح است) یک پیشنهادی داده بودید فرمودید که چرا در کمیسیون مطرح نشده بنده چون عضو کوچک کمیسیون کار هستم خواستم حضورتان توضیح بدهم که جنابعالی پیشنهاد فرموده بودید، سازمان بیمه‌های اجتماعی مکلف است قبل از اینکه حق بیمه را مطالبه مند بیاید وبه موضوع نرخ نان رسیدگی کند ونفع وضرر کارفرما‌های اصفهان را رسیدگی کنند که نفع می‌کند یا ضرر اینرا خواستم حضورتان عرض کنم که این پیشنهاد جنابعالی نه ارتباطی باین لایحه داشت ونه ارتباطی به وظایف وزارت کار وبیمه هی اجتماعی دارد چون این لایحه موضوع بیمه کارگران را مطرح کرده موضوع نرخ نان اصلاًمطرح نبود در صلاحیت کمیسون کارنیست در صلاحیت وزارت کار وبیمه‌های اجتماعی هم نیست موضوع نرخ نان را باید وزارت کشور ودستگاههای تابعه واداره کل غله ونان وزارت دارائی بنشینند وبگویند که نرخ نان صرف می‌کند یا نمی‌کند وهیچ ارتباطی با وظایف کمیسیون کار که درائین نامه داخلی مجلس شورای ملی مطرح اس ولایحه‌ای که اینجا مطرح ایت نداشت باین علت بود که از جنابعالی دعوت نشد در کمیسیون تشریف بیاورید والا کمیسیون صد در صد ازتان تقاضا می‌کردند تشدیف بیاورید وتوضیحاتی که دارید بفرمائید بنده می‌خواستم از جنابعالی واز سایر همکاران محترم تقاضا می‌کنم باتوجه باینکه این لایحه به صلاح کارگران کشور است ودر مصلحت کارفرمایان هم هست باین لایحه رأی مثبت بدهند وبه اشکالاتی که درگذشته بود خاتمه بدهند (جمعی از نمایندگان - رأی - رأی).

رئیس - عده زیادی از نمایندگان تقاضای صحبت دارند.

معتمدی ـ بنده اخطار نظامنامه‌ای دارم.

رئیس ـ بر طبق کدام ماده از نظامنامه اخطار دارید؟

معتمدی ـ عرایض بنده را تحریف کردند.

رئیس ـ مطالب شما ربطی به این لایحه نداشت.

معتمدی ـ آقای رئیس ایشان مطلب را تحریف کردند گفتند پیشنهاد راجع به نرخ داده‌اید در صورتیکه چنین چیزی صحیح نیست و خلاف واقع گفتند.

رئیس ـ بلایحه رأی می‌گیریم خانمها و آقایانی که موافقند خواهش می‌کنم قیام بفرمائید (اکثر برخاستند) تصویب شد برای تصویب بمجلس سنا فرستاده می‌شود.

- اخذ رأی نهائی و تصویب لایحه قانونی راجع به تحصیل دویست میلیون دلار اعتبار از آمریکا جهه تقویت نیروی دفاعی کشور و ابلاغ بدولت

۴ـ اخذ رأی نهائی و تصویب لایحه قانونی راجع به تحصیل دویست میلیون دلار اعتبار از آمریکا جهه تقویت نیروی دفاعی کشور و ابلاغ بدولت

رئیس ـ لایحه دویست میلیون دلار تحصیل اعتبار از مجلس سنا برگشته قرائت می‌شود که نسبت به آن با ورقه رأی بگیریم.

(بشرح زیر خوانده شد)

لایحه قانونی راجع به اجازه تحصیل دویست میلیون دلار اعتبار جهت تقویت نیروی دفاعی کشور.

ماده واحده ـ بمنظور تقویت نیروی دفاعی کشور بدولت اجازه داده می‌شود به تناسب احتیاجات مزبور تدریجاً ظرف مدت پنج سال تا مبلغ دویست میلیون دلار اعتبار با حداکثر بهره پنج در صد بمدت دهسال با تضمین دولت ایالات متحده آمریکا از بانکهای آمریکا تحصیل نماید و قرار دادهای مربوط را امضاء و بموقع اجرا بگذارد مصرف اعتبارات مزبور مشمول آئین نامه معاملات دولتی و قانون محاسبات عمومی نخواهد بود.

وزارت جنگ مأمور اجرای این قانون است.

لایحه قانونی فوق مشتمل بر ماده واحده در جلسه روزشنبه ۲۷ آبان ماه ۱۳۴۳ شمسی به تصویب مجلس سنا رسید.

رئیس مجلس سنا ـ مهندس شریف امامی

رئیس ـ آقای مهندس بهبودی.

دکتر مهندس بهبودی ـ در مورد این لایحه بنده عرایضی دارم اجازه بفرمائید بعد از رأی عرض کنم.

رئیس ـ نسبت به این لایحه باورقه اخذ رأی می‌شود.

(اسامی نمایندگان بترتیب آتی وسیله منشی اعلام و در محل نطق رأی بعمل آمد)

مهندس کمانگر ـ مهندس ریاحی ـ خواجه نوری روحانی ـ دکتر شفیع امین ـ دکتر عدل طباطبائی ـ بوشهری ـ معتمدی ـ صفی پور ـ مهندس بهبودی ـ دکتر رمضانی ـ موسوی ماکوئی ـ مهندس ریاضی ـ دکتر الموتی ـ دکتر امامی خوئی ـ دکتر یزدان پناه ـ دکتر ضیائی ـ دکتر معتمدوزیری ـ مافی ـ بانو دکتر دولتشاهی ـ بانو ابتهاج سمیعی ـ بانو جهانبانی ـ مهندس صائبی ـ قراچورلو ـ امیر احمدی ـ صائب ـ باغمیشه ـ دکتر عدل ـ حق شناس ـ مهندس کیا ـ مهندس والا ـ سیفی ـ مصطفوی نائینی ـ بالاخانلو ـ پاینده ـ نیری ـ ظفر ـ بهادری ـ دکتر قراگزلو ـ دکتر اعتمادی ـ ساگینیان ـ دکتر حسین خطیبی ـ بانو دکتر پارسای توسلی ـ کسرائی ـ مهندس جلالی ـ مهندس مجتهدی ـ موسوی ـ دکتر سعید ـ روستا ـ دکتر رهنوردی ـ دکتر کیان ـ ثامنی ـ مهندس اسدی سمیع ـ ریگی ـ پزشکی ـ محدث زاده ـ لفوطی - پاک ذات ـ نیاکان ـ هیراد ـ ابراهیمی ـ ذبیحی سلطان احمدی ـ زرگر زاده ـ پژند ـ ضابطی ـ شفیعی پور کرمانی ـ مبارکی ـ نوربخش ـ کمالوند ـ امام مردوخ ـ دکتر موثقی ـ دکتر مهدی زاده ـ مهندس برومند ـ دکتر مدنی ـ دکتر رضوانی میرهادی ـ اقبالی ـ سرتیپ پور ـ دکتر صاحب قلم ـ دکتر حسینی ـ امینی ـخراجی ـ رسول پرویزی ـ حاذقی ـ ملک زاده آملی ـ میرافضل ـ ناروئی ـ بدر صالحیان ـ جهانبانشاهی ـ ختائی ـ علی مرادی ـ حکمت یزدی ـ اولیاء ـ کلانتر هرمزی ـ طالب زاده رودسری. فولادوند ـ دکتر وحیدنیا ـ مهندس عدلی ـ سعید وزیری ـ احتشامی ـ مهندس اخوان - سرلشکر نکوزاد - سرلشکر همایونی - دکتر سعید حکمت - رامبد - کورس - مهندس معینی زند - کشفی - آموزگار - پورادبی - قاسم مرادی - مجد - جهانگیری - فهیمی - زهتاب فرد - ارسنجانی - کیهان یغمائی - دکتر اسدی - دکتر سامی راد - رجائی - دکتر صالحی - کبیری - ایلخان - تبریزی - مجد محسنی - تهرانی - مهندس مالک - مهندس جلالی نوری - حیدر صائبی - مهندس زنجانچی - دکتر بقائی یزدی - زند.

(آراءمأخوذ شماره شد نتیجه بقرار زیر اعلام گردید)

• آراءموافق ۱۳۱ رأی.

رئیس - لایحه با ۱۳۱ رأی موافق از ۱۳۱ نفر عده حاضر در جلسه بتصویب رسید بدولت ابلاغ می‌شود (مبارک است).

موافقین

بانو دکتر دولتشاهی - دکتر ضیائی - بوشهری - دکتر شفیع امین - دکتر اعتمادی - دکتر عدل طباطبئی - مهندس عبدالله ریاضی - رامبد - محسنی مهر - مهندس صائبی - مهندس کمانگر - زهتاب فرد - قراچورلو - مهندس مجتهدی - دکتر رضوانی - سرلشکر نکوزاد - مجد - مهندسکیا - مهندس جلالی نوری - روحانی - مصطفوی نائینی - باغمیشه - دکتر فرخ روپارسای - ثامنی - زرگر زاده - حاجی باغلو - دکتر سعید - فهیمی - هیراد - نوربخش - رجائی - ارسنجانی - توسلی - مهندس اسدی سمیع - بهادری - کسرائی - یعقوب تهرانی - ایلخان - مهندس عدلی - دکتر حکمت - موسوی کبیری - دکتر سامیراد - یغمائی کیهان - دکتر رهنوردی - تبریزی - دکتر اسدی - جهانگیری - بانو ابتهاج سمیعی - دکتر یزدان پناه - دکتر معتمد وزیری - ماقی - موسوی ماکوئی - دکتر امامی خوئی - معتمدی - خواجه نوری - مهندس ریاحی - بانو جهانبانی - حیدر صائبی - صائب - سیفی - بالا خانلو - نیری - ساگینیان - غلام نیاکان - محدث زاده - پزشکی - دکتر خطیبی - ریگی - دکتر مهدی زاده دکتر صاحب قلم - دکتر مدنی - مهندس بهبودی - مهندس برومند - سرتیپ پور - میر هادی - اقبالی - میر افضل - امینی خراجی - سعید وزیری - مهندس اخوان - مهندس زنجانچی - حاذقی - حاذقی - حسینی - کلانتر هرمزی - جهانشاهی - اولیاء - حکمت یزدی - دکتر کیان - بدر صالحیان - ضابطی طرقی - امام مردوخ - فولادوند - پرویزی - علی مرادی - قلعه جوقی - دکتر بقائی یزدی - روستا - مهندس جلالی - ناروئی - کمالوند - ذبیحی سلطان احمدی - پژند - شفیعی پور کرمانی - دکتر موثقی - ابراهیمی - پاک ذات - آموزگار - زند - سرلشکر همایونی - دکتر صالحی - طالب زاده - رودسری - دکتر وحید نیا - احتشامی - دکتر مهندس بهبودی - کسروی - ظفر - ملک زاده آملی - مهندس مالک - مهندس والا - دکتر رمضانی - دکتر الموتی - دکتر عدل - صفی پور - کشفی - پور ادبی - حق شناس - امیر احمدی - قاسم مرادی.

رئیس - آقای مهندس بهبودی بفرمائید.

دکتر مهندس بهبودی - آراءصد درصدموافقی که بلایحه اعتبار دویست میلیون دلار برای تقویت ارتش مجلس شورای ملی یعنی نماینده حقیقی وواقعی افکار اجتماعی که در واحد جغرافیائی ایران زندگی می‌کند داد مرا وادار کرد که چند لحظه‌ای مزاحم همکاران ارجمند گردم در شأن حکومت دموکراسی است که نمایندگان مختلف ملت در نظارت برقوه مجریه وهمچنین در راه رسیدگی بهدفی که جزءسعادت وعظمت ایران وایرانی نیست سلیقه‌های مختلف ونظریات گوناگون داشته باشد چه اگر غیر از بوده نامش را حکومت مشروطه پارلمانی نمی‌گذاشتند واین محل مقدس بوجود نمی‌آمد ولزومی نداشت که پیشوایان آزادی برای رسیدن بهدف مقدس خود حتی از جان خود بگذرند حکومت مشروطه در عهد شاهنشاهی اعلیحضرت همایون محمد رضا شاه پهلوی به اوج قدت خود رسیده‌است که وجود این مجلس با نمایندگان واقعی از هر تیپ ودسته وصنفی ووجود احزا ب بهترین نمودار ان می‌باشد لازمههر پارلمانی د رهر مملکت آزادی ان است ک عده‌ای طرفدار دولت وعده دیگر منقد آن دولت باشد تا مشروطه قدام یابد واین دودسته را معمولاًبنام اکثریت واقلیت نام می‌گذارند وهیچیک از این دودسته که عقیده دارم در شاه پرستی ومیهن دوستی رجحانی بردیگری ندارند چه همه ایرانیان شاه پرست ومیهن دوست می‌باشند وظیفه‌ای جز آنچه که در خیر وصلاح مردم ومملکت میدانند انجام ندهند اگر زمانی خدای نا کرده عده قلیلی از نمایندگان در مظان این تهمت بوده‌اند که منافع شخصی را منافع اجتماع ترجیح می‌دهند چه سربلند ند زنان ومردانی که در این مجلس اجتماع کرده‌اند که همه متفق القولند که هیچیک جز خدمت به شاهنشاه ومیقن وظیفه‌ای برای خود نمی‌شناسند (صحیح است) ونه آجیل می‌دهند ونه اجیل نمی‌گیرند وهمه می‌خواهند صداقت خود را در خدمتگزاری آنستکه دولت متکی بیک اکثریت عظیم حزبی وبرگزیره از یک حزب بایک مرامنامه وایدئولوژی مدونی می‌باشند واقلیت متشکل مجلس متحد الفکر ومجتمع در یک حزب آنهم با یک مرامنامه وایدئولوژی مدون (صحیح است) بدیهی است عده‌ای از آزاد مردان نیز در این مجلس مقدس وجود دارند که یا بعلت تعهداتی که در حزب سومی دارند یا بعلت آنکه می‌خواهند آزاد تر فکر کنند تا بحال وابستگی خود را بهیچیک از این دو دسته اعلام نکرده‌اند و عده‌ای از آنان متمایل بگروه اکثریت و عده دیگر شان متمایل بگروه اقلیت می‌باشند بنابرآنچه که عرض شد اکثریت فعلی مجلس بعلت حزبی بودن بعلت تماسی که در حزب و در فراکسیون خود با افراد قوه مجریه دارند بعلت همبستگی که مرامنامه آنان برایشان بوجود آورده‌است ء آنچه که دولتیان مطرح بکنند آشناتر و عالمترند و این آشنائی و عالم بودن خود را دلیل بر آشنائی و اطلاع بقیه همکاران عزیز غیر حزبی خود میدانند و بدین دلیل سعی نمی‌کنند که بقیه رفقایشان را ارشاد نمایند (احسنت) عرض کردم که اکثریت و اقلیت متشکل هر دو حزبی و از افرادی تشکیل شده‌است که معتقد بمرامنامه‌های خود می‌باشند چه خوب است آنهائی که می‌خواهند درافکار عمومی مجلس شورای ملی مطالعه کنند یا مغر ضینی که می‌خواهند غرض ورزی نمایند و از کاه کوهی بسازند آن قسمت از مرامنامه این دو جمع را که مربوط بسیاست خارجی و روابط خارجیان و مربوط بقوای تأمینیه و نیروی دفاعی کشور است مطالعه نمایند در آنجا خواهند دید هر کسی که در این واحد جغرافیائی که نامش ایران است زندگی می‌کند و خود را ایرانی میداند در بالا بردن عظمت و قدرت ارتش و در مورد مسائل خارجی متفق القولند (صحیح است).

من با اجازه همکارانم از پشت این تریبون مقدس بدنیا اعلام می‌کنم که برای حفظ حدود وثغور مملکت برای بالا بردن نیروی معنوی و نیروی مادی ارتش وبرای اقتدار نیروی دفاعی مملکت ایرانی در هر لباسی که باشد هر دین و آئین که داشته باشند از هستی خود و از جان خود خواهد گذشت (صحیح است) و در این مورد خود را اسیر چهار چوب کلمات و الفاظ نمی‌کند. او میداند که در این دنیا باید با شرف زندگی کند و ایمان دارد کسی که رهبری او را در دست دارد شرافت او را حفظ خواهد کرد چون این اعتقاد را دارد یکدل و یک جان آنچه که باید در راه تقویت نیروی دفاعی و آنچه که وابسته به آن است انجام دهد انجام می‌دهد و بهترین دلیل آن آراء صد درصد بوده‌است ء این مجلس ملی به این لایحه دولت رأی داده‌است (احسنت) من اینجا نا گزیر بذکر جمله‌ای هستم اگر راهزنان و آشوبگران بین المللی تصور کرده‌اند می‌توانند با تقویب مالی مغرضین و خائنین و جاسوسان ثبات سیاسی این مملکت را بر هم زنند و کشت و کشتار و جنایات و آدم کشی که در سایر ممالک توانسته‌اند ایجاد کنند ایجاد نمایند اشتباه کرده‌اند آنان نمیدانند که سابقه دو هزار و پانصد سال حکومت شاهنشاهی در این مملکت روشن بینی و کیاست و فراست شاهنشاه ما پاسخ کوچکترین بی نظمی در این مملکت می‌باشد اگر چند صباحی عده‌ای بیوطن توانسته بودند نظم این مملکت را مختل سازند علت بی لیاقتی و بی کفایتی رئیس دولت بوده ولی از زمانیکه سلطنت این ودیعه آسمانی بخاندان پهلوی منتفل شد نا امنی و بیعدالتی و جاسوسی و اموری که با شرافت ایرانی بستگی دارد مثل کاپیتولاسیون در این مملکت دیگر تجدید نخواهد شد (صحیح است ء احسنت) در پایان عرایضم ناچار گله هائی کنم اول از رئیس محترم دولت که در بین فرمایشات خود از ستون پنجم اسم بردند و؟ آنان را گروهی شناخته شده نامیدند باین جمله ایشان معترضم زیرا ایرانی هیچگاه در پیشرفت سیاست خارجی کمکی نمی‌کند (صحیح است) بنابراین اگر اخلالگرانی در اجتماع هستند مانند کلیه اجتماعات اینان ایرانی نیستند ونمی‌توان به آنان نام ستون پنجم داد بلکه خائن وبیوطن وجاسوس مسباشند (صحیح است، احسنت) وقوانین موجود وظیفخ دولت را در قبال خائنان وجاسوسان معلوم کرده‌است ومن بعنوان نماینده مجلس شورا ی ملی از رئیس دولت می‌خواهم دراینجه جاسوسان را معرفی کنند وتسلیم پنجه عدالت نمایند تا دنیا بداند در ایران جاسوسی مثل سایر امور تخریبی از بین رفته‌است (صحیح است) گله دیگری که می‌خواهم بکنم از رکن چهارم مشروطیت است اگر من باب مثال یک جلسه هشت ساعته مجلس شورای ملی را لااقل در هشت سطر شرح می‌دادند وملت می‌دانست که اکثر بحث‌ها ارئه طریق واخطار نظامنامه‌ای ونظایر ان بوده‌است هیچگاه غرض ورزان نمی‌توانستند بگویند در کار مربوط به امور دفاعی مملکت صف بندی شده‌است وجمع کثیری مخالف بوده‌اند از اینکه وقت ذیقیمت نمایندگان محترم را تضییع کردم معذرت می‌خواهم. (احسنت).

رئیس - آقای خواجه نوری بفرمائید.

خواجه نوری - امروز جلیه‌ای تاریخی ومیمون داریم اینجا پشت این تریبون مقدس اظهاراتی از طرف آقای رامبد آقای مهندس بهبودی آقای زهتاب فرد بیان شد ورأیی به اتفاق آراءداده شد که نشان داد مردم این مملکت ونمایندگان مردم این مملکت برای حفظ استقلال وتمامیت وشرافت سرزمین خودشان یکصدا متحد هستند (صحیح است) این بیانات مشت محکمی بود بدهان آن اشخاصی که می‌خواهند از کوچکترین فرصت سوءاستفاده کنند که خدای ناخواسته تخم نفاق ودوئیت ار از بین مردم این مملکت بپاشند (روحانی - این آرزو را بگور خواهند برد) این آرزو را بگور خواهند برد (صحیح است) این مملکت برای پیشرفت وترقی خود در جهتی که شاهنشاه عظیم الشأن تعیین فرمودند احتیاج بوحدت واحتیاج به امنیت دارد (صحیح است) این مملکت اقداماتی در دست دارد که مورد ستایش واعجاب کلیه جهانیان است (صحیح است) سپاه دانش ما، سپاه بهداشت ما، اصلاحات ارضی ما، سپاه ترویج وآبادانی ما امروز نمونه وسرمشق در تمام دنیا است (صحیح است) ودر تمام محافل بین المللی صحبت از فداکاری وکاردانی وخردمندی رهبر ما است (صحیح است - احسنت) آن اشخاصی که قدر این وضع را نمیدانند، آن اشخاصی که نمیدانند در موقع مقتضی چگونه سپاسگزاری کنند اینها ایرانی نیستند ولیاقت آنرا ندارند که حتی ما در اینجا درباره شان صحبحتی بکنیم (صحیح است - آفرین) مجلس شورا ی ملی همیشه مرکز بحث وفحص بوده وخواهد بود واکثریت با کمال شجاعت از نظریات خود دفاع خواهند کرد واقلیت هم با نهایت صمیمیت ارائه طریق خواهند کرد وما هم ممنون خواهیم بود از راهنمائی انها (احسنت) ولیکن نباید این بحثهائی که برای حفظ وصیانت مملکت اینجا می‌شود موجب می‌شود که دیگران تفسیر وتعبیر غلط درباره اش بکنند (صحیح است) بهر صورت بنده عرایضم را مختصر می‌کنم برای اینکه معروف استکه میگویند در خانه اگر کس است یک حرف بس است (آفرین) این تذکراتی که در اینجا داده شد برای انست که بهمه بفهمانیم که ملت ایران دارای فهم ورشد واقعی است (صحیح است ملت ایران خادم خود را می‌شناسد، ملت ایران از عوامفریبی از ریاکاری بیزار ومنزجر است (صحیح است) برای اینکه بفهمد که ما چه احساساتی را داریم ومردم ایران چه طریق فکر می‌کند باید به آنها که با مردم تماس داشته‌اند ودارند صحبت کرد فداکاری واز خود گذشتگی ملت ایران را ثابت می‌کند واین خاطره از یک پیره زن سنقری است (یکی از نمایندگان - کدام سنقر) سنقر کلیائی، موقعی که در غرب زلزله شده بود بنده از طرف شیروخورشید سرخ افتخار پیدا کردم که با اولین قافله امداد به آن نقطه حرکت کنم بنده با اولین قافله حرکت کردم وسپیده صبح به سنقر رسیدم مردمی که از زلزله مصیبت دیده بودند در میدان شهر کرسی گذاشته بودند ودر زیر کرسی ودر هوای آزاد استراحت میکردنددر همان موقع کامیونهائی که دارای چادر وخواربار وپتو بود همراه بنده بود یک یک چادرها را می‌زدیم یک پیر زنی بود که با یک بچه یتیم که پدر ومادرش زیر آوار رفته بودند زیر کرسی غنوده بوداین پیر زن یادم می‌آید کلاغی سیاهی که بسرش بود شینم شب روی ان کلاغی نشسته بود ودر اثرسرما آن کلاغی رنگش عوض شده بود ویخ زده بود سفید شده بود من باو گفتم ما می‌خواهیم برای شما چادر بزنیم اوگفت شما اول به اهالی فارسنج که کرسی ولحاف ندارند به آنها کمک کنید بعد بیائید سراغ ما (احسنت) ما یک چنین فداکاریهائی را از مردم این مملکت دیدیم ومی بینیم ویک چنین مردم حق شناس وفداکار وطالب حقیقت نمی‌تواند غلط فکر کند (صحیح است) آنهائی که خیال می‌کنند مردم را می‌توانند اغفال کنند خودشان را اغفال می‌کنند وآنهائی که می‌خواهند با الفاظ مملکت را دچار تشنج کنند بکلی در انظار مردم محکوم هستند ۰صحیح است) بنده باز هم از ایمان وعلاقه وکلای مجلس شورای ملی واز رأیی که امروز داده‌اند اظهار تشکر می‌کنم وامیدوارم که این روحیه واین حالتی که امروز در این مجلس حکمفرما بود به بهترین وجه در افکار عمومی منعکس بشود تا مردم بدانند که ما چگونه وظایف خودمان را انجام دادیم ومأموریتی که مروم بما محول کرده‌اند به بهترین وجه انجام دادیم (احسنت).

رئیس - تیمسار شکیبی بفرمائید.

سپهبد شکیبی (معاون وزارت جنگ) - بنده می‌خواستم از شرف وزارت جنگ ودولت از اینکه آقایان با این وضع وبا این وحدت در تصویب لایحه تقویت دفاعی کشور محبت فرمودند سپاسگزاری کنم تردیدی نیست که این مهمترین نشانه وحدتی است بین اقلیت واکثریت مجلس ودولت که امیدوارم روزبروز بیشتر وبهتر این رویه جلو برود وادامه پیدا کند که صلاح مملکت وملت که همه خدمتگزار وهمه سرباز ند منتهی در لباسهای مختلف در همین خواهند بود. بسیار سپاسگزار خواهم بود (احسنت).

- قرائت دستور و تعیین موقع جلسه بعد - ختم جلسه

۵ - قرائت دستور وتعیین موقع جلسه بعد ختم جلسه.

رئیس - چون وقت دیر است با اجازه خانمها وآقایان دستور جلسه آینده قرائت می‌شود.

(بشرح زیر قرائت شد)

۱ - گزارش شور دوم چاپ تمبر برای کمک بطرح نجات دنیا از گرسنگی. شکارهچاپ ۱۰۷۳

۲ - گزارش شور دوم چاپ تمبر برای کمک بزلزله زدگان کشور. شمارهچاپ ۱۰۷۲

۳ - گزارش شور اول ساختمان شاهراه تهران - کرج. شمارهچاپ ۱۰۷۱

رئیس - دولایحه دیگر در دستور امروز بوده که به جلیه بعد محول می‌شود. بااجازه خانمها وآقایان جلسه را ختم می‌کنم، جلسه آینده ساعت ۹ صبح روز یکشنبه خواهد بود.

(چهل دقیقه بعد از ظهر جلسه ختم شد)

رئیس مجلس شورای ملی - مهندس عبدالله ریاضی.