پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران در نوروز ۱۳۴۹ به ملت ایران
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | تصمیم‌های مجلس |
پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران در نوروز ۱۳۴۹ به ملت ایران
فرارسیدن نوروز باستانی را به ملت ایران تبریک می‌گویم و سعادت و تندرستی و رفاه و آسایش روزافزون همگی را از درگاه خداوند مسئلت دارم. آرزومندم سال نو برای مردم ایران سالی از هر جهت پر برکت و توأم با توفیق و پیشرفت فراوان باشد.
سالی که گذشت برای ملت ما سالی ثمربخش و موفقیت‌آمیز بود. طی این سال، ما توانستیم رشد اقتصادی ۵/۹ درصد به قیمت ثابت داشته باشیم که این رقم بالاتر از آن اندازه‌ای است که قبلاً در برنامه پنج ساله چهارم پیش‌بینی کرده‌بودیم. رشد تولید ناخالص ملی ما در همین سال به قیمت جاری در حدود ۱۳ درصد بود. منتها بر اثر عواملی که از حدود تسلط ما خارج بود، به خصوص به علت بالارفتن قیمت‌های بین‌المللی به نسبتی فوق‌العاده، من‌جمله ترقی فولاد و آهن و سایر کالاهایی که می‌بایست از خارج وارد شود، قیمت‌ها نسبت به سال‌های پیش به نسبت بیشتری بالا رفت و ترقی آن به حدود ۵/۳ درصد رسید.
باید توجه داشت که در همین مدت نرخ بهره در دنیا کماکان در سطحی بالا بود که در قیمت‌های داخلی ما طبعاً بی‌تأثیر نبوده‌است، و این حاکی از عدم سلامت وضع اقتصادی بین‌المللی است که امیدواریم هر چه زودتر سر و صورتی پیدا کند.
در سال گذشته آهنگ پیشرفت‌های ما در شئون مختلف به نحو رضایت‌بخشی ادامه یافت. ۲۱۵ دبستان و ۳۱ دبیرستان تازه تأسیس شد و بر تعداد دانش‌آموزان ابتدایی ۲۸۰۰۰۰ نفر و بر عده دانش‌آموزان دبیرستان‌ها ۸۷۰۰۰ نفر اضافه گردید. ضمناً در کلاس‌های پیکار با بی‌سوادی ۳۵۰۰۰۰ نفر در دوره اول و ۱۵۰۰۰۰ نفر در دوره دوم بیش از سال ۱۳۴۷ مشغول تحصیل شدند. در این سال ۱۵۰۰ تخت جدید بر تختخواب‌های بیمارستان‌های کشور افزوده شد و انواع واکسیناسیون به مقیاس وسیع و بی‌سابقه‌ای در سراسر مملکت عملی گردید. مسئله بهداشت و تنظیم خانواده که امروز از نظر اجتماعی و اقتصاد خانواده از مهمترین مسائل اجتماعی محسوب می‌شود، در این سال مورد توجه خاص قرار گرفت و ۱۲۰۰ مرکز جهت تأمین این منظور و انجام خدمات مجانی در این زمینه تجهیز گردید. آمار مراجعان به این مراکز در سطح کشور حاکی از آن است که کاری که برای پنج ساله برنامه چهارم در نظر گرفته شده‌بود، طی دو سال گذشته انجام گرفته‌است. تصمیم گرفته شده‌است که در سال‌های آینده برنامه بهداشت و تنظیم خانواده تمام خانواده‌های ایرانی را اعم از شهری و روستایی شامل گردد.
در سال گذشته ۷۸۹ خانه تازه انصاف و ۴۹ شورای داوری جدید در سراسر کشور تشکیل شد و ۱۰۷ شرکت تعاونی تازه روستایی با عضویت ۱۵۰۰۰۰ خانوار زارع و پنج شرکت سهامی زراعی جدید با ۱۴۰۰ نفر زارع سهامدار به وجود آمد و ۱۱۰ خانه فرهنگ روستایی بر خانه‌های قبلی اضافه شد. در منطقه عمل ۱۲ شرکت سهامی زراعی، روستاییان مشمول مقررات بیمه شدند و برای تأمین اعتبارات مورد نیاز شرکت‌ها و اتحادیه‌های تعاونی روستایی، بانک تعاون کشاورزی تأسیس گردید. البته در امور شرکت‌های تعاونی هنوز نواقصی وجود دارد که طبعاً تا مدتی کماکان وجود خواهد داشت و فقط وقتی این نواقص به کلی بر طرف می‌تواند بشود که مردم بیش از پیش روح تعاونی پیدا کنند و کادر لازم نیز تربیت شود.
در همین سال ۵۴۰ کارگاه جدید با قریب ۲۲۰۰۰ کارگر به وجود آمد که همه آنها مشمول قانون سهیم‌کردن کارگران در منافع کارگاه‌های تولیدی و صنعتی هستند و با تجدید نظرهایی که در پیمان‌نامه‌ها با اجرای قانون تکمیلی سهیم‌شدن کارگران در منافع به عمل آمد، منافع کارگران از ۲۰ تا ۱۲۰ درصد نسبت به سال‌های قبل افزایش یافت.
علاوه بر سرمایه‌گذاری‌های مربوط به صنایع موجود، در سال گذشته ۹۰ کارخانه جدید با سرمایه ۱۳ میلیاردونیم ریال شروع به کار کرد که از مهمترین آنها می‌باید از دو واحد بزرگ پتروشیمی در آبادان و خارک و کارخانه‌های نورد آهن و الیاف نایلون و قند و سیمان و ترانسفورماتورسازی نام برد.
در همین مدت صنعت برق به عنوان اهرم توسعه در اجرای برنامه‌های صنعتی و اجتماعی کشور توسعه فراوان یافت، به طوری که تنها در بخش دولتی از یک رشد ۳۵ درصد برخوردار شد و در نتیجه تولید کل به پنج میلیاردونیم کیلووات ساعت رسید و مصرف سالانه از ۲۰۰ کیلووات ساعت تجاوز کرد.
در زمینه توسعه منابع آب کارهایی که در برنامه سوم آغاز شده‌بود تدریجاً به مرحله تکمیل و بهره‌برداری رسید. به طوری که در سال جاری پنج سد مخزنی جدید با کل حجم مخزن ۳۸۰۰ میلیون مترمکعب، متجاوز بر ۵ میلیارد مترمکعب آب‌های سرکش را مهار کرده و در دسترس اقتصاد ایران قرار می‌دهد و بدین ترتیب تعداد سدهای مخزنی ایران به ۱۱ و حجم مخازن آنها به بیش از ۹ میلیارد مترمکعب با قدرت مهارکردن ۱۵ میلیارد مترمکعب آب می‌رسد.
در زمینه کشت و صنعت کار ایجاد واحدهای بزرگ کشاورزی و صنعتی با سرمایه‌گذاری خصوصی داخلی و خارجی و سرمایه‌گذاری دولتی به خوبی پیش می‌رود و امیدواریم تا خاتمه برنامه چهارم تولید قابل ملاحظه این واحدها در بازار ایران در اختیار عموم قرار گیرد.
در این سال اقدامات مهمی در زمینه عدم تمرکز امور در مرکز و واگذاری اختیارات و مسئولیت‌ها به سطح استان‌ها برای پیشرفت سریع‌تر امور در هر منطقه مطابق با احتیاجات همان منطقه و واگذاری کار مردم به مردم صورت گرفت و نیز در امر انتخاب انجمن‌های شهرها و انتخاب شهرداران با آرای انجمن‌های شهر و تشکیل کلاس‌های تعلیم و تربیت برای شهرداران و رؤسای انجمن‌ها، قدم‌های مؤثری برداشته شد. امیدواریم هر چه زودتر کار ایجاد انجمن‌های ایالتی و ولایتی نیز پس از تصویب قانون مربوط تحقق یابد.
امر انقلاب آموزشی که از نظر آینده جامعه ما حائز اهمیت حیاتی است، تا حد زیادی پیشرفت کرده و می‌توان گفت که تمام مواد منشور رامسر پیاده شده‌است، ولی موفقیت نهایی در این زمینه مستلزم توجه کامل همه افراد ایرانی به مسئولیت خطیری است که در این زمینه بر عهده دارند. برای اینکه جامعه ایرانی در آینده با جوامع مترقی دنیا کاملاً یکسان و برابر باشد، باید افراد ایرانی افرادی حقیقتاً باسواد باشند. ولی باید بگویم معنی سواد این نیست که در پایان یک مدت تحصیل، خودبه‌خود ورقه‌ای به دست هر کس بدهند، بلکه باید جامعه دارای مغزهای متفکر و طبقه دانشمند و متخصص برگزیده بشود، و این فقط موقعی امکان خواهد داشت که هم استاد درست درس بدهد و هم شاگرد درست درس بخواند و تمام همّ خویش را صرف تحصیل و فراگرفتن معلومات کند. هر اجتماعی که راهی غیر از این در پیش گیرد، خواه‌ناخواه از لحاظ تکنولوژی عقب خواهد ماند و در دنیای مسابقه پیشرفت، سرنوشت چنین جامعه‌ای بالمآل این خواهد بود که دوباره به درون غارها بازگردد.
در امر انقلاب اداری نیز قدم‌های زیادی برداشته شده، هر چند که پیشرفت‌های حاصله در حدی که انتظار داشته‌ایم نبوده‌است. البته باید متوجه بود که تحقق واقعی چنین انقلابی همان‌قدر که مربوط به روحیه کارمند پشت میزنشین است، مربوط به روحیه مراجعه‌کننده نیز هست و جز با همکاری نزدیک آنان در رفع نقایص، این تحول به صورت مطلوب خود عملی نخواهد شد.
درمورد بیمه‌های اجتماعی طرح‌های وسیعی مورد اقدام قرار گرفته‌است که از آن جمله بیمه حمایت کارمندان در مقابل از کارافتادگی و پیری و فوت و طرح تأمین خدمات درمانی برای کلیه کارمندان دولت و طرح تأمین آموزش فرزندان کارگران است که لایحه یکی از آنها در سال گذشته از طرف دولت تقدیم قوه مقننه شد و لوایح مربوط به دو تای دیگر در سال جاری تقدیم خواهد شد. با وجود این، تذکر این نکته را لازم می‌دانم که بیمه‌های گوناگون اجتماعی آن طور که میل من بوده پیشرفت نکرده و هنوز بیمه‌های عمومی همه‌گیر نشده‌است. شاید یک علت این امر این باشد که ما کاردان کافی در این رشته‌ها نداریم، ولی مسلم است که به هر حال برای پیشرفت در این زمینه می‌باید خود مردم اهمیت موضوع را بیشتر و بهتر درک و از آن استقبال بکنند.
در سال گذشته متأسفانه وقوع سیل‌های بهاری در آذربایجان خسارت بسیاری به بار آورد، ولی از لحاظ زراعی سالی که اکنون آغاز می‌شود، به خواست خداوند تا به حال بسیار خوب بوده‌است و امیدواریم در بهار حاضر نیز اوضاع جوّی طوری مناسب باشد که وضع محصول ما در سال جاری از هر جهت درخشان باشد. البته در این مورد می‌باید هدف ما این باشد که وضع زراعت در ایران به کلی دگرگون شود و با آخرین اسلوب معمول در دنیا تطابق یابد. امیدواریم با تشکیل شرکت‌های تعاونی و به خصوص شرکت‌های سهامی زراعی بشود این کار را عملی کرد، زیرا زراعت مکانیزه باید روی اراضی وسیع عمل شود. از طرف دیگر کارخانه‌های ما باید به حداکثر ظرفیت برسند تا مورد حداکثر بهره‌برداری با حداقل قیمت تمام‌شده قرار گیرند و در نتیجه هم کارگر و هم کارفرما درآمد بیشتری داشته‌باشند و هم کالا به قیمت ارزان‌تری به دست مصرف‌کننده برسد. لازمه چنین امری از یک طرف کارشناسی کامل مدیریت و از طرف دیگر تبحر و تخصص هر چه بیشتر کارگران در امور فنی است.
- در سال گذشته همان طور که در آغاز سال گفته بودم، اضافه شدن تقریباً دو برابر مخارج لوله گاز و نیز گران شدن تقریباً ۴۰ درصد هزینه کارخانه پتروشیمی شاهپور ممکن بود اشکالاتی برای اقتصاد ملی ما فراهم کند، که با اعمال بعضی محدودیت‌های وارداتی برطرف شد و ما توانستیم سال را از این حیث به خوبی به پایان برسانیم.
در این سال ما مخصوصاً درمورد قاچاقچیان مواد مخدر شدت عمل به خرج دادیم، زیرا برای ما قابل تحمل نبود که کسانی به خاطر سودجویی، با حیثیت انسانی و با سرنوشت افراد جامعه ما بازی کنند. کاش سایر ممالک هم یک چندم همین مراقبت را در این مورد می‌کردند تا جوانان امروز دنیا دچار سرنوشت وحشتناکی که اکنون در برابر میلیون‌ها نفر از آنها قرار دارد، نمی‌شدند.
متأسفانه اوضاع دنیا به طور کلی هنوز سر و سامانی نگرفته‌است، بدین معنی که یا از لحاظ سیاسی هنوز اشکالات متعددی وجود دارد و یا جوامع پیشرفته دنیا دچار اختلالات و بحران‌هایی شده‌اند که گاهی باعث وحشت می‌شود و این سؤال را پیش می‌آورد که بالاخره چه به سر این جوامع خواهدآمد؟ خوشبختانه من و شما مردم ایران در کشور خود شاهد چنین جریاناتی نیستیم و به خواست خداوند اجازۀ وقوع آن را هم نمی‌دهیم.
در سال گذشته به طوری که می‌دانید ما به قرارداد استعماری ۱۹۳۷ درباره اروندرود پایان دادیم، زیرا معتقدیم استعمار که از جهان رخت بربسته‌است طبعاً نمی‌تواند از خودش میراثی به جای بگذارد، ولی ما همیشه حاضر بوده‌ایم و هستیم که اختلافات خود را با دیگران با وسایل مسالمت‌آمیز بر اصول قوانین متداول بین‌المللی حل و فصل کنیم.
از نظر نظامی، با توجه به وضع کنونی جهان، ما به منظور حفظ و حراست منافع حقه و مشروع ایران تا موقعی که خلع سلاح عمومی واقعاً عملی نشده باشد و به خصوص تا وقتی که ممکن است خطراتی برای منافع عالیه ایران در پیش باشد، نمی‌توانیم آنی از تقویت نیروهای مسلح ایران خودداری کنیم.
ممالکی که در راه تحولات اساسی قدم برداشته‌اند، یک نسل و بلکه دو نسل از ملت‌های خود درخواست فداکاری کرده‌اند و از آنها خواسته‌اند که کمتر بخورند و کمتر بپوشند تا هر چه تولید می‌کنند در راه تقویت بنیه اقتصادی و دفاعی کشور به کار رود، ولی ما به خواست خداوند به جای چنین محرومیت‌هایی، رشد سالانه ۱۰ درصد برای شما تأمین کرده‌ایم و این واقعاً معجزه‌ای است که در همان حال که عمیق‌ترین انقلابات اجتماعی در کشور ما در جریان است و محکم‌ترین زیربنای سیاسی و اقتصادی و نظامی در این مملکت بنیان‌گذاری می‌شود، زندگی عمومی این طور ترقی پیدا کرده و رشد اقتصادی و درآمد عمومی تا بدین حد بالا رفته‌است. البته احتیاجی نبوده‌است که ما از ملت ایران در این مورد توقع قبول فداکاری و محرومیت کنیم، ولی مطمئن هستم که اگر چنین فداکاری لازم می‌بود، مسلماً ملت ایران هم مثل هر ملت زنده دیگری حاضر بدان بود.
اکنون که بار دیگر سالی نو در تاریخ کهن ایران فرا رسیدهاست و ساعتی دیگر نخستین فروغ خورشید نوروزی بر این مرز و بوم پر افتخار خواهد تابید، من برای همه شما از درگاه خداوند متعال توفیق و شادکامی هر چه بیشتری مسئلت دارم.