پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران به مناسبت اعلام سال بین‌المللی حقوق بشر ۱ فروردین ماه ۱۳۴۷
| برنامه عمرانی چهارم | درگاه اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی شاهنشاه آریامهر | کنفرانس جهانی حقوق بشر - تهران ۲ تا ۲۳ اردیبهشت ماه ۱۳۴۷ |
پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر شاهنشاه ایران به مناسبت اعلام سال بین‌المللی حقوق بشر ۱ فروردین ماه ۱۳۴۷
در سال ۱۹۴۸ که ما در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به اعلامیه جهانی حقوق بشر رأی مثبت دادیم، مانند اکثریت تام کشورهای عضو سازمان ملل متحد جد و جهد در راه تحقق بخشیدن به اصول این اعلامیه پر ارزش را به عنوان کمال مطلوب پذیرفتیم و اتخاذ تدابیر ملی را برای اجرای واقعی و مؤثر آن به عهده گرفتیم.
خوشبختانه در همان موقع بنا بر تمدن و سنن باستانی ما، بعضی از اصول مهم اعلامیه، مثل احترام به حقوق دیگران صرف نظر از رنگ و پوست و مذهب آنها، در جامعه ما به مقیاس وسیعی محترم و مجری و غیر قابل تردید بود. معهذا کلیه اصول این اعلامیه برای همه مردم کشور شناخته شده‌نبود، زیرا شرایط اجتماعی موجود امکان چنین شناسایی را نمیداد. بنابراین با اتخاذ تدابیری ناچاربودیم تا زمینه مادی و معنوی اجرای واقعی اصول اعلامیه جهانی حقوق بشر در کشور ما از هر جهت فراهم شود و مقتضیات یک زندگی شایسته و کاملاً انسانی برای فردفرد مردم کشور تأمین گردد.
به‌طوری که می‌دانید، مهمترین این تدابیر اصول انقلاب ۲۶ ژانویه ۱۹۶۳ (ششم بهمن ۱۳۴۱) است که نخستین اصل آن حذف سیستم مالکیت بزرگ و الغای رژیم ارباب و رعیتی بود. با اجرای این اصل، میلیونها دهقان از اسارت آزادشدند و از نظر اقتصادی فرصت حرکت به طرف یک زندگی مرفه را به دست آوردند. به موجب اصل دیگری از این انقلاب، کارگران ایران که قبلاً نیز به وسیله قانون کار مورد حمایت قرارداشتند و به وسیله قانون بیمه‌های اجتماعی زندگی مادیشان در مقابل خطرات احتمالی بیمه شده‌بود، در سود کارگاه‌ها سهیم‌شدند و درنتیجه موقع اجتماعی آنها نیز به موازات موقع اقتصادی آنان در مسیر تکامل قرارگرفت. تمام طرحهای عمرانی، مدرنیزه‌کردن کشاورزی، صنعتی‌کردن کشور، اعم از آنچه تا کنون اجرا شده و یا در دست اجرا است و کلیه تدابیری که برای ترقی و تعالی ساختمان اقتصادی کشور در زمینههای تولید و توزیع اتخاذشده، گامهای اساسی است برای بالابردن سطح زندگی توده‌های وسیع مردم کشور و به عبارت دیگر برای تحقق بخشیدن به حقوق اقتصادی و اجتماعی آنها که شرط لازم برای استفاده واقعی از سایر حقوق و آزادیهای اساسی مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر است.
به منظور از میان بردن بی‌سوادی، یعنی یکی از مهمترین موانعی که در راه اجرای واقعی مفاد اعلامیه حقوق بشر وجوددارد در ایران سپاه دانش تشکیل گردید. افراد این سپاه پرچم مبارزه با بی‌سوادی را در دورافتاده‌ترین نقاط کشور برافراشتند و اکنون به وسیله نهضت پیکار با بی‌سوادی و همچنین توسعه فوق‌العاده مدارس و دانشگاه‌ها در سراسر ایران از نظر فرهنگی شرط لازم دیگر برای اجرای اصول اعلامیه جهانی حقوق بشر فراهم می‌گردد. در مورد مبارزه با امراض، یعنی حفظ سلامت مردم مملکت که بدون آن کلیه حقوق و آزادیهای اساسی بی‌فایده است، به تأسیس سپاه بهداشت اقدام نمودیم تا افراد این سپاه در دورافتاده‌ترین نقاط کشور نگاهدار نعمت سلامت افراد باشند.
همراه با اتخاذ تدابیر یادشده، تدابیر مهم دیگری نیز در زمینه اجرای مفاد اعلامیه جهانی حقوق بشر اتخاذگردید که اهم آنها برقراری تساوی حقوق زن و مرد، تأسیس خانه‌های انصاف در روستاها و تأسیس شوراهای داوری در شهرها به منظور توسعه و تحکیم امنیت اجتماعی با رسیدگی به دعاوی کوچک میلیونها مردمی بود که به سهولت به مراجع قضایی کشور دسترسی نداشتند.
اینها خلاصه اقداماتی است که آنها را از نظر برنامه ترقی و تعالی ملی نقطه شروع باید به حساب آوریم، چه علاوه بر فقر و جهل عامل مهم دیگری که مانع ساختمان جامعه‌ای بر مبنای موازین اعلامیه حقوق بشر می‌باشد رسوم و عادت کهن است که غالباً معلول قرون متمادی زندگی در شرایط غیر عادلانه است. این همان عادتی است که به عنوان مثال اصل تساوی حقوق زن و مرد را برای عده‌ای شهرنشین غیر قابل هضم و برای مردم دورافتاده و دهات، بی‌معنی و بی‌اثر می‌کند.
این قبیل عادات که غالباً با احساسات تعصب‌آمیزی همراه است، فقط به وسیله باسوادشدن و زمین‌دارشدن از بین نمی‌رود، بلکه علاوه بر آن تجدید تعلیم و تربیت عمومی لازم است تا عقاید نو و رفتار شایسته انسانی عصر حاضر را به طوری که در اعلامیه جهانی حقوق بشر اعلام شده، جایگزین عادات و رفتار کهن و منسوخ‌شده نماید. با توجه دقیق بدین نکته، وظیفه سنگینی که به عهده مسئولین تعلیم وتربیت کشور مترتب است، آشکارمی‌گردد. زیرا واقعیت این است که در حال حاضر بسیاری از مردم جهان اعلامیه جهانی حقوق بشر را نمی‌شناسند تا اجرای کلیه این اصول به نحو مطلوب ممکن باشد. در بعضی موارد دیده‌شده که حتی مسئولین امور نیز به این درد مبتلا هستند.
به منظور کمک به رعایت و حفظ حقوق مردم کشور در آبان‌ماه سال گذشته دستور تشکیل کمیته ایرانی حقوق بشر را صادرنمودیم که طبعاً از این حیث، وظیفه سنگین و خطیری به عهده‌دارد.
با اشاعه همه‌جانبه تعلیم و تربیت در سراسر کشور، باید نهضتی به وجودآید تا اصول اعلامیه جهانی حقوق بشر همراه با نان و سواد به دورافتاده‌ترین نقاط کشور برده‌شود، مردم با آن آشنا شوند و به مزایای رعایت آن معتقدگردند، چنان تربیت شوند که فقط حقوق خود بلکه حقوق دیگران را هم به خوبی بشناسند و به اندازه حقوق خود محترم بدانند و رعایت آن را تکلیف اخلاقی و وجدانی خود بشمارند. در این خلال با اجرای اصول انقلاب اداری، تدابیر مقتضی اداری و قانونی مناسب در جهت موافق با منظور اتخاذخواهدشد تا روزی که تمام اصول اعلامیه جهانی حقوق بشر به طور همه‌جانبه به معرض اجرادرآید. اعتقاد شخص من این است که پایه‌های فکری و معنوی ساختمان اجتماع آینده ایران حقاً همان اصول اعلامیه جهانی اجتماع بشر خواهدبود، زیرا این هدفی است که انقلاب سفید ما آن را به کامل‌ترین صورت دنبال می‌کند.
سازمان ملل متحد سال ۱۹۶۸ را سال جهانی حقوق بشر اعلام نموده‌است و به منظور بزرگداشت این سال جهانی، کنفرانس بین‌المللی حقوق بشر در اردیبهشت‌ماه سال جاری در تهران تشکیل می‌شود. بدین جهت ما نیز این سال را سال حقوق بشر در داخل کشور اعلام می‌داریم و از عموم سازمانهای دولتی و افراد ملت ایران می‌خواهیم که کوشش نمایند تا حقوق و آزادیهای مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر به بهترین وجه مورد رعایت و اجرا قرارگیرد.
در ضمن امروز یعنی ۲۱ مارس، روز بین‌المللی پیکار با تبعیض نژادی اعلام شده‌است و ما خوشوقتیم که چنین روزی که به بزرگداشت یکی از ایده‌آل‌های عالی بشری اختصاص یافته، مصادف با روز آغاز سال ایرانی است.
شش سال قبل در چنین روزی در افریقا به خواستهای مشروع جماعتی که مصمم به دفاع از حیثیت و ابتدایی‌ترین حقوق خود بودند با آتش و خون پاسخ داده‌شد.
برای کشور ما مایه افتخار است که کورش بزرگ اولین فرمانروایی در تاریخ جهان بود که برابری حقوق را برای تمام ملتهای شاهنشاهی بدون درنظرگرفتن نژاد و ملیت و معتقدات مذهبی آنان پایه‌گذاری نمود و به پیروی از این سنت عالی، ملت ما همچنان طی قرون متمادی طرفدار احترام به حقوق افراد بشر و ایمان به آنکه همه مردم آزاد و مساوی در حقوق و شخصیت به دنیا می‌آیند، بوده‌است. بنابر همین بستگی ذاتی، هر موقع که موضوع تبعیض نژادی در سطح بین‌المللی مورد بررسی قرار گرفته‌است، نمایندگان ما با استفاده از فرصت، انزجار شدید ملت و دولت ایران را از نقض اساسی‌ترین حقوق بشر ابرازداشته‌اند. همچنین در هر جا که این مطلب مورد مذاکره واقع شده، ما از روی کمال صمیمیت، حداکثر کوشش خود را به کار برده‌ایم تا همکاری موجود در این خصوص را بیش از پیش استوارنموده و به این وسیله به این نقض علنی حقوق بشری خاتمه دهیم.
اکنون نیز همکاری کشورمان را با کلیه مردم عدالت‌خواه جهان در امر ریشه‌کن کردن تبعیض نژادی اعلام داشته و امیدواریم که هر چه زودتر این بلیه نامطلوب عصر حاضر به هر شکل و نوع آن از صحنه زندگی بشری ریشه‌کن گردد.