پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در دهمین سالروز پیکار جهانی با بیسوادی ۱۷ شهریور ماه ۱۳۵۳
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | کنگره جهانی پیکار با بیسوادی - تهران ۱۷ تا ۲۸ شهریور ۱۳۴۴ |
پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در دهمین سالروز پیکار جهانی با بیسوادی ۱۷ شهریور ماه ۱۳۵۳
هفدهم شهریور ۱۳۵۳ دهمین سالروز پیکار جهانی با بیسوادی و یادآور روز تشکیل کنگره جهانی وزرای آموزش و پرورش است که طی آن کشور ما نهضت جهانی پیکار با بیسوادی را پایه گذاری کرد.
از آن روز تاکنون تحولات بسیاری در جهان به وقوع پیوسته است و کشورها به اهمیت پیکار با بیسوادی و تأثیری که نتایج این پیکار در پیشرفت اجتماعی و اقتصادی دارد بیشتر پی برده‌اند. با اینهمه متأسفانه از تعداد بیسوادان کاسته نشده است و امروز بیش از هشتصد میلیون نفر از این آفت بزرگ تمدن رنج می‌برند، زیرا در خانواده بزرگ بشری پیوندها هنوز به آن حد استوار نیست که مردم سراسر جهان بیسوادی را یک بلای مشترک شمارند و برای برانداختن آن به یک اقدام جمعی و مؤثر دست زنند.
در سطح ملی، خوشبختانه در زمینه پیکار با بیسوادی همچون سایر زمینه‌ها افق روشنی در برابر ما قرار دارد. بطوری که بارها یادآور شده‌ایم هر کوششی که برای سوادآموزی بزرگسالان انجام شود مادام که همه کودکان لازم‌التعلیم به مدرسه راه نیابند به نتیجه مطلوب نخواهد رسید. اکنون که کشور ما با سرعت به پیش می‌رود و از امکانات مالی فراوان و رشدی شگفت انگیز برخوردار است طبعاً زمان آن فرا رسیده است که دیگر هیچ کودکی از حق آموزش محروم نماند و این موضوع از دیدگاهی بسیار گسترده و در وسیعترین سطح مملکتی مورد بررسی و تصمیم قرار گیرد. این کاری است که هفته گذشته در کنفرانس آموزشی رامسر که تصمیمات آن جنبه کاملاً بنیادی و انقلابی داشت انجام گرفت.
ضمن بررسی‌ها و مطالعاتی که در زمینه برنامه‌های عمرانی آینده کشور به عمل آمد این نتیجه مشخص شد که نیاز مبرمی به نیروی انسانی طی سال‌های آینده احساس خواهد شد، و این نیاز بخصوص در قسمت امور فنی و حرفه‌ای که باید بوسیله کارگران و تکنسین‌های متخصص برآورده شود بیشتر است. از این جهت بود که آموزش فنی و حرفه‌ای رایگان اعلام شد و چون سوادآموزی آغاز هر آموزش و هر پیشرفتی است کوشش خواهد شد که با بکار گرفتن ماهواره‌های مخابراتی و وسایل آموزش سمعی و بصری امکان آموختن و یادگرفتن تا دورترین نقاط کشور برای همه افراد فراهم گردد.
با این همه، این اقدامات گرچه ضروری است، ولی کافی نیست و ما را از آموزش بزرگسالانی که تا کنون بیسواد مانده‌اند بی نیاز نخواهد کرد. در این مورد این امکان هست که کلاس به کارگاه و کشتزار و هر جا که آن‌ها کار می‌کنند برود و سوادآموزی خاصی که مستقیماً به شغل و حرفه آنان مربوط باشد، آغاز گردد.
باید این نکته را گوشزد کنیم که باسواد کردن بزرگسالان فقط کار دولت نیست، بلکه این وظیفه عموم افراد است که هر یک به سهم خود در این راه بکوشند. تکلیف نخست از خود بیسوادان آغاز می‌شود و کمیته ملی پیکار با بیسوادی باید انگیزه لازم را در آنان ایجاد کند. کارفرمایان و سازمان‌ها، مدیران، علمای دینی، رؤسای اصناف و بطور کلی همه کسانی که گروهی افراد بیسواد زیر نظر آن‌ها کار می‌کنند نیز از نظر اخلاقی و ملی و اجتماعی موظفند بیسوادان را به سوادآموزی تشویق کنند و با کمک سازمان‌های مربوط و کمیته ملی پیکار جهانی با بیسوادی برای آنان فرصت‌ها و وسائل سوادآموزی را فراهم سازند. بالاخره سازمان‌هایی که مستقیماً مسئولیت امر پیکار با بیسوادی را به عهده دارند باید در این کار نهایت جدیت را بخرج دهند، از سپردن این کار مهم به اشخاص غیر فعال و فاقد وجدان حرفه‌ای قویاً خودداری کنند و بین نیروی انسانی و منابع مادی صرف شده با بازده کار رابطه‌ای قائل شوند، و اگر ضریب بازده از رقم معین کمتر شود بلافاصله در صدد جستجوی عاملی که تأثیر منفی به جای گذاشته است برآیند و آن را حذف کنند.
کمیته پیکار جهانی با بیسوادی نیز نسبت به هر یک از این گروه‌ها وظایفی دارد، اما مهمتر از همه پس از ایجاد انگیزه در بیسوادان و کسانی که در سوادآموزی بیسوادان مؤثرند، تحقیق برای یافتن روش‌های مناسب و سودمند در امر پیکار با بیسوادی است. این روش‌ها مسلماً در همه جای دنیا یکسان نیست و روش‌های انتخابی در کشور ما باید با فرهنگ، وضع جغرافیایی و بخصوص ویژگی‌های اجتماع ایران که با آهنگی بسیار سریع به پیش می‌رود تطبیق کند.
امیدواریم بزودی روزی فرا رسد که پایان بیسوادی را در ایران جشن بگیریم و اگر همه کوشا باشند این روز در آینده‌ای نه چندان دور فرا خواهد رسید.
توفیق بیشتر همه خدمتگزاران در راه پیکار با بیسوادی را آرزومندیم.