پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در برگزاری نشست بزرگداشت جلال‌الدین محمد مولوی ۲۶ اسفند ماه ۱۳۵۲
| سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بر پایه تاریخ | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | تصمیم‌های مجلس |
پیام اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر در برگزاری نشست بزرگداشت جلال‌الدین محمد مولوی ۲۶ اسفند ماه ۱۳۵۲
تشکیل مجلس بزرگداشت جلال‌الدین محمد مولوی عارف و متفکر و شاعر عالیقدر ایران مایه خرسندی ما است. صفحات تاریخ ایران و جهان آکنده از نام بزرگان عالم اندیشه و فرهنگ و هنر است، ولی بیگمان در همه این صفحات کمتر می‌توان به نام کسانی در سطح معنوی مولوی برخورد که اندیشه آنان قلمروی چنین گسترده را از لحاظ زمانی و مکانی دربر گرفته باشد. مولوی معمار بلندپایه کاخ عرفان ایران و گویاترین زبان تصوف اسلامی ایرانی و رکن استوار ادب پارسی، از جمله آن متفکرانی است که از حد تعلق به یک ملت و یک فرهنگ و یک زبان بسیار فراتر رفته و به تمام معنای کلمه شایستگی عنوان «جهانی» یافته است. دنیای مولوی منعکس کننده اصیل‌ترین ارزش‌های فرهنگ جاودانی ایران یعنی دنیای فروغ و معنویت و دوستی و آزادگی است. در سراسر اثر عظیم این بزرگترین عارف پارسی، دریایی از شور و محبت و بشردوستی و جهان بینی موج می‌زند که در دل آن هر چه هست زیبایی و آفرینندگی است. در طول قرن‌های پیاپی سخن مولوی در پهنه گسترده‌ای از جهان از اقصی نقاط هند گرفته تا آسیای مرکزی و ترکیه و بالکان و سراسر جهان اسلامی طنین افکن شد و اندیشه ژرف او در زندگی روحی و معنوی صدها میلیون مردم این سرزمین‌ها اثری عمیق بخشید، همچنانکه کلام وی الهام بخش بسیاری از سخنوران در آفرینش آثار بدیع جهان ادب شد و در همان حال ترجمه‌های متعدد آثار او به زبان‌های مختلف جهان غرب، دنیای باختر را با اندیشه این نابغه فرهنگ شرق آشنا ساخت.
تجلیل جهانی از جلال‌الدین محمد مولوی که به مناسبت هفتصدمین سال درگذشت او در سال ۱۹۷۳ به دعوت سازمان جهانی یونسکو به عمل آمد، گویای حق شناسی جهان بشری از این بزرگمردی است که تنها به خاطر محبت و معنویت زیست و تنها به اعتلای بشر و به نیکبختی زادگان آدمی اندیشید. در عصر ما که ناهماهنگی پیشرفت‌های فراوان مادی و فنی با موازین اخلاقی و معنوی، جامه بشری را با تضادها و بحران‌های شگرف روحی و اجتماعی دست به گریبان ساخته است، پیام مولوی که پیام جاودانی فرهنگ ایرانی است راهگشای بسیاری از معضلات بنیادی تمدن مادی انسان کنونی است. بر این اساس و با توجه بدانکه تحقیق در اندیشه و آثار این اندیشمند بزرگ نه تنها از نظر کمک به پیشرفت دانش و پژوهش بشری بخصوص در مورد ارتباط آن با مبانی عرفان و تصوف ایرانی و اسلامی اهمیت دارد، بلکه در عین حال از لحاظ تأثیر عمیقی که بررسی بیشتر در این باره در تحول روحی و فکری جامعه امروز و فردا می‌تواند داشت مقرر داشته‌ایم که مؤسسه‌ای به نام بنیاد مولوی به منظور گردآوری کلیه آثار تحقیقی مربوط بدو و انجام مطالعات مستمر ملی و بین‌المللی در زمینه تحلیل و تجزیه و پژوهش در اندیشه و اثر وی در ایران تأسیس شود و هر چه زودتر با برنامه‌ای جامع و دقیق کار خود درا آغاز کند تا حاصل مطالعات خویش را در دسترس همه پژوهندگان جهان قرار دهد. در این فرصت به روان تابناک این زاده گرانقدر فرهنگ ایران و فرهنگ جهان درود می‌فرستیم و برای همه مردم گیتی آرزوی برخورداری از مواهب صفا و دوستی و معنویتی را داریم که بیگمان مولوی یکی از بارزترین تجلیات آن در تاریخ جهان بود.
۲۸ اسفند ۱۳۵۲