پیام اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به مناسبت یک صدمین سالگرد زادروز رابیندرانات تاگور ۱ دی ماه ۱۳۴۰
| برنامه عمرانی دوم | اعلیحضرت همایون محمدرضا شاه پهلوی آریامهر بزرگ ارتشتاران | بیست و پنجمین سال شاهنشاهی اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر/ سال ۱۳۴۰ |
پیام اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به مناسبت یک صدمین سالگرد زادروز رابیندرانات تاگور ۱ دی ماه ۱۳۴۰
از اینکه مراسم یادبود صدمین سال تولد رابیندرانات تاگور، سخن‌سرا و متفکر نامی هند در دانشگاه تهران برگزارمی‌شود، کمال خوشوقتی را داریم.
تجلیل از مردان بزرگ فکر و هنر همواره مورد علاقه ملت ما بوده‌است، زیرا فرهنگ کهنسال ما از آغاز جنبه‌ای جهانی داشته و هر تجلی فروغ معرفت را در هر نقطه از جهان صمیمانه مورد استقبال قرار داده‌است. از نظر ما متفکرین و نوابغ علم و هنر در هر جا که باشند متعلق به تمام جامعه بشری هستند، و از این لحاظ ما همان قدر تاگور را مال خود می‌شماریم که متفکرین و حکمای بزرگ تاریخ خویش را متعلق به تمدن و فرهنگ سراسر جهان می‌دانیم.
رابیندرانات تاگور چه در دوران حیات و چه پس از مرگ خود برای ما مظهر آرمان مقدس و نماینده یک جهاد معنوی در راه پیروزی ارزشهای واقعی بشری بوده‌است. وی نیز مانند شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی جلوه‌گاه نظر را از اختلافات و جداییهای ظاهری اقوام فراتر برد و چون مربی و آموزگار پاک‌نهادی کوشید تا راه تفاهم و محبت و حقیقت‌جویی را به مردمان جهان نشان دهد. ظهور تاگور در صحنه فرهنگ و ادب هند در واقع آغاز یک عصر نوین در حیات اجتماعی این کشور بود و بی‌گمان بدون وجود او و نفوذ عمیق فلسفه و فکر وی کوششی که مهاتما گاندی از راه دیگر در خدمت به جامعه بزرگ هند در پیش گرفته بود، به موفقیت کامل نمی‌رسید. برای کشور ما رابیندرانات تاگور اختصاصًاً دوستی عالیقدر و پرارزش است. وی در سال هزاروسیصدویازده به ایران آمد تا با حضور خویش پیوند قلبی و دیرینه ملت ایران و ملت هند را استوار سازد.
خاندان تاگور مانند هزاران خانواده کهنسال هند با حکمت و فرهنگ ایران آشنایی داشت و تاگور دوران تربیت اولیه خود را در خانه‌ای به سر برد که در آن پدر خانواده هر صبحگاه صفحه‌ای از «اوپانیشاد» را همراه با غزلی از دیوان حافظ برای فرزندان خود قرائت می‌کرد. اثر آشنایی با فلسفه و ادب ایران در جزء نوشته‌ها و اشعار رابیندرانات تاگور عمیقاً هویدا است.
اکنون که خاطره این خدمتگزار عالم بشریت در سراسر جهان مورد تجلیل قرار گرفته‌است، ما به نام ملت ایران به وی درود می‌فرستیم و آرزوداریم که آن فروغ معنویت و محبتی که او در همه عمر به سوی آن داشت دیر یا زود بر تاریکی ماده‌پرستی و بر نیروی خودخواهی‌ها و اغراضی که متأسفانه همچنان بر جهان کنونی ما حکمفرما هستند، غلبه کند و سرانجام دوران صفا و سازش و برادری واقعی که وی همواره در آرزوی آن بود، فرا رسد.