پیام اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به مناسبت هفته کتاب ۲۴ آبان ماه ۱۳۴۴

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
دانشگاه صنعتی آریامهر درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی

برنامه عمرانی سوم/سال‌های ۱۳۴۳ تا ۱۳۴۵


پیام اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر به مناسبت هفته کتاب ۲۴ آبان ماه ۱۳۴۴


کشور باستانی ما در طول تاریخ ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی همواره مهد تمدن و پرچمدار علم و دانش بوده‌است. در گوشه‌ و کنار جهان آثار ارزنده‌ای از مفاخر علمی و ادبی ما به‌یادگار مانده که همگی مظاهر گویای فرهنگ و تمدن درخشانی هستند که امروزه دنیا در برابر آن سر تعظیم فرودمی‌آورد.
از روزگاران هخامنشی و اشکانی و ساسانی تا دوره‌های بعد از اسلام همواره کتابخانه‌های عظیم دایر و برقرار بود و کاتبان و مستوفیان برای جمع‌آوری و تدوین و استنساخ تألیفات نفیس دانشمندان سعی بلیغ به‌کار می‌بردند.
احترام و علاقه قلبی ایرانیان به علم و ادب در ادوار مختلف تاریخی موجب پیدایش کتابخانه‌هایی شد که هنوز خاطره آنها به عنوان میراث گرانبهای معنوی ایران در صفحات تاریخ ثبت است.
حزائن کتب و اسناد گنج شایگان ودژنپشت در عصر هخامنشی، و همچنین کتابخانه عظیم دانشگاه گندیشاپور در عصر ساسانی، و نیز کتابخانه بزرگ سامانیان که امثال بلعمی و ابن‌سینا از آن متمتع شدند، و کتابخانه‌های مشهور آل‌بویه در ری و همدان و اصفهان و فارس، و کتابخانه‌های مدارس نظامیه نیشابور و بغداد و اصفهان، و کتابخانه دربار غزنویان در غزنین که امثال مسعودسعدسلمان به کتابداری آن مشغول بوده‌اند، و سایر کتابخانه‌های مهم رجال و بزرگان علم و ادب، چون کتابخانه‌های ابن‌عمید و صاحب‌بن‌عباد وزرای نامدار آل بویه، و کتابخانه‌های بسیار بزرگ مرو و بخارا و ری در عصر خوارزمشاهیان، و کتابخانه اسماعیلیان در الموت که چهارصدهزار جلد کتاب داشته و مورد استفاده خواجه‌نصیرالدین طوسی بوده‌است، و کتابخانه زبع رشیدی در تبریز که به همت خواجه‌رشیدین‌فضل‌الله همدانی به‌وجود آمده‌بود، و نیز کتابخانه بزرگ مقبره شیخ‌صفی‌الدین در اردبیل، همگی مبین توجه و علاقه خاص ملت ایران به امر کتاب و کتابخانه بوده‌اند.
بر اثر حوادث مختلف قسمت اعظم آثار علمی و ادبی و اسناد و مدارک تاریخی‌ ما از کشور خارج‌شد. به همین جهت بود که ما چندی پیش فرمان تأسیس کتابخانه‌ای را به نام کتابخانه پهلوی صادرکردیم تا ذخیره‌ عظیم آثار گرانبهای علم و ادب ایران که به‌صورت مجموعه کتب و اسناد و مدارک خطی و چاپی در اقطار گیتی پراکنده‌است، در این کانون گردآید و اهل تحقیق و مطالعه و مراکز علمی و فرهنگی جهان امکان یابند تا از این گنجینه پرافتخار بهره‌مندگردند.
در عصر و دوره‌ای که ممالک پیشرفته جهان دوشادوش ترقیات صنعتی و مادی در ایجاد و توسعه مراکز علمی و تحقیقی، مخصوصاً کتابخانه‌های بزرگ و مجهز بر یکدیگر سبقت می‌جویند و بودجه و اعتبار قابل ملاحظه‌ای را صرف تأسیس و تقویت این مراکز می‌کنند، لازم است مسؤلان مملکتی هم‌زمان با تحولات اجتماعی سالهای اخیر، برای بالابردن سطح معلومات و اطلاعات عمومی از طریق تشویق و ترغیب عامه مردم، خاصه جوانان و دانش‌آموزان، به امر مطالعه و کتاب و خودآموزی، اقدامات اساسی به‌عمل آورند و این نکته را به‌خاطر بسپارند که کتاب خوب علاوه بر آنکه اثرات مهم آموزشی و اجتماعی در بر دارد و خواه و ناخواه خواننده را به‌سوی کمال می‌کشاند، بطور غیر مستقیم همگان را از بسیاری بدآموزیها و لغزشها و انحرافات بازمی‌دارد.
برای تأمین این نظر مقرر داشتیم که وزارت فرهنگ و هنر و وزارت آموزش و پرورش هفته‌ای از سال تحصیلی را به‌نام هفته کتاب جزء اصول کار خود قراردهند تا فعالیتهایی که در طول هر سال درباره کتاب و کتابخانه انجام می‌گیرد، بتواند به‌نحو شایانی مشخص باشد و به‌طرز نمایانی انعکاس یابد.
خوشبختانه اینک که برگزاری مراسم هفته کتاب در سال جاری با بعثت حضرت ختمی مرتبت مصادف است، با استعانت از پروردگار توانا و تعالیم عالیه آن پیامبر بزرگ، مراسم هفته کتاب را افتتاح می‌کنیم و انتظارداریم کلیه سازمانهای دولتی و ملی و ارباب مطبوعات و رجال علم و ادب به‌منظور تعمیم امر مطالعه و شناساندن نقش کتاب و اهمیت آن در تأمین سعادت و نیکبختی و تکمیل معلومات و اطلاعات، اشتراک مساعی کنند و برای توسعه و ایجاد کتابخانه‌ها در سراسر کشور از کلیه امکانات موجود استفاده‌نمایند و عموم طبقات مردم از روستایی و شهری، ساعتی از اوقات فراغت شبانه‌روزی خود را به مطالعه بپردازند و کتاب را بهترین همدم و مونس خود بدانند. باشد که کشور ما نقش تاریخی خود را در اشاعه و تقویت موازین فرهنگی به‌صورت دیگر و در سطحی بالاتر ایفاء کند.