پیام اعلیحضرت محمدرضاشاه پهلوی به پادشاهان و رییس جمهورها و دیگر سران کشورها درباره پیکار جهانی با بیسوادی ۲۷ مهر ۱۳۴۳

از مشروطه
پرش به ناوبری پرش به جستجو
نسخهٔ قابل چاپ دیگر پشتیبانی نمی‌شود و ممکن است در زمان رندر کردن با خطا مواجه شوید. لطفاً بوکمارک‌های مرورگر خود را به‌روزرسانی کنید و در عوض از عمبکرد چاپ پیش‌فرض مرورگر خود استفاده کنید.
کمیته ملی پیکار جهانی با بیسوادی درگاه اعلیحضرت محمدرضا شاه پهلوی آریامهر

سخنرانی‌های محمدرضا شاه پهلوی آریامهر سال ۱۳۴۳ خورشیدی تازی

برنامه عمرانی سوم


پیام اعلیحضرت محمدرضاشاه پهلوی به پادشاهان و رییس جمهورها و دیگر سران کشورها درباره پیکار جهانی با بیسوادی ۲۷ مهر ماه ۱۳۴۳


اعلیحضرتا (حضرت رئیس جمهوری)


من این پیام را برای جلب توجه خاص آن اعلیحضرت (حضرت) به یک موضوع بسیار مهم بشری که یقین دارم خود آن اعلیحضرت (حضرت) و مراجع مسئول دولتی کشورشان نیز کاملاً متوجه اهمیت آن بوده و هستند برایتان می‌فرستم.


این موضوع، مسئله مبارزه جهانی با بیسوادی به منظور نجات صدها میلیون نفر از افراد جامعه انسانی از بلایی است که در حال حاضر دامنگیر آنان است.


آنچه مرا به ارسال این پیام وا می‌دارد، تشکیل کنفرانس عمومی سازمان تربیتی و علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد و نزدیکی دوره اجلاسیه سازمان ملل متحد است که مسائل مربوط به طرح و اجرای برنامه‌های مبارزه بین‌المللی با بیسوادی از دستورهای اساسی کار آن‌ها است.


من خیال می‌کنم که با وجود تمام مسائل مختلف سیاسی و بین‌المللی که رسیدگی بدان‌ها در دستور کار سازمان ملل متحد قرار دارد هیچ مسئله‌ای از لحاظ اهمیت واقعی آن و از نظر تأثیر مستقیم آن در سرنوشت جامعه بشری و در ساختمان خانواده بزرگ و سعادتمند انسانی که اصولاً سازمان ملل متحد برای آن به وجود آمده است به پای این مسئله نمی‌رسد.


بطوری که آن اعلیحضرت (حضرت) اطلاع دارند ارقام رسمی که توسط کارشناسان یونسکو تهیه شده تعداد بیسوادان را در جامعه امروزی بشری به بیش از یک هزار میلیون نفر برآورد کرده است.


تازه این رقم فقط کشورهایی را شامل می‌شود که در مورد آن‌ها اطلاعات لازم کسب شده است و شک نیست که دریافت اطلاعات تکمیلی این رقم را به مراتب بالاتر خواهد برد. وجود چنین آمار وحشتناکی فی نفسه یک مدرک محکومیت اخلاقی بقیه مردم جهان یعنی همه کسانی است که در پرتو شرایط و عوامل مساعد امکان برخورداری از نعمت سواد و در نتیجه بهره‌برداری از تمام امکانات مادی و معنوی تمدن امروزی بشر را یافته‌اند.


هیچ وجدان انسانی نمی‌تواند وجود این توده عظیم محرومینی را که رأساً هیچ گناه و مسئولیتی در تحمل چنین سرنوشتی ندارند نادیده بگیرد. ولی این جنبه اخلاقی تنها جنبه قابل توجه این مسئله نیست، زیرا از جنبه مادی و از لحاظ اقتصادی نیز ادامه این وضع برای تمام جامعه بشری بسیار زیان انگیز است.


وجود بیش از میلیارد نفر بیسواد مرادف است با اتلاف انرژی عظیم فکری بیشتر از یک ثلث از افراد بشر که بطور قطع در میان آن‌ها استعدادهای خلاقه فراوانی وجود دارد. زیانی را که از راه بی حاصل ماندن این نیرو نصیب تمام جامعه انسانی می‌شود با هیچ رقمی نمی‌توان سنجید و فقط می‌توان گفت که ادامه این وضع دنیای حال و آینده را از نتایج بزرگترین سرمایه‌گذاری اقتصادی بشر محروم می‌سازد.


از طرف دیگر شک نیست که وجود این فاصله عظیم همواره خطری برای صلح جهانی است و هر کوششی که برای از میان بردن چنین تبعیضی انجام گیرد خدمتی است که به تأمین صلح بین‌المللی شده است.


مسلماً وجود چنین وضعی در گذشته قابل توجیه بود، ولی در دنیای مترقی امروز با پیشرفت عظیم وسایل مادی و فنی- با توسعه سازمان‌های اداری- با همکاری وسیعی که از لحاظ بین‌المللی در همه رشته‌های مربوط به تعاون بشری بوجود آمده است دیگر بقای این وضع قابل توجیه نیست.


امروزه بشریت هم از لحاظ مادی هم از جنبه فنی و هم از نظر اداری امکان و توانایی لازم را برای پیروزی در یکی از پرافتخارترین نبردهای تاریخ بشر یعنی پیکار در راه برخوردار کردن نیمی از افراد محروم جامعه انسانی از حیثیت و شخصیت بشری در اختیار خویش دارد و آنچه در این مورد لازم است بسیج جهانی کلیه این نیروها و منابع و حسن نیّت‌ها است.


شک نیست که چنین حسن نیّتی در همه جا موجود است ولی برای مبارزه با این بلای جهانی تلاش و کوششی است که یونسکو به عنوان نماینده فرهنگی سازمان ملل متحد، یعنی نماینده تقریباً کلیه کشورهای جهان با شهامت بسیار بدان دست زده است و من گمان می‌کنم وظیفه مقدس همه ملل جهان است که در این راه چه با اقدامات مستقل در داخله کشور خود و چه با همکاری با سایر ملل سازمان یونسکو را در این مورد یاری کنند.


اگر من به عنوان پادشاه ایران این پیام را برای آن اعلیحضرت (حضرت) می‌فرستم، برای این است که متأسفانه کشور خود من با وجود سابقه درخشان فرهنگی و مدنی خویش در حال حاضر تا حد زیادی با این بلای بیسوادی دست به گریبان است و به همین جهت ما دردی را که در این مورد دامنگیر بسیاری از ملل جهان است خیلی خوب احساس می‌کنیم.


ما برای مبارزه قاطع و مؤثر با این درد در کشور خود اقدام به تشکیل نیرویی به نام «سپاه دانش» کرده‌ایم که قسمتی از بودجه آن از محل اعتبارات نظامی ما تأمین می‌شود و تصور می‌کنم که این اقدام تا حد زیادی در دنیا بی‌سابقه بوده است.


نتایجی که ما از این تجربه به دست آورده‌ایم بسیار رضایتبخش است. به همین جهت من به نماینده ایران در کنفرانس عمومی یونسکو دستور داده‌ام که آمادگی ایران را برای دعوت دوستانه‌ای از کلیه وزرای فرهنگ جهان به منظور تشکیل کنگره‌ای بین‌المللی در تهران و مشاهده کار سپاه دانش ایران از نزدیک به و تبادل نظر ثمربخش در مورد همکاری بین‌المللی وسیعتری به منظور استفاده کاملتر از وسایل فنی و علمی در مورد مبارزه با بیسوادی اعلام دارد.


با توجه به اینکه از نظر کشورهای مترقی و پیشرفته جهان هرگونه همکاری و همراهی در امر مبارزه بین‌المللی با بیسوادی یک وظیفه و تعهد مقدس اخلاقی و از نظر کشورهایی که خود گرفتار این درد هستند چنین تلاشی یک امر حیاتی و اجتناب ناپذیر است و من در آستانه تشکیل کنفرانس عمومی یونسکو و دوره اجلاسیه سازمان ملل متحد توجه و علاقه خاص آن اعلیحضرت (حضرت) را در این مسئله به نام خود و از طرف ملت ایران جلب می‌کنم تا کمک معنوی آن اعلیحضرت (حضرت) همکاری بیشتری را از جانب کشور شما در این مورد تأمین کند و از این راه نیروی بزرگتری بدین کوشش بین‌المللی داده شود.


یقین دارم هرگونه کوشش ما در این مورد کوششی در راه خدمت به سعادت آینده تمام جامعه بشری خواهد بود.