پدیدآورنده:احمد دهقان
| احمد دهقان (۱۲۸۰ خورشیدی ــ ۱۳۲۶ خورشیدی) |
| نماینده مجلس شورای ملی، روزنامه‌نگار و مدیر مجله تهران مصور |
احمد دهقان - ۶ خرداد ۱۳۲۹ احمد دهقان نماینده مجلس شورای ملی و مدیر مجله تهران مصور و مدیر تاتر و تماشاخانه تهران در دفتر کار خود با شلیک گلوله های اسلحه یکی از اعضای حزب منحله توده به نام حسن جعفری ، در زمانی که فعالیت‌های ضد کمونیستی و دشمنی اش با شوروی به اوج خود رسیده بود، زخمی شد و در بیمارستان شماره دو ارتش درگذشت.
در نشست ۷ خرداد ۱۳۲۹ رضا حکمت رئیس نجلس شورای ملی درباره کشته شدن احمد دهقان چنین گفت[۱]: بطوریکه آقایان محترم اطلاع دارند روز گذشته در اثر حمله‌ای که به آقای احمد دهقان نماینده مجلس شورایملی و مدیر روزنامه هفتگی تهران مصور شد دیشب دارفانی را بدرود گفت : این پیش آمد ناگوار موجب کمال تأسف وتأثر عموم آقایان نمایندگان است (صحیح است) این قبیل حملات ناجوانمردانه و حوادث غیرعادی که موجب اختلال نظم و امنیت عمومی است شدیداً مورد تقبیح و انزجار عامه است (صحیح است) ازدرگاه خداوند متعال مسئلت می نمایم که روح آن مرحوم غریق رحمت خودفرماید (انشاءالله)، عموم آقایان نمایندگان انتظاردارند که دولت هر چه زودتر جریان امر را جداً تعقیب و گزارش آن را به مجلس شورایملی تقدیم نماید و به پاس احترام روح آن مرحوم بااجازه آقایان مجلس راتعطیل می کنیم (صحیح است)
در مجلس شورای ملی آقای پیراسته درباره کشتن احمد دهقان چنین گفت[۲]:
... فقط شمه‌ای درباره واقعه قتل جانگداز قتل ناجوانمردانه احمد دهقان به عرض می‌رسانم امروز چهارمین روزی است که مجلس شورای ملی یکی از نمایندگان با ایمان و مبارز و فراکسیون کار یکی از اعضای فداکار و جامعه یکی از افراد رشید و شجاع و با پرنسیب و مادر میهن فرزند لایق و فدارکاری را از دست داده‌است. بلی دهقان از ما دور شد و رهسپار جایی گشت که من و شما و دیگران هم دیر یا زود به آنجا خواهیم رفت. دهقان را در عین جوانی ناجوانمردانه کشتند و اکنون در زیر خروارها خاک خفته ولی روح بلند و فداکارش اینجا است.
دهقان مردانه زندگی کرد، مردانه مبارزه نمود و مردانه جان داد، دهقان دوستی بسیار با ارزش و صمیمی و دشمنی سرسخت و مبارز بود و از نظر شخص خودش نه تنها این مرگ تاسف‌آور نیست بلکه همان طور که در آخرین لحظات حیات در مریضخانه گفت عین افتخار و سربلندی است که در راه میهن و شاه فدایی شد ولی از نظر مملکت و از نظر دوستان آن مرحوم شهادت دهقان ضایعه غیرقابل جبران و واقعا جانگداز است دهقان در طی چند سال مبارزه دقیقه‌ای از روشی که پیش گرفته بود با تمام تهدیدات و خسارات و مخاطرات که هر آن او را تهدید می‌کرد منحرف نشد هیچگاه از مرگ نترسید و همیشه مردانه با آغوش باز خطر را در راه میهن و عقیده‌اش استقبال می‌کرد الحق این جوان شجاع و از خود گذشته حق و شان نمایندگی و دخول در میدان سیاست را به خوبی ادا کرد زیرا به عقیده بنده اولین شرط ورود به میدان سیاست و مبارزه دست شستن از جان است چه کسی که از جان بگذرد به طریق اولی از حبس، تبعید، زجر، ضرب، جرح، افترا، تهمت و هو و جنجال نمی‌ترسد و کسی که نترسد و نهراسد با عزمی استوار و قلبی محکم قدم درین وادی گذارد به خدمت میهن توفیق حاصل خواهد کرد تمام بدبختی‌های ما از ضعف نفس و جبن اغلب کسی است که در امور مملکت دی نظر و دخیل کسانی است که در امور مملکت ذی‌نظر و دخیل بوده و هستند. اظهار نظر در مسایل کشور و ورود به میدان سیاست با ضعف و محافظه‌کاری را اتخاذ روش باری به هر جهت و لرزیدن بر سر جان شرط مردانگی و سازگار نیست و کسی که بترسد و بهراسد حق ندارد خود را در جریان قراردهد و شغلی قبول کند که وجود و اظهار نظرش در مسایل مملکت و سرنوشت ملت موثر باشد در هر صورت دهقان اکنون دیگر ظاهرا در میان ما نیست و برای همیشه جهان را بدرود گفت و از خداوند خواهانم که روح پرشور و فداکار این جوان شهید راه میهن را غریق رحمت فرماید (انشاءالله) در اینجا از طرف بازماندگان و دوستان مرحوم دهقان از ریاست مجلس شورای ملی و سایر آقایان نمایندگان و ارباب جراید و عموم طبقاتی که در تشییع جنازه او شرکت کردند و با احساسات بی‌شائبه خود تشییع جنازه بی نظیر او را که موجب خوشنودی روح او و تشویق سایر خدمتگذاران و فداکاران در فداکاری و جانبازی در راه میهن است ترتیب دادند تشکر می‌کنم و از همکاران آن مرحوم هم چه از مجلس و چه از خارج که به عقیده بنده با فرض هرگونه مخالفت سیاسی و مسلکی در این موقع اخلاقا باید در تشییع جنازه او شرکت می‌کردند گله نمی‌کنم زیرا هرکس در اتخاذ روش خود آزاد است فقط استدعایی که از بعضی مطبوعات که اختلاف سلیقه سیاسی با مرحوم دهقان داشتند دارم این است که به حمله و ناسزاگویی به زنده‌ها اکتفا نمایند و از حمله‌های مستقیم و غیرمستقیم و اخبار غیر صحیح راجع به کسی که وجود و وسیله دفاع ندارد خودداری کنند این برخلاف جوانمردی و شرافت است که روح کسی را هم که شربت شهادت نوشیده با جملات نیشدار متالم و متاثر سازند.
قتل دهقان برخلاف آنچه بعضی از جراید نوشته‌اند شخصی نیست و شخص قاتل به هیچ وجه با دهقان کوچکترین تماسی نداشته و او را نمی‌شناخته کما اینکه اول آقای مستعان و یکی دو نفر از آقایان نویسندگان تهران مصور را به جای دهقان فرض کرده و از آنها پرسیده شما آقای دهقان هستید؟ و بر خلاف آنچه نوشته شده مشاجره هم بین او و دهقان در هنگام ترور صورت نگرفته و به اسبق تصمیم و خیلی آرام و با قیافه باز دهقان را اغفال کرده و تیر را خالی کرده‌است. بنده نمی‌دانم ریشه و اساس این قتل کجا است و هنوز زود است که بتوان در این مسله اظهار نظر کرد ولی آنچه محقق است کسانی که مبارزات سرسخت او را نمی‌پسندیدند به این جنایت دست‌زدند اگر این جنایت را به منظور از بین‌بدن دهقان و ارعاب دیگران مرتکب شده‌اند که دیگر کسی از ترس جان دم نزند و عقیده خود را ابراز نکند دچار اشتباه بزرگی شده‌اند زیرا یقین‌دارم آقایان نمایندگان و عموم افراد میهن‌پرست که خوشبختانه اگثریت قریب به اتفاق ملت ایران را تشکیل می‌دهند در راه میهن و استقلال این کشور تا آخرین قطره خون خود را حاضرند فدا نمایند و عقیده خود را صریح و روشن بگویند و از مبارزات دست نکشند و کوچکترین لطمه به ایران عزیز ما موقعی تحقق خواهدیافت که ملت ایران زنده نباشد و از روی نعشهای شهدای راه میهن عبور نمایند. بنده بسهم خود با آواز بلند از پشت این تریبون اعلام می‌کنم که بحمدالله تاکنون در زندگی معنی ترس و جین را نفهمیده و از هیچکس و هیچ چیز جز خدای متعال نترسیده و از میدان در نرفته‌ام و همیشه جان خود را در کف نهاده و برای مبارزه در راه میهن آماده بوده و هستم و از سایرین در فدا ساختن جان خود در راه دین و مملکتم تااندازه خود را احول اولی می‌دانم زیرا علاوه بر وظیفه ملیت و وطن خواهی شهادت درراه حق وعقیده موروثی من است واین فداکاری از اجداد طاهرینم ارث بمن رسیده‌است وتاجان دارم از مبارزه درراه مملکتم خودداری نمی‌کنم ودراین مبارزه اتکایم به خداوند و توسلم بروح اجداد طاهرینم وبپشتیبان طبقات وطن پرست وازجان گذشته ملت ایران است ومسلماً همانطور که عرض کردم در این فداکاری وجانبازی تنها نیستم و اکثریت ملت ایران را دارای این صفت می‌دانم. یقین دارم عموم آقایان نمایندگان اعم از مخالف وموافق مایلند واصراردارند که ریشه این جنایت هرچه زودتر کشف گردد ومسببین این جنایت شناخته شوند و به کیفربرسند و اگر دولت در این باره مثل سایر موارد بخواهد ضعف و فتوری نشان دهد بنده دولت را استیضاح خواهم کرد.
منبع